Corfu Museum

Tα Εβραϊκά στην Κέρκυρα το 1891.Τα πριν και τα μετά

Ελληνική Κυβέρνηση:… των Ιονίων ημών αδελφών, οίτινες ούτως ανέμνησαν ημάς ότι η μεσαιωνική ενετική παράδοσις δεν επεσβέσθη εν Επτανήσω.

Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε ένα γεγονός που άπτεται της ανθρώπινης φύσης, θα πρέπει να το συνδέσουμε με τα αίτια που το προκάλεσε. Κι αυτό διότι τίποτε δεν γίνεται τυχαία και ξαφνικά .Έτσι λοιπόν για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε τις βαρβαρότητες στην Κέρκυρα, εναντίον των Εβραίων το 1891,θα πρέπει να ξεκινήσουμε από το έτος «0».(Συμβολικά έτος «0» ονομάζουμε το έτος, όπως σήμερα χρονομετρούμε, εκεί που τελειώνει το «προ Χριστού» και ξεκινά το «μετά Χριστό»).

Στο έτος «0» λοιπόν, μέσα στην Ιουδαϊκή θρησκεία, δημιουργείται μια άλλη θρησκεία με την ίδια βάση, την Παλαιά Διαθήκη δηλαδή, αλλά με μια νέα κοσμοθεωρία. Η Θρησκεία αυτή παίρνει το όνομα Χριστιανισμός. Άμεσα το παλιό ρεύμα επιτίθεται στο καινούργιο και το νέο αμύνεται προσπαθώντας να εδραιωθεί. Γίνονται κακουργήματα, διώξεις, βαρβαρότητες, (κάρφωμα σε ξύλινο σταυρό) κ.α. Έτσι λοιπόν δημιουργούνται ήρωες, μάρτυρες, δηλαδή είδωλα. Από εκεί και πέρα δημιουργείται η Διχόνοια και το Μίσος. Από το έτος «0» και μέχρι σήμερα το μίσος μεταξύ Χριστιανών και Εβραίων καλά κρατεί και, γενεσιουργός αιτία είναι οι άνθρωποι που υπηρετούσαν τις θρησκείες, οι οποίοι για ίδια συμφέροντα, το υποθάλπουν και το τροφοδοτούν.

Η Χριστιανική διδασκαλία στα χείλη των κληρικών είχε σε τέτοιο βαθμό αλλοιωθεί, ώστε να διαιωνίζει αντιλήψεις μίσους ως έκφραση πίστης και θρησκευτικού καθήκοντος

(ΕΛΛΗ ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ – ΣΙΣΙΛΙΑΝΟΥ: Πρεσβείες της Βενετοκρατούμενης Κέρκυρας 16^ος – 18^ος αιώνας σελ.114)

Σε όλη την ιστορία των χριστιανικών κρατών, οι εβραίοι καταδιώκονταν και, χρησιμοποιούνταν για πολιτικά συμφέροντα. Σε αυτό συνέβαλλε η ίδια η φύση της θρησκείας τους, μια από τις αρχές της οποίας, ήταν και το δικαίωμα να ασκούν το επάγγελμα του δανειστή (εν αντιθέσει με τον χριστιανισμό). Έτσι, πολλοί από αυτούς έγιναν πολύ πλούσιοι ως τραπεζίτες και τοκογλύφοι. Αυτό πρόσθεσε μια επιπλέον αντιπάθεια από την Χριστιανική Δύση.

Στην Ελλάδα δεν είχαν διαφορετική μοίρα. Πλείστα είναι τα παραδείγματα.

Στην Κέρκυρα υπήρχε η εντύπωση ότι οι Εβραίοι δεν πέρασαν τόσο άσχημα, όπως σε άλλα μέρη. Αυτό είναι υπό εξέταση. Εμείς θα κάνουμε μια μικρή αναδρομή για να φθάσουμε στο 1891.

Οι Εβραίοι εμφανίζονται σαν κοινότητα από την εποχή της Ανδηγαυικής κυριαρχίας στο νησί. Ο Ι.Ρωμανός επισημαίνει ότι οι πρώτοι Εβραίοι στην Κέρκυρα έρχονται από την Ανατολή. Αργότερα ήρθαν από την Ισπανία το 1492 κατόπιν διωγμού, αλλά οι πιο πολλοί έφτασαν το 1540 μετά το διωγμό τους από την Απουλία.

. Την εποχή των Ανδηγαυών, όπως γράφει ο Μουστοξύδης στο Βιβλίο του Delle Cose Corciresi, υπήρχαν πολλές διαταγές, με τις οποίες οι ηγεμόνες του Τάραντα προσπαθούσαν να προφυλάξουν τους Εβραίους στο νησί από τις βαρβαρότητες των Χριστιανών

Επί Βενετσιάνων η κατάσταση εξακολουθούσε να είναι η ίδια. Η Βενετία ασκούσε μια περίεργη πολιτική, η οποία άλλοτε τους προστάτευε και τους επαινούσε και, άλλοτε τους περιόριζε. Γενικά η στάση της ήταν μάλλον εχθρική προς αυτούς. Όταν τους εκμεταλλεύονταν οικονομικά ήταν πιο φιλική και όταν όχι, ήταν πιο πιεστική και τους έθετε σε περιορισμό. Τα πάντα, βέβαια, καθορίζονταν από τον κλήρο. Όταν υπήρχε μια άσχημη κατάσταση οι ιεροκήρυκες της Χριστιανοσύνης, την επέρριπταν σε αυτούς .

Πρωτοφανής απαίτηση της Κερκυραϊκής κοινότητας, με την πρεσβεία του 1406 προς την Βενετία, ήταν να τους επιτραπεί ο λιθοβολισμός των Εβραίων. Αυτό είχε μείνει από παλαιότερα, όταν αξιωματούχοι των Ανδηγαυών λιθοβολούσαν τους Εβραίους κάθε Μεγάλη Παρασκευή. Φυσικά το αίτημα αυτό δεν έγινε δεκτό, αλλά επιβλήθηκε να έχουν οι Εβραίοι στο στήθος ή το καπέλο, ένα μεγάλο κίτρινο διακριτικό σήμα.

Οι Κερκυραίοι Ισραηλίτες πολλές φορές δεν υπάκουαν σε αυτή την ταπεινωτική διάκριση. Σε προκήρυξη της διοίκησης το 1602, όποιος από αυτούς δεν υπάκουε τιμωρούταν ή με πρόστιμο 25 δουκάτων ή με μαστίγωμα ή ακόμα και με φυλάκιση, ανάλογα την περίπτωση.

Στις 31/5/1648 ο γενικός προβλεπτής - εξεταστής Lorenzo Dolfin μετατρέπει τις ποινές σε 150 δουκάτα ,εξορία, φυλακή και υπηρεσία σε γαλέρα.

Οι Ισραηλίτες πολλές φορές ζητούσαν από την Βενετική διοίκηση να ικανοποιήσει αιτήματά τους, που αφορούσαν κυρίως την συμπεριφορά των ντόπιων χριστιανών εναντίον τους.

Το μπροστινό κάλυμμα, Πρεσβείας που περιέχει την προκήρυξη του Δόγη Francesco Erizzo της Βενετίας (1631-1646), ως απάντηση σε μια αναφορά της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Κέρκυρας, με ημερομηνία 1642 και με πρόσθετα κείμενα που χρονολογούνται έως και το 1724.

Η Βενετική Διοίκηση, για να λύσει αυτά τα ζητήματα των προστριβών, έθεσε στόχο να απομονώσει τους Εβραίους σε καθορισμένους χώρους και, να τους συγκεντρώσει μακριά από την συναναστροφή με τους Χριστιανούς. Η πρώτη αναφερόμενη συνοικία των Εβραίων εμφανίζεται το 1387 μέσα στο Παλαιό Φρούριο, κατά την εποχή των Ανδηγαυών, στο βορειοδυτικό άκρο και ονομάζονταν montis Judeorum.

Στα μετέπειτα χρόνια οι Εβραίοι άρχισαν να ξαπλώνονται ελεύθερα στο Ξωπόλι, όπως και οι υπόλοιποι Χριστιανοί. Δημιούργησαν καταστήματα και ως ικανοί έμποροι έβγαζαν χρήματα. Μετά την φοβερή πολιορκία του 1537 αποφασίστηκε η τείχιση όλης της πόλης. Όλο το προηγούμενο διάστημα, από το 1524 με πρεσβεία προς την Βενετία, αλλά και μετά από το 1537, πολλά ήταν τα αιτήματα των Κερκυραίων να περιοριστούν οι Εβραίοι σ’ ένα κλειστό μέρος και, εκεί να κυκλοφορούν μεταξύ τους χωρίς να υπάρχει επαφή με αυτούς.

Δεν είναι ξεκαθαρισμένο εάν από κάποια διαταγή ή με επιλογή δικιά τους συγκεντρώθηκαν στην περιοχή του Καμπιέλο, το οποίο ονομάστηκε και Οβριοβούνι. Γεγονός είναι, ότι το Φεβρουάριο του 1622, αυστηρό διάταγμα ορίζει τα σύνορα της μέχρι σήμερα γνωστής Εβραϊκής συνοικίας και, μάλιστα απαγορεύει την έξοδο Εβραίου από την περιοχή αυτή, χωρίς άδεια.

Οι βαρβαρότητες προς του ισραηλίτες καθόλα τα έτη της συνύπαρξης ήταν απάνθρωπες. Υπηρέτες, ανήλικοι, ανυπόληπτοι άνθρωποι, βοηθοί τεχνίτες, φτωχοί, πλούσιοι, άρχοντες κ.λ.π., τους φερόντουσαν με τον πλέον αποτρόπαιο και χυδαίο τρόπο. Η διοίκηση προχώρησε σε έκδοση διαταγής το 1631, με την οποία επέβαλε θανατική ποινή όχι μόνο στον δράττοντα το αδίκημα προς Ισραηλίτη αλλά και στον πατέρα του ή τον προϊστάμενό του.

Προχωράμε προς τα νεώτερα χρόνια. Τελευταία χρόνια της Ενετοκρατίας 1776:

Η απαγωγή της Ραχήλ Βιβάντε

Από το βιβλίο: ΟΙ ΙΣΡΑΗΛΙΤΕΣ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Χρονικό επτά αιώνων ΚΕΡΚΥΡΑ 1978

Φτάνουμε στα χρόνια των Δημοκρατικών Γάλλων 1797-1799.

Εμπνευσμένοι οι Γάλλοι από τις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης νομοθετούν την ισοπολιτεία και την ανεξιθρησκία. Όλοι οι πολίτες είναι ίσοι και μπορούν να πιστεύουν σε όποια θρησκεία θέλουν. Έτσι δόθηκε η ισοπολιτεία .

Να πως περιγράφει ο Ερμάνος Λούντζης στο βιβλίο του «ΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ ΕΠΙ ΓΑΛΛΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ, Κέρκυρα 1971» την πρώτη συνέλευση επί Δημοκρατικών Γάλλων, για την Ισοπολιτεία. Αξίζει να διαβαστεί για τα επεισόδια μεταξύ Χριστιανών και Εβραίων.

Διοικητικά έγγραφα υπέρ των Κερκυραίων Εβραίων

Το 1891

Το έτος αυτό έγιναν επεισόδια στην Κέρκυρα και τη Ζάκυνθο. Της Ζακύνθου ακολούθησαν τα γεγονότα της Κερκύρας, αλλά είναι απόλυτα συνδεδεμένα, όχι τόσο με τον φόνο, όσο για την αντιπάθεια εναντίον των Εβραίων. Τα επεισόδια στη Ζάκυνθο έγιναν την μεγάλη Παρασκευή στις 19 Απριλίου.

Για την Κέρκυρα πλήρη περιγραφή των γεγονότων δίνει η Έκθεση του Εισαγγελέα Θεογένη Μεταξά με ημερομηνία 15/12/1891 που συμπεριλαμβάνεται στο εξαιρετικό βιβλίο της Ευτυχίας Λιάτα «Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ Η «ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ 1891» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2006»

Σε σημερινή και ελεύθερη απόδοση:

Υπόμνημα: Περί της συμπεριφοράς και των ενεργειών της στην Κέρκυρα Αστυνομίας και των φίλων αυτής(!!!) κατά τα Εβραϊκά συμβάντα.

Την νύκτα της 1^ης – 2^ης Απριλίου 1891 έγινε ο φόνος της Ισραηλίτισσας Ρουμπίνας Σάρδας του Βήτα.

Στις 11 η ώρα το πρωί της 1^ης Απριλίου, η οκταετής κόρη Ρουμπίνα Σάρδα βρισκόταν κάτω από το σπίτι της και έπαιζε με την μεγαλύτερη αδελφή της. Κάποια στιγμή η μητέρα έδωσε από μία πεντάρα στην κάθε μια, για να πάνε ν’ αγοράσουν χαλβά. Η πιο μεγάλη πήγε προς την Εβραϊκή συνοικία και, η πιο μικρή, η Ρουμπίνα, πήρε το δρόμο των Αγ.Πατέρων (Σχολεμβούργου), ο οποίος βρίσκονταν μέσα στα όρια της Εβραϊκής συνοικίας και στα σύνορα με την Χριστιανική ,από τον οποίον και εξαφανίστηκε.

Οι γονείς της αφού είδαν την μια κόρη να επιστρέφει και την άλλη να μην έχει γυρίσει μέχρι το μεσημεριανό γεύμα, άρχισαν να ανησυχούν. Μετά από λίγο βγήκαν στους δρόμους για να ψάξουν και, αφού δεν την εύρισκαν απελπίστηκαν και ειδοποίησαν την Αστυνομία, για να βρεθεί η χαμένη Ρουμπίνα.

Όταν διαδόθηκε, ότι χάθηκε το κορίτσι, όλη η Εβραϊκή κοινότητα ξεχύθηκε στους δρόμους μέσα και έξω από τα όρια της, για την ανεύρεσή της. Ντελάλης γύριζε σε όλη την πόλη και ειδοποιούσε για την εξαφάνιση της κοπέλας. Οι Κερκυραίοι χριστιανοί μαζεύονταν από περιέργεια στην Εβραϊκή συνοικία. Τα αστυνομικά όργανα έψαχναν γι’ αυτήν, ενώ οι συγγενείς και οι φίλοι της οικογένειας Σάρδα είχαν μαζευτεί στο σπίτι της και, περίμεναν μαζί με τους γονείς της να μάθουν νέα. Κατά τις 1 ½ το βράδυ ο πατέρας αυτής Βήτας με δύο άλλους Εβραίους, τον Σολομώντα Γουστάϊο και τον Ρουβίν Όσμο, πήγαν προς το καφενείο να πιούνε ένα καφέ. Στο δρόμο παρατηρούσαν τις ανοιχτές πόρτες των σπιτιών, μήπως δουν κρυμμένη την Ρουμπίνα. Μέσα στην πόρτα του εβραίου Νάξιου είδαν ριγμένο έναν σάκο, τον οποίον αφού άνοιξαν είδαν το άψυχο σώμα της κοπέλας.

Όταν προσπάθησαν να βγάλουν το κορίτσι είδαν πως το κεφάλι ήταν προς το κάτω μέρος του σάκου, τότε ο αγανακτισμένος πατέρας άρπαξε τον σάκο και, έτρεξε προς το σπίτι του, για να τον δείξει στην γυναίκα του, ενώ φώναζε «εδώ μέσα την είχαν». Οι άλλοι δύο μετέφεραν το άψυχο σώμα της κοπέλας.

Ο Αστυνομικός Μιχαήλ Κουβαράς, που βρίσκονταν εκείνη τη ώρα στο σημείο αυτό, βλέποντας τον πατέρα να τρέχει με τον σάκο και, τους άλλους δύο να μεταφέρουν το πτώμα, διέδωσε αμέσως, ότι αυτοί ήταν οι φονιάδες και, ότι έτρεχαν να θάψουν το σώμα της μικρής.

Αυτά κατέθεσε στην ανάκριση ο αστυνομικός Κουβαράς, η οποία αφού εξέτασε και τον πατέρα της νεκρής και τους δύο Ισραηλίτες δεν πείστηκε για την κατάθεση Κουβαρά, δηλαδή οι ανακριτές δεν πίστεψαν, ότι αυτοί ήταν οι δολοφόνοι και δεν τους προφυλάκισε. Οι αστυνομικοί διέδωσαν σ’ όλη την πόλη, ότι συνέλαβαν επ’ αυτοφώρω τους δράστες και φονιάδες της μικρής, έκαναν αντίγραφα της κατάθεσης του Κουβαρά και, τα μοίρασαν σε όλη την Κέρκυρα κατηγορώντας την ανακριτική αρχή, ότι κώφευσε και, ότι αποτελούσε σκάνδαλο, ερεθίζοντας τους Χριστιανούς εναντίον των Εβραίων .Το ότι ο πατέρας ήταν ο δολοφόνος διαβεβαίωνε και ο Αστυνόμος Ναπολ. Πιέρρης, ο βοηθός αυτού Νικολ. Αλβάνας και ο Αρχικλητήρας Αντων.Πηλός, προσπαθώντας όλοι να πείσουν τους ανακριτές και τους εισαγγελείς, ότι οι φονιάδες ήταν οι γονείς, διαδίδοντας παράλληλα στον κόσμο ότι εφόσον οι φονιάδες ήταν Εβραίοι, η μικρή θα πρέπει να ήταν Χριστιανή.

Την πιο πάνω φήμη του Κουβαρά ενίσχυσε και η ιατρική έκθεση των ιατρών Ηλία Πολίτη, του αστυνομικού γιατρού Δημητρίου Παππανικόλα και του δημοτικού γιατρού Φραγκίσκου Θερμογιάννη. Η φήμη διαδόθηκε ακαριαία στην πόλη και, έλεγε, ότι το θανάσιμο τραύμα ήταν αυτό που έγινε στον λαιμό του θύματος και, ότι στο σώμα του θύματος δεν βρέθηκε σταγόνα αίματος. Αυτή η γνωμάτευση έδωσε το έναυσμα στους επιθυμούντες περαιτέρω επεισόδια εναντίων των Εβραίων, να διαδώσουν, ότι η κοπέλα ήταν Χριστιανή και το αίμα της αφαιρέθηκε, για να το χρησιμοποιήσουν οι Εβραίοι για τα άζυμα, χωρίς τα οποία δεν μπορούσαν να γιορτάσουν το Πάσχα τους.

Διέδιδαν, ότι οι εισαγγελείς, οι δικαστές και όλες οι στρατιωτικές αρχές ήταν ευμενώς διακείμενες προς του Εβραίους και πως δωροδοκήθηκαν αφήνοντας ελεύθερους τους δολοφόνους εξ’ αιτίας των μελλοντικών εκλογών.(Για την πολιτική κατάσταση της εποχής θα μιλήσουμε πιο κάτω).Όλα αυτά έφεραν μεγάλο μίσος στο Χριστιανικό κόσμο προς τους Εβραίους με αποτέλεσμα τραυματισμούς και φόνους εναντίον τους.

Σημειώνεται ότι η ανωτέρω Ιατρική Έκθεσης μετά από λίγο χρονικό διάστημα αναιρέθηκε από τον Γάλλο καθηγητή των Παρισίων Βροναρδίλ και άλλους επιστήμονες του Παρισιού.

Τα πιο πάνω διαδοθέντα από την Ιατρική έκθεση και από τα Αστυνομικά όργανα έκαναν τους δικαστικούς και τους εισαγγελείς να ενεργήσουν από μόνοι τους και μυστικά από τις αστυνομικές δυνάμεις. Εξέτασαν μάρτυρες, κάλεσαν αστυνομικούς σε ανάκριση και διαβεβαιώθηκαν, ότι η αστυνομία ήταν ο κύριος μοχλός της διάδοσης ψευδών φημών. Για τον λόγο αυτό οι αστυνομικοί Χρήστος Λαβράνος και Δημήτριος Αγάθος καταδικάστηκαν από το πλημμελειοδικείου σε φυλάκιση με αποφάσεις Νο 323/17.5.1891 και Νο 348/24.5.1891.

Η αντίθετη μερίδα, δηλ. οι αστυνομικοί κ.ά. διέδιδε, ότι οι δικαστικές αρχές έβγαλαν από την μέση την αστυνομία και με αυτό τον τρόπο κάλυπταν τους Εβραίους και τους ενόχους της δολοφονίας. Οι διαδόσεις αυτές, δήθεν από αξιόπιστες αρχές, μεταφέρονταν από στόμα σε στόμα από τις ανώτερες έως τις κατώτερες τάξεις ανθρώπων.

Γιατροί, δικηγόροι, κτηματίες, έμποροι, αχθοφόροι, αλλά κυρίως οι απασχολούμενοι με την πολιτική, αναμασούσαν τις διαδόσεις, για να κερδίσουν πολιτικό όφελος. Η εκμετάλλευση των φημών είχε σκοπό να εκδιωχθούν οι Εβραίοι από την πατρική τους γη, για να προσπορισθούν οι υπόλοιποι τα οφέλη από την αποχώρησή τους. Αυτή ήταν η ευκαιρία, για να αρχίσουν όλες οι βιαιότητες και οι βανδαλισμοί εναντίον των Εβραίων. Άμεσα άρχισαν οι βιαιοπραγίες των πολιτών μέσα στην Εβραϊκή συνοικία τραυματίζοντας, δέρνοντας, υβρίζοντας και πυροβολώντας τους Εβραίους. Άλλοι πολίτες παρέμεναν έξω από την Εβραϊκή συνοικία απειλώντας και κάνοντας φασαρία με κάθε είδους όργανο, ούτως ώστε να διασπείρεται φόβος και τρόμος στους απελπισμένους Ισραηλίτες. Την 2^α Απριλίου τραυματίστηκαν από χριστιανούς ο Σάββας Βελέλης, Ο Ιάκωβος Τσεζάνας κ.α. Την 3^η Απριλίου ο Υποπρόξενος της Γαλλίας Φίλιππος Φαύλδ , ο Ρουβίν Μουστάκης, ο Δαυίδ Ιωνάς, ο Μόρδος Λέων, ο Ναούμ Νοσιάν, ο Ιωνάς Πολίτης, ο Πάρης Βελέλης , ο Αβραάμ Βελέλης κ.α. Την 4^η Απριλίου ο Μεναχέμ Μπεχιάρ, ο Χανανέν Σφόρνος κ.α. Την 5^η Απριλίου ο Αβραάμ Μπάλιστρας, ο Ψιάκος γιος του Αβραάμ Βιτάλ, ο Σαμουήλ Βιτάλ, ο Βιβάντες Αβραάμ και πολλοί άλλοι. Επίσης, οι πολίτες έμπαιναν στα σπίτια των Ισραηλιτών, όπου πυροβολούσαν, έσπαζαν με πέτρες τα κεραμίδια, τα τζάμια των παραθύρων και ότι Εβραϊκό έβρισκαν εκτεθειμένο. Άλλοι πολίτες, έριχναν Εβραίους στην θάλασσα αναγκάζοντάς τους με αυτόν τον τρόπο να φύγουν για άλλα μέρη, άλλοι έσπαζαν τα μνημεία τους και έπρατταν κάθε είδους βανδαλισμούς προς αυτούς και άλλοι μιλούσαν εναντίον των Εβραίων δημόσια στην Πλατεία ,στα καφενεία στις ταβέρνες και, όπου υπήρχαν όμιλοι πολιτών. Αυτοί ήταν κυρίως με το μέρος της αντιπολίτευσης, οι οποίοι επιδέξια στρέβλωναν κάθε Κυβερνητική κίνηση που αφορούσε την διατήρηση της τάξης χρησιμοποιώντας κάθε ψευδή διάδοση, ώστε να ερεθίζουν τα πνεύματα των πολιτών και, να γίνονται αιματοχυσίες, έστελναν δε διατριβές και άρθρα στις αντιπολιτευόμενες εφημερίδες της Αθήνας. Σκοπός ήταν να γενικεύσουν το κακό. Όλα αυτά γίνονταν ενώπιον των αστυνομικών οργάνων, τα οποία ήταν διασκορπισμένα σε διάφορα κέντρα και της Εβραϊκής συνοικίας και εντός της πόλεως, προκειμένου να γλιτώσουν τους Εβραίους και να συλλάβουν τους αυτουργούς.

Ενώ πολλές από τις προαναφερόμενες πράξεις τελούνταν ενώπιον του Αστυνομικού Πιέρρη, του βοηθού του Αλβάνα, και, του αρχικλητήρα του Αντώνιο Πηλό, δεν κατάφεραν να αναγνωρίσουν κανέναν από τους δράστες και κανέναν από αυτούς δεν ανέφεραν στον Εισαγγελέα. Το αντίθετο μάλιστα συνέβαινε. Τους ενθάρρυναν, δηλαδή, με την αρνητική υπηρεσία που προσέφεραν, μιας και κανέναν δεν συνέλαβαν, αλλά ούτε και ανέφεραν εγκληματικές πράξεις.

Ο Αστυνομικός κλητήρας Σπυρίδωνας Λιτσιαρδόπουλος, απολύθηκε από την υπηρεσία του με διαταγή του Νομάρχη, διότι παρέλειψε να πράξει το καθήκον του, δηλαδή, να προστατέψει Ισραηλίτες που ξυλοκοπούταν έξω από το Οθωμανικό Προξενείο. Ο Αστυνόμος Λ. Πιέρρης , αποπειράθηκε να δικαιολογήσει τον επικεφαλή των ταραξιών, Ιερέα Σπυρίδων Πλιατσαίο, ο οποίος επιτέθηκε και εξύβρισε την Στρατιωτική Αρχή αναφέροντας, ότι αυτός απλώς παραπονέθηκε κατά των Στρατιωτών, διότι κακοποίησαν κάποιον γέροντα.

Εκτός των πιο πάνω, την 4^η Απριλίου, Χριστιανοί εισέβαλαν στην Εβραϊκή συνοικία, η οποία φρουρούνταν από Στρατιωτική δύναμη και αφού συνάντησαν στην δημόσια οδό την Ισραηλινή Ροζίνα Μουζάν, την πυροβόλησαν με τα περίστροφά τους εξ’ επαφής και χωρίς καμιά αιτία, η δε σφαίρα διαπέρασε την κοιλιά της γυναίκας. Το γεγονός εκτυλίχθητε ενώπιον των Στρατιωτών και του Αστυνομικού κλητήρα, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν την πράξη των αυτουργών. Ο δε Αστυνόμος Πιέρρης, ο οποίος πήγε αμέσως επί τόπου για να κάνει ο ίδιος έρευνα για την ανακάλυψη των αυτουργών, τελικά δεν μπόρεσε να τους εντοπίσει. Τους ανακάλυψαν, όμως, άμεσα οι Εισαγγελικές Αρχές. Έτσι παραπέμφθηκαν ενώπιον του αρμόδιου Κακουργιοδικείου με την κατηγορία της απόπειρας φόνου.

Από το σημείο αυτό η Εισαγγελία πείστηκε για την αδράνεια και την εκτός Νόμου στάση της Αστυνομίας. Τότε ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών, διέταξε τον αστυνομικό Πιέρρη να αναφέρει, εάν βρήκε και συνέλαβε κάποιον από τους δράστες της και, αν τους βρήκε ποιοι ήταν αυτοί. Ο Πιέρρης στην αναφορά του έγραψε πως τα αστυνομικά όργανα δεν παραβρίσκονταν κατά την διάρκεια των τραυματισμών και των βιαιοπραγιών, αλλά πληροφορήθηκε, ότι τα όργανα βρίσκονταν σε διάφορα σημεία με αποτέλεσμα να μην γνωρίζει τους δράστες.

Ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Κεφαλάς έστειλε έγγραφο προς τον Αστυνομικό Πιέρρη το οποίο επί λέξη έλεγε τα εξής :

«Ωςγνωστόνκατ’ αυτάςδιεταράχθησπουδαίωςηενταύθαδημοσίατάξις, πλείστοιτωνΙσραηλιτώνετραυματίσθησανκαι πολλάμέχριτούδενέλαβανχώρανεγκλήματακαιτέλοςεδέησενα περιφρουρηθήάπασαηεβραϊκήσυνοικίαδι΄ισχυράςστρατιωτικήςδυνάμεως, όπως προληφθώσιναιεπιθέσειςκατάτωνεβραίωνανάγκη πάσαίναηκατάστασιςαύτηκαταπαύσηεφωσας παρακαλούμενόπωςεπιστήσητετηνυμετέραν προσοχήνεπίτωνταραξιώντούτων, συλλαμβάνοντεςαυτούςεπ’ αυτοφώρω, καικαταγγείλητε πάνταόστιςήθελεφωραθείεξερεθίζωνδημοσίαήδι’ άλλουτρόπουτου πολίταςκατάτωνισραηλιτών, αναφέρητεδεημίν, ειδυνατόν, καιτουςυποκινήσανταςήεξακολουθούνταςναυποκινώσιτους πολίταςειςτοιαύταςεκνόμους πράξεις.»

Σαν να μην αρκούσε το έγγραφο αυτό ,ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών την ίδια ημέρα δηλ. την 9^η Απριλίου διαβίβασε στον ίδιο τον Αστυνομικό Πιέρρη, έγγραφο στον οποίο καθορίζει προθεσμία δύο ημερών για να αναφέρει σε αυτόν τους αυτουργούς.

«Παρακαλούμεν ημάς, όπως εντός δύο το πολύ ημερών μας αποστείλητε ακριβή έκθεσιν πάσης τελεσθείσης κατά τας ημέρας ταύτας», ήτοι διαρκούντος του ερεθισμού κατά των Εβραίων, ένεκεν του διαπραχθέντος φόνου κατά της Ρουμπίνης Σάρδα, εγκληματικής πράξεως, αναφέροντας τους δράστας, ως και τας μαρτυρίας ας ηδυνήθητε μέχρι τούδε να συλλέξητε, πρόσδε κατάλογο των ονομάτων των υποκινησάντων τας τοιαύτας κατά των Εβραίων επιθέσεις, ὀπως προβώμεν εις την αυστηράν αυτών τιμωρίαν κατά νόμον.»

Παρόμοιο έγγραφο εστάλη και προς τον Μοίραρχο.

Την επόμενη ημέρα, την 10^η Απριλίου, πήγε στην Εβραϊκή συνοικία ο ανιψιός του Δημάρχου, Θεμιστοκλής Καπότζαρης, ο οποίος κρατώντας στο χέρι ένα ρόπαλο, άρχισε να χτυπά τους Ισραηλίτες παρουσία της στρατιωτικής δύναμης. Επιτέθηκε μάλιστα και στους στρατιώτες. Τελικά συνελήφθη και παραπέμφθηκε στην ανάκριση, με αποτέλεσμα να σταλεί με βούλευμα του συμβουλίου των πλημμελειοδικών, για άδικη επίθεση και διατάραξη της ειρήνης των πολιτών. Καταδικάστηκε σε τρίμηνη φυλάκιση κατόπιν διεξαγωγής δίκης με την παρουσία όλων των διαδίκων .

Αποτέλεσμα όλων αυτών των εγγράφων του Εισαγγελέα ήταν, η Στρατιωτική Αρχή εκτελώντας νόμιμα το καθήκον της, να συλλαμβάνει επ’ αυτοφώρω τους ταραξίες ,υποδεικνύοντας εγγράφως στον Εισαγγελέα τους αυτουργούς και τους πρωτεργάτες, όπως τον Θεμιστοκλή Καπότζαρη, τον Νικόλαο Μπάκα ή Νίκανδρου, τον Ανδρέα Σγούρο κ.α. και διατάζονταν ανάκριση. Καταδικάζονταν για την διατάραξη της ειρήνης των πολιτών και άλλες εγκληματικές πράξεις. Η Αστυνομία της οποίας τα όργανα ήταν ντόπιοι, γνωρίζοντας πολύ καλά κάθε πολίτη, παρόλο, που ενώπιον τους γινόντουσαν τα όργια δεν μπόρεσε να αναφέρει στον Εισαγγελέα ούτε έναν αυτουργό των αναρίθμητων διαπραχθέντων πράξεων ,αλλά, και ούτε έναν από τους ταραξίες.

Την 25^η Απριλίου πολλές νέες επιθέσεις έγιναν κατά των Ισραηλιτών, έξω από το εμπορικό κατάστημα των αδελφών Μόρδου-Ξαφίρου. Μαζεύτηκαν όμιλοι πολιτών και παιδιών της εκκλησίας, με επικεφαλή τον Ιερέα Σπυρίδωνα Πλατσαίο, τον ψάλτη Σπυρίδωνα Κοματά, τον Γεώργιο Ριγανά κι άλλους που ανήκαν στην μερίδα της αντιπολίτευσης, οι οποίοι αποπειράθηκαν στο μέσο της ημέρας με απειλές, ύβρεις και φωνές να κλείσουν το συγκεκριμένο κατάστημα. Άλλοι όμιλοι πολιτών κακοποίησαν κάποιους Ισραηλίτες, οι οποίοι έβγαιναν από το ενεχυροδανειστήριο και οι οποίοι φοβισμένοι τράπηκαν σε φυγή. Οι δε πολίτες, τους κυνήγησαν μέχρι την Εβραϊκή συνοικία βρίζοντάς τους. Κατόπιν επιτέθηκαν στο μέσο της πλατείας κατά του μεγαλέμπορου Μάρκου Ριγένη. Στην συνέχεια γύριζαν σε όλους τους δρόμους ξεσηκώνοντας τους χριστιανούς διαμαρτυρόμενοι κατά της στρατιωτικής δύναμης, η οποία εμπόδιζε τους ταραξίες να εισέλθουν στην Εβραϊκή συνοικία. Κι ενώ αυτά γινόντουσαν μπροστά στα αστυνομικά όργανα, τα οποία παρακολουθούσαν τους ταραξίες και τους διαδηλωτές, η Αστυνομία όχι μόνο δεν έκανε καμιά προσπάθεια να τους καθησυχάσει ,αλλά δεν φρόντισε και να φέρει στον Εισαγγελέα τους ταραξίες…………

Το υπόμνημα του Εισαγγελέα είναι πολυσέλιδο και ως άνθρωπος διορισμένος από την Κυβέρνηση συνεχίζει παίρνοντας πολιτικές θέσεις εναντίον της αντιπολίτευσης. Θεωρούμε, ότι η ακριβής εξιστόρηση των επεισοδίων που αναφέρονται στο πιο πάνω μέρος του υπομνήματος δίνει μια καθαρή εικόνα των γεγονότων.

Σύμφωνα με το Ισραηλιτικό Μουσείο η φωτογραφία αυτή παρουσιάζει τους γονείς της Ρουμπίνας Σάρδα

Άξια παρατήρησης είναι και κάποια σημεία της συνέντευξης του γιατρού Ηλία Πολίτη που μαζί με τον Δημοτικό γιατρό Θερμογιάννη και τον Αστυνομικό γιατρό Παπανικολάου, έκαναν την ιατροδικαστική εξέταση.

1^ον ).Το έγκλημα διαπράχθηκε στις 2 η ώρα το πρωί της 1^ης Απριλίου. Εξετάστηκε το πτώμα στις 8 ½ το πρωί και η νεκροτομή έγινε στη 1 μ.μ. Αδικαιολόγητη καθυστέρηση, όπως τονίζει η ιατροδικαστική εξέταση.

2^ον ).Ο σάκος που μέσα βρέθηκε το πτώμα ήταν γεμάτος ασβέστη.

3^ον ).Το αυτί ήταν κομμένο στο πάνω μέρος με ψαλίδι.

4^ον ).Το τραύμα στον λαιμό ήταν βαθύ με μήκος 8 εκατοστών και ταπωμένο με μαλλιά από το κεφάλι της κοπέλας.

5^ον ).Τα ρούχα της κοπέλας δεν είχαν σταγόνα αίμα.

6^ον ).Το βέβαιο είναι ότι η κόρη είχε κατά καιρούς παρά φύση ασέλγεια.

Στο σημείο αυτό θεωρούμε ότι θα πρέπει να παραθέσουμε την περιγραφή του δημοσιογράφου Νικολάου Ν. Σπανδώνη «ΑΚΡΟΠΟΛΗ 14/5/1891» για την Εβραϊκή συνοικία την εποχή εκείνη.

Η μεγάλη συνοικία στην οποία κατοικούσαν οι Ιουδαίοι στην Κέρκυρα, βρίσκεται προς το Ν.Ν.Δ σημείο της πόλης. Ορίζεται από την Βασιλική Πύλη «ΠΟΡΤΑΡΙΑΛΑ», την Σπηλιά, την Οδό Σουλεμβούργου και επεκτείνεται μέχρι την μεγάλη οδό Ευγενίου Βουλγάρεως…… Θα προσπαθήσω βοηθούμενος από ζωηρή φαντασία να σας περιγράψω κάτι που δεν περιγράφεται.

Ας υποθέσουμε μεγάλο πολύγωνο και πολύπλευρο μαζί με φανταστικές τεθλασμένες γραμμές. Αυτό είναι το σχήμα της όλης συνοικίας. Στην συνέχεια ρίξτε στο βρόντο πολύ ψηλές οικίες, με τέσσερα, πέντε, επτά πατώματα και μετά τις ριγμένες στο βρόντο αυτές οικίες, προσπαθήστε να τις χωρίσετε. Ο χωρισμός αυτός είναι πολύ δύσκολος, αλλά στο τέλος θα το κατορθώσετε. Αϊ! Λοιπόν τα χωρίσματα αυτά ονομάζονται οδοί! !

Πλην της οδού Παλαιολόγου στην οποία βρίσκονται τα καταστήματα των Ιουδαίων και της παραλλήλου αυτής, έχουν το φαντασιώδες πλάτος των τεσσάρων μέτρων. Όλες οι υπόλοιπες οδοί δεν υπερβαίνουν τα δύο μέτρα.

Δεξιά και αριστερά από τους δρόμους αυτούς, σχηματίζονται ορθογώνια, τρίγωνα, τετράπλευρα, ρόμβοι. Για να δείτε τον ουρανό πρέπει να λάβετε στάση ανθρώπου που παρατηρεί με τηλεσκόπιο, ή στάση ανθρώπου βρισκόμενου σε πηγάδι παρατηρώντας το άνοιγμά του.

Και παρόλα αυτά, οι δρόμοι αυτοί παρουσιάζουν πολύ γραφικότητα. Κάθε όροφος των οικιών παρουσιάζει και ιδιαίτερο κόσμο. Κάτω είναι τα διάφορα καταστήματα, των οποίων οι επιγραφές με αστυνομική διαταγή είναι γραμμένες στην ελληνική γλώσσα. Βλέπε λοιπόν: «Παντοπωλείον Μαϊμών», «Καφενείον Αβραάμ του Ισαάκ» «,Ρουμπίνα Κοέν Μαία.»

Από τα παράθυρα του δευτέρου και τρίτου ορόφου, κρεμιούνται παπλώματα, κάλτσες, σώβρακα, φασκιές, μαξιλάρια και λοιπά.

Στον τέταρτο τέλος όροφο, προβάλει από τα παράθυρα μεγάλο κοντάρι που κρατιέται από δυο σχοινιά σαν να είναι ξάρτια από κατάρτι πλοίου. Από τα σχοινιά αυτά κρέμονται τα πλυμένα ρούχα. Όλη αυτή η παρουσίαση ενώ συντελεί στην γραφικότητα των οδών, παρεμποδίζει και τις ακτίνες του ήλιου, διαχέοντας μυροβόλα οσμή, μυρωδιά που δύσκολα αναλύεται ,αλλά εύκολα εννοείται. Αντιλαμβάνεστε τώρα τι γίνεται στους δρόμους.

Οι νοικοκυρές για να κατέβουν από τον τέταρτο ή πέμπτο όροφο, θέλουν κάποιο χρόνο .Ότι σκουπίδι έχουν σε στερεά ή υγρή μορφή, το ρίχνουν στους δρόμους, την νύχτα συνήθως, η και καμιά φορά την ημέρα όπως είδαμε με τα ίδια μας τα μάτια ο συνοδός μου Κος Τόμπρος κι εγώ. Ο διαβάτης σκοντάφτει λοιπόν διαρκώς σε ψόφιους γάτους, σε σωρούς σκουπιδιών, σε κομμάτια κρέατος, σε σάπια λαχανικά, σε σπασμένα κεραμικά, σε κουρέλια και σε άλλες υγρές ουσίες……….. Οσμή φρικώδης, απαίσια, η οποία ουδέποτε στην ζωή μου αισθάνθηκα να προσβάλει την μύτη μου, λιγούρα με κατέλαβε…… αισθανόμουν ότι λιποθυμούσα.

Να φύγουμε! Είπα με σβησμένη φωνή στον Κύριο Τόμπρο.

Μα κοίτα, λοιπόν, μου λέει, δείχνοντάς μου έναν σωρό από σάκους μέσα στους οποίους ποντικός, σαν το μπράτσο μου με το συμπάθιο, έβοσκε ήσυχα.

Έφυγα….. κι ακόμη φεύγω!

Με όλον το κίνδυνο να μεταβληθώ σε στήλη άλατος, έστρεψα ακόμη μία φορά να δω και είδα… στον τρίτο όροφο μια όμορφη νέα να φλερτάρει με τον στην απέναντι οικία βρισκόμενο επιθετικό νέο.

Και οι μυρωδιές έφταναν μέχρι αυτούς.

Ω!Έρως!

Διάφορα σημαιώματα επί των γεγονότων

-Ένα έγγραφο στην Τεργέστη δημοσιεύει ιδιωτικές επιστολές από τους εμπόρους στη Κέρκυρα, οι οποίοι περιγράφουν την κατάσταση που επικρατεί εκεί ως εντελώς απελπιστική. Οι αρχές δεν έχουν δύναμη να αποκαταστήσουν την τάξη ή να προλάβουν γεγονότα. Μεγάλη η αναστάτωση, ο καθένας από τους τέσσερις χιλιάδες Εβραίους του νησιού, βρίσκεται σε συνεχή κίνδυνο. Μεγάλες πέτρες συνεχώς ρίχνονται κατά των παντζουριών των παραθύρων. Οι στρατιώτες και οι αστυνομικοί δεν κάνουν χρήση των όπλων τους εναντίον των ταραξιών, παρά τα χρησιμοποιούν μόνο, όταν πρόκειται να μπουν στα σπίτια των Εβραίων. Τα κεφάλαια της κοινότητας εδώ και καιρό έχουν εξαντληθεί. Ο τοπικός Τύπος κάθε μέρα διεγείρει τον αυτόχθονα πληθυσμό κατά των Εβραίων. Ορδές ενθουσιασμένων ανδρών και γυναικών κατακλύζουν τους δρόμους. Το Γκέτο βρίσκεται σε κατάσταση πολιορκίας. Φαίνεται ότι οι Κερκυραίοι αποφάσισαν να οδηγήσουν σε λιμοκτονία τους άτυχους Ισραηλίτες. Σε μια Κοινότητα αποτελούμενη από τέσσερις χιλιάδες ανθρώπους, οι οποίοι στερούνται τα αναγκαία της ζωής, οι περιπτώσεις ασθενειών είναι καθημερινές στερώντας τους ακόμη και, την δυνατότητα να φέρουν ένα γιατρό. Οι νεκροί παραμένουν χωρίς ταφή για πολλές ημέρες, μέχρι οι αρχές να αποκτήσουν θάρρος, για να μπορέσουν να προστατεύσουν τα σώματα των νεκρών. Την περασμένη εβδομάδα, μετά το πέρας της κηδείας, το πλήθος κατεδάφισε το εβραϊκό νεκροταφείο, καταστρέφοντας τις ταφόπλακες και βάζοντας φωτιά στο παρεκκλήσι. Δύο Εβραίοι σκοτώθηκαν την Δευτέρα στην Κέρκυρα. Έγινε προσπάθεια για να βοηθηθεί το γκέτο στην πυρκαγιά που ξέσπασε. Οι Εβραίοι ήδη υποφέρουν από την πείνα και, υπάρχει κίνδυνος ξεσπάσματος τύφου. Η Εβραϊκή συνοικία περιβάλλεται από ένα κλοιό στρατευμάτων. Δεν επιτρέπεται στους Εβραίους να περάσουν έξω από το γκέτο, τα δε καταστήματα είναι κλειστά..

-Στο σημείο αυτό αξίζει να παρουσιάσουμε το βιβλίο που έγραψε ο Γεώργιος Ζαβιτσιάνος.(*) «Ακτίς Φωτός» το 1891 έτος των γεγονότων

(*)Γεώργιος Ζαβιτσιάνος (Κέρκυρα, 1845 - Αθήνα, 1916), πατέρας του Κωνσταντίνου, σπούδασε φυσικός στο Παρίσι, δίδαξε στην Αυτοκρατορική Ακαδημία της Κωνσταντινούπολης και σε σχολεία της Κέρκυρας. Εργάστηκε σε εθνικά ζητήματα και κυρίως για την επιτυχία της Κρητικής επανάστασης του 1889. Δημοσίευσε πολλά άρθρα και μελέτες σε ελληνικά και ξένα περιοδικά.

Στο βιβλίο του αποτελούμενο από 376 σελίδες, αντικρούει ιστορικά τα περί θυσιών του αίματος και παίρνει θέση για τα συμβάντα του 1891 στην Κέρκυρα.

-Τα γεγονότα είχαν στο μεταξύ προκαλέσει διεθνή συγκίνηση και, ιδαίτερα τη δυσαρέσκεια της αυτοκράτειρας της Αυστρίας Ελισσάβετ, η οποία βρισκόταν στην Κέρκυρα, αλλά και της φιλεύσπλαχνης πρώην Αυτοκράτειρας της Γαλλίας, Ευγενίας, η οποία έφτασε στο νησί.

Η Αυτοκράτειρα της Γαλλίας, Ευγενία, σύζυγος του Ναπολέοντα Γ'.

Στο βιβλίο της MemoirsoftheEmpressEugenie (Volume 1), περιγράφει, ότι σε ένα από τα ταξίδια της είχε μια αξέχαστη συνάντηση στην Κέρκυρα,με την αυτοκράτειρα της Αυστρίας, λίγο μετά τον μυστηριώδη θάνατο του Αρχιδούκα Ρούντολφ και, περιέργως η Αυστριακή Αυτοκράτειρα έδωσε όλες τις λεπτομέρειες αυτής της φοβερής τραγωδίας. Η Αυτοκράτειρα Ευγενία έτυχε να βρίσκεται στο νησί τις ημέρες των επεισοδίων του 1891. Έφτασε στις 5 Μαΐου και κατέλυσε στο ξενοδοχείο Μ. Βρετανία. Στις 6 Μαΐου πήγε στο Γκέτο και στις 9 Μαΐου αναχώρησε για την Δαλματία. Πριν φύγει προσέφερε 500 φράγκα για τους φτωχούς Ισραηλίτες.

-Στο μεταξύ οι διπλωματικές πιέσεις που ασκήθηκαν προς την ελληνική κυβέρνηση πήραν μορφή τελεσιγράφου στις αρχές Μαΐου. Στο τέλος του πρώτου δεκαημέρου του ίδιου μήνα, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά και Αυστριακά πολεμικά πλοία εστάλησαν στην Κέρκυρα. Η κατάσταση άγγιζε την τραγωδία: «Από της 4ης Απριλίου διατελεί η εβραϊκή συνοικία εν στενώ αποκλεισμώ. Πολλοί Εβραίοι αναγκάζονταν να επαιτώσιν όπως αγοράσωσιν ολίγον άρτον διά τας οικογενείας των. Αν ο αποκλεισμός παραταθή επί τινας ημέρα, ότε ο καύσων θα κατασταθή μάλλον επαισθητός, βέβαιον είναι ότι η δημόσια υγεία σπουδαίον διατρέχει κίνδυνον επειδή δεν είναι απίθανον να αναπτυχθή εν τη Ισραηλιτική συνοικία επιδημική τις νόσος, αφού οι κάτοικοι ταύτης αναγκάζονται να μένωσι κεκλεισμένοι εις τα πυκνότατα κατωκημένας οικίας των εν αις συνεσωρεύθησαν και πάντες οι εκτός της εβραϊκής κατοικούντες Ισραηλίται, ούτως ώστε εν περιωρισμένω χώρω είνε εγκεκλεισμένοι εξακισχίλιοι (6.000) άνθρωποι!» («Εφημερίς», 5 Μαΐου 1891).

-Ανάμεσα στους χιλιάδες Εβραίους που έφυγαν αμέσως, αλλά και λίγα χρόνια αργότερα, ήταν και η οικογένεια του μετέπειτα σημαντικού Γαλλόφωνου λογοτέχνη Αλμπέρ Κοέν, η οποία μετανάστευσε το 1895. Ο Αλμπέρ Κοέν στο βιβλίο του Dissonant voices του Abecassis, έχει μια υποσημείωση σχετικά με το πογκρόμ της Κέρκυρας το 1891, το οποίο προκάλεσε την μείωση της Εβραϊκής Κοινότητας . Τελικά έμειναν στο νησί περίπου 2000 Εβραίοι από 5000, που ήταν πριν τα επεισόδια.

Η πολιτική κατάσταση στην Κέρκυρα το 1891

Ο Χαϊμ Σάρδας απόγονος της οικογένειας Σάρδα, σε μια επιστολή που στέλνει προς το Περιοδικό «Χρονικά» τχ. 95 (Μάιος - Ιούνιος 1987) μεταξύ άλλων γράφει:

…………Όλα αυτά τα γεγονότα έγιναν για πολιτικούς λόγους, επειδή οι περισσότεροι Εβραίοι της Κέρκυρας ήσαν εναντίον του κόμματος Θεοτόκη, τότε υπουργού και μετέπειτα πρωθυπουργού της Ελλάδος. Οι Σάρδα ήσαν εκ των πρώτων πολιτικών αντιπάλων του Θεοτόκη και γι’ αυτό ακριβώς το λόγο πλήρωσαν ακριβά την πολιτική τους ιδεολογία,……….

(Ευτυχίας Λιάτα «Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ Η «ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ 1891» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2006»)

Κεντρική πολιτική σκηνή:

Δηλιγιάννης-Τρικούπης

Το 1886 πέφτει η κυβέρνηση Δηλιγιάννη και ο βασιλιάς αναθέτει την πρωθυπουργία στον Χαρίλαο Τρικούπη. Ο Γεώργιος Θεοτόκης γίνεται Υπουργός Ναυτικών.

Θεόδωρος Δηλιγιάννης - Γεώργιος Θεοτόκης

Το 1887 οι κερκυραίοι αδελφοί Ιωάννης και Σπυρίδων Μπονάτης καταδικάζονται σε θάνατο για τη δολοφονία του συνεταίρου τους Σπύρου Μωραΐτη. Οι καταδικασθέντες είναι κομματικοί φίλοι του Θεοτόκη, ο οποίος προσπαθεί να μετατρέψει την ποινή σε ισόβια. Οι τοπικοί αντίπαλοι μεταφέρουν το θέμα στη Βουλή, όπου κατηγορείται για συνηγορία αισχρών δολοφόνων.

Στις 4 Ιουνίου 1887 γίνονται Δημοτικές εκλογές στην Κέρκυρα, όπου εκλέγεται Δήμαρχος ο αδελφός του Γ. Θεοτόκη, Μιχαήλ ή Μίκιος.

Ο Μίκιος ζητά από τον αδελφό του να έρθει στην Κέρκυρα….

«Ο Βασιλάκης ζηλεύει που εσύ και όχι αυτός έγινες υπουργός και είναι έτοιμος να συμπράξει με τον Πολυλά στο Δηλιγιαννικό συνδυασμό. Αν αυτό συμβεί, καθώς υπάρχουν από πολλά στελέχη μας παράπονα γιατί δεν φροντίσαμε για τα ρουσφέτια τους, προβλέπω ότι θα πάμε άσχημα στις εκλογές…...»

Η πρόβλεψη του Μίκιου βγαίνει αληθινή. Στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου του 1890 μόλις που καταφέρνει ο Γ. Θεοτόκης να διασωθεί. Πρώτος βουλευτής Κερκύρας βγήκε ένας Μαντουκιώτης με το όνομα Σέχος και με το σύνθημα:

«Ψηφίστε, γιατί δεν είμαι ούτε Βενετσιάνος, ούτε Βυζαντινός. Είμαι βέρος Μαντουκιώτης και θα σας βοηθήσω σε κάθε σας ανάγκη»

Φράση του 11χρονου γιου του Γ. Θεοτόκη, Ιωάννη ή Τζων, σε γράμμα από την Αθήνα προς την μητέρα του 10 Οκτωβρίου 1890:

«Είναι μερικαί ημέραι ότε οι Δηληγιαννικοί εβάρεσαν πιστολιές εις το σπίτι του κ. Ράλλη και έκαναν μεγάλας τρύπας και έσπασαν τα τζάμια….»

(Γεώργιος Ράλλης, Γεώργιος Θεοτόκης Ο πολιτικός του μέτρου, Ευρωεκδοτική, Αθήνα, σελ.130)

Στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου ο Δηλιγιάννης επικρατεί κατά κράτος του Τρικούπη.

Το 1891 γίνονται στην Κέρκυρα Δημοτικές εκλογές. Υποψήφιος των Θεοτοκικών ήταν ο Μίκιος. Οι Βασιλάκηδες με το μίσος που έτρεφαν προς του Θεοτοκικούς, αποφάσισαν να κατεβάσουν ως αντίπαλο του Μίκιου τον έναν από τους αδελφούς τους, τον Κωνσταντίνο Βασιλάκη.

Στην προεκλογική περίοδο του 1891 διαπράττεται η δολοφονία της Ρουμπίνας Σάρδα.

Οι Δηλιγιαννικές εφημερίδες των Αθηνών κατηγορούν τον Γ. Θεοτόκη, ότι η εξέγερση εναντίον των Εβραίων, ήταν έργο του για να δημιουργήσει πρόβλημα στην κυβέρνηση Δηλιγιάννη. Ο Θεοτόκης αποκρούει την κατηγορία.

Ο Θεοτόκης προσπαθεί με διάφορους τρόπους να εκφοβίσει τους Εβραίους, ώστε ακόμα και αν δεν μεταστραφούν προς το δικό του κόμμα, τουλάχιστον να μην προσέλθουν στην ψηφοφορία. Άνθρωποί του βεβηλώνουν τους εβραϊκούς τάφους, στέλνουν ανώνυμες απειλητικές επιστολές, με τις οποίες απειλούν και τρομοκρατούν ότι θα προχωρήσουν σε πυρπολήσεις σπιτιών και φόνους ισραηλιτών.

(Ευτυχίας Λιάτα «Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ Η «ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ 1891» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2006» σελ.43)

Η Ελληνική Κυβέρνηση εκείνη την εποχή είχε επιβάλλει λογοκρισία στις ανταποκρίσεις αλλά και στην ιδιωτική επικοινωνία που είχε σχέση με τα συμβαίνοντα στην Κέρκυρα. Όσοι, όμως, από τους ανταποκριτές μπορούσαν να στείλουν κρυπτογραφημένα μηνύματα, τα έστελναν σε μεγάλο αριθμό σε όλον τον κόσμο. Οι υπάλληλοι του τηλεγραφείου ισχυρίζονταν ότι ποτέ τους δεν είχαν τόση πολύ δουλειά. Όσοι ανταποκριτές δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα έστελναν τις ανταποκρίσεις τους μέσω ταχυδρομείου και αργούσαν να φτάσουν στον προορισμό τους.

Η εφημερίδα «Ακρόπολις» έστειλε έναν εξαίρετο για την εποχή δημοσιογράφο τον Ν. Σπανδώνη να πάρει συνεντεύξεις από τους αναμεμειγμένους στο σκάνδαλο. Μια από αυτές ήταν και του Γεωργίου Θεοτόκη, που δημοσιεύεται στο παράρτημα του εξαίρετου βιβλίου της Ευτυχίας Λιάτα «Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ Η «ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ 1891» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2006» σελ.202

Η συνέντευξη αυτή του Θεοτόκη περιλαμβάνει δύο σημεία που θα θέλαμε να τονίσουμε:

1^ον ). Αναφέρεται στα επινίκια που έγιναν τον προηγούμενο Οκτώβρη από τους Δηλιγιαννικούς, που κατά την άποψη του έκαναν βανδαλισμούς, σπάζοντας παράθυρα και επιτίθονταν σε κάθε αντίπαλό τους. Αυτό κατά την άποψη του που τώρα συνέβαινε ήταν προέκταση των τότε επεισοδίων, διότι όταν δεν τιμωρήσεις ένα παιδί που κάνει αταξία, αυτό επαναλαμβάνει το λάθος του.

2^ον ).Παραδέχεται ότι ο Δήμαρχος αδελφός του, δεν αναμείχθηκε για να μην βοηθήσει τον Δηλιγιάννη στην δύσκολη κατάσταση που βρέθηκε με τα επεισόδια εναντίον των Εβραίων.

Πολύ περισσότερο αντισημιτικός και φανατικός εκδηλώνεται σε συνέντευξή του στην «Ακρόπολη», ο Ιάκωβος Πολυλάς .

O λόγιος αυτός είχε χρόνια που ασχολούνταν με τα πολιτικά πράγματα της Κέρκυρας. Το 1891 ήταν στο περιθώριο, αλλά ο λόγος του επηρέαζε αρκετό κόσμο της Κέρκυρας. Από αρχής ήταν αντίθετος και προς τους καθολικούς και προς τους Εβραίους.

-Αι ταραχαί, είχε δηλώσει, αι οποίαι συνέβησαν εις τον τόπον μας υπήρξαν πράγμα το οποίον αργά ή γρήγορα θα συνέβαινε. Δεν είναι τίποτε καινούργιο. Εγώ το είχα προδεί προ πολλού και το είπα στους Εβραίους, τους οποίους γνωρίζω. Τους είπα επανειλημμένως προσέξατε, σηκώσατε κεφάλι, μας παραμπήκατε στη μύτη, υπερηφανεύεστε, αρχίσατε να φέρεστε απότομα προς τους Χριστιανούς. Προσέξατε η διαγωγή σας αυτή θα σας βγει σε κακό. Δεν με ήκουσαν, δεν ηθέλησαν να ακούσουν την φωνήν της φρονήσεως και συνέβει ότι συνέβει(….).Γιατί θέλετε ο Κερκυραίος ν’ αγαπά τον Ιουδαίον; Να τον θεωρεί ίσον του, αδελφόν του;

Με τις εφημερίδες του Κώδων και Ρήγας Φεραίος

Περνά τις ιδέες του. Αντιπαλεύεται το Θεοτοκικό κόμμα αν και στο τέλος συμμαχεί με αυτό.

Ο Γ. Θεοτόκης με τη δική του εφημερίδα παρουσιάζει τις δικές του πολιτικές θέσεις.

Η αντιπαλότητα μεγάλη και ο διοχετευμένος φανατισμός οδηγεί τους πολιτικούς, προς ίδιον συμφέρον στην πλήρη εκμετάλλευση ενός φόνου. Η Κερκυραϊκή πολιτική ζωή που από την Ένωση και μετά έκανε πιο εμφανή την προϋπάρχουσα ιδιομορφία της, έχει πλέον Ελλαδοποιηθεί.

Στον άνθρωπο υποβόσκει κάποιο λανθάνον ψυχολογικό υπόβαθρο, που την κατάλληλη στιγμή, το εκμεταλλεύονται ομάδες ανθρώπων όπως, πολιτικοί, θρησκείες, αιρέσεις, κινήματα, κ.α. φέρνοντας το στην επιφάνεια, δημιουργούν τον φανατισμό, πάντα για δικό τους όφελος.

«Φανατισμός»,

ανάρτηση της 17ης Μαρτίου 2008 από τον doctor http://doctordimitris.blogspot.gr/2008/03/blog-post_17.html

«Πλήθη Κερκυραίων συγκεντρώθηκαν πάραυτα, σε κατάσταση υστερίας

Η συνταγή γνωστή: επιστρατεύονται οι φοβικές και μισαλλόδοξες ψυχώσεις του όχλου, εφευρίσκεται/κατασκευάζεται η αφορμή (η φήμη περί της κλοπής του κοριτσιού ώστε να χρησιμοποιηθεί ως θύμα σε εβραϊκή ανθρωποθυσία), οργανώνεται η συνάθροιση του μαινόμενου πλήθους, ένας πύρινος λόγος από κάποιον ταγό, ένα σύνθημα, ένα νεύμα, δάδες και όπλα στα χέρια, ουρλιαχτά , και τα αποτελέσματα δεν μπορεί να τα συλλάβει ο νους του ανθρώπου

Τι είναι αυτό που μετατρέπει έναν πολίτη σε μέλος μιας αγέλης που επιτίθεται;

Ο φανατισμός, η μισαλλοδοξία και το μίσος για τον «Άλλον».

Το μίσος που διδάσκεται από την οικογένεια, από το σχολείο, από τους παπάδες, και έτσι ο μέσος πολίτης –και όχι μόνο- μαθαίνει να μισεί, μαθαίνει στα προβλήματά του να βρίσκει ενόχους και όχι λύσεις.

Οι πολιτικές ιδεολογίες στις ακραίες τους μορφές και η θρησκοληψία είναι οι μέντορες του φανατισμένου ανθρώπου.

Ο φανατισμένος άνθρωπος δεν δίνει το δικαίωμα στην ύπαρξη της άλλης γνώμης. Όταν υπάρξει άλλη γνώμη, τότε οι απαντήσεις είναι «έτοιμες».

Γράφει ο Θανάσης Τριαρίδης:
«Όποτε κάνω κριτική στις θρησκείες ή στην εκκλησία, γίνομαι «Αντίχριστος», όποτε μιλάω για τα εγκλήματα των Ελλήνων γίνομαι «ανθέλληνας», όποτε κάνω λόγο για τα εγκλήματα του κομμουνισμού μεταβάλλομαι σε «φασίστα»

Μια ανοιχτή κοινωνία στην πράξη, οφείλει να είναι ανεκτική στο διαφορετικό, όπως αυτό κι αν προσδιορίζεται: στις πολιτικές πεποιθήσεις, στις σεξουαλικές προτιμήσεις, στη θρησκεία, στο χρώμα του δέρματος, στη γλώσσα.»

(Ανδρέας Γραμμένος 28 Δεκεμβρίου, 2009)

Για την ερμηνεία του φαινομένου πρέπει να ληφθούν και κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες της εποχής. Πρόκειται για μία εποχή που ο Κερκυραίος αγρότης ζει ακόμη υπό φεουδαλικό καθεστώς και ο ποπολάρος της πόλης ακόμη αντιμετωπίζει τον αποκλεισμό των αριστοκρατών. Η Ένωση και η Ενσωμάτωση είχαν βαθύτατα απογοητεύσει τους Κερκυραίους των κατώτερων τάξεων γιατί στην πράξη δεν πέτυχαν την κατάλυση των φεουδαλικών δεσμών. Οι Κερκυραίοι λοιπόν ήταν εξοργισμένοι και νομίζω ότι αυτό έπαιξε τον ρόλο του. Οι Εβραίοι της Κέρκυρας (και όχι μόνο), αντίθετα από ό,τι πιστεύουν πολλοί δεν ήταν όλοι πλούσιοι, ούτε όλοι δάνειζαν τους φτωχούς αγρότες και ποπολάρους. Αντίθετα, αυτοί που ασχολούνταν με την τοκογλυφία αποτελούσαν μάλλον μία πολύ μικρή μειονότητα στο σύνολο του εβραϊκού πληθυσμού. Από την άλλη, όμως, λόγω των περιορισμών του παρελθόντος, οι περισσότεροι Εβραίοι δεν ήταν αγρότες, αλλά τεχνίτες και καταστηματάρχες. Ως εκ τούτου, ανεξάρτητα από τον τρόπο που συνέβαινε αυτό, ο Κερκυραίος έβλεπε συχνά κάποιον Εβραίο να παίρνει αρκετά από τα λιγοστά χρήματα που είχε και να τα βάζει στο συρτάρι του. Αυτήν ακριβώς τη φαντασιακή αντίληψη των πραγμάτων ήταν εύκολο κάποιοι πολιτικοί και πολιτευτές (πχ ο Πολυλάς) να στρέψουν εναντίον των Εβραίων, ώστε να καλύψουν τα ελλείμματα της Ελληνικής Πολιτείας απέναντι στους φτωχούς Κερκυραίους. Και νομίζω ότι αυτό ίσως είναι το κλειδί της όλης υπόθεσης

H συκοφάντηση των Επτανησίων από την Ελληνική Κυβέρνηση

Η διεθνής κατακραυγή οδηγεί την Ελληνική κυβέρνηση σε μια μεγάλη απρέπεια. Προσπαθώντας να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, βρίσκει με ευκολία, δια του στόματος του Πρεσβευτή της Ελλάδος στο Λονδίνο Ιωάννη Γεννάδιου, να κατηγορήσει βαρύτατα του Κερκυραίους και γενικότερα τους Επτανησίους και να τους ξεχωρίσει από την υπόλοιπη Ελλάδα, για τις βάρβαρες πράξεις κατά των Εβραίων.

Ο Ιωάννης Γεννάδιος δημοσιεύει, μεταξύ άλλων, στην Αγγλική Εφημερίδα “Daily News”:

…..Hεν Ελλάδι κατάστασις, ήν ανωτέρω υπέμνησα, και η πλήρης ευημερία ην άνευ υπερβολής εξέθηκα, κατά δυστυχίαν διεταράχθει σκληρώς υπό των Ιονίων ημών αδελφών, οίτινες ούτως ανέμνησαν ημάς ότι η μεσαιωνική ενετική παράδοσις δεν επεσβέσθη εν Επτανήσω.Ει και δε τα συμβάντα άτινα πάντες οικτείρομεν, δύνανται να θεωρηθώσιν ακατάσχετος έκρηξις λαϊκού αισθήματος ομοία προς την εν νέα Ορλεάνη ης εσχάτος εγενόμεθα μάρτυρες, ουδέν ήττον πιστεύομεν ότι θα ήσαν αδύνατα εν οιωδήποτε άλλω τόπω της Ελλάδος.Οι Ιόνιοι ημών αδελφοί επομένως έχουσιν προ εαυτων βαρείαν υποχρέωσιν, ην δυσκόλως θα δυνηθώσιν ν’αποτίσωσι, τουτέστι να εξαγνίσωσι το έθνος εκ πράξεων, ων πάντη αθώα είναι η ολομέλεια του Ελληνικού λαού, και αίτινες πληρούσιν αυτόν αγανακτήσεως και αισχύνης.

Από την πιο πάνω συκοφαντική όσο και προσβλητική θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης προς τους Επτανήσιους, είμαστε βέβαιοι ότι η Επτάνησος είχε Ελλαδοποιηθεί όσον αφορά την πολιτική και τους πολιτικούς, αλλά το Ελληνικό κοινοβούλιο δεν είχε δεχτεί καθόλου την κουλτούρα της Βουλής των Επτανησίων. Η αδυναμία της τότε Ελληνικής Κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τα επεισόδια και την διεθνή κατακραυγή, φτάνει στο σημείο να κατηγορεί τους Επτανήσιους ότι για τις πράξεις τους «πρέπει να εξαγνίσουν το έθνος για τις οποίες είναι αθώος όλος ο Ελληνικός λαός». Στην ιστορία ενός κράτους συμβαίνουν έκτροπα, όπως αυτό που συνέβη στην Κέρκυρα, αλλά μια συντεταγμένη πολιτεία δεν αντιμετωπίζει ένα κομμάτι της πως παραμένει στο μεσαίωνα για να καλύψει η ίδια την αδυναμία της.

Για την επιβεβαίωση των πιο πάνω και την αντιμετώπιση των άλλων Ελλήνων προς τους Επτανήσιους παραθέτουμε διαμαρτυρία του Γεωργίου Θεοτόκη προς τον Πρωθυπουργό Χ. Τρικούπη, πολύ πριν τα επεισόδια, στον οποίον ζητά να καλέσει όλους τους υπουργούς του και να τους ανακοινώσει :

…οι Κερκυραίοι αλλά και οι υπόλοιποι Επτανήσιοι εκφράζουν το δίκαιον παράπονον ότι από της Ενώσεως, επί ολόκληρον δηλαδή εικοσαετίαν, αι διάφοραι κυβερνήσεις έχουν συμπεριφερθεί αστόργως έναντι των Επτανησίων.

(Γ.Ράλλη:Γεώργιος Θεοτόκης Ο πολιτικός του μέτρου σελ.129.}

Στην Κέρκυρα έγινε σάλος για τις δηλώσεις του Γεννάδιου. Ο Ιακ. Πολυλάς ξεσπαθώνει. Μεταξύ άλλων αποκαλεί τον πρεσβευτή «ανιστόρητο Αντιπρόσωπο τη Ελληνικής Κυβέρνησης», του θυμίζει συμβάντα με νεκρούς στην Αθήνα, τα γεγονότα του Δήλεση κ.λ.π.

Το Δημοτικό συμβούλιο εκδίδει προς έγκριση από την Κυβέρνηση την 31/5/1891 ψήφισμα διαμαρτυρίας με το οποίο αναιρεί και καταδικάζει τις απόψεις Γεννάδιου αποκρούοντας «μετ’ αγανακτήσεως τα αισθήματα της μισαλλοδοξίας και μεσαιωνικής βαρβαρότητας άτινα αποδίδει εις τους Κερκυραίους»

Το ψήφισμα δεν εγκρίνεται από την Ελληνική Κυβέρνηση.

Ζητήθηκε από την Κυβέρνηση να εγκαλέσει τον πρεσβευτή της και να αποκηρύξει το δημοσίευμά του. Τίποτε δεν έγινε.

Συμπέρασμα από όλα τα πιο πάνω είναι :

Πολύ λίγο έγινε πραγματική και ενδελεχής εξέταση για την διαλεύκανση ενός εγκλήματος.

Ένα παιδί 8 χρονών σκοτώθηκε.

Αστυνομικοί ακολουθώντας την πολιτική τους υποτέλεια πράττουν για τα συμφέροντα του Κόμματος στο οποίο ανήκουν, αποβλέποντας σε προσωπικά ρουσφέτια. Δικαστικές αρχές προσπαθούν να είναι αντικειμενικές χωρίς να θέλουν να πάνε κόντρα στην Κυβέρνηση, που τους έχει τοποθετήσει. Από αυτούς δεν μπορούμε να εξαιρέσουμε και την έκθεση του Εισαγγελέα Θεογένη Μεταξά, που αναφέραμε πιο πάνω. Μια κυβέρνηση που είναι αδύναμη να επιβάλει την τάξη για να μην έχει πολιτικό κόστος και να μην χάσει τις ισορροπίες με το εξωτερικό. Μια αντιπολίτευση που εκμεταλλεύεται αδυναμίες και πράττει εκβιασμούς για να πετύχει στις εκλογές. Ένας Δήμαρχος εξαφανισμένος και ένα παιδί σφαγιασμένο. Αλήθεια τι αξία έχει μια ζωή, μπροστά στο προσωπικό συμφέρον. Εγώ θέλω να γίνω Δήμαρχος, Υπουργός, Λόγιος, Ανώτερος Αστυνομικός, Ανώτερος Δικαστικός λειτουργός κ.λ.π.

Η εκκλησία «Μη μου τους κύκλους τάραττε», άλλωστε Εβραία ήταν. Ο Επίσκοπος Κερκύρας ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΒΟΥΛΙΣΜΑΣ(1884-1895) άφαντος. Τι μας νοιάζει εμάς;

Ο Καθολικός αρχιεπίσκοπος Βόκης στην συνέντευξή του στον ανταποκριτή της Ακρόπολης:

-Δεν ηξεύρω τίποτε. Εγώ δεν ανεμίχθην διόλου στην υπόθεσιν ταύτην.

Ένα παιδί 8 χρονών σκοτώθηκε.

Oi ξένες δυνάμεις ανησυχούν για τα δικά τους γεωπολιτικά συμφέροντα. Οι Εβραίοι πιέζουν για τα παγκόσμια οικονομικά τους συμφέροντα. Οι Εβραϊκές τράπεζες απειλούν να κόψουν τις χρηματοδοτήσεις προς την Ελλάδα.

Την σκότωσαν Εβραίοι φωνάζουν οι μεν.

Την σκότωσαν οι Χριστιανοί φωνάζουν οι δε.

Και το κορίτσι; Έχοντας παράφυση βιασμό, κατατεμαχισμένο, χωρίς σταγόνα αίμα, εγκαταλελειμμένο σ’ ένα σάκο με ασβέστη, πίτουρα και άχυρα. Δεν βαριέσαι, ποιος νοιάζεται;

Χαρακτηριστική για τη ζωή στην Εβραϊκή συνοικία είναι η ανταπόκριση που στέλνει στην «Ακρόπολη» ο απεσταλμένος της στην Κέρκυρα.

…Εκεί κοντά που μένει ο Σάρδας (πατέρας της Ρουμπίνας) υπάρχει κάποια τυφλή με το όνομα Μαρία. Κάνει την χαρτομάντισσα και είναι και προαγωγός. Το βέβαιο είναι ότι εκεί πήγαινε και η Ρουμπίνα. Θεωρείται επίσης βέβαιο ότι στο σπίτι αυτό συναντιόνταν με την Ρουμπίνα ο Κόττης (αυγοπώλης) Αργυρίου ….είναι βεβαιωμένο επιστημονικά ότι η Ρουμπίνα ήταν φθαρμένη παρά φύση και ότι αντί αγνώστου αμοιβής παρέδιδε η Μαρία αυτήν σε φαύλους για παρά φύση ασέλγεια.

Τα Εβραϊκά στην λογοτεχνία

H Λαϊκή μούσα

Δεν είναι κρίμα αδελφοί δεν είναι αμαρτία

Σε κοιμητήριο εβραϊκό να κείτετ’ η Μαρία; (*)

Η Μαρία ήτο χριστιανή ήτανε βαφτισμένη.

Σε κοιμητήριο εβραϊκό την έχουνε θαμμένη.

------*-------

(*)Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι μεταξύ όλων των άλλων υπήρξε η φήμη ότι η δολοφονημένη κοπέλα ήταν χριστιανή, ονομάζονταν Μαρία Δεσσύλα και η καταγωγή της ήταν από τα Γιάννενα.

«Σε κοιμητήριο οβραίϊκο

Ευρίσκεται η Μαρία.

Οι οβριοί της έκαμαν

Τα τρομερά μαρτύρια

Κ’ οι άγγελοι της έπλεκαν

στεφάνι με λουλούδια»

--------*---------

Μια άλλη λογοτεχνική ματιά στο πογκρόμ της Κέρκυρας, από τον Γεώργιο Σουρή. Ο Σουρής βέβαια στον Ρωμηό τονίζει τον επεισοδιακό χαρακτήρα των γεγονότων, αλλά δεν νομίζω ότι κρατάει ίσες αποστάσεις. Να σημειώσω ότι το ποίημα δημοσιεύτηκε στο φ. 341 του Ρωμηού (4 Μαΐου 1891)

Των Εβραίων διωγμός
και σφαγή κι αλαλαγμός

Πω πω! με τους Εβραίους μεγάλο ξαφνικό…
(…) οι Κερκυραίοι και οι Ζακυνθινοί,
σκυλοκαυγάς, αντάρα, και τόσο φονικό,
κι ακόμη ποιος ηξεύρει τι έχει να γενεί.
Αλαλαγμός και θρήνος, παντού φωτιά και λαύρα,
και φεύγουν οι Εβραίοι αλλού να κάνουν χάβρα.

Εκ βάθρων συγκλονείται η νέα Βαβυλών…
Ουαί στον Ιεφθάε, ουαί στον Ζαβουλών!
Αποκλεισμός και τρόμος, βαρούν καμπαναρία,
τσακώνεται ο Νιόνιος μετά του Αζαρία,
αγρίως αλαλάζουν Ραβίνοι και παπάδες
και σπάνε τα ποτήρια και παν οι μαστραπάδες.

Πας εν Χριστώ πολίτης και τέκνον της αγάπης
λυσσομανά, φρενιάζει και γίνεται χασάπης,.
κι ο λέγων πως η πίστις δεν είναι για τα μάτια,
όταν Εβραίο τύχει τον κάνει δυο κομμάτια,
και ζωντανό δεν μένει ούτε τσιφούτη κτήνος,
και χαίρει η Εκκλησία και ο παπα-Μαρτίνος.

Σηκώνεται και κάθε Χριστιανή γυναίκα
κι οργής σκουπίζει μύδρους και κεραυνούς και λάβαν
και με τα τσόκαρά της η καθεμιά Ρεβέκκα
στην Χαναάν πηγαίνει για να ευρεί τον Λάβαν.
Στρατός και πυροβόλα, βροντά και το Σινά
και τρέχουν οι Εβραίοι και παίρνουν τα βουνά.

Κατρακυλούν τα φόντα, σκοτίζεται κι ο ήλιος.
μα πιο πολύ αφρίζει κάθε πιστός Σγαρίλιος,
και μέσα στην αντάρα και μες στο φονικό
στην Κέρκυρα πηγαίνει βαπόρι αγγλικό,
και αν δεν βάλει χέρι κι η μήτηρ Θεοτόκος
μπορεί να γίνει πάλι κανένας νέος μπλόκος.

Κι ο Θοδωρής, η μόνη ασφάλεια και σκέπη
παγίδας και πλεκτάνας του Χαριλάου βλέπει
Κι ενώ εκείνος τρώγει στο Μεσολόγγι σπάρους
αυτός συστήνει γνώσιν κι αγάπην στους πολίτας
γιατί ό,τ’ είχε πάθει με τους παλιο-Βουλγάρους
φοβάται μην το πάθει και με Ισραηλίτας.

αντίκτυπος του νου: Κέρκυρα 1891

Αναρτήθηκε από τον/την sarant στο 17 Νοεμβρίου, 2009 https://sarantakos.wordpress.com/2009/11/17/corfupogrom/

Το διήγημα «Ο αντίκτυπος του νου» θεωρείται το τελευταίο διήγημα που έγραψε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.

Το μισό διήγημα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Χαραυγή» της Μυτιλήνης (που ακόμα βρισκόταν υπό οθωμανική κυριαρχία) στις 15 Δεκεμβρίου 1910. Ο Παπαδιαμάντης αρρώστησε και πέθανε στις 3 Ιανουαρίου 1911 χωρίς να έχει στείλει στο περιοδικό το άλλο μισό. Μερικά χρόνια αργότερα, ο Κ. Φαλτάιτς επισκέφθηκε τη Σκιάθο, βρήκε τις αδελφές του Παπαδιαμάντη και μαζί με άλλα χαρτιά που του έδωσαν ήταν και το χειρόγραφο με τη συνέχεια του διηγήματος (αν και το τέλος έλειπε). Το διήγημα ολοκληρωμένο δημοσιεύτηκε το 1929 στο «Μπουκέτο».

Στο διήγημά του «Ο αντίκτυπος του νου», ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης παρουσιάζει μια παρέα φτωχογλεντζέδων που κάνουν «σπονδάς εις τον Βάκχον» «εις του Καρμάνη το μπακάλικον». Οι πιο αχώριστοι της παρέας είναι τρεις, ο σιτσιλιάνος Αντώνιος Αλμπέργος από την Κατάνια, ο Σαββατίνος Λευί ή Σάλβος, εβραίος από την Κέρκυρα, και ο Λύσανδρος Παπαδιονύσης, «ένας από τους δικούς μας» και ολοφάνερο άλτερ έγκο του Παπαδιαμάντη. «Τρεις άνθρωποι, τρεις φυλαί, τρία θρησκεύματα, ως κοινόν γνώρισμα είχον μεγάλην κλίσιν εις τα γιουβέτσια, τα οποία παρήγγελλον εις τον γειτονικόν φούρνον, με μακαρόνια πολύ χονδρά, ραβδωτά, τα οποία τινές ονομάζουσι, δεν ηξεύρω διατί, σέλινα». Στην παρέα προστίθεται κι ένας γέρος ιταλοκερκυραίος, ο μπαρμπα-Νιόνιος ο Πούπης, ο οποίος σιγά-σιγά πιάνει μεγάλες φιλίες με τον Σάλβο τον εβραίο.

Μαζύ έτρωγαν, μαζύ έπιναν, μέ τον Σάλβον. Ποτέ δεν τα είχαν τόσον καλά… Αίφνης ένα πρωί, κατά Μάρτιον μήνα, ενώ επλησίαζε το Πάσχα, έρχεται από την Κέρκυραν είδησις, και την ανέγραφον όλ’ αι εφημερίδες, ότι οι εκεί Εβραίοι ήρπασαν μικράν κορασίδα χριστιανήν, και τήν έσφαξαν· της έπιαν το αίμα!…

Άμα ήκουσεν ο μπάρμπα Πούπης την εΐδησιν, ότι εις την πατρίδα του (όπου είχε τριάντα χρόνους να πατήση) συνέβη αυτό το πράγμα, έγεινεν αμέσως πυρ και μανία εναντίον των Εβραίων. Ω! να είχεν ένα Εβραίον νά τον πνίξη!…

Κατά συγκυρίαν, εκείνην την στιγμήν, εισήρχετο εις το καπηλείον ο Σάλβος… Ιδού είς Εβραίος! Και Εβραίος μάλιστα εκ Κερκύρας, εκείθεν όπου οι ομόθρησκοί του έπραξαν το ανοσιούργημα…

Ο μπαρμπα-Πούπης εγείρεται, σφίγγει τας πυγμάς απειλητικώς, πάλλει ταύτας άνω και κάτω κυκλοτερώς, ως προς πυγμαχίαν, και εφορμά κατά του Σάλβου.

— Μωρέ σκυλί!

Και μπούπ! η μία πυγμή κατέπεσεν εις τον ώμον του Εβραίου. Ο Σάλβος δεν επρόλαβε να είπει: «Τι έχεις; τι έπαθες;» μόνον είπεν ώχ! και ωπισθοχώρησεν. Η δευτέρα πυγμή του Πούπη θα εύρισκε παρ’ ολίγον το στέρνον, αλλά κατέπεσεν εις τοκενόν. Ο Καρμάνης, ο κάπηλος, ο Λύσανδρος Παπαδιονύσης, όστις έτυχε να είν’ εκεί, και δύο άλλοι, παρενέβησαν, και απεμάκρυναν τον Σάλβον, έξω του καπηλείου. Ο μπάρμπα Πούπης ήθελε να τον κυνηγήση εις τον δρόμον, αλλά μετά κόπου τον εκράτησαν.

Και αφηγείται ο Παπαδιαμάντης τις ειδήσεις που έρχονταν από Κέρκυρα:

Την επαύριον ήλθεν είδησις ότι ο όχλος της Κερκύρας είχε παρεκτραπή εις βιαιοπραγίας κατά των Εβραίων. Την τρίτην ημέραν η όχλαγωγία είχε φθάσει εις βαθμόν λίαν επίφοβον. Την άλλην ήμέραν αι ειδήσεις έλεγον ότι ενεργείται ανάκρισις ισχυρά. Την επομένην, ότι εξητάσθη το πτώμα της σφαγείσης κόρης, και ευρέθη ότι όλον το αίμα της είχε ροφηθή δι’ αλλόκοτου μεθόδου, δι’ απειραρίθμων εντομών και κοπίδων.

Την επιούσαν αι ειδήσεις έφερον ότι συνελήφθησαν τινές, ως ύποπτοι, ότι η εξουσία μετά μεγάλης δυσκολίας κρατεί την τάξιν… Ύστερον ήρχισαν ν’ αναγράφωνται συγκεχυμένα και αντιφατικά πράγματα… Ότι η νεκρά κόρη ευρέθη εφθαρμένη, ότι ο θάνατός της δεν προήλθεν εκ σφαγής, ούτε είχεν εκμυζηθή το αίμα της… Τέλος, ότι η κόρη δεν ήτον χριστιανή, αλλ’ Εβραία…

Την ίδια μέρα που γράφτηκε αυτή η είδηση στις εφημερίδες, ο Λύσανδρος Παπαδιονύσης, που επαναλαμβάνω ότι είναι προφανές άλτερ έγκο του συγγραφέα, συναντάει στο δρόμο τον Σάλβο, ο οποίος του λέει ότι είναι ψέμα πως οι εβραίοι σφάζουν παιδάκια για να τους πιουν το αίμα (χωρίς να καταφέρει να τον πείσει εντελώς) και προσθέτει, για την νεκρή κόρη της Κέρκυρας:

— Ναι, ήτον Εβραιοπούλα, και την είχαν σκοτώση χριστιανοί, απήντησε μετά πάθους ό Σάλβος, όχι διά χριστιανικούς σκοπούς βέβαια, προσέθηκε με πικράν έκφρασιν.

— Τι θέλεις να πης;

— Ναι, ήτον ή Ρουμπίνα, η ανηψιά μου, το πουλάκι μου! είπεν αίφνης ο Σάλβος… την είχαν βιάσει και την εσκότωσαν, που να κρεμασθούν ανάποδα!

Και η φωνή του επνίγη απ’ τα δάκρυά του, έβγαλε το μανδήλι από την τσέπην του, και ήρχισε να σπογγίζη τας παρειάς του.

Ο Λύσανδρος εστάθη επί τινα δευτερόλεπτα, εν άκρα απορία και αμηχανία. Δεν είξευρε τι να σκεφθή. Και εν ακαρεί, πλείσται αντιφατικαί ιδέαι, ασυνάρτητοι, συγκρουόμεναι, μαχόμεναι προς αλλήλας, συνέρρευσαν εις τον εγκέφαλόν του.

«Τι να πιστεύση κανείς; Προχθές ακόμη ήτον Ρωμηοπούλα, σφαγείσα και αιμορροφηθείσα από Εβραίους, και σήμερον είνε Εβραιοπούλα, βιασθείσα και φονευθείσα από Ρωμηούς. .. Πώς τόση τύφλωσις!… Πόθεν τόση αντίφασις;… Από κακίαν επιστεύθη το πρώτον, ή από κακήν επίδρασιν απεδείχθη το δεύτερον; Η ανάκρισις φωτίζει τα σκοτεινά, ή σκοτίζει τα φωτεινά;.. Οι Εβραίοι προσκυνούν τον Ιεχωβά και τον Χρυσούν Μόσχον, ή οι Χριστιανοί δουλεύουν Θεόν και Μαμωνάν; Τι να είνε;.. Τι να συμβαίνη;… Δεν εδόθη εις τους αμυήτους να τα γνωρίζουν αυτά… Ποτέ δεν θα μάθωμεν την αλήθειαν.»

Εντοσούτω τα δάκρυα του Σάλβου ήσαν δάκρυα. Δεν ηδύνατο να είπη τις αν ήσαν φώκης ή κροκοδείλου, πλην οπωσδήποτε ήσαν δάκρυα. Ο Λύσανδρος εστάθη, τον εκύτταξε και πάλιν εν συμπεράσματι καθ’ εαυτόν είπε·

«Μήπως οι Εβραίοι δεν είνε άνθρωποι; Ιδού ο άνθρωπος αυτός κλαίει… Βεβαίως πρέπει να υπήρξε κακή…………………

Ο Γρ.Ξενόπουλος

επηρεασμένος από τα Εβραϊκά στη Ζάκυνθο γράφει το διήγημα «Σκιά Έργου»

1892.Ο Ξενόπουλος επίσης γράφει το θεατρικό έργο «ΡΑΧΗΛ».

Όπως ο ίδιος πληροφορεί, είχε υπάρξει και ο ίδιος αυτόπτης μάρτυρας της αντισημιτικής εξέγερσης. Ίσως το όνομα δανείστηκε από το επισόδειο που περιγράψαμε με την Ραχήλ Βιβάντε

Το έργο είναι ένα κοινωνικού θέματος ρεαλιστικό δράμα με ιδεαλιστικές και

συμβολιστικές πινελιές. Η γοητευτική και μορφωμένη Ραχήλ Τεδέσκου συνδέεται ερωτικά με τον χριστιανό Κάρολο Δεσύλλα. Το ειδύλλιο, που έτσι κι αλλιώς σκοντάφτει στις ενστάσεις της μητέρας του Καρόλου, διακόπτεται από τον κυριολεκτικά τυχαίο θάνατο της Ραχήλ, η οποία δέχεται στο στήθος σφαίρα του αδελφού της, μιασφαίρα που προοριζόταν για τον χριστιανό εραστή της. Τα ονόματα που χρησιμοποίησε ο Ξενόπουλος στη Ραχήλ είναι ιστορικά ονόματα. Ο Τεδέσκος ήταν Ζακυνθινός Εβραίος του 18ου αιώνα: το Πάσχα του 1760, κατασκευάστηκε στη Ζάκυνθο ανδρείκελο που παρίστανε τον Ιούδα, στο πλαίσιο του γνωστού εθίμου της καύσης του προδότη το ομοίωμα αυτό θύμιζε ιδιαιτέρως ένα γνωστό Εβραίο τοκογλύφο ονόματι Ιά-

κωβο Τεδέσκο. Ο Τεδέσκος προσέτρεξε στον Ενετό Προβλεπτή προκειμένου να αφαιρεθεί πάραυτα το ομοίωμα. Ο Προβλεπτής διέταξε την αφαίρεση αλλά οι χριστιανοί, πιστεύοντας ότι αυτός δωροδοκήθηκε από τον Εβραίο, τον ανάγκασαν να τους το παραδώσει, αφού, βέβαια, λεηλάτησαν σπίτια Εβραίων.Το επώνυμο Δεσύλλα είναι,επίσης, ιστορικό: Μαρία Δεσύλα ονομαζόταν η μικρή χριστιανή που εξακριβώθηκε ότι ήταν το θύμα της Κέρκυρας, ο θάνατος της οποίας είχε σταθεί αφορμή για τα εβραϊκά του 1891. Προφανώς ο Ξενόπουλος ήθελε, με αυτόν τον τρόπο, να υπογραμμίσει το ρεαλισμό του έργου του και να του προσδώσει κάποια ιστορική χροιά.

Τρεις περίπου δεκαετίες μετά την πρώτη παράσταση της Ραχήλ, ο Ξενόπουλος θα δημοσιεύσει στα Αθηναϊκά Νέα το μυθιστόρημα Μεγάλη Περιπέτεια, στο οποίο

επαναλαμβάνει το μοτίβο του χριστιανού που είναι ερωτευμένος με Εβραία στη διάρκεια των Εβραϊκών του 1891. Πρόκειται για κείμενο γραμμένο στη δημοτική με πολλά ιδιωματικά ζακυνθινά στοιχεία στη γλώσσα των διαλόγων, κείμενο που ζωντανεύει με ρεαλισμό την κοινωνία της Ζακύνθου του τέλους του 19ου αιώνα. Εδώ,τόσο οι αποφάσεις των χαρακτήρων όσο και η λύση διαφέρουν από τη Ραχήλ: η ωραία και πανέξυπνη Έμμα, η κεντρική ηρωίδα, δεν δέχεται τον εκχριστιανισμό. Ο καλός της είναι αδιάφορος, ως προς αυτό το θέμα, και μονάχα από την καθαρά πρακτική του άποψη το αντιμετωπίζει. Ο γάμος σχεδιάζεται αλλά τα εβραϊκά θα ανατρέψουν τα σχέδια του ζεύγους. Η Έμμα, πληγωμένη βαθιά, θα φύγει με την οικογένειά

της μακριά επειδή δεν θέλει πια να γεννήσει χριστιανούς.

Εν έτει 1937, με ό,τι σημαίνει αυτή η χρονολογία, είναι ένας κόλαφος κατά του αντισημιτισμού. Θυμίζω ότι ο Ξενόπουλος βρίσκει την ευκαιρία να επισημάνει, σε αυτό το μυθιστόρημα, την αντισημιτική στάση του Ιάκωβου Πολυλά.

(Η εικόνα του Εβραίου στη νεοελληνική δραματουργία Έφη Βαφειάδη)

Τα Εβραϊκά του 1891 ως εργαλείο του Φασισμού.

(Άρθρο της πανεπιστημιακής συνεργάτιδας του Μουσείο Έφης Μήτσιου)

O θεωρητικός του ναζισμού HelmutSchramm, το 1943 εκδίδει μια επιστημονική έκθεση κατόπιν προσωπικής έρευνας, όπως ο ίδιος αναφέρει, με τίτλο “ Jewish Ritual Murders’’ [i] που αφορά φόνους που έπραξαν Εβραίοι για τελετουργικούς λόγους. Το 1944 έγινε η μετάφραση της έκθεσης από την R. Belser .Σαν παραδείγματα, για την τεκμηρίωση των απόψεών του, χρησιμοποιεί την Κέρκυρα και την πόλη Xanten της Πρωσίας. Και στις δύο αυτές περιοχές, πάντα σύμφωνα με τον Helmut, διεπράχθησαν φόνοι εις βάρος των χριστιανών από εβραίους, με σκοπό να χρησιμοποιήσουν το χριστιανικό αίμα για παγανιστικά τελετουργικά. Το μεγάλο του ενδιαφέρον επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο στην περίπτωση της Κέρκυρας, γνωστής και ως τα Εβραϊκά του 1891.

Στο εξώφυλλο του βιβλίο υπάρχει ο πίνακας του Caravaggio “H Θυσία του Ισαάκ” (1571–1610).

Η Xanten είναι πόλη της Πρωσίας. Στις 29 Ιουνίου 1891, ένα αγόρι 5 ετών βρέθηκε νεκρό, φέροντας βαθύ τραύμα στο λαιμό. Ο τοπικός ιερέας κατηγόρησε διαδίδοντας φήμες ένα χασάπη εβραϊκής καταγωγής και, υποστήριξε πως πρόκειται για τελετουργικό φόνο. Μεγάλες αναταραχές ξέσπασαν στην πόλη. Η πλειοψηφία των εβραίων που ζούσε εκεί μέχρι τότε, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Xanten.

Η μόνη πληροφορία που υπάρχει για τον Helmut Schramm, είναι το παρόν βιβλίο και, ότι ήταν ένας από τους θεωρητικούς του Ναζισμού. Ο ίδιος αφιέρωσε τη μελέτη του στο ν Alfred Rosenberg,

ο οποίος ήταν δεξί χέρι του Χίτλερ και ένας από τους Υπουργούς του Τρίτου Ράϊχ. Όσον αφορά την μεταφράστρια του Βιβλίου, την Regina Belser, η ίδια έχει γράψει έναν αριθμό βιβλίων, από το περιεχόμενο των οποίων αποδεικνύεται, πως είναι μια από τους αρνητές του Ολοκαυτώματος. Εξάλλου και την μετάφραση αυτής της μελέτης την αφιερώνει στον Johann von Leers, ενός από τους Ιδεολόγους του Τρίτου Ράϊχ.

Ας δούμε όμως τα γεγονότα μέσα από την πένα και την ματιά του Helmut Schramm.

Ξεκινά, λέγοντας πως κατά το έτος 1891, οι Εβραίοι αγωνίζονταν για την χειραφέτηση τους σε όλους τους τομείς. Η μεγάλη τους δύναμη προς αυτή την κατεύθυνση ήταν ο Τύπος. Εκείνη την περίοδο δεν υπήρχε στην Ελλάδα μια σημαίνουσα εφημερίδα με εθνικό προσανατολισμό, που να είχε το θάρρος να καταγράψει τα πραγματικά γεγονότα χωρίς συγκαλύψεις. Έτσι, οι έλληνες δημοσιογράφοι παρέδιδαν τα ρεπορτάζ τους σε εφημερίδες του εξωτερικού, οι οποίες τολμούσαν να πουν τα γεγονότα, όπως πραγματικά έγιναν. [1] Στόχος αυτών των δημοσιογράφων ήταν να αποκαλυφθούν οι δολοφόνοι,(Εβραίοι) αλλά δεν είχαν αρκετή δύναμη ώστε να αντιπαρατεθούν μαζί τους. Και για αυτό αποτελεί χρέος του, όπως ο ίδιος δηλώνει, να ανασύρει από την λήθη εκείνα τα γεγονότα και, αυτός είναι και ο σκοπό της έκθεσης του.

[1] Βέβαια οι περισσότερες εφημερίδες ήταν γερμανικές

«Τον Μάιο του 1891, μετά το ξέσπασμα του γεγονότος, άρχισαν φρενήρεις διπλωματικές ενέργειες της Δυτικής Ευρώπης με την Ελλάδα. Η Γαλλία και η Βρετανία έστειλαν πλοία στην Κέρκυρα, ο Βασιλιάς της Ελλάδας επισκέφτηκε την Κέρκυρα αυτοπροσώπως, ενώ απολύθηκαν αξιωματούχοι. Η Ελλάδα την περίοδο εκείνη ήταν παντελώς αδύναμη, το εξωτερικό της χρέος είχε σπάσει κάθε ρεκόρ και, οποιαδήποτε εθνική της άμυνα ήταν «σπασμένη».Σε αυτό σημειώνει ο ναζί, διαδραμάτισε το ρόλο της και η Παγκόσμια Ισραηλιτική Συμμαχία. Η τελευταία είχε διασυνδέσεις παντού και εμπόδισε την ελληνική Κυβέρνηση να διεξάγει μια σωστή δικαστική διαδικασία για τον θάνατο ενός κοριτσιού 8 χρονών…….

Το σύμβολο της Παγκόσμια Ισραηλιτικής Συμμαχίας

Η Παγκόσμια Ισραηλιτική Συμμαχία, ήταν μια οργάνωση, η οποία ιδρύθηκε περί το 1860, για να προστατέψει τα δικαιώματα των Εβραίων σε όλο τον κόσμο. Η έδρα της ήταν στο Παρίσι.

……..Συνεχίζει, λέγοντας

ότι οι εβραϊκές εφημερίδες έγραψαν πως, οι πληγές που βρέθηκαν στο άψυχο σώμα ήταν σχεδόν σίγουρο πως έγιναν με τελετουργικό τρόπο και, πως το κορίτσι ήταν εβραία. Η άποψη αυτή υιοθετήθηκε από την πλειοψηφία του Τύπου της εποχής. Εκτός από μια γερμανική εφημερίδα την Neue Preußische Zeitung Kreutzzeitung New Prussian Times, η οποία έβαλε στόχο να αποκαλύψει την αλήθεια. Η εφημερίδα δημοσίευσε έναν μεγάλο αριθμό γραμμάτων, τα οποία προέρχονταν από υψηλά ιστάμενα πρόσωπα (πολιτικούς και επιστήμονες) της Κέρκυρας, οι οποίοι ξέφυγαν από την ισραηλιτική προπαγάνδα και έβλεπαν την πραγματικότητα. Σημειώνει, πως αυτή η κίνηση της εφημερίδας ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από ισραηλιτικές οργανώσεις………

Η εφημερίδα Kreutzzeitung ιδρύθηκε το 1840 και ήταν η φωνή των Πρώσων Συντηρητικών. Το 1937 πέρασε στα χέρια του ναζιστικού κόμματος. Χαρακτηριστικό της εφημερίδας είναι ο σταυρός στην μέση, ο οποίος διατηρήθηκε ακόμη κι όταν η εφημερίδα επιτάχθηκε από τους Ναζί.

Περιγράφει το γεγονός του 1891, λέγοντας

«ένα κορίτσι 8 χρονών βρέθηκε νεκρό χωρίς στο σώμα του να υπάρχει ίχνος αίματος, στην είσοδο ενός σπιτιού, δίπλα στην συναγωγή. Ένας απεσταλμένος της εφημερίδας Kreuzzeitungστον τόπο της τραγωδίας, έλαβε ένα γράμμα από έναν κερκυραίο φίλο, το οποίο ανέφερε :

‘‘Στις 12 Απριλίου, 10 και μισή το βράδυ, ακούστηκε σε ολόκληρη την πόλη πως η Κόρη του Σολομώντα Σάρδα αγνοείται. Την επόμενη μέρα οι κάτοικοι σοκαρίστηκαν όταν πληροφορήθηκαν πως το κορίτσι βρέθηκε νεκρό μέσα σε ένα σάκο, στην είσοδο ενός εβραϊκού σπιτιού. Ο ίδιος ο πατέρας το βρήκε όταν πήγαινε να πιεί καφέ (!). Το γράμμα αναφέρει πως δεν υπήρξε ίχνος έκπληξης ή πόνου από τον Σάρδα στη θέαση του πτώματος.

Τέσσερις από τους καλύτερους γιατρούς εξέτασαν το σώμα και, είδαν, πως έφερε κοψίματα στο λαιμό, στο χέρι, στην καρδιά και χτύπημα στο κεφάλι. Ο θάνατος προήλθε από αφαίμαξη. Οι πληγές ήταν τελείως καθαρισμένες και μάλιστα ακόμα και το εσώρουχο του κοριτσιού δεν είχε σταγόνα αίματος. Στο μυαλό όλων άρχισε να κυριαρχεί η ιδέα πως επρόκειτο για ανθρωποθυσία, όταν άρχισαν, να συνδέουν τις ύποπτες περιστάσεις κάτω από τις οποίες βρέθηκε το πτώμα και, ότι οι εβραίοι γιόρταζαν αυτή τη περίοδο τον ερχομό του Πάσχα.

Άρχισε να εξαπλώνεται η φήμη πως το κορίτσι δεν ήταν εβραία, αλλά χριστιανή εν ονόματι Μαρία Δεσύλλα, η οποία είχε απαχθεί από τα Γιάννενα.

Παρόλα αυτά η δικαιοσύνη θα είχε πάρει τον δρόμο της σε συνδυασμό με την γενικά φιλήσυχη φύση των Κερκυραίων, αν οι Εβραίοι δεν είχαν εξαπολύσει την εξωφρενική κατηγορία, πως χριστιανοί δολοφόνησαν το κορίτσι.’’

Σύμφωνα με μια ειδική έκθεση από την Αθήνα με ημερομηνία 15 Μάιου 1891, η επίσημη νεκροψία του υπεύθυνου γιατρού έδειξε, πως ο θάνατος προήλθε από ακατάσχετη αιμορραγία από τραύμα στο λαιμό.

O εκπρόσωπος της Κέρκυρας στο ελληνικό κοινοβούλιο Γεώργιος Ζερβός, σύνταξε μια εκτενή έκθεση στην οποία κατηγορεί για το θάνατο του κοριτσιού τέσσερις στον αριθμό εβραίους. Τον πατέρα της, ράφτη Σάρδα, έναν υπάλληλο της συναγωγής τον Ναξόν, τον νεκροθάφτη της Ιουδαϊκής κοινότητας και έναν ζητιάνο εν ονόματι Εφραίμ.

Η Κυβέρνηση, όπως όλες οι ενίοτε κυβερνήσεις, προσπάθησε να αντιμετωπίσει το γεγονός σαν ένα παραμύθι και, προσπαθούσε να εξοικονομήσει χρόνο. Στο μεταξύ διάστημα η διεθνής εβραϊκή διπλωματία συνέχισε να υποσκάπτει τα γεγονότα με αποτέλεσμα τα χέρια του Πρωθυπουργού της χώρας Δεληγιάννη να είναι δεμένα, αν και μέσα του ήξερε την αλήθεια.

Στον αντίποδα της εφημερίδας Kreuzzeitung, μια δεύτερη εφημερίδα η BerlinerTageblatt, έστειλε στην Κέρκυρα δικό της απεσταλμένο τον Dr. HansBarth, o οποίος είτε είναι από μόνος του ένας φιλοεβραϊκός άνθρωπος του Τύπου, είτε ένα πληρωμένο δημιούργημα των Εβραίων. Όταν έφτασε στο νησί, επιδόθηκε σε ένα παιχνίδι προσπάθειας εξαπάτησης της κοινωνίας μέσω παραποίησης τηλεγραφημάτων και εκθέσεων. Ο ΗansBath κατασκεύασε μια συζήτηση με τον Πρωθυπουργό Δεληγιάννη, στην οποία αναφερόταν η προσπάθεια διαλεύκανσης της υπόθεσης.

Ήταν μια γερμανόφωνη εφημερίδα, η οποία εκδιδόταν από το 1872 έως το 1939. Ήταν φιλελεύθερου προσανατολισμού και μία από τις πιο σημαντικές της εποχής της. Όταν οι Ναζί ανέλαβαν την διακυβέρνηση, η εφημερίδα λογοκρίθηκε εξαιτίας της κριτικής που ασκούσε στην φασιστική κυβέρνηση. Τελικά πέρασε στα χέρια των Ναζί το 1933

Η Ελληνική Κυβέρνηση καθυστερεί τα γεγονότα της δίκης επί σκοπού, χωρίς να έχει καμία απόδειξη που να καταδεικνύει την αθωότητα των εβραίων. Γιατί αν είχε κάποια απόδειξη θα την είχε ήδη καταθέσει.

Στις 21 Μαΐου Διαβάζουμε στο 1^ο φύλλο της εφημερίδας Kreuzzeitung τον τίτλο:

«Σχετικά με το θέμα του τελετουργικού φόνου στην Κέρκυρα»

«Τρόμος έχει κυριεύσει όλους τους Εβραίους ανά τον κόσμο για τα γεγονότα της Κέρκυρας. Η προσπάθεια μας να αποκαλύψουμε την παραποίηση των εγγράφων και το γεγονός πως πολλοί πιστεύουν, ότι πράγματι πρόκειται για έναν τελετουργικό φόνο, οδήγησε το φερέφωνο των εβραίων BerlinerTageblatt να εγκαταστήσει τους δικούς της ανταποκριτές στο νησί………………….

……….Ένας από αυτούς υποστήριξε πως ο Αρχιεπίσκοπος ισχυρίζεται ‘‘ότι πρόκειται για κορίτσι εβραϊκής καταγωγής και επίσης, πως είναι πολύ πιθανόν να πρόκειται για φόνο λαγνείας και, όχι τελετουργίας.’’

Ακόμη και να ειπώθηκαν αυτά από το στόμα του ίδιου του αρχιεπισκόπου, αυτό δεν αποτελεί καμία απόδειξη μιας και ο τελευταίος δεν είναι δικαστικός εξεταστής, άρα η άποψη του δεν βασίζεται πάνω σε καμία αληθινή απόδειξη. Αλλά, το πιο πιθανόν να οδηγήθηκε σε αυτή την δήλωση, παρακινούμενος περισσότερο από ανάγκη να κατευνάσει τα πνεύματα.

Στις 16 Μαΐου 1891 η εφημερίδα Kreuzzeitung, ανέφερε ότι ο εβραϊκός τύπος κατηγορούσε πως στην Κέρκυρα κυκλοφορούσαν αφίσες και γερμανικά κείμενα αντισημιτικού περιεχομένου. Αλλά στην πραγματικότητα επρόκειτο για εικονογραφημένα κείμενα ανύποπτων εφημερίδων, που εκδίδονταν καθημερινά στην Αθήνα στην Πάτρα και την Κέρκυρα…….

……Υπήρχε μια εικόνα, η οποία αναπαριστούσε την σκηνή που ο δολοφόνος προσπάθησε να θάψει το σώμα του νεκρού κοριτσιού στο Ιουδαϊκό νεκροταφείο και, από κάτω έγραφε σε κορφιάτικη διάλεκτο τα εξής :

Δεν είναι κρίμα αδελφοί δεν είναι αμαρτία

Σε κοιμητήριο εβραϊκό να κείτετ’ η Μαρία;

Η Μαρία ήτο χριστιανή ήτανε βαφτισμένη.

Σε κοιμητήριο εβραϊκό την έχουνε θαμμένη.

Οι παραπάνω τέσσερις γραμμές προστέθηκαν σε φύλλο της εφημερίδας Kreuzzeitung, για να αποδείξει, όπως η ίδια λέει, ότι οι κατηγορίες περί γερμανικής προπαγάνδας ήταν ψεύτικες και, για να σταματήσει αυτό το παραμύθι από τους «φίλους» Εβραίους.

Για την ιστορία των αντισημιτικών εικόνων ο Hellmut Schramm αναφέρει :

…..Με το ξέσπασμα των αναταραχών στην Κέρκυρα η άνω εφημερίδα δέχτηκε πληθώρα τηλεγραφημάτων από την Αθήνα, τα οποία έλεγαν, ότι διαβήματα στέλνονται από την Κωνσταντινούπολη προς το Παρίσι τη Βενετία και το Βερολίνο – δηλαδή τα ιουδαϊκά κέντρα- στα οποία αναφέρονταν σε πλήθος αντισημιτικών εικόνων με γερμανικά κείμενα, που κυκλοφορούσαν ευρέως στην Σμύρνη…..

……Οι Έλληνες Υπουργοί έκαναν δηλώσεις, πως τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν γνωστά στην Σμύρνη. Η Ελληνική Κυβέρνηση δεν έκανε καμία δήλωση σχετικά με αυτό το γεγονός. Αν υπήρχε κάποια σημαντική απόδειξη, πως όλα αυτά συνέβησαν, θα είχε κάνει κάποια αναφορά. Εξάλλου, ο Υπουργός Δελιγιώργης υποστήριξε πως η παρουσία των πολεμικών πλοίων, καθιστούν την θέση του Υπουργικού Συμβουλίου δύσκολη, μιας και η κυβερνητική κρίση είναι πολύ πιθανή….

Στη συνέχεια της μελέτης ο Θεωρητικός κάνει μια αναδρομή στην ιστορία των εβραίων της Κέρκυρας , φυσικά για να οδηγήσει το συμπέρασμα στο σημείο, που ο ίδιος επιθυμεί…

……Ο ισραηλιτικός πληθυσμός στο νησί βρίσκεται σε μεγάλη αμφισβήτηση όσον αφορά την καταγωγή του. Κατά την περίοδο της Βενετικής κτήσης και για πολλούς αιώνες η Κέρκυρα ήταν το σημείο μετάβασης όλων των εβραίων μεταναστών από την Μικρά Ασία και την Αραβία προς την Νότια Ευρώπη. Για αυτό τον λόγον η Κέρκυρα μετατράπηκε σε ένα μωσαϊκό εθίμων. Ακόμη και σήμερα η γλώσσα των εβραίων του νησιού είναι τα εβραϊκά και αραβικά με μίξη από ισπανικά γλωσσικά στοιχεία και ιταλικά. Επίσης, οι θρησκευτικές του πρακτικές είναι κλειστές σε όποιον δεν είναι εβραίος. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο σε ολόκληρη την Ευρώπη υπάρχει η καχυποψία, πως οι εβραίοι ακολουθώντας τους νόμους του Ταλμούδ, θα μπορούσαν να φτάσουν τόσο μακριά το μίσος τους για τους Χριστιανούς (με το να σκοτώσουν ένα κοριτσάκι), ειδικά στην Κέρκυρα.

Μετά την μικρή παρένθεση επανέρχεται στις αναταραχές που προκλήθηκαν στον κορφιάτικο πληθυσμό…

Κατά την διάρκεια του ξεσπάσματος των αναταραχών, οι εβραίοι προωθήθηκαν στο γκέτο και δεν μπορούσαν να βγουν έξω από αυτό. Εγκαταλείφτηκαν εκεί με τον σκοπό να πεθάνουν από την πείνα. Οι επίσημες ανακοινώσεις της κυβέρνησης αναφέρουν :

‘‘Μερικά παράθυρα σπιτιών έγιναν συντρίμμια, μερικοί εβραίοι, οι οποίοι είχαν αναπτύξει προβοκατόρικη συμπεριφορά χτυπήθηκαν με ραβδιά, αλλά στην πραγματικότητα κανείς εβραίος δεν πέθανε εκείνες τις μέρες. Αρχικά οι κερκυραίοι εμπιστεύθηκαν τις δικαστικές αρχές και, με την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων, δεν ήταν δυνατόν να προβούν σε οποιαδήποτε πράξη βίας.’’

Έπειτα, όμως, το μέλλον έδειξε πως η κυβέρνηση σαμποτάρεται από ξένα συμφέροντα και, ο λαός έγινε καχύποπτος. Οι αρχές κατηγορούταν ανοιχτά για δωροδοκία. Επί παραδείγματι, ο εισαγγελέας ξεκίνησε την έρευνα πολλές ώρες μετά την εύρεση του πτώματος και, έχασε πολύτιμο χρόνο, με αποτέλεσμα τα στοιχεία να αλλοιωθούν. Το γκέτο δεν ερευνήθηκε καθόλου και πολλοί μη εβραίοι συνελήφθηκαν.

Ο Ραβίνος της Κέρκυρας προχώρησε τα πράγματα ακόμη πιο μακριά : Δημοσίευσε μια δήλωση, κατόπιν οδηγιών του Αρχιεπισκόπου Κερκύρας, η οποία δόθηκε στον περίφημο Barth, αναφέροντας πως το κορίτσι ήταν εβραιοπούλα και κόρη του Σολομώντα Σάρδα. Ο γάλλος πρόξενος Danloux αποδέχτηκε αυτή τη δήλωση. Ο Αρχιεπίσκοπος της Ζακύνθου, Διονύσιος Λάτας, ενστερνίστηκε την άποψη του Αρχιεπισκόπου Κέρκυρας απόλυτα.

Διονύσιος Λάτας ( 1835-1894)

Στο Διεθνές Συνέδριο Θρησκείας στο Σικάγο, ο Λάτας έκανε την ακόλουθη δήλωση: ‘‘Ανάμεσα στις ανόητες μάζες έχει εξαπλωθεί η φήμη, πως οι εβραίοι χρησιμοποιούν το αίμα χριστιανοπαίδων για τις ανάγκες της πίστης τους. Σαν αποτέλεσμα αυτής της άποψης, διώξεις εβραίων έχουν ξεσπάσει και αθώα άνθρωποι έχουν πέσει θύματα άνομης βίας. Ζητώ από το Συνέδριο, σαν χριστιανός ιερέας, να αποφανθεί, πως ο Ιουδαϊσμός απαγορεύει την δολοφονία και κανένα από τα ιερά βιβλία του δεν επιτρέπει την χρήση αίματος για τελετουργίες. Όσοι διαδίδουν και ενστερνίζονται αυτές τις φήμες δεν είναι πραγματικοί χριστιανοί.’’

Μια Παρασκευή ένα πολυάριθμο πλήθος ανθρώπων να κατευθυνθεί προς το εβραϊκό γκέτο. Σκοπός ήταν να τους παραδοθούν οι ένοχοι για την δολοφονία. Τότε μια στρατιωτική δύναμη, η οποία είχε τοποθετηθεί για την προστασία της περιοχής, άνοιξε πυρ κατά της ανυπεράσπιστης πομπής. Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων αρκετοί σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν. Για την προστασία των εβραίων, τα πολεμικά πλοία των ξένων δυνάμεων μπήκαν στο λιμάνι….

Μια έκθεση από το Λονδίνο στις 15 Μαΐου του 1891 λέει :

‘‘ Ο Υφυπουργός του Υπουργείου Αποικιών BaronVonWorms, δήλωσε πως, οι άγγλοι αντιπρόσωποι στην Αθήνα διαμαρτύρονται κατά της Ελληνικής Κυβέρνησης για τις εντάσεις που έλαβαν χώρα στην Κέρκυρα εναντίον των Εβραίων. Ο Γενικός Ναύαρχος του μεσογειακού στόλου έχει εντολή να στείλει πολεμικό πλοίο στο νησί, προκειμένου να προστατέψει τους βρετανούς εβραίους. Ο Worms διάβασε ένα τηλεγράφημα, το οποίο έφτασε στο Υπουργείο Εξωτερικών και, αναφέρει, πως ένας εβραίος σκοτώθηκε από έναν έλληνα μετά την εξέγερση. Η Ελληνική Κυβέρνηση πρέπει άμεσα να προσφέρει βοήθεια στους φτωχούς ισραηλίτες, που υποφέρουν από την πείνα.’’

Το Διεθνές λόμπι του Εβραϊσμού εισχώρησε μέσα σε πολιτικούς μηχανισμούς, όχι μόνο μέσω ελέγχου ναυάρχων, υπουργών και υπουργείων, αλλά ακόμη και μέσω ενός βασιλιά, χωρίς ίσως, ο ίδιος να αντιλαμβάνεται τους μηχανισμούς.

Ο Βασιλιάς Γεώργιος αποφάσισε να επισκεφτεί την Κέρκυρα κατά τη διάρκεια των ταραχών. Η Εφημερίδα Kreuzzeitung σχολίασε την επίσκεψη ως εξής:

‘‘ Η είδηση ότι ο Βασιλιάς Γεώργιος επισκέφτηκε το νησί, για να ξεκουραστεί για μερικές βδομάδες και, για να ηρεμήσει τους χριστιανούς ταραξίες, μπορεί μόνο να αναλυθεί σαν μια ακόμη απόδειξη, πως οι εβραίοι δεν ήταν σε θέση να παράγουν κανένα ελαφρυντικό στοιχείο σχετικά με την δολοφονία, για την οποία κατηγορούνται. Αλλά, μιας και όλες οι αποδείξεις είναι εναντίον των εβραίων, μια ετυμηγορία αθώωσης είναι αδιανόητη. Το μόνο που τους έχει απομείνει είναι να εμποδίσουν τις διαδικασίες να ολοκληρωθούν με το σωστό τρόπο. Και αυτό ακριβώς επιθυμεί και το κράτος, δηλαδή να κατευνάσουν τα πνεύματα. Η επίσκεψη του Βασιλιά σε αυτό ακριβώς στοχεύει.’’

Εν κατακλείδι ο ναζί γράφει ένα μακροσκελές συμπέρασμα προσπαθώντας να αναδείξει, όπως ο ίδιος ισχυρίζεται, τα πραγματικά γεγονότα πίσω από τις καταστάσεις. Παρουσιάζουμε τα γραφόμενα συνοπτικά:

Αυτό που πραγματικά εξόργισε τον λαό, γράφει, ήταν η ίδια η φύση του εγκλήματος. Επίσης, οι αρχές, οι οποίες επί της ουσίας δεν ενήργησαν όπως έπρεπε και, οι διαδόσεις που εξαπλώνονταν από τους ισραηλίτες, ότι χριστιανοί διέπραξαν το έγκλημα, ήταν αυτό που τους εξόργισε. Αλλά και πάλι, δεν τους εγκλώβισαν στο γκέτο για να λιμοκτονήσουν, αλλά για να τους παραδώσουν τους ενόχους. Ούτε ένας δεν πέθανε από την πείνα.

Συνεχίζει λέγοντας:

…..πως τα γεγονότα του 1891 είναι ενδεικτικό παράδειγμα της επιρροής των εβραίων σε όλο τον κόσμο. Μόλις ο εβραϊκός πληθυσμός κινδύνεψε, ξεκίνησαν ολόκληροι μηχανισμοί για την προστασία του. Όσον αφορά τη δικαστική διαδικασία δεν έγινε απολύτως τίποτα. Κανείς δεν φυλακίστηκε και ούτε ένας μάρτυρας δεν εξετάστηκε. Μάλιστα συνέβη το αντίθετο. Όλοι όσοι κατηγορήθηκαν μαζί με πλήθος άλλων εβραίων μετανάστευσαν. Και αυτό είναι μια ακόμη απόδειξη της ενοχής τους. Πούλησαν όλα τους τα υπάρχοντα εν μια νυκτί για λίγες δραχμές και εγκατέλειψαν το νησί. Πήγαν στην Τουρκία, την Ασία και σε άλλες χώρες, στα κέντρα, δηλαδή, του εβραϊκού λόμπι. Η Ελληνική Κυβέρνηση ήταν υποχείριο των ξένων δυνάμεων, αυτή και οι εκπρόσωποι τους έκαναν τα πάντα, για να αποσιωπήσουν την κατάσταση.

Ο Ιστορικός Barnet Hartston*¹ στο βιβλίο του με τίτλο Τhe Jewish question, anti – Semitic trials and the press in the early German Empire, 2005, σελ. 166-169*², γράφει μια μελέτη για τους τελετουργικούς φόνους των εβραίων και για τον ρόλο του αντισημιτικού τύπου. Στο δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου αναφέρεται στα γεγονότα της Κέρκυρας τον Μάιο του 1891 και, προσπαθεί να καταδείξει την προπαγάνδα των αντισημιτικών εφημερίδων. Στην ουσία, λέει, πως πρόκειται για μια διαμάχη μεταξύ του αντισημιτικού Συντηρητικού και Καθολικού Τύπου από τη μια και, του Φιλελεύθερου και Ιουδαϊκού Τύπου από την άλλη. Κάνει μια εκτενή αναφορά στην εφημερίδα Kreuzzeitung και τις δράσεις της. Η τελευταία δεν είχε δικό της απεσταλμένο στην Κέρκυρα, απλώς ανατύπωνε ειδήσεις άλλων εφημερίδων και, ειδικά της ναζιστικής εφημερίδας Staatsburgerzeitung. Για αυτό ακριβώς τον λόγο αναφέρει πως κάποιος «φίλος» στην Κέρκυρα την ενημέρωνε με τηλεγραφήματα για τα γεγονότα. Τα περισσότερα τηλεγραφήματα, τα οποία τύπωνε ήταν ανώνυμα. Είχε γίνει θέμα τιμής για την εφημερίδα να αποδείξε,ι ότι ήταν τελετουργικός φόνος με κάθε τρόπο. Και για αυτόν τον λόγο δέχτηκε την επίθεση της φιλελεύθερης εφημερίδας Berliner Tageblatt. Η Tageblatt συνέχεια έβγαζε άρθρα και αποδείξεις σε φύλλα της, που ακύρωναν τις εικασίες της Kreuzzeitung. H τελευταία οπισθοχώρησε στις απόψεις της περί δολοφονίας για θρησκευτικούς λόγους.

1*Ο Barnet Harston σπύδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και είναι επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας στο Κολλέγιο Eckerd. Έχει κάνει πολλές δημοσιεύσεις σχετικά με τον αντισημιτισμό στην αυτοκρατορική Γερμανία και, επί του παρόντος διεξάγει έρευνα σχετικά με τη λογοκρισία και τον γερμανικό πολιτικό τύπο.

2 *Ελληνικός τίτλος : Εβραϊκές Τελετουργικές Δολοφονίες.

Η έρευνα αυτή του Helmut Schramm είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της προπαγάνδας του φασισμού εναντίον των εβραίων. Η προπαγάνδα ήταν ο πυλώνας του Εθνικού Σοσιαλισμού. Κύριο χαρακτηριστικό της ήταν η έντονη λογοκρισία. Χρησιμοποιούσε κάθε μέσο επικοινωνίας όπως τον κινηματογράφο, την τέχνη, βιβλία κ.α. Οι ναζιστές συχνά δαιμονοποιούσαν τους εβραίους, προσάπτοντας τους μεταξύ άλλων και φρικαλέες τελετουργικές πρακτικές. Η συχνή χρήση του μύθου και, ειδικά χριστιανικών μύθων, έγινε όπλο στα χέρια του συντηρητισμού, για να δικαιολογηθεί το μίσος και τα εγκλήματα εναντίον των ισραηλιτών. Οι εβραίοι ήταν οι εχθροί – δαίμονες από τους οποίους κινδύνευαν.

Ο Ξένος Τύπος της Εποχής

Τα πιο κάτω πιο κάτω γραφόμενα προέρχονται κυρίως από άρθρα της εφημερίδας Τhe Manchester Guardian, τα οποία αναφέρονται στα γεγονότα του 1891. Η εφημερίδα είχε στείλει εδικούς απεσταλμένους στο νησί, οι οποίοι ενημέρωναν με σωρεία κρυπτογραφημένων μηνυμάτων.

Η Manchester Guardian είναι μια βρετανική καθημερινή εφημερίδα. Ιδρύθηκε το 1821 από τον John Edward Taylor στο Μάντσεστερ. Ήταν πολιτικά προσκείμενη στον κοινωνικό φιλελευθερισμό. Μετονομάστηκε σε ‘‘ Τhe Guardian”, όπως την γνωρίζουμε και σήμερα. Είναι μια εφημερίδα παγκόσμιας εμβέλειας με μεγάλη επιρροή.

H φιλικά προσκείμενη στο κοινωνικό φιλελευθερισμό, εφημερίδα “Τhe Manchester Guardian”, περιγράφει σε εμφαντικό τόνο τα γεγονότα του 1891. Ο τίτλος του πρώτου της άρθρου στις 4 Μαΐου, με κεφαλαία γράμματα λέει « Ο ΔΙΩΓΜΟΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ». Εντός του άρθρου αναφέρει πως οι Μεγάλες Ευρωπαϊκές Δυνάμεις της εποχής απαίτησαν από την ελληνική κυβέρνηση να προστατέψει τα ξένα στοιχεία εντός των συνόρων τους.

«Η Εταιρεία Ανταλλαγής Τηλεγραφημάτων» πληροφορεί και καταγράφει πληθώρα από μηνύματα οποία στάλθηκαν προς στην Ευρώπη. Ενδιαφέρον έχει η αναφορά σε ένα γράμμα που στάλθηκε από την Κέρκυρα προς τον Lord of Salisbury στις 4/ 6 Μαΐου 1891 ότι :

…. στην Κέρκυρα υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τον εβραϊκό πληθυσμό του νησιού. Οι χριστιανοί διώκτες κυνηγούν εβραίους και καίνε τα σπίτια τους.

Ένα τηλεγράφημα, επίσης, από την Κέρκυρα προς την εφημερίδα στις 6/ 13 Μαΐου 1891 περιγράφει την κατάσταση.

….Το μίσος των Χριστιανών εναντίων των εβραίων αυξάνεται συνεχώς και δραματικά. Η ελληνική κυβέρνηση είναι ανίσχυρη. Η Γαλλία έστειλε έναν ειδικό ανταποκριτή στο νησί. Εξαιτίας του βίαιου ξεσπάσματος ένα πολεμικό βρετανικό πλοίο είναι ήδη εν πλω για το νησί. Η κατάσταση στην πόλη γίνεται μέρα με την μέρα όλο και πιο επικίνδυνη. Δύο εβραίοι σκοτώθηκαν το προηγούμενο βράδυ. Η εβραϊκή συνοικία είναι περικυκλωμένη από έναν κλοιό στρατευμάτων, όπου οι εβραίοι δεν επιτρέπονται να περάσουν και, τα μαγαζιά είναι όλα κλειστά. Πολλές οικογένειες εβραίων λιμοκτονούν. Οι εργάτες δεν μπορούν να βγουν από τα σπίτια τους εξαιτίας των χριστιανών. Οι τελευταίοι αρπάζουν τις περιουσίες των εβραίων. Πολλά σχολεία είναι κλειστά, όπως επίσης και τα μαγαζιά των εβραίων. Δεν τολμούν να βγουν έξω. Μάλιστα μια ηλικιωμένη γυναίκα απεβίωσε και δεν μπόρεσαν να την θάψουν με τιμές εβραϊκές, μιας και δεν μπορούν να βγουν από το γκέτο. Η Αθήνα πληροφορήθηκε τα γεγονότα του νησιού και έστειλε μεγάλη στρατιωτική δύναμη για να αποκαταστήσει την τάξη.

Τετάρτη 6 Μαΐου.

Ένα τηλεγράφημα από την Αθήνα αναφέρει :

‘‘ παραπάνω από δύο εβραίοι σκοτώθηκαν στην Κέρκυρα και, αυτή η ένταση ανάμεσα στους χριστιανούς ολοένα και αυξάνεται. Πολλοί εβραίοι έχουν πεθάνει από την πείνα. Πολλά από τα πτώματα παραμένουν άταφα, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η δημόσια υγεία.’’

Ένα γράμμα προς τον Εκδότη της Εφημερίδας 12/ 13 Μαΐου 1891 σχολιάζει:

‘’Κύριε, με μεγάλη μου λύπη διάβασα αντίγραφο τηλεγραφήματος που τυπώσατε στην εφημερίδα σας. Το γράμμα υπερβάλλει σε μεγάλο βαθμό. Επικοινώνησα σήμερα με την Κυβέρνηση και με διαβεβαίωσε πως το νησί είναι σε απόλυτη ηρεμία και έλεγχο…

S. Hazzopoulos. Έλληνας Πρόξενος.

14 Μαΐου 1891 τηλεγράφημα προς τον εκδότη της εφημερίδας (Απάντηση στο τηλεγράφημα του S, Hazzopoulo) :

Κύριε, ο Κύριος Hazzopoulos στο γράμμα του μίλησε για μια ακαθόριστη υπερβολή στις περιγραφές των γεγονότων. Που είναι η υπερβολή? Δεν έχουν ξεσπάσει αναταραχές? Δεν υπάρχουν οι διώξεις, οι σφαγές στην Κέρκυρα? Εάν υπάρχουν, που είναι η υπερβολή?

Δικός σας,

F. Daviu S. Gakson.

Ένα άλλο τηλεγράφημα προς τον εκδότη, με ίδια ημερομηνία, ως απάντηση στον Hazzopoulo :

‘’Κύριε, λυπούμαστε πάρα πολύ για το γράμμα του κυρίου Hazzopoulo σχετικά με την υπερβολή. Αυθεντικά νέα έλαβα από ένα φίλο επιχειρηματία και συγγενείς, οι οποίοι ζουν στο νησί. Η αναφορά του κυρίου απέχει κατά πολύ από την πραγματικότητα του στυγερού διωγμού των εβραίων. Δύο φίλοι έφτασαν από την Κέρκυρα τελευταία, ο ένας από τους οποίους είναι χριστιανός και, είναι αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων. 4 με 6 χιλιάδες άνθρωποι έχουν κλειστοί στα σπίτια τους, πολλές προσπάθειες εμπρησμού και σφαγές ισραηλιτών μπορούν να αναφερθούν. ‘’

Δικός σας,

S. YKHATO HVV it Co.

Μια ακόμη επιστολή προς τον εκδότη της εφημερίδας 14/ 15 Μαΐου 1891.

Κύριε,

Ο Κύριος Hazzopoulos διαχειρίζεται ένα τέτοιο σοβαρό θέμα, όπως ο αντισημιτισμός στην Κέρκυρα με μεγάλη επιπολαιότητα. Τα όσα δημοσιεύσατε δεν ήταν καθόλου υπερβολές. Έλαβα πληθώρα γραμμάτων από έμπορους, οι οποίοι ζουν σε εκείνο το νησί και έχουν εμπορικές συναλλαγές με εβραίους. Είναι βέβαιο γεγονός πως περίπου 6.000 εβραίοι δεν μπορούν να πάνε πιο πέρα από την περιοχή που τους έχουν εγκλωβίσει. Ένας ισραηλίτης ο οποίος έφτασε στο Manchester ταξιδεύοντας από την Κέρκυρα, αναφέρει πως, είναι απίστευτο αυτό που συμβαίνει. Ένας κράτος δεν θα έπρεπε να επιτρέψει να λαμβάνουν χώρα τέτοιες τρομερές καταστάσεις. Ειδικά μια χώρα που ισχυρίζεται πως είναι η κοιτίδα του πολιτισμού και, σε μια χώρα όπου οι εβραίοι έχουν αποδείξει την προσωπική τους αξία.

Δικός σας, FC – Levr &Co .

Επιστολή: 15 Μαΐου 1891.

Κύριε,

Δεν έχω καμία δικαιοδοσία να μιλήσω εκ μέρους των συγχωριανών μου, αλλά είμαι σίγουρος πως και οι ίδιοι βλέπουν με βαθιά θλίψη τα γεγονότα που εκτυλίσσονται στην Κέρκυρα. Όσον αφορά τις ‘‘ σφαγές’’ που αναφέρονται είναι λάθος. Δυστυχώς ένας ή δύο εβραίοι σκοτώθηκαν από κάποιους ‘‘ρουφιάνους’’. Επίσης, η αναφορά πως οι εβραίοι λιμοκτονούν είναι απόλυτα παράλογο. Τα γεγονότα δεν μπορούν να χαρακτηριστούν σαν ήπιες αναταραχές. Από την πλευρά της Κυβέρνησης δεν έχει παρθεί κανένα σημαντικό μέτρο, που θα μπορούσε να βάλει ένα τέλος στα γεγονότα. Λυπάμαι που ο στρατιωτικός νόμος δεν επιβλήθηκε για να σταματήσει τα ‘‘Χριστιανικά Λαγωνικά’’ να διαπράξουν τους φόνους χωρίς έλεος.

J. C. Vocotopoulos

Η Αγγλική εφημερίδα The Argus στις 18 Μαΐου του 1891 δημοσιεύει σχετικό άρθρο με τίτλο « Οι αντισημιτικές ταραχές στην Κέρκυρα – 50 Εβραίοι είναι νεκροί ».

Εντός του άρθρου αναφέρει:

«Τα πράγματα στην Κέρκυρα ηρέμησαν. Η Ελληνική Κυβέρνηση ανακουφίζει τους εβραίους, οι οποίοι υπέφεραν πολλά. Συνολικά έχουν σκοτωθεί 50 εβραίοι».