Το πέρασμα των Εβραίων της Κέρκυρας από τη Λευκάδα στο δρόμο προς το Άουσβιτς, Ιούνιος 1944

από Shades magazine

 Εβραϊκή συνοικία της Κέρκυρας

(Το υλικό: εικόνες και κείμενα είναι από το βιβλίο του Θανάση Καλαφάτη «Οι Εβραίοι της Κέρκυρας και το πέρασμα τους από τη Λευκάδα στο δρόμο προς το Άουσβιτς Ιούνιος 1944», Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος, Αθήνα 2001.)

Από το παλαιό φρούριο της Κέρκυρας, όπου οι Εβραίοι έμειναν έγκλειστοι, ξεκίνησαν για τα στρατόπεδα της Γερμανίας τρεις αποστολές. Η πρώτη αποστολή πραγματοποιήθηκε στις 11 Ιουνίου, ημέρα Δευτέρα, μέσω Ηγουμενίτσας.

Μεταφέρθηκαν 300 γυναίκες φορτωμένες σε μαούνες που τις έσυρε ένα καΐκι με μοτέρ. Στο χρονικό «Οι Ισραηλίτες της Κέρκυρας» αναφέρεται ότι με την πρώτη αποστολή μεταφέρθηκαν 500 άτομα. Από την Ηγουμενίτσα με φορτηγά αυτοκίνητα μεταφέρθηκαν στην Αθήνα όπου τις έκλεισαν στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου.

Η δεύτερη αποστολή πραγματοποιήθηκε την 14η Ιουνίου, ημέρα Τετάρτη, μέσω Λευκάδας – Πατρών. Ο πληθυσμός, άρρενες και οι υπόλοιπες γυναίκες, φορτώνεται σε ζευγαρωτές μαούνες που τις έσερνε ένα μηχανοκίνητο πλοιάριο.

Η τρίτη αποστολή έφυγε από την Κέρκυρα στις 17 Ιουνίου και στις 20 Ιουνίου είχε ολοκληρωθεί η συγκέντρωση των Εβραίων της Κέρκυρας στο Στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Μετά από 9 ημέρες έφθασαν στο Άουσβιτς.

Η δεύτερη αποστολή έκανε σκάλα στη Λευκάδα στις 15 Ιουνίου 1944. Οι Γερμανοί φρουροί αποβίβασαν τους Εβραίους της Κέρκυρας -περίπου 500 άτομα-στην παραλία της Λευκάδας και συρματόπλεξαν τον χώρο της σημερινής δυτικής πλατείας του Λιμανιού από τον Πόντε ως το παλιό καφενείο του Μπουσκέτου και από το τουριστικό περίπτερο της παραλίας ως το σημερινό δρόμο μπροστά από το Μπουσκέτο. Οι κάτοικοι του νησιού υποδέχθηκαν τους αιχμαλώτους με αίσθημα βαθιάς συμπόνιας και συγγενούς αλληλεγγύης.

Η αλληλεγγύη εκφράστηκε αυθόρμητα και οργανωμένα, μέσα σε εκείνες τις δύσκολες ημέρες, που το νησί οδηγείτο στον αδελφοκτόνο εμφύλιο πόλεμο οι γαβριάδες και οι γυναίκες της παραλίας (ντουγάνα) προσέτρεξαν εκεί για να προσφέρουν ένα κομμάτι ψωμί στους κατατρεγμένους Εβραίους. Η τοπική επιτροπή του Δ.Ε.Σ.( Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού) που αποτελούνταν από τους Τάκη Λάζαρη γραμματέα, τον πρόεδρο των Πρωτοδικών ως πρόεδρο, και μέλη τους Γεράσιμο Περδικάρη, Πάνο Ασπρογέρακα, Θεόδωρο Τζεβελέκη, και τον δικαστικό Θεοδοσόπουλο θα συντονίσει τη βοήθεια σε τρόφιμα, φαγητά (σούπες, νερό, ψωμί, φρούτα) και ρούχα.

Κώστας Σταγιάννος, Μέλος του ΕΑΜ Λευκάδας που σχεδίασε, οργάνωσε και εξετέλεσε την απόδραση Εβραίων της Κέρκυρας.

Επίσης στον συντονισμό της βοήθειας προς τους διωκομένους Εβραίους συμβάλλουν τα μέλη του Ε.Α.Μ. Βουτσινάς Λεωνίδας, Καλαφάτης Γιώργος, Χρυσή Μεσσήνη, Γράψας Γεώργιος και Κοθρής Γεράσιμος.

Στην παραλία στο χώρο της Οινοποιητικής Εταιρείας Μανιάκη ετοιμάζονται δύο καζάνια για την παρασκευή φαγητού, με ευθύνη των παραπάνω οργανώσεων. Στην παρασκευή και διανομή του φαγητού συμβάλλουν και οι Θανάσης Αρακλειώτης και Κατωχιανός Ηλίας.

Λευκαδίτες έμποροι και επαγγελματίες, ως οι Θεόδωρος Τζεβελέκης, Αλέκος Μητσιάλης, Θεόδωρος Μαυρομμάτης, Λεωνίδας Βουτσινάς και Ξενοφώντας Περδικάρης, που διατηρούσαν οικονομικές σχέσεις με τους Εβραίους εμπόρους της Κέρκυρας θα συμβάλλουν με χρήματα, και θα διαμεσολαβήσουν για την διαφυγή ορισμένων Εβραίων της Κέρκυρας.

Ανάμεσα στους πρώτους που προσέτρεξαν για βοήθεια στο χώρο της Παραλίας ήταν και ο ορθόδοξος παπάς Δημήτρης Θωματζίδης ή παπα – πρόσφυγας που κατάγονταν από την Σαμψούντα της Μικράς Ασίας.

Ο παπάς ήρθε σ’ επαφή με τον Ιούλιο Γιοχανά του Δανιήλ, έμπορο από την Κέρκυρα, ηλικίας 45 ετών, και του έδωσε ένα τσιγάρο. Ο Γερμανός φρουρός που είδε τη σκηνή ανάγκασε τον Γιοχανά να γονατίσει τον πυροβόλησε και τον σκότωσε, τραυμάτισε 2-3 άλλους Εβραίους, και έριξε κάτω τον παπα – πρόσφυγα και τον ποδοπάτησε, σύμφωνα και με την προφορική αφήγηση του αυτόπτη μάρτυρα Σπύρου Κομπίτση.

Δημήτριος Θωματζίδης ή Παπα – Πρόσφυγας, ιερέας της εκκλησίας Αγίας Παρασκευής Λευκάδας καταγόμενος από τη Σαμψούντα της Μικράς Ασίας

Ο Ιούλιος Γιοχανάς μεταφέρθηκε με κάρο από τον Διονύση Τζεφρόνη και τάφικε στον ανατολικό τοίχο του Νεκροταφείου της Λευκάδας. Η πράξη αυτή προξένησε βαθειά θλίψη, μεγάλωσε το μίσος των κατοίκων της Λευκάδας κατά των κατακτητών, και δημιούργησε προς στιγμή ένα μούδιασμα που ανέκοψε κάποιες προσπάθειες για την διαφυγή ορισμένων Εβραίων.

Δεύτερο σημαντικό επεισόδιο ήταν η διαφυγή δύο νέων Εβραίων από τον κλοιό των Γερμανών, των Ισίμ Μουστάκη και Δαυίδ Μπαλέστρα προφανώς μέλη της Ελληνικής Εβραϊκής Συναγωγής ως δηλώνεται από τα ονόματά τους. Κατά άλλους μάρτυρες διέφυγε και μια γυναίκα και μερικοί ακόμη, στη διαφυγή τους συνέβαλαν ο Κώστας Σταγιάννος, εργαζόμενος στο Λιμάνι και μέλος του ΕΑΜ, ο πλοιοκτήτης Βύρωνας Καρφράκης και οι ψαράδες Καλλίστρατος Γαντζίας και Κώστας Γιαννούλης, μέλη επίσης του ΕΑΜ. Να σημειωθεί ότι και άλλοι ψαράδες εβοήθησαν με διάφορους τρόπους του κατατρεγμένους Εβραίους.

Σύμφωνα με την μαρτυρία του Κώστα Γιαννούλη ο δεύτερος Εβραίος φυγαδεύτηκε στην Ακαρνανία αφού τον έκρυψαν στο νησάκι του Αλεξάνδρου.

Οι εξόριστοι Εβραίοι παρέμειναν στη Λευκάδα 2 ημέρες και ύστερα η αποστολή αναχώρησε για την Πάτρα με προορισμό το Άουσβιτς.

Μια τρίτη αποστολή έφυγε από την Κέρκυρα τις 17 Ιουνίου 1944 και αυτή πέρασε από την Λευκάδα, για να συγκεντρωθούν όλοι σι Κερκυραίοι Εβραίοι στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου και εκείθεν στα Γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Κατάλογος Λευκαδιτών που συνέδραμαν τους Εβραίους της Κέρκυρας τον Ιούνιο του 1944 στο πέρασμά τους από τη Λευκάδα

1 Αρακλειώτης Θανάσης. Βαρελοποιός. Βοήθησε στην παρασκευή φαγητού στο χώρο της Οινοποιητικής Εταιρείας Λευκάδος, το οποίο διένειμε στους Εβραίους της Κέρκυρας.

2 Ασπρογέρακας Πάνος. Δημόσιος Υπάλληλος. Διευθυντής Γραφείου Νομομηχανικού Λευκάδος. Μέλος της Λευκαδίτικης Επιτροπής Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, συντόνισε την βοήθεια σε ρούχα και τρόφιμα προς τους διερχόμενους Εβραίους.

3 Βουτσινάς Λεωνίδας. Έμπορος—κρασοπώλης. Μέλος του Ε.Α.Μ. Έχοντας εμπορικό σύνδεσμο με τους εμπόρους Εβραίους της Κέρκυρας, ανταποκρίθηκε στην έκκλησή τους για βοήθεια και συμμετείχε σε κινήσεις για απελευθέρωση και φυγάδευση μιας νέας Εβραίας ονομαζόμενης Στέλλα Πίνια, η οποία τελικά δεν πραγματοποιήθηκε.

4 Γαντζιάς Καλλίστρατος. Ψαράς. Μέλος του Ε.Α.Μ. Εβοήθησε με το μονόξυλό του στην απόδραση ενός Εβραίου.

5 Γιαννούλης Κώστας. Ψαράς, μέλος του Ε.Α.Μ., βοήθησε στην φυγάδευση ενός Εβραίου.

6 Γράψας Γεώργιος. Τσαγκάρης. Μέλος της τοπικής επιτροπής του Ε.Α.Μ. Βοήθησε στον συντονισμό βοήθειας προς τους διερχόμενους Εβραίους (ρούχα-φαγητό).

7 Θωματζίδης Δημήτρης. Ιερέας. Συνέδραμε τους κατατρεγμένους Εβραίους και έδωσε ένα τσιγάρο στον Εβραίο Ιούλιο Γιοχανά, ο οποίος εκτελέστηκε ύστερα από Γερμανό αξιωματικό.

8 Καλαφάτης Γεώργιος. Τσαγκάρης. Μέλος της γραμματείας του Ε.Α.Μ. Λευκάδας, συντόνισε εκ μέρους του Ε.ΑΜ. την βοήθεια προς τους κατατρεγμένους Εβραίους.

9 Καρφάκης Βύρωνας. Πλοιοκτήτης. Βοήθησε στην απόδραση μελών της Εβραϊκής Κοινότητας Κέρκυρας.

10 Κατωχιανός Ηλίας. Εργάτης. Βοήθησε στην παρασκευή και διανομή του φαγητού στους κατατρεγμένους Εβραίους της Κέρκυρας, εργαζόμενος στον χώρο της οινοποιητικής Εταιρείας Λευκάδος, όπου παρασκευαζόταν το φαγητό•

11 Κοθρής Γεράσιμος. Τσαγκάρης. Μέλος του Ε.Α.Μ., συνέδραμε τους κατατρεγμένους Εβραίους, βοηθώντας στο έργο της απόδρασης.

12 Λάζαρης Τάκης. Δημόσιος Υπάλληλος. Μέλος της Τοπικής επιτροπής του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Βοήθησε στον συντονισμό της βοήθειας του Δ.Ε.Σ. προς τους κατατρεγμένους Εβραίους.

13 Μεσσήνη Χρυσή. Διευθύντρια Β’ Δημοτικού Σχολείου Λευκάδας. Μέλος της τοπικής επιτροπής του Ε.Α.Μ. Βοήθησε στην συγκέντρωση φαγητού και ρούχων εκ μέρους του Ε.Α.Μ.

14 Μητσιάλης Αλέκος. Έμπορος με σχέσεις κοινωνικές και οικονομικές με τους Εβραίους της Κέρκυρας. Συνέδραμε με ρούχα και χρήματα.

15 Περδικάρης Γεράσιμος. Επιπλοποιός. Μέλος της τοπικής επιτροπής του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Βοήθησε στον συντονισμό της βοήθειας του Δ.Ε.Σ. προς τους κατατρεγμένους Εβραίους.

16 Σταγιάννος Κώστας. Μέλος του Ε.Α.Μ. Σχεδίασε, οργάνωσε και εκτέλεσε την απόδραση μελών της Εβραικής Κοινότητας Κέρκυρας.

17 Μαυρομμάτης Θεόδωρος. Έμπορος με σχέσεις κοινωνικές και εμπορικές με τους Εβραίους της Κέρκυρας (με αδελφούς Φερρου;) ανταποκρίθηκε στην έκκλησή τους για βοήθεια.

18 Τζεβελέκης Θεόδωρος. Έμπορος, μέλος της τοπικής επιτροπής του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, που είχε και εμπορικές συνδέσεις με τους Εβραίους της Κέρκυρας, συνέβαλε στον συντονισμό της βοήθειας προς τους κατατρεγμένους Εβραίους.

19 Θεοδοσόπουλος. Δικαστικός, μέλος της τοπικής επιτροπής του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, συνέβαλε στον συντονισμό της βοήθειας προς τους κατατρεγμένους Εβραίους.

Ληξιαρχική πράξη θανάτου του Ιουλίου Γιοχανά, η οποία καταχωρήθηκε στα ληξιαρχικά βιβλία με καθυστέρηση δυο ετών. ( Ιστορικό Αρχείο Λευκάδας)

Tα όσα συνέβησαν στη Λευκάδα, τις λίγες ώρες του Ιουνίου 1944 που οι Εβραίοι της Κέρκυρας πέρασαν από κει οδηγούμενοι στα χιτλερικά στρατόπεδα του θανάτου, απέδειξαν το μεγαλείο της καρδιάς των απλών ανθρώπων του νησιού που αυθόρμητα έσπευσαν να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους που βρίσκονταν σε ώρα ανάγκης.

Εκείνη την ώρα οι Λευκαδίτες δεν γνώριζαν ούτε για τη φρίκη των γερμανικών στρατοπέδων, ούτε για την προγραμμένη τύχη των Εβραίων. Είδαν καταδιωκόμενους αθώους συνανθρώπους τους κι έσπευσαν να τους προσφέρουν ό,τι ο καθένας μπορούσε. Ο κάθε Λευκαδίτης έκανε ό,τι αντιλαμβανόταν ό,τι όφειλε να πράξει.

Το Κερκυραϊκό Ταχυδρομικό Δελτάριο (Carte-Postale)

Το Ταχυδρομικό Δελτάριο (ΤΔ), σαν μέσο αλληλογραφίας, άρχισε να αναπτύσσεται το 2^ο ήμισυ του 19^ου αιώνα. Κατ’ αρχήν χρησίμευε για την εμπορική αλληλογραφία και για την ανταλλαγή μηνυμάτων. Οι εμπορικές καρτ ποστάλ γενικά κρίνεται ότι έχουν αναπτυχθεί από τον John P. Charlton στη Φιλαδέλφεια το 1861. Η μόδα αυτή εξαπλώθηκε και στην Ευρώπη. Το 1870 ήταν το κρεσέντο της διάδοσης του. Η πρώτη τυπωμένη κάρτα εμφανίστηκε το 1870 και ήταν μια ιστορική κάρτα, που παράχθηκε σε συνδυασμό με τον Γαλλο-Γερμανικό Πόλεμο. Η πρώτη διαφημιστική κάρτα εμφανίστηκε το 1872 στην Αγγλία. Η πρώτη γερμανική κάρτα εμφανίστηκε το 1874. Η κάρτα Heligoland του 1889 θεωρείται η πρώτη πολύχρωμη κάρτα που τυπώθηκε ποτέ. Κάρτες με εικόνες του Πύργου του Άιφελ το 1889 και το 1890 έδωσαν στην καρτ ποστάλ μια τεράστια εκκίνηση στο δρόμο της μαζικής δημοτικότητας. Οι πρώτες κάρτες, οι οποίες συνήθως φέρουν διακοσμητικά σχέδια, δεν προορίζονταν αρχικά για σουβενίρ, αλλά  για διαφημιστικούς σκοπούς. Έτσι οι πρώτες που τυπώθηκαν, ειδικά  ως αναμνηστικά, ήταν αυτές που διατέθηκαν προς πώληση το 1893 στην Κολομβιανή Έκθεση στο Σικάγο. Αρχικά, η γραφή επιτρέπεται μόνο στο μπροστινό μέρος , αλλά περίπου στις αρχές του αιώνα, ορισμένες χώρες άρχισαν να επιτρέπουν τη χρήση μιας «διαιρεμένης πλάτης», επιτρέποντας στο μέτωπο να είναι πρωτίστως για την εικόνα ή το έργο τέχνης και πίσω αριστερά για τη διεύθυνση και το μήνυμα.

Η Αγγλία ήταν η πρώτη που επέτρεψε να διαιρεθεί η πίσω όψη.Ακολούθησε η Γαλλία το 1904, η Γερμανία το 1905 και τελικά οι Ηνωμένες Πολιτείες το 1907. Οι αλλαγές αυτές έφεραν τη «Χρυσή Εποχή» στο καρτ-ποστάλ με εκατομμύρια πωλήσεις. Το με το χέρι ζωγραφικό τύπωμα παρήχθη στη Γαλλία και το Βέλγιο. Πολλά ήταν αληθινά έργα τέχνης, αλλά η παραγωγή εγκαταλείφθηκε γρήγορα όταν ανακαλύφθηκε ότι οι εργαζόμενοι - κυρίως γυναίκες - αρρώσταιναν λόγω της κατάποσης ποσοτήτων βαφής. Οι καλλιτέχνες καθόταν σε σειρές, ενώ οι καρτ-ποστάλ μεταβιβαζόταν  σε στυλ  γραμμικής  συναρμολόγησης, με κάθε γυναίκα να είναι υπεύθυνη για ένα συγκεκριμένο χρώμα. Οι κάρτες ήταν μικρές και τα έργα είχαν ιδιαίτερη λεπτομέρεια, αναγκάζοντας τις γυναίκες να βρέξουν το άκρο της μολυσμένης από μόλυβδο βούρτσας με τα χείλη τους καθώς δούλευαν.[i]Το τύπωμα φωτογραφίας στο Καρτ ποστάλ έδινε  μια ρεαλιστική εμφάνιση. Οι πρώτες κάρτες με πραγματικές φωτογραφίες εμφανίστηκαν γύρω στο 1900.

Με την ανάπτυξη του ΤΔ, στην πάροδο των ετών, αγοράζεται αυτό σαν απλό ενθύμιο ή στέλνετε ευχητήριο ή αναμνηστικό. Με τις παραστάσεις ή φωτογραφίες, που υπήρχαν τοπογραφημένες σ’ αυτό, το δελτάριο έδινε την δυνατότητα να γνωρίζει καθένας, γωνιές του πλανήτη που δεν ήταν εύκολο να τις επισκεφθεί, να συλλέξει πληροφορίες λαογραφικού και κοινωνικού περιεχομένου.

Η Κέρκυρα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης αλλά και της ομορφιάς της, είχε πάντα πολλούς ξένους επισκέπτες. Την εποχή που βρίσκονταν υπό την Αγγλική Προστασία αλλά και μετέπειτα μέχρι τα μέσα του 20^ου αιώνα είχε μεγάλη αίγλη και ξένοι επίσημοι,όπως στρατιωτικοί, κυνηγοί που δρούσαν στις Ηπειρωτικές ακτές, άνθρωποι των τεχνών αλλά και απλοί περιηγητές την επισκέπτονταν συχνά.

  Την εποχή των Άγγλων λειτουργούσαν τρία μεγάλα ξενοδοχεία στη βόρεια πλευρά του «Λιστόν» που γειτνίαζε με το Βασιλικό Παλάτι. Στη γωνία με την Νικ. Θεοτόκη ήταν το «HOTEL DE CLUBS»στη μέση το «BELLA VENEZIA….» και στη μεριά της πλατείας προς την «κοφινέτα» το «GRAND HOTEL St. GEORGES».

Πολλά  σημαντικά γεγονότα συμβαίνουν στο νησί. Η Αυτοκράτειρα της Αυστρίας Ελισάβετ, στο τέλος του 19ου αιώνα, αγοράζει στο Γαστούρι την Βίλα του ευγενή Πέτρου Βράιλα Αρμένη και κτίζει τη Βασιλική έπαυλή της  το «Αχίλλειον».

Το ξενοδοχείο «BELLA VENEZIA…» μεταφέρεται στον λόφο του Αγίου Αθανασίου και δημιουργείται ένα νέο περίφημο ξενοδοχείο. Εκεί φιλοξενούνται μεγάλες προσωπικότητες από όλο τον κόσμο.

Η είσοδος του Ξενοδοχείου

Το  1902 δημιουργείται το καζίνο της «Ρολίνας» που συγκεντρώνει στις αίθουσες του, κόσμο από όλη την Ευρώπη.

Διαφημιστικό δελτάριο από το νέο Καζίνο.

Εγκαινιάζεται επίσης το 1902, το νέο Δημοτικό Θέατρο Κερκύρας. Μεγαλοπρεπέστατο οικοδόμημα, χτίστηκε με τα σχέδια του Ιταλού αρχιτέκτονα Conrado Pergolesi

Ο Κάιζερ Γουλιέλμος αγοράζει από τους απογόνους της Ελισάβετ το «Αχίλλειον» και το χρησιμοποιεί για την θερινή του κατοικία.

Το λιμάνι δέχεται την επίσκεψη του Αγγλικού στόλου, ενώ ο Γαλλικός στόλος έμεινε από το 1916 έως το 1918. Παράλληλα πολυάριθμα καράβια αράζουν στο λιμάνι.

Το ανάκτορο του «Μον-Ρεπό» μετατρέπεται σε θερινή κατοικία των Ελλήνων Βασιλέων, κ.λ.π.

Όλα αυτά τα γεγονότα, οι προσωπικότητες και οι δραστηριότητες , δημοσιεύονται σε όλα τα περιοδικά και εφημερίδες των σαλονιών της Ευρώπης και συμπαρασύρουν περιηγητές να  επισκεφτούν την Κέρκυρα.

Το νησί λόγω του ιδιαίτερου κάλλους του, καθώς και της μεγάλης  επισκεψιμότητας,συμπεριλαμβάνεται στα διαφημιστικά δελτάρια του εσωτερικού και του εξωτερικού.

  Παράλληλα στρατιωτικά συμβάντα όπως ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος ,έφεραν στο νησί πολυάριθμες δυνάμεις των Σέρβων, οι οποίες έμειναν  μέχρι να γίνει η περίθαλψή τους από της δυνάμεις της ΑΝΤΑΝΤ. Εδώ ήρθε και η Σερβική Κυβέρνηση η οποία συνεδρίαζε στο Δημοτικό Θέατρο. Με όλες αυτές τις στρατιωτικές δυνάμεις υπήρξε ανάγκη επικοινωνίας των στρατιωτών με τις οικογένειες τους. Αποτέλεσμα να εκδοθεί μεγάλη ποσότητα ΤΔ υποδεεστέρας ποιότητος.

Ο κάθε εκδότης θέλοντας να πουλήσει τις κάρτες του διακοσμούσε το κύριο θέμα με στοιχεία που τις έκαναν πιο ελκυστικές.

 Για την έκδοση ενός ΤΔ συνεργάζονταν τρία τουλάχιστον άτομα, ο εκδότης, ο εκτυπωτής και ο φωτογράφος ή ο σχεδιαστής. Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινισθεί ότι άλλος ο εκδότης του ΤΔ κι άλλος ο φωτογράφος. Το επισημαίνω αυτό διότι υπάρχει σύγχυση. Ο φωτογράφος φωτογράφιζε και ο εκδότης ή αγόραζε τις φωτογραφίες, οπότε ήταν κατατεθειμένες σ’ αυτόν, ή χρησιμοποιούσε για ορισμένη χρήση την φωτογραφία και πλήρωνε ανάλογα τον φωτογράφο.

Δύο ήταν οι κυριότεροι εκδότες του Κερκυραϊκού Carte Postale. Το χρωμοτυπολιθογραφείο Αφοί Γ. Ασπιώτη  και ο Farrugia. Το εργοστάσιο Ασπιώτη εξέδωσε πανέμορφα δελτάρια με τυπωμένους πίνακες μεγάλων Κερκυραίων ζωγράφων. Μεταξύ αυτών παρουσιάζουμε  ΤΔ με πίνακες του Βικέντιου Μποκατσιάμπη κι του Άγγελου Γιαλλινά

Βικέντιου Μποκατσιάμπη

Βικέντιου Μποκατσιάμπη

Άγγελου Γιαλλινά

Άγγελου Γιαλλινά

Σημειωτικά αναφέρουμε ότι η  φωτογραφία στην Κέρκυρα έχει την αρχή της την εποχή των Άγγλων, από ξένους φωτογράφους.

Σαν πατριάρχης όμως της Κερκυραϊκής φωτογραφίας θεωρείται ο   ζωγράφος Αύγουστος Κόλλας.

[i]  The Corfiot Magazine άρθρο της Hilary Paipeti

Η ίδρυση του Δραματικού Συλλόγου και ο Γερ.Ασπιώτης

Η Κερκυραϊκή κοινωνία παρακολουθώντας τις παραστάσεις στο Θέατρο του San Giacomo και καθότι αυτές δίνονταν στην Ιταλική γλώσσα,  αισθάνθηκε την ανάγκη  να παρακολουθήσει παραστάσεις στην μητρική της γλώσσα δηλ. την Ελληνική. Έτσι λοιπόν έγιναν προσπάθειες δημιουργίας Δραματικών Συλλόγων όπου να διδάσκεται η Ελληνική γλώσσα μέσα από θεατρικά Ελληνικά έργα. Το 1869 ιδρύεται στην Κέρκυρα από μια ομάδα νέων ατόμων η «Φιλοδραματική Εταιρεία Φοίνιξ» η οποία έδωσε τις πρώτες παραστάσεις της στις 5 Σεπτέμβρη 1871 με τον «Αθανάσιο Διάκο» και την «Τίγρη της Βεγγάλης». [i]

Το 1872 έχουμε την εμφάνιση  της Φιλοδραματικής Εταιρίας «Ο Καποδίστριας»

Την 1/7/1872 η Φιλοδραμματική Εταιρία « Ο Καποδίστριας» γνωστοποιεί στον Γερ. Ασπιώτη ότι στην συνεδρίαση της 29/6/1872 εκλέχτηκε μέλος. Πρόεδρος Δάνδολος

Στις 18/9/1872 γνωστοποιείται στον Ασπιώτη ότι εκλέγεται πρόεδρος της Φιλοδραματικής Εταιρίας «Ο Καποδίστριας»

Την θέση αυτή, όπως φαίνεται από την πιο κάτω επιστολή με ημερομηνία 19/9/1872, ο Ασπιώτης δεν την δέχτηκε.

Με την πιο κάτω επιστολή φαίνεται ότι  δεν έγινε δεκτή  η παραίτηση .   Τις 5/3/1873 υπάρχει γνωστοποίηση της Φιλοδραματικής εταιρίας προς τον Γερ.Ασπιώτη για την εκλογή του Προέδρου της Εταιρίας.

Επανεκλέγεται πρόεδρος την 31/10/1873.

 Τα οικονομικά της Εταιρίας, όπως φαίνεται, δεν πήγαιναν και τόσο καλά και έτσι αναγκάζεται ο πρόεδρος Ασπιώτης να δανείσει άτοκα  100 ενετικά τάλιρα  στην  εταιρία.

Το δάνειο αυτό η εταιρία θα επέστρεφε  σε 8 ίσας μηνιαίες δόσεις.

Παράλληλα με την Φιλοδραματική Εταιρία «Ο Καποδίστρας» δραστηριοποιούνταν στην Κέρκυρα και ο «Δραματικός Σύλλογος». Ο Γερ. Ασπώτης προσπάθησε και πέτυχε την ένωση των δύο συλλόγων σε έναν με την επωνυμία «Δραματικός Σύλλογος» Στην τελευταία συνεδρίαση του συλλόγου « Ο Καποδίστριας» ως απερχόμενος πρόεδρος, εκφώνησε τον πιο κάτω λόγο.

«Προσφιλέστατοι συνάδελφοι μου!

Το σώμα των συνεταίρων του Δραματικού Συλλόγου  «Ο Καποδίστριας» διόρισαν απόλυτον πληρεξουσίαν  επιτροπήν δια την πραγματοποίησιν της ενώσεως των εν Κερκύρα δύο Φιλοδραματικών Εταιριών εις ένα και μόνον Δραματικόν Σύλλογον  εξετέλεστο την ευχήν και την επιθυμίαν ου μόνον των απαρτιζόντων αυτάς μελών αλλά και την γενικήν επιθυμίαν της κοινωνίας.

Από της νεαρής μου ηλικίας αγάπησα πάντοτε την δραματικήν και το κύριον μέλημά μου ήτο η δια παραστάσεων επί σκηνής μόνη τέρψις μου, προχωρήσας την ηλικίαν ηυτύχησα και έλαβον την τιμήν να διορισθώ επανειλημμένως εις το διάστημα τριών ετών, πρόεδρος της φιλοδραματικής ταύτης Εταιρίας. Κατά την διάρκειαν ταύτην κατέβαλον όσον ηδυνάμην κόπους και προσπαθείας δια την πρόοδον αυτής και ουδείς, ελπίζω, δύναται να αρνηθή ότι  η θέσις αυτής εβελτιώθει πολύ κατά την πραγματικήν και την ηθικήν αυτής έποψιν.

Βεβαιωθήτε, κύριοι, ότι σκοπός μου ήτο να φθάσω εις το σημείον εκείνο της προόδου, όπερ πάντες επιποθούμεν αλλά λόγοι, ανεξαρτήτου της θελήσεως μου, τους οποίους κατ’ αυτήν την στιγμήν κρίνω καλόν, με απεθάρυναν να προβώ εις την πραγματοποίησιν του ωφελίμου τούτου σκοπού. Έχω μολαταύτα την ικανοποίησιν ότι, τη συνδρομή και τον κατά καιρούς λοπών μελών της επιτροπής προήγαγον την εταιρίαν εις τον βαθμόν εκείνον, ώστε να επέλθη η ορθή ιδέα της πραγματικής προόδου αυτής δια της συνενώσεως των δύο εταιριών εις μίαν, ένωσιν, ην θεωρώ σωτηρίαν δι’ αμφοτέρας.

Εύχομαι από καρδίας  να πραγματοποιηθή δια της ενώσεως ο μη εκτελεσθείς σκοπός μου, δια την πραγματοποίησιν του οποίου δεν επαρκούσαν μόνον οι ασθενείς μου δυνάμεις. Εύχομαι από καρδίας να ιδρυθεί σύλλογος τοιούτος να περιποιή τιμήν, εις τους λαμβόντας την πρωτοβουλίαν, εις ημάς, την νεολαίαν, εις την ιδιαιτέραν ημών πατρίδα και εις άπαν το Ελληνικόν Έθνος.

Εύχομαι από καρδίας σύμπνοιαν, αγάπην και ομόνοιαν εις πάσαν περαιτέρω ημών ενέργειαν προς επιτυχίαν του ποθουμένου σκοπού, διότι άνευ τούτων ουδέν κατορθούται.

Επειδή δε μετά την εκδοθείσαν απόφασιν είναι αύτη η τελευταία φορά, καθ’ ην συνέρχεται το σώμα των Συναιτέρων του Δραματικού τούτου Συλλόγου εις συνεδρίασην και επομένως η τελευταία φορά καθ’ ην παρίσταμαι ενώπιον υμών, ως πρόεδρος, αυτού και επειδή εις το εξής  ένεκα πολλών ασχολιών μου και των ιδιαιτέρων μου συμφερόντων δεν δύναμαι να δεχθώ ουδέ μίαν διοικητικήν θέσιν, κρίνω ιερόν καθήκον να εκφράσω προς υμάς, από καρδίας την άκραν ευγνωμοσύνην δια την αγάπην και την αφοσίωσιν των οποίων έλαβον τρανά στίγματα εις πολλάς περιπτώσεις, δια τας συνεχείς περιποιήσεις τας οποίας μοι επιδαψιλεύσατε και δια τας τιμάς τας οποίας επανειλημένως μοι περιεβάλατε και σας διαβεβαιώ δε υμάς ότι θέλω έχε εγκεχαραγμένας πάντοτε εν τη καρδία μου τα υπέρ εμού εκφρασθέντα αισθήματα κατά την εποχήν της εν τω Καποδιστρίω προεδρείας μου ως επίσης ότι ουδεμίαν προς ουδένα τρέφω δυσαρέσκειαν δι’ οιανδήποτε πικρίαν υπέστην τυχόν.

Και εάν κατά την διάρκειαν ταύτην, βήματα τινά της πορείας μου έλαβον τη σκληράν τύχην να παρεξηγηθώσι τυχόν και να προξενήσουν ίσως δυσαρεσκείας εις τινας, εκφράζω την λύπην μου επί τούτω και διαδηλώ ότι ταύτα συνέβησαν ανεξαρτήτως πάσης εμού θελήσεως διότι μόνον και κύριον μέλημα μου υπήρξε πάντοτε η μετ’ ευσυνειδησίας εκτέλεσις των εμού καθηκόντων και η μετ’ ενδιαφέροντος υποστήριξης των συμφερόντων του Συλλόγου και η επιδίωξις της πραγματοποιήσεως του ιερού αυτού σκοπού.

Αποχαιρετώ ήδη υμάς κ.κ. από της έδρας ταύτης αναφονώ προς δόξαν και τιμήν των και Συναιτέρους αμφοτέρων των δραματικών εταιριών, οίτινες δια της ενώσεως αυτών απέδειξαν ότι εννοούσι καλώς και συναισθάνονται το μεγαλείον του σκοπού προς επίτευξιν  του οποίου αύται ανδρώθεισαν και ότι εμφορούνται εξ αισθημάτων ευγενών, υψηλών και ιερών.

Ζήτω η ‘Ενωσις των δύο Εταιριών

Ζήτω ο νέος Δραματικός Σύλλογος»

Αυτή είναι η ίδρυση του «Δραματικού Συλλόγου» που η διάρκεια ζωής του τερματίστηκε τον 2^ον Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Σύλλογος αυτός έδωσε πολλές παραστάσεις στο κατάστημά του, που ήταν στο θέατρο «Φοίνιξ» και το οποίο κατασκευάστηκε από τον Σύλλογο αυτόν για να εξυπηρετήσει τις δραστηριότητες του. Η συμβολή του Γερ.Ασπιώτη για την απόκτηση από τον Σύλλογο, θεάτρου, ήταν πολύ μεγάλη.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[i] «Ο Δραματικός Σύλλογος της Κέρκυρας και ο Φοίνικας» άρθρο του Γεωργίου Ζούμπου http://community.fortunecity.ws/lavendar/kane/51/history/historysep.html

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΓΓΛΟΚΡΑΤΙΑ-ΜΙΚΡΟΑΣΤΟΙ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ-ΕΜΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΚΟΙ

από Λιλή Καραχάλιου

Στα χρόνια της Ενετοκρατίας παρεχόταν στους ευγενείς το δικαίωμα της λειτουργίας και κατοχής φαρμακείων και εργαστηρίων χρυσοχοΐας, το δικαίωμα αυτό στα χρόνια της Αγγλοκρατίας το απέφευγαν οι ίδιοι για το αμιγές της ταξικής τους καθαρότητας.

Επί Αγγλοκρατίας, επίσης, οι επαγγελματοβιοτέχνες εξακολούθησαν να συγκροτούν συντεχνίες και αποτελούν τη συνέχεια των civili (=αστών) της Ενετοκρατίας. Όπως συνήθως συμβαίνει στη μικροαστική τάξη, διάδοχοι στα επαγγέλματα είναι οι γιοι που στην αρχή είχαν μία μέτρια εκπαίδευση, αλλά αργότερα, δεν είναι λίγοι αυτοί, οι οποίοι με τη μετάβαση τους σε ξένα πανεπιστήμια και την απόκτηση τίτλων σπουδών, επιδιώκουν να έλθουν το ίδιο κοινωνικό επίπεδο με αυτό των αστών του χρήματος και της γαιοκτημοσύνης, μέσω της αποκτηθείσας μόρφωσής τους.[1]

Μάλιστα έχουν αποκτήσει και ταξική, αλλά και εθνική συνείδηση, μέσω των ιδεών της Γαλλικής Επανάστασης και την έμμεση παρότρυνση της ευρωπαϊκής αποδέσμευσης του 1848. Έτσι οι απόγονοι των μικροαστών, επιστρέφοντας στην Κέρκυρα και τα άλλα νησιά, πλαισιώνουν το Ριζοσπαστικό κόμμα και θεωρούν τον ξένο δυνάστη ως αίτιο της κοινωνικοπολιτικής υποβάθμισης του επτανησιακού λαού.

 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1] Χυτήρης Γεράσιμος, Η Κέρκυρα στα μέσα του 19^ου αιώνα, Εταιρ.Κερκυρ. Σπουδών, Κέρκυρα, 1988, σελ. 9-11.

Ιδίως κατά την πρώτη φάση του, όταν το Ριζοσπαστικό Κόμμα έχει ηγέτες του Κεφαλλονίτες, τα ιδανικά αυτά εκφράζονται από το σύνθημα «Ένωσις και δημοκρατική ισότης». Όμως οι εξορίες και οι διώξεις των επαναστατών και η ανάλγητη πάταξη κάθε φιλελεύθερης φωνής για κοινωνική αλλαγή, επέφεραν τη μετάθεση των λύσεων  των κοινωνικών προβλημάτων στη μετά την Ένωση με την Ελλάδα εποχή και διατήρησαν ως μόνο σύνθημα την Ένωση με αυτήν.

Στην Κέρκυρα τις δύο πρώτες δεκαετίες του 19^ου αιώνα υπάρχουν δώδεκα δικηγόροι και είκοσι δικολάβοι. Από παλιότερα με έναν κανονισμό του Γενικού Προνοητού `Adrea Dona της 5^ης Ιουνίου 1769 είχε θεσπιστεί οι συμβολαιογράφοι για την εξοχή να είναι σταθερά 32, δύο για κάθε  προάστιο (borgo) της πόλης, δηλαδή Γαρίτσα, Μαντούκι, Ποταμό και δεκαέξι για όλη την πόλη, συνολικά 54.

Με απόφαση του νέου κανονισμού που έγινε στις 27 Αυγούστου 1808 από τη Γερουσία, ορίζεται ότι η διοίκηση θα κανονίσει τον αριθμόν τους σε κάθε νησί ανάλογα με τις ανάγκες. «Γι’αυτό, στη γνωστή τους αγαθότητα, ας προστεθεί και αρκετή εργατικότητα μια και αυτοί είναι οι φύλακες των συμφωνιών των πολιτών και οι πράξεις τους είναι η έκφραση των ανθρωπίνων θελήσεων.»[1]

Στα 1864 η Κέρκυρα έχει αναλογία πληθυσμού 125 άτομα ανά ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο και το 65% αυτού του πληθυσμού είναι αγρότες οι οποίοι ασχολούνται αποκλειστικά με την παραγωγή αγροτικών προϊόντων για οικογενειακή κατανάλωση και επιβίωση. Οι αγροδοσίες από πλευράς Προστασίας στους προνομιούχους αστούς και γαιοκτήμονες μειώνουν ακόμη περισσότερο το εισόδημα των ακτημόνων και των μικροκαλλιεργητών, οι οποίοι αναγκάζονται να πληρώνουν εδαφονόμιο στους πλουσίους και στα μοναστήρια, το εισόδημα των οποίων στη συνέχεια χρησιμοποιείται από την Προστασία για τη λειτουργία των σχολείων.

Η Προστασία, όπως αναφέρθηκε, δεν άφησε περιθώρια ανάπτυξης των Επτανήσων και η επαγγελματική και εμπορική δραστηριοποίηση του λαού των πόλεων ήταν μαραγκοί, χτίστες, αργαστηριάρηδες (παντοπώλες), χάβροι (σιδεράδες), αλιείς, εργάτες στις αλυκές, γεωργοί και λίγοι κτηνοτρόφοι για την εξασφάλιση κτηνοτροφικών προϊόντων και κρέατος για οικιακή, κυρίως, χρήση. Συχνή ήταν η προσφυγή των γεωργών στη Βουλή και την Γερουσία με αναφορές για λήψη φιλάνθρωπων μέτρων από μέρους του κράτους. Πολλές φορές το κράτος αντί για μισθούς έδινε ημερομίσθιο σε είδος, κυρίως ποσότητα αραβόσιτου.[2]

Η πόλη παρείχε τη δυνατότητα ενασχόλησης στους περιστασιακούς ανεπάγγελτους χειρώνακτες (plemba canaglia= σκυλολόι) που αποτελούσε το κατώτερο κοινωνικό στρώμα. Λίγο πιο ευδιάκριτη ήταν η βαθμίδα των τεχνιτών, επαγγελματιών, βιοτεχνών (populari), οι οποίοι παλαιότερα στα χρόνια των Βενετών ήταν οργανωμένοι σε συντεχνίες που απαρτίζονταν από μαθητευόμενους, εργάτες και μάστορες. Είχαν δε δικά τους λάβαρα (σκόλες) δικό τους ταμείο αρωγής των μελών τους, έτσι όπως ήταν συνηθισμένο και στα χρόνια της ακμής του Βυζαντίου.[1]

Όπως παραδίδει ο Στυλ.Βλασόπουλος, ακόμη από τις αρχές του 19^ου αιώνα υπάρχει και λειτουργεί ένα εργοστάσιο αγγειοπλαστικής στη Γαρίτσα. Διέθετε εννιά καμίνια, όπου απασχολούνταν τέσσερα  με πέντε άτομα στο καθένα, με αμοιβή πενήντα παράδες. Παρήγαν 80.000 κομμάτια μεγάλα και μικρά το χρόνο, από τα οποία τα πιο ταπεινά τα βάφουν με βαφή ή βερνίκι το λεγόμενο tipolo terra specchio και τα πιο ακριβά με terra di Vicenza και κασσίτερο, που τους έδινε ένα ανοιχτό χρώμα.

Στην Κέρκυρα εισάγονταν κάθε χρόνο 8.000 βόδια και 500 μοσχάρια από την Ήπειρο και η σφαγή τους, καθώς και η επεξεργασία των δερμάτων τους γίνονταν στο προάστιο Μαντούκι. Λειτουργούσαν, γύρω στα 1812, δέκα εργαστήρια βυρσοδεψίας που απασχολούσε καθένα απ’αυτά από τέσσερεις εργάτες, αλλά η δουλειά τους δεν ήταν συνεχής και έτσι αναγκάζονταν να κάνουν παράλληλα και άλλες εργασίες για να ανταπεξέρχονται οικονομικά.

Τα δέρματα τα κατεργάζονταν με αλάτι, ασβέστη και κατεργασμένη βελανιδιά και ήταν πολύ επιβαρυντικά για το περιβάλλον και την καθαριότητα της πόλης, έστω και αν λειτουργούσαν μακρύτερα από το κέντρο της. Τα παραγόμενα δέρματα χρησιμοποιούνταν κατά το 1/3 για την κατασκευή υποδημάτων για τους πλουσίους και τα κατώτερα ποιοτικά για να γίνονται τσαρούχια για τους χωρικούς και τη φτωχολογιά της πόλης.[2]

Επίσης το προάστιο Μαντούκι,ήταν κατ’ εξοχήν περιοχή ψαράδων και φτωχών μεροκαματιάρηδων, γνωστών για το χιούμορ τους και το μεσογειακό τους ταπεραμέντο.[3]

Στη Γαρίτσα υπήρχαν, γύρω στα 1812, πέντε μεγάλες βάρκες με κατάστρωμα, οι λεγόμενες λατίνες, που μετέφεραν περισσότερα από 80 μόδια σιτάρι η καθεμία. Επίσης υπήρχαν άλλες έξι μικρότερες που χωρούσαν 40-50 μόδια. Στο Μαντούκι υπήρχε όλη κι όλη μία μεγάλη βάρκα με κατάστρωμα και άλλες

 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1] Χυτήρης Γεράσιμος, Η Κέρκυρα στα μέσα του 19^ου αιώνα, Εταιρ.Κερκυρ. Σπουδών, Κέρκυρα, 1988, σελ. 11

[2] Στ.Βλασσόπουλος, όπως και ανωτέρω, σελ.92-93.

[3] Αθηνά Δούντση, Κέρκυρα, το νησί των χρωμάτων, εκδ. Τοπίο, Αθήνα 1996, σελ 33-100.

[1] Βλασσόπουλος Σ.Στατιστικαί-Ιστορικαί περί Κερκύρας Ειδήσεις, Κερκ. Χρονικά, τόμος ΧΧΙ, μεταφ. Αθ. Τσίτσας, Κέρκυρα, 1977 σελ.75-98.

[2] Χυτήρης, όπως ανωτέρω, σελ.13-15.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

είκοσι, δίχως αυτό, με χωρητικότητα 80 μοδιών. Αυτήν την εποχή ναυπηγήθηκε και ένα καράβι κερκυραϊκό με το όνομα «Πρωτογέννητος».[1]

Δεν παρατηρείται αστυφιλία από τους φτωχούς κατοίκους των χωριών της Κέρκυρας οι οποίοι σπάνια θα μετακινηθούν για υπόθεσή τους σ’ αυτήν και μόνο λίγοι πλούσιοι κάποιων χωριών θα δηλώνουν ως τόπο μόνιμης κατοικίας την πόλη της Κέρκυρας, εξακολουθώντας, όμως, να διατηρούν στα χωριά τους την κτηματική τους περιουσία και τα εξ αυτής έσοδά τους.

Η δε ύπαιθρος αντιμετωπίζοντας έντονα οικονομικά προβλήματα έχει δημιουργήσει μία ταξική συνείδηση η οποία εκφράζεται με τη δύναμή της να αγκαλιάσει και να αφομοιώσει όλους τους διωγμένους πρόσφυγες από άλλες περιοχές(Στρατιδιώτες τ’ Αναυπλιού[2] της Μονεμβασιάς, Αλβανούς(Αρβανίτες), Χειμαριώτες, Σουλιώτες και Παργινούς).

Η Αγγλική Προστασία στα Ιόνια Νησιά από το 1815 επέβαλε τη διάθεση όλων των πόρων των προερχόμενων από τις προσόδους των νησιών για την κάλυψη των εξόδων της. Έτσι η κακοδιαχείριση, η κατασπατάληση αυτών των χρημάτων σε ανοικοδόμηση παλατιών και ανώφελων φρουριακών τειχισμάτων, αλλά και στην πολυτελέστατη διαβίωση των αξιωματούχων και φίλων του καθεστώτος, επέβαλλαν μία καθήλωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Την κατάσταση επέτεινε η επιβολή εξαγωγικών δασμών στα βασικότερα προϊόντα της Κέρκυρας, όπως ήταν η σταφίδα και το ελαιόλαδο με 19,50%, τα έκανε τελείως αποτρεπτικά στις αγορές, αντίθετα με τα αγγλικά  βιομηχανικά προϊόντα που πλήρωναν μόνον 7% φόρο εισαγωγής. Γεγονός, βέβαια, που το επισημαίνουν οι Ιόνιοι βουλευτές και αποτελεί από την 9^η Βουλή και στη συνέχεια, μόνιμη διαμαρτυρία προς την Προστασία.

Οι θέσεις των Σωκράτη Κουρή και Στέφανου Παδοβά, στελεχών του Μεταρρυθμιστικού Κόμματος,  για την επιβολή δασμών στα εισαγόμενα είδη πολυτελείας που διατυπώθηκαν στη Βουλή με σχετικές τους ομιλίες, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι «Σκοπός της Προστασίας εν Επτανήσω ήταν η στρατιωτική κατοχή και η εξασφάλισις των εμπορικών συμφερόντων της Μ.Βρεττανίας.»Στις υπηρεσίες και των δύο αυτών δικηγόρων, ιδίως του Σωκράτη Κουρή, ο οποίος κατάγεται από την περιοχή της Νότιας Κέρκυρας(Λευκίμμη),

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1] Βλασόπουλος Σ.Στατιστικαί-Ιστορικαί περί Κερκύρας Ειδήσεις, Κερκ. Χρονικά, τόμος ΧΧΙ, μεταφ. Αθ. Τσίτσας, Κέρκυρα, 1977 σελ.98.

[2]  H βενετική Διοίκηση είχε τοποθετήσει ιππείς stradioti από την περιοχή του Ναυπλίου στο οχυρό της Κασσιώπης. Κατά τον 15ο και τον 16ο αιώνα οι φρουρές των οχυρών αποτελούνταν από μικτές ελληνο-αρβανίτικες μονάδες stradioti . corfuhistoryforum.blogspot.com

καταφεύγουν πολλές γυναίκες της Νότιας Κέρκυρας, καταγράφοντας σχετικές εξουσιοδοτικές πράξεις για δικαστική τους εκπροσώπηση. Αργότερα ο Σ. Κουρής έγινε εισαγγελέας στη Ζάκυνθο.[1]

Η διακίνηση προϊόντων από το λιμάνι της Κέρκυρας από έκθεση του Αρμοστή Young, το έτος 1856

Αρμοστης  John Young

 και οι βλέψεις της Προστασίας για την ανοικοδόμηση και λειτουργία αποθηκών για τράνζιτο στο τελωνείο της Κέρκυρας, έδωσαν στην Αγγλική Προστασία προβάδισμα στη διακίνηση προϊόντων από την Αλβανία και προς αυτήν, σε βάρος των Ενετικών συμφερόντων.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1] Χυτήρης Γεράσιμος, Η Κέρκυρα στα μέσα του 19^ου αιώνα, Εταιρ.Κερκυρ. Σπουδών, Κέρκυρα, 1988, σελ.22-23, 28.

Η Επτάνησος Πολιτεία είχε προσφέρει σε πλοία κατασκευασμένα στα Επτάνησα 400 σημαίες και τα πλοία αυτά έχαιραν μεγάλης υπολήψεως στο ναυτικό κόσμο της Μεσογείου. Αντίθετα, επί Αγγλοκρατίας, δεν είχαν εμπορικά πλοία και μόνο βάρκες και πλοιάρια διακινούνταν στο εσωτερικό και μετέφεραν πέτρα, ξυλεία και δημητριακά από την απέναντι ακτή της Αλβανίας, τη Λιά και τη Σαγιάδα της Ηπείρου.

Αρκετοί ναύτες εγκατέλειψαν το επάγγελμά τους και μόνο από τα μέσα του 19^ου αιώνα αρχίζει πάλι η αύξηση του εμπορίου, γεγονός που η Αγγλική Προστασία σκέφτηκε να εκμεταλλευθεί και να κρατήσει μόνο τη νήσο Κέρκυρα, ως συμφέρουσα για τα αποικιοκρατικά της σχέδια.

Άρχισε να ακμάζει το λαθρεμπόριο με την εξής μορφή: στο λιμάνι της Κέρκυρας κατέπλεαν πλοία που οι πλοίαρχοί τους δεν ήθελαν να καταβάλλουν κανένα δασμό ή δεν μπορούσαν. Οπότε λίγοι εύρωστοι οικονομικά έμποροι, δύο με τρεις συνολικά, αναλαμβάνουν να μονοπωλούν την αγορά και τη διάθεση των αγαθών γιατί οι δασμοί πληρώνονταν μετά την εκφόρτωση.

Η ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΩΝ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

Η Ένωση των εμπόρων της Κέρκυρας ανοίγει στα 1838 την «Κερκυραϊκή Εμπορική Λέσχη» για τις επαγγελματικές και ψυχαγωγικές τους εκδηλώσεις και η Αρμοστεία παραχωρεί και γήπεδο δίπλα στον καθολικό ναό της Ανουντσιάτας με σκοπό την ανοικοδόμηση Χρηματιστηρίου. Στα 1852 η «Επίσημη Εφημερίδα»[1] δημοσίευσε τα ονόματα όλων των εμπόρων της Κέρκυρας.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1] «Επίσημη Εφημερίδα» Νο 23, σελ. 14

Τους διακρίνουμε σε δύο τάξεις: στην Α΄τάξη ανήκουν 40 έμποροι οι οποίοι υποχρεούνται να πληρώσουν εισφορά 8 τάλιρων ετησίως και 5 ταλ. σε έκτακτες περιπτώσεις. Η Β΄τάξη αποτελείται από 73 άτομα με εισφορά 3 τάλιρων και 2 ταλ. σε έκτακτες περιπτώσεις, αντίστοιχα. Αναφέρονται και 20 άτομα ως μεσίτες. Τους εμπόρους τους αποκαλούσαν και  επώνυμους εισαγωγείς.

Την 27/12/1850 οι Ιωάννης Κεφαλάς και Γεράσιμος Ιγγλέσης λαμβάνουν από τη Γερουσία άδεια για την ίδρυση ασφαλιστικής Εταιρείας υπό των επωνυμία «Α.Ε. Επτάνησος». Ο τόκος των παρακαταθηκών της προσδιορίστηκε σε 4% και γίνεται δεκτή όχι για λιγότερο από εξάμηνο διάστημα. Η δε προεξόφληση δανείων γίνεται με τόκο όχι λιγότερο από 6% και ούτε περισσότερο από 7%. Στην ελεύθερη αγορά ο τόκος ανέρχεται σε 10%, ενώ η Ιονική Τράπεζα που με ευνοϊκούς της Προστασίας νόμους ιδρύθηκε στην Αγγλία, δανείζει την Κυβέρνηση με τόκο 6% και σε κάποιες περιπτώσεις και με 7%.

Προάγγελος της Ιονικής ήταν η αποκληθείσα «Εξοικονομευτική» η οποία τέθηκε υπό την εύνοια της Προστασίας γύρω στα 1835 με πράξη της 5^ης Βουλής η οποία θα είχε ως βασικούς της πελάτες τεχνίτες, εργάτες και γεωργούς με το σκεπτικό ότι μπορούσε να φανεί ωφέλιμη «στους φιλόπονους πτωχούς». Μάλιστα, με την δημοσίευση στην «Επίσημη Εφημερίδα» Νο. 340/1837 της απόφασης της Προστασίας, ανακηρύχθηκε σε Εθνική Τράπεζα με δανειοδοτικό και ταμιευτικό προορισμό.

Έγιναν προσπάθειες να ιδρυθεί και Αγροτική Τράπεζα («Επίσημη Εφημερίδα» Νο.514/1861) επί της 10^ης Βουλής με σκοπό να παρασχεθούν δάνεια με χαμηλό επιτόκιο 3,5%, αλλά σε κάθε νέα τέτοια προσπάθεια αντιδρούσε η Ιονική Τράπεζα.

Ακόμη το εμπόριο του σίτου ήταν κρατικό μονοπώλιο και αυτό ανέβασε την τιμή του στο διπλάσιο  της αξίας του. Και όπως ήταν φυσικό, ο απλός λαός δεν είχε τη δυνατότητα να αγοράζει αυτό το αγαθό. Την ίδια στιγμή οι πλούσιοι συναγωνίζονταν στην κατανάλωση ειδών πολυτελείας, όπως ήταν ρούχα, καπέλα, μεταξωτά μεσοφόρια, μουσελίνες, σκαρπίνια και ραβδάκια ή σαμπάνιες και λουκάνικα Αγκόνας.

Γράφει ο Αρμοστής Στορξ σε αναφορά του: «ο Ιόνιος χωρικός δεν είναι προνοητικός. Αντί να εξισώνει τα εισοδήματά του με συνεχή απασχόληση, σπαταλάει σε οκνηρία τα κέρδη της ευήμερης χρονιάς και βρίσκει αυτόν απροετοίμαστο, όταν η σοδειά είναι λιγότερο ευνοϊκή». Ενώ ένας Ελβετός καθηγητής, ο Αλμπέρ Μουσόν (1805-1890), όταν επισκέφτηκε την Κέρκυρα στα 1858, αναφέρει ότι το λιμάνι της εξυπηρετεί όλα τα πλοία που διαπλέουν τη Μεσόγειο και κινούνται προς και από την Αδριατική.