Η αντιπάθεια προς τους Επτανησίους από τους απελευθερωμένους Έλληνες ήταν στη μετακαποδιστριακή περίοδο πολύ έντονη. Ξεκίνησε με τη δολοφονία του Κυβερνήτη.   Τα αίτια που οδήγησαν στη δολοφονία του Κυβερνήτη θα πρέπει να αναζητηθούν στις δραματικές εξελίξεις που την ακολούθησαν. Οι έμποροι και οι αστοί δεν έτυχαν της ίδιας στοργής, όπως αυτή που έδειξε σχεδόν «πατρικά» ο Καποδίστριας για τους αγρότες και ήταν σαφώς δυσαρεστημένοι. Οι πρόκριτοι που έβλεπαν ότι με τη φορολόγηση και τα κρατικά τελωνεία θα έχαναν έσοδα, οι πλοιοκτήτες που με την πάταξη της πειρατείας έβλεπαν να περιορίζεται ο κύκλος των εργασιών τους, οι Φαναριώτες αλλά και οι λόγιοι που ομφαλοσκοπούσαν αναζητώντας ρόλο στο νέο Κράτος, βρέθηκαν απέναντί του.

Άγγλοι και Γάλλοι υποστήριζαν φανερά τους αντικυβερνητικούς ή συνταγματικούς Έλληνες. Από την άλλη πλευρά οι Ρώσοι υποστήριζαν τον Ιωάννη Α. Καποδίστρια και μετά τη δολοφονία του τους κυβερνητικούς. Και οι τρεις αντιπρέσβεις σύστησαν στον Αυγουστίνο Καποδίστρια να σχηματίσει κυβέρνηση από όλα τα κόμματα. Ο ίδιος μετέφερε μυστικά το φέρετρο με το ταριχευμένο λείψανο του δολοφονημένου αδελφού του σε ένα ρωσικό πλοίο και απέπλευσε μυστικά από το Ναύπλιο για την Κέρκυρα. Συγκρούσεις, εμφύλιες διαμάχες και ακυβερνησία συνθέτουν ένα μωσαϊκό, που δύσκολα μπορεί κάποιος να περιγράψει. Θεωρείται παραδοσιακά ως μία περίοδος «αναρχίας».

Ο Μουστοξύδης έφτασε στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1829 και εγκαταστάθηκε στην Αίγινα. Ο Καποδίστριας αναγνωρίζει σε ευχαριστήριο έγγραφο την αξία, αλλά και την προθυμία του Μουστοξύδη να προσφέρει για την παιδεία του Έθνους: «Ἐμπιστευθέντες εἰς τὰ φῶτα καὶ τὴν ἀρετήν σου τὴν διεύθυνσιν τῶν σπουδαιοτέρων πραγμάτων, δὲν ἀμφιβάλλομεν παντελῶς, ὅτι θέλεις δικαιώσει τὴν ἐκλογήν μας, ἐκπληρῶν μὲ τὸν ὁποῖον χαρακτηρίζεσαι ζῆλον τὰ καθήκοντά σου. Δὲν ἐβράδυνες νὰ μᾶς βεβαιώσῃς ἐξ αὐτῶν τῶν πρώτων πράξεων ὅσα ἐφρονούσαμεν περὶ σοῦ. Σὲ εἴδομεν φιλόστοργον πατέρα εἰς τὴν προστασίαν τῶν ὀρφανῶν, ἔμπειρον ὁδηγὸν τῶν παίδων καὶ ἀγωνοθέτην δίκαιον εἰς τὸ Γυμνάσιον τῆς ἀρετῆς· εἰς δὲ τὸν ὀργανισμὸν τῆς ἐθνικῆς ἐκπαιδεύσεως καὶ τὴν σύστασιν τοῦ Τυπικοῦ Σχολείου»(1)

Ανταποκρινόμενος στα νέα του σύνθετα καθήκοντα, συνέβαλε τα μέγιστα στην οργάνωση της παιδείας. Συνέταξε και υπέβαλε προς την κυβέρνηση νομοσχέδια, διατάγματα και κανονισμούς για την ίδρυση σχολείων. Ίδρυσε και οργάνωσε την Αρχαιολογική Υπηρεσία, την Εθνική βιβλιοθήκη και το Εθνικό Τυπογραφείο. Ενδιαφέρθηκε, επίσης, για τη σύσταση εκπαιδευτικών επιτροπών, οι οποίες ήταν επιφορτισμένες με το έργο της συγγραφής .Εν κατακλείδι, η προσφορά του στην παιδεία της Επτανήσου και της Ελλάδος υπήρξε πολύ σημαντική. Ασχολήθηκε με την αρχαία ελληνική γραμματεία, τη βυζαντινή φιλολογία, την ιστορία,  την επιγραφική, την έκδοση των κειμένων, την αρθρογραφία σε περιοδικά και εφημερίδες, την πολιτική και την οργάνωση της εκπαίδευσης.(1)

Η ευρυμάθεια και το πολυσχιδές των ενδιαφερόντων του συμπεριλάμβαναν και την αρχαιολογία. Συνδέει το όνομά του με την ίδρυση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Όμως από το τέλος του 1831 έως τις αρχές του 1833, οι συμπράξεις των Ελλήνων πολιτικών με τους εκπροσώπους των μεγάλων Δυνάμεων, η υπονόμευση των αντιπάλων τους, τα πραξικοπήματα, η καπηλεία των κρατικών αναγκών και οι ένοπλες συγκρούσεις των φατριών συνέθεσαν ένα πρωτόγνωρο σκηνικό.(2)

Η τελευταία διοικητική πράξη που υπέγραψε ο Κωνσταντίνος Δημ. Σχινάς (1801-1857)  με την ιδιότητα του Γραμματέα (Υπουρ­γού) «επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίου Εκπαιδεύσεως», ήταν η «Δηλοποίησις: Περί των εκλιπουσών από το Εθνικόν Μουσείον αρχαιοτήτων, εφορεύοντος του Κυρίου Α. Μουστοξυ δου».(3)

Ουσιαστικά κατηγορείται ο Μουστοξύδης για κλοπή αντικειμένων από το Αρχαιολογικό Μουσείο.Τον Μάρτιο του 1832 αποπέμπεται από το αξίωμά του. Η άκομψη αποπομπή από το αξίωμά του  έχει την «πρωτιά» της πολιτικής δίωξης λόγιου άνδρα στο νεοελληνικό κράτος. Είναι γεγονός, ότι από τον τίτλο και μόνο της «Δηλοποίησης» ο μελετητής αντιλαμβάνεται, ότι πρόκειται για μία καθαρά πολιτι­κού χαρακτήρα κίνηση του Κ. Δ. Σχινά, ο οποίος ήθελε να στείλει ένα αυστηρό μήνυμα στον Κερκυραίο φιλόλογο και ιστορικό με τις σπάνιες αρχαιολογικές γνώ­σεις.

Ο Κ. Δ. Σχινάς ήταν Γραμματέας Δικαιοσύνης όπως και Εκκλησιαστικών και Δη­μοσίου Εκπαιδεύσεως στην πε­ρίοδο της πρώτη βαυαρικής Αντιβασιλείας( Η πρώτη βαυαρική Αντιβασιλεία διοί­κησε το πρώτο ελληνικό κράτος από τις αρχές του 1833 ώς τις 31.7.1834)(4).Ο  Γραμμα­τέας της Παιδείας δημοσίευσε τη «Δηλοποίηση» θέλοντας να πλήξει ηθικά και πολιτικά τον Ανδρέα Μουστοξύδη.

Η όλη ωστόσο μεθόδευση σε βά­ρος του Μουστοξύδη τον Ιούλιο του 1834 δεν ήταν παρά η ολο­κλήρωση της πολιτικής δίωξης του Κερκυραίου λόγιου, η οποία είχε δρομολογηθεί με άκομψο τρόπο από το Μάρτιο ήδη του 1832. Δύο χρόνια λοιπόν νωρίτε­ρα, στο μέσο ακριβώς της περιό­δου της Αναρχίας (1831-1833), σε ένα από τα πιο έντονα φορτι­σμένα κεφάλαια της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Για το λόγο αυτόν, άξιζε να γίνει μια αδρή περιγρα­φή των γεγονότων του Μαρτίου του 1832.

Με τη δολοφονία του Καποδίστρια το Σεπτέμβριο του 1831, άνοιξαν οι ασκοί του Αιόλου για το Έθνος, και οι αντίπαλες ομά­δες οδηγήθηκαν σύντομα σε εμ­φύλια σύρραξη. Από τη μια οι συ­νταγματικοί του Ιωάννη Κωλέττη και από την άλλη οι καποδιστριακοί του Αυγουστίνου Καποδίστρια οδήγησαν τη χώρα στο χά­ος, το Μάρτιο του 1832. Τότε ακριβώς ήταν που κυκλοφόρησε ευρέως η φήμη, ότι ο Αυγουστί­νος αναχωρούσε από την Ελλά­δα για την Κέρκυρα, με συνέπεια οι αντικαποδιστριακοί να οργανώσουν στην Αί­γινα διαμαρτυρίες εναντίον του Μουστοξύδη. Κύριο αιτούμενο των έντονων αυτών εκδηλώσεων ήταν ότι ο Κερκυραίος λόγιος έφευγε από την Αίγινα συναποκομίζοντας και πλήθος αρχαιοτήτων από το Εθνικό Μουσείο. Παρενέβη η Δημογεροντία της Αίγινας, η οποία ματαίωσε την αναχώρηση του Μουστοξύδη και έστειλε σχετική αναφορά στην Κυβέρνη­ση του Ναυπλίου. Η μεγάλη πικρία και απογοήτευ­ση που ένιωσε ο Α. Μουστοξύδης από την περιπέτεια αυτή αντικαθρεπτίζονται στη μακρο­σκελή έκθεση που έστειλε στη Διοικητική Επιτροπή από την Αί­γινα, στις 12 Απριλίου 1832. Θα πρέπει εδώ ακόμα να παρατηρήσουμε ότι ο Μουστοξύδης τον Ιούλιο του 1834 κατηγορήθηκε για απώλεια αρχαιοτήτων, διαφορετικών απ’ αυτές που του καταλόγιζαν ως χαμένες τον Μάρτιο του 1832. Ο Μουστοξύδης βέβαια συνέχισε την πορεία και τις πολιτικές του δραστηριότητες επιστρέφοντας στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Αναφέρει βέβαια στην έκθεσή του, με ιδιαίτερη έμφα­ση, ότι υπέβαλε την παραίτησή του αμέσως μετά τη στυγερή δο­λοφονία του Κυβερνήτη και πως τον ανάγκασαν να παραμείνει ώς τις 28 Μαρτίου 1832, οπότε υπέ­βαλε οριστικά την παραίτησή του.

Έκθεση του Α. Μουστοξύδη προς τη Διοι­κητική Επιτροπή

(ΓΑΚ, Διοικ. Έπιτρ.)

Εν Αίγίνη τή 12 Απριλίου 1832

Πρός τήν Σ. Διοικητικήν Επιτροπήν τής

Ελλάδος

Προσκληθείς παρά τού άοιδίμου Κυβερνή­του τό 1829 εις τήν διεύθυνσιν τών έν Αίγίνη Καταστημάτων, προθύμως ύπήκου- σα εις τήν φωνήν του, κατά πάντα σύμμορφον με τά όποια εις άλλοτρίαν γήν μέ ένεψύχωνον αισθήματα καί ότε ή Ελλάς δεν είχεν άκόμη άνακτήοει τήν έλευθερίαν της, ήτις ήτο τότε άντικείμενον τών συγ­γραμμάτων καί έπιθυμιών μου. Εγκαταλείψας άναπαύοεις, φίλους, βαθμούς, ωφέ­λειας. διακόψας τάς έργασίας μου έπί τών όποιων έστηρίζετο ή ύπόληψίς μου. περιορίσας έμαυτόν εις τήν νήσον ταύτην, έδέ- χθην τήν οχληρόν φροντίδα τών Καταστη­μάτων τούτων καί ή ώφέλεια τής Πατρίδος καί ή έγκάρδιος πρός έμέ φιλία τού αρχη­γού τού Έθνους έξήρκουν δε όλας τάς άμοιβάς.

Αρπαγέντος ύπό στυγερού Θανάτου τού Κυβερνήτου, παρουσίασα πάραυτα τήν παραίτησίν μου εις τήν Διοικητικήν τριμελή Επιτροπήν, άλλ’ ήναγκάσθην άκόμη, παρα­κληθείς, ν' άκολουθήσω τήν διεύθυνοιν τών Καταστημάτων τούτων. Τήν 28 τού λήξαντος Μαρτίου έκρινα εύλογον διά ιδιαι­τέρους λόγους ν’ ανανεώσω τήν παραίτησίν μου, τήν όποιαν τακτικώς διεύθυνα πρός τήν έπί τής Δημοσίου Παιδεύοεως Γραμματείαν. Ή παρεμπεσούσα άνωμαλία καί αβεβαιότης έν τω  μεταξύ τής παύσεως τής παλαιός καί τής έγκαθιδρύσεως τής νέ­ας Κυβερνήσεως, δέν μοί έπέτρεψαν νά προσμείνω άχρισότου γίνη δεκτή ή παραίτησίς μου, τήν όποιαν τέλος πάντων δέν ήδύνατό τις νά μοί άρνηθή.

Διά τάς όποιας έξ άρχής άφιέρωσα εις τά Καταστήματα ταύτα πολλάς φροντίδας, δέν ήδυνάμην νά ύποφέρω ν' άφεθώσιν αίφνης έρμαιον τού τυχόντος. Μετέβην λοιπόν έπί τούτου εις Αίγιναν, έν οψη άκόμη Κυβέρνησις δέν ύπήρχε, διά νά διαθέσω τά πράγματα εις τοιαύτην τάξιν, ώστε τής εύταξίας αναβληθείσης νά εύρεθώσιν εις μεν τό Έθνος άνέπαφος ή ιδιοκτησία του. εις έμέ δέ ή τιμή τής κατά τούτο συντελέσεώς μου.

Δέν πρέπει ν' άγνοή ή Διοικητική Επιτρο­πή. ότι έγώ δέν ήμην είμή άπλούς διευθυ­ντής τών Καταστημάτων τούτων, καί ότι άλλα ύποκείμενα μετείχον μετ' έμού τής τών ιδίων ευθύνης, ή μάλλον έπ’ αστών έβάρυνε μόνον όλόκληρος ή εύθύνη. Αλλά καθ’ όν καιρόν είχον ήδη έτοιμάσει έκθεσιν πρός τήν έπί τού Ορφανοτροφείου Επιτροπήν, τούς διδασκάλους, καί τόν Δι­ευθυντήν τής Τυπογραφίας, οχλαγωγικοί φωναί κινούμενοι παρ τών ίδιων έκείνων, οίτινες πρότερον μ' έτίμων ή μ' έκάλουν φίλον ή ευεργέτην, ή εις έμέ τόσον άγνω­στοι, καθ ' όσον τά πράγματα περί ών κατέσταινον έαυτούς δικαστάς, άναφοραί, ύπογραφαί καί διάβολοί μ' ήνάγκασαν ν' ανα­βάλω διά μιάς τήν άποστολήν τής έκθέσεως ταύτης. Τοσούτον δέ μάλλον έγώ έπρε­πε νά είμαι εις αβεβαιότητα, καθ' όσον αί άνόητοι αύται καί άναιδεϊς κατηγορίαι, κινηθεϊσαι ύπό τού φθόνου καί τής άχαριστίας, δέν μοί έκοινοποιήθησαν ποτέ παρά τής Δημογεροντίας. Μέ άκραν μου λοιπόν εύχαρίστησιν είδον νά φθάση έδώ ό κομίσας τό ύπ' άριθ. 12 έγγραφον τής Διοικη­τικής Επιτροπής κύριος Δ. Δεσύλλας, ύπ' όψιν τού όποιου έθεσα τήν ένεστώοαν κα τάστασιν τών εις τήν φροντίδα μου έμπιστευθέντων Καταστημάτων /.../.

Περί δέ του Μουσείου όχι έμπιστευθέντος μοι παρά τής Κυβερνήσεως, άλλά παρ' έμού ούτως ειπεϊν μορφωθέντος, όλαι αί έν αύτώ άρχαιότητες είναι καταγεγραμμέναι παρά τού Γενικού Επιστάτου τακτικώς καί ακριβώς.

Άνασκάπτων, περιηγούμενος, παρακαλών, άγοράζων, ήδυνήθην νά συλλέξω αύτά τής προγονικής μας δόξης τά λείψανα. Καί δέν ύπάρχει άναμφιβόλως ούδείς τών δωρησαμένων, πωλησάντων ή άνασκαψάντων, όστις παρουσιασθείς εις τό Μουοεΐον νά μην αναγνώριση τό παραμικρότερον πράγμα, όπερ άνήκε πρότερον εις αυτόν, ή ύπ' αύτού άνεκαλύφθη. Περί τών εισερχο­μένων εις τό Μουοεΐον άρχαιοτήτων καί περί τής δαπάνης τών πρός άγοράν τών ίδιων διορισθέντων παρά τής Κυβερνήσε­ως 200 φοινίκων κατά μήνα, έδιδον λόγον μηνιαίως πρός τήν Γραμματείαν.

Αναιδείς καί άτοποι ύποψίαι διεσπάρησαν, ή διά κακίαν, ή δε άγνοιαν περί τής έμπιστοσύνης μέ τήν όποιαν διετηρήθησαν τά πράγματα τού Μουσείου τούτου. Ελαλήθη ότι ό Ερμής καί ή Αφροδίτη άφηρέθησαν άπ’ αύτού. Τούτο έγινεν άναμφιβόλως, άλλά κατά διαταγήν τού Κυβερνήτου τόν Ιούνιον μήνα, καί κατά έπαναληπτικήν δια­ταγήν έπί τής Τριμελούς Διοικητικής Επι­τροπής διά τού ύπ’άρ. 2756 τής έπί τής Δη­μοσίου Παιδεύοεως Γραμματείας. Τά αγάλ­ματα ταύτα άνεκαλύφθησαν εις Κρήτην ύπό τίνος Σιδεράκη καί τών συντρόφων του, έτέθησαν δε εις τό Μουοεΐον έπί σκοπό τού νά πωληθώσι. Αλλ' έπειδή δέν εύχαριστήθησαν εις τήν προσφερθεϊσαν τιμήν καί, κατά τούς ίδιους κανονισμούς, δέν ήτο δυνατόν νά άφαιρεθή άπό τινα ή ιδιοκτησία του. αί άρχαιότητες ανακαλυφθεΐσαι έκτος τής έπικρατείας μ’ όλας τάς σεις μου. έδόθησαν. Αί περί άποδόσεως αυτών διαταγαί, αΐ όποϊαι όμού μέ τό έγγραφον τής παραλαβής τού Σιδεράκη ύπάρχουοιν εις τό ΌρφανοτροφεΙον, και ή μαρτυρία αυτού διατρίβοντος εις Ναύπλιον Θέλουν άποδείξειν τήν αλήθειαν.

Ή φωνή του Απόλλωνος αντήχησε πανταχού τής Ελλάδος περί τού προοφερθέντος εις τόν Ναύαρχον "Εϋδεν δώρου, ώς τού ώραιοτέρου τών εις τό Μουσεΐον ευρισκο­μένων αναγλύφων. Προσήκον ν' άποκριθώ καί είς τήν κατηγορίαν ταύτην. Έξ ένός έμπορου τής Σαλαμϊνος εϊχον αγοράσει διά 75 γρόσια όχι άνάγλυφον, άλλ' έγχαραγμένον λίθον διά δακτύλιον έξ έκείνων μάλιστα τών όποιων γίνεται καθ’ έκάστην έλεύθερον είς τήν Ελλάδα έμπόριον, καί τών όποιων δέν έχομεν συλλογήν είς τό Μουσεΐον. Τόν έδειξα είς τόν Ναύ­αρχον έπιοκεφθέντα με, τόν άρεσε, μοί τόν έζήτησε. έπρόσφερεν 100 τάλληρα, άντέστη. παρεκάλεσε άμέσως καί έμμέσως. Ήδυνάμην νό τόν ευχαριστήσω, έπειδή ό λίθος δέν άνήκεν είς τό Μουσεΐον. Αλλ' άγοράσας αυτόν έπί σκοπω τού νά τόν Θέ­σω είς τό Μουσεΐον, εύρον πολλάς προφά­σεις, ώμίλησα προς τους γνωρίμους μου. καί νομίζω ότι οί κύριοι βαρών Ρουάν, Γρόπιος. Κλεάνθης Θέλουν ένθυμείσθαι περί αυτού. ΤελευταΙον ζητήσας αύτόν ό Αντιναύαρχος παρά τού Κυβερνήτου, μέ διέταξε νά τόν άποστείλω εύριοκόμενον έτι είς τήν οικίαν μου. Παραλείπων τα παρά τού Ναυάρχου γενόμενα βοηθήματα καί δώρα πρότερον καί μετά τούτα, άτινα τιμώνται πολλαπλασίως τού λίθου έκείνου. Θέλω έρωτήσει μόνον, άν είς τόν νικητήν τού Νεοκάστρου έπρεπε ν' αρνηθώμεν τοιαύτην χάριν. Άν μόλον τούτο μερικώς άγορασθεΐσα καί μή καταγραφεϊσα άρχαιότης. προσήκον νά θεωρηθή ώς έθνική ιδιοκτη­σία. έγώ ύπόσχομαι είς τήν τιμήν μου νά κατορθώσω τήν έπιστροφήν της. έπειδή, γνωρίζων τά εύγενή αισθήματα τού Ναυ­άρχου, πέποιθα ότι δέν θέλει καταδεχθή άναξίως νά κατέχη τό διά καταχρήσεως ή κλοπής ληφθέν πράγμα.

Έπειδή δέ πρό τεσσάρων μηνών δέν έγινεν ούδεμία δαπάνη πρός άγοράν αρχαιοτή­των, τήν έκ τούτων συναχθεϊσαν ποσότητα 800 φοινίκων έγχειρίζω τώρα είς τόν κύ­ριον Δεούλλαν. Είς τόν αύτόν παραδίδω προσέτι 450 φοίνικας, ύπόλοιπον έκ τής προοφερθείσης παρά τών συμπολιτών μου ποσότητος πρός καλλωπισμόν τής έκκλησίας τού Ορφανοτροφείου, καί  60 ύπόλοιπον έκ τής πωλήσεως τών βιβλίων τού Κομμητά.

Τάς περί βελτιώσεως τών Καταστημάτων παρατηρήσεις μου πολλάκις είς διαφό­ρους αναφοράς έξέθεσα είς τήν Κυβέρνησιν. Μολοντούτο, μέ πρώτην τού νοός μου ήσυχίαν δέν Θέλω λείψειν τού ν' άποστεί­λω πρός τήν Κυβέρνησιν λεπτομερεστέραν περί αύτής έκθεσιν. Ό κύριος Κοκκώνης, τόσον πεπαιδευμένος, όσον ένάρετος καί φιλόπονος, θέλει έκθέσει τ' άφορώντα τήν ήδη είς αύτόν έμπιστευθείααν στοιχειώδη έκπαίδευσιν. Περί δέ τών ύψηλοτέρων μα­θημάτων ήθελεν είσθαι καλόν νά συμβουλευθή τις τόν άξιοσέβαστον Ν. Δούκα, ήδη είς Αίγιναν διατρίβοντα.

Τοσούτον δύναμαι νά είπω, καί ή Διοικη­τική Επιτροπή Θέλει έχει είς πάσαν περίστασιν μαρτυρίας τών λόγων μου είς τήν μετά τής Γραμματείας άλληλογραφίαν μου, είς τάς διαταγάς αύτής καί τής Κυβερνήσεως. Πληρώσας τό οποίον οφείλω είς τήν ιδίαν μου ύπόληψιν χρέος, εύχομαι τών ποτέ είς τήν διεύθυνσίν μου έμπιστευθέντων Καταστημάτων πάσαν εύδαιμονίαν άξίως τής ένεργού τού “Εθνους διαθέσεως ύπέρ τής λογικής καί ήθικής του άναγεννήσεως καί προόδου. Αλλά διά νά έπιτύχη τοιούτου σκοπού, εύκταϊον είναι ό διάδο­χός μου νά προσθέση είς τόν ζήλον μου μικροτέραν ουγκατάβασιν. καί οί άναδεχόμενοι τήν άνατροφήν τής νεολαίας νά είναι εύαισθητότεροι ώς πρός τήν άξίαν τού λυ­σιτελούς έπαγγέλματός των. διά νά χαλιναγωγήται ή νεολαία καί νά μή γίνεται ή άπειρία της χαμερπών παθών καί αναιδεστάτων μηχανορραφιών όργανον. Μένω μέ τό άνήκον σέβας.

Α. Μουστοξύδης

 Η αντιπάθεια των απελευθερωμένων Ελλήνων προς τους Επτανήσιους εξακολούθησε να υπάρχει για πολλά χρόνια και σε πολλούς τομείς. Μουσική, Λογοτεχνία, Τέχνες, συμπεριφορές απαράδεκτες. Πρώτο και μεγαλύτερο αίτιο ήταν η ανεξαρτησία των νησιών  ως  " Ηνωμένον κράτος των Ιονίων Νήσων". Θεωρούσαν ,κακώς, οι Έλληνες ότι είναι ένα ξένο κράτος και ότι οι επτανήσιοι δεν έχουν την Ελληνικότητα μέσα τους. Υπεύθυνοι! γιατί δεν μπορούσαν να αντιληφθούν ότι οι Επτανήσιοι ήταν και αυτοί σκλαβωμένοι σε μια ξένη δύναμη και καθόλη την μακροχρόνια διάρκεια της υποταγής τους διατήρησαν την γλώσσα, τη θρησκεία, τα έθιμα της πραγματικής τους πατρίδας της Ελλάδας. Οι επτανήσιοι μετέδωσαν σε όλη την Ευρώπη τις αρχές του Ελληνικού πολιτισμού και κατά την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης έπαιξαν ένα  σημαντικό ρόλο βοηθώντας τους επαναστατημένους συμπατριώτες τους, κρυφά και υπόγεια, ώστε να πετύχει ο στόχος της απελευθέρωσης της πατρίδας τους. Δεύτερο στοιχείο αυτής της αντιπάθειας  ήταν το μορφωτικό επίπεδο. Οι επτανήσιοι είχαν την δυνατότητα της εκπαίδευσης σε όλη την Ευρώπη με αποτέλεσμα το ανεπτυγμένο επίπεδο τους  να χρησιμοποιηθεί κατά την Επανάσταση αλλά και μετά από αυτή για τη σύσταση του νέου Ελληνικού Κράτους. Οι Έλληνες οπλαρχηγοί δεν μπορούσαν να το δεχτούν, καθότι αυτοί ζητούσαν την πρωτοκαθεδρία στο νέο Ελληνικό γίγνεσθαι. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να υπάρξουν έριδες, αντιζηλίες που έφθαναν μέχρι τη χρήση όπλων. Δυστύχημα για την Ελλάδα η μη συμπόρευση όλων των υγειών δυνάμεων προς όφελος του Ελληνισμού.   

1)Η εκπαίδευση στα Ιόνια Νησιά έως την ενσωμάτωση στο εκπαιδευτικό σύστημα του Ελληνικού Κράτους

Προσπάθεια αναδιάρθρωσης και νέοι προσανατολισμοί: η προσφορά του Ανδρέα Μουστοξύδη στην Εκπαίδευση ¨:Παππάς Θεόδωρος σελ.47

2) Δημήτριος Κ. Γιαννακόπουλος Η μετακαποδιστριακή περίοδος
Πολιτική ιστορία του ελληνικού κράτους από τη δολοφονία του Καποδίστρια μέχρι τον ερχομό του Όθωνα (1831-1833)

 http://istoria.gr/2023/07/04/dimitrios-k-giannakopoulos-i-metakapodistriaki-periodos/

 3) Θανάσης Χρήστου : ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΩΞΕΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ: Η περίπτωση του
Ανδρέα Μουστοξύδη (1785-1860) https://www.archaeology.wiki/wp-content/uploads/2011/06/46-24.pdf

4) Η πρώτη βαυαρική Αντιβασιλεία διοί­κησε το πρώτο ελληνικό κράτος από τις αρχές του 1833 ώς τις 31.7.1834.