Μανώλης Καλομοίρης.   Στόχος ζωής η εξαφάνιση του Σπύρου Σαμάρα

Το άρθρο μας αυτό αρχίζει  με δύο ορισμούς:

Α) Τι είναι Τέχνη.Απάντηση από τη Wikipedia.

Το σύνολο της ανθρώπινης δημιουργίας με βάση την πνευματική κατανόηση, επεξεργασία και ανάπλαση, κοινών εμπειριών της καθημερινής ζωής, σε σχέση με το κοινωνικό, πολιτισμικό, ιστορικό και γεωγραφικό πλαίσιο στο οποίο διέπονται, ονομάζεται τέχνη. Η διαδικασία, η οργάνωση, η έμπνευση με σκοπό την προσπάθεια αποτύπωσης των αισθήσεων αλλά και των συναισθημάτων, αποτελούν βασικό στοιχείο έκφρασης της Τέχνης.

Σαφής ορισμός δεν υπάρχει, αλλά παγκοσμίως τον διακρίνουν ορισμένα χαρακτηριστικά όπως ότι εσωτερικος εχθρός είναι ο ταξικός ανταγωνισμός, ενώ εξωτερικοί εχθροί είναι ο διεθνισμός και η μετανάστευση, ωστόσο κύριο γνώρισμα του συντηρητικού εθνικισμού είναι η εσωστρέφεια και ο απομονωτισμός.

Μανώλης Καλομοίρης

Θα ξεκινήσουμε με αποσπάσματα από έναν λόγο του  Μανώλη  Καλομοίρη   στην  Θεσσαλονίκη δευτερολογώντας με την σειρά μας   στα λεγόμενα του.

Ομιλία του Μανώλη Καλομοίρη στη Θεσσαλονίκη.

http://www.kalomiris.org/kalorg/Ktexts/Agnostoshtm.html

Η λαϊκή μας οργανολογία πλουσιωτάτη, με την κρητική λύρα, τη φλογέρα, το ζουρνά, το μπουζούκι, τον ταμπουρά και με άλλα όργανα κοινά με τη Δύση ή την Ανατολή, όπως το κλαρίνο, το βιολί, το μαντολίνο, την κιθάρα, το σαντούρι, το κανόνι, παρουσιάζει όλα τα χρώματα κι όλες τις δυνατότητες που μπορούμε να βρούμε στις μουσικές εκδηλώσεις ενός λαού. Μόνον οι ηχητικοί και μελωδικοί θησαυροί των λυράρηδων της Κρήτης θα αρκούσανε για να σταθεί η Ελληνική λαϊκή Μούσα στην πρώτη σειρά της παγκόσμιας λαϊκής μουσικής τέχνης.

Στον πιο πάνω ορισμό της Τέχνης βλέπουμε δύο λέξεις που αποτελούν στοιχεία της.

Αυτές είναι: η διαδικασία,  και η οργάνωση. Η διαδικασία είναι η βαθειά μελέτη της Τέχνης-εδώ μιλάμε για τη μουσική-και η οργάνωση είναι να πάρει ο καλλιτέχνης το υλικό του και να φτιάξει τη σύνθεσή του οργανώνοντάς την με τους μουσικούς κανόνες.Όσον αφορά τον Εθνικισμό, διαβάζουμε ότι το κύριο γνώρισμα του συντηρητικού εθνικισμού είναι η εσωστρέφεια και ο απομονωτισμός.

 

Ένας άλλος Κερκυραίος μουσουργός, ο Σπύρος Σαμάρας, ένδοξος σα συνθέτης Ιταλικών μελοδραμάτων σε ιταλική γλώσσα, στα τέλη του σταδίου του αντιλαμβάνεται τη σημασία της Εθνικής μας μουσικής και χαρίζει στη φτωχή μας μουσική φιλολογία μερικά τραγούδια με Ελληνική χρωματιά και ιδίως την οπερέττα «Κρητικοπούλα», που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σήμερα ακόμη σαν πρότυπο Ελληνικής οπερέττας.

Τι μεγαλωσύνη  να αναγνωρίσει στα  τόσα μεγάλα και παγκόσμια έργα του Σαμάρα την «Κρητικοπούλα» σαν πρότυπο μουσικής!!!!

Όλοι οι πρόδρομοι της Ελληνικής μουσικής που εμνημόνευσα ως τώρα προέρχονται από τα Εφτάνησα: Ζάκυνθος, Κεφαλονιά, Κέρκυρα. Στα μυρωμένα αυτά νησιά η μουσική αποτελεί παράδοση και το παιδί τη ζει μαζί με το γάλα της μάνας του και με το θαλασσινό αεράκι που αναπνέει. Όμως το αεράκι αυτό, αν φέρνει μερικές φορές και τους αντίλαλους των αντικρινών βουνών της Ηπείρου, φέρει συχνότερα και τους ήχους της γειτονικής Ιταλίας, δυστυχώς δε και την αγάπη στο Belcanto και τη μουσική του νοοτροπία.

Τι κακό αλήθεια είναι να μορφώνεσαι από ύψιστου επιπέδου μουσικούς δασκάλους της Δύσης!!!Πρέπει να ακολουθείς τον Εθνικισμό που σημαίνει εσωστρέφεια και απομονωτισμό.

Αντίθετα προς τους μουσικούς του Ιονίου, οι μουσικοί του Αιγαίου, οι μουσουργοί που γεννήθηκαν στις Ελληνικές χώρες που βρέχει το Αιγαίο πέλαγος δεν είχανε τα οφέλη αλλά ούτε και τους κινδύνους από τη γειτονία ενός μεγάλου ξένου μουσικού πολιτισμού, από μιαν ανάλογη εντοπίαν Ελληνική μουσική καλλιέργεια. Οι μουσικοί αυτοί ήσαν υποχρεωμένοι, θέλοντας και μη, να μορφώσουν μόνοι τους τη μουσική γλώσσα που θα τους επέτρεπε να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, τα χτυποκάρδια τους, τους καημούς, τους πόνους, τις αγάπες τους.

Οι χώρες του Ιονίου και οι κάτοικοί τους, θα έπρεπε δια νόμου να κοιτάζουν μόνο προς την Ανατολή και να απαγορεύται δια ροπάλου να κοιτάνε προς την Δύση γιατί εκεί κοιτάνε έναν μεγάλο ξένο πολιτισμό-όπως λέει-αλλά να κοιτάνε την Ελληνική Μουσική καλλιέργεια.Δηλαδή να μην ακούμε έναν  πολιτισμένο λόγο,αλλά να ακούμε τον δικό μας που είναι ναι  μεν σε χαμηλότερα επίπεδα πολιτισμού,αλλά πρέπει να είμαστε Εθνικιστές.Τί λογική κι αυτή !!!!

Εγώ ατομικά, στα παιδικά μου χρόνια, δεν είχα ακούσει ποτέ μου καμμιά άρια από όπερα ούτε κανένα λίντ ή ρωμάντσο. Είχα ακούσει όμως τη γιαγιά μου, τη νενέ μου, όπως τη λέγαμε στη Σμύρνη, να μου τραγουδάει «το Λύγκο το Λεβέντη τον αρχιληστή» και «τα Σαράντα παλληκάρια από τη Λεβαδιά»

Νομίζετε  ότι χρειάζεται απάντηση αυτή η παρατήρηση του Καλομοίρη, που θέλει να αυτοπροσδιορίζεται σαν ο μεγάλος Έλληνας μουσικός ;  Αλλά ας την δώσουμε για να μην μένει αναπάντητο το ερώτημα, .Ο ένας άκουε την νενέ του και ο Σαμάρας τον Μάντζαρο.Τί να πούμε!!!!

Αλλά για να σοβαρέψουμε και λίγο το άρθρο μας θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε αυτούς τους δύο μουσικούς(Καλομοίρη και Σαμάρα) και την κατάσταση που οδήγησε στο διωγμό του Σαμάρα από την Ελληνική μουσική πραγματικότητα.

Πρώτα θα πρέπει να εξηγήσουμε ότι τα τραγούδια προέρχονται από τα συναισθήματα του λαού,είναι το ένα μέρος του ορισμού της της τέχνης πού λέει:  η έμπνευση με σκοπό την προσπάθεια αποτύπωσης των αισθήσεων αλλά και των συναισθημάτων. Όλων μας αρέσει να αισθανόμαστε τις λέξεις και να ακούμε την μουσική των δημοτικών μας τραγουδιών,να τα τραγουδάμε και να ζούμε με αυτά,να ακούμε την εκκλησιαστική μουσική και την ελαφρά που αναπτύσσεται μέσα από το κοινωνικό, πολιτισμικό, ιστορικό και γεωγραφικό πλαίσιο.

Αλλά μια μουσική σύνθεση και ιδιαίτερα η κλασσική, όπως ονομάζεται, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.

Ο Καλομοίρης ήταν ένας άνθρωπος φιλόδοξος.Πήρε  μουσικές σπουδές στην Γερμανία και την Ρωσσία.Και οι δύο αυτές χώρες είχαν Εθνικές Μουσικές Σχολές και ονειρεύεται να φτιάξει μια αντίστοιχη και στην Ελλάδα ..Βέβαια και η Γερμανία και η Ρωσσία είχαν ένα μεγάλο μουσικό υπόβαθρο ώστε να είναι και χωρίς την επίσημη ονομασία Εθνική,  σχολές με κλασσική μουσική παιδεία από μόνες τους.

Ο Καλομοίρης για να πετύχει τον σκοπό του  να εδραιωθεί στην Ελλάδα σαν μεγάλος μουσικός, ενήργησε   στην ουσία  πρώτα  πολιτικά  και δευτερευόντως μουσικά.Έρχεται σε στενή επαφή με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και προσδοκά από αυτόν να τον βοηθήσει να αναρριχηθεί στο  ελληνικό μουσικό στερέωμα, παίρνοντας  την θέση του Ταγματάρχου και Επιθεωρητή των Στρατιωτικών Μουσικών και σε αντάλλαγμα  να στηρίξει την μεγάλη ιδέα που είχε ο Βενιζέλος για την Ελλάδα.

Παράλληλα παίρνει   την θέση του διευθυντού του Ωδείου Αθηνών,αφού δίδαξε  πρώτα μαζί με τον τότε διευθυντή Γεώργιο Νάζο.Ο Νάζος άνθρωπος αμφιβόλλου μουσικής παιδείας προσπάθησε και έδιωξε τους Επτανήσιους από το Ωδείο,όπως τον Ναπολέοντα Λαμπελέτ,τον Λαυράγκα και τον Γεώργιο Λαμπελέτ.

Ο εκ Κωνσταντινουπόλεως Κροίσος Ανδρέας Συγγρός (1830 - 1899), κατ' εξοχήν «Ανατολίτης», που θησαύρισε χάρη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, διόρισε πραξικοπηματικώς ως διευθυντή, ενισχύοντάς τον πλουσιοπάροχα, τον επί δεκαετίες ακλόνητο, καίτοι πανταχόθεν καταγγελλόμενο ως μουσικώς και διοικητικώς ανεπαρκέστατο, Γεώργιο Νάζο (1862 - 1934), με αμφισβητημένες σπουδές στο Μόναχο. Οι Συγγρός και Νάζος εγκαινιάζουν έναν πρωτοφανή κατατρεγμό των Ελλήνων συνθετών (όλων ιταλικής παιδείας), με πρόσχημα τη δήθεν υπεροχή της γερμανικής μουσικής παιδείας έναντι της ιταλικής και τελικό αποτέλεσμα την... υποβάθμιση της ελληνικής. ΑΦΙΕΡΩΜΑ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ 20ος ΑΙΩΝΑΣ ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ Μουσικός διχασμός και εμφύλιος

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΕΩΤΣΑΚΟΣ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2000

(Γεώργιος Λεωτσάκος:Γεννήθηκε στην Αθήνα, στις 9 Αυγούστου 1935. Είναι μουσικολόγος, ιστορικός της ελληνικής μουσικής και μουσικοκριτικός (1959-91) σε μερικές από τις εγκυρότερες ημερήσιες αθηναϊκές εφημερίδες καθώς και σε περιοδικά. Σπούδασε θεωρητικά με τους συνθέτες Κώστα Κυδωνιάτη και Γιάννη Ανδρέου Παπαϊωάννου (δίπλωμα Ελληνικού Ωδείου, 1964). Συνεργάτης, από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, των μουσικών λεξικών Grove (άρθρα για την Ελλάδα και την Αλβανία), του Παγκόσμιου Βιογραφικού Λεξικού (έκδ. Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., 1983-1988) και άλλων εγκυκλοπαιδειών. Παραμένει ανεξάρτητος ερευνητής από προσωπική επιλογή. Ήταν ο πρώτος δυτικός μουσικολόγος που το 1981 εισέδυσε στην τότε απομονωμένη Αλβανία και κατέγραψε τον ιδιόμορφο μουσικό της πολιτισμό σε εκτενές άρθρο, το οποίο δημοσιεύτηκε στο πρώτο τεύχος της Μουσικολογίας το 1985. Όπως λέει, «δεν είχε ποτέ τον καιρό να συντάξει τη βιβλιογραφία των επιστημονικών του δημοσιευμάτων, επειδή πάντοτε τον απορροφούσε η σύνταξη του επομένου του λήμματος». Η πιο πρόσφατη εργασία του – μια μονογραφία 700 σελίδων για το συνθέτη Σπύρο Σαμάρα – εκδίδεται από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Είναι μέλος της Επιστημονικής και Συμβουλευτικής Επιτροπής της Μουσικολογίας.) 

Ο διωγμός  των Επτανησίων  από  τον Νάζο, οφείλονταν στην μουσική ανωτερότητα των μουσικών σπουδών των  και την αδυναμία την δική του.Από τότε που  ανέλαβε την Διεύθυνση του Εθνικού Ωδείου ο Καλομοίρης, ο διωγμός ήταν εκτός από μουσικός και ιδεολογικός και πολιτικός .Θα πρέπει  εδώ να σημειώσουμε ότι ο Μανώλης Καλομοίρης γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 14 Δεκεμβρίου 1883. Σπούδασε μουσική στην γενέτειρά του, στην Κωνσταντινούπολη, την Αθήνα και τη Βιέννη. Από το 1906 έως το 1910 έζησε στο Χάρκοβο της Ουκρανίας, όπου δίδαξε πιάνο στο Λύκειο Ομπολένσκι και γνώρισε από κοντά τη Ρωσική Εθνική Σχολή.

Η  μεγάλη του  φιλοδοξία τον  είχε φτάσει  σε σημείο να γράφει στα δημοσιεύματά του στον «Νουμά» ότι ο Μάντζαρος δεν ήταν αξιόλογος μουσικός

και ότι ο Σαμάρας δεν είναι Έλληνας.

Τελικά θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ο Σαμάρας ήταν Έλληνας και ο Καλομοίρης Ρωμιός όπως γράφει ο Λεωτσάκος στο πιο πάνω άρθρο του.

Η μισαλοδοξία αυτή του εμπαθή Καλομοίρη,  δείχνει  μόνο την χρήση της ιδεοπολιτικής  του σκέψης για δικό του συμφέρον και καθόλου την μουσική του καλλιέργεια.Ένας πραγματικός καλλιτέχνης έχει να παλέψει μόνο με την τέχνη του, που στην περίπτωσή μας είναι η μουσική. Πρέπει  να γίνει βαθύς μελετητής της από όπου και αν αυτή προέρχεται,γιατί η τέχνη δεν έχει πατρίδα. Εάν έχει κριτική ικανότητα και  ταλέντο τότε θα παράγει έργο για την τέχνη του.

Τα έργα του Καλομοίρη ήταν:

• «Πρωτομάστορας» (σε λιμπρέτο του Ν. Καζαντζάκη 1915 βασισμένο στο «γεφύρι της Άρτας». πρώτη παράσταση 11 Μαρτίου 1916. Η όπερα αυτή ήταν αφιερωμένη στο «Πρωτομάστορα της Μεγάλης Ελλάδος» Ελευθέριο Βενιζέλο.(Ηχογράφηση 1990 Χατσατουριάν /Ορχήστρα Σοβιετικής Κινηματογραφίας)

• «Το δαχτυλίδι της μάνας» (Είναι το δεύτερο μουσικοδραματικό έργο του Μανώλη Καλομοίρη, γράφτηκε το 1917 . (Ηχογράφηση 1983 Δάρας/Φιλαρμονική Σόφιας). Σημειώνεται ότι το έργο αυτό είναι ένα από εκείνα που εκτελέστηκαν και εκτός Ελλάδας όπου το 1940 ανεβάστηκε στη Λαϊκή Όπερα του Βερολίνου.)

• «Ανατολή» (με βάση το μονόπρακτο του Γ. Καμπύση 1945),

• «Τα ξωτικά νερά» σε δικό του λιμπρέτο βασισμένο σε ένα ποίημα του Butler Yates 1950),

• «Κωνσταντίνος Παλαιολόγος» (βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Νίκου Καζαντζάκη.) Πρόκειται για το τελευταίο έργο του Καλομοίρη που το ολοκλήρωσε το 1961 δύο περίπου χρόνια μετά τη δήλωσή του ότι εγκαταλείπει τη σύνθεση. Γράφει σχετικά στο ημερολόγιό του

·      «Συμφωνία της λεβεντιάς»:

(Ο συνθέτης της, συνέλαβε τις πρώτες θεματικές εμπνεύσεις της συμφωνίας αυτής στα βουνά και τους κάμπους της Μακεδονίας και θέλησε να αποδώσει μουσικά τη συγκίνηση που ένοιωσε μπρος στην Ελληνική Λεβεντιά, σε όλες της τις εκδηλώσεις, στη χαρά της ζωής, στον πόλεμο, στο χορό, στην αγάπη, στο θάνατο. Γράφτηκε από το καλοκαίρι του 1918 ως το καλοκαίρι του 1920 . (Ηχογραφήσεις: 1981 Φιδετζής/Φιλαρμονική Σόφιας, 1983 Καρύδης /Ορχήστρα Αυστριακής Ραδιοφωνίας).

• «Συμφωνία των ανίδεων και των καλών ανθρώπων» (1931), (Ηχογράφηση1986: Φιδετζής/Ορχήστρα Βουλγαρικής Ραδιοφωνίας)

• «Παλαμική Συμφωνία» (1956) (Ηχογράφηση 2007 Φιδετζής/Κρατική Ορχήστρα Αθηνών)

• «Τρίπτυχο για Ορχήστρα» (1937) (Ηχογράφηση 2007 Φιδετζής/Κρατική Ορχήστρα Αθηνών).

• «Μηνάς ο ρέμπελος κουρσάρος στο Αιγαίο» (1940),

• Κοντσέρτο για πιάνο (1935),

• Κοντσερτάκι για βιολί και ορχήστρα (1955) κ.ά.

• Μουσική δωματίου:

• Τρίο για βιολί, βιολοντσέλο και πιάνο (1921),

• Σονάτα για βιολί και πιάνο (1948), κ.ά.

Το πρώτο έργο του γράφτηκε για τον προστάτη του Ελευθέριο Βενιζέλο.

Η επιστολή αυτή δείχνει την οικιότητα και την βοήθεια που του προσέφερε ο Βενιζέλος.Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι όταν ανέλαβε την Πρωθυπουργία ο Μεταξάς,ο  Βενιζελικότατος Καλομοίρης, αφαίρεσε την προς τον  Βενιζέλο αφιέρωσή του τού «Πρωτομάστορα» το 1937, για να προσεγγίσει τον Μεταξά. Πάντα «επικοινωνούσε» με όλους από την άκρα δεξιά έως την κυβέρνηση των βουνών, ως μαρτυρείται για να διατηρήσει τη θέση του.Ο Μεταξάς βέβαια τον κατήργησε από παντού.

Από τα πιο πάνω αναφερόμενα έργα του μόνο ΄΄Το δαχτυλίδι της μάνας΄΄ παίχτηκε, μία φορά εκτός Ελλάδος

 

Σπύρος Σαμάρας

Μυήθηκε στη μουσική από τη μητέρα του και στη Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας με τους Μπονιτσιόλι και Ξύνδα, το 1875 - 82 σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών, κυρίως με τον εξαίρετο Ιταλό παιδαγωγό Ενρίκο Στανκαμπιάνο (Stancampiano) που αναγνώρισε πολύ νωρίς την ιδιοφυΐα του, τον υποστήριξε θερμότατα και προφανώς του έδωσε τις βάσεις μιας εκπληκτικής τεχνικής. Το 1882-85 σπούδασε στο παρισινό Ωδείο με τους Ντελίμπ και Ντυμπουά, κερδίζοντας τη βαθύτατη στοργή και εκτίμησή τους, όπως και των Μασσενέ, Γκουνώ και άλλων επιφανών Γάλλων.

Ο Σαμάρας είχε στην πραγματικότητα να παλέψει με καλλιτεχνικούς κολοσσούς στην όπερα και διακρίθηκε μέσα από αυτούς.Λιμπρέτα από τις όπερές του στην Ιταλία τα έγραφαν οι μεγαλύτεροι και γνωστοί λιμπρετίστες όπως  οι συνεργάτες του Πουτσίνι,

Φερντινάντο Φοντάνα

Fontana_e_Puccini

Λιμπρέτα για Φλόρα Μιράμπιλλις και Λιονέλλα

Giacomo Puccini, Giuseppe Giacosa and Luigi Illica. Photo courtesy of Opera Resource

Luigi Illica :Λιμπρέτο για «Μάρτυς»

Renato Simoni:  Λιμπρέτο για μισοτελειωμένη «Τίγκρα» 

 

O Paul Milliet ;έγραψε τα λιμπρέτα από τις όπερες του Σαμάρα La biondinetta (1903), Mademoiselle de Belle Isle (1905) and Rhea (1908)

Παύλος Μιλλιέτ (14 Φεβρουαρίου 1848, Ρίο ντε Τζανέιρο - 21 Νοεμβρίου 1924, Παρίσι)ήταν Γάλλος δραματουργός και λιμπρετίστας της παρισινής Μπελ Επόκ. Λιμπρέτα όπεράς του είναι «Hérodiade» Jules Massenet το (1881) και Βέρθερος(1892), ο Κερίμ  του Alfred Bruneau του (1887), Του Σπυρίδωνος Σαμάρα La biondinetta(1903), Mademoiselle de Belle Isle (1905) και Ρέα (1908) και η Forfaiture του Camille Erlanger του (1921) . Ήταν παντρεμένος με την Άντα Adini σοπράνο.

Ο Σαμάρας θεωρήθηκε στην Ιταλία ο συνθέτης ευρηματικότατων σκηνικών μελωδιών και ενορχηστρωτής από τους μεγαλυτέρους Ευρωπαίους.Το 1886 ο μεγαλοεκδότης Εντοάρντο Σοντζόνιο πλησίασε τον Σαμάρα.O οίκος Σοντζόνιο μαζί με τον οίκο Κάζα Ρικόρντι ήταν οι μεγαλύτεροι οίκοι στην Ιταλία που όλοι οι μεγάλοι συνθέτες της εποχής έδιναν τα δικαιώματα των έργων τους.Ο Σοντζόνιο κατασκεύασε στο Μιλάνο το Teatro Lirico Internazionale και τα εγκαίνια του θεάτρου στις 22 Σεπτεμβρίου 1894 έγιναν με την όπερα «Η Μάρτυς» του Σπύρου Σαμάρα. Χαρακτηριστική η πιο κάτω φωτογραφία.

(Ένα γεύμα στην Βίλλα του Edoardo Sonzogno με γευματίζοντες τους εκδότες Edoardo,Lorenzo και Riccardo Sonzogno και τους συνθέτες Πέτρο Μασκάνι,Ουμπέρτο Τζιορντάνο,Φραντζίσκο Τσιλέα,Σπύρο Σαμάρα και τον Λιμπρετίστα Ανρίκκο Μπόϊτο)

Για τους γνώστες της Όπερας τα ονόματα αυτά είναι στην κορυφή του Ιταλικού Μελοδράμματος.

Ανεβάζει (Φλώρα Μιράμπιλις, 16/05/1886)Teatro Carcano Milano 

Μαέστρος στη Φλόρα Μιράμπιλλις:

Cleofonte Campanini

Μαέστρος της Σκάλας του Μιλάνου για τρία χρόνια

..

Η αφίσσα της πρώτης εκτέλεσης του 1886.

Όπως βλέπουμε πιο πάνω στην παράσταση έλαβαν μέρος:

Roveri Gaetano από τους μεγαλύτερους βαθύφωνους της εποχής και σχεδόν μόνιμος από τον Gaetano Donizetti στις όπερές του.

Εmma Calvé, born Rosa Emma Calvet (August 15, 1858 – January 6, 1942),ήταν Γαλλίδα σοπράνο.Ήταν η πλέον ένδοξη Γαλλίδα τραγουδίστρια της Belle Époque.Είχε μια διεθνή καριέρα κυρίως και επιζητούμενη στη Metropolitan Opera , New York και στην Royal Opera House, Covent Garden, London.

Τενόρος:

Alfonso Garulli (1858/66-1915)

Στη Σκάλα του Μιλάνου πρωτοεμφανίστηκε το 1887 στην πρεμιέρα της όπερας ‘’Flora Mirabilis’’

 

Antonio Manzini τον βρίσκουμε στη πρώτη εκτέλεση της Τραβιάτας του Βέρντι.

Τά ονόματα που συμετείχαν

Violetta: Fanny Salvini Donatelli;
Alfredo Germont: Lodovico Graziani;
Giorgio Germont: Felice Varesi;
Flora Bervoix: Speranza Giuseppini;
Annina: Carlotta Berini;
Gastone: Angelo Zuliani;
Douphol: Francesco Dragone;
Marchese d'Obigny: Arnaldo Silvestri;
Dottor Grenvil: Andrea Bellini;
Giuseppe: Giuseppe Borsato;
Domestico di Flora: Giuseppe Tona;
Commissionario: Antonio Manzini;
Scene: Giuseppe Bertoja;

.

Στη Σκάλα του Μιλάνου (Λιονέλλα, 04/04/1891) 

http://www.portall.zp.ua/video/spyridon-samaras-la-biondinetta-intermezzo/id-F-0SJEdgZHZ.html#.T5lyd_QvbMQ.facebook 

Τεάτρο Κονστάντσι -το σημερινό Τεάτρο ντελ Όπερα- της Ρώμης (Μετζέ, 11/12/1888), 

Η Μάρτυς (Ανέβηκε καταρχάς στην  Νάπολη αλλά στις 24 Σεπτεμβρίου 1894 παρουσιάστηκε στα εγκαίνια του Teatro Lirico Internazionale.)

Luigi Illica

Ιταλός λιμπρετίτας ο οποίος έγραψε λιμπρέτα για το Τζιάκοσμο Πουτσίνι,Αλφέντο Καταλάνι,Σπύρου Σαμάρα κλπ. ιταλούς συνθέτες.ΟΙ πιο διάσημες όπερες για τις οποίες ο Illica έγραψε τα λιμπρέτα είναι La Bohème, Tosca, Madama  Butterfly

 

Όλοι οι συμμετέχοντες  υπήρξαν μεγάλα ονόματα της Ιταλικής Όπερας.

Τα μεγάλα έργα του Σαμάρα ήταν:

Flora Mirabilis (Μιλάνο 1886)

Metze (Ρώμη 1888)

Lionella (Μιλάνο 1891)

Μάρτυς (Μιλάνο 1894)

La furia domata (Μιλάνο 1895)

Ιστορία έρωτος (Μιλάνο 1903)

Mademoiselle de Belle Isle (Γένοβα 1905)

H Ξανθούλα (Γερμανία 1906)

Ρέα (Φλωρεντία 1908)

Η τίγρις (ημιτελής)

Οπερέτες:

Πόλεμος εν πολέμω (Αθήνα 1914)

Πριγκίπισα της Σάσωνος (Αθήνα 1915)

Κρητικοπούλα (Αθήνα 1916)

Δεν θα επεκταθούμε περισσότερο για τις διεθνείς διακρίσεις και την συμμετοχή του Σαμάρα στην  τέχνη της μουσικής, αφενός γιατί έχουν γραφεί πολλά γι’αυτόν και αφετέρου γιατί σκοπός μας είναι να παρουσιάσουμε και να αναλύσουμε τον διωγμό  που υπέστη.Αρκεί μόνο να αναφέρουμε μέρος από το γράμμα του Πουτσίνι προς τον Carlo Clausetti στις 9/8/1895….΄΄Είναι ανώφελο στο Μιλάνο ούτε καν με αναφέρουν,δε με καλούν για να με συγκατατάξουν στους νέους συνθέτες Όπερας.Μιλούν για τον Τσιπολλίνι,τον Τζιορτάνο,τον Σαμάρα,τον Λεονκαβάλλο,ποτέ για μένα!......(Από το πρόγραμμα…)

Γιατί ο Σαμάρας ήρθε και κυρίως γιατί παρέμεινε στην Ελλάδα;

1ον) Είχε την ευνοϊκή προτροπή του Βασιλιά Γεωργίου του Α! για να αναλάβει την Μουσική παιδεία στην Ελλάδα.( Το 1908, η έξωθεν καλή μαρτυρία (με εκφραστή μεγάλη μερίδα του Τύπου), παρά οι μακροχρόνιες φιλίες του με τη βασιλική οικογένεια, τον ανακηρύσσει υποψήφιο διάδοχο του Νάζου στο Ωδείο Ταυτόχρονα όμως δέχεται, μαζί με όλη την επτανησιακή μουσική  την εμπαθέστατη πολεμική τού Καλομοίρη.)(Βλέπε πιο πάνω άρθρο Λεωτσάκου.) Ο Γεώργιος όμως πιεζόμενος από τους πλούσιους ανατολίτες και τους πολιτικούς του αντιπάλους δεν μπόρεσε να αντικαταστήσει τον Νάζο από την διεύθυνση του Ωδείου.

2ον) Είχε ερωτευθεί με την κατά 26 χρόνια μικρότερή   του  πιανίστρια  Άννα Αντωνοπούλου και ο γάμος τους έγινε στις 28/12/1914.

3ον) Τον εγκλωβίζει στην Ελλάδα ο Α! Παγκόσμιος Πόλεμος.

Η ύπαρξή  του στον Ελληνικό χώρο αποτελεί το κόκκινο πανί για τον Καλομοίρη.Η μουσική σύγκριση είναι άνιση και έτσι ο Καλομοίρης για να επιπλεύσει πρέπει να βρεί άλλους τρόπους για να επιβληθεί,ως πονηρός ανατολίτης.( Στις 11.6.1908, ένα δίμηνο μετά τον θρίαμβο της «Ρέας» του Σαμάρα στη Φλωρεντία (11.4.1908), πρωτοπαρουσιάζει (Ο Καλομοίρης)έργα του στο Ωδείο Αθηνών. Στο πρόγραμμα το πασίγνωστο «μανιφέστο» του της Εθνικής Σχολής. Εξασφαλίζοντας διορισμό του στο Ωδείο, επαναπατρίζεται το 1910. Το 1919, επί Ελευθερίου Βενιζέλου, ινδάλματός του, συγκρούεται με τον Νάζο, αποχωρεί και ιδρύει το Ελληνικό Ωδείο. Το 1926 αποχωρώντας ξανά, ιδρύει το Εθνικό Ωδείο, εδραιώνοντας την κερδοφόρο ιδιωτική μουσική παιδεία και παράλληλα τα πόστα του: ταγματάρχης - επιθεωρητής στρατιωτικών μουσικών (1918-20, 1922-36), ιδρυτής του Εθνικού Μελοδραματικού Ομίλου (1933-35), πρόεδρος Ενώσεως Ελλήνων Μουσουργών (1936-45, 1947-57), μουσικοκριτικός στο «Έθνος» επί δεκαετίες, γενικός διευθυντής (1944-45) και πρόεδρος Δ.Σ. της Λυρικής (1950-52), ακαδημαϊκός (1946)...)

Το μανιφέστο της Εθνικής Σχολής

Ο Σαμάρας ήταν άνθρωπος με  ήθος. Αυτό  τον έκανε να βρεθεί σε ξένες προς τον εαυτό του καταστάσεις. Και ίσως του ήταν πολύ δύσκολο να πράξει έτσι ώστε να αντιμετωπίσει αυτόν τον εμφύλιο μουσικό πόλεμο.Βρέθηκε σε μια δύνη που ήταν αναγκασμένος να υπερασπιστεί τον εαυτό του από ανθρώπους και καταστάσεις οι οποίες δεν άρμοζαν  στο επίπεδό του. Ο Σαμάρας, όπου διακρίθηκε, διακρίθηκε μόνος του με την αξία του και το ταλέντο του.Ποτέ δεν χρησιμοποίησε κάποιον διαφορετικό τρόπο για να αναδειχθεί μουσικά παρά μόνο με το έργο του.Εδώ όμως δέχθηκε  επιθέσεις, από τον τύπο και τις πολιτικές καταστάσεις, οπου τον οδήγησαν σ’ ένα εξευτελισμό που σίγουρα δεν  τον περίμενε και δεν  τον φαντάζονταν.Ας έρθει στη σκέψη μας το πως θα αισθάνονταν όταν για  λόγους πέραν της θέλησής  του,  ο μουσικοκριτικός κόσμος της Ελλάδας χωρίστηκε στα δύο με άλλους να τον υπερασπίζονται και άλλους να τον κατηγορούν.Αποκορύφωμα όλων αυτών ήταν η περίφημη επιθεώρηση  "Ξιφίρ Φαλέρ",

Θρυλική επιθεώρηση σε κείμενα των Γεωργίου Πωπ, Ν. Λάσκαρη, Μιλτ. Γ. Λιδωρίκη και μουσική των Στ. Βαλτετσιώτη, Α. Βουτσινά και Σπ. Καίσαρη (για τη θριαμβευτική παρέλαση της Β΄ Πράξης και το θούριο «Του Αετού ο Γιος». Πρωτοπαίχτηκε (με την παρουσία του βασιλιά Κωνσταντίνου και της Αυλής) στις 16 Ιουνίου 1916 στο Θέατρο Φαλήρου από τον Θίασο Απ. Κονταράτου [[Ένκελ_Έλσα|(Έ. Ένκελ]], Γ. Δράμαλης, Ξ. Δαμάσκου, Μ. Κοφινιώτης, [[Ρεββέκα|Ρεββέκα]], Σ. Κανδύλη, κ.ά.) και σημείωσε εξαιρετική επιτυχία (ήταν άλλωστε η πιο πολυέξοδη επιθεώρηση της Εποχής). Ο τίτλος της χρησιμοποίησε παραποιημένο τον παροιμιώδη στίχο του Εξαρχόπουλου «λερ μπαλέρ ξιφίρ μπαλέρ» που γράφτηκε για να σατιρίσει τα ασυνάρτητα και ακατάληπτα λόγια (ιδίως των πολιτικών). Υπήρξε η κορωνίδα της "ελληνικής" θεατρικής θητείας του Π. Αραβαντινού(Κερκυραϊος) που είχε αναλάβει τις σκηνογραφίες και τις ενδυμασίες (συνολικά 325 σχέδια!)

και χρησιμοποίησε το περιεχόμενο του Λευκώματος που είχε φιλοτεχνήσει λίγο πριν για το Υπουργείο Στρατιωτικών. Ταυτόχρονα φιλοτέχνησε και το πρόγραμμα της παράστάσης (το πρωτότυπο αυτού του προγράμματος αγοράστηκε από τον Ευστ. Λάμψα για 5.000 φράγκα!!).

 

Από http://www.musipedia.gr

Έχει σημασία να προσέξουμε τον εξευτελιστικό διάλογο της επιθεώρησης:

Πασχάλης:Όνομα από την οπερέττα του Σαμάρα «Η Κρητικοπούλα»

Αχ! Μωρέ Μανόλη Βάγνερ Στάσου, στάσου, στάσου, στάσου, Θα σου σπάσω τα πλευρά σου Και θα πης κι ευχαριστώ 

Πρωτοµάστορας:Από τον «Πρωτομάστορα» του Καλομοίρη

Αϊντε µπρε Σαµάρη Σπύρο Σπύρο, Σπύρο, Σπύρο, Σπύρο Θα σε γδάρω, θα σε δείρω Κι ύστερα θε να χτιστώ.

Ας προσπαθήσουμε να μπούμε έστω και για λίγο στον  ψυχισμό αυτού του ανθρώπου που δοξάστηκε μόνο για το ταλέντο του, στη σκάλα του Μιλάνου και στα άλλα μεγάλα θέατρα της Ιταλίας, Ρώμη, Παλέρμο, Τζένοβα, Τεργέστη και της Ευρώπης Μάλτα, Βιέννη, Βερολίνο, Παρίσι, Μοντεκάρλο, Βουκουρέστι, όπως και Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Οδησσό, Κάιρο και ακούγονταν  αυτά που ακούγονταν  στο θέατρο του Φαλήρου.!!! Αλήθεια τι ντροπή.

Μέσα στα άλλα κατηγορήθηκε ότι δεν επηρεάστηκε από την μουσική της Ελλάδας.Αυτό βέβαια είναι μεγάλο ψέμα.

Στην όπερά του «Ρέα» ο Σαμάρας χρησιμοποιεί τρεις τουλάχιστον λαϊκές μελωδίες (αυτές έχουν εντοπισθεί).Είναι των τραγουδιών «Καράβι ένα από την Χιό»

που επανέρχεται σε πολλά σημεία του έργου,το «Απόψε με σκοτώσανε» στο ιντερμέτζο της β΄ πράξης και το «Ρηνιώ Ρηνάκι» στην γ΄πράξη.Αλλά,φυσικά για μας πια σήμερα δεν είναι αυτά οι αρετές του έργου.Αυτές είναι η οξύτατη καλλιτεχνική διαίσθηση με την οποία είναι δουλεμένη η όλη σύνθεση……Η ικανότητα των οργάνων να τραγουδούν και των φωνών να αφομοιώνονται στην ορχήστρα είναι αυξημένη(Καίτη Ρωμανού:Η Όπερα «Ρέα» του Σπύρου Σαμάρα).

Ένα στοιχείο που θα πρέπει επίσης να προσέξουμε στο πιο  πάνω άρθρο είναι η φράση …λαϊκές μελωδίες(αυτές που  έχουν εντοπισθεί)….πράγμα που σημαίνει ότι η ικανότητα του Σαμάρα να πλέκει τις μελωδίες του, ένδειξη του μεγάλου του ταλέντου,σε κάνει να ψάχνεις για να βρεις  τυχόν βάσεις των Ελληνικών τραγουδιών που υπάρχουν στα έργα του.Επίσης ο Λεωντσάκος αναφέρει ότι κάθε ωραίο λιμπρέτο η ποίημα  τον εμπνέει και δημιουργεί  τα ωραιότατα τραγούδια του, από το «Σπαθομάχο» (1883) έως τα δημοφιλέστατα ηθογραφικά και ελληνικότατα «Εξομολόγησις», «Της κοπέλλας το νερό», «Μάνα και γιός».Με βάση  λοιπόν  όλα αυτά ο μύθος για την μη Ελληνικότητα του Σαμάρα. καταρρέει.

Βρίσκεται σε μια άθλια κατάσταση και αναγκάζεται για βιοπορισμό πια,να  συνθέτει τις προπαγανδιστικές οπερέτες «Πόλεμος εν Πολέμω» (1914),

«Πριγκίπισσα της Σασσώνος» (1915) και «Κρητικοπούλα»,

Ωραιότατη μουσική σε μετριότατα λιμπρέτα.

Ο  Σπύρος Σαμάρας πέθανε 25/3/1917. Στο μνημόσυνό του 29/4/1917  ένας άλλος μεγάλος Κερκυραϊος μουσικός ο Γεώργιος Λαμπελέτ μίλησε για την ζωή και το έργο του.

Δυστυχώς ο 2^ος Παγκόσμιος Πόλεμος έκαψε όλα τα αρχεία του οίκου Sonzogno και έτσι χάθηκαν όλα τα έργα του Σαμάρα.

. Ουσιαστικά ο κατατρεγμός του Σαμάρα και οι ρίζες του μουσικού μας εμφυλίου ανάγονται στην  νοοτροπία της συντηρητικής, διαχρονικά «αντιδυτικής» μερίδος.«Καθαρίστε την κόπρο του Αυγείου», μαινόταν στον «Νουμά» ο «καλομοιρικός» ιστορικός της μουσικής Θέοδωρος Συναδινός για τους Επτανησίους συνθέτες.Κάθε τι το Επτανησιακό ήταν κακό.Γιατί αυτή η ζήλια; Μάλλον η απαξία πολεμούσε την αξία.

Στην Ελλάδα όμως έχουν παραμείνει δύο σύμβολα και το ένα μάλιστα παγκόσμιο.

Και τα δύο είναι Επτανησίων.

ΕΘΝΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Σολωμός-Μάντζαρος

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΥΜΝΟΣ

 

  

Κωνσταντίνου Θεοτόκη:Η τιμή και το χρήμα.

Η ταινία αφηγείται μια ιστορία αγάπης που προδόθηκε για το χρήμα. Η υπόθεση της εξελίσσεται στηνΚέρκυρα, στις αρχές του αιώνα. Στο ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο του τόπου και της εποχής, μια ιστορία αγάπης που προδόθηκε για το χρήμα. Μια γυναίκα ταπεινής καταγωγής εγκαταλείπεται από τον αγαπημένο της που ανήκει στην μπουρζουαζία και που δεν τολμάει να αντισταθεί στην τάξη του και να παντρευτεί μια κοπέλα χωρίς προίκα. Η κοινωνία την περιθωριοποιεί, όπως θα συνέβαινε σε κάθε ανύπαντρη μητέρα εκείνη την εποχή. Όμως η βιομηχανιή επανάσταση έχει ήδη αρχίσει και η νεαρή γυναίκα, μέσα από την καινούργια της θέση ως εργάτρια σε εργοστάσιο, θα βρει τον τρόπο να επιζήσει και να διατηρήσει την αξιοπρέπεια της και τα πιστεύω της. Πως η αγάπη δεν θα `πρεπε να έχει τιμή.

Πρωταγωνιστούσαν οι: Τούλα Σταθοπούλου, Στρατής Τσοπανέλλης, Σπύρος Παντέλιος, Σπύρος, Μανώλης Λογιάδης, Λάκης Κωνσταντής, Γιώργης Αγιοβλασσίτης, Αντίοχος, Άννυ Λούλου, Αλίκη Νικηφόρου. Η σκηνοθεσία και το σενάριο ήταν της Τώνιας Μαρκετάκης και η μουσική της Ελένης Καραϊνδρου

 

Η ημερομηνία γέννησής του είναι ασαφής, όπως και οι λεπτομέρειες της ζωής και της σταδιοδρομίας του. Άλλοι υποστηρίζουν ότι γεννήθηκε το 1812, και άλλοι, το 1814. Πρεοερχόταν από πλούσια οικογένεια. Ξεκίνησε τις μουσικές του σπουδές σε ηλικία έντεκα ετών, με μαθήματα στη θεωρία της μουσικής και με δάσκαλό του τον συνθέτη Νικόλαο Χαλικιόπουλο-Μάντζαρο. Εκπαιδεύτηκε επίσης ως κιθαρίστας. Η δεξιοτεχνία του στην κιθάρα και το φιλόμουσο πάθος του, φάνηκαν από πολύ μικρή ηλικία

 Το 1834 πήγε στη Νάπολη για να συνεχίσει τις σπουδές του. Επί μια τριετία μαθήτευσε δίπλα στον διευθυντή του Βασιλικού Ωδείου της Νάπολης Νικολό Αντόνιο Τσινγκαρέλι και ήταν ένας από τους τελευταίους μαθητές του.

 

 

 Ο Τσιγκαρέλι γεννήθηκε στην Νάπολη στις 4 Απριλίου του 1752 και πέθανε 5 Μαΐου του 1837.

Το 1813  πήρε την θέση του διευθυντού του Βασιλικού Ωδείου της Νάπολης. Ανάμεσα στους μαθητές του υπήρξε ο Vincenzo Bellini, ο Μάικλ Κόστα, Saverio Mercadante, Piero Maroncelli,ο Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος και ο Σπυρίδων Ξύνδας.) 

  Ο Ξύνδας μετά τον θάνατο του Τσινγκαρέλι, επέστρεψε στην Κέρκυρα και  παρακολούθησε μαθήματα αρμονίας, τα οποία αφιλοκερδώς παρέδιδε ο πρώτος δάσκαλός του και ιδρυτής της Επτανησιακής Σχολής, Νικόλαος Χαλικιόπουλος  Μάντζαρος. Η συνολική μαθητεία του δίπλα στον Μάντζαρο κράτησε 18 ολόκληρα χρόνια. Περιγράφεται ως "κιθαρωδὸς ἔξοχος ... οἰκεῖος πρὸς πάντα τὰ ὄργανα, ἄριστος ἅμα εἰς τὴν ἐνοργάνωσιν καὶ διδασκαλίαν τῆς φωνητικῆς μουσικῆς" ("Εστία", 24.2.1896). Με τον δάσκαλό του ο Ξύνδας, συνεργάστηκε στενά για την ίδρυση της "Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας". Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να  αναπτυχθεί  μεταξύ τους μια δυνατή φιλία, η οποία κράτησε για πάρα  πολλά χρόνια.

 

 

 Ο Μάντζαρος έγινε ισόβιος καλλιτεχνικός διευθυντής της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύραςκαι συχνά έδινε στίχους για μελοποίηση στον φίλο και μαθητή του. Χάρη στην εκπαιδευτική ικανότητα και δουλειά του Μάντζαρου, πολλοί Επτανήσιοι μορφώθηκαν μουσικά.Έτσι δημιουργήθηκε η πρώτη γενιά Επτανησίων συνθετών, μεταξύ αυτών  ο Σπυρίδων Ξύνδας  ο Παύλος Καρρέρ και ο Φραγκίσκος Δομενιγίνης. Ο μεγάλος σεβασμός που έτρεφε ο Ξύνδας  προς το πρόσωπο του Νικόλαου Μάντζαρου  φανερώνεται από  το γεγονός, πως το 1862, εκτέλεσε την παρακάτω ακροστοιχίδα, προς τιμήν του διδασκάλου του, την ημέρα της γιορτής του, του Αγίου Νικολάου.

«Nome si caro e celere

In tutto il mondo suona

Coll’ armonia nell’ anima

Ogni espressione risuona

La terra, il ciel ripetono

Orfeo l’ inspira e Amor.

Ma d’ogni parte un giulilo

A scolto in guesto giorno,

Nunzio dal ciel adomo

Zelante messaggieri

………………………..

Rendendoti immortale

Ogni mortale elogio, sta parte non val»

Μετάφραση

«Όνομα τόσο αγαπητό και ένδοξο ηχεί σε όλο τον κόσμο, μετά δε της αρμονίας στη ψυχή αντηχεί κάθε έκφραση.Η γη και ο ουρανός το επαναλαμβάνουν και ο Ορφέας και ο Έρωτας το εμπνέει.Αλλά από παντού ακούς τη σήμερον χαρά. Ζηλωτής άγγελος εξ’ ουρανού καταθέτει επί της κεφαλής σου δάφνη, κάνοντας σε αθάνατο. Άρα κάθε θνητό εγκώμιο για σένα είναι τώρα περιττό».

 Ο Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος πέθανε  12 Απριλίου  του 1872 Ο Ξύνδας μαζί με τους, Ε. Λαμπελέτ, Λ. Αλβάνα και Δ. Αγαθίδη, ήταν οι τέσσερις παραστάτες στο φέρετρο του μεγάλου συνθέτη. 

Στην  Φιλαρμονική Εταιρεία ο Ξύνδας δίδαξε για περίπου 20 χρόνια, κυρίως θεωρητικά μαθήματα, αλλά και εκκλησιαστική μουσική.

 

 

 Το 1884 μετείχε στην κριτική Επιτροπή Διαγωνισμού σύνθεσης που προκήρυξε η Φιλαρμονική. Ο πιο διακεκριμένος μαθητής του ήταν ο συνθέτης του Ολυμπιακού Ύμνου, Σπύρος Σαμάρας.

 Η διδακτική για αυτόν ήταν ένας τρόπος για να βγάζει τα προς το ζην. 

       Όπως αναφέρεται στο αρχείο και στην ιστοσελίδα της Φιλαρμονικής «Μάντζαρος» (έτος ίδρυσης 1890)………..

Tο 1888 μία ομάδα 20 περίπου φιλόμουσων νέων κερκυραίων ίδρυσε ένα κέντρο το οποίο ονόμασε ``Ψυχαγωγικόν``. Η θεατρική και μουσική κίνηση της Κέρκυρας, την χρονική εκείνη περίοδο, ήταν από τα προσφιλέστερα θέματα των συζητήσεων των νέων, όλοι οι νέοι γνώριζαν κάτι από μουσική, οι δε καλιφωνότεροι είχαν διδαχθεί φωνητική μουσική εις τον προϋπάρξαντα Σύλλογο ``Καποδίστριας``, από τους μουσικοδιδασκάλους Ξύνδα και Ρινόπουλο

  Στην κιθάρα θεωρείτο μεγάλος δεξιοτέχνης αλλά και εξαίρετος κιθαρωδός, δίνοντας συναυλίες σε διάφορες πόλεις της Ιταλίας,την Κωνσταντινούπολη,την Αλεξάνδρεια,την Σμύρνη.Πρέπει να σημειώσουμε ιδιαίτερα την εμφάνισή του στην Σιένα όπου πρωτόπαιξε την «Ισπανική υποχώρηση» του Ισπανού κιθαρίστα Χάιμε Μπος ενώπιον του βασιλιά της Ιταλίας.Δώρο του βασιλιά προς αυτόν ήταν μια πολύτιμη κιθάρα. 

 Το 1856 έπαιξε στο «Ξενοδοχείο της Αγγλίας» στην Αθήνα, δικά του κομμάτια προκαλώντας τον ενθουσιασμό της Ελληνικής Νεολαίας.

 

 

Αποτέλεσμα αυτού ήταν, ο δικηγόρος Ν.Πανταλέων μετά από έναν εξαιρετικό λόγο που εκφώνησε για τον συνθέτη και κιθαριστή, να του προσφέρει εκ μέρους της νεολαίας ένα περίτεχνο στεφάνι.

Κατά  το  χρόνο  παραμονής του στην Αθήνα, έδωσε μια παράσταση  μπροστά στον βασιλιά Όθωνα  και την βασίλισσα Αμαλία με  τα πιο δύσκολα κομμάτια κλασικής μουσικής.  Ήταν δε τόση η ευχαρίστηση του βασιλιά, που την επομένη  έστειλε αποστολή στον κιθαριστή, να τον ρωτήσει, αν προτιμά παράσημο ή μια στηθοβελόνα από το στήθος της βασίλισσας. Ο Ξύνδας προτίμησε το δεύτερο. 

Οι περισσότερες πληροφορίες προέρχονται από το πιο κάτω άρθρο του Ζακυνθινού  Σ.ΔΕ ΒΙΑΖΗ

 

 

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «ΒΟΣΠΟΡΟΣ» 13/10/1907

Τα τραγούδια του

.Παρουσιάζουμε πρώτα τα τραγούδια του συνθέτη αντί τα μεγάλης διάρκειας οπερετικά έργα του  για δύο κυρίως λόγους.

1^ον )Γιατί μας προϊδεάζουν για την μουσική που συνέθεσε στα μεγάλα του έργα και ιδιαίτερα με την όπερά του Ο Υποψήφιος  που σηματοδοτεί το Ελληνικό Μελόδραμα και

 2^ον )διότι στα Επτάνησα κατά τον 19^ο αιώνα,αλλά και μετά την ένωση με την Ελλάδα, τα τραγούδια προέρχονταν πολύ συχνά από δημοφιλείς άριες και «σκηνές» από όπερες της εποχής, οι οποίες παρουσιάζονταν ως ανεξάρτητα φωνητικά κομμάτια, επισκιάζοντας κάθε άλλο μουσικό είδος. Δεν είναι λοιπόν διόλου παράδοξο το γεγονός, ότι όλοι σχεδόν οι εκπρόσωποι της σχολής που άφησε πίσω του ο Μάντζαρος, έγραψαν τραγούδια για φωνή και πιάνο, τα οποία όμως παρέμεναν σχεδόν πάντοτε στην σκιά των μελοδραματικών τους δημιουργιών και συνήθως αντιμετωπίζονταν ακόμη και από τους ίδιους ως «πάρεργα» σε ύφος λαϊκής καντάδας ή ιταλικής όπερας.

Σημειώνεται ότι από το 1840 τα λόγια από τα έργα του είναι γραμμένα στη Δημοτική γλώσσα ή καλύτερα στην καθομιλουμένη στα Επτάνησα

       Ο Ξύνδας υπήρξε επίσης  πολύ στενός φίλος με τον Διονύσιο Σολωμό και ίσως ο σημαντικότερος μελοποιός του μετά τον Μάντζαρο.

Κάποια από τα ποιήματα αυτά ήταν:

«Αθλία ψυχή»  (η μίμηση του τραγουδιού της Δυσδεμόνας,του Σολωμού).

Την σύνθεση αυτή μαζί με δύο άλλα τραγούδια το Το νάνι νάνι και το όνειρο ακούμε στο πιο κάτω βίντεο που η ηχογράφηση προέρχεται από το «Αρχείο Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών»

 

                                                                       

 

 

«Ο πατρικός τάφος» («προς τον Κύριον Δε Ρώσση»),

«Αυγούλα»

Η Αυγούλα που να ναι;
Κοντεύει το βράδυ
και μαύρο σκοτάδι
πλακώνει τη γη.
Πηγαίνει εκεί που ναι
μακρύ κυπαρίσσι ;
πηγαίνει στη βρύση ;
Δεν είναι ουδ εκεί
Στ αλώνι, στ αμπέλι
στο δρόμο κοιτάζει
και τέλος φωνάζει
«Αυγούλα μου, Αυγή!»
«Αυγή μου», συχνότατα
του βγήκε απ τα στήθη
και «Αυγή μου» απεκρίθη
μιαν άλλη φωνή

                                 

 

Η Αυγούλα [Μουσική Σπ.Ξύνδα - Στίχοι Αγνώστου]
Greek Radio Television (E.R.T.) Choir. Dir: Antonis Kontogeorgiou
Χορωδία Ε.Ρ.Τ. Διεύθυνση: Αντώνης Κοντογεωργίου

«Η ξανθούλα.»

 

 

«Του πατέρα σου όταν έλθεις»

Η Αυτοκράτειρα Ελισσάβετ φτάνει για πρώτη φορά στην Κέρκυρα στις 27 Ιουνίου 1861. Ο ΄Αγγλος Αρμοστής θέτει αμέσως στην διάθεσή της τα Ανάκτορα της πόλεως και την εξοχική του έπαυλη ,το Mon Repos. Μαζί με την έπαυλη διατίθεται και το παρακείμενο αγροκήπιο του Έπαρχου Ηλία Βασιλάκη. Ο Κερκυραϊκός λαός παρόλο που δεν συμπαθούσε την Αυστρία γιατί αντιτάσσονταν τότε στα εθνικά μας δίκαια, αισθάνθηκε χαρά και υπερηφάνεια για την επιλογή της Ελισσάβετ.Οι Κερκυραίοι βουλευτές υπέβαλλαν θερμές ευχές.Ο Νικόλαος Δηλεός δημοσίευσε σε εφημερίδα μακρόστιχο ποίημα που μελοποίησε ο Σπυρίδων Ξύνδας το οποίο απεστάλη στην αυτοκράτειρα, η οποία με την σειρά της τους ευχαρίστησε θερμά.

 

   Με βάση εκδόσεις τραγουδιών του Ξύνδα (του Οίκου Ζαχ. Βελουδίουή κερκυραϊκές) από τις οποίες ελάχιστες   σώζονται ,   και τις πληροφορίες  καταλόγων ορισμένων εξωφύλλων, άλλα τραγούδια του Ξύνδα, αχρονολόγητα όμως , είναι:

. Τα "12 Άσματα Ελληνικά" (για μία, δύο και τρεις φωνές με πιάνο) τα οποία είναι αφιερωμένα στον Όθωνα. Αυτά βρίσκονται στην Musikhandschriften der Bayerischen Staatsbibliothek στο Μόναχο. Από αυτό το άλμπουμ παρουσιάσαμε ήδη τις παρτιτούρες των τραγουδιών «Ξανθούλα» και «Αυγούλα». Πιο κάτω παρουσιάζεται το υπόλοιπο άλμπουμ.

 

 

«ΣΤΑ ΧΟΡΤΑ ΚΑΘΙΣΜΕΝΟΣ»

 

 

«ΠΟΣΕΣ ΗΜΕΡΑΙΣ ΘΛΙΒΕΡΑΙΣ»

 

«ΤΩΝ ΑΔΥΝΑΤΩΝ ΕΙΝΑΙ»

 

 

                

 

 

          

 

«ΑΝ ΚΑΙ ΔΑΚΡΥΖΩ»

 

 

«ΜΕΤΡΩ ΣΧΕΔΟΝ ΤΡΕΙΣ ΧΡΟΝΟΥΣ»

 

 

«ΤΑΦΕ ΣΚΛΙΡΕ ΠΟΥ ΚΡΙ΄ΦΤΙΣ»

 

 

«ΣΑΝ ΡΟΔΟ ΠΟΥ ΒΓΕΝΕΙ»

 

 

«ΓΛΥΚΟΦΕΓΓΕΙ ΚΑΙ Τ’ΑΣΤΡΑ ΤΖ’ΑΥΓΟΥΛΑΣ»

 

 

«ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΒΡΙΣΚΟΜΟΥΝ ΣΧΟΛΗ»

 

 

                       

 

Παραδοσιακή παραλλαγή του τραγουδιού "Το όνειρο" (ποίηση Αχ.Παράσχου - μουσική Σπ.Ξύνδα) .
"Τ' Αργαστήρι" είναι συγκρότημα παραδοσιακών τραγουδιών αποτελούμενο από τα μέλη της Χορωδίας Κέρκυρας Γ.Ανυφαντή (πρίμος) Πρ.Καφαράκη (σιγόντος) Σπ.Μέξα (βαρύτονος) Σπ.Χανδρινό (μπάσσος).
Κιθάρα Σπ.Τσουκαλάς, μαντολίνο Ν.Πουλής βιολί Κ.Αρμένης

Βίντεο εγγραφή: Σπ.Σουρβίνος
Ήχος: CD Μ.Μ.Α.
Βίντεο Μονταζ: Tetrafonia

 

 

Παρτιτούρα με 8 τραγούδια του.

 

Οι όπερές του 

 

Ο υποψήφιος

 

 

      

 

Η όπερα αυτή είναι η πρώτη  με κείμενο στην Ελληνική Γλώσσα. Για το λόγο αυτό ο Ξύνδας θεωρείται ο Πρωτεργάτης της Ελληνικής όπερας .Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε ότι το 1819 είχε γίνει μια απόπειρα  Ελληνικού  μελοδράμματος το οποίο στην ουσία ήταν ένα μπαλέτο με τον τίτλο «Η παρά Φαίαξιν άφιξης του Οδυσσέως» στο οποίο απαγγέλονταν ποιήματα του Γεωργίου Ρίκη και είχε μελοποιηθεί από τον Στέφανο Πογιάγο.

 

 

 

Υπόθεση του έργου

Τα κατωτέρω είναι πληροφορίες αντλούμενες από κριτικές της εποχής.

Το έργο, που είναι διανθισμένο με φολκλορικά στοιχεία από την επτανησιακή (και όχι μόνο), εκτυλίσσεται στο εξωαστικό περιβάλλον της Κέρκυρας, κατά τη διάρκεια της Αγγλοκρατίας και θίγει τα προβλήματα του αγροτικού πληθυσμού και την ηθική υπόσταση των ντόπιων πολιτικών.Η υπόθεση του έργου, όπως και οι περισσότερες υποθέσεις μελοδράματος, περιστρέφεται γύρω από τον έρωτα δύο νέων, του Γιώργη και της Χριστίνας. Οι δύο νέοι προσπαθούν να πείσουν τον πατέρα της Χριστίνας Γέρο- Γιάγκο. Κατά τύχη εμφανίζεται ένας υποψήφιος βουλευτής, καβάλα σε ένα γαϊδούρι. Προκειμένου να εξασφαλίσει τις ψήφους των δύο νέων, πείθει τον πατέρα να συγκαταθέσει στην ένωση του ζευγαριού, αφού πρώτα του υπόσχεται, πως αν εκλεγεί, θα τον κάνει προεστό του χωριού. Τελικά έτσι και γίνεται.  

 

 

 

Την πληρέστερη ανάλυση για το έργο αυτό έχει κάνει ο ερευνητής και λέκτορας του Ιονίου Πανεπιστημίου Κώστας Καρδάμης.Την δημοσίευσε στα ΧΡΟΝΙΚΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ τόμος 43/2005-2006 και είχε την καλοσύνη να μας την στείλει. Τον ευχαριστούμε πολύ για την προσφορά του. 

Την έρευνα αυτή την  δημοσιεύουμε ολόκληρη συνοδεύοντάς την με φωτογραφίες και ντοκουμέντα  του Corfu Museum.

 

1)Ιωάννης Ρινόπουλος

 

Κέρκυρα 1831-1915.

 

Επτανήσιος ποιητής, μουσικός και πολιτικός της Ιονίου Πολιτείας.

Σπούδασε στο Λύκειο της Ιονίου Πολιτείας και όταν αποφοίτησε διορίστηκε μοίραρχος της τότε Χωροφυλακής. Επειδή διέπρεψε σε αυτή τη θέση, μετά από βραχύχρονο διάστημα, διορίστηκε υπάλληλος της Γερουσίας της Ιονίου Πολιτείας, όπου και παρέμεινε μέχρι λίγο μετά την Ένωση της Επτανήσου με την υπόλοιπη Ελλάδα

 

 

 Εφημερίδα, Η Επτάνησος, τεύχος 10, Αύγουστος 1931, σελ 11.

 

2)

 

(Αναγνωστική Εταρεία Κερκύρας)

 

 

Οι πιο πάνω σημειώσεις μας γνωρίζουν… «….Ακόμη και ο ίδιος ο Ξύνδας,που κοντά στα άλλα του προσόντα είχε και περίφημη φωνή μπάσσου καντάμπιλε έπαιξε στο έργο του τον ρόλο του δύστροπου προύχοντα χωρικού Γέρο-Γιάγκου….»

Τα σκηνικά ήταν πολύ πετυχημένα. Οι φορεσιές με βράκες και φέσια των Κερκυραίων χωρικών ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με την ενδυμασία του υποψήφιου που παρουσιαζόταν με παντελόνι και μεγάλο καπέλλο, δηλαδή με τα “φράγκικα”. Δεν ξέρουμε αν στην πραγματικότητα έπαιρνε την ψήφο του λαού. Στο θέατρο, όμως, ανακηρύχτηκε βουλευτής δια βοής. Φανταστείτε τον ακράτητο ενθουσιασμό των θεατών και τα παταγώδη χειροκροτήματα όταν ακουγόταν απ’ όλη τη χορωδία το “Δέξου τον υποψήφιον”! Η υποδοχή του υποψήφιου υπό τους γδούπους του νταουλιού και μόνο, έδινε το ελληνικό χρώμα του έργου. Αποθέωση γνώρισε ο οξύφωνος Αποστόλου με τη μονωδία του “Πάντα θυμούμαι εκείνο το βράδυ, ήτο φεγγάρι στον ουρανό, πήγαινε μόνη εις το πηγάδι, μ’ είδε και μου ‘πε: σεν’ αγαπώ!”. Στα διαλείμματα οι θεατές απόλαυσαν διάφορες ατραξιόν. Πρώτα, ο ίδιος ο Ξύνδας έβγαινε και έπαιζε με την κιθάρα συνθέσεις του. Επειτα, ακολουθούσε ο ταχυδακτυλουργός Ασπιώτης που άφηνε με το στόμα ανοιχτό όλους με την επιδεξιότητά του. Η σκηνοθεσία έδειξε ακραίο ρεαλισμό, εμφανίζοντας στη σκηνή τον υποψήφιο πάνω σε γαϊδουράκι και καθισμένο στο σαμάρι να βγάζει το λόγο του, ενώ από τα χειροκροτήματα ευχαριστημένο το ζώο κουνούσε τα αυτιά. Η πρωταγωνίστρια Χριστίνα τραβώντας με ένα σκοινάκι την ακούρευτη προβατίνα της τραγουδούσε: “Και στην απελπισιά, στα βάσανά μου, μονάχα την αρνάδα έχω κοντά μου”. Υπήρχαν και τα απρόοπτα εκτός προγράμματος, όπως σε μια περιπαθή διωδία, που ακούστηκαν άγρια γαυγίσματα και πετάχτηκε πάνω στη σκηνή ένας αδέσποτος σκύλος. Το τι έγινε μπορεί κανείς να φανταστεί. Παίχτηκε και στην Πάτρα, στη Σύρο και σε όλες τις μεγάλες ελληνικές παροικίες με μεγάλη επιτυχία επί χρόνια

 ( Του μουσικού Κυριάκου Ζαχαρενάκη Εφημερίς ΠΑΤΡΙΣ :: Κρήτη)

Σύμφωνα με τους κριτικούς της εποχής, η πρώτη εκδοχή του έργου ήταν πολύ απλοϊκή, χωρίς καμία πρωτοτυπία και φανερά επηρεασμένη από το ιταλικό μελόδραμα. Η υπόθεση του έργου ήταν αφελέστατη και κοινότυπη. Ένα κράμα Ιταλικής  και Επτανησιακής τέχνης.

 

3)Η πρώτη μεγάλη παρουσίαση του έργου, έγινε 12 Μαρτίου του 1888 στην Αθήνα στο θέατρο Μπούκουρα. Αυτή τη φορά η παρουσίαση του έργου έγινε υπό την διεύθυνση του νεότατου τότε  σπουδαίου μουσουργού Ναπολέωντος  Λαμπελέτ.

 

Ναπολέων Λαμπελέτ (1864;-1932)

Από αξιόλογη μουσική οικογένεια της Κέρκυρας, ο Ναπολέων Λαμπελέτ σπούδασε στο Ωδείο της Νάπολης στην Ιταλία και στη συνέχεια διορίστηκε καθηγητής στο Ωδείο Αθηνών, απ’ όπου όμως παραιτήθηκε γρήγορα. Το 1895 έφυγε από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο, όπου έκανε λαμπρή καριέρα ως μαέστρος και συνθέτης. Διετέλεσε μαέστρος της μεικτής χορωδίας στην Αγία Σοφία του Λονδίνου. Ο Ναπολέων Λαμπελέτ συνέθεσε όπερες, οπερέτες, έργα για πιάνο καθώς και σκηνική μουσική. Έγραψε έντεχνα τραγούδια σε ποίηση γνωστών Ελλήνων ποιητών.

 

 

 Θέατρο Μπούκουρα

Η παράσταση αυτή είχε μεγάλη επιτυχία και χειροκροτήθηκε θερμά.

Πρωταγωνιστές ήταν: Ο Ιωάννης Αποστόλου στο ρόλο του Γιώργη.  Τον ρόλο της Χριστίνας έπαιξε η διάσημη υψίφωνος του ιταλικού μελοδράματος Αικατερίνη Μποταρέλλι.Στο ρόλο του Γέρο-Γιάγκου ο κερκυραίος κωμικός βαρύτονος Αντώνης Λάνδης. Και τον υποψήφιο  έπαιξε ο οξύφωνος Βασίλης Λαλαούνης. 

Σύμφωνα με τους κριτικούς της εποχής, ο Ναπολέων Λαμπελέτ έφτασε το έργο αυτό στο απόγειό του. Το διάνθισε με νέα μουσικά στοιχεία, τα οποία δεν μπορούσαν να αφήσουν απαθές το κοινό. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει μια κριτική της εποχής, «ο Λαμπελέτ μετ’αυταπαρνήσεως και έκτακτην ενέργεια κατόρθωσε να αναγεννήσει νεκρό ελληνικό μελόδραμα». Επίσης, πολύ σημαντικό ρόλο έπαιξε το γεγονός, ότι οι πρωταγωνιστές του έργου ήταν οι καλύτεροι της εποχής και όχι ερασιτέχνες όπως την πρώτη φορά στην Κέρκυρα.  Για το λόγο αυτό, το θέατρο του Μπούκουρα γέμισε από αριστοκρατία και φυσικά, παρών ήταν και ο υπουργός των Ναυτικών Κερκυραίος Γεώργιος Θεοτόκης.

Η δεύτερη  παρουσίαση έγινε στον Πειραιά, στο θέατρο του θεατρικού επιχειρηματία Αναστασίου Τσόχα, στις 15 Απριλίου 1888. Λίγους μήνες δηλαδή, μετά την πρώτη.  Οι πηγές της τότε εποχής, αναφέρουν πως ενώ το έργο ήταν πλήρης, μιας και την επιμέλεια είχε αναλάβει και πάλι ο Ν. Λαμπελέτ, δόθηκαν μόνο 10 παραστάσεις μέσα σε ένα μήνα. Το έργο δεν έτυχε θερμής υποδοχής από το κοινό. Παρόλα αυτά στο θέατρο παρέστησαν οι περισσότεροι φιλόμουσοι της κοινωνίας.

 

 

Το πιο πάνω δημοσίευμα αποδεικνύει την αποτυχία της δεύτερης παράστασης.

 Σε  άλλο δημοσίευμα του Κώστα Καρδάμη σημειώνεται:

Έργα Ελλήνων συνθετών στο μουσικό αρχείο της Φιλαρμονικής Εταιρείας “Μάντζαρος” (Κέρκυρα)

 

…………Κλείνουμε αυτή τη σύντομη παρουσίαση με μια ιδιαίτερη αναφορά στο μέρος του βιολιστή-μαέστρου της όπερας Ο Υποψήφιος του Σπ. Ξύνδα.

Το εύρημα του αρχείου της Φ.Ε.Μ. είναι το μοναδικό γνωστό ως σήμερα. Έχει διαστάσεις 31,2Χ23,4 και περιέχει και τις τρεις πράξεις του έργου. Σε μια από τις εσωτερικές σελίδες του υπάρχει η ημερομηνία “Κέρκυρα, 10 Μαρτίου 1872”, αλλά δεν διευκρινίζεται αν πρόκειται για ημερομηνία αντιγραφής της παρτιτούρας, ημερομηνία πρόβας ή ημερομηνία εκτέλεσης του έργου. Πρόκειται για μια συντόμευση της παρτιτούρας της όπερας για τον πρώτο βιολιστή της ορχήστρας (γι’ αυτό και η ένδειξη Concertino στη δεύτερη σελίδα)που εκτελούσε και χρέη διευθυντή της την ώρα της παράστασης, αλλά και κατά την προετοιμασία της.

Στην παρτιτούρα αυτή σημειώνονται εμφανώς όλες οι είσοδοι των οργάνων, της χορωδίας και των τραγουδιστών, ενώ περιέχεται και η εισαγωγή του έργου. Επίσης έχουν γραφτεί από άλλο χέρι και με μολύβι ενδείξεις, οι οποίες αφορούν την παράσταση του έργου (όπως Cambia Scena–αλλαγή σκηνής, ή συντομεύσεις), πράγμα που αποδεικνύει, ότι η παρτιτούρα χρησιμοποιήθηκε για παράσταση του έργου (πιθανώς στο San Giacomo).

 

   ¨Όπως καταλαβαίνουμε από όλα τα πιο πάνω, ο Υποψήφιος είναι μια κωμική όπερα με θέμα που στην Ελλάδα είναι διαχρονικό μέχρι και σήμερα.Για την εποχή του δε  ριζοσπαστικό, καθότι προκαλούσε ευθέως την τότε αστική τάξη με έντονο ύφος.Ίσως ξεγελάστηκαν οι Αθηναίοι την πρώτη φορά που το άκουσαν, είτε γιατί ήταν η πρώτη φορά που άκουσαν όπερα στην Ελληνική γλώσσα είτε γιατί γέλασαν πολύ με τα φορέματα των δυστυχισμένων χωρικών αλλά και την επτανησιακή διάλεκτο  .Φαίνεται ότι την δεύτερη φορά κατάλαβαν τα νοήματα μέσα από το κείμενο και απέφυγαν να την πλησιάσουν.Σημειώνω ότι εκτός από την πρωτιά σαν όπερα με Ελληνικό κείμενο ίσως είναι και η πρώτη Σοσιαλιστική Όπερα στην Ελλάδα.Ας παρακολουθήσουμε λίγο το στίχο:

Μέχρι πότε θα είμαστε χαμένοι στην έρημο

 

Εγκαταλελειμμένοι, βασανισμένοι

Μέχρι πότε θα εργαζόμαστε

Και θα παραμένουμε πεινασμένοι

 

Άλλες του όπερες

Anna Winter,

 

Το 1855 ανέβηκε στο San Giaccomo με λιμπρέτο την ιστορία από τους Τρεις Σωματοφύλακες του Αλεξ.Δουμά

 

 

Anna Winter : melodramma in quattro atti : da rappresentarsi nel Teatro di Corfù nel carnovale del 1855 / posto in musica da Spiridione Xinda Corfù nel carnovale del 1855

Τα πρόσωπα που συμμετείχαν

 

Porthos
Aramis
Uomo mascherato		Amici, Giovanni Battista <cantante>
Conte di Rochefort		Minocchi, Andrea
Lord Winter		Varani, Federico
Athos		Morelli Condolmieri, Cesare
D'Artagnano		Chiesi, Pietro
Costanza		Agostini, Annetta
Anna Lady Winter		Gavetti-Reggiani, Luigia

 

 Διευθυντής Ορχήστρας Sarti, Raffaele

 

 

Η πρώτη σελίδα από την όπερα Anna Winter

“Ιλ κόντε Τζουλιάνο”

(στίχοι του ποιητή Γεράσιμου Μαρκορά)

Παρουσιάστηκε στην Κέρκυρα το 1857

 

“Ο νεόγαμβρος” το 1877

“Οι δύο αντεραστές” το 1878

“Οι τρεις σωματοφύλακες” (στίχοι Σπυρ. Κάλλου) το 1885.

Στην πρώτη παράσταση των “Σωματοφυλάκων” στην Κέρκυρα, οι Κερκυραίοι ενθουσιασμένοι έλυσαν τα άλογα της άμαξας του Ξύνδα και τον οδήγησαν θριαμβευτικά μέχρι το σπίτι του. ..

 

 

    Μετά την παράσταση στην Αθήνα ο Σπ. Ξύνδας εγκαταστάθηκε μόνιμα εκεί. Αναφέρονται τρείς γάμοι, από τους οποίους προέκυψαν απόγονοι. Επίσης υπάρχει η υπόνοια ότι ο Σπύρος Σαμάρας ήταν εξώγαμος γιός του. Το τέλος της ζωής του τον βρήκε στην Αθήνα πάμπτωχο, τυφλό και λησμονημένο από όλους.  Η μεγάλη του αγάπη για την Ελλάδα, αλλά και τη γενέτειρά του την Κέρκυρα, δεν τον άφησε να ανοίξει τα φτερά του στην Ευρώπη. Ενώ θα μπορούσε να ακολουθήσει καριέρα στο εξωτερικό, αρνήθηκε και παρέμεινε στον τόπο του. Για τους μεταγενέστερους τα έργα του ήταν κοινότυπα. Και ίσως και να ήταν. Από την άλλη, την δράση του πρέπει να τη δούμε στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο της εποχής. Από την Κέρκυρα ξεκίνησε η διδασκαλία της τέχνης γενικότερα και επεκτάθηκε και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η Κέρκυρα του τότε ήταν η πρωτεύουσα της τέχνης για την Ελλάδα, χάρη στις λαμπρές προσωπικότητές της. Οι τελευταίοι ήταν άνθρωποι που σπούδασαν στο εξωτερικό και έφεραν μαζί τους τον κοσμοπολιτισμό. Ο Σπυρίδων Ξύνδας βρέθηκε δίπλα στους περισσότερους από αυτούς, αλλά ποτέ δεν κατάφερε η φήμη του να φτάσει την φήμη που είχαν αποκτήσει πολλοί από αυτούς. Αν και συμμετείχε σε πολλά από τα γενόμενα της εποχής, το όνομα του έμεινε λησμονημένο. Είναι από όλους ο λιγότερο γνωστός.  Από πολύ μικρή ηλικία είχε μια φιλότεχνη διάθεση, αλλά αυτή, μάλλον ξεπερνούσε το ταλέντο του. Ήταν σπουδαίος κιθαριστής όταν έπαιζε έργα ήδη γραμμένα. Αλλά οι δικές του δημιουργίες υπολείπονταν πρωτοτυπίας και δεν μπορούσε να συναγωνιστεί τα υπόλοιπα αριστουργήματα.  Συμπερασματικά, ο Σπυρίδων Ξύνδας, έκανε την αρχή της ελληνικής όπερας, αλλά η συνέχεια και η καθιέρωσή της, είναι ένα κομμάτι που ανήκει σε άλλους.

    Επιστημονικός συνεργάτης      Έφη Μήτσιου Ιστορικός

 

     Επεξεργασία κειμένου        Τίνα Πετσάλη