Ελληνική Κυβέρνηση:… των Ιονίων ημών αδελφών, οίτινες ούτως ανέμνησαν ημάς ότι η μεσαιωνική ενετική παράδοσις δεν επεσβέσθη εν Επτανήσω.

Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε ένα γεγονός  που άπτεται της ανθρώπινης φύσης, θα πρέπει να το συνδέσουμε με τα αίτια που το προκάλεσε. Κι αυτό διότι τίποτε δεν γίνεται τυχαία και ξαφνικά .Έτσι λοιπόν για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε τις βαρβαρότητες στην Κέρκυρα, εναντίον των Εβραίων το 1891,θα πρέπει να ξεκινήσουμε από το έτος «0».(Συμβολικά έτος «0» ονομάζουμε το έτος, όπως σήμερα χρονομετρούμε, εκεί που τελειώνει το «προ Χριστού» και ξεκινά το «μετά Χριστό»).

Στο έτος «0» λοιπόν, μέσα στην Ιουδαϊκή θρησκεία, δημιουργείται μια άλλη θρησκεία με την ίδια βάση, την Παλαιά Διαθήκη δηλαδή, αλλά με μια νέα κοσμοθεωρία. Η Θρησκεία αυτή παίρνει το όνομα Χριστιανισμός. Άμεσα το παλιό ρεύμα επιτίθεται στο καινούργιο και το νέο αμύνεται προσπαθώντας να εδραιωθεί. Γίνονται κακουργήματα, διώξεις, βαρβαρότητες, (κάρφωμα σε ξύλινο σταυρό) κ.α.  Έτσι λοιπόν δημιουργούνται ήρωες, μάρτυρες, δηλαδή είδωλα.  Από εκεί και πέρα δημιουργείται η Διχόνοια και το Μίσος. Από το έτος «0» και μέχρι σήμερα το μίσος μεταξύ Χριστιανών και Εβραίων καλά κρατεί και, γενεσιουργός αιτία είναι οι άνθρωποι που υπηρετούσαν τις θρησκείες, οι οποίοι για ίδια συμφέροντα, το υποθάλπουν και το τροφοδοτούν.

Η Χριστιανική διδασκαλία στα χείλη των κληρικών είχε σε τέτοιο βαθμό αλλοιωθεί, ώστε να διαιωνίζει αντιλήψεις μίσους ως έκφραση πίστης και θρησκευτικού καθήκοντος

(ΕΛΛΗ ΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ – ΣΙΣΙΛΙΑΝΟΥ: Πρεσβείες της Βενετοκρατούμενης Κέρκυρας 16^ος – 18^ος αιώνας σελ.114)

Σε όλη την ιστορία των χριστιανικών κρατών, οι εβραίοι καταδιώκονταν και, χρησιμοποιούνταν για πολιτικά συμφέροντα. Σε αυτό συνέβαλλε η ίδια η φύση της θρησκείας τους, μια από τις  αρχές της  οποίας, ήταν και το δικαίωμα να ασκούν το επάγγελμα του δανειστή (εν αντιθέσει με τον χριστιανισμό). Έτσι, πολλοί από αυτούς έγιναν πολύ πλούσιοι ως τραπεζίτες και τοκογλύφοι. Αυτό πρόσθεσε μια επιπλέον αντιπάθεια από την Χριστιανική Δύση.

Στην  Ελλάδα δεν είχαν διαφορετική μοίρα.  Πλείστα είναι τα παραδείγματα.

Στην Κέρκυρα υπήρχε η εντύπωση ότι οι Εβραίοι δεν πέρασαν τόσο άσχημα, όπως σε άλλα μέρη. Αυτό είναι υπό εξέταση. Εμείς θα κάνουμε μια μικρή αναδρομή για να φθάσουμε στο 1891.

Οι Εβραίοι εμφανίζονται σαν κοινότητα από την εποχή της Ανδηγαυικής κυριαρχίας στο νησί. Ο Ι.Ρωμανός επισημαίνει ότι οι πρώτοι Εβραίοι στην Κέρκυρα έρχονται από την Ανατολή. Αργότερα ήρθαν από την Ισπανία το 1492 κατόπιν διωγμού, αλλά οι πιο πολλοί  έφτασαν το 1540 μετά το διωγμό τους από την Απουλία.

. Την εποχή των Ανδηγαυών, όπως γράφει ο Μουστοξύδης στο Βιβλίο του Delle Cose Corciresi, υπήρχαν πολλές διαταγές, με τις οποίες οι ηγεμόνες του Τάραντα προσπαθούσαν να προφυλάξουν τους Εβραίους στο νησί από τις βαρβαρότητες των Χριστιανών

Επί Βενετσιάνων η κατάσταση εξακολουθούσε να είναι η ίδια. Η Βενετία ασκούσε  μια περίεργη πολιτική, η οποία  άλλοτε τους προστάτευε και τους επαινούσε και, άλλοτε τους περιόριζε. Γενικά η στάση της ήταν μάλλον εχθρική προς αυτούς. Όταν τους εκμεταλλεύονταν οικονομικά ήταν πιο φιλική και όταν όχι, ήταν πιο πιεστική και τους έθετε σε περιορισμό. Τα πάντα, βέβαια, καθορίζονταν από τον κλήρο. Όταν υπήρχε μια άσχημη κατάσταση οι ιεροκήρυκες της Χριστιανοσύνης, την επέρριπταν σε αυτούς .

Πρωτοφανής απαίτηση της Κερκυραϊκής κοινότητας, με την πρεσβεία του 1406 προς την Βενετία, ήταν να τους επιτραπεί ο λιθοβολισμός των Εβραίων. Αυτό είχε μείνει από παλαιότερα, όταν αξιωματούχοι των Ανδηγαυών λιθοβολούσαν τους Εβραίους κάθε Μεγάλη Παρασκευή. Φυσικά  το αίτημα αυτό δεν έγινε δεκτό, αλλά επιβλήθηκε να έχουν οι Εβραίοι στο στήθος ή το καπέλο, ένα μεγάλο κίτρινο διακριτικό σήμα.

Οι Κερκυραίοι Ισραηλίτες πολλές φορές δεν υπάκουαν σε αυτή την ταπεινωτική διάκριση. Σε προκήρυξη της διοίκησης το 1602, όποιος από αυτούς δεν υπάκουε τιμωρούταν ή με πρόστιμο 25 δουκάτων ή με μαστίγωμα ή ακόμα και με φυλάκιση, ανάλογα  την περίπτωση.

Στις 31/5/1648 ο γενικός προβλεπτής - εξεταστής Lorenzo Dolfin μετατρέπει τις ποινές σε 150 δουκάτα ,εξορία, φυλακή και υπηρεσία σε γαλέρα.

Οι Ισραηλίτες πολλές φορές ζητούσαν από την Βενετική διοίκηση να ικανοποιήσει αιτήματά τους, που αφορούσαν κυρίως την συμπεριφορά των ντόπιων χριστιανών εναντίον τους.

Το μπροστινό κάλυμμα, Πρεσβείας που περιέχει την  προκήρυξη του Δόγη Francesco Erizzo της Βενετίας (1631-1646), ως απάντηση σε μια αναφορά της  Ισραηλιτικής Κοινότητας της Κέρκυρας, με ημερομηνία 1642 και με πρόσθετα κείμενα που χρονολογούνται έως και το 1724.

Η Βενετική Διοίκηση, για να λύσει αυτά τα ζητήματα των προστριβών, έθεσε στόχο να απομονώσει τους Εβραίους σε καθορισμένους χώρους και, να τους συγκεντρώσει μακριά από την συναναστροφή με τους Χριστιανούς. Η πρώτη αναφερόμενη συνοικία των Εβραίων εμφανίζεται το 1387 μέσα στο Παλαιό Φρούριο, κατά την εποχή των Ανδηγαυών, στο βορειοδυτικό άκρο και ονομάζονταν montis Judeorum.

Στα μετέπειτα χρόνια οι Εβραίοι άρχισαν να ξαπλώνονται ελεύθερα στο Ξωπόλι, όπως και οι υπόλοιποι Χριστιανοί. Δημιούργησαν καταστήματα και ως ικανοί έμποροι έβγαζαν χρήματα. Μετά την φοβερή πολιορκία του 1537 αποφασίστηκε η τείχιση όλης της πόλης. Όλο το προηγούμενο διάστημα, από το 1524 με πρεσβεία προς την Βενετία, αλλά και μετά από το 1537, πολλά ήταν τα αιτήματα των Κερκυραίων να περιοριστούν οι Εβραίοι σ’ ένα κλειστό μέρος και, εκεί να κυκλοφορούν μεταξύ τους  χωρίς να υπάρχει επαφή με αυτούς.

Δεν είναι ξεκαθαρισμένο εάν  από κάποια διαταγή ή με επιλογή δικιά τους συγκεντρώθηκαν στην περιοχή του Καμπιέλο, το οποίο ονομάστηκε και Οβριοβούνι. Γεγονός είναι, ότι το Φεβρουάριο του 1622, αυστηρό διάταγμα ορίζει τα σύνορα της μέχρι σήμερα γνωστής Εβραϊκής συνοικίας και, μάλιστα απαγορεύει την  έξοδο Εβραίου από την περιοχή αυτή, χωρίς άδεια.

Οι βαρβαρότητες προς του ισραηλίτες καθόλα τα έτη της συνύπαρξης ήταν απάνθρωπες. Υπηρέτες, ανήλικοι, ανυπόληπτοι άνθρωποι, βοηθοί τεχνίτες, φτωχοί, πλούσιοι, άρχοντες κ.λ.π., τους φερόντουσαν με τον πλέον αποτρόπαιο και χυδαίο τρόπο. Η διοίκηση προχώρησε σε έκδοση διαταγής το 1631, με την οποία επέβαλε θανατική ποινή όχι μόνο στον δράττοντα το αδίκημα προς Ισραηλίτη αλλά και στον πατέρα του ή τον προϊστάμενό του.

Προχωράμε προς τα νεώτερα χρόνια. Τελευταία χρόνια της Ενετοκρατίας 1776:

Η απαγωγή της Ραχήλ Βιβάντε

Από το βιβλίο: ΟΙ ΙΣΡΑΗΛΙΤΕΣ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Χρονικό επτά αιώνων ΚΕΡΚΥΡΑ 1978

Φτάνουμε στα χρόνια των Δημοκρατικών Γάλλων 1797-1799.

Εμπνευσμένοι οι Γάλλοι από τις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης νομοθετούν την ισοπολιτεία και την ανεξιθρησκία. Όλοι οι πολίτες είναι ίσοι και μπορούν να πιστεύουν σε όποια θρησκεία θέλουν. Έτσι δόθηκε η ισοπολιτεία .

Να πως περιγράφει ο Ερμάνος Λούντζης στο βιβλίο του «ΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ ΕΠΙ ΓΑΛΛΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ, Κέρκυρα 1971» την πρώτη συνέλευση επί Δημοκρατικών Γάλλων, για την Ισοπολιτεία. Αξίζει να διαβαστεί για τα επεισόδια μεταξύ Χριστιανών και Εβραίων.

Διοικητικά έγγραφα υπέρ των Κερκυραίων Εβραίων

Το 1891

Το  έτος αυτό έγιναν επεισόδια στην Κέρκυρα και τη  Ζάκυνθο. Της Ζακύνθου ακολούθησαν τα γεγονότα της Κερκύρας, αλλά είναι απόλυτα συνδεδεμένα, όχι τόσο με τον φόνο, όσο για την αντιπάθεια εναντίον των Εβραίων. Τα επεισόδια στη Ζάκυνθο έγιναν την μεγάλη Παρασκευή στις 19 Απριλίου.

Για την Κέρκυρα πλήρη περιγραφή των γεγονότων δίνει η Έκθεση του Εισαγγελέα Θεογένη Μεταξά με ημερομηνία 15/12/1891 που συμπεριλαμβάνεται στο εξαιρετικό βιβλίο της Ευτυχίας Λιάτα «Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ  Η «ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ 1891» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2006»

Σε σημερινή και ελεύθερη απόδοση:

Υπόμνημα: Περί της συμπεριφοράς και των ενεργειών της στην Κέρκυρα Αστυνομίας και των φίλων αυτής(!!!) κατά τα Εβραϊκά συμβάντα.

Την νύκτα της 1^ης – 2^ης Απριλίου 1891 έγινε ο φόνος της Ισραηλίτισσας Ρουμπίνας Σάρδας του Βήτα.

Στις 11 η ώρα το πρωί της 1^ης Απριλίου, η οκταετής κόρη Ρουμπίνα  Σάρδα βρισκόταν  κάτω από το σπίτι της και έπαιζε με την μεγαλύτερη αδελφή της. Κάποια στιγμή η μητέρα έδωσε από μία πεντάρα στην κάθε μια, για να πάνε ν’ αγοράσουν χαλβά. Η πιο μεγάλη πήγε προς την Εβραϊκή συνοικία και, η πιο μικρή, η Ρουμπίνα,  πήρε το δρόμο των Αγ.Πατέρων (Σχολεμβούργου), ο οποίος βρίσκονταν μέσα στα όρια της Εβραϊκής συνοικίας και στα σύνορα με την Χριστιανική ,από τον οποίον και εξαφανίστηκε. 

Οι γονείς της αφού είδαν την μια κόρη να επιστρέφει και την άλλη να μην έχει γυρίσει μέχρι το μεσημεριανό γεύμα, άρχισαν να ανησυχούν. Μετά από λίγο βγήκαν στους δρόμους για να ψάξουν και, αφού δεν την εύρισκαν απελπίστηκαν και ειδοποίησαν την Αστυνομία, για να βρεθεί η χαμένη Ρουμπίνα.

Όταν διαδόθηκε, ότι χάθηκε το κορίτσι, όλη η Εβραϊκή κοινότητα ξεχύθηκε  στους δρόμους μέσα και έξω από τα όρια της, για την ανεύρεσή της. Ντελάλης γύριζε σε όλη την πόλη και ειδοποιούσε για την εξαφάνιση  της κοπέλας. Οι Κερκυραίοι χριστιανοί μαζεύονταν από περιέργεια στην Εβραϊκή συνοικία. Τα αστυνομικά όργανα έψαχναν γι’ αυτήν, ενώ οι συγγενείς και οι φίλοι της οικογένειας Σάρδα είχαν μαζευτεί στο σπίτι της και, περίμεναν μαζί με τους γονείς της να μάθουν νέα. Κατά  τις 1 ½ το βράδυ ο πατέρας αυτής Βήτας με δύο άλλους Εβραίους, τον Σολομώντα Γουστάϊο και τον Ρουβίν  Όσμο, πήγαν προς το καφενείο να πιούνε ένα καφέ. Στο δρόμο  παρατηρούσαν τις ανοιχτές πόρτες των σπιτιών, μήπως δουν κρυμμένη την Ρουμπίνα. Μέσα στην πόρτα του εβραίου  Νάξιου είδαν ριγμένο έναν σάκο,  τον οποίον αφού άνοιξαν είδαν το άψυχο σώμα της κοπέλας.

Όταν προσπάθησαν να βγάλουν το κορίτσι είδαν πως το κεφάλι ήταν προς το κάτω μέρος του σάκου, τότε ο αγανακτισμένος πατέρας άρπαξε  τον σάκο και, έτρεξε προς το σπίτι του, για να τον δείξει στην γυναίκα του, ενώ φώναζε «εδώ μέσα την είχαν». Οι άλλοι δύο μετέφεραν το άψυχο σώμα της κοπέλας.

Ο Αστυνομικός Μιχαήλ Κουβαράς, που βρίσκονταν εκείνη τη ώρα στο σημείο αυτό, βλέποντας τον πατέρα να τρέχει με τον σάκο και, τους άλλους δύο να μεταφέρουν το πτώμα, διέδωσε αμέσως, ότι αυτοί ήταν οι φονιάδες και, ότι έτρεχαν να θάψουν το σώμα της μικρής.

Αυτά κατέθεσε στην ανάκριση ο αστυνομικός Κουβαράς, η οποία αφού εξέτασε και τον πατέρα της νεκρής και τους δύο Ισραηλίτες δεν πείστηκε για την κατάθεση Κουβαρά, δηλαδή οι ανακριτές  δεν  πίστεψαν, ότι αυτοί ήταν οι δολοφόνοι και δεν τους προφυλάκισε. Οι αστυνομικοί διέδωσαν σ’ όλη την πόλη, ότι συνέλαβαν επ’ αυτοφώρω  τους δράστες και φονιάδες της μικρής, έκαναν αντίγραφα της κατάθεσης  του Κουβαρά  και, τα μοίρασαν σε όλη την Κέρκυρα κατηγορώντας την ανακριτική αρχή, ότι κώφευσε και, ότι αποτελούσε σκάνδαλο, ερεθίζοντας τους Χριστιανούς εναντίον των Εβραίων .Το ότι ο πατέρας ήταν ο δολοφόνος διαβεβαίωνε και ο Αστυνόμος Ναπολ. Πιέρρης, ο βοηθός αυτού  Νικολ. Αλβάνας και  ο Αρχικλητήρας Αντων.Πηλός, προσπαθώντας όλοι να πείσουν τους ανακριτές και τους εισαγγελείς, ότι οι φονιάδες ήταν οι γονείς, διαδίδοντας παράλληλα στον κόσμο ότι εφόσον οι φονιάδες ήταν Εβραίοι, η μικρή θα πρέπει να ήταν Χριστιανή.

Την πιο πάνω φήμη του Κουβαρά ενίσχυσε και η ιατρική έκθεση των ιατρών Ηλία Πολίτη, του αστυνομικού γιατρού Δημητρίου Παππανικόλα και του δημοτικού γιατρού Φραγκίσκου Θερμογιάννη. Η φήμη διαδόθηκε ακαριαία στην πόλη και, έλεγε, ότι το θανάσιμο τραύμα ήταν αυτό που έγινε στον λαιμό του θύματος και, ότι στο σώμα του θύματος δεν βρέθηκε σταγόνα αίματος.  Αυτή η γνωμάτευση έδωσε το έναυσμα στους επιθυμούντες περαιτέρω επεισόδια εναντίων των Εβραίων, να διαδώσουν,  ότι η κοπέλα ήταν Χριστιανή και το αίμα της αφαιρέθηκε,  για να το χρησιμοποιήσουν οι Εβραίοι για τα άζυμα, χωρίς τα οποία δεν μπορούσαν να γιορτάσουν το Πάσχα τους.

Διέδιδαν,  ότι οι εισαγγελείς, οι δικαστές και όλες οι στρατιωτικές αρχές ήταν ευμενώς διακείμενες προς του Εβραίους  και πως δωροδοκήθηκαν αφήνοντας ελεύθερους τους δολοφόνους εξ’ αιτίας των μελλοντικών εκλογών.(Για την πολιτική κατάσταση της εποχής θα μιλήσουμε πιο κάτω).Όλα αυτά έφεραν μεγάλο μίσος στο Χριστιανικό κόσμο προς τους  Εβραίους με αποτέλεσμα  τραυματισμούς και φόνους εναντίον τους.

Σημειώνεται ότι η ανωτέρω Ιατρική Έκθεσης μετά από λίγο χρονικό διάστημα αναιρέθηκε από τον Γάλλο καθηγητή των Παρισίων Βροναρδίλ και άλλους επιστήμονες του Παρισιού.

Τα πιο πάνω διαδοθέντα από την Ιατρική έκθεση και από τα Αστυνομικά όργανα έκαναν τους δικαστικούς και τους εισαγγελείς να ενεργήσουν από μόνοι τους και μυστικά από τις αστυνομικές δυνάμεις. Εξέτασαν μάρτυρες, κάλεσαν αστυνομικούς σε ανάκριση και διαβεβαιώθηκαν, ότι η αστυνομία ήταν ο κύριος μοχλός της διάδοσης ψευδών φημών. Για τον λόγο αυτό οι αστυνομικοί Χρήστος Λαβράνος και Δημήτριος Αγάθος καταδικάστηκαν από το πλημμελειοδικείου σε φυλάκιση με αποφάσεις Νο 323/17.5.1891 και Νο 348/24.5.1891.

Η αντίθετη μερίδα, δηλ. οι  αστυνομικοί κ.ά. διέδιδε, ότι  οι δικαστικές αρχές έβγαλαν από την μέση την αστυνομία και με αυτό τον τρόπο κάλυπταν τους Εβραίους και τους ενόχους της δολοφονίας. Οι διαδόσεις αυτές, δήθεν από αξιόπιστες αρχές, μεταφέρονταν από στόμα σε στόμα από τις ανώτερες έως τις κατώτερες τάξεις ανθρώπων.

Γιατροί, δικηγόροι, κτηματίες, έμποροι, αχθοφόροι,  αλλά κυρίως  οι απασχολούμενοι με την πολιτική, αναμασούσαν τις διαδόσεις, για να κερδίσουν πολιτικό όφελος. Η  εκμετάλλευση των φημών είχε σκοπό να εκδιωχθούν οι Εβραίοι από την πατρική τους γη, για να προσπορισθούν  οι υπόλοιποι τα οφέλη από την αποχώρησή τους. Αυτή ήταν η ευκαιρία, για να αρχίσουν όλες οι βιαιότητες και οι βανδαλισμοί εναντίον των Εβραίων. Άμεσα άρχισαν οι βιαιοπραγίες των πολιτών μέσα στην Εβραϊκή συνοικία τραυματίζοντας, δέρνοντας, υβρίζοντας και πυροβολώντας τους Εβραίους. Άλλοι πολίτες παρέμεναν έξω από την Εβραϊκή συνοικία απειλώντας και κάνοντας φασαρία με κάθε είδους όργανο, ούτως ώστε να διασπείρεται φόβος και τρόμος στους απελπισμένους Ισραηλίτες. Την 2^α Απριλίου τραυματίστηκαν  από χριστιανούς ο Σάββας Βελέλης,  Ο Ιάκωβος Τσεζάνας κ.α. Την 3^η Απριλίου ο Υποπρόξενος της Γαλλίας Φίλιππος Φαύλδ , ο Ρουβίν Μουστάκης, ο  Δαυίδ Ιωνάς, ο Μόρδος Λέων, ο Ναούμ Νοσιάν, ο Ιωνάς Πολίτης, ο Πάρης Βελέλης , ο Αβραάμ Βελέλης κ.α. Την 4^η Απριλίου ο Μεναχέμ Μπεχιάρ, ο Χανανέν Σφόρνος κ.α. Την 5^η Απριλίου ο Αβραάμ Μπάλιστρας, ο Ψιάκος   γιος του Αβραάμ Βιτάλ, ο  Σαμουήλ Βιτάλ, ο Βιβάντες Αβραάμ και πολλοί άλλοι. Επίσης,  οι πολίτες έμπαιναν στα σπίτια των Ισραηλιτών, όπου πυροβολούσαν, έσπαζαν με πέτρες τα κεραμίδια, τα τζάμια των παραθύρων και ότι Εβραϊκό έβρισκαν εκτεθειμένο. Άλλοι πολίτες, έριχναν Εβραίους στην θάλασσα αναγκάζοντάς τους με αυτόν τον τρόπο να φύγουν για άλλα μέρη, άλλοι έσπαζαν τα μνημεία τους και έπρατταν κάθε είδους βανδαλισμούς προς αυτούς και άλλοι μιλούσαν εναντίον των Εβραίων δημόσια  στην Πλατεία ,στα καφενεία στις ταβέρνες και, όπου υπήρχαν όμιλοι πολιτών. Αυτοί ήταν κυρίως με το μέρος της αντιπολίτευσης, οι οποίοι επιδέξια στρέβλωναν κάθε Κυβερνητική κίνηση που αφορούσε την διατήρηση της τάξης χρησιμοποιώντας κάθε ψευδή διάδοση,  ώστε να ερεθίζουν τα πνεύματα των πολιτών και, να γίνονται αιματοχυσίες, έστελναν δε διατριβές και άρθρα στις αντιπολιτευόμενες εφημερίδες της Αθήνας. Σκοπός ήταν να γενικεύσουν το κακό. Όλα αυτά γίνονταν ενώπιον των αστυνομικών οργάνων, τα οποία ήταν διασκορπισμένα σε διάφορα κέντρα και της Εβραϊκής συνοικίας και εντός της πόλεως, προκειμένου  να γλιτώσουν τους Εβραίους και να συλλάβουν τους αυτουργούς.

Ενώ πολλές από τις προαναφερόμενες πράξεις τελούνταν ενώπιον του Αστυνομικού Πιέρρη, του βοηθού του Αλβάνα,  και, του αρχικλητήρα του Αντώνιο Πηλό, δεν κατάφεραν να αναγνωρίσουν κανέναν από τους δράστες και κανέναν από αυτούς δεν ανέφεραν στον Εισαγγελέα. Το αντίθετο μάλιστα συνέβαινε. Τους ενθάρρυναν, δηλαδή,  με την αρνητική υπηρεσία που προσέφεραν, μιας και κανέναν  δεν συνέλαβαν, αλλά ούτε και ανέφεραν εγκληματικές πράξεις.

Ο Αστυνομικός κλητήρας Σπυρίδωνας Λιτσιαρδόπουλος, απολύθηκε από την υπηρεσία του με διαταγή του Νομάρχη, διότι παρέλειψε να πράξει το καθήκον του, δηλαδή,  να προστατέψει Ισραηλίτες που ξυλοκοπούταν  έξω από το Οθωμανικό Προξενείο. Ο Αστυνόμος Λ. Πιέρρης , αποπειράθηκε να δικαιολογήσει τον επικεφαλή των ταραξιών, Ιερέα Σπυρίδων  Πλιατσαίο,  ο οποίος επιτέθηκε και εξύβρισε την Στρατιωτική Αρχή αναφέροντας, ότι αυτός απλώς παραπονέθηκε  κατά των Στρατιωτών,  διότι κακοποίησαν κάποιον γέροντα.

Εκτός των πιο πάνω, την 4^η Απριλίου, Χριστιανοί εισέβαλαν στην Εβραϊκή συνοικία,  η οποία φρουρούνταν από Στρατιωτική δύναμη και αφού συνάντησαν στην δημόσια οδό την Ισραηλινή Ροζίνα Μουζάν, την πυροβόλησαν με τα περίστροφά τους  εξ’ επαφής και χωρίς καμιά αιτία, η δε σφαίρα διαπέρασε την κοιλιά της γυναίκας. Το γεγονός εκτυλίχθητε   ενώπιον των Στρατιωτών και του Αστυνομικού κλητήρα,  οι οποίοι δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν την πράξη των αυτουργών. Ο δε Αστυνόμος Πιέρρης,  ο οποίος πήγε αμέσως επί τόπου για να κάνει ο ίδιος έρευνα για την ανακάλυψη των αυτουργών, τελικά δεν μπόρεσε να τους εντοπίσει. Τους ανακάλυψαν, όμως,  άμεσα οι Εισαγγελικές Αρχές. Έτσι παραπέμφθηκαν ενώπιον του αρμόδιου Κακουργιοδικείου με την κατηγορία   της απόπειρας φόνου.

Από το σημείο αυτό η Εισαγγελία πείστηκε για την αδράνεια και  την εκτός Νόμου στάση της Αστυνομίας. Τότε ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών, διέταξε τον αστυνομικό Πιέρρη να αναφέρει,  εάν βρήκε και συνέλαβε κάποιον από τους δράστες της  και,  αν τους βρήκε ποιοι ήταν αυτοί. Ο Πιέρρης  στην αναφορά του έγραψε πως τα αστυνομικά όργανα δεν παραβρίσκονταν  κατά την διάρκεια των τραυματισμών και των βιαιοπραγιών, αλλά πληροφορήθηκε, ότι τα όργανα βρίσκονταν σε διάφορα σημεία με αποτέλεσμα να μην γνωρίζει τους δράστες.

Ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Κεφαλάς έστειλε έγγραφο προς τον Αστυνομικό Πιέρρη  το οποίο επί  λέξη έλεγε τα εξής :

«Ωςγνωστόνκατ’ αυτάςδιεταράχθησπουδαίωςηενταύθαδημοσίατάξις, πλείστοιτωνΙσραηλιτώνετραυματίσθησανκαι πολλάμέχριτούδενέλαβανχώρανεγκλήματακαιτέλοςεδέησενα περιφρουρηθήάπασαηεβραϊκήσυνοικίαδι΄ισχυράςστρατιωτικήςδυνάμεως, όπως προληφθώσιναιεπιθέσειςκατάτωνεβραίωνανάγκη πάσαίναηκατάστασιςαύτηκαταπαύσηεφωσας παρακαλούμενόπωςεπιστήσητετηνυμετέραν προσοχήνεπίτωνταραξιώντούτων, συλλαμβάνοντεςαυτούςεπ’ αυτοφώρω, καικαταγγείλητε πάνταόστιςήθελεφωραθείεξερεθίζωνδημοσίαήδι’ άλλουτρόπουτου πολίταςκατάτωνισραηλιτών, αναφέρητεδεημίν, ειδυνατόν, καιτουςυποκινήσανταςήεξακολουθούνταςναυποκινώσιτους πολίταςειςτοιαύταςεκνόμους πράξεις.»  

Σαν να μην αρκούσε το έγγραφο αυτό ,ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών την ίδια ημέρα δηλ. την 9^η Απριλίου διαβίβασε στον ίδιο τον Αστυνομικό Πιέρρη, έγγραφο στον οποίο καθορίζει προθεσμία δύο ημερών  για να αναφέρει σε αυτόν τους αυτουργούς.

«Παρακαλούμεν ημάς, όπως εντός δύο το πολύ ημερών μας αποστείλητε ακριβή έκθεσιν πάσης τελεσθείσης κατά τας ημέρας ταύτας»,  ήτοι διαρκούντος του ερεθισμού κατά των Εβραίων, ένεκεν του διαπραχθέντος φόνου κατά της Ρουμπίνης  Σάρδα, εγκληματικής πράξεως, αναφέροντας τους δράστας, ως και τας μαρτυρίας ας ηδυνήθητε μέχρι τούδε να συλλέξητε, πρόσδε κατάλογο των ονομάτων των υποκινησάντων τας τοιαύτας κατά των Εβραίων επιθέσεις, ὀπως προβώμεν εις την αυστηράν αυτών τιμωρίαν κατά νόμον.»

Παρόμοιο έγγραφο εστάλη και προς τον Μοίραρχο.

Την επόμενη ημέρα, την 10^η Απριλίου, πήγε στην Εβραϊκή συνοικία  ο ανιψιός του Δημάρχου, Θεμιστοκλής Καπότζαρης,  ο οποίος κρατώντας στο χέρι ένα ρόπαλο,  άρχισε να χτυπά τους Ισραηλίτες παρουσία της στρατιωτικής δύναμης. Επιτέθηκε μάλιστα  και στους στρατιώτες. Τελικά συνελήφθη και παραπέμφθηκε στην ανάκριση, με αποτέλεσμα να σταλεί με βούλευμα του συμβουλίου των πλημμελειοδικών,  για άδικη επίθεση και διατάραξη  της ειρήνης των πολιτών. Καταδικάστηκε σε τρίμηνη φυλάκιση  κατόπιν διεξαγωγής δίκης με την παρουσία όλων των διαδίκων .

Αποτέλεσμα όλων αυτών των εγγράφων του Εισαγγελέα  ήταν, η Στρατιωτική Αρχή εκτελώντας νόμιμα το καθήκον της,  να συλλαμβάνει  επ’ αυτοφώρω  τους ταραξίες ,υποδεικνύοντας  εγγράφως στον Εισαγγελέα τους αυτουργούς και τους πρωτεργάτες, όπως τον Θεμιστοκλή Καπότζαρη,  τον Νικόλαο Μπάκα ή Νίκανδρου, τον Ανδρέα Σγούρο κ.α. και διατάζονταν ανάκριση. Καταδικάζονταν  για την διατάραξη της ειρήνης των πολιτών και άλλες εγκληματικές  πράξεις. Η Αστυνομία της οποίας τα όργανα ήταν ντόπιοι, γνωρίζοντας πολύ καλά κάθε πολίτη, παρόλο, που ενώπιον τους γινόντουσαν τα όργια δεν μπόρεσε να αναφέρει στον Εισαγγελέα ούτε έναν αυτουργό των αναρίθμητων διαπραχθέντων πράξεων ,αλλά, και ούτε έναν από τους ταραξίες.

Την 25^η Απριλίου πολλές νέες επιθέσεις έγιναν κατά των Ισραηλιτών, έξω από το εμπορικό κατάστημα των αδελφών Μόρδου-Ξαφίρου. Μαζεύτηκαν  όμιλοι πολιτών και παιδιών  της εκκλησίας, με επικεφαλή τον Ιερέα  Σπυρίδωνα Πλατσαίο, τον ψάλτη Σπυρίδωνα Κοματά, τον Γεώργιο Ριγανά κι άλλους που ανήκαν στην μερίδα της αντιπολίτευσης, οι οποίοι αποπειράθηκαν  στο μέσο της ημέρας με απειλές, ύβρεις και φωνές να κλείσουν το συγκεκριμένο κατάστημα. Άλλοι όμιλοι πολιτών κακοποίησαν  κάποιους Ισραηλίτες, οι οποίοι έβγαιναν από το ενεχυροδανειστήριο και οι οποίοι φοβισμένοι τράπηκαν σε φυγή. Οι δε πολίτες, τους  κυνήγησαν μέχρι την Εβραϊκή συνοικία βρίζοντάς τους. Κατόπιν επιτέθηκαν στο μέσο της πλατείας κατά του μεγαλέμπορου Μάρκου Ριγένη. Στην συνέχεια γύριζαν σε όλους τους δρόμους ξεσηκώνοντας τους χριστιανούς διαμαρτυρόμενοι  κατά της στρατιωτικής δύναμης, η οποία εμπόδιζε τους ταραξίες  να εισέλθουν στην Εβραϊκή συνοικία. Κι ενώ αυτά γινόντουσαν μπροστά στα αστυνομικά όργανα, τα οποία παρακολουθούσαν τους ταραξίες και τους διαδηλωτές, η Αστυνομία όχι μόνο δεν έκανε καμιά προσπάθεια να τους καθησυχάσει ,αλλά δεν φρόντισε  και να φέρει στον Εισαγγελέα τους ταραξίες…………

Το υπόμνημα του Εισαγγελέα είναι πολυσέλιδο και ως άνθρωπος διορισμένος  από την Κυβέρνηση συνεχίζει παίρνοντας πολιτικές θέσεις εναντίον της αντιπολίτευσης. Θεωρούμε, ότι η ακριβής εξιστόρηση των επεισοδίων που αναφέρονται στο πιο πάνω μέρος του υπομνήματος δίνει μια καθαρή εικόνα των γεγονότων.

Σύμφωνα με το Ισραηλιτικό Μουσείο η φωτογραφία αυτή παρουσιάζει τους γονείς της Ρουμπίνας Σάρδα

Άξια παρατήρησης είναι και κάποια σημεία της συνέντευξης του γιατρού Ηλία Πολίτη που μαζί με τον Δημοτικό γιατρό  Θερμογιάννη και τον Αστυνομικό γιατρό Παπανικολάου, έκαναν την ιατροδικαστική εξέταση.

1^ον ).Το έγκλημα διαπράχθηκε στις 2 η ώρα το πρωί της 1^ης Απριλίου. Εξετάστηκε το πτώμα στις 8 ½ το πρωί και η νεκροτομή έγινε στη 1 μ.μ. Αδικαιολόγητη καθυστέρηση, όπως τονίζει η ιατροδικαστική εξέταση.

2^ον ).Ο σάκος που μέσα βρέθηκε το πτώμα ήταν γεμάτος ασβέστη.

3^ον ).Το αυτί ήταν κομμένο στο πάνω μέρος με ψαλίδι.

4^ον ).Το τραύμα στον λαιμό ήταν βαθύ με μήκος 8 εκατοστών και ταπωμένο με μαλλιά από το κεφάλι της κοπέλας.

5^ον ).Τα ρούχα της κοπέλας δεν είχαν σταγόνα αίμα.

6^ον ).Το βέβαιο είναι ότι η κόρη είχε κατά καιρούς παρά φύση ασέλγεια.

Στο σημείο αυτό θεωρούμε ότι θα πρέπει να παραθέσουμε την περιγραφή του δημοσιογράφου Νικολάου Ν. Σπανδώνη «ΑΚΡΟΠΟΛΗ 14/5/1891» για την  Εβραϊκή συνοικία την εποχή εκείνη.

Η μεγάλη συνοικία στην οποία κατοικούσαν οι Ιουδαίοι στην Κέρκυρα, βρίσκεται προς το Ν.Ν.Δ σημείο της πόλης. Ορίζεται από την Βασιλική Πύλη «ΠΟΡΤΑΡΙΑΛΑ», την Σπηλιά, την Οδό Σουλεμβούργου και επεκτείνεται μέχρι την μεγάλη οδό Ευγενίου Βουλγάρεως…… Θα προσπαθήσω βοηθούμενος από ζωηρή φαντασία να σας περιγράψω κάτι που δεν περιγράφεται.

Ας υποθέσουμε μεγάλο πολύγωνο και πολύπλευρο μαζί με φανταστικές τεθλασμένες γραμμές. Αυτό είναι το σχήμα της όλης συνοικίας. Στην συνέχεια ρίξτε στο βρόντο πολύ ψηλές οικίες, με τέσσερα, πέντε, επτά πατώματα και μετά  τις ριγμένες στο βρόντο αυτές οικίες, προσπαθήστε να τις χωρίσετε. Ο χωρισμός αυτός είναι πολύ δύσκολος, αλλά στο τέλος θα το κατορθώσετε. Αϊ! Λοιπόν τα χωρίσματα αυτά ονομάζονται οδοί! !

Πλην της οδού Παλαιολόγου στην οποία βρίσκονται τα καταστήματα των Ιουδαίων και της παραλλήλου αυτής, έχουν το φαντασιώδες πλάτος των τεσσάρων μέτρων. Όλες οι υπόλοιπες οδοί δεν υπερβαίνουν τα δύο μέτρα.

Δεξιά και αριστερά από τους δρόμους αυτούς, σχηματίζονται ορθογώνια, τρίγωνα, τετράπλευρα, ρόμβοι.  Για να δείτε τον ουρανό πρέπει να λάβετε στάση ανθρώπου που παρατηρεί με τηλεσκόπιο, ή στάση ανθρώπου βρισκόμενου σε πηγάδι παρατηρώντας το άνοιγμά του.

Και παρόλα αυτά, οι δρόμοι αυτοί παρουσιάζουν πολύ γραφικότητα. Κάθε όροφος των οικιών παρουσιάζει και ιδιαίτερο κόσμο. Κάτω είναι τα διάφορα καταστήματα, των οποίων οι επιγραφές με αστυνομική διαταγή είναι γραμμένες στην ελληνική γλώσσα. Βλέπε λοιπόν: «Παντοπωλείον  Μαϊμών», «Καφενείον Αβραάμ του Ισαάκ» «,Ρουμπίνα  Κοέν  Μαία.»

Από τα παράθυρα του  δευτέρου και τρίτου ορόφου, κρεμιούνται παπλώματα, κάλτσες, σώβρακα, φασκιές, μαξιλάρια και λοιπά.

Στον τέταρτο τέλος όροφο, προβάλει από τα παράθυρα μεγάλο κοντάρι που κρατιέται από δυο σχοινιά σαν να είναι ξάρτια από κατάρτι πλοίου. Από τα σχοινιά  αυτά κρέμονται τα πλυμένα ρούχα. Όλη αυτή η παρουσίαση ενώ συντελεί στην γραφικότητα των οδών, παρεμποδίζει και τις ακτίνες του ήλιου, διαχέοντας μυροβόλα οσμή, μυρωδιά που δύσκολα αναλύεται ,αλλά εύκολα εννοείται. Αντιλαμβάνεστε τώρα τι γίνεται στους δρόμους.

Οι νοικοκυρές  για να κατέβουν από τον τέταρτο ή πέμπτο όροφο, θέλουν κάποιο χρόνο .Ότι σκουπίδι έχουν σε στερεά ή υγρή μορφή, το ρίχνουν στους δρόμους, την νύχτα συνήθως, η και καμιά φορά την ημέρα όπως είδαμε με τα ίδια μας τα μάτια ο συνοδός μου Κος Τόμπρος κι εγώ. Ο διαβάτης σκοντάφτει λοιπόν διαρκώς σε ψόφιους γάτους, σε σωρούς σκουπιδιών, σε κομμάτια κρέατος, σε σάπια λαχανικά, σε σπασμένα κεραμικά, σε κουρέλια και σε άλλες υγρές ουσίες……….. Οσμή φρικώδης, απαίσια, η οποία ουδέποτε στην ζωή μου αισθάνθηκα να προσβάλει την μύτη μου, λιγούρα με κατέλαβε…… αισθανόμουν ότι λιποθυμούσα.

Να φύγουμε! Είπα με σβησμένη φωνή στον Κύριο Τόμπρο.

Μα κοίτα, λοιπόν, μου λέει, δείχνοντάς μου έναν σωρό από σάκους μέσα στους οποίους ποντικός, σαν το μπράτσο μου με το συμπάθιο, έβοσκε ήσυχα.

Έφυγα….. κι ακόμη φεύγω!

Με όλον το κίνδυνο να μεταβληθώ σε στήλη άλατος, έστρεψα ακόμη μία φορά να δω και είδα… στον τρίτο όροφο μια όμορφη νέα να φλερτάρει με τον στην απέναντι οικία βρισκόμενο επιθετικό νέο.

Και οι μυρωδιές έφταναν μέχρι αυτούς.

Ω!Έρως!

Διάφορα σημαιώματα επί των γεγονότων

-Ένα έγγραφο στην Τεργέστη δημοσιεύει ιδιωτικές επιστολές από τους εμπόρους στη Κέρκυρα, οι οποίοι περιγράφουν την κατάσταση που επικρατεί εκεί ως εντελώς απελπιστική. Οι αρχές δεν έχουν δύναμη να αποκαταστήσουν την τάξη ή να προλάβουν γεγονότα. Μεγάλη η αναστάτωση, ο καθένας από τους τέσσερις χιλιάδες Εβραίους του νησιού, βρίσκεται σε συνεχή κίνδυνο.  Μεγάλες πέτρες συνεχώς ρίχνονται κατά των παντζουριών των παραθύρων. Οι στρατιώτες και οι αστυνομικοί δεν κάνουν χρήση των όπλων τους εναντίον των ταραξιών, παρά τα χρησιμοποιούν μόνο, όταν πρόκειται να μπουν στα σπίτια των Εβραίων. Τα κεφάλαια της κοινότητας εδώ και καιρό έχουν εξαντληθεί. Ο τοπικός Τύπος κάθε μέρα διεγείρει τον αυτόχθονα πληθυσμό κατά των Εβραίων. Ορδές ενθουσιασμένων ανδρών και γυναικών κατακλύζουν τους δρόμους. Το Γκέτο βρίσκεται σε κατάσταση πολιορκίας. Φαίνεται ότι οι Κερκυραίοι αποφάσισαν να οδηγήσουν σε λιμοκτονία τους άτυχους Ισραηλίτες. Σε μια Κοινότητα αποτελούμενη από τέσσερις χιλιάδες ανθρώπους, οι οποίοι στερούνται τα αναγκαία της ζωής, οι περιπτώσεις ασθενειών είναι καθημερινές στερώντας τους ακόμη και, την δυνατότητα να φέρουν ένα γιατρό. Οι νεκροί παραμένουν χωρίς ταφή για πολλές ημέρες, μέχρι οι αρχές  να αποκτήσουν θάρρος, για να μπορέσουν να προστατεύσουν τα σώματα των νεκρών. Την περασμένη εβδομάδα, μετά το πέρας της κηδείας, το πλήθος κατεδάφισε το εβραϊκό νεκροταφείο, καταστρέφοντας τις ταφόπλακες και βάζοντας φωτιά στο παρεκκλήσι. Δύο Εβραίοι σκοτώθηκαν την Δευτέρα στην Κέρκυρα. Έγινε προσπάθεια για να βοηθηθεί το γκέτο στην πυρκαγιά που ξέσπασε. Οι Εβραίοι ήδη υποφέρουν από την πείνα και, υπάρχει κίνδυνος  ξεσπάσματος τύφου. Η Εβραϊκή συνοικία  περιβάλλεται από ένα κλοιό  στρατευμάτων. Δεν επιτρέπεται στους Εβραίους  να περάσουν έξω από το γκέτο, τα δε καταστήματα είναι κλειστά..

-Στο σημείο αυτό αξίζει να παρουσιάσουμε το βιβλίο που έγραψε ο Γεώργιος Ζαβιτσιάνος.(*) «Ακτίς Φωτός» το 1891 έτος των γεγονότων

(*)Γεώργιος Ζαβιτσιάνος (Κέρκυρα, 1845 - Αθήνα, 1916), πατέρας του Κωνσταντίνου, σπούδασε φυσικός στο Παρίσι, δίδαξε στην Αυτοκρατορική Ακαδημία της  Κωνσταντινούπολης και σε σχολεία της Κέρκυρας. Εργάστηκε σε εθνικά ζητήματα και κυρίως για την επιτυχία της Κρητικής επανάστασης του 1889. Δημοσίευσε πολλά άρθρα και μελέτες σε ελληνικά και ξένα περιοδικά.

Στο βιβλίο του αποτελούμενο από 376 σελίδες, αντικρούει ιστορικά τα περί θυσιών του αίματος και παίρνει  θέση για τα συμβάντα του 1891 στην Κέρκυρα.

-Τα γεγονότα είχαν στο μεταξύ προκαλέσει διεθνή συγκίνηση και, ιδαίτερα τη δυσαρέσκεια της αυτοκράτειρας της Αυστρίας Ελισσάβετ, η οποία βρισκόταν στην Κέρκυρα, αλλά και της φιλεύσπλαχνης πρώην Αυτοκράτειρας της Γαλλίας, Ευγενίας, η οποία έφτασε στο νησί.

Η Αυτοκράτειρα της Γαλλίας, Ευγενία, σύζυγος του Ναπολέοντα Γ'.

Στο βιβλίο της MemoirsoftheEmpressEugenie (Volume 1), περιγράφει, ότι σε ένα από τα ταξίδια της είχε μια αξέχαστη συνάντηση στην Κέρκυρα,με την αυτοκράτειρα της Αυστρίας, λίγο μετά τον μυστηριώδη θάνατο του Αρχιδούκα Ρούντολφ και, περιέργως η Αυστριακή Αυτοκράτειρα έδωσε όλες τις λεπτομέρειες αυτής της φοβερής τραγωδίας. Η Αυτοκράτειρα Ευγενία έτυχε να βρίσκεται στο νησί τις ημέρες των επεισοδίων του 1891. Έφτασε στις 5 Μαΐου και κατέλυσε στο ξενοδοχείο Μ. Βρετανία. Στις 6 Μαΐου πήγε στο Γκέτο και στις 9 Μαΐου αναχώρησε για την Δαλματία. Πριν φύγει προσέφερε 500 φράγκα για τους φτωχούς Ισραηλίτες. 

-Στο μεταξύ οι διπλωματικές πιέσεις που ασκήθηκαν προς την ελληνική κυβέρνηση πήραν μορφή τελεσιγράφου στις αρχές Μαΐου. Στο τέλος του πρώτου δεκαημέρου του ίδιου μήνα, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά και Αυστριακά πολεμικά πλοία εστάλησαν στην Κέρκυρα. Η κατάσταση άγγιζε την τραγωδία: «Από της 4ης Απριλίου διατελεί η εβραϊκή συνοικία εν στενώ  αποκλεισμώ. Πολλοί Εβραίοι αναγκάζονταν να επαιτώσιν όπως αγοράσωσιν ολίγον άρτον διά τας οικογενείας των. Αν ο αποκλεισμός παραταθή επί τινας ημέρα, ότε ο καύσων θα κατασταθή μάλλον επαισθητός, βέβαιον είναι ότι η δημόσια υγεία σπουδαίον διατρέχει κίνδυνον επειδή δεν είναι απίθανον να αναπτυχθή εν τη Ισραηλιτική συνοικία επιδημική τις νόσος, αφού οι κάτοικοι ταύτης αναγκάζονται να μένωσι κεκλεισμένοι εις τα πυκνότατα κατωκημένας οικίας των εν αις συνεσωρεύθησαν και πάντες οι εκτός της εβραϊκής κατοικούντες Ισραηλίται, ούτως ώστε εν περιωρισμένω χώρω είνε εγκεκλεισμένοι εξακισχίλιοι (6.000) άνθρωποι!» («Εφημερίς», 5 Μαΐου 1891).

-Ανάμεσα στους χιλιάδες Εβραίους που έφυγαν  αμέσως, αλλά και λίγα χρόνια αργότερα, ήταν και η οικογένεια του μετέπειτα σημαντικού Γαλλόφωνου λογοτέχνη Αλμπέρ Κοέν, η οποία μετανάστευσε το 1895. Ο Αλμπέρ Κοέν στο βιβλίο του  Dissonant voices του Abecassis, έχει  μια υποσημείωση σχετικά με το πογκρόμ της Κέρκυρας το 1891, το οποίο προκάλεσε την μείωση της Εβραϊκής Κοινότητας . Τελικά έμειναν στο νησί περίπου 2000 Εβραίοι από 5000, που ήταν πριν τα επεισόδια.

Η πολιτική κατάσταση στην Κέρκυρα το 1891

Ο Χαϊμ Σάρδας απόγονος της οικογένειας Σάρδα, σε μια επιστολή που στέλνει προς το Περιοδικό «Χρονικά» τχ. 95 (Μάιος - Ιούνιος 1987) μεταξύ άλλων γράφει:

…………Όλα αυτά τα γεγονότα έγιναν για πολιτικούς λόγους, επειδή οι περισσότεροι Εβραίοι της Κέρκυρας ήσαν εναντίον του κόμματος Θεοτόκη, τότε υπουργού και μετέπειτα πρωθυπουργού της Ελλάδος. Οι Σάρδα ήσαν εκ των πρώτων πολιτικών αντιπάλων του Θεοτόκη και γι’ αυτό ακριβώς το λόγο πλήρωσαν ακριβά  την πολιτική τους ιδεολογία,……….

(Ευτυχίας Λιάτα «Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ  Η «ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ 1891» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2006»)

Κεντρική πολιτική σκηνή:

Δηλιγιάννης-Τρικούπης

Το 1886 πέφτει η κυβέρνηση Δηλιγιάννη και ο βασιλιάς αναθέτει την πρωθυπουργία στον Χαρίλαο Τρικούπη. Ο Γεώργιος Θεοτόκης γίνεται Υπουργός Ναυτικών.

Θεόδωρος Δηλιγιάννης - Γεώργιος Θεοτόκης

Το 1887 οι  κερκυραίοι αδελφοί Ιωάννης και Σπυρίδων Μπονάτης καταδικάζονται σε θάνατο για τη δολοφονία του συνεταίρου τους Σπύρου Μωραΐτη. Οι καταδικασθέντες είναι κομματικοί  φίλοι του Θεοτόκη, ο οποίος προσπαθεί να μετατρέψει την ποινή σε ισόβια. Οι τοπικοί αντίπαλοι μεταφέρουν το θέμα στη Βουλή, όπου κατηγορείται για συνηγορία  αισχρών δολοφόνων.

Στις 4 Ιουνίου 1887 γίνονται Δημοτικές εκλογές στην Κέρκυρα, όπου εκλέγεται Δήμαρχος  ο αδελφός του Γ. Θεοτόκη, Μιχαήλ ή Μίκιος.

Ο Μίκιος ζητά από τον αδελφό του να έρθει στην Κέρκυρα….

«Ο Βασιλάκης ζηλεύει που εσύ και όχι αυτός έγινες υπουργός και είναι έτοιμος να συμπράξει με τον Πολυλά στο Δηλιγιαννικό συνδυασμό. Αν αυτό συμβεί, καθώς υπάρχουν από πολλά στελέχη μας παράπονα γιατί δεν φροντίσαμε για τα ρουσφέτια τους, προβλέπω ότι θα πάμε άσχημα στις εκλογές…...»

Η πρόβλεψη του Μίκιου βγαίνει αληθινή. Στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου του 1890 μόλις που καταφέρνει ο Γ. Θεοτόκης να διασωθεί. Πρώτος βουλευτής Κερκύρας βγήκε ένας Μαντουκιώτης με το όνομα Σέχος και με το σύνθημα:

«Ψηφίστε, γιατί δεν είμαι ούτε Βενετσιάνος, ούτε Βυζαντινός. Είμαι βέρος Μαντουκιώτης και θα σας βοηθήσω σε κάθε σας ανάγκη»

Φράση του 11χρονου γιου του Γ. Θεοτόκη, Ιωάννη ή Τζων, σε γράμμα από την Αθήνα προς την μητέρα του 10 Οκτωβρίου 1890:

«Είναι μερικαί ημέραι ότε οι Δηληγιαννικοί εβάρεσαν πιστολιές εις το σπίτι του κ. Ράλλη και έκαναν μεγάλας τρύπας και έσπασαν τα τζάμια….»

(Γεώργιος Ράλλης, Γεώργιος Θεοτόκης Ο πολιτικός του μέτρου, Ευρωεκδοτική, Αθήνα,  σελ.130)

Στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου ο Δηλιγιάννης επικρατεί κατά κράτος του Τρικούπη.

Το 1891 γίνονται στην Κέρκυρα Δημοτικές εκλογές. Υποψήφιος των Θεοτοκικών ήταν ο Μίκιος. Οι Βασιλάκηδες με το μίσος που έτρεφαν προς του Θεοτοκικούς, αποφάσισαν να κατεβάσουν ως αντίπαλο του Μίκιου τον έναν από τους αδελφούς τους, τον Κωνσταντίνο Βασιλάκη.

Στην προεκλογική περίοδο του 1891 διαπράττεται η δολοφονία της Ρουμπίνας Σάρδα.

Οι Δηλιγιαννικές εφημερίδες των Αθηνών κατηγορούν τον Γ. Θεοτόκη, ότι η εξέγερση εναντίον των Εβραίων, ήταν έργο του  για να δημιουργήσει πρόβλημα στην κυβέρνηση Δηλιγιάννη. Ο Θεοτόκης αποκρούει την κατηγορία.

Ο Θεοτόκης προσπαθεί  με διάφορους τρόπους να εκφοβίσει τους Εβραίους, ώστε ακόμα και αν δεν μεταστραφούν προς το δικό του κόμμα, τουλάχιστον να μην προσέλθουν στην ψηφοφορία. Άνθρωποί του βεβηλώνουν τους εβραϊκούς τάφους, στέλνουν ανώνυμες απειλητικές επιστολές, με τις οποίες απειλούν και τρομοκρατούν ότι θα προχωρήσουν σε πυρπολήσεις σπιτιών και φόνους ισραηλιτών.

(Ευτυχίας Λιάτα «Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ  Η «ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ 1891» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2006» σελ.43)

Η Ελληνική Κυβέρνηση εκείνη την εποχή είχε επιβάλλει λογοκρισία στις ανταποκρίσεις αλλά και στην ιδιωτική επικοινωνία που είχε σχέση με τα συμβαίνοντα στην Κέρκυρα. Όσοι, όμως, από τους ανταποκριτές μπορούσαν να στείλουν κρυπτογραφημένα μηνύματα, τα έστελναν σε μεγάλο αριθμό σε όλον τον κόσμο. Οι υπάλληλοι του τηλεγραφείου ισχυρίζονταν ότι ποτέ τους δεν είχαν τόση πολύ δουλειά. Όσοι ανταποκριτές δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα έστελναν τις ανταποκρίσεις τους μέσω ταχυδρομείου και αργούσαν να φτάσουν στον προορισμό τους.

Η εφημερίδα «Ακρόπολις» έστειλε έναν εξαίρετο για την εποχή δημοσιογράφο τον Ν. Σπανδώνη να πάρει συνεντεύξεις από τους αναμεμειγμένους στο σκάνδαλο. Μια από αυτές ήταν και του Γεωργίου Θεοτόκη, που δημοσιεύεται στο παράρτημα του εξαίρετου βιβλίου της Ευτυχίας Λιάτα «Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ  Η «ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ 1891» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2006» σελ.202

Η συνέντευξη αυτή του Θεοτόκη περιλαμβάνει δύο σημεία που θα θέλαμε να τονίσουμε:

1^ον ). Αναφέρεται στα επινίκια που έγιναν τον προηγούμενο Οκτώβρη από τους Δηλιγιαννικούς, που  κατά την άποψη του έκαναν βανδαλισμούς, σπάζοντας παράθυρα και  επιτίθονταν  σε κάθε αντίπαλό τους. Αυτό κατά την άποψη του που τώρα συνέβαινε ήταν προέκταση των τότε επεισοδίων, διότι όταν δεν τιμωρήσεις ένα παιδί που κάνει αταξία, αυτό  επαναλαμβάνει το λάθος του.

2^ον ).Παραδέχεται ότι ο Δήμαρχος αδελφός του, δεν αναμείχθηκε για να μην βοηθήσει τον Δηλιγιάννη στην δύσκολη κατάσταση που βρέθηκε με τα επεισόδια εναντίον των Εβραίων.

Πολύ περισσότερο αντισημιτικός  και φανατικός εκδηλώνεται σε συνέντευξή του στην «Ακρόπολη», ο Ιάκωβος Πολυλάς .

O λόγιος αυτός είχε χρόνια που ασχολούνταν με τα πολιτικά πράγματα της Κέρκυρας. Το 1891 ήταν στο περιθώριο, αλλά ο λόγος του επηρέαζε αρκετό κόσμο της Κέρκυρας. Από αρχής ήταν αντίθετος και προς τους καθολικούς και προς τους Εβραίους.

-Αι ταραχαί, είχε δηλώσει, αι οποίαι συνέβησαν εις τον τόπον μας υπήρξαν πράγμα το οποίον αργά ή γρήγορα θα συνέβαινε. Δεν είναι τίποτε καινούργιο. Εγώ το είχα προδεί προ πολλού και το είπα στους Εβραίους, τους οποίους γνωρίζω. Τους είπα επανειλημμένως προσέξατε, σηκώσατε κεφάλι, μας παραμπήκατε στη μύτη, υπερηφανεύεστε, αρχίσατε να φέρεστε απότομα προς τους Χριστιανούς. Προσέξατε η διαγωγή σας αυτή θα σας βγει σε κακό. Δεν με ήκουσαν, δεν ηθέλησαν να ακούσουν την φωνήν της φρονήσεως και συνέβει ότι συνέβει(….).Γιατί θέλετε ο Κερκυραίος ν’ αγαπά τον Ιουδαίον; Να τον θεωρεί ίσον του, αδελφόν του;

(Ευτυχίας Λιάτα «Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ  Η «ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ 1891» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2006» )

Με τις εφημερίδες του Κώδων και Ρήγας Φεραίος

Περνά τις ιδέες του. Αντιπαλεύεται το Θεοτοκικό κόμμα αν και στο τέλος συμμαχεί με αυτό.

Ο Γ. Θεοτόκης με τη δική του εφημερίδα παρουσιάζει τις δικές του πολιτικές θέσεις.

Η αντιπαλότητα μεγάλη και ο διοχετευμένος φανατισμός οδηγεί τους πολιτικούς, προς ίδιον συμφέρον στην πλήρη εκμετάλλευση ενός φόνου. Η Κερκυραϊκή πολιτική ζωή που από την Ένωση και μετά έκανε πιο εμφανή την προϋπάρχουσα  ιδιομορφία της, έχει πλέον Ελλαδοποιηθεί.

Στον άνθρωπο υποβόσκει κάποιο λανθάνον ψυχολογικό υπόβαθρο, που την κατάλληλη στιγμή, το εκμεταλλεύονται ομάδες ανθρώπων όπως, πολιτικοί, θρησκείες, αιρέσεις, κινήματα, κ.α. φέρνοντας το στην επιφάνεια, δημιουργούν τον φανατισμό, πάντα για δικό τους όφελος.

«Φανατισμός»,

ανάρτηση της 17ης Μαρτίου 2008 από τον doctor http://doctordimitris.blogspot.gr/2008/03/blog-post_17.html 

«Πλήθη Κερκυραίων συγκεντρώθηκαν πάραυτα, σε κατάσταση υστερίας

Η συνταγή γνωστή: επιστρατεύονται οι φοβικές και μισαλλόδοξες ψυχώσεις του όχλου, εφευρίσκεται/κατασκευάζεται η αφορμή (η φήμη περί της κλοπής του κοριτσιού ώστε να χρησιμοποιηθεί ως θύμα σε εβραϊκή ανθρωποθυσία),  οργανώνεται η συνάθροιση του μαινόμενου πλήθους, ένας πύρινος λόγος από κάποιον ταγό, ένα σύνθημα, ένα νεύμα, δάδες και όπλα στα χέρια, ουρλιαχτά , και τα αποτελέσματα δεν μπορεί να τα συλλάβει ο νους του ανθρώπου

Τι είναι αυτό που μετατρέπει έναν πολίτη σε μέλος μιας αγέλης που επιτίθεται;

Ο φανατισμός, η μισαλλοδοξία και το μίσος για τον «Άλλον».

Το μίσος που διδάσκεται από την οικογένεια, από το σχολείο, από τους παπάδες, και έτσι ο μέσος πολίτης  –και όχι μόνο- μαθαίνει να μισεί, μαθαίνει στα προβλήματά του να βρίσκει ενόχους και όχι λύσεις.

Οι πολιτικές ιδεολογίες στις ακραίες τους μορφές και η θρησκοληψία είναι οι μέντορες του φανατισμένου ανθρώπου.

Ο φανατισμένος άνθρωπος δεν δίνει το δικαίωμα στην ύπαρξη της άλλης γνώμης. Όταν υπάρξει άλλη γνώμη, τότε οι απαντήσεις είναι «έτοιμες».

Γράφει ο Θανάσης Τριαρίδης:
«Όποτε κάνω κριτική στις θρησκείες ή στην εκκλησία, γίνομαι «Αντίχριστος», όποτε μιλάω για τα εγκλήματα των Ελλήνων γίνομαι «ανθέλληνας», όποτε κάνω λόγο για τα εγκλήματα του κομμουνισμού μεταβάλλομαι σε «φασίστα»

Μια ανοιχτή κοινωνία στην πράξη, οφείλει να είναι ανεκτική στο διαφορετικό, όπως αυτό κι αν προσδιορίζεται: στις πολιτικές πεποιθήσεις, στις σεξουαλικές προτιμήσεις, στη θρησκεία, στο χρώμα του δέρματος, στη γλώσσα.»

(Ανδρέας Γραμμένος 28 Δεκεμβρίου, 2009)

Για την ερμηνεία του φαινομένου πρέπει να ληφθούν και κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες της εποχής. Πρόκειται για μία εποχή που ο Κερκυραίος αγρότης ζει ακόμη υπό φεουδαλικό καθεστώς και ο ποπολάρος της πόλης ακόμη αντιμετωπίζει τον αποκλεισμό των αριστοκρατών. Η Ένωση και η Ενσωμάτωση είχαν βαθύτατα απογοητεύσει τους Κερκυραίους των κατώτερων τάξεων γιατί στην πράξη δεν πέτυχαν την κατάλυση των φεουδαλικών δεσμών. Οι Κερκυραίοι λοιπόν ήταν εξοργισμένοι και νομίζω ότι αυτό έπαιξε τον ρόλο του. Οι Εβραίοι της Κέρκυρας (και όχι μόνο), αντίθετα από ό,τι πιστεύουν πολλοί δεν ήταν όλοι πλούσιοι, ούτε όλοι δάνειζαν τους φτωχούς αγρότες και ποπολάρους. Αντίθετα, αυτοί που ασχολούνταν με την τοκογλυφία αποτελούσαν μάλλον μία πολύ μικρή μειονότητα στο σύνολο του εβραϊκού πληθυσμού. Από την άλλη, όμως, λόγω των περιορισμών του παρελθόντος, οι περισσότεροι Εβραίοι δεν ήταν αγρότες, αλλά τεχνίτες και καταστηματάρχες. Ως εκ τούτου, ανεξάρτητα από τον τρόπο που συνέβαινε αυτό, ο Κερκυραίος έβλεπε συχνά κάποιον Εβραίο να παίρνει αρκετά από τα λιγοστά χρήματα που είχε και να τα βάζει στο συρτάρι του. Αυτήν ακριβώς τη φαντασιακή αντίληψη των πραγμάτων ήταν εύκολο κάποιοι πολιτικοί και πολιτευτές (πχ ο Πολυλάς) να στρέψουν εναντίον των Εβραίων, ώστε να καλύψουν τα ελλείμματα της Ελληνικής Πολιτείας απέναντι στους φτωχούς Κερκυραίους. Και νομίζω ότι αυτό ίσως είναι το κλειδί της όλης υπόθεσης

H συκοφάντηση των Επτανησίων από την Ελληνική Κυβέρνηση

Η  διεθνής κατακραυγή οδηγεί την Ελληνική κυβέρνηση σε μια μεγάλη απρέπεια. Προσπαθώντας  να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, βρίσκει με  ευκολία, δια του στόματος του Πρεσβευτή της Ελλάδος στο Λονδίνο Ιωάννη Γεννάδιου, να κατηγορήσει βαρύτατα του Κερκυραίους και γενικότερα τους Επτανησίους και να τους ξεχωρίσει από την υπόλοιπη Ελλάδα, για τις βάρβαρες πράξεις κατά των Εβραίων.

Ο Ιωάννης Γεννάδιος δημοσιεύει, μεταξύ άλλων, στην Αγγλική Εφημερίδα “Daily News”:

…..Hεν Ελλάδι κατάστασις, ήν ανωτέρω υπέμνησα, και  η πλήρης ευημερία ην άνευ υπερβολής εξέθηκα, κατά δυστυχίαν διεταράχθει  σκληρώς υπό των Ιονίων ημών αδελφών, οίτινες ούτως ανέμνησαν ημάς ότι η μεσαιωνική ενετική παράδοσις δεν επεσβέσθη εν Επτανήσω.Ει και δε τα συμβάντα άτινα πάντες οικτείρομεν, δύνανται να θεωρηθώσιν ακατάσχετος έκρηξις λαϊκού αισθήματος ομοία προς την εν νέα Ορλεάνη ης εσχάτος εγενόμεθα μάρτυρες, ουδέν ήττον πιστεύομεν ότι θα ήσαν αδύνατα εν οιωδήποτε άλλω τόπω της Ελλάδος.Οι Ιόνιοι ημών αδελφοί επομένως έχουσιν προ εαυτων βαρείαν υποχρέωσιν, ην δυσκόλως θα δυνηθώσιν ν’αποτίσωσι, τουτέστι να εξαγνίσωσι το έθνος εκ πράξεων, ων πάντη αθώα είναι η ολομέλεια του Ελληνικού λαού, και αίτινες πληρούσιν αυτόν αγανακτήσεως και αισχύνης.

(Ευτυχίας  Λιάτα  «Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ  Η «ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ 1891» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2006» )

Από την πιο πάνω συκοφαντική όσο και προσβλητική θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης  προς τους Επτανήσιους, είμαστε βέβαιοι ότι  η Επτάνησος είχε Ελλαδοποιηθεί  όσον αφορά  την πολιτική και τους πολιτικούς, αλλά το Ελληνικό κοινοβούλιο δεν είχε δεχτεί καθόλου την κουλτούρα της Βουλής των Επτανησίων. Η αδυναμία της τότε Ελληνικής Κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τα επεισόδια  και την διεθνή κατακραυγή, φτάνει στο σημείο να κατηγορεί τους Επτανήσιους ότι για τις πράξεις τους «πρέπει να εξαγνίσουν το έθνος για τις οποίες είναι αθώος όλος ο Ελληνικός λαός». Στην ιστορία  ενός κράτους συμβαίνουν έκτροπα, όπως αυτό που συνέβη στην Κέρκυρα, αλλά  μια συντεταγμένη πολιτεία δεν αντιμετωπίζει ένα κομμάτι της πως παραμένει στο μεσαίωνα για να καλύψει η ίδια την αδυναμία της.

Για την επιβεβαίωση των πιο πάνω και την αντιμετώπιση των άλλων Ελλήνων προς τους Επτανήσιους παραθέτουμε διαμαρτυρία του Γεωργίου Θεοτόκη προς τον Πρωθυπουργό  Χ. Τρικούπη, πολύ πριν τα επεισόδια, στον οποίον ζητά να καλέσει όλους τους υπουργούς του και  να τους ανακοινώσει :

…οι Κερκυραίοι αλλά και οι υπόλοιποι Επτανήσιοι εκφράζουν το δίκαιον παράπονον ότι από της Ενώσεως, επί ολόκληρον δηλαδή εικοσαετίαν, αι διάφοραι κυβερνήσεις έχουν συμπεριφερθεί αστόργως έναντι των Επτανησίων.

(Γ.Ράλλη:Γεώργιος Θεοτόκης Ο πολιτικός του μέτρου σελ.129.}

Στην Κέρκυρα έγινε σάλος για τις δηλώσεις του Γεννάδιου. Ο Ιακ. Πολυλάς ξεσπαθώνει. Μεταξύ άλλων αποκαλεί τον πρεσβευτή «ανιστόρητο Αντιπρόσωπο τη Ελληνικής Κυβέρνησης», του θυμίζει συμβάντα με νεκρούς στην Αθήνα, τα γεγονότα του Δήλεση κ.λ.π.

Το Δημοτικό συμβούλιο εκδίδει προς έγκριση από την Κυβέρνηση την 31/5/1891 ψήφισμα διαμαρτυρίας με το οποίο αναιρεί και καταδικάζει τις απόψεις Γεννάδιου αποκρούοντας «μετ’ αγανακτήσεως τα αισθήματα της μισαλλοδοξίας και μεσαιωνικής  βαρβαρότητας   άτινα αποδίδει εις τους Κερκυραίους»

Το ψήφισμα δεν εγκρίνεται από την Ελληνική Κυβέρνηση.

Ζητήθηκε από την Κυβέρνηση να εγκαλέσει τον πρεσβευτή της και να αποκηρύξει το δημοσίευμά του. Τίποτε δεν έγινε.

(Ευτυχίας Λιάτα «Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ  Η «ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ 1891» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2006» )

Συμπέρασμα από όλα τα πιο πάνω είναι :

Πολύ λίγο έγινε πραγματική και ενδελεχής  εξέταση για την διαλεύκανση ενός εγκλήματος.

Ένα παιδί 8 χρονών σκοτώθηκε.

Αστυνομικοί ακολουθώντας την πολιτική τους υποτέλεια πράττουν για τα συμφέροντα του Κόμματος στο οποίο  ανήκουν, αποβλέποντας σε προσωπικά ρουσφέτια. Δικαστικές αρχές προσπαθούν να είναι αντικειμενικές χωρίς να θέλουν να πάνε κόντρα στην Κυβέρνηση, που τους έχει τοποθετήσει. Από αυτούς δεν μπορούμε να εξαιρέσουμε και την έκθεση του Εισαγγελέα Θεογένη Μεταξά, που αναφέραμε πιο πάνω. Μια κυβέρνηση που είναι αδύναμη να επιβάλει την τάξη για να μην έχει πολιτικό κόστος και να μην χάσει τις ισορροπίες με το εξωτερικό. Μια αντιπολίτευση που εκμεταλλεύεται αδυναμίες και πράττει εκβιασμούς για να πετύχει στις εκλογές. Ένας Δήμαρχος εξαφανισμένος και ένα παιδί σφαγιασμένο. Αλήθεια τι αξία έχει μια ζωή, μπροστά  στο προσωπικό συμφέρον. Εγώ θέλω να γίνω Δήμαρχος, Υπουργός, Λόγιος, Ανώτερος Αστυνομικός, Ανώτερος Δικαστικός λειτουργός κ.λ.π.

Η εκκλησία  «Μη μου τους κύκλους τάραττε», άλλωστε Εβραία ήταν. Ο Επίσκοπος Κερκύρας ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΒΟΥΛΙΣΜΑΣ(1884-1895)  άφαντος. Τι μας νοιάζει εμάς;

Ο Καθολικός αρχιεπίσκοπος Βόκης στην συνέντευξή του στον ανταποκριτή της Ακρόπολης:

-Δεν ηξεύρω τίποτε. Εγώ δεν ανεμίχθην διόλου στην υπόθεσιν ταύτην. 

Ένα παιδί 8 χρονών σκοτώθηκε.

Oi ξένες δυνάμεις ανησυχούν για τα δικά τους γεωπολιτικά συμφέροντα. Οι Εβραίοι πιέζουν για τα παγκόσμια οικονομικά τους συμφέροντα. Οι Εβραϊκές τράπεζες απειλούν να κόψουν τις χρηματοδοτήσεις προς την Ελλάδα.

Την σκότωσαν Εβραίοι φωνάζουν οι μεν.

Την σκότωσαν οι Χριστιανοί φωνάζουν οι δε.

Και το κορίτσι;  Έχοντας παράφυση βιασμό, κατατεμαχισμένο,  χωρίς σταγόνα αίμα, εγκαταλελειμμένο σ’ ένα σάκο με ασβέστη, πίτουρα και άχυρα. Δεν βαριέσαι, ποιος νοιάζεται;

Χαρακτηριστική για τη ζωή στην Εβραϊκή συνοικία είναι η ανταπόκριση που στέλνει στην «Ακρόπολη» ο απεσταλμένος της στην Κέρκυρα.

…Εκεί κοντά που μένει ο Σάρδας (πατέρας της Ρουμπίνας) υπάρχει κάποια τυφλή με το όνομα Μαρία. Κάνει την χαρτομάντισσα και είναι και προαγωγός. Το βέβαιο είναι ότι εκεί πήγαινε και η Ρουμπίνα. Θεωρείται επίσης βέβαιο ότι στο σπίτι αυτό συναντιόνταν με την Ρουμπίνα ο Κόττης (αυγοπώλης) Αργυρίου ….είναι βεβαιωμένο επιστημονικά ότι η Ρουμπίνα ήταν φθαρμένη παρά φύση και ότι αντί αγνώστου αμοιβής παρέδιδε η Μαρία αυτήν σε φαύλους για παρά φύση ασέλγεια.

Τα Εβραϊκά στην λογοτεχνία

H Λαϊκή μούσα

Δεν είναι κρίμα αδελφοί δεν είναι αμαρτία

Σε κοιμητήριο εβραϊκό να κείτετ’ η Μαρία; (*)

Η Μαρία ήτο χριστιανή ήτανε βαφτισμένη.

Σε κοιμητήριο εβραϊκό την έχουνε θαμμένη.

------*-------

(*)Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι μεταξύ όλων των άλλων υπήρξε η φήμη ότι η δολοφονημένη κοπέλα ήταν χριστιανή, ονομάζονταν Μαρία Δεσσύλα και η καταγωγή της ήταν από τα Γιάννενα.

«Σε κοιμητήριο οβραίϊκο

Ευρίσκεται η Μαρία.

Οι οβριοί της έκαμαν

Τα τρομερά μαρτύρια

Κ’ οι άγγελοι της έπλεκαν

στεφάνι με λουλούδια»

--------*---------

Μια άλλη λογοτεχνική ματιά στο πογκρόμ της Κέρκυρας, από τον Γεώργιο Σουρή. Ο Σουρής βέβαια στον Ρωμηό  τονίζει τον επεισοδιακό χαρακτήρα των γεγονότων, αλλά δεν νομίζω ότι κρατάει ίσες αποστάσεις. Να σημειώσω ότι το ποίημα δημοσιεύτηκε στο φ. 341 του Ρωμηού (4 Μαΐου 1891)

Των Εβραίων διωγμός
και σφαγή κι αλαλαγμός

Πω πω! με τους Εβραίους μεγάλο ξαφνικό…
(…) οι Κερκυραίοι και οι Ζακυνθινοί,
σκυλοκαυγάς, αντάρα, και τόσο φονικό,
κι ακόμη ποιος ηξεύρει τι έχει να γενεί.
Αλαλαγμός και θρήνος, παντού φωτιά και λαύρα,
και φεύγουν οι Εβραίοι αλλού να κάνουν χάβρα.

Εκ βάθρων συγκλονείται η νέα Βαβυλών…
Ουαί στον Ιεφθάε, ουαί στον Ζαβουλών!
Αποκλεισμός και τρόμος, βαρούν καμπαναρία,
τσακώνεται ο Νιόνιος μετά του Αζαρία,
αγρίως αλαλάζουν Ραβίνοι και παπάδες
και σπάνε τα ποτήρια και παν οι μαστραπάδες.

Πας εν Χριστώ πολίτης και τέκνον της αγάπης
λυσσομανά, φρενιάζει και γίνεται χασάπης,.
κι ο λέγων πως η πίστις δεν είναι για τα μάτια,
όταν Εβραίο τύχει τον κάνει δυο κομμάτια,
και ζωντανό δεν μένει ούτε τσιφούτη κτήνος,
και χαίρει η Εκκλησία και ο παπα-Μαρτίνος.

Σηκώνεται και κάθε Χριστιανή γυναίκα
κι οργής σκουπίζει μύδρους και κεραυνούς και λάβαν
και με τα τσόκαρά της η καθεμιά Ρεβέκκα
στην Χαναάν πηγαίνει για να ευρεί τον Λάβαν.
Στρατός και πυροβόλα, βροντά και το Σινά
και τρέχουν οι Εβραίοι και παίρνουν τα βουνά.

Κατρακυλούν τα φόντα, σκοτίζεται κι ο ήλιος.
μα πιο πολύ αφρίζει κάθε πιστός Σγαρίλιος,
και μέσα στην αντάρα και μες στο φονικό
στην Κέρκυρα πηγαίνει βαπόρι αγγλικό,
και αν δεν βάλει χέρι κι η μήτηρ Θεοτόκος
μπορεί να γίνει πάλι κανένας νέος μπλόκος.

Κι ο Θοδωρής, η μόνη ασφάλεια και σκέπη
παγίδας και πλεκτάνας του Χαριλάου βλέπει
Κι ενώ εκείνος τρώγει στο Μεσολόγγι σπάρους
αυτός συστήνει γνώσιν κι αγάπην στους πολίτας
γιατί ό,τ’ είχε πάθει με τους παλιο-Βουλγάρους
φοβάται μην το πάθει και με Ισραηλίτας.

αντίκτυπος του νου: Κέρκυρα 1891

Το διήγημα «Ο αντίκτυπος του νου» θεωρείται το τελευταίο διήγημα που έγραψε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.

Το μισό διήγημα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Χαραυγή» της Μυτιλήνης (που ακόμα βρισκόταν υπό οθωμανική κυριαρχία) στις 15 Δεκεμβρίου 1910. Ο Παπαδιαμάντης αρρώστησε και πέθανε στις 3 Ιανουαρίου 1911 χωρίς να έχει στείλει στο περιοδικό το άλλο μισό. Μερικά χρόνια αργότερα, ο Κ. Φαλτάιτς επισκέφθηκε τη Σκιάθο, βρήκε τις αδελφές του Παπαδιαμάντη και μαζί με άλλα χαρτιά που του έδωσαν ήταν και το χειρόγραφο με τη συνέχεια του διηγήματος (αν και το τέλος έλειπε). Το διήγημα ολοκληρωμένο δημοσιεύτηκε το 1929 στο «Μπουκέτο».

Στο διήγημά του «Ο αντίκτυπος του νου», ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης παρουσιάζει μια παρέα φτωχογλεντζέδων που κάνουν «σπονδάς εις τον Βάκχον» «εις του Καρμάνη το μπακάλικον». Οι πιο αχώριστοι της παρέας είναι τρεις, ο σιτσιλιάνος Αντώνιος Αλμπέργος από την Κατάνια, ο Σαββατίνος Λευί ή Σάλβος, εβραίος από την Κέρκυρα, και ο Λύσανδρος Παπαδιονύσης, «ένας από τους δικούς μας» και ολοφάνερο άλτερ έγκο του Παπαδιαμάντη. «Τρεις άνθρωποι, τρεις φυλαί, τρία θρησκεύματα, ως κοινόν γνώρισμα είχον μεγάλην κλίσιν εις τα γιουβέτσια, τα οποία παρήγγελλον εις τον γειτονικόν φούρνον, με μακαρόνια πολύ χονδρά, ραβδωτά, τα οποία τινές ονομάζουσι, δεν ηξεύρω διατί, σέλινα». Στην παρέα προστίθεται κι ένας γέρος ιταλοκερκυραίος, ο μπαρμπα-Νιόνιος ο Πούπης, ο οποίος σιγά-σιγά πιάνει μεγάλες φιλίες με τον Σάλβο τον εβραίο.

Μαζύ έτρωγαν, μαζύ έπιναν, μέ τον Σάλβον. Ποτέ δεν τα είχαν τόσον καλά… Αίφνης ένα πρωί, κατά Μάρτιον μήνα, ενώ επλησίαζε το Πάσχα, έρχεται από την Κέρκυραν είδησις, και την ανέγραφον όλ’ αι εφημερίδες, ότι οι εκεί Εβραίοι ήρπασαν μικράν κορασίδα χριστιανήν, και τήν έσφαξαν· της έπιαν το αίμα!…

Άμα ήκουσεν ο μπάρμπα Πούπης την εΐδησιν, ότι εις την πατρίδα του (όπου είχε τριάντα χρόνους να πατήση) συνέβη αυτό το πράγμα, έγεινεν αμέσως πυρ και μανία εναντίον των Εβραίων. Ω! να είχεν ένα Εβραίον νά τον πνίξη!…

Κατά συγκυρίαν, εκείνην την στιγμήν, εισήρχετο εις το καπηλείον ο Σάλβος… Ιδού είς Εβραίος! Και Εβραίος μάλιστα εκ Κερκύρας, εκεί­θεν όπου οι ομόθρησκοί του έπραξαν το ανοσιούργημα…

Ο μπαρμπα-Πούπης εγείρεται, σφίγγει τας πυγμάς απειλητικώς, πάλ­λει ταύτας άνω και κάτω κυκλοτερώς, ως προς πυγμαχίαν, και εφορμά κατά του Σάλβου.

— Μωρέ σκυλί!

Και μπούπ! η μία πυγμή κατέπεσεν εις τον ώμον του Εβραίου. Ο Σάλβος δεν επρόλαβε να είπει: «Τι έχεις; τι έπαθες;» μόνον είπεν ώχ! και ωπισθοχώρησεν. Η δευτέρα πυγμή του Πούπη θα εύρισκε παρ’ ολίγον το στέρνον, αλλά κατέπεσεν εις τοκενόν. Ο Καρμάνης, ο κάπηλος, ο Λύσανδρος Παπαδιονύσης, όστις έτυχε να είν’ εκεί, και δύο άλλοι, πα­ρενέβησαν, και απεμάκρυναν τον Σάλβον, έξω του καπηλείου. Ο μπάρμπα Πούπης ήθελε να τον κυνηγήση εις τον δρόμον, αλλά μετά κόπου τον εκράτησαν.

Και αφηγείται ο Παπαδιαμάντης τις ειδήσεις που έρχονταν από Κέρκυρα:

Την επαύριον ήλθεν είδησις ότι ο όχλος της Κερκύρας είχε παρεκτραπή εις βιαιοπραγίας κατά των Εβραίων. Την τρίτην ημέραν η όχλαγωγία είχε φθάσει εις βαθμόν λίαν επίφοβον. Την άλλην ήμέραν αι ειδήσεις έλεγον ότι ενεργείται ανάκρισις ισχυρά. Την επομένην, ότι εξητάσθη το πτώμα της σφαγείσης κόρης, και ευρέθη ότι όλον το αίμα της είχε ροφηθή δι’ αλλόκοτου μεθόδου, δι’ απειραρίθμων εντομών και κοπίδων.

Την επιούσαν αι ειδήσεις έφερον ότι συνελήφθησαν τινές, ως ύποπτοι, ότι η εξουσία μετά μεγάλης δυσκολίας κρατεί την τάξιν… Ύστερον ήρχισαν ν’ αναγράφωνται συγκεχυμένα και αντιφατικά πράγματα… Ότι η νεκρά κόρη ευρέθη εφθαρμένη, ότι ο θάνατός της δεν προήλθεν εκ σφαγής, ούτε είχεν εκμυζηθή το αίμα της… Τέλος, ότι η κόρη δεν ήτον χριστιανή, αλλ’ Εβραία…

Την ίδια μέρα που γράφτηκε αυτή η είδηση στις εφημερίδες, ο Λύσανδρος Παπαδιονύσης, που επαναλαμβάνω ότι είναι προφανές άλτερ έγκο του συγγραφέα, συναντάει στο δρόμο τον Σάλβο, ο οποίος του λέει ότι είναι ψέμα πως οι εβραίοι σφάζουν παιδάκια για να τους πιουν το αίμα (χωρίς να καταφέρει να τον πείσει εντελώς) και προσθέτει, για την νεκρή κόρη της Κέρκυρας:

— Ναι, ήτον Εβραιοπούλα, και την είχαν σκοτώση χριστιανοί, απήντησε μετά πάθους ό Σάλβος, όχι διά χριστιανικούς σκοπούς βέβαια, προσέθηκε με πικράν έκφρασιν.

— Τι θέλεις να πης;

— Ναι, ήτον ή Ρουμπίνα, η ανηψιά μου, το πουλάκι μου! είπεν αίφνης ο Σάλβος… την είχαν βιάσει και την εσκότωσαν, που να κρεμασθούν ανάποδα!

Και η φωνή του επνίγη απ’ τα δάκρυά του, έβγαλε το μανδήλι από την τσέπην του, και ήρχισε να σπογγίζη τας παρειάς του.

Ο Λύσανδρος εστάθη επί τινα δευτερόλεπτα, εν άκρα απορία και αμηχανία. Δεν είξευρε τι να σκεφθή. Και εν ακαρεί, πλείσται αντιφατικαί ιδέαι, ασυνάρτητοι, συγκρουόμεναι, μαχόμεναι προς αλλήλας, συνέρρευσαν εις τον εγκέφαλόν του.

«Τι να πιστεύση κανείς; Προχθές ακόμη ήτον Ρωμηοπούλα, σφαγείσα και αιμορροφηθείσα από Εβραίους, και σήμερον είνε Εβραιοπούλα, βιασθείσα και φονευθείσα από Ρωμηούς. .. Πώς τόση τύφλωσις!… Πόθεν τόση αντίφασις;… Από  κακίαν επιστεύθη το πρώτον, ή από κακήν επίδρασιν απεδείχθη το δεύτερον; Η ανάκρισις φωτίζει τα σκοτεινά, ή σκο­τίζει τα φωτεινά;.. Οι Εβραίοι προσκυνούν τον Ιεχωβά και τον Χρυσούν Μόσχον, ή οι Χριστιανοί δουλεύουν Θεόν και Μαμωνάν; Τι να είνε;.. Τι να συμβαίνη;… Δεν εδόθη εις τους αμυήτους να τα γνωρίζουν αυτά… Ποτέ δεν θα μάθωμεν την αλήθειαν.»

Εντοσούτω τα δάκρυα του Σάλβου ήσαν δάκρυα. Δεν ηδύνατο να είπη τις αν ήσαν φώκης ή κροκοδείλου, πλην οπωσδήποτε ήσαν δάκρυα. Ο Λύσανδρος εστάθη, τον εκύτταξε και πάλιν εν συμπεράσματι καθ’ εαυτόν είπε·

«Μήπως οι Εβραίοι δεν είνε άνθρωποι; Ιδού ο άνθρωπος αυτός κλαίει… Βεβαίως πρέπει να υπήρξε κακή…………………

Ο Γρ.Ξενόπουλος

επηρεασμένος από τα Εβραϊκά στη Ζάκυνθο γράφει το διήγημα «Σκιά Έργου»

1892.Ο Ξενόπουλος επίσης γράφει το θεατρικό έργο «ΡΑΧΗΛ».

Όπως ο ίδιος πληροφορεί, είχε υπάρξει και ο ίδιος αυτόπτης μάρτυρας της αντισημιτικής εξέγερσης. Ίσως το όνομα δανείστηκε από το επισόδειο που περιγράψαμε με την Ραχήλ Βιβάντε

Το έργο είναι ένα κοινωνικού θέματος ρεαλιστικό δράμα με ιδεαλιστικές και

συμβολιστικές πινελιές. Η γοητευτική και μορφωμένη Ραχήλ Τεδέσκου συνδέεται ερωτικά με τον χριστιανό Κάρολο Δεσύλλα. Το ειδύλλιο, που έτσι κι αλλιώς σκοντάφτει στις ενστάσεις της μητέρας του Καρόλου, διακόπτεται από τον κυριολεκτικά τυχαίο θάνατο της Ραχήλ, η οποία δέχεται στο στήθος σφαίρα του αδελφού της, μιασφαίρα που προοριζόταν για τον χριστιανό εραστή της. Τα ονόματα που χρησιμοποίησε ο Ξενόπουλος στη Ραχήλ είναι ιστορικά ονόματα. Ο Τεδέσκος ήταν Ζακυνθινός Εβραίος του 18ου αιώνα: το Πάσχα του 1760, κατασκευάστηκε στη Ζάκυνθο ανδρείκελο που παρίστανε τον Ιούδα, στο πλαίσιο του γνωστού εθίμου της καύσης του προδότη το ομοίωμα αυτό θύμιζε ιδιαιτέρως ένα γνωστό Εβραίο τοκογλύφο ονόματι Ιά-

κωβο Τεδέσκο. Ο Τεδέσκος προσέτρεξε στον Ενετό Προβλεπτή προκειμένου να αφαιρεθεί πάραυτα το ομοίωμα. Ο Προβλεπτής διέταξε την αφαίρεση αλλά οι χριστιανοί, πιστεύοντας ότι αυτός δωροδοκήθηκε από τον Εβραίο, τον ανάγκασαν να τους το παραδώσει, αφού, βέβαια, λεηλάτησαν σπίτια Εβραίων.Το επώνυμο Δεσύλλα είναι,επίσης, ιστορικό: Μαρία Δεσύλα ονομαζόταν η μικρή χριστιανή που εξακριβώθηκε ότι ήταν το θύμα της Κέρκυρας, ο θάνατος της οποίας είχε σταθεί αφορμή για τα εβραϊκά του 1891. Προφανώς ο Ξενόπουλος ήθελε, με αυτόν τον τρόπο, να υπογραμμίσει το ρεαλισμό του έργου του και να του προσδώσει κάποια ιστορική χροιά.

Τρεις περίπου δεκαετίες μετά την πρώτη παράσταση της Ραχήλ, ο Ξενόπουλος θα δημοσιεύσει στα Αθηναϊκά Νέα το μυθιστόρημα Μεγάλη Περιπέτεια, στο οποίο

επαναλαμβάνει το μοτίβο του χριστιανού που είναι ερωτευμένος με Εβραία στη διάρκεια των Εβραϊκών του 1891. Πρόκειται για κείμενο γραμμένο στη δημοτική με πολλά ιδιωματικά ζακυνθινά στοιχεία στη γλώσσα των διαλόγων, κείμενο που ζωντανεύει με ρεαλισμό την κοινωνία της Ζακύνθου του τέλους του 19ου αιώνα. Εδώ,τόσο οι αποφάσεις των χαρακτήρων όσο και η λύση διαφέρουν από τη Ραχήλ: η ωραία και πανέξυπνη Έμμα, η κεντρική ηρωίδα, δεν δέχεται τον εκχριστιανισμό. Ο καλός της είναι αδιάφορος, ως προς αυτό το θέμα, και μονάχα από την καθαρά πρακτική του άποψη το αντιμετωπίζει. Ο γάμος σχεδιάζεται αλλά τα εβραϊκά θα ανατρέψουν τα σχέδια του ζεύγους. Η Έμμα, πληγωμένη βαθιά, θα φύγει με την οικογένειά

της μακριά επειδή δεν θέλει πια να γεννήσει χριστιανούς.

Εν έτει 1937, με ό,τι σημαίνει αυτή η χρονολογία, είναι ένας κόλαφος κατά του αντισημιτισμού.  Θυμίζω ότι ο Ξενόπουλος βρίσκει την ευκαιρία να επισημάνει, σε αυτό το μυθιστόρημα, την αντισημιτική στάση του Ιάκωβου Πολυλά. 

(Η εικόνα του Εβραίου στη νεοελληνική δραματουργία Έφη Βαφειάδη)

Τα Εβραϊκά του 1891 ως εργαλείο του Φασισμού.

(Άρθρο της πανεπιστημιακής συνεργάτιδας του Μουσείο Έφης Μήτσιου)

O θεωρητικός του ναζισμού HelmutSchramm, το 1943 εκδίδει μια επιστημονική έκθεση κατόπιν προσωπικής έρευνας, όπως ο ίδιος αναφέρει, με τίτλο “ Jewish Ritual Murders’’ [i] που αφορά φόνους που έπραξαν Εβραίοι για τελετουργικούς λόγους. Το 1944 έγινε η μετάφραση της έκθεσης από την R. Belser .Σαν παραδείγματα, για την τεκμηρίωση των απόψεών του, χρησιμοποιεί την Κέρκυρα και την πόλη Xanten της Πρωσίας. Και στις δύο αυτές περιοχές, πάντα σύμφωνα με τον Helmut, διεπράχθησαν φόνοι εις βάρος των χριστιανών από εβραίους, με σκοπό να χρησιμοποιήσουν το χριστιανικό αίμα για  παγανιστικά τελετουργικά. Το μεγάλο του ενδιαφέρον επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο στην περίπτωση της Κέρκυρας, γνωστής και ως τα Εβραϊκά του 1891.

Στο εξώφυλλο του βιβλίο υπάρχει ο πίνακας του Caravaggio “H Θυσία του Ισαάκ” (1571–1610).

Η Xanten είναι πόλη της Πρωσίας. Στις 29 Ιουνίου 1891, ένα αγόρι 5 ετών βρέθηκε νεκρό, φέροντας βαθύ τραύμα στο λαιμό. Ο τοπικός ιερέας κατηγόρησε διαδίδοντας φήμες ένα χασάπη εβραϊκής καταγωγής και, υποστήριξε πως πρόκειται για τελετουργικό φόνο. Μεγάλες αναταραχές ξέσπασαν στην πόλη. Η πλειοψηφία των εβραίων που ζούσε εκεί μέχρι τότε, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Xanten.

Η μόνη πληροφορία που υπάρχει για τον Helmut Schramm, είναι το παρόν βιβλίο και, ότι ήταν ένας από τους θεωρητικούς του Ναζισμού. Ο ίδιος αφιέρωσε τη μελέτη του στο ν Alfred Rosenberg,

ο οποίος ήταν δεξί χέρι του Χίτλερ και ένας από τους Υπουργούς του Τρίτου Ράϊχ.                Όσον αφορά την μεταφράστρια του Βιβλίου, την Regina Belser, η ίδια έχει γράψει έναν αριθμό βιβλίων, από το περιεχόμενο των οποίων  αποδεικνύεται, πως είναι μια από τους αρνητές του Ολοκαυτώματος. Εξάλλου και την μετάφραση αυτής της μελέτης την αφιερώνει στον Johann von Leers, ενός από τους Ιδεολόγους του Τρίτου Ράϊχ.

Ας δούμε όμως τα γεγονότα μέσα από την  πένα και  την ματιά του Helmut Schramm.

Ξεκινά, λέγοντας πως κατά το έτος 1891, οι Εβραίοι αγωνίζονταν για την χειραφέτηση τους σε όλους τους τομείς. Η μεγάλη τους δύναμη προς αυτή την κατεύθυνση ήταν ο Τύπος. Εκείνη την περίοδο δεν υπήρχε στην Ελλάδα μια σημαίνουσα εφημερίδα με εθνικό προσανατολισμό, που να είχε το θάρρος να καταγράψει τα πραγματικά γεγονότα χωρίς συγκαλύψεις. Έτσι, οι έλληνες δημοσιογράφοι παρέδιδαν τα ρεπορτάζ τους σε εφημερίδες του εξωτερικού, οι οποίες τολμούσαν να πουν τα γεγονότα, όπως πραγματικά έγιναν. [1] Στόχος αυτών των δημοσιογράφων ήταν να αποκαλυφθούν οι δολοφόνοι,(Εβραίοι) αλλά δεν είχαν αρκετή δύναμη ώστε να αντιπαρατεθούν μαζί τους. Και για αυτό αποτελεί χρέος του, όπως ο ίδιος δηλώνει, να ανασύρει από την λήθη εκείνα τα γεγονότα και, αυτός είναι και ο σκοπό της έκθεσης του.

[1]  Βέβαια οι περισσότερες εφημερίδες ήταν γερμανικές

«Τον Μάιο του 1891, μετά το ξέσπασμα του γεγονότος, άρχισαν φρενήρεις διπλωματικές ενέργειες της Δυτικής Ευρώπης με την Ελλάδα. Η Γαλλία και η Βρετανία έστειλαν πλοία στην Κέρκυρα, ο Βασιλιάς της Ελλάδας επισκέφτηκε την Κέρκυρα αυτοπροσώπως, ενώ απολύθηκαν αξιωματούχοι. Η Ελλάδα την περίοδο εκείνη ήταν παντελώς αδύναμη, το εξωτερικό της χρέος είχε σπάσει κάθε ρεκόρ και, οποιαδήποτε εθνική της άμυνα ήταν «σπασμένη».Σε αυτό σημειώνει ο ναζί, διαδραμάτισε το ρόλο της και η Παγκόσμια Ισραηλιτική Συμμαχία. Η τελευταία είχε διασυνδέσεις παντού και εμπόδισε την ελληνική Κυβέρνηση να διεξάγει μια σωστή δικαστική διαδικασία για τον θάνατο ενός κοριτσιού 8 χρονών…….

Το σύμβολο της Παγκόσμια Ισραηλιτικής Συμμαχίας

Η Παγκόσμια Ισραηλιτική Συμμαχία, ήταν μια οργάνωση, η οποία ιδρύθηκε περί το 1860, για να προστατέψει τα δικαιώματα των Εβραίων σε όλο τον κόσμο. Η έδρα της ήταν στο Παρίσι.

……..Συνεχίζει, λέγοντας

ότι οι εβραϊκές εφημερίδες έγραψαν πως, οι πληγές που βρέθηκαν στο άψυχο σώμα ήταν σχεδόν σίγουρο πως έγιναν με τελετουργικό τρόπο και,  πως το κορίτσι ήταν εβραία. Η άποψη  αυτή υιοθετήθηκε από την πλειοψηφία του Τύπου της εποχής. Εκτός από μια γερμανική εφημερίδα την Neue Preußische Zeitung Kreutzzeitung New Prussian Times, η οποία έβαλε στόχο να αποκαλύψει την αλήθεια. Η εφημερίδα δημοσίευσε  έναν μεγάλο αριθμό γραμμάτων, τα οποία προέρχονταν  από υψηλά ιστάμενα πρόσωπα (πολιτικούς και επιστήμονες)  της Κέρκυρας, οι οποίοι ξέφυγαν από την ισραηλιτική προπαγάνδα και έβλεπαν την πραγματικότητα. Σημειώνει, πως αυτή η κίνηση της εφημερίδας ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από ισραηλιτικές οργανώσεις………

Η εφημερίδα Kreutzzeitung ιδρύθηκε το 1840 και ήταν η φωνή των Πρώσων Συντηρητικών.  Το 1937 πέρασε στα χέρια του ναζιστικού κόμματος. Χαρακτηριστικό της εφημερίδας είναι ο σταυρός στην μέση, ο οποίος  διατηρήθηκε ακόμη κι όταν η εφημερίδα επιτάχθηκε από τους Ναζί.

Περιγράφει το γεγονός του 1891, λέγοντας

«ένα κορίτσι 8 χρονών βρέθηκε νεκρό χωρίς στο σώμα  του να υπάρχει ίχνος αίματος, στην είσοδο ενός σπιτιού, δίπλα στην συναγωγή. Ένας απεσταλμένος της εφημερίδας Kreuzzeitungστον τόπο της τραγωδίας, έλαβε ένα γράμμα από έναν κερκυραίο φίλο, το οποίο ανέφερε :

‘‘Στις 12 Απριλίου, 10 και μισή το βράδυ, ακούστηκε σε ολόκληρη την πόλη πως η Κόρη του Σολομώντα Σάρδα αγνοείται. Την επόμενη μέρα οι κάτοικοι σοκαρίστηκαν όταν πληροφορήθηκαν πως το κορίτσι βρέθηκε νεκρό μέσα σε ένα σάκο, στην είσοδο ενός εβραϊκού σπιτιού.  Ο ίδιος ο πατέρας το βρήκε όταν πήγαινε να πιεί καφέ (!). Το γράμμα αναφέρει πως δεν υπήρξε ίχνος έκπληξης ή πόνου από τον Σάρδα στη θέαση του πτώματος.

Τέσσερις από τους καλύτερους γιατρούς εξέτασαν το σώμα και, είδαν, πως έφερε κοψίματα  στο λαιμό, στο χέρι, στην καρδιά και χτύπημα στο κεφάλι. Ο θάνατος προήλθε από αφαίμαξη. Οι πληγές ήταν τελείως καθαρισμένες και μάλιστα ακόμα και το εσώρουχο του κοριτσιού δεν είχε σταγόνα αίματος. Στο μυαλό όλων άρχισε να κυριαρχεί η ιδέα πως επρόκειτο για ανθρωποθυσία, όταν άρχισαν, να συνδέουν τις ύποπτες περιστάσεις κάτω από τις οποίες βρέθηκε το πτώμα και, ότι   οι εβραίοι γιόρταζαν αυτή τη περίοδο  τον ερχομό του Πάσχα.

Άρχισε να εξαπλώνεται η φήμη πως το κορίτσι δεν ήταν εβραία, αλλά χριστιανή εν ονόματι Μαρία Δεσύλλα, η οποία είχε απαχθεί από τα Γιάννενα.

Παρόλα αυτά η δικαιοσύνη θα είχε πάρει τον δρόμο της σε συνδυασμό με την γενικά φιλήσυχη φύση των Κερκυραίων, αν οι Εβραίοι δεν είχαν εξαπολύσει την εξωφρενική κατηγορία, πως χριστιανοί δολοφόνησαν το κορίτσι.’’

Σύμφωνα με μια ειδική έκθεση από την Αθήνα με ημερομηνία 15 Μάιου 1891, η επίσημη νεκροψία του υπεύθυνου γιατρού έδειξε, πως ο θάνατος προήλθε από ακατάσχετη αιμορραγία από  τραύμα στο λαιμό.

O εκπρόσωπος της Κέρκυρας στο ελληνικό κοινοβούλιο Γεώργιος Ζερβός, σύνταξε μια εκτενή έκθεση στην οποία κατηγορεί για το θάνατο του κοριτσιού τέσσερις στον αριθμό εβραίους. Τον πατέρα της, ράφτη Σάρδα, έναν υπάλληλο της συναγωγής τον Ναξόν, τον νεκροθάφτη της Ιουδαϊκής κοινότητας και έναν ζητιάνο εν ονόματι Εφραίμ.  

Η Κυβέρνηση, όπως όλες οι ενίοτε  κυβερνήσεις, προσπάθησε  να αντιμετωπίσει το γεγονός σαν ένα παραμύθι και,  προσπαθούσε να εξοικονομήσει χρόνο. Στο μεταξύ διάστημα η διεθνής εβραϊκή διπλωματία συνέχισε να υποσκάπτει τα γεγονότα με αποτέλεσμα τα χέρια του Πρωθυπουργού της χώρας Δεληγιάννη να είναι δεμένα, αν και μέσα του ήξερε την αλήθεια.

Στον αντίποδα της εφημερίδας Kreuzzeitung, μια δεύτερη εφημερίδα η BerlinerTageblatt, έστειλε στην Κέρκυρα δικό της απεσταλμένο τον Dr. HansBarth, o οποίος είτε είναι από μόνος του ένας φιλοεβραϊκός   άνθρωπος του Τύπου, είτε ένα πληρωμένο δημιούργημα των Εβραίων. Όταν έφτασε στο νησί, επιδόθηκε σε ένα παιχνίδι προσπάθειας εξαπάτησης της κοινωνίας μέσω παραποίησης τηλεγραφημάτων και εκθέσεων. Ο ΗansBath κατασκεύασε μια συζήτηση με τον Πρωθυπουργό Δεληγιάννη, στην οποία αναφερόταν η προσπάθεια διαλεύκανσης της υπόθεσης.

Ήταν μια γερμανόφωνη εφημερίδα, η οποία εκδιδόταν από το 1872 έως το 1939. Ήταν φιλελεύθερου προσανατολισμού και μία από τις πιο σημαντικές της εποχής της. Όταν οι Ναζί ανέλαβαν την διακυβέρνηση, η εφημερίδα λογοκρίθηκε εξαιτίας της κριτικής που ασκούσε στην φασιστική κυβέρνηση. Τελικά πέρασε στα χέρια των Ναζί το 1933

Η Ελληνική Κυβέρνηση καθυστερεί τα γεγονότα της δίκης επί σκοπού, χωρίς να έχει καμία απόδειξη που να καταδεικνύει την αθωότητα των εβραίων. Γιατί αν είχε κάποια απόδειξη θα την είχε ήδη καταθέσει.

Στις 21 Μαΐου   Διαβάζουμε στο 1^ο φύλλο της εφημερίδας Kreuzzeitung τον τίτλο: 

«Σχετικά με το θέμα του τελετουργικού φόνου στην Κέρκυρα»

«Τρόμος έχει κυριεύσει όλους τους Εβραίους ανά τον κόσμο για τα γεγονότα της Κέρκυρας. Η προσπάθεια μας να αποκαλύψουμε την παραποίηση των εγγράφων και το γεγονός πως πολλοί πιστεύουν, ότι πράγματι πρόκειται για έναν τελετουργικό φόνο, οδήγησε το φερέφωνο των εβραίων BerlinerTageblatt να εγκαταστήσει τους δικούς της ανταποκριτές στο νησί………………….

……….Ένας από αυτούς υποστήριξε πως  ο Αρχιεπίσκοπος ισχυρίζεται ‘‘ότι πρόκειται για κορίτσι εβραϊκής καταγωγής και επίσης,  πως είναι πολύ πιθανόν να πρόκειται για φόνο λαγνείας και, όχι τελετουργίας.’’

Ακόμη και να ειπώθηκαν αυτά από το στόμα του ίδιου του αρχιεπισκόπου, αυτό δεν αποτελεί καμία απόδειξη μιας και ο τελευταίος δεν είναι δικαστικός εξεταστής, άρα η άποψη του δεν βασίζεται πάνω σε καμία αληθινή απόδειξη. Αλλά, το πιο πιθανόν να οδηγήθηκε σε αυτή την δήλωση, παρακινούμενος περισσότερο από ανάγκη να κατευνάσει τα πνεύματα.

Στις 16 Μαΐου 1891 η εφημερίδα Kreuzzeitung, ανέφερε ότι ο εβραϊκός τύπος κατηγορούσε πως στην Κέρκυρα κυκλοφορούσαν αφίσες και γερμανικά κείμενα αντισημιτικού περιεχομένου. Αλλά στην πραγματικότητα επρόκειτο για εικονογραφημένα κείμενα ανύποπτων εφημερίδων, που εκδίδονταν καθημερινά στην Αθήνα στην Πάτρα και την Κέρκυρα…….

……Υπήρχε μια εικόνα, η οποία αναπαριστούσε την σκηνή που ο δολοφόνος προσπάθησε να θάψει το σώμα του νεκρού κοριτσιού στο Ιουδαϊκό νεκροταφείο και, από κάτω έγραφε σε κορφιάτικη διάλεκτο τα εξής :

Δεν είναι κρίμα αδελφοί δεν είναι αμαρτία

Σε κοιμητήριο εβραϊκό να κείτετ’ η Μαρία;

Η Μαρία ήτο χριστιανή ήτανε βαφτισμένη.

Σε κοιμητήριο εβραϊκό την έχουνε θαμμένη.

Οι παραπάνω τέσσερις γραμμές προστέθηκαν σε φύλλο της εφημερίδας Kreuzzeitung, για να αποδείξει, όπως η ίδια λέει, ότι οι κατηγορίες περί γερμανικής προπαγάνδας ήταν ψεύτικες και, για να σταματήσει αυτό το παραμύθι από τους «φίλους» Εβραίους.

Για την ιστορία των αντισημιτικών εικόνων ο Hellmut Schramm αναφέρει :

…..Με το ξέσπασμα των αναταραχών στην Κέρκυρα η άνω εφημερίδα δέχτηκε πληθώρα τηλεγραφημάτων από την Αθήνα, τα οποία έλεγαν, ότι διαβήματα στέλνονται από την Κωνσταντινούπολη προς το Παρίσι τη Βενετία και το Βερολίνο – δηλαδή τα ιουδαϊκά κέντρα- στα οποία αναφέρονταν σε πλήθος αντισημιτικών εικόνων με γερμανικά κείμενα, που κυκλοφορούσαν ευρέως στην Σμύρνη…..

……Οι Έλληνες Υπουργοί έκαναν δηλώσεις, πως τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν γνωστά στην Σμύρνη. Η Ελληνική Κυβέρνηση δεν έκανε καμία δήλωση σχετικά με αυτό το γεγονός. Αν υπήρχε κάποια σημαντική απόδειξη, πως όλα αυτά συνέβησαν, θα είχε κάνει κάποια αναφορά. Εξάλλου, ο Υπουργός Δελιγιώργης υποστήριξε πως η παρουσία των πολεμικών πλοίων, καθιστούν την θέση του Υπουργικού Συμβουλίου δύσκολη, μιας και η κυβερνητική κρίση είναι πολύ πιθανή….

Στη συνέχεια της μελέτης ο Θεωρητικός κάνει μια αναδρομή στην ιστορία των εβραίων της Κέρκυρας , φυσικά για να οδηγήσει το συμπέρασμα στο σημείο, που ο ίδιος επιθυμεί…

……Ο ισραηλιτικός πληθυσμός στο νησί βρίσκεται σε μεγάλη αμφισβήτηση όσον αφορά την καταγωγή του. Κατά την περίοδο της Βενετικής κτήσης και για πολλούς αιώνες η Κέρκυρα ήταν το σημείο μετάβασης όλων των εβραίων μεταναστών από την Μικρά Ασία και την Αραβία προς την Νότια Ευρώπη. Για αυτό τον λόγον η Κέρκυρα μετατράπηκε σε ένα μωσαϊκό εθίμων. Ακόμη και σήμερα η γλώσσα των εβραίων του νησιού είναι τα εβραϊκά και αραβικά με μίξη από ισπανικά γλωσσικά στοιχεία και ιταλικά. Επίσης, οι θρησκευτικές του πρακτικές είναι κλειστές σε όποιον δεν είναι εβραίος. Γι’ αυτόν  ακριβώς τον λόγο σε ολόκληρη την Ευρώπη υπάρχει η καχυποψία, πως οι εβραίοι ακολουθώντας τους νόμους του Ταλμούδ, θα μπορούσαν να φτάσουν τόσο μακριά το μίσος τους για τους Χριστιανούς (με το να σκοτώσουν ένα κοριτσάκι), ειδικά στην Κέρκυρα.

Μετά την μικρή παρένθεση επανέρχεται στις αναταραχές που προκλήθηκαν στον κορφιάτικο πληθυσμό…

Κατά την διάρκεια του ξεσπάσματος  των αναταραχών, οι εβραίοι προωθήθηκαν στο γκέτο και δεν μπορούσαν να βγουν έξω από αυτό. Εγκαταλείφτηκαν εκεί με τον σκοπό να πεθάνουν από την πείνα. Οι επίσημες ανακοινώσεις της κυβέρνησης αναφέρουν :

‘‘Μερικά παράθυρα σπιτιών έγιναν συντρίμμια, μερικοί εβραίοι, οι οποίοι είχαν αναπτύξει προβοκατόρικη συμπεριφορά χτυπήθηκαν με ραβδιά, αλλά στην πραγματικότητα κανείς εβραίος δεν πέθανε εκείνες τις μέρες. Αρχικά οι κερκυραίοι εμπιστεύθηκαν τις δικαστικές αρχές και, με την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων, δεν ήταν δυνατόν να προβούν σε οποιαδήποτε   πράξη βίας.’’

Έπειτα, όμως, το μέλλον έδειξε πως η κυβέρνηση σαμποτάρεται από ξένα συμφέροντα και, ο λαός έγινε καχύποπτος. Οι αρχές κατηγορούταν ανοιχτά για δωροδοκία. Επί παραδείγματι, ο εισαγγελέας ξεκίνησε την έρευνα πολλές ώρες μετά την εύρεση του πτώματος και, έχασε πολύτιμο χρόνο, με αποτέλεσμα τα στοιχεία να αλλοιωθούν. Το γκέτο δεν ερευνήθηκε καθόλου και πολλοί μη εβραίοι συνελήφθηκαν.

Ο Ραβίνος της Κέρκυρας προχώρησε τα πράγματα ακόμη πιο μακριά : Δημοσίευσε μια δήλωση, κατόπιν οδηγιών του  Αρχιεπισκόπου Κερκύρας, η οποία δόθηκε στον περίφημο Barth, αναφέροντας πως το κορίτσι ήταν εβραιοπούλα και κόρη του Σολομώντα Σάρδα. Ο γάλλος πρόξενος Danloux αποδέχτηκε αυτή τη δήλωση. Ο Αρχιεπίσκοπος της Ζακύνθου, Διονύσιος Λάτας, ενστερνίστηκε την άποψη του Αρχιεπισκόπου Κέρκυρας απόλυτα.

Διονύσιος Λάτας ( 1835-1894)

Στο Διεθνές Συνέδριο Θρησκείας στο Σικάγο, ο Λάτας έκανε την ακόλουθη δήλωση: ‘‘Ανάμεσα στις ανόητες μάζες έχει εξαπλωθεί η φήμη, πως οι εβραίοι χρησιμοποιούν το αίμα χριστιανοπαίδων  για  τις ανάγκες της πίστης τους. Σαν αποτέλεσμα αυτής της άποψης, διώξεις εβραίων έχουν ξεσπάσει και αθώα άνθρωποι έχουν πέσει θύματα άνομης βίας. Ζητώ από το Συνέδριο, σαν χριστιανός ιερέας, να αποφανθεί, πως ο Ιουδαϊσμός απαγορεύει την δολοφονία και κανένα από τα ιερά βιβλία του δεν επιτρέπει την χρήση αίματος για τελετουργίες. Όσοι διαδίδουν και ενστερνίζονται αυτές τις φήμες δεν είναι πραγματικοί χριστιανοί.’’

Μια Παρασκευή ένα πολυάριθμο πλήθος ανθρώπων να κατευθυνθεί προς το εβραϊκό γκέτο. Σκοπός ήταν να τους παραδοθούν οι ένοχοι για την δολοφονία. Τότε μια στρατιωτική δύναμη, η οποία είχε τοποθετηθεί για την προστασία της περιοχής, άνοιξε πυρ κατά της ανυπεράσπιστης πομπής. Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων αρκετοί σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν. Για την προστασία των εβραίων, τα πολεμικά πλοία των ξένων δυνάμεων μπήκαν στο λιμάνι….

Μια έκθεση από το Λονδίνο στις 15 Μαΐου του 1891 λέει :

‘‘ Ο Υφυπουργός του Υπουργείου Αποικιών BaronVonWorms, δήλωσε πως, οι άγγλοι αντιπρόσωποι στην Αθήνα διαμαρτύρονται κατά της Ελληνικής Κυβέρνησης για τις εντάσεις που έλαβαν χώρα στην Κέρκυρα εναντίον των Εβραίων. Ο Γενικός Ναύαρχος του μεσογειακού στόλου έχει εντολή να στείλει πολεμικό πλοίο στο νησί, προκειμένου να προστατέψει τους βρετανούς εβραίους. Ο Worms διάβασε ένα τηλεγράφημα, το οποίο έφτασε στο Υπουργείο Εξωτερικών και, αναφέρει, πως ένας εβραίος σκοτώθηκε από έναν έλληνα μετά την εξέγερση. Η Ελληνική Κυβέρνηση πρέπει άμεσα να προσφέρει βοήθεια στους φτωχούς ισραηλίτες, που υποφέρουν από την πείνα.’’

Το Διεθνές λόμπι του Εβραϊσμού εισχώρησε μέσα σε πολιτικούς μηχανισμούς, όχι μόνο μέσω ελέγχου  ναυάρχων, υπουργών και υπουργείων, αλλά ακόμη και μέσω ενός βασιλιά, χωρίς ίσως, ο ίδιος να αντιλαμβάνεται τους μηχανισμούς.

Ο Βασιλιάς Γεώργιος αποφάσισε να επισκεφτεί την Κέρκυρα κατά τη διάρκεια των ταραχών. Η Εφημερίδα Kreuzzeitung σχολίασε την επίσκεψη ως εξής:

‘‘ Η είδηση ότι ο Βασιλιάς Γεώργιος επισκέφτηκε το νησί, για να ξεκουραστεί για μερικές βδομάδες και, για να ηρεμήσει τους χριστιανούς ταραξίες, μπορεί μόνο να αναλυθεί σαν μια ακόμη απόδειξη, πως οι εβραίοι δεν ήταν σε θέση να παράγουν κανένα ελαφρυντικό στοιχείο σχετικά με την δολοφονία, για την οποία κατηγορούνται. Αλλά, μιας και όλες οι αποδείξεις είναι εναντίον των εβραίων, μια ετυμηγορία αθώωσης είναι αδιανόητη. Το μόνο που τους έχει απομείνει είναι να εμποδίσουν τις διαδικασίες να ολοκληρωθούν με το σωστό τρόπο. Και αυτό ακριβώς επιθυμεί και το κράτος, δηλαδή να κατευνάσουν τα πνεύματα. Η επίσκεψη του Βασιλιά σε αυτό ακριβώς στοχεύει.’’  

Εν κατακλείδι ο ναζί γράφει ένα μακροσκελές συμπέρασμα προσπαθώντας να αναδείξει, όπως ο ίδιος ισχυρίζεται, τα πραγματικά γεγονότα πίσω από τις καταστάσεις. Παρουσιάζουμε τα γραφόμενα συνοπτικά:

Αυτό που πραγματικά εξόργισε τον λαό, γράφει, ήταν η ίδια η φύση του εγκλήματος. Επίσης, οι αρχές, οι οποίες επί της ουσίας δεν ενήργησαν όπως έπρεπε και, οι διαδόσεις που εξαπλώνονταν από τους ισραηλίτες, ότι χριστιανοί διέπραξαν το έγκλημα, ήταν αυτό που τους εξόργισε. Αλλά και πάλι, δεν τους  εγκλώβισαν στο γκέτο για να λιμοκτονήσουν, αλλά για να τους παραδώσουν τους ενόχους. Ούτε ένας δεν πέθανε από την πείνα.

Συνεχίζει λέγοντας:

…..πως τα γεγονότα του 1891 είναι ενδεικτικό παράδειγμα της επιρροής των εβραίων σε όλο τον κόσμο. Μόλις ο εβραϊκός πληθυσμός κινδύνεψε, ξεκίνησαν ολόκληροι μηχανισμοί για την προστασία του.  Όσον αφορά τη δικαστική διαδικασία δεν έγινε απολύτως τίποτα. Κανείς δεν φυλακίστηκε και ούτε ένας μάρτυρας δεν εξετάστηκε. Μάλιστα συνέβη το αντίθετο. Όλοι όσοι κατηγορήθηκαν μαζί με πλήθος άλλων εβραίων μετανάστευσαν. Και αυτό είναι μια ακόμη απόδειξη της ενοχής τους. Πούλησαν όλα τους τα υπάρχοντα εν μια νυκτί για λίγες δραχμές και εγκατέλειψαν το νησί. Πήγαν στην Τουρκία, την Ασία και σε άλλες χώρες, στα κέντρα, δηλαδή, του εβραϊκού λόμπι. Η Ελληνική Κυβέρνηση ήταν υποχείριο των ξένων δυνάμεων, αυτή και οι εκπρόσωποι τους έκαναν τα πάντα, για να αποσιωπήσουν την κατάσταση.

Ο Ιστορικός Barnet Hartston*¹ στο βιβλίο του με τίτλο Τhe Jewish question, anti – Semitic trials and the press in the early German Empire, 2005, σελ. 166-169*², γράφει μια μελέτη για τους τελετουργικούς φόνους των εβραίων και για τον ρόλο του αντισημιτικού τύπου. Στο δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου αναφέρεται στα γεγονότα της Κέρκυρας τον Μάιο του 1891 και, προσπαθεί να καταδείξει την προπαγάνδα των αντισημιτικών εφημερίδων. Στην ουσία, λέει,  πως πρόκειται για μια διαμάχη μεταξύ του αντισημιτικού Συντηρητικού και Καθολικού Τύπου από τη μια και, του Φιλελεύθερου και Ιουδαϊκού Τύπου από την άλλη. Κάνει μια εκτενή αναφορά στην εφημερίδα    Kreuzzeitung και τις δράσεις της. Η τελευταία δεν είχε δικό της απεσταλμένο στην Κέρκυρα, απλώς ανατύπωνε ειδήσεις άλλων εφημερίδων και, ειδικά της ναζιστικής εφημερίδας Staatsburgerzeitung. Για αυτό ακριβώς τον λόγο αναφέρει πως κάποιος «φίλος» στην Κέρκυρα την ενημέρωνε με τηλεγραφήματα για τα γεγονότα. Τα περισσότερα τηλεγραφήματα, τα οποία τύπωνε ήταν ανώνυμα. Είχε γίνει θέμα τιμής για την εφημερίδα να αποδείξε,ι ότι ήταν τελετουργικός φόνος με κάθε τρόπο. Και για αυτόν τον λόγο δέχτηκε την επίθεση της φιλελεύθερης εφημερίδας Berliner Tageblatt. Η Tageblatt συνέχεια έβγαζε άρθρα και αποδείξεις σε φύλλα της, που ακύρωναν τις εικασίες της Kreuzzeitung. H τελευταία οπισθοχώρησε στις απόψεις της περί δολοφονίας για θρησκευτικούς λόγους.

1*Ο Barnet Harston σπύδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο της  Καλιφόρνια και είναι επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας στο Κολλέγιο Eckerd. Έχει κάνει πολλές δημοσιεύσεις σχετικά με τον αντισημιτισμό στην αυτοκρατορική Γερμανία και, επί του παρόντος διεξάγει έρευνα σχετικά με τη λογοκρισία και τον γερμανικό πολιτικό τύπο.

2 *Ελληνικός τίτλος : Εβραϊκές Τελετουργικές Δολοφονίες.

Η έρευνα αυτή του Helmut Schramm είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της προπαγάνδας του φασισμού εναντίον των εβραίων. Η προπαγάνδα ήταν ο πυλώνας του Εθνικού Σοσιαλισμού. Κύριο χαρακτηριστικό της ήταν η έντονη λογοκρισία. Χρησιμοποιούσε κάθε μέσο επικοινωνίας όπως τον κινηματογράφο, την τέχνη, βιβλία κ.α. Οι ναζιστές συχνά δαιμονοποιούσαν τους εβραίους, προσάπτοντας τους μεταξύ άλλων και φρικαλέες τελετουργικές πρακτικές. Η συχνή χρήση του μύθου και,  ειδικά χριστιανικών μύθων, έγινε όπλο στα χέρια του συντηρητισμού, για να δικαιολογηθεί το μίσος και τα εγκλήματα εναντίον των ισραηλιτών. Οι εβραίοι ήταν οι εχθροί – δαίμονες από τους οποίους κινδύνευαν.

Ο Ξένος Τύπος της Εποχής

Τα  πιο κάτω πιο κάτω γραφόμενα προέρχονται κυρίως από άρθρα της εφημερίδας Τhe Manchester Guardian, τα οποία αναφέρονται στα γεγονότα του 1891. Η εφημερίδα είχε στείλει εδικούς απεσταλμένους στο νησί, οι οποίοι ενημέρωναν με σωρεία κρυπτογραφημένων μηνυμάτων.

Η Manchester Guardian είναι μια βρετανική καθημερινή εφημερίδα. Ιδρύθηκε το 1821 από τον John Edward Taylor στο Μάντσεστερ. Ήταν πολιτικά προσκείμενη στον κοινωνικό φιλελευθερισμό. Μετονομάστηκε σε ‘‘ Τhe Guardian”, όπως την γνωρίζουμε και σήμερα. Είναι μια εφημερίδα παγκόσμιας εμβέλειας με μεγάλη  επιρροή.

H φιλικά προσκείμενη στο κοινωνικό φιλελευθερισμό,  εφημερίδα “Τhe Manchester Guardian”,  περιγράφει σε εμφαντικό τόνο τα γεγονότα του 1891. Ο τίτλος του πρώτου της άρθρου  στις 4 Μαΐου, με κεφαλαία γράμματα λέει « Ο ΔΙΩΓΜΟΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ». Εντός του άρθρου αναφέρει πως οι Μεγάλες Ευρωπαϊκές Δυνάμεις της εποχής απαίτησαν από την ελληνική κυβέρνηση να προστατέψει τα ξένα στοιχεία εντός των συνόρων τους.

«Η Εταιρεία Ανταλλαγής Τηλεγραφημάτων» πληροφορεί και καταγράφει πληθώρα από μηνύματα οποία στάλθηκαν προς στην Ευρώπη. Ενδιαφέρον έχει η αναφορά σε ένα γράμμα που στάλθηκε από την Κέρκυρα προς τον  Lord of Salisbury στις 4/ 6 Μαΐου 1891 ότι :

…. στην Κέρκυρα υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τον εβραϊκό πληθυσμό του νησιού. Οι χριστιανοί διώκτες κυνηγούν εβραίους και καίνε τα σπίτια τους.

Ένα τηλεγράφημα, επίσης, από την Κέρκυρα προς την εφημερίδα στις 6/ 13 Μαΐου 1891 περιγράφει την κατάσταση.

….Το μίσος των Χριστιανών εναντίων των εβραίων αυξάνεται συνεχώς και δραματικά. Η ελληνική κυβέρνηση είναι ανίσχυρη. Η Γαλλία έστειλε έναν ειδικό ανταποκριτή στο νησί. Εξαιτίας του βίαιου ξεσπάσματος  ένα πολεμικό βρετανικό πλοίο είναι ήδη εν πλω για το νησί. Η κατάσταση στην πόλη γίνεται μέρα με την μέρα όλο και πιο επικίνδυνη. Δύο εβραίοι σκοτώθηκαν το προηγούμενο βράδυ. Η εβραϊκή συνοικία είναι περικυκλωμένη από έναν κλοιό στρατευμάτων, όπου οι εβραίοι δεν επιτρέπονται να περάσουν και, τα μαγαζιά είναι όλα κλειστά. Πολλές οικογένειες εβραίων λιμοκτονούν. Οι εργάτες δεν μπορούν να βγουν από τα σπίτια τους εξαιτίας των χριστιανών. Οι τελευταίοι αρπάζουν τις περιουσίες των  εβραίων. Πολλά σχολεία είναι κλειστά, όπως επίσης και τα μαγαζιά των εβραίων. Δεν τολμούν να βγουν έξω.  Μάλιστα μια ηλικιωμένη γυναίκα απεβίωσε και δεν μπόρεσαν να την θάψουν με τιμές εβραϊκές, μιας και δεν μπορούν να βγουν από το γκέτο.  Η Αθήνα πληροφορήθηκε τα γεγονότα του νησιού και έστειλε μεγάλη στρατιωτική δύναμη για να αποκαταστήσει την τάξη.

Τετάρτη 6 Μαΐου.

Ένα τηλεγράφημα από την Αθήνα αναφέρει :

‘‘ παραπάνω από δύο εβραίοι σκοτώθηκαν στην Κέρκυρα και, αυτή η ένταση ανάμεσα στους χριστιανούς ολοένα και αυξάνεται. Πολλοί εβραίοι έχουν πεθάνει από την πείνα. Πολλά από τα πτώματα παραμένουν άταφα, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η δημόσια υγεία.’’

Ένα γράμμα προς τον Εκδότη της Εφημερίδας 12/ 13 Μαΐου 1891 σχολιάζει:

‘’Κύριε, με μεγάλη μου λύπη διάβασα αντίγραφο τηλεγραφήματος που τυπώσατε στην εφημερίδα σας. Το γράμμα υπερβάλλει σε μεγάλο βαθμό. Επικοινώνησα σήμερα με την Κυβέρνηση και με διαβεβαίωσε πως το νησί είναι σε απόλυτη ηρεμία και έλεγχο…

S. Hazzopoulos. Έλληνας Πρόξενος.

14 Μαΐου 1891 τηλεγράφημα προς τον εκδότη της εφημερίδας (Απάντηση στο τηλεγράφημα του S, Hazzopoulo) :

Κύριε, ο Κύριος Hazzopoulos στο γράμμα του μίλησε για μια ακαθόριστη υπερβολή στις περιγραφές των γεγονότων. Που είναι η υπερβολή?  Δεν έχουν ξεσπάσει αναταραχές? Δεν υπάρχουν οι διώξεις, οι σφαγές στην Κέρκυρα? Εάν υπάρχουν, που είναι η υπερβολή?

Δικός σας,

F. Daviu S. Gakson.

Ένα άλλο τηλεγράφημα προς τον εκδότη, με ίδια ημερομηνία, ως απάντηση στον Hazzopoulo :

‘’Κύριε, λυπούμαστε πάρα πολύ για το γράμμα του κυρίου Hazzopoulo σχετικά με την υπερβολή. Αυθεντικά νέα έλαβα από ένα φίλο επιχειρηματία και συγγενείς, οι οποίοι ζουν στο νησί. Η αναφορά του κυρίου απέχει κατά πολύ από την πραγματικότητα του στυγερού διωγμού των εβραίων. Δύο φίλοι έφτασαν από την Κέρκυρα τελευταία, ο ένας από τους οποίους είναι χριστιανός και, είναι αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων. 4 με 6 χιλιάδες άνθρωποι έχουν κλειστοί στα σπίτια τους, πολλές προσπάθειες εμπρησμού και σφαγές ισραηλιτών μπορούν να αναφερθούν. ‘’

Δικός  σας,

S. YKHATO HVV it Co.

Μια ακόμη επιστολή προς τον εκδότη της εφημερίδας 14/ 15 Μαΐου 1891.

Κύριε,

Ο Κύριος Hazzopoulos διαχειρίζεται ένα τέτοιο σοβαρό θέμα, όπως ο αντισημιτισμός στην Κέρκυρα με μεγάλη επιπολαιότητα. Τα όσα δημοσιεύσατε δεν ήταν καθόλου υπερβολές. Έλαβα πληθώρα γραμμάτων από έμπορους, οι οποίοι ζουν σε εκείνο το νησί και έχουν εμπορικές συναλλαγές με εβραίους. Είναι βέβαιο γεγονός πως περίπου 6.000 εβραίοι δεν μπορούν  να πάνε πιο πέρα από την περιοχή που τους έχουν εγκλωβίσει. Ένας ισραηλίτης ο οποίος έφτασε στο Manchester ταξιδεύοντας από την Κέρκυρα, αναφέρει πως, είναι απίστευτο αυτό που συμβαίνει. Ένας κράτος δεν θα έπρεπε να επιτρέψει να λαμβάνουν χώρα τέτοιες τρομερές καταστάσεις. Ειδικά μια χώρα που ισχυρίζεται πως είναι η κοιτίδα του πολιτισμού και, σε μια χώρα όπου οι εβραίοι έχουν αποδείξει την προσωπική τους αξία.

Δικός σας, FC – Levr &Co .

Επιστολή: 15 Μαΐου 1891.

Κύριε,

Δεν έχω καμία δικαιοδοσία να μιλήσω εκ μέρους των συγχωριανών μου, αλλά είμαι σίγουρος πως και οι ίδιοι βλέπουν με βαθιά θλίψη τα γεγονότα που εκτυλίσσονται στην Κέρκυρα. Όσον αφορά τις ‘‘ σφαγές’’ που αναφέρονται είναι λάθος. Δυστυχώς ένας ή δύο εβραίοι σκοτώθηκαν από κάποιους ‘‘ρουφιάνους’’.  Επίσης, η αναφορά πως οι εβραίοι λιμοκτονούν είναι απόλυτα παράλογο. Τα γεγονότα δεν μπορούν να χαρακτηριστούν σαν ήπιες αναταραχές. Από την πλευρά της Κυβέρνησης δεν έχει παρθεί κανένα σημαντικό μέτρο, που θα μπορούσε να βάλει ένα τέλος στα γεγονότα. Λυπάμαι που ο στρατιωτικός νόμος δεν επιβλήθηκε για να σταματήσει τα ‘‘Χριστιανικά Λαγωνικά’’ να διαπράξουν τους φόνους χωρίς έλεος.

J. C. Vocotopoulos

Η Αγγλική εφημερίδα The Argus στις 18 Μαΐου του 1891 δημοσιεύει σχετικό άρθρο με τίτλο « Οι αντισημιτικές ταραχές στην Κέρκυρα – 50 Εβραίοι είναι νεκροί ».

Εντός του άρθρου αναφέρει:

«Τα πράγματα στην Κέρκυρα ηρέμησαν.   Η Ελληνική Κυβέρνηση ανακουφίζει τους εβραίους, οι οποίοι υπέφεραν πολλά. Συνολικά έχουν σκοτωθεί 50 εβραίοι».

Επιμέλεια κειμένου:Τίνα Πετσάλη

Μια σαφή απάντηση στις επικρίσεις των Ελλήνων και των ξένων δίνει ο Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος στο ακόλουθο άρθρο΄.

\

\

(Αναδημοσίευση κειμένου από την επετειακή έκδοση της Προσκοπικής Ζωής Αρ. Φύλλου 58 για τα 95 χρόνια του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού (1915-2010).

Τα παιδικά βιώματα και οι εμπειρίες από την στρατιωτική του καριέρα στη Ν. Αφρική καλλιέργησαν στο Baden Pοwell την ιδέα της ίδρυσης του Προσκοπισμού.

Baden Pοwell

Το 1907 ίδρυσε την πρώτη προσκοπική ομάδα στην Αγγλία. Μέσα σε 3 χρόνια οι πρόσκοποι της Μ. Βρετανίας έγιναν 109.000. Η μεγάλη απήχηση του Προσκοπισμού στους νέους ξέφυγε από τα όρια της γενέτειράς του και ταχύτατα εξαπλώθηκε σε πολλές χώρες.

Μετά από δύο χρόνια ο γυμναστής Αθανάσιος Λευκαδίτης ιδρύει την πρώτη προσκοπική ομάδα στην Ελλάδα και το 1910 ιδρύεται το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων.

α) άνω αριστερά Σπυρίδων Λιπρέστης, β)άνω δεξιά Θόδωρος Κόλλας, γ) κάτω αριστερα (;), δ) κάτω δεξιά Κων-νος Αναγνωστόπουλος.

Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη:Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980

Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη: Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980

Η παρουσία των προσκόπων κερδίζει αμέσως τη συμπάθεια του κερκυραϊκού κοινού και πολύ σύντομα ιδρύεται και δεύτερη προσκοπική ομάδα με Αρχηγό τον  Δημήτριο Κόντη.

Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη: Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980

Οι δύο ομάδες οδηγούν τα παιδιά με την εφαρμογή του παγκόσμιου προσκοπικού ρητού «ΕΣΟ ΕΤΟΙΜΟΣ» και την καθημερινή «ΚΑΛΗ ΠΡΑΞΗ». Οι Κερκυραίοι βιώνουν το γεγονός, όπως το χειμώνα του 1916, όταν παρουσιάσθηκε χολέρα στους καταυλισμούς των Σέρβων στρατιωτών.

Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη: Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980

Τα συνταρακτικά, όμως, γεγονότα της εποχής που ακολούθησαν (Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος - Μικρασιατική εκστρατεία) και οι ανακατατάξεις που επέφεραν στην κοινωνική ζωή, είχαν σαν αποτέλεσμα ο προσκοπισμός της Κέρκυρας να στερηθεί των υπηρεσιών των περισσότερων στελεχών του και οι δύο ομάδες να περιέλθουν σε αδράνεια. Το 1920 είναι μια χρονιά σταθμός για τον Παγκόσμιο Προσκοπισμό. Στο 1ο παγκόσμιο Τζάμπορι(*) στο Λονδίνο

(*)Τζάμπορι (Jamboree) ονομάζεται η μεγάλης κλίμακας προσκοπική συγκέντρωση. Τα Τζάμπορι χωρίζονται σε εθνικά, π.χ. 3ο Πανελλήνιο Τζάμπορι, σε διεθνή που είναι εθνικά με ελεύθερη συμμετοχή σε όποια εθνική αποστολή επιθυμεί ή σε συνδιοργάνωση δύο ή περισσοτέρων χωρών και σε παγκόσμια που οργανώνονται από το παγκόσμιο προσκοπικό γραφείο και συμμετέχουν αποστολές από όλα ταεθνικά σώματα. Τα Τζάμπορι αποτελούν σημείο αναφοράς στην ιστορία του προσκοπισμού, τόσο εθνική όσο και παγκόσμια, καθώς και μέσο προώθησης των αρχών και των αξιών του. Για τον Πρόσκοπο η εμπειρία της συμμετοχής σε ένα Τζάμπορι είναι σταθμός της προσκοπικής του ζωής

Αφίσα του 1^ου Παγκόσμιου Τζάμπορι

ο ιδρυτής Β.Ρ. καλεί τους προσκόπους όλου του κόσμου να αντιταχθούν στη βία και να αναπτύξουν, διαμέσου της Προσκοπικής Αδελφότητας, αισθήματα φιλίας, κατανόησης και ειρηνικής συνύπαρξης των λαών. Οι κατευθύνσεις του ιδρυτή τυχαίνουν εφαρμογής στο 3ο Παγκόσμιο Προσκοπικό Συνέδριο, το οποίο υιοθετεί τις εξής ΑΡΧΕΣ για κάθε εθνικό προσκοπικό Σώμα:

1. Πίστη στο Θεό και στην Πατρίδα.

2. Επίσημη αναγνώριση από το κάθε κράτος.

3. Ανεξαρτησία από κάθε κομματική κατεύθυνση και επιρροή.

4. Εθελοντική κατάταξη μελών.

5. Αποδοχή των αρχών της Προσκοπικής Υπόσχεσης και του Νόμου των Προσκόπων.

6. Εφαρμογή του παιδαγωγικού εκπαιδευτικού Προσκοπικού Προγράμματος.

7. Εφαρμογή προγραμμάτων «υπηρεσίας στον πλησίον» και εξυπηρέτησης του κοινωνικού συνόλου.

8. Προσήλωση στην Παγκόσμια Φιλία και Αδελφότητα.

Οι Αρχές αυτές με διάφορες αναθεωρήσεις, μετατροπές και συμπληρώσεις ισχύουν μέχρι σήμερα και περιγράφουν το ιδεολογικό πλαίσιο του Προσκοπισμού. Το 1921 ο Θόδωρος Κόλλας ιδρύει την Α΄ Ομάδα Ν/Π, με την οποία δίνει συνέχεια στον Προσκοπισμό της Κέρκυρας.

Και αυτή η προσκοπική ομάδα έχει μικρό χρόνο ζωής λόγω των γεγονότων που ακολουθούν: Μικρασιατική καταστροφή - Προσωρινή κατάληψη της Κέρκυρας από τους Ιταλούς.

Τη σκυτάλη παραλαμβάνει ο Κυριάκος Κάλλος, που συντηρεί τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό μέχρι το 1925 οπότε στα κερκυραϊκά προσκοπικά πράγματα εμφανίζεται ο παλαιός πρόσκοπος Σπύρος Μπάνος.

Ο Σπύρος Μπάνος ιδρύει την Β΄ Ομάδα Προσκόπων, μάνα όλων των σημερινών Συστημάτων της Κέρκυρας.

Η ιδρυθείσα 2η Ομάδα Προσκόπων Κερκύρας στις 25-7-1925

Η Β΄ Ομάδα ταχύτατα οργανώνεται σε άρτιο σύνολο, ώστε τον επόμενο χρόνο να είναι σε θέση να συμμετάσχει στην 1η Πανελλήνια Προσκοπική Συνάντηση στην Αθήνα και να συμβάλλει στην προσπάθεια διάδοσης της προσκοπικής ιδεολογίας με την κυκλοφορία του εντύπου της «Προσκοπική Ζωή».

Μεγάλη συμπαράσταση στην προσπάθειά του ο Σπύρος Μπάνος βρήκε από το Μητροπολίτη Κέρκυρας και μετέπειτα οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα (πρόεδρο του Τοπικού Προσκοπικού Συνδέσμου)

και από τον Άγγελο Λαβράνο (Περιφερειακό Έφορο Κέρκυρας).

Άγγελος Λαβράνος παρελαύνει ενώπιον της Βασιλικής Οικογένειας  21-5-1947.

Η Β΄ Ομάδα στεγάστηκε στο σημερινό προσκοπείο, εφοδιάστηκε με υλικό και έθεσε σε εφαρμογή το παιδαγωγικό έργο του προσκοπισμού με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι εξαιρετικά ζηλευτό στον κάθε νέο να συμμετέχει στους προσκόπους. Οι κερκυραίοι της υπαίθρου με έκπληξη έβλεπαν τους προσκόπους να κατασκηνώνουν στις περιοχές τους, να διαβιούν με τάξη και να προσφέρουν υπηρεσίες στους χώρους επίσκεψής τους.

Παλαιοκαστρίτσα 27-9-1930.

Η 2η Ομάδα Προσκόπων Κέρκυρας σε εκδρομή στο Πέλεκα στις 8 Μαίου του 1927

Δεν ήταν λίγες οι φορές που ευχαρίστησαν τους προσκόπους για την προσφορά τους στην κατάσβεση πυρκαγιών. Αλλά και το κοινό της πόλης συνέρεε στις ετήσιες προσκοπικές επιδείξεις στη Σπιανάδα, μεγάλο γεγονός για την εποχή.

Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη: Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980

Η 2η Ομάδα Προσκόπων Κέρκυρας σε επίδειξη στην κάτω πλατεία 24-9-1927

Ακόμη αναγνώριζε τη συνεχή παρουσία των προσκόπων σε κάθε θέμα που βίωνε η τοπική κοινωνία.

Ένας τομέας που ο Προσκοπισμός κάλυπτε τις ανάγκες της νεολαίας της δεκαετίας του ’30 ήταν και ο αθλητισμός. Οι Πρόσκοποι μαζί με τον Άρη και τον Ελλήσποντο ίδρυσαν την «Ποδοσφαιρική Ένωση Κέρκυρας» με πρώτο πρόεδρο τον πρώην Τ.Ε. Δ. Κόντη.

Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη: Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980

Αλλά και με το στίβο, το μποξ, το βόλεϊ, το κροκέ και το χόκεϊ ασχολούνταν οι πρόσκοποι.

 Κάβος. Ομάδα Βόλεϋ το 1928 Ι Τμήματος Β΄Ομάδος. Από αριστερά Σ. Γιαννάτος, Αν. Σαββανής.

Η ανάπτυξη του προσκοπισμού οδήγησε την Β΄ Ομάδα

σε δύο τμήματα που το 1934 ονομάσθηκαν 1η και 3η Ομάδες προσκόπων. Από το 1933 ιδρύθηκε από τον Αντώνη Παλατιανό και ομάδα Ναυτοπροσκόπων που το 1934 ονομάσθηκε 4η Ομάδα.

Στην υγρή τάφρο του Παλαιού Φρουρίου την «Κόντρα Φόσσα» όπου ο Α. Παλατιανός είχε δεμένη τη βάρκα του και διατηρούσε παράπηγμα για τα εφόδιά της, μια παρέα αγοριών «έπαιζε» το προσκοπικό παιγνίδι ανάμεσα στις βάρκες και τα καραβόσκαρα του κερκυραϊκού καρνάγιου. Μυρωδιά πίσσας, φρεσκοκομμένου ξύλου, μπογιάς και μοράβιας, κουβέντες θαλασσινές για ταξίδια δύσκολα με γαρμπινά και όστριες φρέσκες, ηλιοκαμένα κορμιά καραβομαραγκών με χαραγμένες από την αρμύρα μορφές, με ροζιασμένες χούφτες και κυρτές πλάτες, με δύο σαρδέλες και μια κούπα για μεσημεριανό, με αγάπη για το ωραίο και το τέλειο στη δουλειά τους, με αίσθηση καλλιτέχνη, αγνού και ελεύθερου ανθρώπου έκαναν την παρέα των παιδιών της Κόντρα Φόσσα ναυτοπροσκόπους. Για τον έμπειρο Αντώνη Παλατιανό δεν χρειάζονταν τίποτε περισσότερο. Οργάνωσε τα παιδιά σε ομάδα…. Η ομάδα στάθηκε καλά από τις 23-1-1933 (γενέθλια ημέρα) εκεί στην Κόντρα Φόσσα, ανάμεσα στα ναυπηγεία και τα παραπήγματα των ψαράδων και των προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής.(Από το βιβλίο : Στα ξάρτια Ψηλά του 4^ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων  Κέρκυρας)

Το 1934 ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός πρωτοπορεί πανελλήνια με την ίδρυση Αγέλης Λυκόπουλων

Το 1934 έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον…. από την εμφάνιση για πρώτη φορά της Αγέλης των Λυκιδέων, με πραγματικά αξιοθαύμαστο παράστημα. Πιστεύουμε πως αξίζει να αντιγράψουμε από το «ημερολόγιο της 2ας» την παράταξη σ’ αυτή την ιστορική παρέλαση

«21 Μαΐου 1934

Παρήλασαν….1^ον Δεκαεννέα Λυκιδείς υπό την Αρχηγία του προσκόπου Ιωάννη Γράσση…….

Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη: Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980

Λυκόπουλα στην Κέρκυρα με τη γαλλική στολή που είχαμε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '60. Αρχείο Π.Ε. Κέρκυρας. 

και τη λειτουργία της ομάδας των Rovers, που μετεξελίχθηκαν στους σημερινούς ανιχνευτές.

Ακόμη το 1934 η Π.Ε. Κέρκυρας παρέλαβε από το Φρούραρχο τη Σημαία της σε μεγάλη τελετή στην Κάτω Πλατεία.

……. Το απόγευμα της Κυριακής 3 Ιουνίου 1934 στην Κάτω Πλατεία με κάθε μεγαλοπρέπεια γίνηκε η παράδοση της σημαίας της Περιφέρειας, που δώρισε ο Τοπ. Προσκ. Σύνδεσμος από τον Φρούραρχο Σταμάτιο Χυτήρη. Στην παράταξη εκτός από τον Σημαιοφόρο υπαρχηγό Χαρ. Δελλαπόρτα και τους παραστάτες Σπυρίδωνα Λινάρδο, Αναστ. Γκιτσιάλη, Γεωρ. Δημησιάνο Αχιλ. Αρταβάνη, Δημ. Νάτσικα, τα τρία προσκοπικά τμήματα, την Αγέλη Λυκιδέων και την ομάδα οδηγών, έλαβαν μέρος Στρατιωτικό Τμήμα για να αποδώσει τιμές και η Φιλαρμονική εταιρία «Άγιος Σπυρίδων»(Παλαιά). Αυτή η πραγματικά συγκινητική γιορτή είναι ίσως από τους σημαντικότερους σταθμούς στην Ιστορία του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού. Πολλές τελετές γίνηκαν μέχρι σήμερα αυτήν όμως θα πρέπει να θεωρούμε την ονομαστότερη.

( Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη: Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980)

. Γιώργος Καγκουρίδης Η σημαία από ατλάζι με επιζωγραφισμένο με λάδι το προσκοπικό τρίφυλλο διεσώθη μετά την διάλυση του Σώματος το 1939 και την κατοχή στη Δημοτική Πινακοθήκη. Επανήλθε στους προσκόπους στις 10 Οκτωβρίου 1944 και φυλάσσεται στα γραφεία της Π.Ε. Κέρκυρας. Η λόγχη του κοντού της φέρεται στον κοντό της σημερινής σημαίας των προσκόπων. Αρχείο Π.Ε. Κέρκυρας. 

Το προσκοπικό πρόγραμμα, την περίοδο αυτή, περιελάμβανε 15 υποχρεωτικές διήμερες εκδρομές και αρκετές ακόμη προαιρετικές. Μέσω του προσκοπισμού οι νέοι της Κέρκυρας γνώρισαν το νησί τους, τις ομορφιές του, έμαθαν να ζουν και να διαχειρίζονται σωστά το περιβάλλον, απόκτησαν αυτό που σήμερα ονομάζουμε περιβαλλοντική συνείδηση. Δεν υπήρξε ακρογιαλιά και βουνοκορφή που δεν επισκέφθηκαν. Οι πρόσκοποι αγάπησαν την Κέρκυρα και μετέδωσαν την αγάπη τους. Ορισμένες φορές ονομάτισαν και περιοχές όπως τη «Δασιά», που είναι το προσκοπικό όνομα της περιοχής «Καρδάς».

Γιώργος ΚαγκουρίδηςΕκδρομή διανυκτερεύσεως Συστήματος Β΄Ομάδος. 16/17 Ιουνίου 1934 στη Δασιά. Η ονομασία "Δασιά" είναι η ονομασία που έδωσαν οι πρόσκοποι στη θέση "Καρδάς" της Κ. Κορακιάνας τη δεκαετία του '30. Την πυκνοφυτεμένη έως δασώδη έκταση όπου κατασκήνωναν οι πρόσκοποι, μεταβαίνοντας άλλοτε πεζή και άλλοτε με ποδήλατα από τη "Χώρα", επικράτησε τα παιδιά να την οναμάζουν Δασιά και Δασιά την λέμε έκτοτε όλοι. Αρχείο Π.Ε. Κέρκυρας. 

Το 1937 από αποχωρήσαντες προσκόπους ιδρύθηκε το τμήμα Κέρκυρας του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου.

Η ανάπτυξη του Προσκοπισμού διήρκεσε μέχρι το 1939 οπότε από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου επιβλήθηκε η διάλυση των Προσκόπων. Το γεγονός συγκλόνισε την προσκοπική οικογένεια αλλά και την κερκυραϊκή κοινωνία. Μετά από 29 χρόνια προσφοράς το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων δε λειτουργούσε

Ο Πρόεδρος του Τοπικού Προσκοπικού Συνδέσμου Αντώνιος Κογεβίνας εκφωνεί χαιρετισμό προς τους Προσκόπους κατά την τελετή της 19ης Νοεμβρίου 1939

Γιώργος Καγκουρίδης 19-11-1939. Ο Περιφερειακός Έφορος Άγγελος Λαβράνος διαβάζει την Ημερησία Διαταγή της (υποχρεωτικής) συγχωνεύσεως (διαλύσεως) των προσκόπων με την Ε.Ο.Ν. στους προσκόπους. Πίσω του ο "Γενικός Αρχηγός" Σπύρος Μπάνος και ο Αρχηγός της 4ης Ομάδας Ν/Πων Σπύρος Γιαννάτος.

Τις πραγματικά συγκλονιστικές μέρες της συγχώνευσης αξίζει να παρακολουθήσουμε από το Ημερολόγιο Δράσεως

«Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 1939

Γενική συγκέντρωσις αποχωρισμού Προσκόπων και Ναυτοπροσκόπων

Έναρξη συγκέντρωσεως, ώρα 8 μ.μ.

Οι ομάδες εις σχήμα Π έχουσαι έμπροσθεν αποκεκαλλυμένην την Σημαίαν της Περιφέρειας. Άπαντες οι παριστάμενοι, ενώπιον μαρτύρων, τον Θεόν και την συνείδησιν αυτών, υψούντες την χείραν εις τον προσκοπικόν χαιρετισμόν επανέλαβον την υπόσχεσιν του Προσκόπου εκφωνηθείσαν υπό Σπ.Μπάνου, υποσχεθέντες ότι πάντοτε εφ’ όρου ζωής θα διαφυλάττουν τα ιδανικά της Προσκοπικής ιδεολογίας, ιδιαιτέρως δε κατά το διάστημα του σκληρού χωρισμού, από της διακοπής των εργασιών του ημετέρου Προσκοπικού Σώματος μέχρι της ημέρας καθ’ ην θεία ευδοκία, θέλει και πάλιν αναστηθεί και ανασυγκροτηθη επί ισχυροτέρων βάσεων, θέλουσι δε άπαντες διατηρήσει αρρήκτους τους μεταξύ αυτών αδελφικούς δεσμούς και διαφυλάξει άσβεστον την κοινήν πάντων Μεγάλην ιδεολογίαν. Μετά ταύτα εν ατμοσφαίρα γενικής συγκινήσεως ωμίλησαν καταλλήλως ο Αρχηγός του Συστήματος και ο Περιφερειακός ‘Εφορος της συγκεντρώσεως ληξάσης καθ’ ώραν 8.45. Προσήλθον 82 Απόντες 20 δικαιολογημένοι.

Κυριακή 19 Νοε. 1939

Τελετή της συγχωνεύσεως των Προσκοπικών ομάδων Κερκύρας μετά τη ΕΟΝ.

Παρετάχθησαν επί τριών ζυγών έχουσαι μέτωπον προς την άνωθεν διερχομένην οδόν αι τρεις ομάδες και τα λυκόπουλα.Παρετάχθησαν έναντι των Προσκόπων τμήμα Φαλαγγιτών και Ναυτοφαλλαγγιτών.

Προσέτι η μουσική της ΕΟΝ με μέτωπον προς τον εξωτερικόν πυλώνα της αυλής…

Η αυλή της Λέσχης και οι υπερκείμενοι χώροι ήσαν ασφυκτικώς πεπληρωμένοι υπό του πλήθους όπερ μετά συγκίνήσεως παρηκολούθησεν την όντως δραματικήν τελετήν.

Καθ’ ώραν  12.30 προσήλθεν ο Νομαρχών κ, Μακρόπουλος μετά του Περιφ.Δ/ντού ΕΟΝ κ.Χυτήρη. Ευθύς ο Π.Ε. κ.Α. Λαβράνος ανέγνωσε Ημερησίαν Διαταγήν του ΣΕΠ περί συγχωνεύσεως και μετά ταύτα εξήλθεν η Σημαία μας προς ήν η Μουσική και τα παρατεταγμένα τμήματα απέδωσαν τιμάς εισήλθεν δε πάλιν εν τη Λέσχη όπου εφυλάχθει…

Μετά ταύτα εξήλθεν της Λέσχης η σημαία της ΕΟΝ και εστάθει εις το μέσον της αυλής ο δε διοικητής της ΕΟΝ κ.Χυτήρης ανέγνωσεν Ημ.Δ/γη του Κυβερνητικού Επιτρόπου της ΕΟΝ και άλλοι ομιλητές εξάραντες ιδιαιτέρως τον Κερκυραϊκόν Προσκοπισμόν.

Μετά ταύτα η μουσική μετά τμημάτων της ΕΟΝ ανεχώρησεν και η τελεετή έληξεν.»

Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη: Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980

Το υλικό τους και η πρώτη βάρκα τους, η «Αργώ», παραδόθηκαν στην Ε.Ο.Ν. Στην Κέρκυρα ο Σπύρος Μπάνος από την επομένη της διάλυσης των προσκόπων, φρόντισε τα της παράνομης λειτουργίας του. Με την προσκοπική χορωδία, την πολύ καλή εξαφωνική χορωδία του Αγίου Σπυρίδωνος, διατήρησε τους δεσμούς των προσκόπων. Και οι πρόσκοποι ήταν έτοιμοι να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, όταν η πόλη δέχθηκε τους βομβαρδισμούς των Ιταλών. Κατά τη διάρκεια της κατοχής οι κερκυραίοι πρόσκοποι συμμετείχαν στις εκδηλώσεις αντίστασης των κερκυραίων. Αρκετοί διώχθηκαν από τις κατοχικές αρχές για τη συμμετοχή τους στα γεγονότα του Πρωτοκύριακου του 1941, όπως ο μετέπειτα Τοπικός Έφορος Ρένος Παραμυθιώτης. Άλλοι εξορίστηκαν στο Λαζαρέττο, και στους Παξούς. Ο Περιφερειακός Έφορος Άγγελος Λαβράνος εξορίστηκε στην Πόντζα της Ιταλίας. Παρά τις απαγορεύσεις των κατακτητών ο Σπύρος Μπάνος οργάνωσε τους προσκόπους σε συνεργεία τραυματιοφορέων, που πολλά προσέφεραν στην διάρκεια της κατοχής. Αξέχαστη για τους κερκυραίους προσκόπους θα μείνει η βοήθεια σε είδη ανάγκης που τους έστειλαν Αθηναίοι πρόσκοποι, μετά την καταστροφή της πόλης τον Σεπτέμβριο του 1943. Οι παράνομες συγκεντρώσεις των προσκόπων επέτρεψαν στο Σπύρο Μπάνο να συγκρατήσει την κίνηση και να είναι έτοιμος την επομένη της απελευθέρωσης της Κέρκυρας, στις 11-10-1944, για το νέο ξεκίνημά της.

Στις 10 Οκτωβρίου 1944 μια αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Σπυρίδωνα Μπάνο παρέλαβε από την Δημοτική Πινακοθήκη την Σημαία της Περιφέρειακής Εφορίας και με κατάνυξη την ξανάφερε στο ερειπωμένο Προσκοπείο.Η Σημαία του ΣΕΠ/Περ.Εφ.Προσκ.Κερκύρας φυλάχτηκε ευλαβικά από τον Δήμο Κερκυραίων σε εξαιρετικά τιμητική θέση στην Δημοτική Πινακοθήκη μέχρι και την απελευθέρωση….

Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη: Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980

Πλήθος παιδιών εγγράφονται στους προσκόπους και βρίσκουν διέξοδο, μετά την κατοχή, στις προσκοπικές δραστηριότητες. Οι τρεις παλιές ομάδες δεν είναι πλέον αρκετές και ιδρύονται ακόμη 5 ομάδες στην πόλη, 4 στα περίχωρα Ποταμό,

Εκδρομή 10ης Ομάδας Προσκόπων Ποταμού στο Αχίλλειον στις 13-6-1947.

από τον Κο Σάκη Βραχλιώτη

Κανάλια, Γουβιά και Κοντόκαλι και μία στους Παξούς. Λειτουργούν ακόμη 4 αγέλες λυκόπουλων και οι μεγαλύτεροι οργανώνονται στην ομάδα των Ακριτών. Είναι η εποχή που η τοπική κοινωνία έχει ανάγκη από όλες τις δυνάμεις της, για να αντεπεξέλθει στα δεινά που συσσώρευσε ο πόλεμος. Οι πρόσκοποι συμμετέχουν παντού. Στην οργάνωση συνεργείων εράνων,

Γιώργος Καγκουρίδης1950. Πρόσκοποι της 11ης Ομάδας Καναλίων μετά από έρανο υπέρ του Νοσοκομείου. Αρχείο Π.Ε. Κέρκυρας. 

στον καθαρισμό του αεροδρομίου, στην οργάνωσή τους σε συνεργεία πυρόσβεσης, ενώ παράλληλα προσφέρουν στην κερκυραϊκή νεολαία τα προσκοπικά τους προγράμματα. Μέσω αυτών των προγραμμάτων τα παιδιά της Κέρκυρας γνωρίζουν τη χαρά των προσκοπικών εκδρομών και των κατασκηνώσεων. Μεγάλο γεγονός η ανάβαση στον Παντοκράτορα. Συμμετέχουν στο καρναβάλι, ξέσπασμα χαράς μετά τα χρόνια της κατοχής.

Από την ζωή των ομάδων το 1945 εκείνο που ξεχωρίζει είναι η καθολική συμμετοχή στο Καρναβάλι της 1^ης Ομάδας Προσκόπων με θέμα μασκαράτας,ένα ψυχιατρείο «Ο 1^ος θάλαμος τρελλών»

Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη: Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980

Οργανώνουν θεατρικές παραστάσεις.

Μια σημαντική προσπάθεια του 1946 θα πρέπει να αναφερθεί η θεατρική παράσταση στο Εθνικόν στις 26 και 27 Απριλίου.

Ύστερα από προετοιμασίες σχεδόν χρόνου παρουσιάστηκε το έργο «Αρκάδι» με εξαιρετική επιτυχία 4 φορές και με τις εισπράξεις του ενισχύθηκε το Ταμείο της Τοπικής Εφορίας .Σ’ αυτό το έργο έκανε την πρώτη εμφάνιση του σαν ηθοποιός ο πρόσκοπος της 3^ης ομάδος και μετέπειτα ηθοποιός του Θεάτρου μας Θεόδωρος Έξαρχος.

Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη: Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980

Πλαισιώνουν την προσκοπική μπάντα του Χαρίλαου Μανιατόπουλου (Μετέπειτα Αρχιμουσικό της «Παλιάς» και κατόπιν του «Καποδίστρια»).  Παίρνουν μέρος στις προσκοπικές επιδείξεις και στους παγκερκυραϊκούς αγώνες. Συνεχίζουν την παράδοση της προσκοπικής χορωδίας με τα κάλαντα της παραμονής των Χριστουγέννων. Και όλα αυτά μέσα σε ένα προσεκτικό πλαίσιο που δεν αφήνει τα δεινά της εμφυλιοπολεμικής περιόδου να οδηγήσουν τα παιδιά πέραν του Προσκοπικού Νόμου και της Υπόσχεσης του Προσκόπου.

Ο Προσκοπισμός οργανώνεται σε πανελλήνιο επίπεδο. Λειτουργούν, πλέον, οι σχολές εκπαίδευσης των βαθμοφόρων. Κερκυραίοι συμμετέχουν στην 1η Πανελλήνια Σχολή Αρχηγών στην Πεντέλη. Το 1948 στελέχη των προσκόπων, με πρωτεργάτη τον Τάση Σαββανή, δίνουν λύση στο οργανωτικό αδιέξοδο της «Παιδόπολης». Μια από τις μεγαλύτερες κοινωνικές προσφορές του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού.

Στο ειδυλλιακό τοπίο με το απαράμιλλο σε ομορφιά και κομψότητα αρχιτεκτονική ανάκτορο «Αχίλλειο»….μαζί με το παρακείμενο δυτικά των ανακτόρων «Στρατώνα Κάϊζερ» φιλοξενήθηκαν κατά την περίοδο 1947-1950 τα ανταρτόπληκτα ηπειρωτάκια της Β.Δ.Ελλάδας. Εκεί ήταν η Παιδόπολη Κερκύρας «Άγιος Σπυρίδων»

Το σώμα προσκόπων Κερκύρας, διέθεσε για την παιδόπολη δοκιμασμένα στελέχη του,υπό την άγρυπνη καθοδήγηση του κου Τάσου Σαββανή. Τα ελεύθερα απογεύματα, εκτός των εορτών, ο κος Σαββανής έθεσε σε εφαρμογή πλήρες πρόγραμμα προσκοπικό. Είχε στη διάθεσή του τα παιδιά. Με τη σωστή διδασκαλία, το παράδειγμα, εφαρμογή στην πράξη, το ομαδικό προσκοπικό παιγνίδι, τη δοκιμασία, την προθυμία προσφοράς έργου με το εξαίρετο σύνθημα ‘’Εσο πάντα έτοιμος προς το υπηρετείν’’.

Η πρώτη Σχολή Βασικής Εκπαιδεύσεως Βαθμοφόρων Προσκόπων στην Κέρκυρα γίνεται το 1949 με Αρχηγό τον Παντιά Σολωμό.Σ’ αυτήν έλαβαν μέρος 24 βαθμοφόροι σε τρεις εκπαιδευτικές Ενωμοτίες.

Παράλληλα άλλοι πρόσκοποι στελεχώνουν τις παιδικές εξοχές της Νομαρχίας. Συμμετέχουν στη διέλευση της Ολυμπιακής Φλόγας από την Κέρκυρα, όπως θα κάνουν και μετά 56 χρόνια. Την ίδια χρονιά ο Βασιλεύς Παύλος επισκέπτεται επίσημα το προσκοπείο. Το 1949 είναι η χρονιά των μεγάλων εξορμήσεων δενδροφύτευσης. Οι πρόσκοποι φυτεύουν δένδρα στο Λαζαρέττο, στο Βίδο, στη Σωτηριώτισσα, στον Ποταμό και στον Άη Μαθιά.

Γιώργος Καγκουρίδης1948. Δενδροφύτευση στο Λαζαρέτο. Αρχείο Π.Ε. Κέρκυρας. 

Ειδικά στο Βίδο οι πρόσκοποι οργανώνουν εκδρομές, παίζουν ποδόσφαιρο και τραγουδούν παρέα με τους τροφίμους του αναμορφωτηρίου. Σύντομα διαλείμματα χαράς για τους έγκλειστους νέους. Το 1950 αποτελεί χρόνο δικαίωσης των προσπαθειών του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού. Στο Πανελλήνιο Τζάμπορι στο Διόνυσο Αττικής η κερκυραϊκή αντιπροσωπεία αναδείχθηκε πρώτη επί συνόλου 2.468 κατασκηνωτών.

Από το βιβλίο του Νίκου Κουρκουμέλη: Σημειώματα για τον Κερκυραϊκό προσκοπισμό 1915-1980

Την περίοδο αυτή η πάνω αυλή του προσκοπείου με προσωπική εργασία των παιδιών μετατρέπεται σε γήπεδο Μπάσκετ και το νέο παιχνίδι πρωτοπαίζεται στην Κέρκυρα.

Από τα σημαντικά της εποχής ο πρώτος περίπλους της Κέρκυρας από τη Ν/Πική βάρκα Αργώ,

Γιώργος Καγκουρίδης7-15 Ιουλίου 1951. Πρώτος περίπλους της Κέρκυρας με Ν/Πική λέμβο. Λέμβαρχος Χαράλαμπος Δελλαπόρτας (Μπάρμπουνας) 

η συγκέντρωση χιλιάδων υπογραφών διαμαρτυρίας για τη διάσωση του Μιχάλη Καραολή,

Το πρωινό της Πέμπτης 10ης Μαΐου 1956 οι καρδιές των Ελλήνων ράγισαν. Η είδηση της εκτέλεσης από τον Άγγλο κατακτητή των Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου στην Λευκωσία 

η ετοιμότητα για τους σεισμούς στα Επτάνησα, η Σχολή Προσκόπων με τον Άρη Κωνσταντόγλου, οι Πανεπτανησιακοί Αγώνες στην Ιθάκη, και το «γεγονός» κάθε χρονιάς για την κοινωνία της Κέρκυρας ο μεγάλος αποκριάτικος χορός των προσκόπων στον Φοίνικα. Στο προσκοπικό πρόγραμμα περιλαμβάνεται πλέον ο διαγωνισμός επιλέκτων ενωμοτιών, ο οποίος μαζί με τις πολλές εκδρομές και κατασκηνώσεις και τις ετήσιες επιθεωρήσεις στις Αλυκές Ποταμού γοητεύουν τη νεολαία της εποχής, που συρρέει στους προσκόπους. Αποτέλεσμα η λειτουργία της Τ.Ε. Υπαίθρου με ομάδες στα Κανάλια, τον Αγ. Ματθαίο, το Χλωμό και δύο στους Σιναράδες. Ακόμη η λειτουργία δύο προσκοπικών ομάδων στο Βίδο. Η δεκαετία του ’60 ανοίγει με το 2ο Πανελλήνιο Τζάμπορι στην Αμφίκλεια Παρνασσού, όπου συμμετέχουν 48 κερκυραίοι πρόσκοποι. Ήταν η τελευταία μεγάλη δράση του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού στην οποία ηγήθηκαν οι Σπύρος Μπάνος και Άγγελος Λαβράνος.

Με την αποχώρηση του Σπύρου Μπάνου και του Άγγελου Λαβράνου η κίνηση γνωρίζει μια προσωρινή κάμψη στην πόλη αλλά μέσα στη δεκαετία του ’60 με Π.Ε. τον Κ. Βιττούρη και Τ.Ε. το Ντίνο Κουρκουμέλη αναπτύσσεται, κυρίως στην ύπαιθρο.

1966. Κατασκήνωση Τ.Ε. Κέρκυρας στου Μπαρμπάτη. Τοπικός Έφορος Ντίνος Κουρκουμέλης. 

Ιδρύεται Ναυτοπροσκοπική ομάδα στον Ποταμό και πολλές ακόμη στα χωριά μας Κασσιώπη, Καρουσάδες, Βελονάδες, Νυμφές, Μαγουλάδες, Αυλιώτες, Σιδάρι, Περουλάδες, Σκριπερό, Άνω Κορακιάνα, Κανάλια, Γαστούρι, Κυνοπιάστες, Καλαφατιώνες, Καστελλάνοι Μέσης, Σιναράδες, Πέλεκας, Αργυράδες, Κουσπάδες, Αγ. Ματθαίος, Λευκίμμη. Αποτέλεσμα η ίδρυση και της Τ.Ε. Παντοκράτορος. Ο προσκοπισμός, όμως, χρειάζεται στήριξη και η αδυναμία των τοπικών κοινωνιών να την παράσχουν οδήγησε σύντομα στη λήξη αυτής της μεγάλης δραστηριότητας στην κερκυραϊκή ύπαιθρο. Το 1963 οι κερκυραίοι πρόσκοποι συμμετέχουν στο Παγκόσμιο Τζάμπορι του Μαραθώνα. Η αξεπέραστη αυτή παγκόσμια προσκοπική δράση ενισχύει την τοπική κίνηση και της αποφέρει και ένα νέο απόκτημα: τη νέα Ν/Πική βάρκα, τη σημερινή «Αργώ». Μ’ αυτήν οι Κερκυραίοι πρόσκοποι επισκέπτονται πυκνότερα τον αγαπημένο τόπο των εξορμήσεών τους: το Βίδο. Στο Βίδο πραγματοποιούν επί σειρά ετών τους ετήσιους διαγωνισμούς επίλεκτων ενωμοτιών, προσφέρουν στα παιδιά του αναμορφωτηρίου και προετοιμάζουν εκείνη τη γενιά παιδιών που αργότερα, πρώτοι απ’ όλους τους κερκυραίους, θα ενδιαφερθούν για την τύχη του.

Lia Karag2006 Βίδο πυρά λήξης κατασκήνωσης 4ης ομάδας και 4ης αγέλης . 

Οι πρόσκοποι κατασκηνώνουν σε κάθε γωνιά της Κέρκυρας. Προτιμούν για τις μεγάλες κατασκηνώσεις τους το Δαφνίλλα και το Μπαρμπάτι. Κλείνουν τις κατασκηνώσεις τους με την τελευταία εκδρομή στην Παλαιοκαστρίτσα.

Το 1970 γιορτάζουν τα 60 χρόνια του Ελληνικού Προσκοπισμού με μεγάλες εκδηλώσεις στην Κάτω Πλατεία και στο προσκοπείο.

Ο προσκοπισμός διατηρεί τις δυνάμεις του, - μεγάλη στήριξη του παρέχει ο Μητροπολίτης Πολύκαρπος, πρόεδρος της Προσκοπικής Επιτροπής - παρ’ όλο που αυτή την περίοδο έχει να αντιπαλέψει με τους Άλκιμους,(Σώμα νεολαίας που δημιούργησε η Χούντα των Συνταγματαρχών) που στηρίζονται κυβερνητικά. Είναι μια δύσκολη περίοδος και ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός με επιμονή και συνέπεια οδηγεί τα παιδιά μόνο στα μονοπάτια του Νόμου και της Υπόσχεσης. Είναι η εποχή που οι νέοι ετοιμάζονται να γυρίσουν σελίδα. Ανάμεσά τους πολλοί πρόσκοποι. Αρκετοί θυμούνται τον αγωνιστή της Δημοκρατίας Κώστα Γιωργάκη λυκόπουλο.

Χωρίς το προσκοπικό πρόγραμμα να παραμεληθεί στο ελάχιστο επιχειρείται πανελλήνια η βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός του. Νέοι κανονισμοί βελτιώνουν τα προγράμματά του, τα οποία τη δεκαετία του ’80 γίνονται σύγχρονα, επίκαιρα και ελκύουν τη νεολαία. Η πανελλήνια αυτή προσπάθεια βρίσκει τα ενήλικα στελέχη της Κέρκυρας πρωτοπόρους. Οι παλιές ομάδες των περασμένων δεκαετιών μετατρέπονται σε αυτοδύναμα Συστήματα. Τα Συστήματα, οι κύριες προσκοπικές μονάδες του προσκοπισμού, παρέχουν προσκοπισμό σε παιδιά και εφήβους με σύμμετρη ενασχόληση στην Πνευματική Καλλιέργεια, στην Υπαίθρια Ζωή, στη Σωματική Αγωγή, στις Τεχνικές Δεξιότητες και στην Κοινωνική Συνεργασία.

Όλα αυτά οδηγούν σε μια πλατειά πρόταση ενός «Τρόπου Ζωής», που μ’ αυτόν ο Προσκοπισμός απαντά στις ανησυχίες των νέων και τους προτείνει ασφαλείς διεξόδους στα αδιέξοδα του σήμερα.

Στην Κέρκυρα, η τουριστική ανάπτυξη στέρησε από τον Προσκοπισμό πολλά από το φυσικό χώρο εφαρμογής των προγραμμάτων του. Οι Κερκυραίοι πρόσκοποι στρέφονται προς το εγκαταλελειμμένο Βίδο. Το 1981 και το 1986 πραγματοποιούν, μετά από συνεχείς προσπάθειες και πολλή προσωπική εργασία δύο πανελλήνιες προσκοπικές συναντήσεις και πολλές κατασκηνώσεις. Παράλληλα ενισχύουν και στην ουσία οργανώνουν τις Δημοτικές Κατασκηνώσεις.

1986. 2η συνάντηση Πτυχιούχων Δ.Δ. στην Κέρκυρα/Βίδο. 

Μεγάλη είναι η προσπάθεια που καταβάλουν την περίοδο αυτή οι εθελοντές κερκυραίοι βαθμοφόροι για την εκπαίδευσή τους, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις επιθυμίες των παιδιών. Παρακολουθούν πολλές προσκοπικές σχολές και εκπαιδευτικές συναντήσεις με αποτέλεσμα την οργάνωση πολλών δράσεων για τα παιδιά. Συμπαραστάτες τους οι Επιτροπές Κοινωνικής Συμπαράστασης που αποτελούνται από γονείς και φιλοπροσκόπους.

Τη δεκαετία του ’80 ξεχωρίζει η οργάνωση περιβαλλοντικών δράσεων, η επανασύσταση της προσκοπικής μπάντας με αρχιμουσικό το Σπύρο Σουέρεφ, η λειτουργία της Εφορείας Περιοχής Ιονίων Νήσων με έδρα την Κέρκυρα, ο «επιτάφιος των προσκόπων», η οργάνωση ανωμάλου δρόμου, η «Πορεία Ειρήνης», η πειραματική εισδοχή και κοριτσιών στα προσκοπικά τμήματα, ο 2ος περίπλους της Κέρκυρας, η έκδοση των «Σημειωμάτων του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού», οι πρώτες μεγάλες δράσεις εκτός Κέρκυρας, η ίδρυση του 7ου Συστήματος στη Γαρίτσα, οι συνεχείς παρουσίες στο καρναβάλι, και οι πολλές αξιόλογες δράσεις των Συστημάτων, που μέσω αυτών εφαρμόζεται η προσκοπική μέθοδος στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών.

Η δεκαετία του ’90 ξεκινά για τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό με ενθουσιασμό. Οι αλλαγές στον Οργανισμό του Σώματος δίνουν ενεργότερο ρόλο στα ενήλικα στελέχη του. Τα προσκοπικά Συστήματα οργανώνονται άρτια και τα παιδιά γίνονται δέκτες πολλών πρωτοπόρων δράσεων, που βιωματικά τα κατευθύνουν στο να γίνουν χρήσιμοι και υπεύθυνοι πολίτες. Πολλές από τις προσκοπικές δραστηριότητες εξελίσσονται στο Βίδο, στη νέα θέση που ο Δήμος Κερκυραίων παραχώρησε στους προσκόπους. Ο νέος χώρος με πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια μετατρέπεται από ζούγκλα σε χώρο χαράς για τα παιδιά. Η πορεία του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού σε όλη τη δεκαετία του ’90 και μέχρι σήμερα ήταν ανοδική. Ιδρύθηκε το 8ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων η Τοπική Εφορεία Παλιάς Πόλης, το 11ο Σύστημα με παιδιά της «Μέλισσας», το 10ο Σύστημα της Στρογγυλής, η Ένωση Παλαιών Προσκόπων και λειτούργησε, με έδρα την Κέρκυρα,

η Εφορεία Περιοχής Δυτικής Ελλάδας. Η σημαντική αύξηση της αριθμητικής δύναμης του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού παρακολουθείται από την αντίστοιχη πρόοδο των προσκοπικών προγραμμάτων. Τα σημερινά ενδιαφέροντα των νέων, που έχουν άμεση σχέση με την τεχνολογική εξέλιξη, διυλίζονται στις προσκοπικές δραστηριότητες, ενσωματώνονται στη προσκοπική μέθοδο και υπηρετούν το σκοπό του Προσκοπισμού, που είναι η παροχή εξωσχολικής αγωγής στους νέους, ώστε να γίνουν συνειδητοί πολίτες της Πατρίδας τους και της διεθνούς κοινότητας.

Τη δεκαετία του ’90 ξεχωρίζουν, η πολυπληθής συμμετοχή μας στο 3ο Πανελλήνιο Τζάμπορι στον Όλυμπο, οι πρωτοπόρες δράσεις των δύο Τοπικών Εφορειών και των κλάδων λυκοπούλων προσκόπων και ανιχνευτών της Περιφερειακής Εφορείας, η φιλοξενία στελεχών του Αλβανικού Προσκοπισμού, η γιορτή της θάλασσας αφιερωμένη στα 85 χρόνια του Ελληνικού Προσκοπισμού, η πανελλήνια συνάντηση βαθμοφόρων Διακριτικού Δάσους, η πανελλήνια συνάντηση παλαιών προσκόπων, η παρουσία της μπάντας μας στα Γιάννενα, η απόκτηση 2 ακόμη ναυτοπροσκοπικών λέμβων με πολλές μεγάλες ναυτοπροσκοπικές εξορμήσεις, οι μεγάλες, εκτός Κέρκυρας, χειμερινές και θερινές δράσεις των περισσότερων Συστημάτων, οι πολύ καλές κατασκηνώσεις τους, η συνεργασία με κάθε φορέα του τόπου μας και η ανταπόκριση σε κάθε κάλεσμα του κοινωνικού συνόλου.

Τιμή ιδιαίτερη αποτέλεσε για τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό η συνεργασία του, σε θέματα κοινωνικής προσφοράς, με την Εκκλησία μας και το μακαριστό Μητροπολίτη μας Τιμόθεο. Βοήθεια μεγάλη έλαβε από την Καθολική Εκκλησία της Κέρκυρας με την συνεχή φιλοξενία προσκοπικών δράσεων στις εγκαταστάσεις της.

Το 2000 υποδεχθήκαμε τη νέα χιλιετία με τη μεγάλη εκδήλωσή μας στην Πάνω Πλατεία, κατάληξη των εκδηλώσεων της Προσκοπικής Εβδομάδας, και τη συμμετοχή μας στην 3η πανελλήνια Ρεγκάτα. Ακολούθησαν πολλές σημαντικές δράσεις:

Τα ετήσια τζάμπορι στο Ίντερνετ, οι επανειλημμένες συναντήσεις «Φιλίας», κυρίως στο Βίδο, η συμμετοχή των εθελοντών μας στην Ολυμπιάδα της Αθήνας με την πανελλήνια δράση «Ανθρώπινο Ντόμινο», η απόκτηση ναυτοπροσκοπικής λέμβου από το 5ο Σύστημα Ποταμού, οι μεγάλες ν/πικές εξορμήσεις και ο 3ος περίπλους της Κέρκυρας, η 4η Ρεγκάτα, η μεγάλη συμμετοχή μας στις πανελλήνιες ανιχνευτικές δράσεις «Ελπίδα 2002» και «Πολιτιστική Ενημέρωση», τα πανελλήνια «τζαμπορέτα ενωμοταρχών», το βραδινό με τους κερκυραίους δημοσιογράφους, οι συνεχείς εκπαιδεύσεις των στελεχών μας, οι παρεμβάσεις μας στο θέμα των «Γλυπτών του Παρθενώνα», η έκδοση «70 Χρόνια στα Ξάρτια ψηλά»

η δενδροφύτευση στο Δήμου Παρελίων, οι ετήσιες δράσεις μας «Χρυσού Βέλους», «Ανιχνευτών Δάφνης» και «Πρότυπης Ομάδας», οι πρωτοπόρες δράσεις των κλάδων, η συμμετοχή μας στο παγκόσμιο Τζάμπορι της Ταϋλάνδης, όπου κερκυραίος ηγήθηκε της ελληνικής αντιπροσωπείας, και πολλές άλλες, πέρα από τις εβδομαδιαίες συγκεντρώσεις των παιδιών, τις πολλές εκδρομές και τις κατασκηνώσεις τους.

Η τελευταία 5ετία ξεκίνησε με τον εορτασμό των 90 χρόνων μας στο κατάμεστο Δημοτικό Θέατρο, που απέδειξε τη μεγάλη στήριξη της τοπικής κοινωνίας. Η στήριξη αυτή εκδηλώθηκε με την ομόφωνη παραχώρηση χώρου στο Βίδο από το Δημοτικό Συμβούλιο για τη δημιουργία Κατασκηνωτικού Κέντρου, το οποίο με συνέπεια και οικονομικές θυσίες στήσαμε, για να το χαίρονται όλα τα παιδιά της Κέρκυρας και όχι μόνο.

Το Κατασκηνωτιό Κέντρο στο Βίδο και τους χώρους λειτουργίας του

Παιδιά και μεγάλοι απ’ όλη την Ελλάδα, τη Σερβία, την Ιταλία, τη Γερμανία και την Αγγλία επισκέφθηκαν το Βίδο και την Κέρκυρα κι’ έκαναν γνωστό το νησί μας μέσα από το Διαδίκτυο, που χρησιμοποιείται, πλέον, στα προσκοπικά προγράμματα.

Η εφαρμογή αυτών των προσκοπικών προγραμμάτων έφερε τους προσκόπους μας σε κάθε γωνιά της Πατρίδας μας. Από την Κεφαλονιά μέχρι την Σαμοθράκη και από την Κρήτη μέχρι τις Πρέσπες. Κι’ από κοντά οι παλιοί μας πρόσκοποι και οι Επιτροπές μας, που κάθε χρόνο οργανώνουν εκδρομές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Σημαντική ήταν η παρουσία των Κερκυραίων Προσκόπων στο Παγκόσμιο Τζάμπορη της 100ετίας του Παγκόσμιου Προσκοπισμού στο Λονδίνο.

Επίσης σημαντική η 27η Πανελλήνια Συνάντηση Παλαιών Προσκόπων, που έφερε στην Κέρκυρα πάνω από 500 Έλληνες προσκόπους. Σταθμός η λειτουργία του τέταρτου προσκοπικού τμήματος, του «Προσκοπικού Δικτύου», που απευθύνεται σε νέους ηλικίας 18 έως 30 ετών. Με αιχμή αυτούς τους νέους μας φιλοδοξούμε να κάνουμε ορατή τη μεγάλη κοινωνική παρέμβασή μας στην Κέρκυρα.

Μεγάλη τιμή αποτέλεσαν για μας τα επαινετικά σχόλια του Προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια, κατά την τελευταία παρουσία του στην Κέρκυρα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει θέσει υπό την αιγίδα του τον Ελληνικό Προσκοπισμό και απονέμει στους νεαρούς προσκόπους την ανώτατη διάκριση του «Προσκόπου Έθνους».

Την τελευταία πενταετία οι συγκεντρώσεις, οι πρότυπες κατασκηνώσεις, οι εκδηλώσεις και οι δράσεις των 9 Συστημάτων της Κέρκυρας, των Επιτροπών της Περιφερειακής Εφορείας και της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων αριθμούνται σε χιλιάδες. Να σημειώσουμε μόνο την ενεργοποίηση όλων των δυνάμεων μας, τις πολύ καλές δράσεις των τριών κλάδων, τις επανειλημμένες πανελλήνιες διακρίσεις των ανιχνευτών μας στις Πανελλήνιες Ανιχνευτικές Πολιτιστικές Ενημερώσεις (Π.Α.Π.Ε.), το πολύ καλό έργο της Εφορείας Εκπαίδευσης και την απόκτηση μιας νέας ναυτοπροσκοπικής λέμβου από το 4ο Σύστημα. Και όλα αυτά με την υποχρέωση της αντιμετώπισης των καθημερινών προβλημάτων που έχει η πολυπληθής Κίνησή μας.

Προβλήματα στεγαστικά (ολοκληρώνεται η μετατροπή του «Υπόστεγου» του προσκοπείου σε συνεδριακό χώρο, συντηρούνται οι προσκοπικές εστίες και ο νεώσοικος στο Μπλάντραφο) και προβλήματα ανάπτυξης για τα οποία χρειαζόμαστε την στήριξη όλων. Ανταποκρινόμαστε σ’ αυτά με τις Επιτροπές Κοινωνικής Συμπαράστασης και την Ένωση Παλαιών Προσκόπων, η οποία αποτελεί και τη «φωνή» μας με το περιοδικό μας «Προσκοπική Ζωή».

Και έχουμε αποτελέσματα. Τρία νέα προσκοπικά Συστήματα ιδρύθηκαν τα τελευταία χρόνια. Ένα στο Μαντούκι (με μικρό χρόνο ζωής), ένα στην Κάτω Κορακιάνα και ένα στο Κομπίτσι. Μέσω αυτών κι άλλοι νέοι της Κέρκυρας γίνονται σήμερα κοινωνοί των Αρχών του Προσκοπισμού. Η κίνησή μας είναι ανοικτή στον καθένα.

Μετά 95 χρόνια παρουσίας στην Κέρκυρα, συμπεραίνεται εύκολα, ότι ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός ανήκει σε όλους τους Κερκυραίους. Η επί δεκαετίες εθελοντική προσφορά των προσκόπων στην κοινωνία της Κέρκυρας, η μεγάλη διεισδυτικότητα που παρουσιάζουν στη νεολαία - η μεγαλύτερη πανελλήνια - έχουν πείσει κάθε Κερκυραίο ότι είναι χρήσιμο να στέλνει τα παιδιά του στους προσκόπους. Κι’ εμείς τα περιμένουμε τα παιδιά σας, τα παιδιά μας, να παίξουν μαζί μας το προσκοπικό παιχνίδι και να ζήσουν αξέχαστες «στιγμές χαράς, μαζί μ’ εμάς, στον κύκλο της Πυράς».

Γ.Χ.Κ.

(Σημείωση: Το 2015, οι Κερκυραίοι Πρόσκοποι κλείνουν 100 χρόνια ζωής).

Με αφορμή τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου 1940, παραθέτω ένα περιστατικό στην περιοχή Λιβάδι Ρόπα στην Κέρκυρα με τίτλο, Χρονικό του αναγκαστικά προσγειωθέντος αεροπλάνου στο λιβάδι Ρόπα, την 25 Σεπτεμβρίου 1944.

Επρόκειτο για βαρύ αμερικανικό τετρακινητήριο βομβαρδιστικό τύπου CONSOLIDATED B-24 "LIBERATOR". Πλήρωμα 10+1 δημοσιογράφος=11

.

Επέστρεφε από βομβαρδιστική επιδρομή στην Θεσσαλονίκη μαζί με άλλα 60 σκάφη τα οποία κατευθυνόταν προς την βάση τους στην Ιταλία. Λόγω βλάβης μηχανικής ή προκληθείσης εξ αντιαεροπορικών πυρών των Γερμανών, ηναγκάσθη να προσγειωθή εις το λιβάδι του Ρόπα, αφού προηγουμένως διέγραψε 2-3 κύκλους, κατά τους οποίους 9 άνδρες επήδησαν με αλεξίπτωτα, ενώ οι δυο παρέμειναν και προσγείωσαν το σκάφος και αμέσως μετά το ενέπρησαν. Ο κυριώτερος παράγων δια την περισυλλογή και φυγάδευση των ήταν κάποιος Κωνσταντίνος Ζερβουδάκης, καθώς και ο έμπορος Αλέξανδρος Κασταμονίτης (το μεγάλο υφασματεμπορικό στην Πόρτα Ριάλα). Ο πατέρας μου, Βασίλειος Κατσαούνος, Ταγματάρχης, συνέβαλε απλώς, διαθέσας ισάριθμους στολάς χωροφυλακών.

Ο Κωνσταντίνος Ζερβουδάκης έλαβε αργότερα ευχαριστήριο επιστολή εκ μέρους του Αμερικανικού Γενικού Στρατηγείου της Μεσογείου. Οι αεροπόροι εφυγάδευθησαν προς Λευκίμμην και εκείθεν στην Ήπειρον, όπου παρελήφθησαν από τας αντάρτικας δυνάμεις του ΕΔΕΣ.

Μέρος του αεροπλάνου σώζεται σήμερα στο Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο Μέσης Κέρκυρας στο Χωριό Σιναράδες. Το Χρονικό προέρχεται από το Ιστορικό- Λαογραφικό Αρχείο Σιναράδων. Το έλαβε ο κ. Νίκος Πακτίτης, διευθυντής του Μουσείου τις 3 Ιουνίου 1992 από τον Σπυρίδωνα Κατσαούνο.

O Κος Νίκος Δεσύλας σχολίασε το άρθρο και έκανε τις ακόλουθες προσθήκες:

Nikos Desillas Μία διευκρίνηση.Δεν επεστρεφε απο βομβαρδισμο της Θεσσαλονίκης,αλλα απο βομβαρδισμό των Ρουμανικών πετρελαιοπηγών στο Ploesti.Το χρονικο καθως και φωτογραφίες έχω στο αρχείο μου.Επίσης το αεροσκάφος προσεπάθησε να το καταστρέψει το πλήρωμα του αλλά δεν τα κατάφερε.Το έκαψαν οι Γερμανικές δυνάμεις λίγο πρίν αποχωρήσουν από την Κέρκυρα.Λεπτομέρειες γιά όλη την πορεία και την αναγκαστική προσγείωση θα παραθέσω καποια στιγμή στην ομάδα "Κερκυραϊκή Ιστορία" οταν φθάσουμε χρονολογικά.

Επίσης είχε την καλοσύνη να μας στείλει και την σχετική φωτογραφία που σχολιάζει σχετικά:

Αυτή είναι η φωτο που είχε κάνει την αναγκαστική προσγείωση και κόπηκε σε δύο κομμάτια.Τότε προσεπάθησαν να το καταστρέψουν τα μέλη του πληρώματος,αλλά δεν τα κατάφεραν.

Σχόλιο της Κας Καρδακάρη Σας ευχαριστώ πολύ κ. Δεσυλλα για την διευκρίνηση. Προσωπικά χρησιμοποιησα αυτουσια την πηγη ως χρονικο. Τα χρονικα συνηθως χρειαζονται μια εξειδικευμενη μελετη καθως δεν χαιρουν απολυτης ιστορικης τεκμηριωσης. Μέσα από το συγκεκριμένο χρονικό αναφέρεται "βομβαρδιστική επιδρομή" στην Θεσσαλονίκη. Το αεροπλανο επισης ερχονταν απο θεσσαλονικη οπου αποτελουσε την βαση του στρατιωτικου εμποριου με τα Βαλκανια. Επομενως ειναι πολυ πιθανον μετα απο την αναχωρηση απο την Ρουμανια να πηγε Θεσσαλονικη και εν συνεχεια Κέρκυρα.

Nikos Desillas 1η Αυγούστου 1943 απογειώθηκαν από τη Λιβύη 177 αμερικανικά βομβαρδιστι­κά Β-24 με 1.800 ιπτάμενους. Χωρισμένα σε μικρότερα σμήνη, πέταξαν επάνω από τη Μεσόγειο ως την Κέρκυρα και ύστερα έστριψαν λίγο βορινά, ώστε να μπουν στον εναέριο χώρο της Βουλγαρίας και ύστερα κατευθείαν προς τη Ρουμανία, το Πλοέστι.

Ο χάρτης που φαίνεται η πορεία των Β-24

Κομμάτια του αεροσκάφους όπως : Στροφόμετρο του υπ'αριθμ. 3ου κινητηρα - Δείκτη πιέσεως των 1ου και 2ου κινητήρα - πορτάκι επιθεώρησης της ατράκτου - μικρά κομμάτια της ατράκτου. 'Εχω στην συλλογή μου 

Nikos Desillas 29-9-2002 Λιβαδι Ρόπα.Αποκαλυπτήρια της αναμνηστικής στήλης του διασωθέντος και φυγαδευθέντος πληρώματος του Αμερικανικού βομβαρδιστικού B-24 j Liberator ,απο μέλη του ΕΔΕΣ,το απόγευμα της 25ης Σεπτεμβρίου 1944

Επίσης ένα δεύτερο Β-24 Liberator με την ονομασία Wongo-Wongo κατέπεσε την 1 Αυγούστου 1943 στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κέρκυρας και Παξών.

Η Κα Kety Tzora ανέβασε το πιο κάτω, πολύ ενδιαφέρον άρθρο, που αφορούσε την ΔΗΜΟΣΙΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ. Το Corfu Museum με την ευκαιρία αυτή προσθέτει πληροφορίες για την περιπέτεια του Ιδρύματος αυτού.

Η Δημόσια Βιβλιοθήκη Κέρκυρας είναι η αρχαιότερη Δημόσια Βιβλιοθήκη στην Ελλάδα. Βιβλιοθήκες στην Κέρκυρα υπήρχαν τουλάχιστον από τα τέλη του 17ου αιώνα, στην ιερογραμματεία του Μεγάλου Πρωτοπαπά των Ορθοδόξων, στη Λατινική Αρχιεπισκοπή και σε μονές όπως η Παναγία στην Παλαιοκαστρίτσα, η Παναγία η Πλατυτέρα, η Ζωοδόχος Πηγή στους Καστελάνους Μέσης (δωρεά του Ιππότη Μαρίνου Πρόσπερου στα 1694), η Αγία Αικατερίνη στην πόλη, ο Άγιος Φραγκίσκος, η Παναγία της Τενέδου και η Αγία Ιουστίνη στη Γαρίτσα.

Τον αρχικό πυρήνα της Δημόσιας Βιβλιοθήκης αποτέλεσε η δωρεά του βιβλιόφιλου Κανονικού Ιάκωβου Φραγκίσκου Σαβέριου Κανάλ, τοποτηρητή για πολλά χρόνια του Λατίνου Μητροπολίτη στην Κέρκυρα, ο οποίος πεθαίνοντας στα 1758, χάρισε στην Κερκυραϊκή Κοινότητα την πλούσια σε ποιότητα και ποσότητα βιβλιοθήκη του, που διατηρούσε στην καθολική μονή της Αγίας Ιουστίνης (Santa Giustina) στη Γαρίτσα. (Σχετκό άρθρο του Μουσείου: To  Δεύτερο Ναυτικό Νοσοκομείο στον κόσμο στην Κέρκυρα:  Αγία Ιουστίνa (Santa Giustina) *1)

http://www.corfu-museum.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=63%3Asanta-giustina-corfu&catid=19%3Acorfu-notes-&Itemid=50&lang=el 

Επιπλέον κατέθεσε διακόσια χρυσά τσεκίνια στο Ενεχυροδανειστήριο επ΄ ονόματι των Συνδίκων της πόλης ώστε με τους τόκους να γίνεται η συντήρηση, η φύλαξη και ο εμπλουτισμός των βιβλίων της με νέους τόμους.

Στην από 6 Ιανουαρίου διαθήκη του Ιάκωβου Φραγκίσκου Σαβέριου Κανάλ,  μεταξύ άλλων αναφέρεται:

Ελληνική Μετάφραση

«Στη Δημόσια Βιβλιοθήκη η οποία υπάρχει στην Κέρκυρα ιδρυμένη εις το προάστιο των Γαστράδων (Γαρίτσας) παρά την μονή των μεταρρυθμισμένων Π.Πατέρων της Αγίας Ιουστίνης, αφήνω χρυσίνους διακοσίους αρ 200 για να παραδοθούν στο ιερό ίδρυμα του εν Κερκύρα ενεχυροδανειστηρίου ο δε τόκος αυτών να εισπράττεται από τους εφιστάται επιφανείς Συνδίκων της περίβλεπτου ταύτης κοινότητας και χρησιμεύει ωφέλεια της βιβλιοθήκης αυτής τόσο για την αύξησης αυτής με την αγορά άλλων βιβλίων , όσο και για την αναπλήρωση κάθε αναγκαίου σε αυτή ,με σκοπό να ευδοκιμεί και η ύπαρξης αλλά και να διατηρείται με αξιοπρέπεια τέτοιο πολύ ωφέλιμο ίδρυμα από το οποίο δύναται να ωφελούνται οι φιλομαθείς και οι λόγιοι και να χρησιμοποιείται ακόμα για την αξιοπρέπεια του κόσμου και της πόλεως αυτής»

Από τη μονή της Αγίας Ιουστίνος, για πρακτικούς λόγους, μεταφέρθηκε στην πόλη στη μονή της Τενέδου.*2) Όταν επί Γάλλων Δημοκρατικών καταργήθηκαν οι μονές, τα βιβλία από πολλές μονές συγκεντρώθηκαν στη μονή Τενέδου,*3) όπου στις 28 Ιουλίου 1798 εγκαινιάστηκε η Δημόσια Βιβλιοθήκη Κέρκυρας από τον Comeyra*4). Η Βιβλιοθήκη τέθηκε υπό την άμεση επίβλεψη και φροντίδα του Έλληνα γιατρού Αντώνιου Μαρούλη και βιβλιοθηκάριος ορίστηκε ο νεαρός Ιωάννης Μαρμαράς.*5) Ονομάστηκε Εθνική Βιβλιοθήκη Νομού Κερκύρας και συμπληρώθηκε με τα βιβλία από τις μονές της Ευαγγελιστρίας (Annunziata) και του Αγίου Φραγκίσκου, φθάνοντας έτσι τους 4.000 τόμους.

Ατυχώς στις 20 Νοεμβρίου 1798 ο βιβλιοθηκάριος Ι. Μαρμαράς αντικαταστάθηκε από τον νεαρό Ιακωβίνο Gaetano Rusconi από την Πάδοβα, που είχε ακολουθήσει τους Γάλλους στην Κέρκυρα. Αυτός 'καθάρισε' τη βιβλιοθήκη από τα κατά την κρίση του επιζήμια για την επανάσταση βιβλία, είτε καταστρέφοντάς τα είτε πουλώντας τα, μειώνοντας έτσι τους 4.000 τόμους, που είχαν καταλογογραφηθεί, σε 1605.*6)

Επί Επτανήσου Πολιτείας η Δημόσια Βιβλιοθήκη Κέρκυρας οργανώθηκε με εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας και εμπλουτίστηκε με αγορές και δωρεές, φθάνοντας τους 7.000 τόμους. * 7) Τότε κανονίστηκε και η Σφραγίδα της Βιβλιοθήκης, που πήρε σαν έμβλημα την Απήδαλο Κερκυραϊκή Τριήρη και ολόγυρά της τις λέξεις: Bibliotheca Publica Corcyrese. Τα χρόνια αυτά βιβλιοθηκάριος ήταν ο νεαρός λόγιος Ανδρέας Μουστοξύδης, διακεκριμένος στα Γράμματα και την Αρχαιολογία.

Τον Μάιο του 1808*8) στη Βιβλιοθήκη Κέρκυρας ενσωματώθηκε η πλούσια βιβλιοθήκη του Ανδρέα Καλογερά, αποτελούμενη από 1675 τόμους με έργα Λατίνων Ποιητών και Λογογράφων.
Έτσι εμπλουτισμένη προσαρτήθηκε στην Ιόνιο Ακαδημία *9) και βοήθησε πολύ στη λειτουργία της. Ο Γκίλφορδ την εμπλούτισε ακόμη περισσότερο με 25.000 τόμους και προκάλεσε και άλλες δωρεές (Ζωσιμάδων, Γ. Μοντσενίγου, Α. Πολυλά, Μ. Πιέρρη, Ν. Ζαμπέλη) και αγορές, φθάνοντας ακόμη στο σημείο να παραχωρήσει και την προσωπική του συλλογή χειρογράφων.

Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε πως όλες οι πιο κάτω σημειώσεις προέρχονται από το βιβλίο : ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΑ  ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΟΜΟΣ XVII Λ.ΒΡΟΚΙΝΗ ΕΡΓΑ ΤΟΜΟΣ Β! ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ Κ.Θ. ΔΗΜΑΡΑ, ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΩΣΤΑ ΔΑΦΝΗ, ΚΕΡΚΥΡΑ 1973 σελ.174-231.Σε όποια σημεία του άρθρου υπάρχει διαφορετική πηγή σημειώνεται επί τόπου.

*1)Η μονή της Αγίας Ιουστίνης  κατείχε  εκτός από  θρησκευτικά βιβλία και άλλα μη θρησκευτικού περιεχομένου. Αυτό διότι οι καλόγηροι εκτός της θρησκευτικής τους λατρείας είχαν γνώσεις εμπειρικής Ιατρικής,  -μη ξεχνάμε ότι  η Μονή ήταν και νοσοκομείο,-  μελετούσαν τα βιβλία αυτά για να εμπλουτίσουν  τις   γνώσεις τους ώστε να είναι χρήσιμοι  στους άπορους ασθενείς. Με την πάροδο του χρόνου η βιβλιοθήκη  εμπλουτίστηκε και με υλικό  άλλων κλάδων, έτσι έφτασε να γίνει  η μεγαλύτερη και σε  ποσότητα αλλά και σε ποιότητα βιβλίων από το σύνολο των Βιβλιοθηκών των άλλων μοναστηριών. Με την προσθήκη των βιβλίων του Κανάλ και  τα χρήματα που άφησε για την αξιοπρεπή παρουσία της, η Βιβλιοθήκη της Μονής έγινε αναγνωστήριο για κάθε ενδιαφερόμενο μελετητή.

*2)Η συγκέντρωση όλων αυτών των βιβλίων στην Μονή της Αγίας Ιουστίνης, προβλημάτισε τους Συνδίκους της πόλης, για το αν θα έπρεπε, να αφήσουν όλον αυτόν τον πλούτο στην επιμέλεια των καλόγηρων.

Μαζί με τον παραπάνω λόγο συνέτρεχαν και άλλοι , οι οποίοι οδήγησαν στην ανάπτυξη της ιδέας της μεταφοράς της στην πόλη στην Μονή της Υ.Θ. Τενέδου. Οι επιπρόσθετοι λόγοι ήταν : πρώτον, η απόσταση  που βρίσκονταν η Βιβλιοθήκη ήταν μεγάλη για την εποχή εκείνη, δεύτερον, ο τότε  δρόμος ήταν δύσβατος με αποτέλεσμα η πρόσβαση ιδιαίτερα κατά τη χειμερινή περίοδο να καθίσταται δύσκολη. Πρέπει να σημειώσουμε εδώ, πώς  οι δύο τελευταίοι λόγοι είχαν σαν αποτέλεσμα,  ο αριθμός των μελετητών κατά την χειμερινή περίοδο να είναι μηδενικός. Στο μεταξύ διάστημα πολλοί από τους καλόγηρους  της Αγ. Ιουστίνης είχαν μετ’ εγκατασταθεί στην Υ.Θ. Τενέδου, λόγω του μικρού αριθμού των καλόγηρων που βρίσκονταν σε αυτή. Από το 1795 οι Σύνδικοι της Κοινότητος άρχισαν, να συζητάνε το θέμα της μεταφοράς. Για την μεταφορά αυτή έπαιξε ρόλο και η εγκατάσταση των καλόγηρων από την μία μονή στην άλλη, η οποία είχε ως αποτέλεσμα ο αριθμός των εναπομεινάντων  καλογήρων στην Αγ. Ιουστίνη να μην είναι ικανός για την συντήρηση της βιβλιοθήκης. Μεγάλη αντίδραση για την μεταφορά, είχε ο Ηγούμενος της Μονής, παρόλο που οι καλόγηροι στην Υ Θ Τενέδου το ζητούσαν. Κι ενώ οι σύνδικοι επέμεναν στην απόφασή τους, ο Ηγούμενος έγραψε στον Επαρχιακό προϊστάμενο του τάγματος των Ιακωβίνων στην Βενετία το εξής : «των βιβλίων εποιούντο χρήσιν αυτοί οι μονασταί». Προς τον Επαρχιακό προϊστάμενο έστειλαν επιστολή και οι Σύνδικοι με ημερομηνία 6 Μαρτίου του 1795 καθώς επίσης και στον Ιππότη Νάνην της Βενετίας, υποστηριχτή των αιτημάτων των Κερκυραίων στη Βενετική διοίκηση, πληροφορώντας τον για την ανάγκην της μεταφοράς και ζητώντας του να προσπαθήσει για την επιβολή της από τις Βενετικές Αρχές. Τελικά την 26η Μαΐου 1795 αποφασίστηκε η μεταφορά και εγκρίθηκε το ποσό 120 ενετικών ταλίρων συνυπογράφοντας πρωτόκολλο με τους καλόγηρους, ότι το ποσό αυτό δίνεται για την φροντίδα της μεταφοράς των βιβλίων και για τον τρόπο της μελλοντικής συντήρησης αυτών. Οι Σύνδικοι τότε της Κοινότητας ήταν οι Βιάρος Πετρετίνος, Ιωάννης Χαλικιόπουλος, Σπυρίδων Καποδίστριας και ο Ηλίας Θεοτόκης.

Ενώ τα πάντα ήταν έτοιμα για την μετακόμιση και έμενε μόνο η υπογραφή των καλόγηρων για την εργολαβία, που θα αναλάμβανε την μεταφορά, οι μοναχοί αποφάσισαν να μην υπογράψουν την σύμβαση. Απευθύνθηκαν, λοιπόν,  προς τον τότε Λατίνο Αρχιεπίσκοπο και  ζήτησαν να ανασταλεί η απόφαση του Γενικού Προβλεπτή, διότι ο Κανάλ στην διαθήκη του  άφηνε την δική του βιβλιοθήκη,  στην Μονή της Αγ.Ιουστίνης και όχι στην πόλη της Κέρκυρας.

Η διαμάχη συνεχίστηκε και η μεταφορά δεν έγινε μέχρι και την κατάληψη της Κέρκυρας από τους Δημοκρατικούς Γάλλους.

3)Η μεταφορά έγινε ένα μήνα περίπου μετά την αλλαγή του πολιτεύματος (Ιούλιος 1797).Ο τότε εκτελών χρέη Δημοσίου Αρχιμηχανικού Π. Παρμεζάν, έλαβε την εντολή της δημιουργίας  μιας μεγάλης αίθουσας, στον δεύτερο όροφο οικίας, που βρίσκονταν στο βόρειο μέρος της μονής Υ.Θ. Τενέδου. Επίσης ανέλαβε την κατασκευή νέων ραφιών και τη συντήρηση των παλαιών, στα οποία μεταφέρθηκαν τα βιβλία. Ζητήθηκε από τους μοναχούς ο κατάλογος των βιβλίων της διαθήκης Κανάλ και επιπλέον ο απολογισμός των εσόδων εκ των τόκων της κατάθεσης Κανάλ, που σύμφωνα με την διαθήκη έπρεπε να πηγαίνουν για την συντήρηση και επαύξηση της Βιβλιοθήκης. Το αίτημα αυτό στάλθηκε προς τον επίτροπο της Μονής Άγγελο Τζανίνη, ο οποίος ισχυρίστηκε, ότι εισέπρατταν  τους τόκους οι σύνδικοι. Γι’ αυτό ζήτησε τα έσοδα από τον τοκισμό, να καταβάλλονται πλέον στο μοναστήρι.

Όσον αφορά την Δημόσια βιβλιοθήκη εκδίδεται η κάτωθι διαταγή.

Η ελληνική μετάφραση είναι :

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ – ΙΣΟΤΗΣ

ΤΟ ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΟΝ

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΝ ΔΗΜΑΡΧΙΑΝ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

Ο πολίτης Άγγελος Τζανίνης επίτροπος της μονής  Τενέδου, με υπόμνημα που  έστειλε προς εμάς τους Δημαρχιακούς Πολίτες γράφει, ότι ο ευεργέτης κανονικός Ιάκωβος Φραγκίσκος Κανάλ ,έκανε στους φιλομαθείς συμπολίτες του την ωφέλιμη δωρεά όλων των εκκλησιαστικών και κοσμικών βιβλίων που είχε στην κυριότητά του. Από τα βιβλία αυτά  καταρτίστηκε η νέα δημόσια βιβλιοθήκη της μονής Υ. Θ Τενέδου, η οποία πριν βρίσκονταν στο μοναστήρι της Αγίας Ιουστίνης. Προστέθηκε δε ότι κατατέθηκε στο Ιερό κατάστημα του ελέους Ενεχυροδανειστήριο το κεφάλαιο 200 χρυσίνων, για να χρησιμοποιηθεί ο τόκος των 10 χρυσίνων για την εκπλήρωση του σκοπού της διαθήκης .Ότι ο πολίτης ποτέ Άγγελος Μοντζάνεγας εφόσον ζει ,θα εισέπραττε τον άνωθεν τόκο και θα τον παρέδιδε στους επιφανείς Μεταρρυθμιστικούς Πατέρες του ειρημένου μοναστηριού. Μετά το θάνατο του Μοντζέναγα ,οι πρώην Σύνδικοι αυτής της πόλεως ανέλαβαν την είσπραξη και σύμφωνα με το παράδειγμα του Μοντζάνεγα παρέδιδαν τον τόκο στους Πατέρες. Για τούτο καταγγέλλει μεν για αυθαιρεσία τους Συνδίκους , δεν παραπονιέται όμως για την  μέχρι τώρα χρήση της προσόδου και ζητά από εδώ και πέρα να αντικαταστήσει αυτός , όσον αφορά την είσπραξη, τους πρώην Συνδίκους

Αφού ανατέθηκε από εσάς το θέμα, να ερευνηθεί από το Βουλευτήριο της αστυνομίας, το Βουλευτήριο θεώρησε σπουδαιότερο από κάθε τι άλλο την έρευνα για τη διαθήκη του αποθανόντος Κανάλ. Αφού βρέθηκε η διαθήκη έβγαλαν το συμπέρασμα, πως και οι πιο πάνω αναφερόμενοι πρώην Σύνδικοι είχαν την εντολή για την είσπραξη του τόκου και, ότι αυτός έπρεπε να πάει, για την αύξηση του αριθμού των βιβλίων και την αναπλήρωση κάθε πράγματος που θα ήταν αναγκαίο για να ευδοκιμήσει και αξιοπρεπώς να συντηρηθεί τόσο μεγάλο και οφέλιμο ίδρυμα.

Ήταν φανερό, ότι μέχρι τότε δεν επετεύχθη η βούληση του διαθέτη και ότι το Δημαρχιακό τούτο σώμα οφείλει με ακρίβεια να εκπληρώνει τη διαθήκη .Το Βουλευτήριο μας ,το οποίο δε γνωρίζει την κατάσταση των ήδη διασωθέντων συγγραμμάτων και, αν αυτά είναι πλήρη και χωρίς να γνωρίζει τι άλλο πρέπει να πράξει για να εξακριβώσει την κατάσταση. Σε περίπτωση που τα αξιόλογα βιβλία είναι ατελή, να προσδιορίσει  πρόσωπα προικισμένα με τις ανάλογες γνώσεις και κρίσεις , και να τα  εξουσιοδοτήσει για την αντικατάστασή τους από τους βιβλιοπώλες της Βενετίας. Να συνάψει δε συμφωνία μαζί τους, ότι η πληρωμή θα γίνεται  από το ετήσιο ποσό των προαναφερομένων 10 χρυσίνων.

Για το λόγο αυτό το Βουλευτήριο εκδίδει προς εσάς το επόμενο σχέδιο θεσπίσματος :

Η προσωρινή Δημαρχεία Κερκύρας αφού έλαβε υπόψη την έκθεση του Βουλευτηρίου της αστυνομίας

Θεσπίζει :

1)Ο πιο πάνω αναφερόμενος ετήσιος τόκος να εισπράττεται από εδώ και πέρα από τον εκάστοτε πρόεδρο της Δημαρχίας .

2)Να εκλέγονται δύο από τους διαπρεπείς πολίτες οι οποίοι έχουν εντρυφήσει στις επιστήμες και τα καλά γράμματα, με σκοπό να εξακριβώσουν μετά προσοχής τα ήδη υπάρχοντα συγγράμματα της προαναφερθείσης βιβλιοθήκης. Στην περίπτωση δε που θα έβγαζαν το συμπέρασμα, ότι τα πλέον αξιόλογα από αυτά ήταν ελλιπή, να διαθέσουν τους εαυτούς τους και να προνοήσουν για τη συμπλήρωση, εάν αυτό είναι δυνατό ή να αποκτήσουν καινούρια.

3)Θα έχουν οι πιο πάνω αναφερόμενοι πολίτες την εξουσιοδότηση να διαπραγματευθούν με κάποιους από τους Ενετούς βιβλιοπώλες, για την απόκτηση των πιο πάνω βιβλίων. Η πληρωμή αυτών να γίνεται με την αποστολή των 10 χρυσίνων ετησίως, τα οποία θα εισπράττονται από το Ενεχυροδανειστήριο και θα καταβάλλονται μετρητά από το πρόεδρο της Δημαρχία

Επειδή δε επείγει τα νυν υπάρχοντα βιβλία να διατηρηθούν, όπως πρέπει, καθήκον έχει να φροντίζει για αυτό ο βιβλιοθηκάριος της μονής. Ο οποίος να επιτρέπει ·δε σε εκείνους που θέλουν να μάθουν, ελεύθερα την είσοδο στην αίθουσα της βιβλιοθήκης ,καθημερινά εκτός από τις εορτάσιμες μέρες, από το τις 9 το πρωί μέχρι τις 12 το μεσημέρι και το δειλινό από τις 9 μέχρι τις 11.

Εκδόθηκε από το πιο πάνω αναφερόμενο Βουλευτήριο το Σεπτέμβριο του 1797 πρώτου έτους της Κερκυραϊκής Ελευθερίας.

Όσον αφορά την παράγραφο 2) η Δημαρχία επέλεξε τον Απρίλιο του 1798, επιτροπή 2 ατόμων, τον Μάρκο Καρατζία και Νικόλαο Καλοσγούρο. Ο τελευταίος λόγω θανάτου του αντικαταστάθηκε από τον Ιουστινιάνη, προκειμένου να εκτελέσουν το έργο που αναφέρεται στην  παράγραφο αυτή. Η επιτροπή αυτή δεν παρήγαγε έργο γιατί,  υπήρξε καθυστέρηση του διορισμού της και άλλαξαν τα σχέδια της Διοίκησης για την οργάνωση της Βιβλιοθήκης.

Η Βιβλιοθήκη βρίσκεται από καιρό σε αδράνεια. Στο μεταξύ, μέρος της αίθουσας έχουν καταλάβει στρατιωτικοί του λόχου των Αλπινιστών.

Το πιο κάτω έγγραφο με ημερομηνία 28 Οκτωβρίου 1797 προσδιορίζει  τις μελλοντικές ενέργειες εκ  μέρους του Πολιτειακού Καθεστώτος.

Περίληψη εγγράφου:

Δήμευση όλων των περιουσιακών αποκτημάτων των Λατινικών Εκκλησιών 28 Οκτωβρίου 1797  (*)

(*)Πηγή:ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΜΑΡΚΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ: ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟΝ ΤΕΥΧΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΙΟΝΙΟΥ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΕΩΣ ΜΕΡΟΣ Β ΔΗΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ ΓΑΛΛΟΙ ΕΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ΧΡΩΜΟΤΥΠΟΛΙΘΟΓΡΑΦΕΙΟΝ ΑΔΕΛΦ.Γ.ΑΣΠΙΩΤΗ,· 1917

4)Ο P.J.B.Comeyras ήρθε στην Κέρκυρα σαν διοργανωτής της Διοίκησης και Γενικός Επίτροπος. Τα εγκαίνια της Βιβλιοθήκης έγιναν με πλήρη επισημότητα και ο Γενικός Επίτροπος μίλησε με θέμα «Περί ανάγκης της εκπαιδεύσεως».

5)Ως Δημαρχιακός διαχειριστής διορίζεται ο Αντώνιος Μαρούλης, ,  ο διαπρεπής Ασκληπιάδης (ιατρός), ο οποίος διαχειρίζεται τότε και τα της Δημόσιας εκπαίδευσης. Αυτός αναλαμβάνει  και την αρμοδιότητα της Βιβλιοθήκης. Αρχιγραμματέας του Μαρούλη, την περίοδο εκείνη, ήταν ο Ιωάννης Μάρμορας, ένας νέος τριάντα ετών, εραστής των γραμμάτων και διακρινόμενος για την τιμιότητά του. Σε αυτόν ανατέθηκε προσωρινά η ευθύνη της Βιβλιοθήκης, μιας και δεν υπήρχε Βιβλιοθηκάριος. Παρόλα αυτά, δεν ήταν δυνατόν να εξυπηρετηθούν οι αναγνώστες καθώς και οι δύο ανωτέρω ήταν επιφορτισμένοι και με άλλα καθήκοντα.

Ο πολίτης Paris που ήρθε στην Κέρκυρα τον Μάιο του 1798, εκτός των άλλων, επιμελήθηκε και της Βιβλιοθήκης, η οποία με την συνεργασία του πολίτη Roulhiere από τότε αναβίωσε.

Βλέποντας   την Βιβλιοθήκη ρημαγμένη και στρατιώτες να κοιμούνται σ’ αυτήν, διατάζει τα στρατεύματα να την εγκαταλείψουν. Επιπροσθέτως,  βλέποντας τα βιβλία των μονών Υ.Θ. Ευαγγελιστρίας και του Αγ. Φραγκίσκου στοιβαγμένα σ’ ένα δωμάτιο διατάζει την μετακόμιση και τακτοποίηση αυτών. Έπειτα έγινε μια γενική καταμέτρηση, όπου ο αριθμός των βιβλίων ανήλθε περί τους 4.000 τόμους. Επί πλέον συγκέντρωσε από τους Γάλλους αξιωματικούς αλλά και την προσφορά του γιατρού Λάζαρου Μόρδου, άλλους 500 τόμους.

Τότε προτείνει στον Ιωάννη Μάρμορα να αναλάβει Βιβλιοθηκάριος. Ο Μάρμορας γνωρίζοντας την μέχρι τότε κατάσταση της Βιβλιοθήκης, υπέβαλε όρους για να αναλάβει την θέση αυτή. Οι όροι αυτοί ήταν: να συνταχθεί κατάλογος όλων των βιβλίων που θα παραλάμβανε, να έχει βοηθό του τον Ιωάννη Παβάν (μιας και ο αρχικά αιτηθείς βοηθός Σταμάτιος Βούλγαρης πέθανε) και να συνταχθεί οργανισμός  παρά του  Αντωνίου Μαρούλη και παράλληλα κανονισμός  λειτουργίας της Βιβλιοθήκης.

Όλα αυτά έγιναν δεκτά από την Κεντρική Διοίκηση η οποία ανέθεσε στον πολίτη Roulhiere να προχωρήσει στην ικανοποίηση των αιτημάτων του Ιωάννη Μάρμορα.

*Πηγή:ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΜΑΡΚΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ: ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟΝ ΤΕΥΧΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΙΟΝΙΟΥ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΕΩΣ ΜΕΡΟΣ Β ΔΗΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ ΓΑΛΛΟΙ ΕΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ΧΡΩΜΟΤΥΠΟΛΙΘΟΓΡΑΦΕΙΟΝ ΑΔΕΛΦ.Γ.ΑΣΠΙΩΤΗ,  1917

Ο διορισμός του Μάρμορα

*Πηγή:ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΜΑΡΚΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ: ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟΝ ΤΕΥΧΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΙΟΝΙΟΥ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΕΩΣ ΜΕΡΟΣ Β ΔΗΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ ΓΑΛΛΟΙ ΕΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ΧΡΩΜΟΤΥΠΟΛΙΘΟΓΡΑΦΕΙΟΝ ΑΔΕΛΦ.Γ.ΑΣΠΙΩΤΗ,  1917

Ο κανονισμός λειτουργίας της Βιβλιοθήκης. 

Μετά από όλα αυτά ο Μάρμορας λαμβάνει τα κλειδιά της Βιβλιοθήκης στα μέσα Ιουλίου.

6)Η μη προσέλευση αναγνωστών και η ανικανότητα του Δημόσιου ταμείου να πληρώνει τα αναγκαία για την Βιβλιοθήκη έξοδα, οδήγησαν τον Μάρμορα να παραιτηθεί από την θέση του. Μετά από λίγο χρονικό διάστημα τα κλειδιά της Βιβλιοθήκης παραδίδονται σε έναν Ιακωβίνο τυχοδιώκτη τον  Γαετάνο Ρουσκόνι. Αυτός αναλαμβάνει Βιβλιοθηκάριος και διευθυντής στους ευρισκόμενους στρατιωτικούς αλευρόμυλους, που βρίσκονταν και αυτοί σ’ ένα οίκημα της Μονής Τενέδου. Την 29η Οκτωβρίου ο Ρουσκόνι ανακοινώνει στην Κεντρική διοίκηση την παραλαβή από τον Μάρμορα, υπογράφοντας το ακόλουθο έγγραφο:

Με τον Ρουσκόνι άρχισε η παντελής παρακμή και πλήρης αποσύνθεση της Βιβλιοθήκης. Κατ’ αρχήν ισχυρίζεται ότι έκαψε 106 τόμους διότι θεωρούσε άλλους από αυτούς επικίνδυνους για την Διοίκηση και άλλους επειδή θα έκαναν κακό στη νεολαία που θα τους διάβαζε. Με το πιο κάτω έγγραφό του δίνει την δικαιολογία για την πράξη του αυτή.

Με έγγραφό του στις 23 Οκτωβρίου του 1798 ζητά από την επιτροπή Δημόσιας ασφάλειας να του παραχωρηθούν δωμάτια από τις αίθουσες της Βιβλιοθήκης και μαγειρείο, για να μπορεί να μένει  με τη δικαιολογία, ότι από εκεί θα του είναι πιο εύκολο να παρακολουθεί την Βιβλιοθήκη και τους Αλευρόμυλους. Παράλληλα ζητά να του παραχωρηθεί και ο κήπος για να καλλιεργεί.

Του παραχωρήθηκαν όλα όσα ζήτησε με μόνο περιορισμό τον κήπο να τον χρησιμοποιήσει για ένα εξάμηνο .Έτσι ο Ρουσκόνι έγινε κάτοχος ολόκληρου του δευτέρου (!) ορόφου της οικίας.

Με το πιο κάτω έγγραφο της 22ας Δεκεμβρίου 1798, ζητά από τον πολίτη Vianes της  επιτροπής Δημόσιας ασφαλείας, την επισκευή της στέγης της βιβλιοθήκης,  εκθέτοντας  τους κόπους που κάνει για την λειτουργικότητα της.

Στις 20 Φεβρουαρίου του 1799,μετά από πολυήμερη πολιορκία οι Γάλλοι υπέγραψαν την παράδοση της Κέρκυρας στους Ρωσοτούρκους.

Ο Ρουσκόνι καθ’ όλη  την διάρκεια της πολιορκίας κατέστρεφε έγγραφα όχι μόνο της Γαλλικής Διοίκησης, αλλά και Ενετικά που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι νέοι κατακτητές. Παράλληλα διέθετε βιβλία σε όποιον του τα ζητούσε (μάλλον με πληρωμή) από τους Γάλλους που θα εγκατέλειπαν την πόλη. Από τους 4.000 τόμους που αριθμούσε η Βιβλιοθήκη, παρέδωσε στην νέα διοίκηση 1.605 και έφυγε από την Κέρκυρα τον Μάρτιο του 1799.

7)Ο Ναύαρχος Ουσακώφ δημιούργησε την «Επί την Κυβέρνησιν των πραγμάτων Επιτροπήν». Η επιτροπή αυτή αποτελούνταν από 16 διακεκριμένα μέλη των επτά νησιών. Η τελευταία ανέλαβε το έργο να περισώσει, όσα από τα έγγραφα και βιβλία είχε διασκορπίσει ο Ρουσκόνι. Με σχετικά έγγραφά της στις 3 και 4 Μαρτίου 1799, επιτάσσει όλα τα έγγραφα και καλεί, όσους έχουν ή γνωρίζουν κατόχους βιβλίων που κλάπηκαν  ή αγοράστηκαν ή αποκτήθηκαν με οποιαδήποτε άλλο τρόπο, να τα καταθέσουν ή να τα καταγγείλουν σε αυτήν.

Βλέπε πιο κάτω την έγγραφη διαταγή:

Η ευθύνη της Βιβλιοθήκης δόθηκε σε έναν άνθρωπο λόγιο και μέλος της προσωρινής διοίκησης, τον Αντώνιο Τριβόλη Πιέρη. Ο Ρουσκόνι ενώπιον της Διοίκησης παρέδωσε στον Πιέρη τον κατάλογο 690 συγγραμμάτων συγκεντρωμένων σε 1605 τόμους. Αναχώρησε από την Κέρκυρα αποκρύπτοντας τις προηγούμενες απογραφές της Βιβλιοθήκης.

Η επιτροπή με ταχύτητα και έλεγχο προσπάθησε να εξιχνιάσει, που και σε ποιούς βρίσκονταν τα διασκορπισμένα βιβλία. Ο Ουσακώφ με προσωπική του επιστολή την 21η Μαρτίου 1799, ανέθεσε στους Κόμητα Βοΐνοβικ και Ιππότη Γιεχάριν, να κάνουν απογραφή των υπαρχόντων βιβλίων και, να την συγκρίνουν με τις παλαιότερες. Παράλληλα να διεξάγουν γενική έρευνα,  ώστε να βρεθούν τα βιβλία αυτά. Επίσης,  έδωσε διαταγή στο Φρούραρχο Νικόλαο κόμη Βούλγαρη  Συνταγματάρχη, την καταδίωξη της παράνομης κατοχής βιβλίων, που ανήκαν στη Δημόσια Βιβλιοθήκη. Η παράδοση των κλειδιών της Βιβλιοθήκης στον  Κόμητα Βοΐνοβικ έγινε στις 17 Μαρτίου 1799.

Αυτό αποδεικνύεται από την πιο κάτω επιστολή του Αντώνιου Πιέρη προς τον Βούλγαρη.

Συγκεντρώθηκαν και παραδόθηκαν, μέχρι τέλη Μαρτίου, στον Κόμη Βιάρο Καποδίστρια  35 τόμοι. Αλλά, επειδή δεν βρίσκονταν προηγούμενες απογραφές, κάλεσαν τον Μάρμορα και τον Ρουσκόνι να παρουσιαστούν και να απολογηθούν. Ο Μάρμορας παρουσίασε το πρωτόκολλο  παραλαβής και παράδοσης προς  τον Ρουσκόνι. Έτσι δεν του απεδόθη ευθύνη. Αντίθετα όλες οι ευθύνες επιρρίφθηκαν  στον Ρουσκόνι, ο οποίος καταδικάστηκε στις 24 Αυγούστου 1799, όπου επέστρεψε στην Κέρκυρα και  οδηγήθηκε στην φυλακή.

Από την εποχή της πολιορκίας μέχρι το 1803, παρόλο που πάρθηκαν τα  πιο πάνω μέτρα που είδαμε, η Βιβλιοθήκη έπεσε σε λήθαργο. Στις 27 Ιουνίου 1799 ένας Κερκυραίος 20 ετών, ο Σπυρίδων Γεώργιος Τουρλινός, έχοντας ήδη δείξει την φιλομάθειά του, ζήτησε με αναφορά του προς τον Πρόεδρο  της Γερουσίας την επιστασία της Βιβλιοθήκης, για να την ταξινομήσει .

Τελικά η αίτηση δεν έτυχε απάντησης λόγω των πολλών διοικητικών πράξεων που λάμβαναν χώρα την εποχή εκείνη. Τον Αύγουστο του 1799 ανατέθηκε στον προαναφερόμενο Πιέρη και τον τότε διαπρέποντα Νικόλαο Πολίτη, να αναλάβουν την απογραφή και αποκατάσταση του ιδρύματος, ώστε να γίνει και πάλι βιώσιμο και να αρχίσει ξανά η κανονική του λειτουργία. Παρά τις προσπάθειές τους την 28η Νοεμβρίου 1799 παραιτήθηκαν της αποστολής τους, προτείνοντας να εγκατασταθεί φύλακας, ο οποίος να έχει την ικανότητα να διασώσει από την φθορά τα εγκαταλελειμμένα Βιβλία. Τελικά στις 10 Δεκεμβρίου του 1799, τοποθετείται ως φύλακας ο Κερκυραίος Αντώνιος Παβέγγιος, έχοντας στην αρμοδιότητά του, όλο το οίκημα στο οποίο βρίσκονταν η Βιβλιοθήκη, τους γύρω χώρους  και τον παραμελημένο ναό  της Υ. Θ.  Τενέδου.

Τελικά συστάθηκε επιτροπή αποτελούμενη από τους Νικόλαο Παδοβάνη ή Παδοβά, Ιωάννη Αρμένη και Φραγκίσκο Αλαμάνο. Ο Νικόλαος Παδοβάς παρέλαβε τα κλειδιά από τον παραιτηθέντα Παβέγγιο, την 5η Μαΐου 1801.Η επιτροπή ανέλαβε την ανασύσταση της Βιβλιοθήκης και όταν ολοκλήρωσε το έργο της, έστειλε στην Διοίκηση την πιο κάτω έκθεση, η οποία μεταφρασμένη από την Ιταλική γλώσσα στην τότε Ελληνική καθαρεύουσα, από τον Λαυρέντιο Βροκίνη, γράφει:

Μετά την έκθεση αυτή, η εγχώριος Διοίκηση ανέθεσε στον Κερκυραίο Συνταγματάρχη και τότε διοικητή του στρατιωτικού Μηχανικού, Ιωάννη Αναστάσιο Καρτάνο, να προβεί στις επισκευές. Τελειώνοντας, ο Καρτάνος υποβάλλει έκθεση του κόστους, το οποίο ανέρχονταν σε Λίρες 981 και Σόλδια 16.

Ο «Εθνικός Ιατρικός Σύλλογος», που ιδρύθηκε στα μέσα Μαΐου του 1802,  προτείνει να στεγαστεί  στις αίθουσες της Βιβλιοθήκης και, παράλληλα να φροντίσει για την φύλαξη, συντήρηση, επανασύσταση και λειτουργία αυτής. Στις 30 Μαΐου του 1802, η Διοίκηση  απάλλαξε από τη επιστασία τον Παδοβάνη και, παρέδωσε τα κλειδιά στον Καθηγητή γιατρό Ιωάννη Φραγκίσκο Τζουλάτη, γραμματέα του Συλλόγου.

Την 3η Ιουλίου του 1802 έγινε η πρώτη συνέλευση του Συλλόγου στις αίθουσες της Βιβλιοθήκης. Μεταξύ των άλλων θεμάτων που συζητήθηκαν, ο γιατρός Αντώνιος Μαρούλης σε ομιλία του, αναφέρθηκε στην σπουδαιότητα της ύπαρξης Δημόσιων Βιβλιοθηκών, στην Βιβλιοθήκη της Κέρκυρας, στις ζημίες που αυτή είχε υποστεί, από Στρατιωτικές και Πολιτικές ταραχές  και, στην μετατροπή της από τον Σύλλογο σε Εθνικό Σπουδαστήριο.

Η επιτήρηση της Βιβλιοθήκης ανατέθηκε στον ιατρό Τζουλάτη και η σύνταξη του οργανισμού στον ιατρό Αντώνιο Μαρούλη. Ο οργανισμός αυτός ήταν ίδιος με αυτόν του 1798 (βλέπε πιο πάνω).Η μόνη διαφορά ήταν στις ώρες λειτουργίας. Σύμφωνα με το νέο κανονισμό, οι ημέρες και ώρες ήταν : Δευτέρα, Πέμπτη και Σάββατο, μια ώρα πριν το μεσημέρι και μια ώρα μετά από αυτό.

Τότε ορίστηκε και η Σφραγίδα της Βιβλιοθήκης, που έφερε σαν έμβλημα την Απήδαλο Κερκυραϊκή Τριήρη και ολόγυρά της τις λέξεις: Bibliotheca Pubblica Corcyrae (όπως αναφέρεται και στο άρθρο της η Κα Τζώρα).

Όλα τα πιο πάνω εγκρίθηκαν από την Διοίκηση και έτσι στο φύλλο της Gazzeta Urbana,που εξέδιδε ο εικοσαετής τότε Ανδρέας Μουστοξύδης μαζί με τον Μάριο Πιέρη και, με ημερομηνία 26 Ιουλίου 1802, γνωστοποιείται σε όλους τους ενδιαφερόμενους το ωράριο της νέας Δημόσιας Βιβλιοθήκης.

To 1803 διορίζεται από τον Αυτοκρατορικό Πληρεξούσιο της Ρωσίας Κόμη Μοντζενίγο, Αρχιγραμματέας της Επικράτειας, ο Ιωάννης Καποδίστριας. Τον  Οκτώβριο του 1804, ανατέθηκε η ευθύνη της Παιδείας, σε έναν αξιόλογο  άνθρωπο στο χώρο των γραμμάτων, τον Στυλιανό Βλασσόπουλο, ο οποίος παρέλαβε τα κλειδιά της Βιβλιοθήκης. Κατά τον Μάρτιο του 1805 δίπλα από την μονή της Τενέδου δημιουργείται η Δημόσια Ελληνική Σχολή, στην οποία προσαρτάται και η Δημόσια Βιβλιοθήκη. Όλη η Παιδεία ήταν στην ευθύνη του Αρχιγραμματέα Ιωάννη Καποδίστρια, με τον τίτλο: «Γενικός Έφορος της Παιδείας». Ο Καποδίστριας καθόρισε εκ νέου της οργάνωση της Βιβλιοθήκης σε συνδυασμό με την Δημόσια Σχολή εκπαίδευσης, για χρήση της  τόσο από τους καθηγητές και φοιτητές όσο και από ανεξάρτητους μελετητές.

Στην  Βιβλιοθήκη τότε προστέθηκαν και τα βιβλία από την ιδιωτική Βιβλιοθήκη του ιερέα- ιδρυτού της Μονής της Αγίας Αικατερίνης Νικόδημου του Καρυοφυλάκτου. Επιπλέον προστέθηκαν, με αγορά, βιβλία από τους ευεργέτες Ζωσιμάδες και του ιδίου του κόμητος Μονζενίγου, ο οποίος προσέφερε γύρω στους 200 τόμους. Τότε με διαταγή του Καποδίστρια δημιουργήθηκαν νέες βιβλιοθήκες μιας και η αύξηση των βιβλίων και με την συνδρομή των καθηγητών της, ήταν πλέον απαραίτητες. Σχετικές ήταν και οι εισηγήσεις- εκθέσεις του Στυλιανού Βλασσόπουλου.

Παράλληλα με νεώτερη διαταγή του 1806, αποφασίστηκε έρευνα στα σπίτια για την συλλογή των απολεσθέντων βιβλίων κατά την περίοδο Ρουσκόνι και τιμωρία σε όσους δεν τα επέστρεφαν στην βιβλιοθήκη κρατώντας τα παράνομα. Η ευθύνη εκτέλεσης αυτής της διαταγής, ανατέθηκε στον Αντώνιο Μαρούλη. Η επιχείρηση είχε ως αποτέλεσμα να συγκεντρωθεί μια ποσότητα βιβλίων στην οικία του Μαρούλη, ο οποίος όμως πέθανε τον Νοέμβριο του 1806 και κατά εντολή του κληρονόμου του σφραγίστηκε η οικία του θανόντος. Τη θέση του Μαρούλη ανέλαβε τότε ο νεότατος Ανδρέας Μουστοξύδης. Την 12η Μαρτίου του 1807 την θέση του Καποδίστρια στην Κυβέρνηση έλαβε ο λόγιος Εμμανουήλ Θεοτόκης, ο οποίος καθ’ υπόδειξη του Καποδίστρια ανέλαβε και την διοίκηση  των δύο ιδρυμάτων, δηλαδή της  Βιβλιοθήκης και της Σχολής.

8)Τον Αύγουστο του 1807, η Κέρκυρα έρχεται στα χέρια των Αυτοκρατορικών Γάλλων. Αφού κατήργησε η νέα αρχή τα μέχρι τότε διοικητικά όργανα, επιτάσσει την βιβλιοθήκη και συγκεντρώνει  τα βιβλία που βρήκε στην οικία Μαρούλη, συνεχίζοντας παράλληλα την έρευνα για τα απολεσθέντα βιβλία. Τον Μάιο του 1808 ο Ανδρέας Καλογεράς, ευπατρίδης Κερκυραίος, δωρίζει την ιδιωτική του βιβλιοθήκη, με τον όρο να είναι ισόβιος βοηθός επιστάτη της Βιβλιοθήκης. Ο όρος αυτός γίνεται δεκτός ,όπως φαίνεται από την πιο κάτω έγγραφη απόφαση:

Σύμφωνα με την απόφαση αυτή καθορίστηκε ο μισθός του Καλογερά σε 960 φράγκα ετησίως δηλαδή 80 φράγκα τον μήνα.

Η ελεύθερη μετάφραση που δίδεται από τον Λαυρέντιο Βροκίνη είναι:

Η Βιβλιοθήκη του Καλογερά αριθμούσε 1675 τόμους.

9) (*)Το έτος 1808 διάφοροι διανοούμενοι της Κέρκυρας , αποφάσισαν την ίδρυση επιστημονικού σωματείου υπό μορφή Ινστιτούτου,  το οποίο ονόμασαν «Ιόνιος Ακαδημία». Τον κανονισμό λειτουργίας συνέταξε ο Γάλλος αξιωματικός του μηχανικού, Κάρολος Dupin.

Στις 17 Μαρτίου του 1820, ο Αρμοστής Μαίτλανδ προτείνει τον διορισμό του Λόρδου Γκίλφορδ ως Πρόεδρο και Διευθυντή του υπό ίδρυση  κολλεγίου.

Στις 31 Μαΐου 1828 με την 1β Πράξη του Γ! Κοινοβουλίου το κολλέγιο ονομάζεται πλέον Πανεπιστήμιο. Στην ίδια πράξη συγχωνεύεται η Βιβλιοθήκη μαζί με αυτήν του Ιεροσπουδαστηρίου, ορίζεται η Βιβλιοθήκη της Ακαδημίας και κατατίθεται ο κανονισμός των καθηκόντων του βιβλιοθηκάριου.

Το 1832 αναλαμβάνει την Προεδρία της Επιτροπής Εκπαίδευσης ο Ανδρέας Μουστοξύδης. Τον Σεπτέμβριο του ιδίου έτους ο Μουστοξύδης καταθέτει  μια μνημειώδη έκθεση για την κατάσταση στην εκπαίδευση και τον τρόπο βελτίωσής της. Η έκθεση διαιρούνταν σε οκτώ μέρη, όσα και τα τμήματα της εκπαίδευσης. Για τα βοηθητικά ιδρύματα του πανεπιστημίου, μεταξύ των οποίων ήταν και η Βιβλιοθήκη, έκανε ένα προϋπολογισμό συνόλου Λιρών Αγγλίας 847, από τις οποίες οι 213 θα πήγαιναν στην Βιβλιοθήκη.

Στην Βιβλιοθήκη προστέθηκαν χιλιάδες τόμοι, όπως αναφέρει στο άρθρο της η Κα Τζώρα και έφτασε να είναι αξιοζήλευτη σαν τις μεγάλες αντίστοιχες βιβλιοθήκες της Ευρώπης.

Δυστυχώς η πολυετής περιπέτεια  της ύπαρξης της Βιβλιοθήκης, τελείωσε απότομα ένα βράδυ του Σεπτέμβρη του 1943 κατά την διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, όπου κάηκε ολοσχερώς.

*πηγή:ΚΕΡΚΥΡΑλΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΟΜΟΣ ΠΕΜΠΤΟΣ.ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ Μ.ΘΕΟΤΟΚΚΗ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΙΣ ΕΝ ΕΠΤΑΝΗΣΩ (1453-1864) ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ .Κ.ΔΑΦΝΗ :ΚΕΡΚΥΡΑΙΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΚΑΙ Ο ΣΠΥΡ.Μ. ΘΕΟΤΟΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΤΟΜΗ .ΚΕΡΚΥΡΑ 1956

Επιμέλεια κειμένου:Τίνα Πετσάλη-Εφη Μήτσιου