Ιστορία
Ο Νόμος της κατάργησης της Ιονίου Ακαδημίας και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στα Επτάνησα.
Το Φ.Ε.Κ. Νο 61. 29/12/ 1865 που δημοσίευσε τον νόμο της καταστροφής της εκπαίδευσης στα Επτάνησα. Θα ακολουθήσει μια συνοπτική ανάλυση σχετικά με το τι ίσχυε στην εκπαίδευση στην Επτάνησο πριν από την ψήφιση του Νόμου. Η διαφορετική γραφή δείχνει μερικές αντιστοιχίες του πριν από τον εν λόγω Νόμο.
Περί διοργανώσεως της εκπαίδευσεως κατά την Επτάνησον
Νόμος ΡΗ! 29 Δεκεμβρίου 1865
Περί της Διοργανώσεως της Εκπαιδεύσεως κατά την Επτάνησον
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ο Α!
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Ψηφισάμενοι ομοφώνως μετά της Βουλής, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν,
Περί διοργανώσεως και εκπαιδεύσεως κατά την Επτάνησον.
Άρθρον 1
Καταργούνται
Α) Το Αρχοντείον της Παιδείας εν Επτανήσω.
Τις 31/5/1828 με την υπ’αριθ.16 πράξη του Γ! Κοινοβουλίου συστήνεται Γενική Επιτροπή Δημοσίας Εκπαίδευσης.
Α) Άρχων της παιδείας (Πρόεδρος της Επιτροπής Εκπαίδευσης) ο Ανδρέας Μουστοξύδης 1832. Επέστρεψε στην Κέρκυρα μετά το θάνατο του Ιωάννη Καποδίστρια, από τον οποίον του είχε ανατεθεί ο τομέας της εκπαίδευσης του νεοσύστατου κράτους. Τον Σεπτέμβριο του 1832, υποβάλει μια μνημειώδη έκθεση «περί της κατάστασης της εκπαίδευσης και της βελτίωσης αυτής». Η κατάσταση διαιρείται σε οκτώ μέρη: 1) Πανεπιστήμιο, 2) Ιεροσπουδαστήριο,3) Δευτερεύοντα Σχολεία 4) Αλληλοδιδακτικά σχολεία, 5) Βιβλιοθήκη,6) Σχολή Καλών Τεχνών,7) Μουσείο, 8) Βοτανικός κήπος.
Β) 2ος Άρχων της παιδείας ο Στάμος Γκαγκάδης. 3ος Άρχων ο Κόμης Δελαδέτσιμας. Τελευταίος Γραμματεύς της Γενικής Επιτροπής Εκπαίδευσης, διορίστηκε ο Αντώνιος Λευκόκοιλος, Κόμης Δούσμανης.
Β) Η Ιόνιος Ακαδημία.
Λόγω των πολλών δημοσιευμάτων για το πρώτο Ελληνικό Πανεπιστήμιο αρκούμαστε σε μια φωτογραφική παρουσίαση τόσο των στιγμών του ιδρύματος, αλλά και μερικών καθηγητών του.
Τα φύλλα της Gazzetta degli Stati Uniti delle Isole Jonie, no 335/1824 που περιγράφουν την τελετή των εγκαινίων 17/5/1824 που έλαβε χώρα στη Σπιανάδα
Αφιέρωμα του Γεράσιμου Ι.Σαλβάνου και Βάσως Γ.Σαλβάνου από το βιβλίο τους: Η ΙΟΝΙΟΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑ Ο ΙΔΡΥΤΗΣ ΑΥΤΗΣ ΚΟΜΙΣ ΓΥΛΦΟΡΔ ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΑΙ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΣΤΑΙ ΑΥΤΗΣ
Στην σελίδα 96 του αναφερόμενου βιβλίου γράφει την τελετή του Νοεμβρίου 1826 για την έναρξη του σχολικού έτους 1826-1827.
Το έτος 1823-1824 δίδασκαν οι καθηγητές, Χριστόφορος Φιλητάς, Αθανάσιος Πολίτης , Λόρδος Γύλφορδ, (αυτοί οι τρεις αποτελούσαν την Σύγκλητο,) Θεόκλητος Φαρμακίδης, Κωνσταντίνος Ασώπιος, Νικόλαος Πίκκολος, Ιάκωβος Λουσινιανός, ο Σκώτος Φραγκίσκος Βελφούρ, ο Ανδρέας Ιδρωμένος και ο Γεώργιος Ιωαννίδης.
Φωτογραφίες μερικών καθηγητών του Ιόνιου Πανεπιστημίου:
Χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο του ιστορικού Μ. Λυκίσσα με τίτλο «Ιστορία Ιονίου Ακαδημίας».
Η Ιόνιος Ακαδημία παρά τις δυσκολίες στην πραγμάτωση των σκοπών της (θάνατος του Γκίλφορντ, εχθρότητα του Μαίτλαντ, δολοφονία του Καποδίστρια, πολεμικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα κ.α.) δεν σταμάτησε επί 40 και πλέον χρόνια την βοήθεια της στην ανάπτυξη του λαού μας και του Ελληνικού κράτους στα πρώτα του χρόνια. Η κατάργηση της Ακαδημίας απετέλεσε διεθνή πρωτοτυπία στο πεδίο της οπισθοδρόμησης και εθνικής ντροπής. Την ίδια εποχή ενώθηκαν Ιταλικά και Γερμανικά κράτη αλλά κανενός δεν καταργήθηκε το πανεπιστήμιο. Μόνο η Ελλάδα έδειξε ηροστράτειο μανία κατά της Ιονίου Ακαδημίας, αφού φρόντισε πρώτα να προσελκύσει με δόλο τους φοιτητές στην Αθήνα εγγράφοντας τους χωρίς εξετάσεις και διορίζοντας τους κατά προτίμηση στις δημόσιες θέσεις. Το θεωρούσε φυσικό. Κι έμεινε η Ιόνιος Ακαδημία με 60-70 φοιτητές.
Η ευημερία ενός λαού είναι συνάρτηση της προβλεπτικότητας των ηγετών του. Το Ελληνικό κράτος όμως τότε μαστίζεται από πενία, ληστεία, ευνοιοκρατία και φρόντισε να εξασφαλίσει από το προοδευτικό Ιόνιο κράτος οικονομικά οφέλη. Ο νόμος που καταργούσε την Ιόνιο Ακαδημία καθώς και τις άλλες σχολές της Επτανήσου, χτυπούσε την αχίλλειο πτέρνα της Εθνικής μας υποστάσεως. Έσβηνε ελληνικά φώτα που τα σεβάστηκαν οι ξένοι και ονομάστηκε περίτεχνα Νόμος «περί διοργανώσεως της εκπαιδεύσεως κατά την Επτάνησον»
Γ) Το εν Κερκύρα Ιεροσπουδαστήριον.
Με την υπ. Αριθ. 89/5.6.1827 πράξεως του Β! Κοινοβουλίου, συστήνεται το Ιεροσπουδαστήριο. Τις 31/5/1828 με την υπ’αριθ.16 πράξη του Γ! Κοινοβουλίου, συγχωνεύεται η Βιβλιοθήκη της Ακαδημίας με αυτήν του Ιεροσπουδαστηρίου. Ουσιαστικά το Ιεροσπουδαστήριο αποτελεί παράρτημα του Πανεπιστημίου.
Δ) Το εν Κερκύρα Γυμνάσιον
Ε) Τα Λύκεια Κερκύρας, Κεφαλληνίας, Ζακύνθου, Λευκάδος, Ιθάκης, Παξών και Κυθήρων.
Άρθρο 2
Οι μαθηταί του Γυμνασίου Κερκύρας θέλουσι διατηρηθή εν αυτώ, τρεφόμενοι μεν, αλλ’ ουχί διδασκόμενοι μέχρι τέλους Δεκεμβρίου του παρόντος έτους, επιτηρούμενοι υπό αναγκαίου προσωπικού, όσον εκ του υπάρχοντος ήθελε νομίσει αναγκαίον να διατηρήση το Υπουργείον προς τούτο.
Άρθρο 3
Η Δημόσια Βιβλιοθήκη Κερκύρας διατηρείται, διευθυνόμενη υπό ενός Εφόρου έχοντος έναν βοηθόν και ένα κλητήρα.
Η Διοίκησις δε και η χρήσις αυτής θέλουσι κανονισθή δι’ ιδίου Κανονισμού του Υπουργείου της παιδείας.
Άρθρον 4
Η Κυβέρνησις δύναται να συστήσει δια Βασιλικού Διατάγματος εν ταις Ιονίοις Νήσοις βαθμηδόν ή δια μιας τέσσερα Γυμνάσια και δώδεκα το πολύ Ελληνικά Σχολεία.
Με το θέσπισμα αριθ.99/11.5.1804 προβλέπονταν 40 σχολεία στοιχειώδους εκπαίδευσης κατ’ αναλογία στα νησιά με τους αντιπροσώπους στην Νομοθετική συνέλευση ήτοι:
Στην Κέρκυρα Σχολεία 10
>> Κεφαλονιά >> 10
>> Ζάκυνθο >> 10
>> Λευκάδα >> 4
>> Ιθάκη >> 2
>> Παξούς >> 2
>> Κύθηρα >> 2
----------------------------------------------
Σύνολο 40 !!!!!!!!
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΛΛΗΛΟΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ (σχολεία στα οποία οι μαθητές των ανώτερων τάξεων δίδασκαν τα παιδιά που φοιτούσαν στις κατώτερες )
Τον Ιούλιο του 1825 ο Κόμης Γκίλφορδ υπέβαλε στην Γερουσία έκθεση του διδασκάλου Ι.Φωκά, η οποία περιγράφει την κατάσταση των σχολείων, πλην αυτών της Λευκάδος λόγω σεισμών.
Σύνολο μαθητών πλην Λευκάδας : 1289
Εις το εν Κερκύρα Γυμνάσιον θέλουσι προς τοις άλλοις διδάσκεσθαι η Αγγλική και Ιταλική γλώσσα και το Εμπορικόν δίκαιον κατά τους περί τούτων οργανισμούς.
Άρθρον 5
Οι θέλοντες να καταταχθώσιν εν τοις συστηθησομένοις Ελληνικοίς Σχολείοις και Γυμνασίοις μαθηταί υποβάλλονται εις εξετάσεις κατά τα νενομισμένα περί των κατά πρώτον προσερχομένων εις τα Ελληνικά σχολεία και Γυμνάσια.
Άρθρον 6
Συσταίνεται εν Κερκύρα Ιερατική Σχολή συμφώνως προς τους κειμένους νόμους.
Άρθρον 7
Η μισθοδοσία των εν τω άρθρω 3 αναφερομένων υπαλλήλων κανονίζεται ως εξής:
α) Του Εφόρου κατ’ έτος δραχμάς 1410
β) του Βοηθού >> >> >> 720
γ) του Κλητήρος >> >> >> 430
Άρθρον 8
Πάσα προηγούμενη διάταξις διέπουσα τα της μέσης και ανωτέρας παιδείας εν Επτανήσω καταργείται.
Ο παρών Νόμος υπό της Βουλής ψηφισθείς και παρ Ημών σήμερον κυρωθείς, θέλει δημοσιευθή δια της εφημερίδος της Κυβερνήσεως και εκτελεσθή ως Νόμος του Κράτους.
Εν Αθήναις, την 29 Δεκεμβρίου 1865
ΓΕΩΡΓΙΟΣ.
Σύμφωνα με τον Φ.Κ Βώρο (Δρ. Φιλοσοφίας, επίτ. Σύμβουλος Παιδαγ. Ινστιτούτου)
Η προσφορά των Επτανήσων δεν σταμάτησε Τούτο είναι βέβαιο:
Α.Η ενσωμάτωση της Επτανήσου με την άλλη Ελλάδα το 1864, αποτέλεσε την πρώτη ικανοποίηση, έστω φαινομενικά, της πολιτικής της Μεγάλης Ιδέας.
Β. Οι Επτανήσιοι έφεραν στην Κοινοβουλευτική ζωή της Ελλάδας την εμπειρία τους από αγώνες πολιτικούς, εθνικούς, κοινωνικούς. Δεν είναι τυχαίο ότι τα πρώτα βήματα του Κοινωνισμού (σοσιαλισμού) στην Ελλάδα συνδέονται με ονόματα Επτανησίων, όπως: του Π. Πανά, του Ρόκου Χοϊδά, του Δρακούλη, του Μαρίνου Αντύπα.
Γ. Έφεραν μαζί τους στην ελλαδική κοινωνία μια πνευματική παράδοση, που εκφράζεται με ονόματα όπως ο Σπ. Ζαμπέλιος, ο Πέτρος Βράιλας Αρμένης, ο Παύλος Καλλιγάς και πολλοί άλλοι.
Με τον Νόμο του 1865 ένα χρόνο μετά την Ένωση της Επτανήσου, διαλύθηκε ότι επί τόσα χρόνια οι Επτανήσιοι προσπάθησαν για την Ελλάδα μέσω των γραμμάτων και των τεχνών.
Για να εξηγήσουμε αυτό το γεγονός, θα πρέπει να αναλύσουμε το γιατί δεν μπόρεσαν να συνυπάρξουν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα οι ιδέες των επτανησίων με αυτές της υπόλοιπης Ελλάδας. Οι επτανήσιοι προσπάθησαν την Ένωση αντιπαρατιθέμενοι στα όπλα του Άγγλου κατακτητή, δηλ. μέσα από το πνεύμα και την Διπλωματία, εκμεταλλευόμενοι και την διεθνή συγκυρία. Η νίκη αυτή όπως επετεύχθη δεν μπορούσε να θεωρηθεί ισάξια με τις νίκες που επετεύχθησαν με τα όπλα. Αυτό, κατά την άποψή μας, οφείλονταν στην διαφορετική πνευματική κατάσταση που υπήρχε στον υπόλοιπο ελληνικό κόσμο. Η προσπάθεια μεταλαμπάδευσης του Ιονικού πνεύματος προς την υπόλοιπη Ελλάδα, προσέκρουσε σε ένα τοίχο. Ο τοίχος αυτός ήταν η μη ικανοποιητική πνευματική εξέλιξη του Ελλαδικού χώρου λόγω του Τούρκου κατακτητή , σε αντίθεση με τους κατακτητές των επτά νησιών των οποίων το πνευματικό επίπεδο ήταν πολύ υψηλό. Είναι γεγονός ότι το πνευματικό επίπεδο του κατακτημένου εξαρτάται από το μορφωτικό επίπεδο του κατακτητή. Οι επτανήσιοι πάντα αισθάνονταν Έλληνες και όπου κι αν βρέθηκαν, είτε εντός των επτά νησιών, είτε στο εξωτερικό, απέδειξαν περίτρανα την ελληνικότητά τους μέσα από τα γραφόμενά τους, τις τέχνες και τις δράσεις τους. Αυτά δεν ήταν εύκολο να γίνουν παραδεκτά σαν ισχυρά όπλα ελληνικής νίκης από έναν λαό ο οποίος ήταν κάτω από τον Τουρκικό ζυγό για τετρακόσια χρόνια. Το διαφορετικό αυτό επίπεδο παιδείας, οδήγησε πάρα πολλές φορές και σε ακρότητες εναντίον των επτανησίων, αλλά και γενικότερα εναντίον της επτανησιακής κουλτούρας. Όλα αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα να χαθούν η να ξεχαστούν μεγάλα επιτεύγματα των ελλήνων επτανησίων και μάλιστα να δημιουργηθεί μία εχθρότητα μεταξύ των εξ΄ανατολής επηρεασμένων ελλήνων με τους δυτικότροπους επτανήσιους. Η διαμάχη αυτή κράτησε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα και ίσως σε κάποιους τομείς να κρατά έως και σήμερα. Η Ελλάδα, δυστυχώς γι΄ αυτήν, δεν έχει αποκτήσει μέχρι και σήμερα ταυτότητα. Αμφιταλαντεύεται μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Δύσης και Ανατολής κι αυτό θα πρέπει κατά την άποψή μας να διορθωθεί άμεσα, αγκαλιάζοντας ότι είναι πραγματικά ελληνικό από όπου κι αν αυτό προέρχεται.
Πηγές: Κερκυραϊκά Χρονικά τόμος 5ος Σπυρίδωνος Μ. Θεοτόκη Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΙΣ ΕΝ ΕΠΤΑΝΗΣΩ (1453-1863) Κέρκυρα 1956,Γεράσιμου Σαλβάνου και Βάσως Γ.Σαλβάνου Η ΙΟΝΙΟΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑ Ο ιδρυτής αυτής Κόμις Γυλφορδ, οι καθηγηταί και σπουδασταί αυτης Έκδοση ΙΟΝΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ 1949
Πως σώθηκε η Κέρκυρα από την ελονοσία!!!Το ΖΑΜΠΕΛEΙΟ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ άρθρο της ιστορικού Ευσταθίας Μήτσιου
ΖΑΜΠΕΛEΙΟ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ
Ναπολέων Ζαμπέλης : Βιογραφικό
( 1809 – 1896 )[1]
Ο Ναπολέων Ζαμπέλης υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους ευεργέτες της Κέρκυρας, αγνοημένος όμως μέχρι και σήμερα, αφού ετούτος ο τόπος δεν τον έχει τοποθετήσει στην θέση που του αρμόζει.
[1]Ζαμίτ Λ., Διαπρεπείς Κερκυραίοι 16ου – 19ου αιώνα Η Ζωή και το Έργο τους, Δημοσιεύματα Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών, Κέρκυρα, 2012, σελ 125- 126.
Καταγόταν από εύπορη οικογένεια της Λευκάδας και ήταν γιος του Γερουσιαστή Ευτύχιου Ζαμπέλη. Ξεκίνησε τις σπουδές του στην Κέρκυρα και ολοκλήρωσε την Νομική σε Ιταλία και Γαλλία. Επιστρέφοντας στην Κέρκυρα άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου, ενώ συνάμα αρθρογραφούσε στην Εφημερίδα «Πατρίς,» της οποίας ιδρυτής ήταν Ο Πέτρος Βράιλας Αρμένης. Το 1850 εκλέχτηκε Βουλευτής Λευκάδος με το κόμμα των μεταρρυθμιστών στο Ιονικό Κράτος. Διετέλεσε Άρχοντας της Παιδείας και αντιτάχθηκε στα σχέδια των Ριζοσπαστών και των Καταχθόνιων, πετυχαίνοντας για τα Επτάνησα ευνοϊκές μεταρρυθμίσεις. Μετά την Ένωση υπήρξε μέλος του καταρτισμού των Κωδίκων του ελληνικού κράτους και Σύμβουλος της Επικρατείας. Ο Ναπολέων Ζαμπέλης, πέρα από την πολιτική του δράση, υπήρξε και ευεργέτης της Κέρκυρας αφού μέσα από τις διαθήκες του, άφησε τα μεγαλύτερα κεφάλαια της περιουσίας του στο νησί, με σκοπό την αποξήρανση των λιμνών και ελών, τα οποία αποτελούσαν νοσογόνες εστίες και ταλαιπωρούσαν τον πληθυσμό.
Το ζήτημα της αποξήρανσης των ελών και των λιμνών είναι και το θέμα που θα απασχολήσει την παρούσα εκπόνηση. Θα εξετασθεί μέσα από πρωτογενές υλικό αλλά και από δευτερεύουσες πηγές, πως ο ίδιος ο Ναπολέων Ζαμπέλης καθόρισε τα καταπραϋντικά για τον τόπο έργα και, τι από όλα αυτά έγινε στο τέλος. Προτού, όμως, προχωρήσουμε στην ανάλυση των διαθηκών του, προς τεκμηρίωση των γεγονότων και για την καλύτερη κατανόηση τους, θα δούμε δύο περιγραφές για την νοσηρή κατάσταση του νησιού, την εποχή προ της αποξήρανσης, την μία από τον ιταλό γιατρό Carlo Botta το δεύτερο ήμισυ του 1798 και την άλλη από τον Γεωγράφο Ιωσήφ Πάρτς.
Carlo Botta
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου «Storianaturaleemedicadell'isoladiCorfù, diCarloBotta» περιλαμβάνει ασθένειες, όπου ο συγγραφέας παρατήρησε κατά το δεύτερο εξάμηνο του 1798, δηλαδή συνεχείς και διακεκομμένους πυρετούς, δυσεντερία και διάρροια, υδρωπικία , σπασμοί με αποτέλεσμα την αιμορραγία, τα οιδήματα της παρωτίτιδας, ο ίκτερος, η ανεμοβλογιά και οι ρευματικοί πόνοι. Γράφει με ικανοποίηση, ότι μόνο μία περίπτωση ευλογιάς εμφανίστηκε στο νοσοκομείο και πως η νόσος δεν υπάρχει στην πόλη, είχε λίγα επεισόδια μέχρι τότε. Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Κέρκυρα μπορεί να πει κανείς, ότι το νησί είναι το βασίλειο των ασθενειών.
Πηγή :Biblioteca Italiana: Agosto 1823 σελ. 259
Ο Ιωσήφ Παρτς
στο βιβλίο του Γεωγραφική Μονογραφή[1], περιγράφει την κατάσταση που επικρατούσε στην Κέρκυρα εξαιτίας των ασθενειών που προέρχονταν κυρίως από τις λίμνες και τα έλη . Ας δούμε την περιγραφή
[1] Παρτς Ι., Η Νήσος Κέρκυρα Γεωγραφική Μονογραφή, μτφρ. Περικλής Βέγιας, Δαπάνη Πετρίδειου Κληροδοτήματος, Κέρκυρα, 1892, σελ. 156 - 164
[1] Βροκίνης Λ., Έργα βιογραφικά Σχεδάρια, Κερκυραϊκά Χρονικά, Επιμέλεια – Προλεγόμενα Κώστα Δαφνή, τομ. XVI, τεύχος. Α και Β, Κέρκυρα, 1972, σελ. 11.
[1] Μοσχόπουλος Δ. Λασκαράτος, Το Ιατρικό Κολλέγιο της Κέρκυρας και οι δραστηριότητες του, Επιστημονική Επετηρίδα του Τμήματος Αρχειονομίας – Βιβλιοθηκονομίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, 1998, σελ. 43 - 54
[1] Σολωμός Δ., Τα Κερκυραϊκά, τόμος Β, Αλκίνοος Κέρκυρα & Αθήνα, Νοέμβριος, 2009, σελ. 81.
(εικόνες 1,2,3 και 4)
[1] Αρχείο Γιάννη Πετσάλη – Corfu Museum, φάκελος, διαθήκες, Κέρκυρα 2013.
(1)
(2)
(3)
(4)
1η ΕΠΙΔΙΑΘΗΚΗ 1/13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1895 [1]
Από την πρώτη επιδιαθήκη, η οποία είναι πολυσέλιδη και μεγαλύτερη από όλες, ξεκινά η αναφορά στην αποξήρανση. Όπως ο ίδιος αναφέρει : « Αποφάσισα να μεταρρυθμίσω τη πρώτη μου διαθήκη για να διασφαλίσω τις τελευταίες μου επιθυμίες.»
Συνεχίζει: « Ακυρώνω διαρρήδην το άρθρο Ζ’ της κύριας διαθήκης, με το οποίο διένειμα χρήματα υπέρ του Νοσοκομείου Λευκάδας, του Ορφανοτροφείου Κέρκυρας και υπέρ της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κέρκυρας, για να μην έχει το κληροδότημα μου την τύχη αυτή της Μοντσενίγου Πλάτωνος Πετρίδου κ.α.» (εικόνα 5 )[2]
[1] Αυτόθι.
[2] Βέβαια τελικώς κάποια χρήματα δόθηκαν σε αυτά τα ιδρύματα, εκτός της Φιλαρμονικής Εταιρείας.
(5)
Προφανώς ο Ζαμπέλης διέκρινε ότι τα χρήματα που προέβλεπε για τα διάφορα ιδρύματα, δεν θα απέδιδαν, γι αυτό και αποφάσισε να τα αποσύρει. Είχε και στο μυαλό του το Μοντσενίγειο Κληροδότημα και αποφάσισε να στρέψει τα κεφάλαια σε κάτι άλλο κοινωφελές για την Κέρκυρα, δηλαδή στο έργο της αποξήρανσης. (βέβαια κάτι άφησε στο ορφανοτροφείο Κέρκυρας και στο νοσοκομείο της Λευκάδας)
Αποφασίζει αν’ αυτού να στρέψει: «τα ελεύθερα κεφάλαια προς έργα φιλανθρωπικά που απαιτούν άμεση πραγμάτωση, εννοώ την αποξήρανση των νοσηρών λιμνών και άλλων ελών της νήσου Κέρκυρας». ( εικόνα 6 )
Φαίνεται πως ο Ζαμπέλης παρακινήθηκε για το έργο της αποξήρανσης από δύο παράγοντες. Πρώτον από την κατάσταση που επικρατούσε στο νησί λόγω των ασθενειών και, δεύτερον από πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης για χρηματική εκτίμηση του έργου της αποξήρανσης.
Ο ίδιος γράφει ότι: Η Κυβέρνηση «έστειλε Πρώσο μηχανικό για να εκτιμήσει τη δαπάνη του έργου. Έκθεση του μηχανικού Γιένκε εγκρίθηκε από τον Έφορο της Μηχανικής Υπηρεσίας του Κράτους Κέλλενεκ στις 21 Ιουνίου 1891. ( εικόνα 6 )
Εξαιτίας όμως της έλλειψης χρημάτων, το κυβερνητικό έργο δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Έτσι, ο Ζαμπέλης αναλαμβάνει την εκτέλεση του «αφού πρώτα εξέτασε ο ίδιος τη σημασία του έργου». Το χρηματικό ποσό που αφήνει για το έργο της αποξήρανσης είναι 700.000 χρυσές δραχμές, ποσό που για την εποχή αντιστοιχούσε σε εκατομμύρια. ( εικόνα 6 )
Για την αποτελεσματικότητα του έργου ορίζει μία πενταμελή επιτροπή, της οποίας πρόεδρος θα είναι ο εκάστοτε δήμαρχος του νησιού. Τα πρώτα μέλη της Διαχειριστικής αυτής Επιτροπής διορίζονται από τον ίδιο τον διαθέτη και είναι τα εξής: Ο Δήμαρχος Κερκυραίων Άγγελος Ψωρούλας, οι δικηγόροι Γεράσιμος Σλαλτζούνης και Βασίλειος Μυλωνόπουλος, ο Περικλής Πολίτης και ο Γεώργιος Ριγανάς. Η αρμοδιότητα της Επιτροπής είναι να εκλέγουν αναπληρωτές τους, να διαχειρίζονται καθημερινά έξοδα προς όφελος του Κληροδοτήματος και για οποιαδήποτε χρηματική κίνηση να συμβουλεύονται τους επιμελητές της περιουσίας.
(6)
Ο Ζαμπέλης, όμως, ήθελε και την επικύρωση του Κράτους στο όλο εγχείρημα του. Γι’ αυτό το λόγο όρισε ότι όλες οι εργασίες της αποξήρανσης να γίνουν με βάση την έκθεση των μηχανικών Γιένκε και Κέλλενεκ. Επίσης, η ίδια η Επιτροπή, πριν αρχίσουν οι λειτουργίες, έπρεπε να έρθει σε επαφή με τον Κυβερνητικό εκπρόσωπο και τον Νομάρχη, για νε τεθεί το κληροδότημα υπό κρατική προστασία. Στην ουσία ζητούσε να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση, η οποία θα καθορίζει ότι οι αποζημιώσεις των ιδιωτών, που έχουν δικαιώματα γύρω από τις περιοχές για τις οποίες προβλέπεται αποξήρανση, δεν θα καλύπτονται από χρήματα του κληροδοτήματος, αλλά από την Κυβέρνηση. (εικόνα 7 )
(7)
Ο Ζαμπέλης μεθοδικός και σχολαστικός διέκρινε ότι θα προκύψουν διαμαρτυρίες και παράπονα από ιδιώτες των οποίων τα συμφέροντα θα πληγούν. Έτσι θέλησε να προστατέψει το κληροδότημα του από την αλόγιστη σπατάλη.
ΔΕΎΤΕΡΗ ΣΚΕΨΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΕΠΙΔΙΑΘΗΚΗΣ 1/13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1895[1]
Στη δεύτερη αυτή επιδιαθήκη του, δεν αφαιρεί κάτι αλλά προσθέτει κάποιες λεπτομέρειες σχετικά με την Διαχειριστική Επιτροπή και τον τρόπο αποξήρανσης. Συγκεκριμένα, δηλώνει πως πρέπει να αναβληθεί επ’ αόριστον οποιαδήποτε άλλη υποδεέστερη κληροδοσία μέχρι να καθορισθεί το ύψος των εξόδων της αποξήρανσης. Επίσης, ζητά τον καθορισμό μισθού του Μηχανικού Γιένκε μιας και αυτός θα είναι ο επιστάτης και ο εργολάβος τους έργου. Πρέπει η Επιτροπή να απευθυνθεί άμεσα στον αρμόδιο Υπουργό του Κράτους σχετικά με την νομοθετική ρύθμιση, που αναφέραμε πιο πάνω. Τέλος, αν τα έργο της αποξήρανσης αποτύχει ή αν υπάρξει πλεονάζον χρηματικό υλικό, τότε οι επιμελητές της διαθήκης θα πρέπει να κατευθύνουν τα κεφάλαια προς άλλα κοινωφελή έργα. ( εικόνα 8 )
[1] Αρχείο Γιάννη Πετσάλη – Corfu Museum, φάκελος διαθήκες, Κέρκυρα 2013
(8)
Σε αυτό το σημείο φαίνεται έντονα η επιθυμία του Ζαμπέλη για την αποξήρανση. Θεωρεί πως είναι σημαίνον ζήτημα και όλα τα άλλα δευτερευούσης σημασίας. Γι αυτό τον λόγο θέλει να το οριστικοποιήσει υπολογίζοντας και την παραμικρή λεπτομέρεια. Επίσης, επιμένει στην Κρατική σύμπραξη. Φοβάται μήπως το κληροδότημα του έχει την τύχη τον υπολοίπων κληροδοτημάτων, γι’ αυτό είναι απαραίτητη η θεσμική νομιμοποίηση. Θέλει πάση θυσία να εκπληρωθεί η επιθυμία του για αποξήρανση.
ΤΡΙΤΗ ΕΠΙΔΙΑΘΗΚΗ 10/22 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1896[1]
Ένα χρόνο μετά, ο Ζαμπέλης συντάσσει και υπογράφει την Τρίτη και τελευταία επιδιαθήκη του. Στην πρώτη παράγραφο αναφέρει πως : «ήταν θεία έμπνευση το να αφιερώσει το μείζον μέρος της κληρονομιάς προς αποξήρανση των Λιμνών και Ελών, έργο μεγαλοπρεπές και κοινωφελές»
Συνεχίζει λέγοντας : « διαδώθηκε στην πόλη ότι ο Νομάρχης είτε από δική του πρωτοβουλία είτε κατόπιν προτροπής της Κυβέρνησης, επιχειρεί να συνάψει δάνειο από την Ιονική Τράπεζα ή από άλλη τράπεζα, για την αποπεράτωση του έργου της αποξήρανσης» ( εικόνα 9 )
Η εξέλιξη της υπόθεσης τον αναγκάζει να ματαιώσει επ’ αορίστου το έργο της αποξήρανσης, γιατί θεωρεί πως οι ενέργειες αυτές από τις Πολιτικές Αρχές θα βλάψουν τα συμφέροντα της κληρονομιάς του. ( εικόνα 9 ) Παρόλα αυτά, έχοντας γνώση της ελληνικής και κερκυραϊκής πραγματικότητας, δεν ακυρώνει εντελώς το κληροδότημα. Δίνει εντολή στους επιμελητές του να παρακολουθούν τις εξελίξεις του έργου και, σε περίπτωση έλλειψης οικονομικών πόρων να συμβάλουν με ποσά για την εκπλήρωση του.
Μειώνει το ποσό της κληροδοσίας από 700.000 χρυσές δραχμές σε 250.000, η δαπάνη των οποίων πρέπει να γίνει βαθμιδόν και να καλύπτει τις καθημερινές ανάγκες του έργου της αποξήρανσης. ( εικόνα 10 )
[1] Αυτόθι
(9)
(10)
Ακόμα και τώρα δεν εγκαταλείπει το πολυπόθητο έργο. Αποτελεί φιλανθρωπικό έργο υψίστης σημασίας. Το γεγονός πως επιμένει, δηλώνει ο ίδιος, συνάδει με τον πόθο του να βοηθήσει εις το έργο του φιλανθρωπικού επιχειρήματος. Σε κάποια σημεία, όπως πιο πριν, η πένα του γίνεται συναισθηματική και ξεφεύγει από την γλώσσα του σκληρού επιχειρηματία. Είναι εμφανώς απογοητευμένος από την τροπή που πήραν τα πράγματα. Είναι σαν να θεωρεί χρέος του την συμμετοχή του στη διαδικασία αποξήρανσης.
Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΟΣ
Όπως σωστά υπολόγισε ο Ζαμπέλης οι Κρατικές οικονομικές υποδομές δεν ήταν αρκετές, για να πραγματωθεί ένα τόσο μεγάλο έργο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τα αποξηραντικά έργα να αναλάβει η Διαχειριστική Επιτροπή.
Όπως προκύπτει από διάφορα έγγραφα της Διαχειριστικής Επιτροπής, τα οποία χρονολογούνται από το 1899 έως το 1912,[1] τα έργα τα οποία εν τέλει πραγματοποιήθηκαν ήταν τα εξής : στο Λιβάδι του Ρόπα, στο Ροπίλι, στην Κουνούπαινα, στη Γαϊδουράνα, στην Κρεβατσούλα και στον Ύψο. Αυτά τα έργα αφορούσαν κυρίως την κατασκευή αποχετευτικών αυλάκων, γέφυρες και δρόμους. Από αυτά το μόνο που δεν έγινε ήταν η αποξήρανση της γύρω περιοχής της Λίμνης Χαλικιόπουλου, μιας και η διαχειριστική επιτροπή δεν το έκρινε αναγκαίο, αφού συγκοινωνούσε με την θάλασσα.
Όπως προκύπτει από το πιο κάτω έγγραφο ( εικόνα 11, 12, 13), ο Δήμαρχος Κερκυραίων Δημήτριος Κόλλας και πρόεδρος της Διαχειριστικής Επιτροπής συνάπτει συμβόλαιο με τον εργολάβο Γαβριήλ Παλούμπο, σχετικά με κατασκευές αποχετευτικών αυλακών και γέφυρας στο Λιβάδι του Ρόπα.
[1] Αυτόθι. ( Συμπληρωματικές πληροφορίες από : Δαφνής Κ., Κερκυραϊκά Χρονικά, τόμος XX, Κέρκυρα, 1979, σελ. 174)
(11)
(12)
(13)
Στόχος του Ζαμπέλη δεν ήταν να αξιοποιηθεί η γη, η οποία θα προέκυπτε από την αποξήρανση, αλλά η αντιμετώπιση των νοσογόνων εστιών, στόχος ο οποίος επιτεύχθηκε σε μεγάλο βαθμό από τα έργα που έγιναν. Μόνο στην περίπτωση της Κρεβατσούλας προέκυψε γόνιμη γη, η οποία περιήλθε στην Διαχειριστική Επιτροπή του Κληροδοτήματος. [1]
Όπως σωστά είχε προβλέψει ο διαθέτης, τα έργα δεν απορρόφησαν όλο το ποσό των 750.000 χρυσών δραχμών. Μετά το τέλος των αποξηραντικών έργων η εκκαθάριση του κληροδοτήματος, απέδωσε περί τις 100.000 λίρες Αγγλίας. Το υπολειπόμενο ποσό, όπως είχε ορίσει ο ίδιος στην διαθήκη του, θα κατευθυνόταν για την κάλυψη έργων δεύτερης κατηγορίας που αφορούσαν κατασκευές υποδομής στο νησί.
Όμως, το 1914 τα μέλη της Επιτροπής βρέθηκαν σε δυσπραγία, καθώς με την έκρηξη του Α’ Π.Π. η Γαλλική Κυβέρνηση δια νόμου, απαγόρευσε την εξαγωγή κεφαλαίων από γαλλικό έδαφος. Αφού, λοιπόν, τα χρεόγραφα της περιουσίας Ζαμπέλη βρισκόταν στην γαλλική τράπεζα Κρεντί Λυωναί, δεν μπορούσε να γίνει καμιά ανάληψη. Ο νόμος έπαψε να ισχύει με την Συνθήκη Ειρήνης, αλλά ο Νικόλαος Μαρκέτης φοβούμενος την επαναφορά του, διέταξε τη Γαλλική Τράπεζα τα αιγυπτιακά χρεόγραφα που κάλυπταν και το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας, να διαβιβαστούν στο υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας στην Αλεξάνδρεια. [2]
Επομένως ο δρόμος προς την κατασκευή υποδομών είχε ανοίξει. Τα έργα αφορούσαν : την ισοπέδωση του πηλώδους λοφίσκου στις φυλακές και στις γύρω περιοχές, την αποκατάσταση του Πύργου του Ανεμόμυλου, την ανέγερση κτιρίων για το Ενεχυροδανειστήριο, την ισοπέδωση της κεντρικής πλατείας και τον καθαρισμό της περιοχής από το μνημείο του Μενεκράτη ως το Αγγλικό Νεκροταφείο, όπως είχε ορίσει ο Ζαμπέλης. Τίποτα, όμως, από όλα αυτά δεν έγινε καθώς η επιτροπή άλλοτε έκρινε πως ήταν δαπανηρά και άλλοτε διόλου αναγκαία.
Τελικά το περίσσευμα από το κληροδότημα, διατέθηκε στη Διάνοιξη και επέκταση της Λεωφόρου Θεοτόκη μέχρι την έπαυλη Ασπιώτη, επισκευή του Βυζαντινού Ναού των Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου, επισκευή του Περιστυλίου του Μαίντλαντ, επισκευή των προπυλαίων των Ανακτόρων κ.α. με απόφαση της Διαχειριστικής Επιτροπής το 1930 για αναθεώρηση των στόχων του κληροδοτήματος. [3]
Η Κερκυραϊκή Ιστορία δεν έχει εντάξει τον Ναπολέοντα Ζαμπέλη στην θέση που δικαιωματικά του αρμόζει, δηλ. στους μεγάλους ευεργέτες του νησιού. Όπως σημειώνει ο Κώστας Δαφνής, είναι η μοναδική περίπτωση, όπου ο διαθέτης πληρώνει την προτομή του.
Η τελευταία κατασκευάστηκε από το περίσσευμα του κληροδοτήματος. Η ιστορική αυτή πτυχή που αφορά το Ζαμπέλιο Κληροδότημα είναι γραμμένη με ψιλά γράμματα στην ιστορική συνείδηση. Με τον Ζαμπέλη το νησί έχασε την ευκαιρία να αποκτήσει έργα βασικής υποδομής. Αν είχαν πραγματοποιηθεί όσα ο ίδιος οραματίστηκε και τέλος όρισε στην διαθήκη του, η Κέρκυρα θα είχε μια πολύ διαφορετική όψη σήμερα, ακόμη πιο όμορφη.
Όσο αφορά το έργο της αποξήρανσης, πέρασε από πολλές τρικυμίες και σίγουρα θα μπορούσαν να γίνουν ακόμα περισσότερα. Η προσφορά του ήταν σίγουρα ανεκτίμητης αξίας. Ο όρος ευεργέτης του ταιριάζει απόλυτα. Η αγάπη του για το νησί και τους κατοίκους του, αποδεικνύεται από το γεγονός, ότι άφησε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του εδώ. Οξυδερκής, λεπτολόγος και άριστος γνώστης της ελληνικής πραγματικότητας, προσπάθησε μέχρι τελευταία στιγμή να προσφέρει κάτι σε αυτό τον τόπο που όμως δεν τον θυμάται.
Η Άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια ως πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδος.
Η αναμονή και η άφιξη του πρώτου Κυβερνήτη στην τότε πρωτεύουσα Αίγινα και οι πρώτες ημέρες του στην Ελλάδα, περιγράφονται λεπτομερώς από τον Ιωάννη Βαπτιστή Θεοτόκη στο: «ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΑΠΟ ΤΗΣ ΑΦΙΞΕΩΣ ΤΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ».[1]
Ο Ιωάννης Βαπτιστής Θεοτόκης γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1778. Πατέρας του ήταν ο Αναστάσιος Θεοτόκης, στρατιωτικός στο επάγγελμα. Ο Ιωάννης σε ηλικία επτά ετών ακολούθησε τον πατέρα του που μετατέθηκε στην Βενετία. Μετά από τέσσερα χρόνια, ο πατέρας του τοποθετήθηκε σαν πολιτικός και στρατιωτικός διοικητής του Βουθρωτού, ο δε Ιωάννης έλαβε διδασκαλία από Λατίνους κληρικούς. Η εκπαίδευσή του αυτή διήρκησε τέσσερα χρόνια, οπότε σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών, δηλ. το 1792, κατετάγη στον Βενετσιάνικο στρατό σαν ανθυπολοχαγός στο επίλεκτο σώμα των Δαλματών, συμπληρώνοντας ταυτόχρονα και την εκπαίδευσή του.
Παρέμεινε στις τάξεις του Βενετσιάνικου στρατού μέχρι την κατάλυση της Βενετικής Πολιτείας από τους Δημοκρατικούς Γάλλους το 1797. Πολλοί από τους αξιωματικούς που υπηρέτησαν στο Βενετσιάνικο στρατό, κατετάγησαν στον Γαλλικό Στρατό. Μεταξύ των αξιωματικών που ακολούθησαν τον Στρατηγό Gentili,διοικητή στα Επτάνησα, ήταν και ο νεαρός Ι.Β.Θεοτόκης ο οποίος χρησιμοποιήθηκε από τον διάδοχο του Gentili Στρατηγό Chabot σαν διερμηνέας αυτού, λόγω της γλωσσομάθειάς του.
Το 1799 που οι Γάλλοι εκδιώχθηκαν από τους Ρωσσοτούρκους, του προτάθηκε να ακολουθήσει τον Γαλλικό Στρατό, αλλά εκείνος δεν θέλησε να εγκαταλείψει την γενέτειρά του.
Με την Ίδρυση της Επτανήσου Πολιτείας, οργανώθηκε τακτικός στρατός στον οποίον κατετάγη με τον βαθμό του Υπολοχαγού. Στην συνέχεια έγινε Υπασπιστής του Ηγεμόνα του Νέου Κράτους Σπυρίδωνα Γεωργίου Θεοτόκη και απεστάλη μαζί με τον Γενικό Γραμματέα της Επικράτειας Ιωάννη Καποδίστρια στην Κεφαλονιά, για την ειρήνευση του νησιού από τοπικές ταραχές. Σε ειδική αποστολή, στάλθηκε στην Μάλτα και το Παλέρμο όπου παρέμεινε περίπου ένα έτος. Εκεί γνωρίσθηκε με επιφανείς εμπόρους. Όταν τα Επτάνησα έπεσαν στα χέρια του Αυτοκράτορα Ναπολέοντα, θέλησε να φύγει για την Ιταλία, προκειμένου να αναπτύξει εμπορική δραστηριότητα, ένεκα της σχέσης του με τους προαναφερόμενους εμπόρους. Ο πατέρας του όμως δεν συμφώνησε και τον πάντρεψε με μία πλούσια και ευγενούς γένους νέα του Οίκου Μάρμορα, την Αγγελική, με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά. Τον Σπυρίδωνα, Νικόλαο, Ερρίκο και δύο θυγατέρες.
Ο Ι. Βαπτιστής ήταν επίλεκτο μέλος της Τεκτονικής Στοάς όπου αξιώθηκε με υπέρτατους βαθμούς. Ήταν από τα πρώτα μέλη της Φιλικής Εταιρείας και λόγω της ιδιότητάς ως Τέκτονας οι σχέσεις του στο εξωτερικό με τους κορυφαίους της ελληνικής Επανάστασης ήταν συναδελφικές.
Με την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης, σαν μέλος της Φιλικής Εταιρείας, ήρθε στην Ελλάδα για να αγωνιστεί στο πλευρό των επαναστατημένων Ελλήνων, συμμετέχοντας σε πολλούς αγώνες.Μετά την απελευθέρωση συνέβαλλε ενεργά και για την ανασυγκρότηση του Κράτους. Βρίσκονταν σε στενή επαφή και συνεργασία με τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος του ανέθεσε και διάφορες αποστολές.
Το 1824 διορίστηκε Υπουργός Δικαιοσύνης, το 1831 Διοικητής των Βορείων Σποράδων, το 1833 Σύμβουλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το 1838 Διοικητής Τήνου, το 1843 Σύμβουλος της Επικράτειας και τέλος το 1845 διορίστηκε Γερουσιαστής, όπου παρέμεινε μέχρι την μεταπολίτευση του 1862. Πέθανε το 1865.
Από το ημερολόγιο του Ι.Β.Θεοτόκη, επιλέγουμε τις παραγράφους εκείνες που αφορούν την άφιξη και τις πρώτες ημέρες του Ιωάννη Καποδίστρια στην Ελλάδα
Έτος 1828:
3 Ιανουαρίου, ημέρα Τρίτη.
Έφθασε στην Αίγινα κατά τις τρεις το απόγευμα μέσω Πόρου, ο Γ. Κουντουριώτης
Γ. Κουντουριώτης
μαζί με τους πλοιάρχους, μεταφέροντας την αίτηση της Κοινότητος Ύδρας με την οποίαν ζητούσαν τρόφιμα για άπορους κατοίκους. Μετά την άφιξή τους, διαδόθηκε η είδηση ότι πλησιάζει ο Κυβερνήτης, καθότι οι σκοποί επάνω στα υψώματα βεβαίωσαν ότι προς το μέρος του Αγίου Γεωργίου, (νησάκι πλησίον της Σαλαμίνας) φάνηκαν δύο Ευρωπαϊκά πολεμικά. Νεώτερη αναφορά των σκοπών ενίσχυσε την ελπίδα της άφιξης του Κυβερνήτη, καθόσον ανέφεραν ότι στα δύο ανωτέρω πολεμικά πλοία, προστέθηκε κι ένα ελληνικό και εικάζεται ότι θα είναι το ήδη απεσταλμένο (για την μεταφορά του Κυβερνήτη στην Ελλάδα) αυτό του Πλοιάρχου Γιαννίτση.
4 Ιανουαρίου, ημέρα Τετάρτη.
Μετά τα μεσάνυχτα, αγκυροβόλησε στο Περιβόλαν η Γαλλική Φρεγάτα «Ήρα» και μια γκαμπάρα, (φορτηγό πλοιάριο) όπου είχε επιβιβαστεί προς τον Αντιναύαρχο Ντε Ρινύ επιτροπή, ώστε να τον πείσει να αναβάλει την απαίτηση των τριών φορτίων μέχρι την άφιξη του Κυβερνήτη και να περιοριστεί μόνο στο να ζητήσει τις εξακόσιες χρυσές Ντούμπλας (αποζημίωση) που αφαιρέθηκαν μετρητά από ένα γαλλικό πλοίο.
5 Ιανουαρίου, ημέρα Πέμπτη.
Κατέφθασε Αγγλικό μπρίκι το οποίο είχε αποπλεύσει από τη Μάλτα προ δώδεκα ημερών, προς αναζήτηση του Αρχηγού της Μοίρας που αντικατέστησε τον Χάμιλτον. Σε ερώτηση αν ο Κυβερνήτης ήταν στην Μάλτα, δόθηκε απάντηση αρνητική. Ο σκοπός ανέφερε ότι εθεάθησαν τρία πολεμικά πλοία και πιστεύεται ότι έρχεται ο Κυβερνήτης.
6 Ιανουαρίου, ημέρα Παρασκευή.
Ο κος Α. Ζαΐμης
AνδρέαςΖαΐμης
έλαβε επιστολή από τα Κύθηρα με την οποία τον πληροφορούσαν, ότι προ ημερών έφτασε εκεί μετά από δωδεκαήμερο ταξίδι από την Μάλτα, εμπορικό πλοίο, το οποίο ανέφερε ότι δεν είχε φτάσει ακόμη στην Μάλτα, όπου τον περίμεναν ανυπόμονα. Πρόσθεσε δε ότι όταν έφευγε από το λιμάνι της Μάλτας, είδε δύο πολεμικά πλοία τα οποία κατευθύνονταν προς το λιμάνι και ότι άκουσε, μόλις αφίχθηκαν, πολλούς κανονιοβολισμούς, που ρίχθηκαν από την πλευρά των φρουρίων και υποθέτει πως θα ήταν ο Κυβερνήτης.
8 Ιανουαρίου, ημέρα Κυριακή.
Κατά το χάραμα, έφτασε από το Ναύπλιο πεζός αγγελιοφόρος που έφερε επιστολή της εκεί Δημογεροντίας προς την Κυβέρνηση, αναγγέλλοντας ότι την 5 του μηνός, γύρω στις τρεις το απόγευμα, κατέπλευσε εκεί λόγω της κακοκαιρίας ο Κυβερνήτης, επάνω σε αγγλικό πολεμικό και προσκάλεσε τη Δημογεροντία να τον επισκεφθεί στις δέκα η ώρα το πρωί της επόμενης ημέρας. Αυτά γράφουν και οι κ.κ. Κωλέττης, Υψηλάντης, Δούκας Κωνσταντίνος και Ν. Σκουφάς,
φαίνεται δε ότι θα αναχωρούσε στις 7 του μήνα για να έρθει εδώ. (Στην Αίγινα). Σήμερα συνήλθε το Νομοθετικό Σώμα προκειμένου να κανονίσει τα της υποδοχής του Κυβερνήτη στην Αίγινα.
10 Ιανουαρίου, ημέρα Τρίτη.
Έφτασε από το Ναύπλιο πεζός κομιστής επιστολής της Δημογεροντίας, με την οποία γίνεται γνωστό στην κυβέρνηση, ότι ο Κυβερνήτης αποβιβάστηκε στην πόλη του Ναυπλίου την 8η Ιανουαρίου του 1828 και επιθεώρησε τις οικίες του Αγά Πασά του Νικήτα, και του Ξένου. Έγινε δεκτός με τιμές στον Ναό όπου τον προσφώνησε ο Ν. Σκουφάς
Ν. Σκουφάς
και του προσφέρθηκε στεφάνι ελιάς. Παρέμεινε έξω για δύο ώρες και έπειτα επιβιβάστηκε για να αναχωρήσει την νύχτα για την Αίγινα. (Ο Κυβερνήτης δεν αναχώρησε από το Ναύπλιο τη νύχτα της 8ης αλλά όπως αναφέρεται πιο κάτω, το πρωί της 9ης Ιανουαρίου).
Έμαθα από τον Πλοίαρχο Γιαννίτση, (ο οποίος είχε σταλεί με το πλοίο του από την Κυβέρνηση για να παραλάβει τον Κυβερνήτη από την Ιταλία) ,ότι κατά την άφιξή του στην Κέρκυρα, δεν του επετράπη να αγκυροβολήσει στο νησί, ούτε να δώσει στον Βιάρο (τον μεγαλύτερο αδελφό του Κυβερνήτη) την επιστολή της Κυβέρνησης. Μπόρεσε μόνο αφού συμμορφώθηκε με τις Υγειονομικές Διατάξεις, να συνομιλήσει με αυτόν και να λάβει την εντολή να μεταβεί στην Μάλτα που όπως υπολογίζονταν θα είχε ήδη φτάσει ο Κυβερνήτης.[1] Την επόμενη λοιπόν ημέρα, ο Γιαννίτσης αναχώρησε για την Μάλτα όπου όμως δεν βρήκε τον Κυβερνήτη. Το Ψαριανό αυτό μπρίκι μπόρεσε να υψώσει στην Μάλτα την Εθνική σημαία χωρίς τα εμπόδια που συνάντησε στην Κέρκυρα. Την επομένη όμως, αναγκάστηκε από τον Κυβερνήτη Αγγλικού μπρικιού να υποστείλει τη σημαία. Η ενέργεια αυτή του Άγγλου Πλοιάρχου, εξόργισε τους Ναυάρχους των Τριών Συμμάχων οι οποίοι επέπληξαν τον Άγγλο Πλοίαρχο και διέταξαν να ανυψωθεί εκ νέου η σημαία στο πλοίο.
Ο Κυβερνήτης έφτασε στην Μάλτα την 28η Δεκεμβρίου του 1827, όπου αποβιβάστηκε ήσυχα και φιλοξενήθηκε στην οικία του Χίου Κοντοσταύλου.
Αλ.Κοντόσταυλος
[1]Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Κυβερνήτης ερχόμενος από Ιταλία προς Ελλάδα, σίγουρα θα προτιμούσε την οδό μέσω Κέρκυρας και μάλιστα να δώσει και ένα χαιρετισμό στα συγγενικά του πρόσωπα. Βλέπουμε όμως ότι οι Άγγλοι απέτρεψαν αυτό το σχέδιο και οδηγήθηκε στην Αίγινα μέσω Μάλτας.
Παρακάθισε δε και σε γεύμα που του προσφέρθηκε από τον Άγγλο Διοικητή. Από την Μάλτα αναχώρησε το δειλινό της 2ας τρέχοντος μηνός, συνοδευόμενος από το πλοίο του Γιαννίτση μέχρι τις Σπέτσες. Εκεί ο μεν Γιαννίτσης παρέμεινε λόγω της κακοκαιρίας, ο δε Κυβερνήτης πήγε στο Ναύπλιο. Ο Κυβερνήτης συνοδεύονταν από τους κ.κ. Γιαννάκη Ρίζου, (Ιακωβάκη Ρίζου του Νερουλού)
Ιακωβάκης Ρίζος Νερουλός
,…Κοντοσταύλου και Νικολάου Μαυρομάτη.
Πεζός που στάλθηκε από το Ναύπλιο, ανέφερε ότι ο Κυβερνήτης αποβιβάστηκε εκεί την Κυριακή 8 του τρέχοντος μηνός, πήγε για εκκλησιασμό στην Μητρόπολη και μετά επισκέφθηκε την οικία του Ε. Ξένου όπου παρέμεινε επί τέσσερις ώρες συνομιλώντας με διαφόρους και ιδιαίτερα με τους κ.κ. Δημήτριο Υψηλάντη και Κωλέττη.Ζήτησε να επισκεφθεί τις καλύτερες οικίες του Ναυπλίου, μεταξὐ των οποίων και αυτή του Αγά Πασά και του Νικηταρά.
Νικηταράς
Άφησε χρήματα για την επισκευή της δεύτερης και επέστρεψε στο πλοίο. Λεγότανε ότι θα αναχωρούσε την ίδια εκείνη νύχτα, παρέμεινε όμως μέχρι το πρωί της επομένης ( 9 Ιανουαρίου).
11 Ιανουαρίου ημέρα Τετάρτη.
10 η ώρα το πρωί, ακούστηκαν ισχυροί και επανειλημμένοι κανονιοβολισμοί προς το μέρος του Πόρου. Ο δε επί των υψωμάτων σκοπός, είδε να βγαίνει από το λιμάνι του Πόρου μία φρεγάτα, η οποία, αφού συναντήθηκε με κάποιο πολεμικό πλοίο, αντάλλαξε με αυτό χαιρετιστήριους κανονιοβολισμούς. Από το γεγονός τούτο εικάζεται, ότι η φρεγάτα « Ελλάς» με κυβερνήτη τον Ανδρέα Μιαούλη,
η φρεγάτα « Ελλάς»
Ανδρέας Μιαούλης
συνάντησε τον Κυβερνήτη και τον χαιρέτησε, όπως όφειλε.
Το πλοίο λόγω της νηνεμίας φάνηκε να έρχεται στις 4 μμ., μπήκε στο λιμάνι στις 5:30 και αγκυροβόλησε στις επτά το απόγευμα.
Την εσπέρα γύρω στις 8 τον επισκέφθηκε η Αντικυβερνητική Επιτροπή μαζί με τους Γραμματείς της Επικρατείας (Υπουργούς) επί των Εξωτερικών και Εσωτερικών. Οι συνομιλίες τους, στις οποίες εθίγησαν διάφορα θέματα, διήρκησαν 2 ώρες και, προέκυψε από αυτές, ότι ήταν πλήρως εξουσιοδοτημένος υπό των Συμμάχων Μοναρχών, οι οποίοι έθεσαν κάτω από τις άμεσες διαταγές του και τρία πολεμικά σκάφη, ένα από κάθε Συμμαχική Δύναμη.
Αφού έληξε η συνάντηση, έδωσε διαταγή, την επόμενη ημέρα κατά τις 11 το πρωί, να τον επισκεφθούν και πάλι μαζί με τους υπόλοιπους Γραμματείς της Επικράτειας και τον Πρόεδρο της Νομοθετικής Εξουσίας.
12 Ιανουαρίου ημέρα Πέμπτη.
Το επόμενο πρωί, τον επισκέφθηκαν όλοι οι προσκληθέντες την ώρα που είχε οριστεί, ο πλοίαρχος τους υποδέχθηκε με τιμές υψώνοντας την Ελληνική Σημαία στον μεσαίο ιστό και, την χαιρέτησε με δεκαπέντε κανονιοβολισμούς.
Μετά την τελετή της υποδοχής, παρατέθηκε πρόγευμα στο οποίο οι παρευρισκόμενοι ύψωσαν το ποτήρι για την ευημερία των τριών μεγάλων Μοναρχών, υπέρ της ευτυχίας της Ελλάδος και υπέρ της υγείας του Κυβερνήτη.
Μετά το πρόγευμα, επιβιβάστηκαν σε μια λέμβο οι ελληνικές αρχές και σε μία άλλη ο Κυβερνήτης με τον Άγγλο και τον Γάλλο πλοίαρχο, τους ακολούθησε δε μία λέμβος κενή και άλλες που μετέφεραν όλα τα πρόσωπα της ακολουθίας. Όλες οι λέμβοι έφεραν την Ελληνική σημαία.
Πρώτες έφτασαν στην ακτή οι ελληνικές αρχές, οι οποίες υποδέχθηκαν τον κυβερνήτη, περιστοιχιζόμενες από τον κόσμο που είχε συγκεντρωθεί, ο οποίος με πλήρη χαρά και πατριωτικό ενθουσιασμό, ζητωκραύγαζε υπέρ των συμμάχων Ηγεμόνων, του Κυβερνήτη και της Ελλάδος. Μετά κατευθύνθηκαν όλοι προς το προαύλιο του Ναού, όπου υποδέχθηκε τον Κυβερνήτη ο Ιερός κλήρος φορώντας τα Ιερατικά Άμφια και, όπου είχε κατασκευαστεί με την βοήθεια του καιρού, εξέδρα δαφνοστόλιστη, για το Νομοθετικό Σώμα. Εκεί τελέστηκε Δοξολογία κατά την οποία ο Διδάσκαλος Θεόφιλος Καΐρης,
εκφώνησε λόγο όπως άρμοζε σε έναν φιλελεύθερο και φιλόσοφο άνδρα, ο οποίος μίλησε εν ονόματι ενός ελεύθερου λαού, αγωνιζόμενου για την ανεξαρτησία του.
Αφού τερματίστηκε ο λόγος, ψάλθηκε ύμνος υπέρ της ευτυχίας των Συμμάχων Μοναρχών και της υγείας του Κυβερνήτη.Κατόπιν, εν μέσω των ειλικρινών επευφημιών του λαού, πήγε στην κατοικία του, όπου τον επισκέφθηκαν όλες οι αρχές και τα περισσότερο διακεκριμένα πρόσωπα.
Κατά τις 4μμ. τον επισκέφθηκα κι εγώ και συνομιλήσαμε για διάφορα θέματα, μας διέκοψε όμως η επίσκεψη του κ. Κουντουριώτη. Μετά την αναχώρησή του συνεχίσαμε την συνομιλία μας που διήρκησε συνολικά περίπου ¾ της ώρας.
13 Ιανουαρίου ημέρα Παρασκευή.
Η Γαλλική Φρεγάτα αναχώρησε με Πλοίαρχο τον Le Blanc. Ο Κυβερνήτης δέχεται συνεχώς επισκέψεις. Πήγα να τον επισκεφθώ και πάλι με μερικούς Επτανήσιους. Μας υποδέχθηκε φιλικότατα και μας μίλησε με Επτανησιακό Πνεύμα.
Το απόγευμα βγήκε έκανε έναν περίπατο και επισκέφθηκε την Οικογένεια του Κανάρη,
Κανάρης
προς την οποία έφερνε επιστολή από το Παρίσι από τον γιο της που σπούδαζε εκεί.
14 Ιανουαρίου.
Ο Κυβερνήτης επισκέφθηκε τον Αρχιεπίσκοπο Άρτας Πορφύριο, στον οποίον έδωσε επιστολή του Αρχιεπισκόπου Ιγνατίου.
Ανακοινώθηκε, ότι ο Κίτσος Τζαβέλας,
Κίτσος Τζαβέλας
έφτασε στην Νέα Επίδαυρο με έναν αριθμό στρατιωτών.
Η Κυβερνητική Επιτροπή υπέβαλε την παραίτησή της (η Επιτροπή αυτή ήταν διορισμένη κατ’ επιλογή του Κυβερνήτη για την εκπροσώπησή του μέχρι την άφιξή του και γι αυτόν τον λόγο ονομάστηκε Αντικυβερνητική Επιτροπή. Αποτελούνταν, από τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη τον κατόπιν φονιά του Καποδίστρια,
Γεώργιος Μαυρομιχάλης
τον Γιαννούλη Νάκο και τον Μαρκή Μιλαήτη. Υπέβαλε την παραίτησή της, αφού δεν υπήρχε πλέον λόγος ύπαρξής της μετά την άφιξη του Κυβερνήτη).
15 Ιανουαρίου.
Έφτασε στο λιμάνι Αγγλική Κορβέτα, από την οποία ειδοποιηθήκαμε ότι οι Άγγλοι κατευθύνονται με ισχυρή ναυτική Μοίρα κατά της Γραμβούσης, η οποία είχε καταστεί ορμητήριο πειρατών κατά του Ευρωπαϊκού εμπορίου. Όταν πληροφορήθηκε αυτό ο Κυβερνήτης κάλεσε στις επτά το απόγευμα τον κ. Α. Μαυροκορδάτο
Α. Μαυροκορδάτος
και τον διέταξε να αναχωρήσει αμέσως για Γραμβούσα, αφού πρώτα του έδωσε τις κατάλληλες οδηγίες.
16 Ιανουαρίου.
Σήμερα ο Κυβερνήτης υπέγραψε για πρώτη φορά διάταγμα με το οποίο διατάσσει τον Κίτσο Τζαβέλα να αναχωρήσει για Ρούμελη, απαγορεύοντας όμως σε αυτόν ρητά, να προξενήσει ζημιές στους κατοίκους των Πόλεων και των χωριών από τα οποία θα περάσει.
Έφτασαν από τον Πόρο οι κ.κ Τσαμαδός και Τομπάζης.
17 Ιανουαρίου.
Το μεσημέρι, ο Κυβερνήτης είχε συνομιλία με την Επιτροπή του Νομοθετικού Σώματος, με τα Μέλη της παραιτηθείσας Αντικυβερνητικής Επιτροπής, καθώς και με όλους τους γραμματείς της Επικράτειας. Εξήγησε δε προς αυτούς, το άτοπο που υπάρχει στο Σύνταγμα της Τροιζήνας
και την αδυναμία του να αναλάβει, εφόσον υπάρχει αυτό, τα ηνία του Κράτους. Επίσης συζήτησε και τις δυσκολίες τις οποίες συναντούσε, για να δώσει τον προδιαγεγραμμένο όρκο, διότι σε αυτό το Σύνταγμα αναγράφεται, ότι οφείλει να διαφυλάξει την ανεξαρτησία της Ελλάδος, ανεξαρτησία όμως, που δεν απέκτησε ακόμη νόμιμα η Ελλάδα. Εξ’ αιτίας αυτού πρότεινε ότι θα ήταν χρήσιμο να σχηματιστεί ένα Συμβούλιο που θα φέρει το όνομα «Πανελλήνιον» και θα αποτελείται από τρεις Επιτροπές: των Εσωτερικών, της Οικονομίας και του Πολέμου. Κάθε Επιτροπή θα έχει έναν Πρόεδρο, αντιπρόεδρο και δύο γραμματείς, τον πρώτο και τον δεύτερο, με δικαίωμα ψήφου. Με βάση τις εισηγήσεις των Επιτροπών, θα εκδίδονται από τον ίδιο τα διάφορα βουλεύματα και διατάγματα, συνυπογεγραμμένα από έναν Γραμματέα ο οποίος θα έχει διοριστεί από τον ίδιον. Έδωσε στον Πρόεδρο του Νομοθετικού Σώματος και στην Κυβερνητική Επιτροπή, από ένα δέμα (εγγράφων) σφραγισμένο και ζήτησε να έχει απάντηση σε όσα στο δέμα αναγράφονται. Από όλα τούτα συμπεραίνεται, ότι αυτή θα είναι η μορφή της Ελληνικής Προσωρινής Κυβέρνησης μέχρι να συγκληθεί η Εθνοσυνέλευση, η οποία θα έπρεπε να συγκληθεί το αργότερο μέχρι την 21η Απριλίου του 1828 και να προκηρυχτεί για να ψηφίσει το Σύνταγμα που θα κριθεί προσφορότερο για τα συμφέροντα της Ελλάδος και των Συμμάχων της.
18 Ιανουαρίου.
Κατέφθασαν από το στρατόπεδο της Ανατολικής Ελλάδος διάφορα πρόσωπα για να χαιρετίσουν τον Κυβερνήτη. Αυτός, αφού τα δέχτηκε με ευγένεια, τα προέτρεψε να επιστρέψουν αμέσως στις θέσεις τους αφού προηγουμένως εφοδιαστούν με τις αναγκαίες ζωοτροφές και τα απαραίτητα πολεμοφόδια. Τους συμβούλεψε επίσης να έχουν πειθαρχεία και να φέρονται χριστιανικά προς τους αδελφούς τους, για να μην τους αναγκάσουν να τουρκέψουν.
Το Νομοθετικό Σώμα κατά την σημερινή του Συνεδρίαση, αποδέχτηκε ομόφωνα τα υπό του Κυβερνήτη προταθέντα μέτρα, ασχολήθηκε δε μόνο στο να δικαιολογήσει τα μέτρα για το εν ισχύ Σύνταγμα.
19 Ιανουαρίου.
Ο Κυβερνήτης έστειλε στο Νομοθετικό Σώμα ονομαστικό κατάλογο 67 προσώπων, από τα οποία θα σχηματιστεί το « Πανελλήνιον» και διάφοροι κλάδοι της Δημόσιας Διοίκησης. Από αυτούς, 22 ήταν Πελοποννήσιοι, 18 Ρουμελιώτες, 7 Υδραίοι, 4 Σπετσιώτες, 3 Ψαριανοί, 2 Αιγαιοπελαγίτες, 2 Κρητικοί και 7 που δεν ανήκαν σε διαμερίσματα.
Το Νομοθετικό Σώμα δυσαρεστήθηκε, διότι, στον εν λόγω κατάλογο πολλά μέλη του δεν περιέχονταν σε αυτόν. Μετά από πολλές συζητήσεις κατέληξαν στην απόφαση να απαντήσουν στον Κυβερνήτη ζητώντας την επικύρωση του καταλόγου, αλλά με την παρατήρηση ότι σε αυτόν περιέχονται πρόσωπα ανάξια της εμπιστοσύνης του, ενώ παραλείπονται άλλα που είναι καθόλα άξια αυτής.
Μεμψιμοιρίες ακούστηκαν σε όλη την πόλη, διότι προτιμήθηκαν αυτοί που ανήκαν στο ολιγαρχικό σύστημα και αποκλείστηκαν πολλοί από τους φιλελεύθερους.
21 Ιανουαρίου.
Ήρθε από την Κόρινθο ο Στρατηγός Περραιβός
για να παρουσιαστεί στον Κυβερνήτη και να του εκθέσει τις ανάγκες του εκεί Φρουρίου.
Έφτασαν επίσης μια αντιπροσωπεία της Κοινότητος της Ύδρας για να χαιρετήσει τον Κυβερνήτη. Αυτή απαρτίζεται από τους : Γ. Κουντουριώτη, Δ. Τσαμαδό, Γ.Τομπάζη, Κυβετό, Ν.Οικονόμου και Δ. Βούλγαρη
Οι κάτοικοι της Νέας Επιδαύρου διαμαρτύρονται ζωηρά για τις αταξίες και τις διαταγές του Κίτσου Τζαβέλλα και άλλων Καπεταναίων. Ο Κυβερνήτης, δήλωσε γι΄αυτά την σφοδρή δυσαρέσκειά του και υποσχέθηκε να διορθώσει το κακό.
23 Ιανουαρίου.
Έφτασε από την Σύρο ο Κος Ζυγομαλάς, απεσταλμένος της Κοινότητος Χίου, για να αναφέρει σχετικά με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του νησιού και να ζητήσει ενισχύσεις από τον Κυβερνήτη. Αυτός υποστηρίζει ότι δεν είναι δυνατή η ταχεία κατάληξη αυτού του Φρουρίου, γιατί και αφθονία εφοδίων έχει και συνέχεια ενισχύεται από την απέναντι Στερεά με άνδρες και τρόφιμα.
24 Ιανουαρίου.
Δημοσιεύτηκε από τον Κυβερνήτη, ο κατάλογος των προσώπων από τα οποία θα καταρτιστεί το « Πανελλήνιον». Είναι δε Πρόεδρος του Οικονομικού Τμήματος ο κ. Γεώργιος Κουντουριώτης, α΄ Γραμματέας ο Νικόλαος Σπηλιάδης
Νικόλαος Σπηλιάδης
και β΄ Γραμματέας ο κ. Ανδρέας Παπαδόπουλος. Πρόεδρος του Διοικητικού τμήματος είναι ο κ.Ανδρέας Ζαΐμης, α΄Γραμματέας ο κ. Γεώργιος Ψύλλας
και β΄ Γραμματέας ο κ. Χριστόδουλος Αινιάν. Πρόεδρος του Στρατιωτικού τμήματος ο κ. Πέτρος Μαυρομιχάλης,
Πέτρος Μαυρομιχάλης
α΄Γραμματέας ο κ. Κωνσταντίνος Ζωγράφος και β΄Γραμματέας ο κ. Χριστόφορος Κλωνάρης. Οι Πρόεδροι θα τιτλοφορούνται Πρόβουλοι. Γραμματέας της Επικράτειας ονομάστηκε ο κ. Σπυρίδων Τρικούπης.
Έφτασε στην Αίγινα καλεσμένος από τον Κυβερνήτη, ο Πρίγκιπας Υψηλάντης. Ο κ. Ανδρέας Γιαννίτσης, διορίστηκε από τον Κυβερνήτη Νομάρχης της Αίγινας με τον τίτλο του Διοικητή και ο κ. Κωνσταντίνος Ράμφος ονομάστηκε Γραμματέας.
Καθορίστηκε από την εξοχότητά του, ότι, η ορκωμοσία θα γίνει την Πέμπτη 26 του τρέχοντος μήνα. Οι κ.κ. Ιωάννης Θεοτόκης ( συγγραφέας του παρόντος ημερολογίου) και Δημήτριος Καλλέργης,
Δημήτριος Καλλέργης,
διορίστηκαν τελετάρχες της ημέρας εκείνης.
25 Ιανουαρίου.
Το μεσημέρι επισκέφθηκαν τον Κυβερνήτη δύο Πρόβουλοι μαζί με τους 6 Γραμματείς και τον Γραμματέα της Επικράτειας ( ο τρίτος Πρόβουλος Κος Π. Μαυρομιχάλης ήταν ασθενής.)Σε αυτούς, ο Κυβερνήτης ανέπτυξε τις ιδέες του, επεξηγώντας τα όσα αναγράφονται στον Οργανισμό και ενθάρρυνε κάθε έναν από αυτούς για τα καθήκοντά τους, συμβουλεύοντας τους, ότι το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχουν, είναι εργατικότητα και ζήλο για να πετύχουν στο έργο τους.Το Συμβούλιο διήρκεσε περίπου μία ώρα.
Δημοσιεύτηκαν από τον Κυβερνήτη διάφορα Διατάγματα,τα οποία αφορούσαν την εγκατάσταση της προσωρινής Κυβέρνησης, την σχετική μεθαυριανή τελετή,την Ορκωμοσία του Κυβερνήτη,των μελών του Πανελληνίου και του Γραμματέα της Επικράτειας, την εγκαθίδρυση ενός Πολεμικού Συμβουλίου, ξηράς και θάλασσας,του οποίου δικαιωματικά θα μετάσχουν οι Αρχηγοί των εν λόγω δύο Δυνάμεων υπό την Προεδρία του Κυβερνήτη,την Ίδρυση Εκκλησιαστικού Συμβουλίου καθώς και ενός άλλου Συμβουλίου του Εμπορίου και της Ναυτιλίας,που θα ονομάζεται Υπουργικό Συμβούλιο.
26 Ιανουαρίου.
Στις 11 το πρωί έγινε η τελετή της Προσωρινής Κυβέρνησης ως εξής:
Όλο το τμήμα της οδού από την οποία θα διέρχονταν η πομπή, από την οικία του Κυβερνήτη μέχρι την Εκκλησία, ήταν στρωμένο με κλάδους ελιάς και άλλων αρωματικών φυτών.Στο προαύλιο της εκκλησίας, στήθηκε βωμός με εικόνες,δεξιά του οποίου βρίσκονταν η Έδρα του Κυβερνήτη,αριστερά τραπέζι που πάνω του είχε μελανοδοχείο και ολόγυρα διάφορα θρανία.
Της πομπής προπορεύονταν οι μαθητές του αλληλοδιδακτικού σχολείου μετά των διδασκάλων των,κρατώντας όλοι στα χέρια τους κλαδί ελιάς και ψάλλοντας διάφορους ύμνους.
Ακολουθούσε η μουσική του Αγγλικού πλοίου,δύο Εθνικά λάβαρα, οι στην Αίγινα ευρισκόμενοι Αξιωματικοί τακτικοί και άτακτοι,οι δύο Υπασπιστές του Κυβερνήτη και μετά από αυτούς η Α.Ε ο Κυβερνήτης, κατόπιν ακολουθούσαν οι δύο Πρόβουλοι ( ο τρίτος ήταν ασθενής) ο Γραμματέας της Επικράτειας, τα μέλη του Πανελληνίου, οι Γάλλοι και Ρώσοι Αξιωματικοί και οι Έλληνες Πρόκριτοι,που είχαν προσκληθεί.Την όλη πομπή έκλεινε απόσπασμα Ψαριανών που έφεραν ξίφη ή μεγάλες μαχαίρες.
Όταν έφτασε η πομπή στο καθορισμένο μέρος, προϋπάντησαν τον Κυβερνήτη πέντε Επίσκοποι χοροστατώντας ο Επίσκοπος Άρτας,συνοδευόμενος από όλον τον κλήρο.Ψάλθηκε Παράκληση και μετά ο Κυβερνήτης έδωσε ενώπιον του λαού τον όρκο του και αφού ασπάστηκε το Ευαγγέλιο, επέστρεψε στην θέση του. Κατόπιν ορκίστηκαν οι Πρόβουλοι, οι έξι Γραμματείς και ο Γραμματέας της Επικράτειας. Αφού υπέγραψαν, ασπάστηκαν το Ευαγγέλιο και έλαβαν τον αδελφικό ασπασμό του Κυβερνήτη. Αμέσως μετά από αυτά, ψάλθηκε δοξολογία υπέρ των τριών Συμμάχων Ηγεμόνων κατά την οποία ρίχθηκαν εικοσιένα κανονιοβολισμοί από τα Ελληνικά πλοία, άλλη δε δοξολογία ψάλθηκε υπέρ του Κυβερνήτη και των μελών της Προσωρινής Κυβέρνησης.Κατά την Δοξολογία αυτή, τα Αγγλογαλλικά πολεμικά Πλοία, τα οποία έφεραν μεγάλο σημαιοστολισμό,όπως συνηθίζεται στις βασιλικές εορτές,έριξαν 19 κανονιοβολισμούς. Ψάλθηκε ακόμη ένας ύμνος και σύμφωνα με την ίδια τάξη η πομπή επέστρεψε στην οικία του Κυβερνήτη, όπου δόθηκε γεύμα στο οποίο παρακάθισαν μόνο οι Πρόβουλοι,οι Γραμματείς και οι Ανώτεροι Ρώσσοι και Άγγλοι Αξιωματικοί,οι δε κατώτεροι Αξιωματικοί κάθισαν σε άλλο τραπέζι.
Κατά το γεύμα έγιναν διάφορες προπόσεις υπέρ των Συμμάχων Ηγεμόνων,υπέρ του Κυβερνήτη, υπέρ της ευημερίας και της ανεξαρτησίας της Ελλάδος και υπέρ των Ελλήνων Άγγλων και Ρώσων Αξιωματικών.
28 Ιανουαρίου.
Αναχώρησε για Κέρκυρα Αγγλικό μπρίκι το οποίο μετέφερε αλληλογραφία του Κυβερνήτη προς τον Λόρδο Μέγα Αρμοστή.
29 Ιανουαρίου.
Έφτασε από την Πιάδα ( Πόρτο Πιάδα,όρμος Νέας Επιδαύρου) ο Στρατηγός Κολοκοτρώνης
Στρατηγός Κολοκοτρώνης
μαζί με τον Τσόκρη, Απόστολο Κολοκοτρώνη και Δούκα Κωνσταντίνο. Αυτοί, την προηγούμενη νύχτα παρουσιάστηκαν στον Κυβερνήτη ο οποίος τους δεξιώθηκε με μεγάλη φιλοφροσύνη.
Δημήτριος Τσόκρης
30 Ιανουαρίου.
Έρχεται ως απεσταλμένος του Γκριζώτη και Βάσου, ο Αδάμ Δούκας στον οποίο η Κυβέρνηση είχε αναθέσει την εκστρατεία του Τρίκερι και της Εύβοιας. Ήρθε για να ζητήσει ενίσχυση από την Κυβέρνηση. Αφού παρουσιάστηκε στον Κυβερνήτη ανέφερε για την έκβαση της εκστρατείας του Τρίκερι και ότι οι Γκριζώτης και Βάσος αποβιβάστηκαν με 400 άνδρες στο νησάκι Στυρονήσι απέναντι από την Κάρυστο και ότι δεν έχουν τρόφιμα και εφόδια και περιμένουν τις σχετικές διαταγές.
31 Ιανουαρίου.
Σήμερα το απόγευμα έλαβε χώρα σύσκεψη του <<Παννελληνίου>> με τον Κυβερνήτη. Θέματα της σύσκεψης ήταν: Η σύναψη δανείου 100.000 ταλήρων και η μεταφορά στο Ναύπλιο της Έδρας της Κυβέρνησης.
1η Φεβρουαρίου,ημέρα Τετάρτη.
Σήμερα ο Κυβερνήτης με επίσημη περιβολή επισκέφθηκε μόνος του τον Πλοίαρχο Le Blanc, Κυβερνήτη της Γαλλικής Φρεγάτας. Κατά την αναχώρησή του ρίχτηκαν 17 κανονιοβολισμοί και του απονεμήθηκαν Στρατιωτικές τιμές.Μετά επισκέφτηκε την Ρωσική Φρεγάτα όπου του απονεμήθηκαν επίσης Στρατιωτικές Τιμές, με την ρίψη 19 κανονιοβολισμών. Από εκεί μετέβη στην Φρεγάτα <<Ελλάς>>,όπου έγινε δεκτός με τις αρμόζουσες στο αξίωμά του οφειλόμενες τιμές.Κατά την αναχώρησή του, έγινε ρίψη 21 κανονιοβολισμών. Τέλος, επισκέφτηκε τον Κυβερνήτη του Αγγλικού Πολεμικού γενόμενος δεκτός με πολλές τιμές αλλά χωρίς κανονιοβολισμούς κι αυτό διότι τα υπόλοιπα πλοία τα επισκέπτονταν ο Κυβερνήτης για πρώτη φορά,ενώ με το Αγγλικό πλοίο ήδη είχε ταξιδέψει και του είχαν απονεμηθεί οι Τιμές τους Αξιώματός του.
5 Φεβρουαρίου.
Σήμερα διορίστηκαν από τον Κυβερνήτη και τα υπόλοιπα μέλη του<<Παννελληνίου>>ως εξής:
Στο οικονομικό τμήμα οι κ.κ. Αναγνώστης Δεληγιάννης και Αναστάσιος Μαγγίνας.
Στο τμήμα των Εσωτερικών οι κ.κ. Ανδρέας Μεταξάς και Σπυρίδων Καλογερόπουλος
και στο Πολεμικό τμήμα οι κ.κ. Νικόλαος Χατζής Μέξας και Νικόλας Αποστόλου.
Οι κ.κ. Γεώργιος Σταύρου και Αλέξανδρος Κοντόσταυλος, διορίστηκαν Διευθυντές της Εθνικής Τράπεζας.
Δημοσιεύτηκε εγκύκλιος που προσκαλούσε τους εύπορους Έλληνες, να εγγραφούν στο υπό έκδοση προαιρετικό ετήσιας διάρκειας τοκοφόρο δάνειο 8% σύμφωνα με το από 2 Φεβρουαρίου αρ. 105 Διάταγμα, με το οποίο ιδρύεται Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος.
Σήμερα αναχώρησε για το Ναύπλιο, ο Δούκας Κωνσταντίνος, ο οποίος μετέφερε επιστολή του Κυβερνήτη προς τον Κωλέττη,με την οποία τον καλεί να παρουσιαστεί στην Αίγινα.
7 Φεβρουαρίου.
Σήμερα έγινε στην Μητρόπολη της Αίγινας, η τελετή ορκωμοσίας των νέων μελών του <<Παννελληνίου >>Ορκίστηκαν επίσης οι Κουντουριώτης,Κοντόσταυλος, Γεώργιος Σταύρου και Ιωάννης Δομπόλης, ως Διευθυντές της Τράπεζας.
Με Κυβερνητικό Διάταγμα διορίστηκε ο Στρατηγός Κολοκοτρώνης μέλος του Πολεμικού Συμβουλίου.
Σε αυτόν, ο Κυβερνήτης ανέθεσε εγγράφως να εκδώσει τις πρέπουσες διαταγές προς τα Στρατεύματα της Πελοποννήσου,δηλ. το κάθε Σώμα να συγκεντρωθεί στην Έδρα του και να περιμένει τις νεώτερες διαταγές του Κυβερνήτη.
9 Φεβρουαρίου.
Σήμερα διορίστηκε Κυβερνήτης ή Διοικητής του Ναυπλίου και Γραμματέας, ο Νικόλαος Παγκαλάκης, Διοικητής δε της Εθνικής Φρουράς και Φρούραρχος, ο Συνταγματάρχης Πίσας. Διορίστηκε επίσης Διοικητής Σύρου ο Μπενιζέλος Ρούφος.
Μπενιζέλος Ρούφος
11 Φεβρουαρίου.
Την Νύχτα, έφτασε από την Σμύρνη ένα Γαλλικό μπρίκι που έφερνε διαταγή προς τον Κυβερνήτη της Γαλλικής Φρεγάτας <<Ήρα>>Λε Μπλάν, να παραμείνει η φρεγάτα κάτω από τις άμεσες διαταγές του Κυβερνήτη, να του ανακοινώσει την διαταγή αυτή, και, η φρεγάτα να τεθεί υπό την εξάρτησή του. Στις 11 το πρωί ο Κυβερνήτης αναχώρησε για τον Πόρο με το Αγγλικό πλοίο <>.Τον ακολούθησαν η Γαλλική φρεγάτα και το μπρίκι, δύο φρεγάτες, ένα μπρίκι Ρωσικό και ένα μπρίκι Αγγλικό. Επιβιβάστηκαν επίσης, ο Γραμματέας της Επικράτειας Τρικούπης,καθώς και μέλος της Γραμματείας. Πολλά άλλα πρόσωπα της Κυβέρνησης είχαν αναχωρήσει πριν και μετά για τον Πόρο, όπως, ο Ζαΐμης, Μαυροκορδάτος, Φωτήλας, Κολοκοτρώνης,Κωλέττης, Γεωργαντάς, Νοταράς και άλλοι.
12 Φεβρουαρίου.
Σήμερα το μεσημέρι ακούστηκαν πολλοί κανονιοβολισμοί. Εικάζεται ότι την ώρα εκείνη,ο Κυβερνήτης αποβιβάστηκε στον Πόρο.
Στις ημερομηνίες 13,14,15,16,18,και 19 Φεβρουαρίου, ο Ιωάννης Βαπτιστής Θεοτόκης, αναφέρεται στην ανάληψή των καθηκόντων του ως Νομάρχης ή Διοικητής του Ναυπλίου, κατ΄εντολή του Κυβερνήτη και τα προβλήματα που αντιμετώπισε στην περιοχή αυτή.
20 Φεβρουαρίου.
Στις 8 το πρωί, εθεάθησαν από τους σκοπούς δύο Φρεγάτες κι ένα Πολεμικό πλοίο,αργότερα δε, ακόμη μία φρεγάτα και δύο μπρίκια κατευθύνθηκαν στο λιμάνι.Ήταν ευνόητο ότι κατέφθανε ο Κυβερνήτης. Η νηνεμία καθυστέρησε την προσέγγιση των πλοίων,αλλά μπορούσε κάποιος να διακρίνει από το σχήμα,τα πλοία των τριών διαφορετικών δυνάμεων. Ταχυδρόμος όμως που ήρθε από την Τροιζήνα μας έβγαλε από κάθε αμφιβολία αφού μας διαβεβαίωσε για την άφιξη του Κυβερνήτη στο Ναύπλιο,με όλες τις Ναυτικές Δυνάμεις.
Άμεσα έτρεξα να ανακοινώσω επίσημα προς όλες τις Εκκλησιαστικές,Πολιτικές και Στρατιωτικές Αρχές την είδηση για την προσεχή άφιξη του Κυβερνήτη,έλαβα δε όλα τα μέτρα όπως γίνει σε αυτόν η πρέπουσα στο αξίωμά του υποδοχή.
Την δεκάτη πρωινή ώρα,όταν τα πλοία πλησίασαν, φάνηκε σε αυτά η Αγγλική Σημαία. Ανέβηκα αμέσως στο πλοίο μαζί με τον Γραμματέα και τον Λιμενάρχη.Έγινα δεκτός από τον Άγγλο Στόλαρχο. Η Α.Ε. ο Κυβερνήτης, μου ζήτησε πληροφορίες για την κατάσταση στο Ναύπλιο. Του έθεσα δε προφορικά, όσα του είχα αναφέρει στην έγγραφη αναφορά μου,διότι το ταχυδρομείο δεν τον πρόφτασε στην Δαμαλά.
Με ρώτησε επιπλέον για τις κινήσεις του Ιμπραήμ.Έδωσα δε σε αυτόν, τον Άγγλο Κυβερνήτη και τον Κύριο Baynes όσες πληροφορίες είχα λάβει μέχρι εκείνη την ώρα. Η Α.Ε. ο Κυβερνήτης,με διέταξε να βρω πρόσωπο έμπιστο και ικανό για να πάρει στον Ιμπραήμ επιστολή του Άγγλου Κυβερνήτη και να λάβει την σχετική απάντηση.Έστειλα για τον σκοπό αυτό, τον κ. Ιωάννη Παρόντση,εφοδιασμένο με διαβατήριο της Α.Ε. του Κυβερνήτη, το οποίο του εξασφάλιζε την προστασία του από τους Έλληνες και ο οποίος είχε παράλληλα και Ιονικό διαβατήριο για να έχει αν χρειαστεί την προστασία των Τούρκων. Ο Κυβερνήτης ήταν διατεθειμένος να βγει αμέσως στην ξηρά, επειδή όμως λόγω της νηνεμίας το πλοίο άργησε να μπει στο λιμάνι, ανέβαλε την έξοδό του για την επόμενη ημέρα.
Στις 4 το απόγευμα επέστρεψα στο πλοίο, για να λάβω από τον Κυβερνήτη τις σχετικές οδηγίες για την αυριανή έξοδό του. Μου δήλωσε πως δεν επιθυμεί καμία εκδήλωση εθιμοτυπίας και ότι θα πάει απευθείας από το πλοίο στο σπίτι που επρόκειτο να μείνει. Αποχώρησα μετά τις 9 μαζί με τον Συνταγματάρχη Χάιδεκ
Συνταγματάρχης Χάιδεκ
ο οποίος μένει στην οικία του Κυβερνήτη. Κατά την δεκάτη βραδινή ώρα ξέσπασε θύελλα με βροχή. Κεραυνός δε που έπεσε στο Αγγλικό πλοίο χτύπησε ελαφρά τον μεγάλο του κατάρτι.
21 Φεβρουαρίου.
Στις 10 το πρωί, ο Κυβερνήτης με Αγγλική λέμβο στην οποία επέβαιναν επίσης ο Άγγλος Κυβερνήτης και ο κύριος Baynes,Γραμματέας του Στρατηγού Άνταμς,αποβιβάστηκε στην ξηρά.Γαλλικές,Αγγλικές και Ρωσικές λέμβοι με τους κυβερνήτες τους τον συνόδευαν. Κανονιοβολισμοί ανήγγειλαν την αποβίβαση του Κυβερνήτη, στους οποίους απάντησαν τα Φρούρια και το Κάστρο του Μπούρτζι. Μόλις έφτασε στην προκυμαία συνάντησε εκεί και άλλα εξέχοντα πρόσωπα.Μεγάλο πλήθος λαού ζητωκραύγαζε υπέρ του και των Συμμάχων Ηγεμόνων. Οι ζητωκραυγές εξακολούθησαν μέχρι που έφτασε στην οικία του.
Η Άμπελος
Η Χρυσάνθη Μπρογκίνη το 1947 σε ηλικία 85 ετών.
διηγείται στον Ιωάννη Μπουνιά την Άμπελο. *
Η ακριβής αφήγηση :
<< Η άμπελος ήτανε χαρτί και όποιος το είχε, το άνοιγε και το διάβαζε και τις έγλεπε όλες τις γυναίκες γαλαπίδικες .Όποια γυναίκα ήτανε, την έκανε δική του, τη κατεβίβαζε εκεί που ήθελε. Ήθελε μια κοπέλλα, εδιάβαζε το χαρτί αυτό και την έπιανε, και πήγαινε μακάρι στο κουνουφάδι να τον βρη
.
Τσι άμπελες τσι κάψανε, γιατί γινήκανε αφορισμοί. Ήτανε πράγματα διαολικά. Ο Αγγελέτος είχε την άμπελο και είχε δέκα γυναίκες. Αυτά εκαταχθονιαστήκανε. Είπε σε κάποιανε : «εσύ, παιδί μου, έχεις στο γιομάρι σου
ένα σφάχτη
και πήγε πράγματις και τον ευρήκε. Εγώ ήμουνα 25 χρονώ και αυτός ο (Μπρογκίνης – ο άνδρας της ) 17 και τον αρραβώνιασα.
[1] Γυμνές
[2] Έλος δύο ώρες μακράν από το χωριό Παντελέημονας
[3] Συγχωριανός
[4] Δέμα ξύλων που εζαλώνοντο οι γυναίκες
[5] Είδος οχιάς φαρμακερής
Μούβανε τα περόνια του Χριστού, γιατ’ ήτανε μικρό παιδί και δεν ήξερε από γυναίκα. Τούλεγα, όταν έλθη η ηληκία σου, και δεν ήθελα να του κάνω εγώ τζίνια γιατί αυτός μπορεί νάλεγε η πύξια ή δείξια (αμφιβόλου ηθικής). Ήρθα εκεί, εκλείστηκα και τον αρραβώνιασα, γι’ αυτό εκλείστηκα.
Ο Σταθάς και ο Κόκκινος είχανε πάλε την άμπελο. Τώρα αυτοί δεν είναι ούτε πρέζα …(πεθαμένοι) Τζα… Τόσα χρόνια…βέβαια. Τα σπίτια τα καταστρέψανε. Όταν μια γυναίκα είναι με τύπο, τίμιες γυναίκες, παραγγολίσιες, ο άνδρας με τη γυναίκα του δεν ξενοψωμίζει … μια βέβαια… Όταν μια είναι γνήσια με τον άντρα της, το μυστήριο είναι νέτο
( καθαρό).Του πατέρα μου το σπίτι είναι σουκιές (συκιές) ,αφού γινήκανε τέτοια πράμματα εκεί μέσα.
Αυτός πούχε την άμπελο, ο Αγγελέτος, όλες τις κατάφερνε. Ήτανε η Καλή μου τίμια, μέσα στη μποτίλια (γυάλα), και τη κατάφερε , και βρέθηκε έγκυος, έβαλε μια φουρνόπλακα και το πλάκωσε το παιδί, και κει, που έγινε το έγκλημα, εκάηκε η κοπέλλα, η αδερφή μου, έξη χρονώ. Είχαμε ένα κασούνι (μεγάλο κιβώτιο) 40 κιλά και έλεγε στη μάνα της «ξέρεις τι μ’ αποβουλεύεται, μάνα, να ρίξω το κασούνι να σε κόψω μεσ’ τη μέση», κι άμα μας είπε αυτά εφυλαγόμαστε.
Ο Σταθάς, αν έπαιρνε κανείς ένα μόδι γέννημα τούπαιρνε έξη, ήτανε πλεονέκτης, κι’ έκαμε αμαρτία με μια κουμπάρα του. Τον πήρανε οι διαόλοι σύσκαρα (σηκωτό) δεν τον δέχτηκε ο Θεός και βρυκολάκιασε. Ασκώθηκε ντυμένος, πεθαμένος στο στασίδι. Τον εύρηκε ο παπάς και τον απετίμησε τρεις φορές στην Αγία Τριάδα και ο παπάς εγύρισε πισώπλατα από το φόβο του , συμμαζώθηκε το χωριό, και τέσσεροι παπάδες τον εβάλανε στη μέση με τα ψαλτήρια. Τούπανε, γιατί δε σε δέχτηκε η γης; Κι’ είπε: «έκανα πολλές αδικίες κι’ ανυπόφερτες και το χειρότερο, που έκαμα αμαρτία με τη κουμπάρα μου και δεν με δέχτηκε ο Θεός. Τούπανε: « όλο τι κάνεις, που διάγεσαι;» «από τον Μέγα Λάκκο
γυρίζω στο Κρεμμυδάκι
» «Και τι γίνεσαι, μόλις αλωνίζουνε;» «Από κάτω από ένα σπλόνο
σγουρδουλιάζομαι και μετά , το λάκκο, λάκκο, έβγαινα πάνω».Τον ασκώσανε οι διαόλοι φύλλος αέρος. Τον εβάλανε στη μέση τέσσερι παπάδες με τα ψαλτήρια, του τινάζανε τα βρακιά και του λέγανε «έτσι να σκορπίση, να χαθή από το χωριό» Τα μοχτερά (γουρούνια) πήγανε να σκοτωθούνε και τα’ άλογα , φρουμαχτά ( Χλιμιντρίζοντας), όταν πήγαινε αυτός σπίτι του.
Ήτανε μιας κακής ψυχής άνθρωπος και ήτανε στα βούρβουρα (Τάρταρα), και το παιδί της ήτανε αγγελόπουλο, και περικαλέστηκε την Παναγία να βγάλη τη μάνα απόκεια μέσα. Η Παναγιά τούπε, τι ψυχή είχε; Και το παιδί τα’ αποκρίθηκε «ένα πρασόφυλλο έδωσε όλη τη ζωή της, ένα ψυχικό έκανε». Κι’ η Παναγιά είπε, «στέκα(περίμενε), να της δώσω τα πρασόφυλλα κι αν βγεί απάνω από τη Κόλασι, γλυτώνει». Της τώδωκε κι άβγαινε επάνω. Μια άλλη κολασμένη την είδε, που έβγαινε και της λέει «βγάλε με και μένα….» και την έπιασε από την μπάντα , αυτή όμως, φτονερή, της δίνει μια αλιπουτανισιά και την έριξε μέσα στη βούρβουρη (Τάρταρα). Και η Παναγία λέει του παιδιού : «Κακούργα η μάνα σου και στης γης κι’ εδώ» Κι’ έτσι έπεσε και η μάνα με το πρασόφυλλο.
Ο Σταθάς έλεγε: «Να ξέρετε πόσο κακό είναι το ανάθεμα…., κάθε, που θα με αναθεματίσουνε, σκάζω σαράντα οργυές μες τσι τραφιές, Ο Κόκκινος, ο Πισκεψιώτης, είχε σπίτια και πολλά χτήματα στη Σκίζα, στην Επίσκεψη, και τα πήρε όλα ο διάολος, γιατί ήτανε πλεονέκτης. Ότι κάμης εδώ, θα τα παραλάβεις εκει, στον Παράδεισο, νάχης στο τραπέζι σου του Αβραάμ τα καλά».
[6] Παιγνίδια
[7] Από το γειτονικό χωριό Επίσκεψις
[8] Νόννα, γιαγιά, μαμμή
[9] Μπαρμπαρό , καλαμπόκι
[10] Χείμαρρος ψηλά, κοντά στην Επίσκεψη
[11] Τοποθεσία χαμηλά, κοντά στα Σφακερά.
[12] Είδος άγριου θάμνου (αθανασιάς).
Ανάλυση επί του μύθου «Η άμπελος»
Διαβάζοντας την πιο πάνω αφήγηση της Χρυσάνθης Μπρογκίνη ετών 85 το έτος 1947, εξετάζουμε μια περίοδο επιδράσεων στην ανθρώπινη ύπαρξη στο 2ο ήμισυ του 19ου αι. μέχρι και το 1ο ήμισυ του 20ου αι..
Το πρώτο και ουσιαστικό σ’ αυτή τη γυναίκα είναι το μεγάλο βάρος και ο φόβος που είχε για μια οργανική ανάγκη, κάθε μορφής ζωής επί της γης. Αυτή είναι η αναπαραγωγή μέσα από το σεξ. Οι σεξουαλικές ορμές των ανθρώπων δεν διευθύνονται από καμία λογική, αλλά μόνο από μια φυσική ανάγκη. Βέβαια, ο κύκλος της ζωικής ύπαρξης καταντά αδικαιολόγητος αν υποθέσουμε ότι γεννιόμαστε για να φθάσουμε στην ηλικία της τεκνοποίησης και της φροντίδας της ενηλικίωσης των απογόνων μας και μετά απορριπτόμαστε από την ίδια την φύση γερνώντας και πεθαίνοντας. Έτσι λοιπόν η Χρυσάνθη γαλουχημένη από μικρή ηλικία ότι το σεξ μπορεί να γίνεται μόνο μετά από ένα γάμο και μόνο με ένα άτομο, τον άνδρα της, κρύβεται όσο καιρό είναι αρραβωνιασμένη. Απαρνείται τις ορέξεις του αρραβωνιαστικού της.
Η θρησκεία, αλλά και άλλες προλήψεις που δημιουργούνται από παρεξηγήσεις των ανθρώπων σχετικά με τις θείες γραφές, τους οδηγούν να θεωρούν μεγάλη αμαρτία την συνεύρεση ανδρών και γυναικών εκτός του θεσμικά νόμιμου συντρόφου. Η φύση όμως άλλα προστάζει. Ο μόνιμος σύζυγος προέρχεται μόνο από το συναίσθημα που λέγεται αγάπη και που οδηγεί στην ολοκλήρωση του γάμου και όχι από θεσμοθετημένους κανόνες, από όπου κι αν αυτοί προέρχονται.
Το δεύτερο στοιχείο είναι η εύρεση μιας διαβολικής πονηριάς, ώστε να δύναται, αν και απαγορεύεται, ο άνδρας, σαν κυνηγός, να αμαρτάνει. Αυτό το εύρημα είναι ένα φύλο χαρτί που ονομάζεται «Άμπελος» και το οποίο, όποιος το κατέχει κάνει όποια γυναίκα θέλει δικιά του. Έτσι με αυτό τον τρόπο απαλλάσσεται κάθε γυναίκα που κάνει σεξ με ένα άλλον άνδρα, εκτός από τον δικό της, γιατί αυτό το διαβολεμένο χαρτί την κάνει να οδηγείται στη αμαρτία. Αμαρτωλή αλλά και αθώα γιατί δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στο χαρτί αυτό.
Για τους αμαρτωλούς δεν υπάρχει άλλη σωτηρία παρά μόνο η Κόλαση. Εκεί είναι η θέση που τους ανήκει και φτάνουμε στην εξαιρετικά εικονική μορφή της αφήγησης του βρικόλακα Σταθά. Τι έχει βάλει στο μυαλό της Χρυσάνθης και σε όσους πριν από αυτήν τα έχουν διηγηθεί, ο φόβος του μύθου της Κόλασης και του Παραδείσου! Τον μοιχό δεν τον δέχεται η γη και βγαίνει έξω και κάθεται σ’ ένα στασίδι της εκκλησίας. Εκεί έρχονται οι στρατιώτες του καλού, οι παπάδες, και αφού τον λιβανίζουν συνέχεια συνομιλούν μαζί του. Που ζεις; Πως ζεις; Οι απαντήσεις ικανοποιούν όλους. Σέρνομαι από γκρεμό σε γκρεμό για το μεγαλύτερο αμάρτημα που έκαμα. Έκανα έρωτα με τη Κουμπάρα μου!!!.
Μετά την κακομοιριά του δαιμονισμένου και παρόλο που η διήγηση παρουσιάζεται σαν μια μορφή εξορκισμού το αποτέλεσμα είναι: Τον εβάλανε στη μέση τέσσερι παπάδες με τα ψαλτήρια, του τινάζανε τα βρακιά και του λέγανε «έτσι να σκορπίση, να χαθή από το χωριό».
Μιας αμαρτωλής το παιδί, ζητά από την Παναγία να γυρίσει η μάνα του από την Κόλαση. Παρόλη την δοκιμασία η μάνα του δεν γυρίζει γιατί συμπεριφέρεται άσχημα σε μια άλλη αμαρτωλή!!!
Και τέλος η παραδοχή της ίδιας της Χρυσάνθης για το ίδιο της το σπίτι που είχε γεμίσει συκιές. Μην ξεχνάμε ότι η συκιά ήταν το δένδρο που κρεμάστηκε ο Ιούδας.
Έτσι λοιπόν, στην Ορθοδοξία, η κατανόηση του εξορκισμού επέρχεται κυρίως μέσω της πατερικής μαρτυρίας, που υποδεικνύει ότι η αιτία του κακού στον κόσμο είναι ο διάβολος και οι αμαρτωλοί άγγελοι, που μετατρέπονται σε δαίμονες. Όλα τα ορθόδοξα προσευχητάρια περιλαμβάνουν τις προσευχές του εξορκισμού που χρησιμοποιούνται από τους ιερείς για να αντιπαλαίψουν τη δύναμη του κακού
Και στην περίπτωσή μας έχουμε μια πλήρη διήγηση ενός ατελέσφορου εξορκισμού, γιατί όποιος δεν θέλει να ακολουθήσει τους πατέρες και δεν μπορεί ή δεν υπάρχει κάποιος να τον εξορκίσει οδηγείται στα τάρταρα. Βλέπουμε τον Σταθά να επιθυμεί να φύγουν από μέσα του οι δαίμονες αλλά κανείς δεν τον εξορκίζει.
Μετά την Γαλλική επανάσταση και τον διαφωτισμό, τα πράγματα έχουν εξομαλυνθεί κάπως . Ο ορθολογισμός έχει αντικαταστήσει τα ευφυολογήματα των κηρύκων του φόβου. Εάν ζούσε σήμερα η συμπαθής Χρυσάνθη και ήταν 85 ετών ίσως θα έλεγε: «Εσείς στη χώρα τα βλέπεται διαφορετικά».
*ΙΩΑΝΝΟΥ ΜΠΟΥΝΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ
ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΑ
ΙΣΤΟΡΙΑ-ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΜΟΣ β!
ΚΕΡΚΥΡΑ 1952 Σελ.202
Η τύχη των αρχείων Μουστοξύδη
17 Ιουλίου του 1860 πεθαίνει ο μεγάλος Κερκυραίος λόγιος, Ανδρέας Μουστοξύδης. Τα χειρόγραφά του μένουν στα χέρια του γιου του Μιχαήλ. Μετά τον θάνατο του Μιχαἠλ η χήρα του Ουρανία Δετζόρτζη, σαν μόνιμη επίτροπος των ανήλικων θυγατέρων της Μαρίας και Ελένης Μουστοξύδου, αποφασίζει να βγάλει σε πλειστηριασμό τα χειρόγραφα του ιστοριοδίφη μεγάλου αυτού ανδρός.
Έτσι παρουσιάζουμε πιο κάτω την υπ’ αρ. 7129 «ΔΗΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΥ Κινητών πραγμάτων.»
Τοιχοκολλήθηκε την 4η Φεβρουαρίου 1887.
Με βάση τη Δηλοποίηση, ο κατάλογος των χειρογράφων αυτών, βρίσκονταν στον Συμβολαιογράφο Ν. Σ. Τριβόλη, ο οποίος την Κυριακή 1 Μαρτίου 1887 θα διενεργούσε και τον πλειστηριασμό στο γραφείο του, που βρίσκονταν στην οδό Ευγ. Βουλγάρεως.
Τα έγγραφα βρίσκονταν στα χέρια του συμβολαιογράφου από τις 8 Δεκεμβρίου του 1886 και η απόφαση που επέτρεπε την εκποίησή τους ελήφθη την 21 Ιανουαρίου 1887.
Η αξία τους υπολογίσθηκε στο ποσό των 14.000 δρχ.
Η κατακύρωση θα γίνονταν στον τελευταίο πλειοδότη μετά από 3 λεπτά της τελευταίας του προσφοράς με το χτύπημα ράβδου στο συμβολαιογραφικό τραπέζι. Τα χρήματα έπρεπε να καταβληθούν μετρητά στον συμβολαιογράφο, άμεσα, μετά την κατακύρωση στον πλειοδότη.
Η δηλοποίηση θα έπρεπε να τοιχοκολληθεί στο Ειρηνοδικείο Κερκύρας, στην αγορά της πόλεως, στην θύρα του συμβολαιογράφου και να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα «Φωνή».
Για την τύχη των εγγράφων μετά το πλειστηριασμό, μας μιλά η Αγαθή Νικοκάβουρα στην μελέτη της: «ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΜΟΥΣΤΟΞΥΔΗ» που δημοσιεύθηκε στα «Πρακτικά του τρίτου Πανιόνιου Συνεδρίου 23-29 Σεπτεμβρίου 1965» Τόμος πρώτος σελ.246.
Το αρχείο αγοράστηκε κατά το πλειστηριασμό από το Πετρίδειο Κληροδότημα έναντι του ποσού των 14.000 δρχ. -Το Πετρίδειο κληροδότημα υπάρχει στην Ιερά Μητρόπολη Κερκύρας και πρόεδρός του είναι ο εκάστοτε Μητροπολίτης Κερκύρας.
( Πετρίδης, Πλάτων (Νόκοβο Βόρειας Ηπείρου 1790 – Κέρκυρα 1852). Λόγιος και εθνικός ευεργέτης. Εγκαταστάθηκε, σε μικρή ηλικία, με την οικογένειά του στην Κωνσταντινούπολη. Με τη βοήθεια του Άγγλου πρεσβευτή στην Πόλη, Έλγιν, σπούδασε στην Αγγλία και το 1812 διορίστηκε υπάλληλος στην αγγλική διοίκηση Επτανήσου στη Ζάκυνθο. Παράλληλα ασχολήθηκε με εμπορικές επιχειρήσεις που του επέτρεψαν να αποκτήσει μεγάλη περιουσία. Το 1814 ακολούθησε την αγγλική διοίκηση στην Κέρκυρα ως μεταφραστής και έφορος των σχολείων. Πρωτοστάτησε στην ίδρυση δημόσιων βιβλιοθηκών και στην έκδοση της Εφημερίδας των Ελευθερωμένων Νήσων. Πιθανότατα έπαιξε σημαντικό ρόλο και στη σύσταση της Ακαδημίας των Ελευθερωμένων, της οποίας ήταν μέλος. Το 1834 διορίστηκε γραμματέας της Ιόνιας Γερουσίας και του απονεμήθηκε ο τίτλος του ιππότη. Κληροδότησε την περιουσία του «διά την πνευματικήν ωφέλειαν της Κερκύρας», δηλαδή για υποτροφίες νέων, εκτύπωση βιβλίων και δωρεάν διανομή τους. Τη βιβλιοθήκη του κληροδότησε στη δημοτική βιβλιοθήκη της Κέρκυρας. Το κυριότερο από τα πρωτότυπα έργα του τιτλοφορείται Ειδοποίησις και πρότασις προς τους Ίωνας, διά να αναορθώσωσι την γλώσσαν της παλαιάς Ελλάδος (1817). Κυρίως ασχολήθηκε με μεταφράσεις από την ιταλική και την αγγλική γλώσσα.) http://www.ygeiaonline.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=43340:petridhs_platvn
Τα χειρόγραφα αποκτήθηκαν δυνάμει του συμβολαίου υπ’ αρ. 7380 από 23 Μαρτίου 1887.
Στις 18 Ιουλίου 1887 ο Αρχιεπίσκοπος Κερκύρας Ευστάθιος,
Ευστάθιος Βουλισμάς
αναθέτει σε μια τριμελή επιτροπή αποτελούμενη από τους Μάρκο Θεοτόκη Αρχειοφύλακα Κερκύρας, Νικ. Βούλγαρη και τον καθηγητή και ιστορικό Ιωαν.Ρωμανό να εξετάσει το αρχείο και να συντάξει σχετική έκθεση.
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε, ότι, μετά τον θάνατο του Μουστοξύδη και σύμφωνα με την επιθυμία του, ο σύγαμπρός του Αιμίλιος Τυπάλδος,
είχε σκοπό να συντάξει με βάση τα χειρόγραφα αυτά, την βιογραφία του Μουστοξύδη. Για τον λόγο αυτό ο Τυπάλδος είχε κάνει μερική ταξινόμηση. Όμως μεταξύ αυτών παραδόθηκε από την Ουρανία Μουστοξύδη και ένα άλλο κιβώτιο γεμάτο από έγγραφα, σημειώσεις και χαρτιά φύρδην μίγδην. Η επιτροπή ταχτοποίησε και αυτά και έτσι τελικά το αρχείο που βρίσκεται στην Ιερά Μητρόπολη Κερκύρας, αποτελείται από 30 δεσμίδες.
Παράλληλα η επιτροπή εξαίρει την σπουδαιότητα του Αρχείου το οποίο παρουσιάζει την πολύπλευρη δράση του ανδρός σ’ όλη την πολύχρονη πολιτεία του, σαν ιστορικού συγγραφέα, φιλόλογου ευρωπαϊκού κύρους, εμπνευστή της παιδείας και πολιτικού υπερασπιστή των δικαίων του Ιόνιου Λαού.
Αναζήτηση
Corfu Museum
Corfu Museum….τι μπορεί να είναι αυτό;
Θα το έλεγα με μια λέξη…. Αγάπη! Για ένα νησί που το γνωρίζουμε ελάχιστα. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε ν’ αγαπήσουμε ότι δεν το γνωρίζουμε. Στόχος λοιπόν είναι να το γνωρίσουμε όσο πιο βαθιά μπορούμε, μέσα από το χθες και το σήμερα, γιατί αλλιώς πως θα το αγαπήσουμε; Αγαπάω ατομικά και ομαδικά έχει επακόλουθο…. φροντίζω….. μάχομαι… και σέβομαι. Αγάπη προς την Κέρκυρα είναι το Corfu Museum και τίποτε άλλο.
Μετρητής
- Εμφανίσεις Άρθρων
- 3290063