"Η πορεία μετριέται με βηματισμούς στα πρόσω ο θέρος, με την εκπλήρωση των εαρινών υποσχέσεων η ζωή με δημιουργίες..." Γεράσιμος Χυτήρης, Αγγλία 1997.

 Αγαπητοί φίλοι και φίλες του Μουσείου, αποφάσισα να ασχοληθώ τον τελευταίο καιρό με Κερκυραίους  λογοτέχνες και ποιητές και την συμβολή τους στην ελληνική λογοτεχνία. Μία απο αυτές τις εξέχουσες προσωπικότητες του νησιού μας ήταν και ο Γεράσιμος Χυτήρης. Ήταν λογοτέχνης, δημοσιογράφος κι ένας από τους σημαντικότερους λαογράφους του τόπου του. Είναι πατέρας του πολιτικού και ποιητή Τηλέμαχου Χυτήρη.

Ο Γεράσιμος Χυτήρης, γιος του Θοδωρή και της Κατερίνας (το γένος Γραμμένου) εγεννήθηκε στις Κουραμάδες στις 5 Φεβρουαρίου 1913. Ο Γεράσιμος ετελείωσε το δημοτικό σχολείο στο χωριό και μετά το σχολαρχείο Καστελάνων. Επειδή είχε κλίση στα γράμματα, οι γονείς του απεφάσισαν να στερηθούν για να τον στείλουν οικότροφο τέσσερα χρόνια στην Ιερατική Σχολή, που στεγαζότανε τότε στο Παλάτι, να σπουδάσει δάσκαλος και ίσως αργότερα να γίνει και παπάς πράγμα που η θεοσεβούμενη μητέρα του πολύ επιθυμούσε για το μοναχοπαίδι της. Έτσι από το 1927 σαν σπουδαστής της Ιερατικής Σχολής εφόρεσε τα ράσα. Αλλά το 1930, όταν ετελείωνε το τρίτο έτος σπουδών η τότε κυβέρνηση αποφάσισε την άμεση κατάργηση της Ιερατικής Σχολής Κέρκυρας με αποτέλεσμα οι σπουδαστές της πλην ελαχίστων που είχαν τη δυνατότητα να συνεχίσουν στην Σχολή Βέλλα στα Γιάννινα να σταματήσουν τις σπουδές τους. Έτσι, ο Γεράσιμος Χυτήρης δεν αξιώθηκε να λάβει απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ούτε να γίνει δάσκαλος ή παπάς. Μετά την στρατιωτική του θητεία (1934) για δυο - τρία χρόνια πριν από τον πόλεμο εργάστηκε σαν υπάλληλος σε γραφείο αντιπροσωπειών. Επιστρατεύτηκε πάλι το 1940 - 41 και ξανά το 1945. Από το φθινόπωρο του 1945 εδιορίστηκε υπάλληλος στην Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών, πρώτα στα γραφεία και κατόπιν στο πρατήριο του Σαρόκου και μετά της Σπηλιάς. Έτσι επέρασε την επαγγελματική του ζωή με 8ωρο εργασίας 6 μέρες την εβδομάδα μέχρι την συνταξιοδότηση του το 1978.

Ασχολήθηκε πρώτα με την ποίηση γράφοντας και δημοσιεύοντας από το 1931 και αργότερα με τον πεζό λόγο: το διήγημα και το μυθιστόρημα. Δεκαοκτώ χρονών δημοσιεύει το πρώτο του ποίημα στο περιοδικό "Επτάνησος". Μετά το 1950 ασχολήθηκε επίσης με την έρευνα της τοπικής ιστορίας, γλωσσολογίας, κοινωνιολογίας και λαογραφίας. Από το 1945 ήταν τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας "Κερκυραϊκά Νέα"του Κώστα Δαφνή με θέματα λογοτεχνίας και έρευνας αλλά επίσης και κριτικής βιβλίου και καλών τεχνών,  στην οποία για μια δεκαπενταετία κρατάει την μεγάλης αναγνωσιμότητας στήλη «Σημειώσεις ενός Κερκυραίου». Αυτές τις «Σημειώσεις», ο πανεπιστημιακός καθηγητής Θεοδόσης Πυλαρινός, αναπληρωτής καθηγητής του Ιονίου Πνεπιστημίου στο τμήμα Ιστορίας, τις χαρακτηρίζει ως «θησαυρό κερκυρογνωσίας». Κι αλλού: «Όντας πολύπλευρος και πολυσχιδής (ο Χυτήρης), ερευνητικό πνεύμα ακάματο και στο έπακρο φιλομαθής, κατόρθωσε να αφήσει πολύμορφο έργο, άξιο θαυμασμού σήμερα για την ειδολογική, την ποιοτική και την ποσοτική εμβέλεια». Με τη λαογραφική και την ιστορική του εργασία ο Χυτήρης πρόσφερε στους νεώτερους ερευνητές μια σπουδαία κληρονομιά. Μερικοί τίτλοι από τα σχετικά βιβλία του είναι: «Κερκυραϊκό γλωσσάρι», «Το αγροτικό πρόβλημα την επομένη της Ενώσεως», «Τα λαογραφικά της Κέρκυρας», «Εφτανησιώτικη Δημοκρατία», «Η όπερα στο Θέατρο του Σαντζιάκομο» κ. ά.

 Τακτικά ήταν τα χρονογραφήματα του στα "Κερκυραϊκά Νέα", στην "Εφημερίδα των Ειδήσεων" και στον "Τηλέγραφο". Με τον Κ.Δαφνή και άλλους πνευματικούς ανθρώπους της Κέρκυρας οργάνωσαν την επιτροπή που ίδρυσε την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών και αργότερα έμειναν για πολλά χρόνια στο προεδρείο της και στην συντακτική επιτροπή των εκδόσεων της Εταιρείας. Στην Κέρκυρα ήταν επίσης τακτικός συνεργάτης των "Κερκυραϊκών Χρονικών" του "Δελτίου" της Αναγνωστικής Εταιρείας και του φιλολογικού περιοδικού Πόρφυρας. Με τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Κέρκυρας συνεργάστηκε στην περίοδο 1957 - 1967 όπου επαρουσίασε θεατρικά σκετς, προσωπογραφίες επιφανών κερκυραίων και επίκαιρα σχόλια. Η δημοσιευμένη εργασία του περιλαμβάνει 15 βιβλία πάνω από 55 διηγήματα και περισσότερες από 100 μελέτες και σημειώματα πάντοτε με κύριο θέμα την Κέρκυρα και τα Επτάνησα.

Από τα λογοτεχνικά του βιβλία αναφέρονται ενδεικτικά το ιστορικό μυθιστόρημα «Η πρώτη άνοιξη» (1960), η νουβέλα «Το μέγα δρυ»,(1962), η νουβέλα «Καληνύχτα κ. διευθυντά», καθώς και η ποιητική του συλλογή «Αγόνατοι καιροί» (1980). Τιμώντας τις πνευματικές αξίες του, η Αναγνωστική Εταιρία Κέρκυρας εξέδωσε γι’ αυτόν το 2008 έναν μνημειώδη τόμο με τη συνεργασία γνωστών συγγραφέων και κριτικών.

Ενδεικτικά επισημαίνονται παρακάτω τα έργα του Γερ. Χυτήρη, ένα εκ των οποίων αποτελούν σπάνια βιβλία: Η Γυναίκα με την Καλύπτρα απο τον οργανισμό Λιβάνη.