Α΄ ΜΕΡΟΣ

 

              Εκδότης: Περιφερειακή Εφορεία Προσκόπων Κερκύρας, Κέρκυρα, 1981

 

 

 

                                                                                 Η πρώτη εποχή (1914-1925)

Η εποχή του βελανιδιού.

 

      Ο Προσκοπισμός στην Κέρκυρα γεννήθηκε από τις ίδιες πανανθρώπινες ανάγκες για την αλλαγή των απόψεων, που έως τότε επικρατούσαν, σχετικά με την διαπαιδαγώγηση της νεολαίας, που οδηγήσανε τον στρατηγό Μπέιντεν Πάουελ (Robert Stephenson Smyth Baden-Powell, 1st Baron Baden-Powell) στην ίδρυσή του. Οι προτάσεις του ΒΡ αφορούσαν μια νέα προσέγγιση της ανατροφής της νεότητας, που θα αποσκοπούσε την απόλυτα εξοικειωμένη με το φυσικό περιβάλλον, πλήρη ψυχική, πνευματική και σωματική ανάπτυξή της.

      Η γρήγορη όμως αφομοίωση των μηνυμάτων του και η ακόμα γρηγορότερη ανάπτυξή του, χρωστιέται στον ευρωπαϊκό χαρακτήρα της κερκυραϊκής κοινωνίας και στην γειτνίασή της με την Δύση. Την εποχή που ήρθε στην Κέρκυρα ο Προσκοπισμός είχαν περάσει μονάχα πενήντα χρόνια ελεύθερης εθνικής ζωής (η ΄Ενωση του βρετανικού προτεκτοράτου "Ιόνιον Κράτος" με το Βασίλειο της Ελλάδος, έγινε μόλις το 1864) κι ο τόπος αυτός, ήταν  καταταγμένος στην εθνική συνείδηση, ως ένας από τους πιο προοδευμένους πολιτισμικά, κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά. Απ’ την αγάπη της κερκυραϊκής κοινωνίας, καλλίτερα από την λατρεία της, για κάθε προοδευτική κίνηση, ως μακρινή συνέχεια του φαινομένου που όχι άδικα ονομάστηκε “επτανησιακός διαφωτισμός” και που τόσα έχει προσφέρει στην εθνική υπόθεση, ήταν πολύ φυσικό ο Προσκοπισμός , να βρει αντίκρισμα σε όλα τα στρώματά της . Γιατί η αλήθεια είναι πως αν και ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός ξεκίνησε από τις ευρωστότερες,  οικονομικά,  κοινωνικές ομάδες, σύντομα πλαισιώθηκε από παιδιά όλων των κοινωνικών “τάξεων” και δεν μονοπωλήθηκε ποτέ από οποιαδήποτε απ’ αυτές. Το κοινωνικό και ακόμα περισσότερο το πολιτισμικό επίπεδο στην Κέρκυρα αυτής της εποχής δεν ακολουθούσε τις οικονομικές διαστρώσεις, αφού η μεγαλύτερη κοινωνική ομάδα, που την αποτελούσαν τα λαϊκότερα στοιχεία , ήταν  ενημερωμένη σε σημείο να μπορεί να κριτικάρει « που πάτησε στην τελευταία όπερα η πριμαντόνα και δεν την έβγαλε η κορώνα», ή «ποιο θεατρικό έργο είχε επιτυχία», ή « ποιος πιτουράρισε την καλύτερη ζωγραφιά της χρονιάς», ή «ποια ήταν τα αποτελέσματα από τις οικονομικές αλλαγές στην Ιταλία, στην Αγγλία, στην Γαλλία, στην Γερμανία».

 Την ιδέα της δημιουργίας στην Κέρκυρα Προσκοπικών Ομάδων την έφεραν από το εξωτερικό ο Φίλιππος Στεφανίδης και ο Σωκράτης Μπαλής. Αυτοί οι κοσμοπολίτες,  έχοντας ζήσει ο πρώτος στις Ινδίες και ο δεύτερος στην Ευρώπη, γνώρισαν την κίνηση, κατάλαβαν την σημασία της και πίστεψαν στην αξία της. Έτσι τον Μάρτιο του 1914 δημιούργησαν την πρώτη Διοικούσα Επιτροπή και όρισαν ως  Αρχηγό της «Πρώτης Προσκοπικής Ομάδος Κερκύρας» τον γυμναστή Γεώργιο Νικολαΐδη (*) και Υπαρχηγό  τον Δημήτριο Κόντη, που είχε επιστρέψει από την Αίγυπτο την ίδια χρονιά.

  Ως πρώτο κτίριο - λέσχη – η ομάδα χρησιμοποίησε τα ισόγεια της Ρολίνας (το σημερινό Οικοτροφείο) και για αυλή τον τεράστιο κήπο της, όπου σήμερα είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο και το ξενοδοχείο «Κορφού Παλλάς».

   Η Πρώτη εγγραφή προσκόπου έγινε στις 6 Ιανουαρίου 1915 και μέχρι τις 6 Φεβρουαρίου 1915 συμπληρώθηκαν οι ενωμοτίες της Πρώτης (Α) ομάδας και δημιουργήθηκε η Δευτέρα (Β) Ομάδα, που όμως πολύ σύντομα (μέχρι τις 14 Απριλίου 1915) συμπληρώθηκε κι αυτή. Σε αυτήν τοποθετήθηκε Αρχηγός ο Δημήτριος Κόντης (**).

   Οι αιτήσεις εγγραφής των προσκόπων των δύο ομάδων σώζονται στο Αρχείο της Περιφερειακής Εφορείας Προσκόπων Κερκύρας και είναι άλλες έντυπες, άλλες χειρόγραφες και άλλες πολυγραφημένες με τον παλιό προσκοπικό τρόπο της γλυκερίνης. Το μόνο κακό με αυτές είναι ότι πολλοί γονείς ή κηδεμόνες ζητούν την εγγραφή του παιδιού  χωρίς να αναφέρουν το όνομά του. Έτσι ο κατάλογος που δημοσιεύουμε έχει μέσα σε παρένθεση όσα ονόματα μπορέσαμε να βρούμε από άλλες πηγές ή μένει ασυμπλήρωτος για κάποιον άλλον τυχερότερο ερευνητή. Σημαντικό πάντως νομίζουμε ότι είναι το γεγονός ότι από τα ονόματα και τα επαγγέλματα των γονιών διαφαίνεται τόσο η ταξική διασπορά της πρώτης φάσης του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού, μια και τα μέλη του ανήκουν σε όλες τις κοινωνικές ομάδες της πόλης, όσο και η θρησκευτική ανοχή του αφού τον αποτελούν ορθόδοξοι, καθολικοί και ισραηλίτες (της αρχαίας Ισραηλίτικης Κοινότητας της Κέρκυρας που ξεκληρίστηκε αργότερα στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο).

           Από το Αρχείο της Περιφερειακής Εφορείας Προσκόπων Κερκύρας.Η  αίτηση για την κατάταξη  του, αργότερα, στρατηγού Κωνσταντίνου Δόβα.

 

Χώρια από τις αιτήσεις εγγραφής έχουν σωθεί φύλλα από το φωτογραφικό λεύκωμα των ομάδων με φωτογραφίες ταυτότητος και το μητρώο των ομάδων σε αρκετά καλή κατάσταση. Άλλα βιβλία ή αντικείμενα από τα αρχεία αυτών των ομάδων δεν πρέπει να σώθηκαν ή αν υπάρχουν δεν βρέθηκαν όπου τα ζητήσαμε»(***).

 

(*)Ο Γεώργιος Νικολαΐδης (1886-1940) γεννήθηκε στην Κέρκυρα. Υπήρξε από τους σημαντικότερους γυμναστές στην εποχή του, χάρις στις δύο μετεκπαιδεύσεις του, στην Ρώμη για ενόργανο γυμναστική και στη Βουδαπέστη για ξιφασκία.Γι αυτό τον λόγο οι Κερκυραίοι τίμησαν την μνήμη του με τους αγώνες «Νικολαΐδεια». Τιμήθηκε το 1936 με τον Αργυρό Σταυρό του Φοίνικα. Η ανάμιξή του με τον Προσκοπισμό, δυστυχώς σταμάτησε με την αναχώρησή του για μετεκπαίδευση στο εξωτερικό.

 

(**) Ο Δημήτριος Κόντης (1896-1957) γεννήθηκε στην Κέρκυρα, αλλά αναστήθηκε στην Αίγυπτο. Εκεί σπούδασε στην Ελβετική Σχολή Αλεξανδρείας και γίνηκε πρόσκοπος στις Ελληνικές Ομάδες, Αλεξανδρείας και Καΐρου. Με την επιστροφή της οικογένειας στην Κέρκυρα ασχολήθηκε με τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό. Κατατάχθηκε στην «Εθνική Άμυνα» στην Θεσσαλονίκη το 1916 και πολέμησε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Μικρασιατική Εκστρατεία. Ονομάστηκε Έφεδρος Λοχαγός και τιμήθηκε με πολλά  ελληνικά και ξένα μετάλλια και παράσημα.

(***) η Κυρία Αλεξάνδρα Κόντη-Παλαιολόγου, αδελφή του Δημητρίου Κόντη θυμήθηκε για χάρη μας τον « Ύμνο των Ελλήνων Προσκόπων» που από το 1914 είχε εγκριθεί από το Δ.Σ. του ΣΕΠ.

Ο Ύμνος: «Πρόσκοπος θα πει γενναίος

μ΄όψη χαρωπή πας νέος

πούχει φλόγα στην καρδιά

ζήτω μας μωρέ παιδιά κ.λπ.»

Ο Ύμνος υπάρχει και στη σελίδα 68 της Ιστορίας του Ελληνικού Προσκοπισμού του Ησαΐα-Ησαΐα.

Ενωμοτίες της πρώτης προσκοπικής Ομάδας στη Λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα  το μεγάλο Σάββατο του 1915. Διακρίνεται ο Αρχηγός Γ. Νικολαΐδης

 

                                        

                                   Πρώτη Προσκοπική Ομάς Κερκύρας

 

ΟΜΑΣ  Α΄

Αρχηγός: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ

 

 

Ονοματεπώνυμο	Ημερομηνία αιτήσεως	Ημερομηνία εισδοχής
1.  Πέτρος Θ. Δόβας	6.1.15	15.2.15
2.  Κωνσταντίνος Θ. Δόβας	7.1.15	15.2.15
3.  Σπυρίδων Π. Λιπρέστης	7.1.15	‘’
4.(Ιωάννης-"Ιβάν") Π. Σκαραμαγκάς	7.1.15	‘’
5.(Σπυρίδων) Γ.  Τρύφωνας	11.2.15	‘’
6. Παύλος  Σ. Οικονόμου	11.2.15	‘’
7.  Νικόλαος  Γ.  Βασιλάς	13.2.15	‘’
8.  Δημήτριος Σ. Κοκόριας	6.2.15	‘’
9. (Αντώνιος) Σ.  Ψαθάς	7.2.15	‘’
10. (Μάριος) Πιέρρης	6.2.15	‘’
11. Σπυρίδων Δ. Βελλιανίτης	9.2.15	‘’
12.Χριστόφορος  Α. Γιακουμπίνης	12.2.15	‘’
13. Αλκιβιάδης Δ. Παλαιολόγος	12.2.15	‘’
14. (…)  Η. Αβραάμ	10.2.15	‘’
15. Νικόλαος Χ. Δενδρινός	8.2.15	‘’
16. Σόλων Θ. Δόβας	8.2.15	‘’
17. Ιωάννης Γ. Καίσαρης	12.2.15	‘’
18. (Ευστάθιος) Α. Κυριάκης	10.2.15	‘’
19. Σταμάτιος Πρίφτης	11.2.15	15.2.15
20. (…) Α. Κατέχης	12.2.15	‘’
21. Νικόλαος Ι. Κοσκινάς	14.2.15	‘’
22. (Ιωάννης)  Α. Καλυβάς	14.2.15	‘’
23. (Σπυρίδων) Β. Οικονόμου	12.2.15	‘’
24. Σπυρίδων Φ. Ραθ	14.2.15	‘’
25. Σπυρίδων Γ. Βασιλάς	14.2.15	‘’
26. Γεώργιος Σ. Κουσουνής	7.2.15	‘’
27. (…) Σπ. Βλάχος	6.2.15	‘’
28. (Σπυρίδων) Ιω. Μπογδάνος	6.2.15	‘’
29.Ελευθ.Σ. Παπαγεωργακόπουλος	5.2.15	‘’
30. Ανδρέας Π. Μιχαλάς	12.2.15	‘’
31. (…) Νισήμ Βελλέλης	14.2.15	‘’
32. (…) Ραφαήλ Μάτσας	11.2.15	‘’
33. (Κων/νος) Γερ. Διονυσάτος	15.2.15	‘’
34. Αλέξανδρος Ι. Δημησιάνος	15.2.15	‘’
35. Αναστάσιος  Σπάθας	12.2.15	‘’
36.Ρενάτος  Φέρρος	16.2.15	16.2.15
37. Γεώργιος  Σ. Κόλλας	8.2.15	15.2.15
38. Θεόδωρος  Σ. Κόλλας	9.2.15	15.2.15
39. (…) Χρισ. Βλάχος	8.2.15	15.2.15
40. (Ευστάθιος) Ν. Πασιόκας	7.2.15	15.2.15

 

 

                                                           ΟΜΑΣ  Β΄

Αρχηγός: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΝΤΗΣ

 

1.(Νικόλαος) Κ. Αρβανιτάκης	6.2.15	15.2.15
2. (Σπυρίδων) Στ. Βρυώνης	10.3.15	15.2.15
3. (Αχιλλεύς)  Απέργης	11.2.15	15.2.15
4. Γεώργιος Σ. Σέζος	13.2.15	15.2.15
5. Χριστόδουλος  Β. Μαραμπός	13.2.15	15.2.15
6. (…) Αν. Κόλλας	14.2.15	15.2.15
7. (Κων/νος) Ανδ. Βρανάς	15.2.15	15.2.15
8. Ιωάννης Π. Καχρίλας	12.2.15	15.2.15
9. Σπυρίδων Β. Μαραγκός	18.2.15	19.2.15
10. Αναστάσιος  Ευγ. Πιέρρης	17.2.15	17.2.15
11. (…) Δημ. Μαρτίνης	18.2.15	20.1.15
12. (…)Γεώργ. Καρύδης	19.2.15	20.1.15
13. (Δημ.) Πετρ. Αραβαντινός	25.2.15	25.2.15
14. Κων/νος Ευστ. Κονιδάρης	2.3.15	2.3.15
15. (Σπυρίδων) Α. Καρούσος	2.3.15	2.3.15
16. (…) Λ. Πλατούτσας	13.2.15	13.2.15
17. Περικλής Γ. Καρβούνης	1.3.15	19.3.15
18. Κων/νος Γ. Μπίνος	5.3.15	5.3.15
19. Μάρκος Αλ. Γουλιέλμος	6.3.15	6.3.15
20. Αθανάσιος  Σπ. Καρακαντάς	4.3.15	4.3.15
21. Γεώργιος  Σπ. Καρακαντάς	4.3.15	4.3.15
22. Παναγιώτης Δ. Λιβέρης	4.3.15	15.3.15
23. Σπυρίδων Π. Καχρίλας	4.3.15	12.3.15
24. Λέανδρος Στ. Ελευθερίου	4.3.15	14.3.15
25. Βασίλειος Σ. Αλεξάκης	12.3.15	15.3.15
26.Σπυρίδων Π. Παπαναστασάτος	9.3.15	9.3.15
27. (Γεώργιος) Διον.  Βελλιανίτης	26.2.15	26.2.15
28. Αριστείδης  Στ. Παγκράτης	25.3.15	25.3.15
29. Μαυρίκιος A. Lemmallier	20.3.15	20.3.15
30. (Σωκράτης) Ι. Παπαδημητρίου	26.3.15	26.3.15
31. Γαβριήλ Μιχ. Αρμένης	2.4.15	2.4.15
32. Μιχαήλ Μπρανίκας	4.4.15	4.4.15
33. Γεώργιος Στ. Παγκράτης	5.4.15	5.4.15
34. Κωνστ. Α Αναγνωστόπουλος	25.3.15	25.3.15
35. Κίμων Μπαμίχας	4.4.15	4.4.15
36 Παύλος Ν. Κερκύρας	10.4.15	10.4.15
37. Γεράσιμος Δ. Βρυώνης	6.4.15	6.4.15
38. Σπυρίδων  Γ. Κονοφάος	6.4.15	6.4.15
39. Αθανάσιος Σπ. Γούστης	14.4.15	14.4.15

     Ο Δημήτριος Κόντης  με Προσκόπους  σε εκδρομή στο Μπαρμπάτι το καλοκαίρι του 1915 .

 

 

Ουσιαστικά η ζωή των ομάδων αρχίζει στις 26 Απριλίου του 1915, όταν στην Σπιανάδα γίνηκε, με επίσημη τελετή, η ορκωμοσία των προσκόπων τους γι αυτό και μέχρι σήμερα αυτή η ημερομηνία θεωρείται ως η αρχή του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού.

  Από την προσεγμένη τελετή (ο Γ. Νικολαΐδης ήταν μοναδικός στην εποχή του στη διοργάνωση τελετών), από το παράστημα των παιδιών των ομάδων, από αυτό το «κάτι» που έχει ακόμα και θα έχει πάντα ο Προσκοπισμός, από την φύση του να κερδίζει πηγαία την συμπάθεια του κοινού, και από την ίδια την εποχή (βρισκόμαστε στην εποχή των μεγάλων εθνικών εξορμήσεων), η κερκυραϊκή κοινωνία όχι μόνο κερδήθηκε αλλά και οδηγήθηκε σε εκδηλώσεις ενθουσιασμού. Η πρώτη και πρακτικότερη ήταν η προσφορά στις ομάδες, αμέσως μετά την τελετή, από τον πατέρα των προσκόπων και Διευθυντή της Εταιρείας Aεριόφωτος Κερκύρας Μπαντιά Σκαραμαγκά, έξι φορητών κιβωτίων με υλικό πρώτων βοηθειών(*). Η προσφορά αυτή που φάνηκε εξαιρετικά πολύτιμη, όπως θα δούμε παρακάτω, ταυτόχρονα μας δίνει μια πρώτη ιδέα για τον προσανατολισμό του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού σε πρακτικά εκπαιδευτικά αντικείμενα που έδωσαν σ΄αυτή την προσκοπική γενιά όλα τα εφόδια να γίνουν τα Kορφιατόπουλα στις κατοπινές εθνικές περιπέτειες «ανταγωνιστές των ποδηλατιστών του Mafeking»(*). Γιατί η αλήθεια είναι πως πριν ο Εθνικός Προσκοπισμός πάρει τον σημερινό παιδαγωγικό του δρόμο, ακολούθησε ως κεντρικές λεωφόρους, δραστηριότητες που με τα σημερινά μέτρα θεωρούμε δύσκολα ή επικίνδυνα μονοπάτια. Από τις λίγες μαρτυρίες που σώθηκαν αυτούσιες μέχρι σε μας είναι η σχετική με την εκπαίδευση των ομάδων με το «ΕΣΟ ΕΤΟΙΜΟΣ». Δηλαδή όφειλαν οι πρόσκοποι όλων των ομάδων να είναι έτοιμοι κάθε ώρα για κάθε δράση. Γι΄ αυτό τον σκοπό η προσκοπική στολή και ο σάκος πρώτων βοηθειών της ενωμοτίας ήταν σε συσκευασία ώστε οποιαδήποτε ώρα να μπορεί ο πρόσκοπος να την φορέσει και να βρεθεί στη θέση του(**).Περισσότερα αν θελήσουμε να βρούμε, διαπιστώνουμε πως δεν είναι τίποτε άλλο παρά τα αντικείμενα του βιβλίου «ο Προσκοπισμός για Παιδιά» του Μπέϊντεν Πάουελ απλουστευμένα όμως και με ελλείψεις.

_______________________________

 (*)Ησαΐα-Ησαΐα, Ιστορία του Ελληνικού Προσκοπισμού Τόμος Ι. σελίδα 122.

(*) Ντίνου Κουρκουμέλη, «Σημειώσεις μου»

(**) Αναμνήσεις Νίκου Λαζαρόπουλου, Τάσου Γκιτσιάλη, Σπύρου Λινάρδου.

   Η πρώτη σημαντική προσφορά των Κερκυραίων Προσκόπων στον τόπο τους ήταν τον χειμώνα του 1916, όταν παρουσιάστηκε μια λοιμώδης κατάσταση (την είπαν χολέρα αλλά δεν ήταν), αρχικά στους καταυλισμούς των Σέρβων προσφύγων στρατιωτών κι αργότερα στα περίχωρα της πόλης. Οι Ενωμοτίες με εκπροσώπους του Ερυθρού Σταυρού και το υγειονομικό προσωπικό του νησιού οργανώθηκαν σε συνεργεία και εμβολίαζαν συνεχώς από τις 8 το πρωί μέχρι τις 6 το απόγευμα τους κατοίκους των κοντινών χωριών και της πόλης. Σε αυτή την προσπάθεια ιδιαίτερα διακρίθηκαν οι Ενωμοτάρχες Ιβάν Σκαραμαγκάς, Σπύρος Βελλιανίτης, Σπύρος Τρύφωνας και Ιωάννης Καλυβάς. Όμως σε τόση έκταση ήταν η προσφορά όλων των Προσκόπων και των δύο ομάδων, ώστε ο Νομάρχης Ανδρεάδης Μεταξάς έλεγε στον Δήμαρχο Κερκυραίων και γιατρό, Δεσύλα: «Οι Πρόσκοποι είναι παιδιά ευγενέστατα  με πολύ φιλότιμο, τα οποία εφάνησαν πολύ ωφέλιμα εις τας σημερινάς περιστάσεις (***)

Την πράξη αυτή και η Γενική Εφορεία του Σ.Ε.Π. δεν άφησε χωρίς έπαινο και στις 16 Μαρτίου 1916 κοινοποίησε την παρακάτω “Ημερησία Διαταγή” της:

 

Ημερησία Διαταγή αριθμός 12 προς Εφόρους Περιφερειών.

 

Εν Κερκύρα ήρχισε επιδημία χολέρας. Οι εκεί Πρόσκοποι παρέσχον υπηρεσίας εις την επιτροπήν εμβολιασμού. Έδειξαν και δεικνύουν θάρρος μέγα και αυταπάρνησιν. Συγχαίρω τον Έφορον Ομάδων Κερκύρας κ. Φ. Στεφανίδην εις τα ευγενή διδάγματα του οποίου οφείλεται η τοιαύτη των Κερκυραίων Προσκόπων ευγενής εκτέλεσις του καθήκοντος.

 Εύγε εις τους Κερκυραίους Προσκόπους.

 Εν Αθήναις την 16^ην Μαρτίου 1916.

Ο Γενικός Έφορος

                                                                              Κ. Μελάς                         

 

 (***) Διμηνιαία έκδοση «Νήσος Φαιάκων» Νομαρχ. Κερκύρας Τεύχος 3^ον  έτος Α! σελ. 50-52 (άρθρον ο Προσκοπισμός εν Κερκύρα). Αρχείον Περιφερειακής Εφορείας  Προσκόπων Κερκύρας.

 

________

    Παρόλα αυτά το 1916 δεν στάθηκε τυχερή χρονιά για τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό γιατί οι σημαντικότεροι ηγέτες εγκατέλειψαν την Κέρκυρα.  Πρώτα ο Σωκράτης Μπαλής, ύστερα ο Δημήτριος Κόντης (κατατάχθηκε στην Θεσσαλονίκη  στην « Εθνική Άμυνα» ), τέλος ο Γεώργιος. Νικολαΐδης (στην Ιταλία για μετεκπαίδευση).

    Ολόκληρο το 1917  τις ομάδες τις συγκράτησαν στην ζωή οι ενωμοτάρχες, που βρήκαν ενθουσιώδη συμπαραστάτη τον Δήμαρχο Κερκυραίων Δημήτριο Κόλλα, γι αυτό και οι δράσεις αυτής της χρονιάς είναι παράλληλες με δημοτικά ενδιαφέροντα: «...κατά το έτος τούτο συνεχής υπήρξε η προσφορά προς πάσαν  αγαθοεργίαν, υπέρ των ενδεών, υπέρ του πρασίνου, υπέρ των δημοτικών δενδροστοιχιών, υπέρ των δημοτικών χώρων...» διασώζει σε σημείωμά του ο Σπύρος Μπάνος.

  Τα πράγματα άλλαξαν το 1918, όταν ξαναγύρισε ο Γεώργιος Νικολαΐδης.  Όμως η αλλαγή αυτή δεν ήταν ουσιαστική γιατί σκοπός του ήταν με την βοήθεια του Περιφερειακού Εφόρου Ν. Παΐζη (που αντικατέστησε τον Παν. Καλλίνικο) η αύξηση των ομάδων σε 120 άτομα. Με το κύρος του γυμναστή, ο Νικολαΐδης το κατάφερε, όμως μπορούμε να πούμε πως αυτή η αύξηση  δεν έκαμε καλό γιατί με την αποχώρησή του από τον Προσκοπισμό και την Κέρκυρα για άλλη μετεκπαίδευση, χάθηκε ο δεσμός που ένωνε τα καινούργια παιδιά με τις ομάδες με αποτέλεσμα σύντομα να μείνουν σχεδόν οι μισές. Έτσι τις αρχές του 1919 που ξαναγύρισε στην Κέρκυρα ο Δημ. Κόντης (ως ανθυπολοχαγός του Πεζικού στο ηρωικό 10^ο Πεζικό Σύνταγμα ) αναγκάστηκε να κάνει αναδιοργάνωση  των δύο ομάδων με την βοήθεια του Φ. Στεφανίδη, και να τις συγχωνεύσει  τελικά σε μία , όπου θα γινόταν σοβαρή προσκοπική δουλειά κι όχι πειράματα.

  Το πόσο αξιόλογη δουλειά γίνηκε αυτό τον καιρό φαίνεται από το παρακάτω περιστατικό. Από το 1918 υπηρετούσε ως αξιωματικός του γαλλικού πολεμικού ναυτικού ο πλοίαρχος De Villeneuve Γενικός Έφορος της Γαλλικής Προσκοπικής Οργανώσεως «Les Eclaireurs de France». Ο σπουδαίος αυτός πρόσκοπος είχε την ευκαιρία να ζήσει τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό και την αγωνία του να επιζήσει, γι αυτό όταν η ομάδα του απέδειξε  την πραγματική προσκοπική δουλειά, πρότεινε «τιμής ένεκεν» τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό ως μέλος της οργανώσεως «Les Eclaireurs de France» και τον Ιούνιο του 1919 έκανε ο ίδιος την ανακήρυξη.

  Οι δύο αυτές χρονιές στάθηκαν εξαιρετικά σημαντικές για την εξέλιξη του Προσκοπισμού στην Κέρκυρα γιατί μπήκαν σωστές βάσεις δουλειάς και δέθηκαν μεταξύ τους οι ενωμοτίες. Γι αυτό όταν το 1920 ο Δημ. Κόντης ακολούθησε την Μονάδα του στην Μικρασιατική Εκστρατεία και ο Φ. Στεφανίδης αποσύρθηκε εξ αιτίας των υποχρεώσεων της εργασίας του, που τον ανάγκαζαν να λείπει στην Ευρώπη, η ομάδα δεν έπεσε ποιοτικά μέχρι τα τέλη του 1921 όταν οι μεγαλύτεροι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την κίνηση αφού οι ηλικίες τους κλήθηκαν για κατάταξη.

Στο μεταξύ, από το Πάσχα του 1921 ο παλαιός Πρόσκοπος της “Πρώτης Ομάδος” Θεόδωρος Κόλλας θέλησε να δώσει νέες ευκαιρίες στον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό και με την βοήθεια του Αντώνιου Παλατιανού και όσων παλαιών δεν ανήκαν στην δύναμη της Πρώτης ίδρυσε την «1^η Ομάδα Ναυτοπροσκόπων Κερκύρας».

   Ενθουσιώδεις, δραστήριοι, και με ισχυρές γνωριμίες, εξ αιτίας της κοινωνικής θέσης των οικογενειών τους κατάφεραν πολύ σύντομα να τους παραχωρήσει ο Φρούραρχος έναν μεγάλο χώρο στο Παλαιό Φρούριο για Λέσχη και ο Λιμενάρχης μια εξάκωπη  βάρκα για εκπαίδευση. Επειδή δεν υπήρχαν σχετικά βοηθήματα στο Σ.Ε.Π.,  με αγγλικά βοηθήματα άρχισαν να οργανώνουν την ομάδα τους, γι αυτό και ολόκληρος ο χαρακτήρας της εκπαίδευσης και της οργάνωσής τους ήταν αγγλικός ( ειδικότερα του αγγλικού πολεμικού ναυτικού).Σύμφωνα με αυτά η Ομάδα είχε ως  “Οπλονόμο” τον Γεώργιο Βιττώρη με μοναδικό αντικείμενό του τη συστηματική ναυτική εκπαίδευση των ενωμοτιών(*).

Μέσα σε ένα χρόνο η πύκνωση των ενωμοτιών της ομάδας οδήγησε στη δημιουργία και δεύτερης ομάδας με αρχηγό τον Αντώνιο Παλατιανό (**).

(*) Ιδιαίτερη όμως ναυτοπροσκοπική στολή δεν είχαν. Η μόνη διαφορά από τους (πεζούς) προσκόπους ήταν ένα περιβραχιόνιο που έγραφε «ΝΑΥΤΟΠΡΟΣΚΟΠΟΣ»

(**) Τα διπλώματα διορισμού του σε Υπαρχηγό Ομάδος (5 Μαρτίου1922) και Αρχηγό Ομάδος Γ΄ Τάξεως (2. Αυγούστου 1922) ο κ. Αντώνιος Παλατιανός τα έχει δωρίσει στην Περιφ. Εφορ. Προσκ. Κερκύρας.

         Το αυθεντικό Δίπλωμα του  Αρχηγού Αντωνίου Παλατιανού.

             (Αριστερά η υπογραφή  του Διαδόχου Γεωργίου Β’) 

 

 Υστερα από αυτά, στη Λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνος τον Αύγουστο του 1922, έλαβαν μέρος μια ομάδα προσκόπων και δύο ναυτοπροσκόπων, σε ανεξάρτητα τμήματα, γεγονός που χαιρετίστηκε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό από τους κύκλους των φιλοπροσκόπων. Την επομένη ημέρα της Λιτανείας, με μια νοικιασμένη δαλματική σκούνα οι ναυτοπρόσκοποι  ταξίδευσαν στην Ζάκυνθο όπου και κατασκήνωσαν  ένα μήνα στο Κρυονέρι. Η κατασκήνωση όμως διαλύθηκε, γιατί στο μεταξύ άρχισε η υποχώρηση του Ελληνικού Στρατού στη Μικρασία και οι Αρχηγοί Θεόδ. Κόλλας, Αντ. Παλατιανός και Γεώργ. Βιττώρης χρειάστηκε να παρουσιαστούν για κατάταξη.

   Χωρίς αρχηγούς, με άπειρους ενωμοτάρχες και μέσα στην σύγχυση  που προξένησε η καταστροφή του 1922 , σε λίγο χρονικό διάστημα η Πρώτη Ομάδα Ναυτοπροσκόπων Κερκύρας φυσικό ήταν να διαλυθεί και από τα δύο τμήματά της να μην υπάρχει στο τέλος του 1923 ούτε ενωμοτία.

 Αντίθετα η παλαιά προσκοπική ομάδα, η «Πρώτη», συνέχισε να λειτουργεί, βέβαια χωρίς τον παλαιό της παλμό. Στάθηκε όμως και μπόρεσε να κρατήσει στις ενωμοτίες τα μικρά παιδιά και να συμπαρασταθεί στους μικρασιάτες πρόσφυγες όσο της ήταν δυνατό. Το σημαντικό από την ύπαρξή της ήταν το ότι  σ΄ αυτή βρήκαν προσκοπική στέγη πολλοί μικροί πρόσφυγες, πρόσκοποι ομάδων της Μικρασίας, όπως είχε συμβεί και παλιότερο με τους Αρμένιους πρόσφυγες.(**)

 

Αυτό τον καιρό Αρχηγός στην «Πρώτη» άρχιζε να ξεχωρίζει ο παλαιός καλός ενωμοτάρχης  Κυριάκος Κάλος(***). Το ότι έζησε η ομάδα του μέχρι το 1926 είναι έργο προσωπικό, δικό του. Η συμβολή του είναι αξιοσημείωτη, γιατί χώρια από την αδιάκοπη παρουσία του Προσκοπισμού στην Κέρκυρα δύο περιστατικά τον κάνουν να ξεχωρίζει: Το ένα είναι πως στη δύσκολη εποχή της Μικρασιατικής εκστρατείας και της Καταστροφής κράτησε το προσκοπικό φως  και από την ομάδα του βγήκαν στελέχη που αργότερα αποδείχτηκαν δυναμικά για την κίνηση. Αν δεν είχε αναλάβει ο Κυριάκος Κάλος, στελέχη σαν τον Τάσο Γκιτσιάλη, τον Σπύρο Λινάρδο, τον Τάσο Σαββανή, ίσως να είχαν χαθεί για την κίνηση.

_______

(*) Είδηση της Κας Άννας Σολακιάν-Μακρή.

(**)Το 1923-24 στο Παλαιό Φρούριο στον καταυλισμό των Αρμενίων Προσφύγων υπήρχε οικοτροφείο, όπου η αγγλική αποστολή είχε δημιουργήσει ομάδα Αρμενίων Προσκόπων με δύναμη 40 προσκόπων με βαθμοφόρους: τον Αρχηγό Μπογός και τον υπαρχηγό Αρμενάκ. (Είδηση της Κυρίας Άννας Σολακιάν-Μακρή).

(***) Στον Κυριάκο Κάλλο αποδίδεται ο «Ύμνος του κερκυραίου Προσκόπου», όπως τον διέσωσε ο Αρχηγός Αναστ. Γκιτσιάλης.

«Στην τιμή του ο πρόσκοπος όρκο αν δώσει

Έστω και οι μπόμπες να πέφτουν βροχή

Αν τον λόγο του δεν περαιώσει

Σε μνήμα τιμής προτιμά να ταφεί.

Τριφυλλοφάνια  αν φέρει κι άστρα

Τα μόνα άρματα π’ αυτός φορεί

Ο εχθρός δεν μας παίρνει τ’ απόρθητα κάστρα

Και της πατρίδας σώζει αυτός την τιμή.

(Από το αρχείο του Τ.Ε.Υ. Βασίλη Κούρκουλου).

Και το άλλο που είναι ξεχωριστό: ο Κυριάκος Κάλος έχοντας τα ίδια προβλήματα με όλες τις προσκοπικές ομάδες του καιρού, όπου ήταν ανακατεμένοι μικροί και μεγάλοι, ξεχώρισε για πρώτη φορά από την ομάδα τους μικρότερους και τους έβαλε στο δικό τους τμήμα, σε χώρο που παραχώρησε ο Φρούραρχος στο Παλιό Φρούριο (εκεί όπου είναι σήμερα το Τάγμα Εθνοφυλακής) με αρχηγό στην αρχή τον Σ. Γαννή και αργότερα τον Π. Γουλιερμή(*). Είναι πραγματικά σημαντικό πως αντιμετώπισε το πρόβλημα των ηλικιών με τον ίδιο τρόπο που ακολούθησε στην αρχή το Σώμα των Άγγλων Προσκόπων κι αργότερα ο Απόδημος  Εθνικός Προσκοπισμός της Αιγύπτου και ο Κωνσταντίνος Μελάς με τους «Μαθητευομένους Προσκόπους του» της Αθήνας. Τρόπος που υπέδειξε τη δημιουργία προσκοπικών ξεχωριστών τμημάτων για μικρότερα παιδιά που αργότερα θα ονομάσουμε «λυκόπουλα».

 

(*)Συνέντευξη της 14 Νοε. 1980 με τον Τάσο Σαββανή

 

Είχε προχωρήσει πια η έκδοση των «Σημειωμάτων» όταν ο παλαιός πρόσκοπος της «Πρώτης» Δικηγόρος κ. Σπύρος Φ. Ραθ, πρόεδρος της Λιμενικής Επιτροπής Κερκύρας και πρώην Δήμαρχος Κερκυραίων είχε την καλωσύνη να εμπιστευθεί στον Περιφερειακό  Έφορο Ντίνο Κουρκουμέλη, το κείμενο της ανακοίνωσής του στο Λαϊονικό Συμπόσιο τις 18ης Μαρτίου1981, όπου αναφέρθηκε στη συμμετοχή του Εθνικού Προσκοπισμού το 1919-1920, στους αγώνες για την διατήρηση του Ελληνισμού της βορειοδυτικής  Μακεδονίας. Επειδή κρίνουμε αυτή τη μαρτυρία σημαντική αντιγράφουμε εδώ μερικά αποσπάσματα.

 

« ...(το 1919)….Ήμουνα πρωτοετής φοιτητής της Νομικής Σχολής και είχα διανύσει προσκοπική θητεία τεσσάρων χρόνων στην Κερκυραϊκή ομάδα του αείμνηστου καθηγητή της Σωματικής Αγωγής Γεωργίου Νικολαΐδη. Ο ίδιος ο αρχηγός μου είχε την καλωσύνη να με υποδείξει μαζί ίσως με άλλους νεαρούς στον τότε Νομάρχη Κερκύρας, γι αυτή την εμπιστευτική, όπως την χαρακτήριζαν, αποστολή στην Μακεδονία. Ήμουνα τελικά όμως ο μόνος Κερκυραίος από σύμπτωση, ενώ οι άλλοι ήσαν από την Κεφαλλονιά και την Κρήτη. (Ανάμεσά τους και ο σημερινός βουλευτής κ. Γεράσιμος Βασιλάτος, που αγόρευσή του στη Βουλή στις 11 Μαρτίου 1977 έδωσε την ευκαιρία της σημερινής ανακοίνωσης).

Συναντηθήκαμε όλοι και αλληλογνωρισθήκαμε  τότες στο Γραφείο του Γεν. Διοικητού Δυτικής Μακεδονίας αειμνήστου Ηλιάκη, εξαίρετου πατριώτη, προσωπικού φίλου και έμπιστου συνεργάτη του μεγάλου Ελευθερίου Βενιζέλου. Έπειτα από ένα διάλογο με το Γεν. Διοικητή τιμήθηκα κι εγώ με την αποδοχή της επίμονης αίτησής μου να προσφέρω την υπηρεσία μου με το περίβλημα του «εκπαιδευτικού» στο γραφικό αλλά βουλγαρόφωνο κεφαλοχώρι «Εξή-Σου» (σήμερα Ξυνονέρι).

……………………………………………………………………………………………………………… Με την συμπαράσταση του Γεν. Επιθεωρητού Εκπαιδεύσεως Νομού Φλωρίνης Κρητικού πατριώτη Γυπάρη και με την στενή συνεργασία των φιλότιμων δασκάλων και διδασκαλισσών της κωμοπόλεως κατορθώθηκε η ίδρυση Νυχτερινής Σχολής και εντευκτηρίου όπου κάθε βράδυ άνδρες και γυναίκες συναντώντο  για μια συζήτηση καλόπιστη, για ένα διάλογο καλότροπο σε θέματα ενδιαφέροντα και στην καθημερινή ενημέρωση των συμβάντων.

  Αυτές οι αναγνωρισμένες επιτυχίες ενέπνευσαν την ιδέα της πρώτης οργανώσεως προσκοπικών ομάδων στο Εξή-Σου με σχέδιο προεκτάσεως στα κυριώτερα αγροτικά κέντρα των Νομών Κοζάνης και Φλωρίνης. Σ΄αυτή την εισήγησή μου είχα την αμέριστη έγκριση του Γενικού Διοικητού και τότε κατορθώθηκε η εξασφάλιση δωρεάν παροχής στολών και υπόδησης  έκτακτη επιδότηση για τη λειτουργία των Προσκοπικών Ομάδων, παροχή φαρμάκων πρώτης ανάγκης κι η κίνηση των Προσκόπων χωρίς εισιτήριο αλλά με φύλλο πορείας, σ’ όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο της Θεσσαλονίκης-Μοναστηρίου.

 Η υποδειγματική οργάνωση και η άψογη λειτουργία των 200 περίπου αρχικά προσκόπων ηλικίας  14 μέχρι 22 ετών εκορυφώθηκε με την ίδρυση προτύπου Σταθμού Πρώτων Βοηθειών με φροντίδα και επάρκεια εξοπλισμού και με νοσοκόμους προσκόπους που έπαιρναν πτυχίο ή αποδεικτικό νοσοκομειακής στοιχειώδους εκπαιδεύσεως από τα Στρατιωτικά Ιατρικά συνεργεία της περιοχής.…………………………………………………………….

( Η συμβολή όμως του Προσκόπου στην εθνική ιδέα φάνηκε περισσότερο) όταν την άνοιξη του 1920 ήρθαν επίσημοι και ανεπίσημοι εντολοδόχοι της δημοσιογραφικής έρευνας της Κοινωνίας των Εθνών (ύστερα από εισήγηση του Βουλγαρικού Κράτους) κατά πόσο ο πληθυσμός είχε μητρική γλώσσα την Ελληνική και κατά πόσο οι ελάχιστοι που μιλούσαν το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα είχαν πατριωτικά αισθήματα.

Σ αυτήν την περίπτωση ιδιαίτερα, οι Πρόσκοποι της Δυτικής Μακεδονίας με πηγαίο ενθουσιασμό, με απροσποίητες παρορμήσεις σείοντες την κυανόλευκο στο διάβα των επισήμων διετράνωσαν την αμετακίνητη προσήλωσή τους στην αιώνια Ελλάδα. Κι ακόμα σε ειδική συγκέντρωση, πειθαρχημένη και μεθοδική, 5000 προσκόπων των Νομών Κοζάνης και Φλωρίνης στην μεγάλη πλατεία του Ξυνονερίου μπροστά σε πολλούς ξένους προσκεκλημένους και παρατηρητές έκαμαν λαμπρές προσκοπικές επιδείξεις και στο τέλος παρήλασαν, ωραίοι, ευσταλείς, ενθουσιώδεις  και περήφανοι».

 

    Το Προσκοπικό Δελτίο ταυτότητος του Αναστάσιου (Τάση) Γκιτσιάλη.

     Το υπογράφουν ο Μητροπολίτης Αθηναγόρας και ο Δημήτριος Κόντης.

 

 

Η δεύτερη εποχή (1925 - 1939)

Η εποχή της δεύτερης σποράς

 

 

 

  Το 1925 στάθηκε η τυχερή στιγμή του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού γιατί ξεπερνώντας την κρίση της εποχής αποφάσισε να ξαναγυρίσει στην προσκοπική ζωή ο Σπυρίδων Νικ. Μπάνος(*). Όμως δεν ξαναγύρισε στην παλαιά του ομάδα στην «Πρώτη» (στην οποία Αρχηγός ήταν ο Κάλος) αλλά με τον  δημιούργησαν με τον Μάρκο Θεοτόκη (*) μια νέα προσκοπική ομάδα που ονόμασαν «2^α Ομάδα Προσκόπων Κερκύρας» για να ξεχωρίζει απ΄ αυτήν. Σε αυτή τη νέα ομάδα αρχικά οργανώθηκαν παιδιά από τις επιφανέστερες οικογένειες του τόπου, αυτό όμως δεν γίνηκε γιατί το επιδίωξαν  οι δύο αρχηγοί  αλλά γιατί αυτά τα παιδιά προερχόταν από ορισμένες παρέες, που ανήκαν στην καλή κοινωνία του τόπου και της οποίας αναντίρρητο μέλος ήταν ο Μάρκος Θεοτόκης. Το ότι όχι μονάχα δεν το επιδίωξαν αλλά και το πολέμησαν φαίνεται  από τις προσπάθειες, ιδιαίτερα του Μπάνου, να μπουν στην ομάδα και εργαζόμενα παιδιά.

  Αρχηγός τον πρώτο καιρό ήταν ο Μάρκος Θεοτόκης, οι πολλές του όμως

______

(*) Ο ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΠΑΝΟΣ είναι από τους πατριάρχες του κερκυραϊκού Προσκοπισμού. Γεννήθηκε το 1900 στην Κέρκυρα, όπου φοίτησε στην Εμπορική Σχολή. Πρόσκοπος γίνηκε στην Α! Ομάδα το 1918. Ως ενωμοτάρχης των «Σκύλων» είχε στην ενωμοτία του τον Κυριάκο Κάλο. Στρατεύτηκε  και εγκατέλειψε την ομάδα του. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή νικώντας την κρίση της εποχής ξαναγύρισε στην κίνηση. Πρόσφερε όλη την ζωή του στον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό.Τιμήθηκε: Με το Προσκοπικό Μετάλλιο Αξίας (22 Οκτωβρίου 1948), το Προσκοπικό Μετάλλιο  Ευδοκίμου Υπηρεσίας (9 Ιανουαρίου 1938), το Αργυρό Σήμα της Φανέλλας του Στρατιώτη, το Χρυσό Σταυρό της  Φανέλας του Στρατιώτη. Είναι ο πρώτος Κερκυραίος Πτυχιούχος του Διακριτικού Δάσους (1 Οκτωβρίου 1946).

(*) Ο ΜΑΡΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ ήταν γιός του διοικητή της ανίκητης ¨Ἁνεξάρτητης Μεραρχίας” στρατηγού Δημητρίου Θεοτόκη   (1874-1923) και ανεψιός του συγγραφέα Ντίνου Θεοτόκη (1872 -1923)

ασχολίες (ήταν γεωπόνος)  τον ανάγκασαν σύντομα να εγκαταλείψει την ομάδα παραχωρώντας την θέση του στον Σπύρο Μπάνο. Έτσι η Δευτέρα έμεινε με αρχηγό τον Μπάνο, που μπόρεσε  απερίσπαστος, από εδώ και εμπρός να δημιουργήσει ένα προσκοπικό τμήμα όπως το είχε ονειρευτεί.

ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΑΝΟΣ

 

Σε αυτή την προσπάθειά του κίνησε με πραγματική δεξιοτεχνία ολόκληρο τον θίασο των φιλοπροσκόπων και με την βοήθειά του μπόρεσε να παραγγείλει στην Αγγλία σαράντα καινούργιες πλήρεις προσκοπικές στολές. (Τότε πρωτοφορέθηκε το γαλάζιο μαντήλι στον Ελληνικό Προσκοπισμό, αντιγραφή, όπως βλέπουμε, του καθιερωμένου πια αγγλικού, αντίθετα με ότι ίσχυε μέχρι τότε στην Ελλάδα να έχει κάθε περιφέρεια τα δικά της χρώματα. Η Κέρκυρα τα χρώματα του Ιονικού Κράτους (μισό βαθύ κόκκινο και μισό βαθύ γαλάζιο). Παραγγέλθηκαν επίσης στη Γαλλία υλικό μοναδικό για την εποχή, (σύγχρονο κατασκηνωτικό, σκεύη, σάλπιγγες, τύμπανα, δίτροχη χειράμαξα κ.α).

1η σειρά Σπ Σκλαβενίτης, Σπ Γκίκας, Σπ Κλαδάς, Θ Μακρής, Δ.Παπανικόλας, Ν Μακρής

2η σειρά Χ Παπαδόπουλος, Τ Σκλαβενίτης, Σ Μπάνος, Χ Διονυσάτος, Σ Βραχλιώτης, Ε Μπούας

3η σειρά Ε Μπαμίχας, Α Τσουκαλάς, Μ Βασιλάς, Μ Αγγελόπουλος, Σ Δεσύλλας, Κ Βιττούρης, Α Μπαμίχας

4η σειρά Γ Λεβέντης, Θ Βραχλιώτης, Κ Σκλαβενίτης, Σ Βάρθης, Κ Μακρής, Λ Μπαμίχας

 

 

  Η πρώτη δημόσια εμφάνιση της ομάδας ήταν εντυπωσιακή όχι μονάχα για την δύναμή της αλλά για το πειθαρχημένο, ομοιόμορφα ντυμένο, άψογο από κάθε άποψη, σύνολό της. Από εκείνη την ώρα η “Δευτέρα” άρχισε να κυριαρχεί στον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό. Η δυναμική της όμως παρουσία επηρέασε σημαντικά και την ζωή της «Πρώτης» γιατί ανάμεσα στα δύο τμήματα δεν υπήρχαν σχέσεις συνεργασίας, αλληλογνωριμίας, προσκοπικής άμιλλας. Φυσικό ήταν από την βουβή αναμέτρηση να χάσει η «Πρώτη», που άρχισε σιγά-σιγά να χάνει τους προσκόπους της και να μαραζώνει. Το κακό είναι πως οι περισσότεροι πρόσκοποι από αυτή την ομάδα εγκατέλειψαν την κίνηση, και πολλοί λίγοι από αυτούς μπήκαν μετά την οριστική διάλυση της «Πρώτης» στις Ενωμοτίες της “Δευτέρας” κι έζησαν εκεί το προσκοπικό παιγνίδι. Όπως πολλοί από αυτούς παραδέχονται στο ξεκίνημά της η « Δευτέρα» είχε κάτι το μοναδικό που σε κέρδιζε αμέσως με την άψογη παρουσία της, γι αυτό και δεν ήταν εύκολο να βρεθεί ομάδα με τις τότε συνθήκες στην Κέρκυρα, που θα μπορούσε να παραβληθεί μαζί της. Κι αυτό είναι πολύ φυσικό αφού ο Αρχηγός της ασχολήθηκε αποκλειστικά με τον Προσκοπισμό, παραβλέποντας κάθε άλλη ακόμα και προσωπική, δραστηριότητα. Το άλλο κακό από την ίδρυση της «Δευτέρας» είναι πως πολύ σύντομα δημιουργήθηκε ψυχρότητα ανάμεσα στον δραστήριο Αρχηγό της ομάδας και στην αδιάφορη «Τοπική Προσκοπική Επιτροπή» που δεν μπόρεσε να σηκώσει το βάρος που της είχε ανατεθεί, με αποτέλεσμα να υπάρχει η Επιτροπή,  αλλά η ομάδα να μη βρίσκει την συμπαράσταση που χρειαζόταν.

  Αυτό ανάγκασε τον Σπύρο Μπάνο να διαμαρτυρηθεί στην Γενική Εφορεία « δια την ολιγωρίαν της εντεταλμένης δια την καλήν λειτουργίαν του Προσκοπισμού εν Κερκύρα Τοπικής Επιτροπής»(*) και να ζητήσει να βρεθεί τρόπος να βοηθηθεί η ομάδα του. Όμως, από κακό χειρισμό του Σώματος, η Τοπική Επιτροπή έμαθε για την έντονη διαμαρτυρία του Αρχηγού της 2ας και «θεωρήσασα εαυτήν θιγομένην παρητήθη» (*) πράγμα που και την κίνηση στέρησε από θερμούς υποστηρικτές και τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό εξέθεσε και τον Μπάνο έφερε αντιμέτωπο με το Σώμα.

  Σ αυτή τη δύσκολη κατάσταση παρουσιάστηκε «από μηχανής» ο Μητροπολίτης Κερκύρας και Παξών  (κι αργότερα Αρχιεπίσκοπος Αμερικής και Οικουμενικός Πατριάρχης) Αθηναγόρας, που διαβλέποντας στον Αρχηγό της ομάδας μοναδική συγκρότηση και ηγετικά προσόντα, αποφάσισε να του δώσει την κάλυψή του απέναντι στο Σ.Ε.Π. και την βοήθειά του, για να μπορέσει αυτός να οργανώσει τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό. Μάλιστα για να πετύχει οικονομική βοήθεια, έκανε διάφορες ενέργειες  ώστε η Αμερικανική Χριστιανική Αδελφότητα Νέων, παράρτημα της οποίας  ο ίδιος είχε ιδρύσει στην Κέρκυρα, να θεωρεί την ομάδα μέλος της και να την ενισχύει οικονομικά(*).

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας Α ως Μητροπολίτης Κερκύρας και Παξών

 

Η συμβολή του μακαριστού Αθηναγόρα  στην αναδιοργάνωση του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού στάθηκε αποφασιστική, γιατί δίνοντας σωστές πληροφορίες αλλά και με το κύρος του, έπεισε την Κεντρική Διοίκηση του Σώματος για την ουσιαστική προσκοπική δουλειά που γινότανε από τον Μπάνο στην « Δευτέρα » και μόνο τότε το Σώμα έδειξε την εμπιστοσύνη του σ’ αυτόν (**).

Έτσι ξεκινώντας, η συμπαράσταση του Μητροπολίτη φάνηκε σε κάθε βήμα της ομάδας και με κάθε δυνατό μέσο. Αυτή η δυναμική ανάμειξή του είναι η αιτία που δημιούργησε στους κατοπινούς την ιδέα πως ο Αθηναγόρας ήταν μια εποχή Περιφερειακός Έφορος, όμως αυτό είναι λάθος. Βέβαια ο Μητροπολίτης στάθηκε η ψυχή του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού κι όπως είδαμε χωρίς την βοήθειά του η αρχή της « Δευτέρας » θα ήταν δύσκολη, όμως βαθμοφόρος δεν έγινε ποτέ, αν και το Σώμα σ΄ αυτόν στήριξε τις ελπίδες του για την σωστή δουλειά της ομάδας και σ΄ αυτόν ανέθεσε αργότερα (1930) την αναδιοργάνωση του Τοπικού Προσκοπικού Συνδέσμου Κερκύρας (που είχε τον ρόλο του υποστηρικτικού οργάνου).

 Χώρια απ αυτή, την τεράστια ηθικής αξίας παρουσία, ο Σπύρος Μπάνος  κέρδισε για χάρη του Προσκοπισμού άλλον έναν σημαντικό Κερκυραίο:

-------------

(*) Σημειώσεις του Σπύρου Μπάνου στον Λευτέρη. Μωραΐτη.

(**) Η βαθιά υπόληψη που είχε ο Αθηναγόρας στον Σπύρο Μπάνο μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του διαφαίνεται από τα πατριαρχικά γράμματα του προσωπικού αρχείου του Σπύρου Μπάνου.

 

τον Άγγελο Λαβράνο (*)˙ τεράστιας αξίας προσωπικότητα όχι μόνον για την καταγωγή, αλλά και για την λαμπρότητα του ανθρώπου. Ο Αγγελος Λαβράνος είχε γυρίσει πρόσφατα από ένα ταξίδι στην Ευρώπη, και μαγεύτηκε από  την ομορφιά της προσκοπικής ζωής τόσο, ώστε να θελήσει αμέσως να γίνει μέλος του Τοπικού Προσκοπικού Συνδέσμου Κερκύρας στις 24 Ιουνίου 1926 και να ξεκινήσει μια λαμπρή τροχιά στον πανελλήνιο προσκοπικό χώρο. Η συμμετοχή του Άγγελου Λαβράνου στα προσκοπικά με τον Τ.Π.Σ.Κ. άρχισε εδώ χάρις στον Μπάνο.

  Επειδή η συμπαράσταση των γυμνασίων της πόλεως αυτόν τον καιρό ήταν ανύπαρκτη, ο Αθηναγόρας αναδιοργάνωσε τον Τ.Π.Σ. φροντίζοντας να συμπεριλάβει σημαντικούς κερκυραίους, αλλά και καθηγητές. Με την αναδιοργάνωση, Πρόεδρος έγινε ο Μητροπολίτης Αθηναγόρας, Αντιπρόεδρος ο Γυμνασιάρχης του Α΄ Γυμνασίου Κ. Αράπης, Γραμματέας ο Τ. Καρβέλης, Ταμίας ο Α. Λαβράνος και Σύμβουλοι ο Γυμνασιάρχης του Β΄ Γυμνασίου Κ. Σάρρος, ο Χρ. Σκλαβενίτης και ο Τοπικός Έφορος ο Δ. Κόντης.

 

Αυτή τη χρονιά η ομάδα έκανε το πρώτο μεγάλο βήμα της, γνωρίζοντας την παρουσία της στον Εθνικό Προσκοπικό χώρο με ένα σημαντικό περιοδικό που συντάχθηκε  από τους προσκόπους και τον Αρχηγό της Ομάδας, κυκλοφόρησε με μεγάλη επιτυχία στην Κέρκυρα και τελικά διακινήθηκε σε όλη την Ελλάδα. Πρόκειται για το «Μηνιαίο Προσκοπικό Περιοδικό η Προσκοπική Ζωή».(*) που έδωσε την ευκαιρία στους προσκόπους της Ομάδας όχι μόνο να έχουν ένα δικό τους ενημερωτικό μέσο, που με αυτό να παρουσιάζουν στην κοινή γνώμη τις δραστηριότητες της Κίνησης, βρίσκοντας συνάμα διέξοδο στην θέληση να εκφραστούν δημόσια γι αυτά, αλλά με την άγρυπνη, μεθοδική παρακολούθηση του Αρχηγού να μαθαίνουν τι θα πει «είμαι συνεπής στις υποχρεώσεις μου».

Τα πρώτα δείγματα της θετικής δουλειάς της «Δευτέρας» είχαν φανεί από πολύ ενωρίς στις δημόσιες εμφανίσεις της. Εκείνα όμως που πείσανε και τον πιο επιφυλακτικό είναι οι επιτυχίες του καλοκαιριού του 1926 στην Αθήνα και του Σεπτέμβρη του 1927 στην Κέρκυρα. Η πρώτη επιτυχία είναι η άψογη συμμετοχή της ομάδος στην Πρώτη Πανελλήνια Συγκέντρωση στο Μαράσλειο της Αθήνας,

--------------

(*) Ο Άγγελος Ιωάννου Λαβράνος (1889 -1975) γεννήθηκε στην Κέρκυρα και ανήκε σε παληά αρχοντική οικογένεια που πολλά προσέφερε στις εθνικές υποθέσεις. Σπούδασε στην Σχολή Βλάχου στην Κέρκυρα, στην Ελβετία και στο Παρίσι Εμπορικές Επιστήμες. Υπηρέτησε ως λοχίας στους Βαλκανικούς και το 1914 γίνηκε αξιωματικός για τις υπηρεσίες του. Τιμήθηκε με τα μετάλλια των Εκστρατειών κατά της Τουρκίας 1912- 13, κατά της Βουλγαρίας 1913 . Ελαβε μέρος στη μάχη Κιλκίς-Λαχανά και για τον ηρωισμό του διαμνημονεύθηκε. Μετά την καταστροφή ζητούσε κάτι που θα υποσχόταν την ανασύνταξη των εθνικών κοινωνικών δυνάμεων. Αυτό το κάτι πίστεψε πως είναι ο Προσκοπισμός γι αυτό και μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του ήταν ο μοναδικός του σκοπός. Τόση ήταν η προσήλωσή του, ώστε ο Αντώνης Μπενάκης έλεγε γι αυτόν πως ήταν «ο Αληθινός Πρόσκοπος». Γίνηκε στις 23 Ιουνίου 1932 Τοπικός Έφορος, και την 1^η Ιανουαρίου 1937 Περιφερειακός Έφορος. Το Σ.Ε.Π. τον τίμησε: Με το Μετάλλιο Αξίας (1. Ιουνίου1939) και τον Αργυρό Φοίνικα (17.Ιουνίου 1960). Επίσης ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας τον τίμησε με το οφφίκιο του «Δεπουτάτου του Οικουμενικού Θρόνου» και το Εθνικό Βασιλικό Ιδρυμα με τον Χαλκούν Σταυρό της Φανέλλας του Στρατιώτου. Αποχωρώντας από Περιφ. Έφορος το 1961 και μέχρι το τέλος της ζωής του ήταν μέλος της Περιφ. Επιτρ. Προσκ. Κερκύρας. Η συμμετοχή του στις εθνικές πολεμικές περιπέτειες δεν σταματά στους Βαλκανικούς. Στρατεύτηκε στον Ελληνοϊταλικό και στην διάρκεια της κατοχής διώχτηκε και τελικά εξορίστηκε στην Πότζα της Ιταλίας. Έχει γράψει και έχει μεταφράσει πάμπολλα προσκοπικά κείμενα. Το ωραιότερο όμως προσκοπικό κείμενο που του αποδίδεται, επειδή συνήθιζε πάντα μ αυτό να κλείνει κάθε δράση, είναι ή Κερκυραϊκή Προσκοπική Προσευχή.Πέρα από τις ευθύνες του ως Περιφερειακός ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τον λυκοπουλισμό γι αυτό και το «Γερόλυκος» στον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό είναι τιμητικός τίτλος και ανήκει μονάχα σ΄ αυτόν, που έτσι ήθελε να τον προσφωνούν αλλά και έτσι όλοι τον ξέρουμε. Δίκαια λέγεται πως «στάθηκε ο Ιππότης του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού».

(*) Από τα σημαντικά έντυπα της εποχής, αξεπέραστο ακόμα για την αρτιότητα και τη συνέπειά του είναι το «Μηνιαίον  Προσκοπικόν  Περιοδικόν  Προσκοπική Ζωή της  Β΄ Ομάδος  Προσκόπων Κερκύρας» έτος Α αρ. φ. 1, Κέρκυρα 1^η Απριλίου 1926, Εργοστάσιον Εστία Κερκύρας).Συνεργάτες του υπήρξαν  ο Μητροπολίτης Κερκύρας Αθηναγόρας, ο Αρχηγός Σπ. Μπάνος, οι Ενομωτάρχες και υπενωμοτάρχες Μάριος Αγγελόπουλος ( ο ζωγράφος και  σκηνογράφος που στην αρχή σταδιοδρόμησε ως σκιτσογράφος σε αθηναϊκές εφημερίδες), ο Σπυρ. Βραχλιώτης, ο Κων. Σκλαβενίτης και ο Ι. Δεσύλλας. Ακόμα ο δάσκαλος και ποιητής Φραγκ. Τζίφρας, ο υπαρχηγός Ναυτοπροσκόπων  Κοκκινιάς Μ. Βελισσαρίου, (υπάρχει και ποίημά του «Στα Προσκοπάκια»), ο Τοπ. Έφ. Φλωρίνης Ν. Γρυπάρης ( με το ποίημά του « Στους Σφαγιασθέντες προσκόπους Αϊδινίου από την συλλογή του «Έκθεση»), ο Ρήγας Μπουσμπούλης  (Υπαρχηγός της 9^ης Ναυτοπροσκόπων Αθηνών), ο Σωκρ. Μαμάτης (της 3^ης ομάδος  Αλεξανδρείας), ο Δ. Περάκης (Αρχηγός των προσφύγων Προσκόπων ). Με μεταφράσεις ακόμα συνεργάστηκαν ο Α. Δετζώρτζης, ο Σπ. Μπάνος, ο Σ. Μεϊδάνης, ο Μ. Λέανδρος, ο Θ. Πεφάνης. Ανάμεσα στις συνεργασίες ξεχωρίζει κανείς τα Κερκυραϊκά Προσκοπικά Νέα αυτής της εποχής, λόγους του Β.Ρ. από τον  SCOUTER,  εγκύκλιους του του Γεν. Εφόρου Χρ. Μπρισιμιτζάκη και του Προέδρου του Δ.Σ. του Σ.Ε.Π. Ηλιάκη, γράμμα του κ. Μελά από την Ελβετία με ιδιαίτερη αξία για τον Προσκοπισμό, του Α. Μπενάκη, και σημαντικά κείμενα του Μητροπολίτη. Ενδιαφέρουσες επίσης είναι οι ανταποκρίσεις από την «Προσκοπική Ηχώ» του Καΐρου, από την ίδρυση και ορκωμοσία των Προσκόπων της Χίου, από την ζωή των συστημάτων της Χίου, Μυτιλήνης, Σύρου και των προσφύγων του Πειραιά, από την πρώτη πανελλήνια συγκέντρωση στο Μαράσλειο, από την «Προσκοπική Ιδέα» της Αχαιοηλίδας , από τον Αυγυπτιώτικο Ελληνισμό και τον Παρισινό Ελληνικό Προσκοπισμό. Σε ιδιαίτερη θέση πρέπει να αναφέρουμε τις ανταποκρίσεις για τους προσκόπους της Αλβανίας, της Βουλγαρίας και των προσφύγων Αρμενίων.( Σήμερα στο Αρχείο της Περ. Εφ. Προσκόπων Κερκύρας υπάρχουν μονάχα τα φύλλα μέχρι τον Νοέμβριο1928 οπότε για οικονομικούς λόγους  η ομάδα αναγκάστηκε να διακόψει την έκδοση.

-------------------------------

 2 με 7 Ιουλίου 1926 (*). Σ αυτήν την μεγάλη εκδρομή (η Ομάδα έλειψε 15 ημέρες) που είναι η πρώτη παρόμοιας διάρκειας, αποδείχτηκε η ποιότητά της αλλά και οι δυνατότητες του αρχηγού της.

  Η δεύτερη, που είναι και η χειροπιαστή επιβεβαίωση της πρώτης, γίνηκε στην διάρκεια των Παγκερκυραϊκών Αγώνων τον Σεπτέμβριο του 1927 στην Πάνω Πλατεία. Μέχρι τότε η ομάδα δεν λάβαινε μέρος ούτε στα ατομικά αγωνίσματα, αυτή όμως την φορά στο διάστημα από τα τελικά αγωνίσματα έως τον τερματισμό του Μαραθωνίου, ολόκληρη η ομάδα παρουσίασε μια σειρά από επιδείξεις που όπως μας πληροφορούν οι εφημερίδες της εποχής «εθαυμάσθησαν και εχειροκροτήθησαν ζωηρώς» τόσο από τους θεατές όσο κι από την επιτροπή των αγώνων γι αυτό αν και δεν είχε κάτι τέτοιο προβλεφθεί η Ομάδα βραβεύθηκε με το κύπελλο που προόριζαν για τον πολυνίκη αθλητή των αγώνων. Η βράβευση γίνηκε από τον Μητροπολίτη Αθηναγόρα που ήταν και Πρόεδρος της Επιτροπής με τα λόγια: «αποσπάσατε τα πλέον αυθόρμητα ειλικρινή και παρατεταμένα χειροκροτήματα του κοινού»(**) Από αυτή την επιτυχία ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός  βρήκε κι έναν άλλο δρόμο: τον ομαδικό αθλητισμό. Κι ήταν τόσο πετυχημένη  η προσπάθειά του σ΄ αυτόν ώστε τον Φεβρουάριο του 1930 η ποδοσφαιρική ομάδα των προσκόπων μαζί με τις δύο σημαντικές ποδοσφαιρικές ομάδες του «Άρη» και του «Ελλήσποντου» να αποτελέσουν την «Ποδοσφαιρική Ένωση Κερκύρας» και από

 

---------------------------

 (*) Ειδήσεις για την κατασκήνωση, το ταξίδι και τα παραλειπόμενά τους έχουν τα φύλλα 1^ης Ιουνίου 1926 και 1^ης Αυγούστου 1926 της «Προσκοπικής Ζωής».

(**) Από τις Σημειώσεις του Σπύρου Μπάνου στον Λευτέρη Μωραΐτη.

(**) Αυτή περίπου την εποχή η Ομάδα ύστερα από ενέργειες  του Μητροπολίτη στεγάζεται στον σημερινό ιστορικό πια χώρο. Η τελική παραχώρησις όμως γίνηκε με τον υπ.αριθ. 23988)1491)8.5.1931 έγγραφο του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων (Υπουργός ο Γ. Παπανδρέου).

τότε να διοργανώνουν κάθε χρόνο αγώνες ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος στην Κάτω Πλατεία, που έχουν μείνει ζωντανοί ακόμα στην Κερκυραϊκή μνήμη.

  Τις επιτυχίες και την χαρά της προσκοπικής ζωής ήρθε να διαταράξει τον Σεπτέμβρη του 1928 ένα τραγικό γεγονός. Ο θάνατος του καλού υπενωμοτάρχη Ιωάννη Μποτάρη. (*) την ώρα που κολυμπούσε στην Γαρίτσα. Είναι η πρώτη μα όχι δυστυχώς κι η τελευταία φορά, που η Ομάδα θα αντιμετωπίσει την συγκλονιστική στιγμή της ταφής αδελφού. Ακόμα είναι η πρώτη φορά που η ομάδα θα καταλάβει το μέγεθος της προσκοπικής αγάπης.  Όμως το δυστύχημα η ομάδα μπόρεσε να το ξεπεράσει και να συνεχίσει τη ζωή της.

  Με τη λήξη της θητείας του Τ.Π.Σ. ο Μητροπολίτης Αθηναγόρας με τον Μπάνο οργάνωσαν νέο,  με Πρόεδρο τον Αντώνιο Κογεβίνα, Γραμματέα τον Π. Κάρτερ, Ταμία τον Άγγελο Λαβράνο και Τοπικό Έφορο τον Δημ. Κόντη. Στο μεταξύ διάστημα από την ίδρυσή της μέχρι το 1932 η ομάδα είχε τόσο μεγαλώσει ώστε να έχει οκτώ ενωμοτίες. Με Αρχηγό τον Σπύρο Μπάνο και υπαρχηγούς στην αρχή τον Χρήστο Διονυσάτο και αργότερα τον Θεόδωρο Βραχλιώτη και τον Κωνσταντίνο Βιττούρη. Με τις οχτώ ενωμοτίες όμως δεν ήταν  δυνατό να γίνει σωστή δουλειά γι αυτό στις 4 Δεκεμβρίου 1932 η “Δευτέρα” χωρίστηκε σε δύο τμήματα. Στο 1ο και στο 2^ο. Στο βιβλίο «Ημερησίων Διαταγών» που υπάρχει στο Αρχείο της Περιφερειακής Εφορείας διαβάζουμε:

«4 Δεκεμβρίου 1932

Αι σχηματισθείσαι οκτώ ενωμοτίαι της ομάδος χωρίζονται από σήμερον εις δύο τμήματα έκαστον των οποίων θα διευθύνη ανά εις υπαρχηγός. Του πρώτου Τμήματος υπαρχηγός ορίζεται ο κ. Μπαμίχας Ευάγγελος ενωμοταρχεύοντες δε οι εξής: 1^ης Μηνάς Μπότος, 2ας Πιέρρης Χρήστος, 3^ης Ρώσσης Δημήτριος, 4^ης Σαββανής Αναστάσιος.

Του δευτέρου τμήματος υπαρχηγός ορίζεται ο κ. Δελλαπόρτας Χαράλαμπος ενωμοταρχεύοντες δε οι εξής:1^ης Λαβράνος Χριστόφορος, 2ας Μιχαηλίδης Ιωάννης, 3^ης Νικοκάβουρας Παναγιώτης, 4^ης Βαμβακάς Νικόλαος».

  Σχετικά μ αυτό το χωρισμό θα πρέπει να σημειώσουμε τα παρακάτω: Ακόμα δεν χωρίστηκε η «Δευτέρα» σε διαφορετικές ομάδες

------

(*) Νεκρολογία του στην «Προσκοπική Ηχώ» του Νοεμβρίου 1928.

 

αλλά για τεχνικούς λόγους, που τελικά θα οδηγήσουν στον χωρισμό, δυο «υπαρχηγεύοντες» ανάλαβαν από τέσσερις ενωμοτίες. Αυτή η συγκεντρωτική διοίκηση που χαρακτήριζε τον Αρχηγό Σπύρο Μπάνο σ όλη του σχεδόν την προσκοπική ζωή, δίνει μια ιδέα για τις κατοπινές άτυχες αντιδράσεις μικρών και μεγάλων βαθμοφόρων, που πολλές φορές σταθήκανε αιτίες για κινδύνους. Μοναδική εξαίρεση αυτού του τρόπου διοικήσεως, που πολύ δύσκολα αναγνώριζε βαθμοφόρους ακόμα και ενωμοτάρχες (το παρατηρεί άλλωστε ο καθένας με εκείνο το «ενωμοταρχεύοντες» και «υπαρχηγεύοντες» της Ημερήσιας Διαταγής) στάθηκε η ονομασία του Κωνσταντίνου Βιττούρη ως Αρχηγού της Ομάδας. Πέρα όμως και από αυτό, «Αρχηγός» έμεινε μόνο ο Μπάνος κι αυτό είναι που θα οδηγήσει στην κατοπινή συνήθεια ακόμα και ως Τοπικός Έφορος έτσι να προσφωνείται από τους παλαιούς του προσκόπους αλλά και από τους νέους, που τον γνώρισαν Τοπικό Έφορο. Ίσως να άλλαζαν τα πράγματα εάν τον Κωνσταντίνο  Βιττούρη δεν τον κρατούσαν  μακριά από την Κέρκυρα οι σπουδές του και η δουλειά του, και τον Ευάγγελο Μπαμίχα ο φόβος μήπως πιέζοντας τα πράγματα συμβούν δυσάρεστες καταστάσεις στην Κίνηση. Βέβαια με τα παραδείγματα των διαλυμένων πια ομάδων (της Πρώτης Προσκόπων και της Πρώτης Ναυτοπροσκόπων) ίσως δικαιολογημένα ο Μπάνος να είχε τον πρώτο καιρό γύρω του όλη την ομάδα, όμως τώρα πια είχε περάσει μια ολόκληρη προσκοπική γενιά από την κίνηση, πολύ προσεκτικά εκπαιδευμένη και δεν υπήρχαν, το λιγότερο, οι κίνδυνοι αυτοί, τουλάχιστον τόσο πολύ, όσο φοβόταν.

  Παρόλες όμως τις δυσκολίες η Ομάδα αυτό τον καιρό ζούσε ένα πραγματικά συναρπαστικό  προσκοπικό παιχνίδι. Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό αυτής της εποχής είναι η πραγματικά ζηλευτή πειθαρχία της. Όμως κι αυτό δεν γίνηκε χωρίς πόνους. Για να φανεί κάπως το κλίμα της εποχής αντιγράφουμε από το βιβλίο Ημερησίων Διαταγών:

  « 17 Σεπτεμβρίου 1931.

 Ετιμωρήθη δι αποβολής επί είκοσιν ημέρας εκ της Λέσχης λίαν επιεικώς ο πρόσκοπος Σπυρίδων  Φαναριώτης διότι εθορύβη φωνασκών άνωθεν της Λέσχης παρά την δοθείσαν διαταγήν υποπεσών δια δευτέραν φοράν εις το παράπτωμα τούτο. Ομοίως δια την αυτήν αιτίαν λίαν επιεικώς δι αποβολής επί δέκα ημέρας ο πρόσκοπος Παναγιώτης Νικοκάβουρας. Η ποινή του πρώτου λήγει τηςν 5^ην του προσεχούς Οκτωβρίου του δε δευτέρου της 25^ην Οκτωβρίου».

Και από το προσωπικό Αρχείο του Σπ. Μπάνου την παρακάτω επιστολή.

«Εν Κερκύρα τη 26^η Μαρτίου 1933.

Κύριε Αρχηγέ.

  Σπεύδω να σας εκφράσω τα εγκάρδια και ειλικρινή μου συγχαρητήρια  διά το ανδρικόν παράστημα και την τελειότητα μεθ΄ων  παρήλασαν χθες οι πρόσκοποι διεγείροντες τον θαυμασμόν της Κερκυραϊκής Κοινωνίας. Είμαι βέβαιος ότι η πρώτη αύτη εμφάνισις των Προσκόπων θα είναι χρησιμωτάτη δια τον Προσκοπισμόν εν Κερκύρα.

Δεχθήτε κ. Αρχηγέ την διαβεβαίωσιν της εκτιμήσεώς μου.

                                                                                                                                                                                          Α. ΚΟΓΕΒΙΝΑΣ» (*)

 

  Όλα αυτά θα πρέπει όμως να τα δούμε με την τότε αντίληψη για τον προσκοπισμό, την πειθαρχεία και τους τρόπους διοικήσεως και να μην παρασυρόμαστε από τα σημερινά δεδομένα, γιατί τότε κάνουμε λάθος εκτιμήσεις και οδηγούμαστε σε λάθος συμπεράσματα.Τα πράγματα άρχισαν να γίνονται ακόμα καλύτερα το 1933 όταν στην θέση του Δημητρίου Κόντη, που αποσύρθηκε στον Τοπικό Προσκοπικό Σύνδεσμο, έγινε Τοπικός Έφορος  ο Άγγελος Λαβράνος που είχε πια  μπει ολοκληρωτικά στην κίνηση, με ανεξάντλητη διάθεση και καινούργιες ιδέες.

  Από τις πρώτες ενέργειες του Άγγελου Λαβράνου ήταν να μεταφράσει, όσα μπορούσε περισσότερα προσκοπικά βοηθήματα, τόσο αυτός από τα Γαλλικά, όσο με την βοήθεια γλωσσομαθέστατου περίγυρού του από τα Αγγλικά. Ανάμεσα στα βιβλία που φρόντισε να μεταφραστούν ήταν  και το «Βιβλίων των Λυκοπούλων» του Μπέιντεν Πάουελ και της συνεργάτιδάς του Λαίδης Μπάρκλεϋ (**)

  Μ΄ αυτά τα βοηθήματα ο Άγγελος Λαβράνος  με την βοήθεια του Σπύρου Μπάνου οργάνωσε ξεχωριστό κλάδο από τις προσκοπικές ομάδες που ονόμασε «Αγέλη Λυκιδέων».

_______

(*) Ο Α. Λαβράνος υπήρξε πρόεδρος του Τ.Π.Σ. πολλές φορές.

(**) Αντίγραφο αυτού του βιβλίου είναι στο αρχείο της 1^ης Αγέλης Λυκοπούλων Τοπικής Εφορείας Προσκόπων Κερκύρας με τον  τίτλο : Σώμα Ελλήνων Προσκόπων. Σύστημα Λυκοπούλων 2^ας   Ομάδος Προσκόπων Κερκύρας. Το βιβλιάριον του Λυκοπούλου , Μετάφρασις του βιβλίου του λόρδου Μπέϊντεν Πάουελ εκ των Αγγλικών υπό της δεσποινίδος  Σεσίλ Μπάλμπης ευγενώς προσφερθείσης. Κέρκυρα Δεκέμβριος 1934. Ο Περιφερειακός Έφορος Α. Λαβράνος. Η  εγγραφή γίνηκε μετά το 1937, όταν  ο Λαβράνος ήταν πλέον Περιφερειακός Έφορος.

  (***)   Για τον Ελληνικό λυκοπουλισμό έχει γράψει ο μεγάλος λυκοπουλιστής Δήμος Σολομωνίδης στο αξεπέραστο βοήθημά του:

« Η Αγέλη και οι βαθμοφόροι της» (κεφ.XVII ΣΕΛ. 68-70). Μετά από αυτό η προσπάθειά μας δεν είναι να ζητήσουμε πρωτεία αλλά να βάλουμε τα πράγματα λίγο στην θέση τους αφού στις σελίδες που αναφέρουμε η συμβολή του Κερκυραϊκού λυκοπουλισμού στην αρχή και στην εξέλιξη της κίνησης αναφέρεται με την λιτή παρατήρηση: «…Εν τω μεταξύ το 1931-32 αρχίζει η κίνησης στην Αλεξάνδρεια και το 1933 στην Κέρκυρα».Όπως πρωτόπαμε, λοιπόν στο Κεφάλαιο « Η Πρώτη Εποχή (1914-15)- η εποχή του Βελανιδιού» στο διάστημα 1921-1925 στην «Πρώτη Ομάδα Προσκόπων Κερκύρας» (αρχηγός ο Κυριάκος Κάλος) υπήρχε χωριστό τμήμα για τα μικρότερα παιδιά που ονομαζότανε «η ομάδα των μικρών» χωρίς ιδιαίτερη εκπαίδευση ή πρόγραμμα και την αποτελούσαν μικρότερα παιδιά  που δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν την ομάδα και δυσκόλευαν το πρόγραμμα. Η ζωή της όμως δεν ήταν μεγάλη, καθώς ακολούθησε την τύχη του μεγαλύτερου τμήματος. Το θέμα ξαναφάνηκε αργότερα (γιατί ο Σπύρος Μπάνος δεν δέχτηκε ποτέ στην ομάδα του μικρά παιδιά) από τα μικρότερα αδέλφια προσκόπων αλλά και από την προβλεπτικότητα του Αγγελου Λαβράνου και την συμπαράσταση του Σπύρου Μπάνου .Αυτή τη φορά αντιμετωπίστηκε με προσοχή και σοβαρό προγραμματισμό.  Έτσι το 1933 ιδρύθηκε η «Αγέλη Λυκιδέων» χωρίς , όπως σημειώνει ο Μπάνος,  καμιά ιδέα από την υπόλοιπη Ελλάδα,  μοναχά με πληροφορίες από τα Αγγλικά και Γαλλικά βοηθήματα. Αντίθετα αργότερα, το 1934-35 όταν το Σ.Ε.Π. τύπωσε τον «Οργανισμό των Λυκοπούλων» ζήτησε στοιχεία από τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό, και από αυτόν πήρε ολόκληρη την σημερινή «Μεγάλη Κραυγή», που το ιστορικό της, όπως το παρέδωσε ο Σπ. Μπάνος, είναι το ακόλουθο: « Εις τας συγκεντρώσεις τα λυκόπουλα εκφωνούσαν αγγλιστί την κραυγή«AKEILA WILL ALWAYS DO OUR BEST» ευθύς ο Ακέλας τα ηρώτα: DYB-DYB-DYB (Συντομογραφικώς  DO YOUR BEST ) και εκείνα απήντων: «WILL DOB-DOB-DOB» (WILL DO OUR BEST).Επειδή η κραυγή εθεωρήθη ότι απάδει εις τα Ελληνόπουλα της Κερκύρας ο Σπ. Μπάνος μετέφρασε και απέδωσε εις την Ελληνικήν την κραυγήν κατ’ έννοιαν: «Ακέλα πάντα πρόθυμοι για το καλό»- «πάντα, πάντα, πάντα;» -- «Ναι πάντα, πάντα, πάντα)…Η κραυγή αύτη καθιερώθη  εις τον οργανισμόν των Λυκοπούλων του Σ.Ε.Π. αργότερα δι’ όλα τα Λυκόπουλα της Ελλάδος όταν το  Σ.Ε.Π. εζήτησεν  όλην την μεταφραστικήν  εργασίαν και παν σχετικό με τα λυκόπουλα προκειμένου να ιδρυθεί επισήμως ο λυκοπουλισμός εν Ελλάδι…» Μετά απ΄όλα αυτά θα πρέπει να αναθεωρηθούν μερικά σημεία από την καθιερωμένη σήμερα ιστορία του Ελληνικού Λυκοπουλισμού όχι μονάχα για χάρη του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού, αλλά και για χάρη της αλήθειας.

Επειδή δεν υπήρχε κανένα σχετικό βοήθημα, αποφασίστηκε η Αγέλη να έχει για στολή των «Λυκιδέων» της αυτή που φορούσαν τα λυκόπουλα της Γαλλίας, όπως ακριβώς εικονιζόταν σε γαλλικό «φιγουρίνι» ενός καταστήματος προσκοπικών ειδών, από όπου η ομάδα πρόσφατα είχε προμηθευτεί προσκοπικά είδη(*). Πρώτη Ακέλας της Αγέλης γίνηκε η Λία Ασπιώτη- Αργυρού και ως πρώτη φωλιά διαλέχτηκε η παλιά προσκοπική λέσχη της Ρολίνας, για τον πλούσιο σε βλάστηση χώρο της. Αν και η πρώτη εμφάνιση λυκιδέων  γίνηκε το Πάσχα 16 Απριλίου του 1933 στην Λιτανεία Αναστάσεως του Αγίου Σπυρίδωνα, η πρώτη εμφάνιση της Αγέλης γίνηκε αργότερα στις 21 Μαΐου 1934(*).

  Η ανάμιξη του Άγγελου Λαβράνου στα προσκοπικά, έγινε παράλληλα με τυχερές συμπτώσεις που βοήθησαν τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό στην ανάπτυξή του. Εκείνη που ξεχωρίζει προέρχεται από το αρχέτυπο, τον Αγγλικό Προσκοπισμό. Σε ολόκληρη την περίοδο του μεσοπολέμου,ο Αγγλικός Στόλος της Μεσογείου είχε ανάμεσα στα πληρώματά του και ομάδες παλαιών προσκόπων Rovers του κλάδου Deep  Sea Scouts). Με τις συχνές  επισκέψεις του στόλου στην Κέρκυρα, οι ομάδες ήρθαν σε επαφή με τις Κερκυραϊκές  και πολύ γρήγορα απέκτησαν μια οικειότητα μεταξύ τους. Πέρα από αυτά, εκείνο που μετράει ιδιαίτερα είναι η ανταλλαγή ιδεών και τεχνικών που επέτρεψαν στον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό να πλησιάσει περισσότερο τον Αγγλικό Προσκοπισμό και να διδαχθεί πολλά από τις πηγές του. Αυτή η επικοινωνία χαρακτήρισε ολόκληρη την προπολεμική προσκοπική ζωή στην Κέρκυρα με την δημιουργία νέων μεθόδων και την διάπλαση νέων αντιλήψεων για την κίνηση, που ξέφυγε από τα μέχρι στιγμής εθνικά δεδομένα και μπόρεσε με επιτυχία να πειραματιστεί και να αυτοδημιουργήσει.

__________

 

(*) Η στολή των Κερκυραϊκών Αγελών μέχρι το 1964,  όταν από τις ασφυκτικές  πιέσεις της Γενικής Εφορείας (ιδιαίτερα της Εφορείας Σχολών) αποφασίστηκε η σταδιακή αλλαγή των στολών (ολοκληρώθηκε μόλις το 1968 όταν ανέβηκαν και τα τελευταία λυκόπουλα) από το γαλλικό κλασσικό πρότυπο στο αγγλικό καθιερωμένο για λόγους ομοιομορφίας στον εθνικό χώρο ( η ιστορία κατά την γνώμη τους πρέπει να παραμερίζει μπροστά στην ομοιομορφία) ήσαν μπερές μπλε με λυκοκεφαλή, πανταλόνι κοντό μπλε με δερμάτινη προσκοπική ζώνη, κάλτσες μπλε με δυο κίτρινες οριζόντιες γραμμές στο μέρος που δίπλωναν, φούντες κίτρινες, χιτώνιο χακί και μαντήλι γαλάζιο με κορδέλα (από το 1963 και μετά) άσπρη για την 1η  Αγέλη, πράσινη για την 3η , κόκκινη για την 4η , βαθύτερη κόκκινη για την 5^η και κίτρινη για την 6^η.

(*) Το 1934 ο Α. Λαβράνος με την βοήθεια του Δ. Κόντη, έφερε από την Αγγλία το ωραιότατο τοτέμ  που σήμερα φυλάσσεται στα γραφεία της Τοπικής Εφορείας Κερκύρας. Είναι μια πολύ φυσική, κανονικών διαστάσεων, λυκοκεφαλή στηριγμένη πάνω σε κοντάρι, που έχει στην βάση της ξύλινο κρίκο για να συγκρατεί τις κορδέλες με τα ονόματα λυκοπούλων και την ημερομηνία που «άνοιξαν τα δυο τους μάτια». Πάνω στον κρίκο είναι γραμμένο: «Αγέλη Λυκοπούλων Συστήματος 2ας Ομάδος Προσκόπων Κερκύρας-Απρίλιος 1934». (Επίσημη ημερομηνία ιδρύσεως της Αγέλης έχουμε την 2α  Απριλίου 1934).

Παράλληλα με όλα αυτά, η προσκοπική καθημερινότητα είχε έναν δικό της ρυθμό αυτή την εποχή, γιατί τα αντικείμενά της απλώθηκαν σε κάθε τοπική δραστηριότητα με ιδιαίτερη προσοχή στην θρησκευτική, την κοινωνική και την αθλητική ζωή.

Έτσι η προσκοπική ποδοσφαιρική ομάδα (*) αντιμετώπισε τις ποδοσφαιρικές ομάδες του “ Άρη ", του “Ελλήσποντου”, της Μοίρας Γυμνασίων του Στόλου, της Στρατιωτικής Σχολής Υπαξιωματικών και της Αστυνομικής Σχολής, δίνοντας δείγματα όχι μόνο καλής αθλητικής δουλειάς, αλλά και άριστου αθλητικού πνεύματος, που κολακευτικότατα σχολιάστηκαν από την κοινωνία του τόπου.

Για να δώσουμε μια μικρή ιδέα των δραστηριοτήτων των τμημάτων τις ημέρες του Πάσχα, αντιγράφουμε εδώ από το «Βιβλίο Ημερολογίου» της 2ας ομάδος(**).

     «Μεγάλη Πέμπτη, 13 Απριλίου 1933. 

 Οι πρόσκοποι κατόπιν προσκλήσεως της Ιεράς Μητροπόλεως περιελθόντες τα παντοπωλεία περισυνέλεξαν διάφορα τρόφιμα υπέρ των πτωχών επί ταις εορταίς του Πάσχα.

       Μεγάλη Παρασκευή 14 Απριλίου 1933.

 Υπηρεσία ομάδος εν τω Μητροπολιτικώ Ναό (φρουρά) από 9^ης έως 7^ης μ.μ.(…) (***). Καθ’ ώραν 8 μ.μ. ολόκληρος η ομάς εκ 44 προσκόπων και 6 Rovers μετέβη εν τω Μητροπολιτικώ Ναώ όπου παρηκολούθησε την ακολουθίαν του Επιταφίου, περιφερθέντος  εντός του Ναού λόγω του βροχερού καιρού. Τον στολισμόν του Επιταφίου εξετέλεσαν οι Rovers Λινάρδος Σπυρίδων και Αρταβάνης Αχιλλεύς.(…).

      Μεγάλο Σάββατο 15 Απριλίου 1933.

Οι πρόσκοποι Μπάτσης Δ., Μπονάτης Γ., Γράσσης Ι., Γκίκας Δ., Μοντσενίγος Ι., Κωστακόντης  Σ., Κατόγλου Ι., Παπαδόπουλος Ε., Τσανταρίδης Γρ., Ζαγορίτης Σ., Ματαράγκας Κ. καθ΄ώραν 9 μ.μ. μεταβάντες εν τω Ιερώ Ναώ Αγίου Σπυρίδωνος εκράτησαν τον επιτάφιον και τον ουρανόν αυτού κατά την Λιτανείαν (…).

      Κυριακήν Πάσχα 16 Απριλίου 1933.

Καθ΄ώραν 10 ½  π.μ. η ομάς συμμετέσχε  εις την τελετήν περιφοράς της Αναστάσεως του Ναού του Αγίου Σπυρίδωνος. Συμμετέσχον 42 πρόσκοποι, 6 ROVERS και δύο Λυκιδείς.

  Μετά την τελετήν ελήφθη φωτογραφία εν τη Λέσχη και μετά ταύτα οι πρόσκοποι καθ΄ομίλους επεσκέφθησαν τους Στρατώνας του Παλαιού Φρουρίου της Στρατιωτικής Σχολής και του Τάγματος». 

_____________

(*) Η σύνθεσή της το 1933: Γράψας, Κατσαούνης, Μπαμίχας, Ιωαννίδης, Καυκαλούδης, Γκίκας, Μπότος, Τρέτσης, Δελλαπόρτας, Βραχλιώτης, Παπαδόπουλος, (Σαββανής).

(**) Υπάρχει στο Αρχείο της Περιφ. Εφορείας Προσκ. Κερκύρας.

(***) Ολόκληρο το πρόγραμμα της Φρουράς στον Επιτάφιο.

Αυτή τη χρονιά (1933), μια παρέα παιδιών θέλησε να δημιουργήσει δική της ομάδα ναυτοπροσκόπων. Για να ξεχωρίζουν από τα τμήματα της «Δευτέρας» θέλησαν να είναι η ομάδα τους σε χώρο έξω από το Προσκοπείο και ως καταλληλότερο διάλεξαν την Κόντρα Φόσσα(*).

Με πολύ διπλωματικότητα ο Άγγελος Λαβράνος με τον Σπύρο Μπάνο, πέτυχαν η ομάδα να ιδρυθεί και να στεγαστεί σε χώρο μέσα στο Προσκοπείο και όχι στον ανεξέλεγκτο χώρο της Κόντρα Φόσσας.Η ομάδα αυτή που ονομάστηκε «Ομάδα Ναυτοπροσκόπων Κερκύρας», δεν γίνηκε «Τρίτο» τμήμα της «Δευτέρας», αλλά έμεινε αυτοδιάθετη με επικεφαλής όχι «αρχηγεύοντα» υπαρχηγό όπως στα τμήματα 1^οκαι 2^ο της  «Δευτέρας», αλλά Αρχηγό, τον Κωνσταντίνο Βιττούρη. Η πρώτη εμφάνισή της γίνηκε στην παρέλαση της 21^ης  Μαΐου 1933 και αυτή μέχρι σήμερα θεωρούσαμε ως αρχή της, ενώ αντίθετα η ομάδα όπως πρωτόπαμε, ιδρύθηκε πολύ ενωρίτερα στις αρχές του 1933.

   Στην παρέλαση της 21^ης  Μαΐου 1933, έλαβε μέρος για πρώτη φορά και ένα άλλο σημαντικό προσκοπικό τμήμα. «Η Ομάδα των Οδηγών της Κερκύρας» με εικοσιμία οδηγούς. Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά,  μας κινεί το ενδιαφέρον αυτή η συνεργασία, γιατί βλέπουμε πως ύστερα από χρόνια «ανεξάρτητου προγράμματος» (όπως θα λέγαμε για να καλύψουμε την αμφίπλευρη αδιαφορία και έλλειψη συνεργασίας), τα δύο Σώματα προσπαθούν να έρθουν στο σημείο όπου ξεκίνησαν, στην αρμονική συνεργασία. Κι αυτό δεν είναι δύσκολο αφού γίνηκε  σε δυσκολότερα κοινωνικά χρόνια. Η αδελφική σχέση και η διάθεση υπάρχουν από παλιά. Στην Κέρκυρα  έφθασε στο σημείο η οδηγική ομάδα, ανεξάρτητη στο πρόγραμμά της, να υπολογίζεται στα δυναμολόγια της Τοπικής Εφορείας ως ξεχωριστό , δικό της όμως τμήμα, πενήντα χρόνια πριν .

_________________

(*)Η υγρή τάφρος που προστατεύει το Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας και από πολύ παλιά φιλοξενούσε τους ερασιτέχνες ψαράδες, σε μικρά παραπήγματα.

 

  Σύμφωνα με τις συνήθειες της εποχής, στις 24 Ιουλίου 1933, γίνηκε στην Προσκοπική Εστία η ορκομωσία της Οδηγικής Ομάδας με κάθε δυνατή προσκοπική λαμπρότητα. Στην τελετή εκτός από τις 30 Κερκυραίες οδηγούς με τις αρχηγούς τους Μαρί και Λία Ασπιώτη έλαβε μέρος ένα προσκοπικό τμήμα 25 προσκόπων με τον αρχηγό  Μπάνο και τον υπαρχηγό Ευάγγελο Μπαμίχα και ένα τμήμα οδηγών (20 άτομα) που είχαν έρθει από την Αθήνα με την κυρία Μελά (που εκπροσωπούσε το Διοικητικό Συμβούλιο του Σ.Ε.Ο.) , την αρχηγό Οικονομοπούλου και δύο υπαρχηγούς.

   Την τελετή αυτή παρακολούθησε ο Τοπικός Έφορος Άγγελος Λαβράνος, ο Δημήτριος Κόντης του Τ.Π.Σ. Κερκύρας, όλοι σχεδόν οι δημοσιογράφοι των Κερκυραϊκών Εφημερίδων και πλήθος κόσμου που είχε ασφυκτικά κατακλύσει τα γύρω από την Λέσχη κιγκλιδώματα. Μετά την ορκωμοσία  τα τρία τμήματα παρουσίασαν ένα πλούσιο, ευχάριστο, προσκοπικό πρόγραμμα.

     Το 1933 υπήρξε πραγματικά δημιουργική χρονιά γιατί από τότε άρχισαν να ξεδιαλέγονται ορισμένες ιδέες, οι περισσότερες του Σπύρου Μπάνου και να εφαρμόζονται δημιουργώντας έτσι έθιμα που τα περισσότερα έφτασαν μέχρι τις μέρες μας. Μια από αυτές τις συνήθειες ήταν «η γιορτή του Δένδρου της ομάδας», γιορτή χριστουγεννιάτικη που μέχρι τότε γινότανε με την καθοδήγηση του «Γενικού Αρχηγού των Ομάδων» Σπύρου Μπάνου.

 Από αυτή τη χρονιά όμως  τα πράγματα αλλάξανε γιατί ο  Μπάνος  άφησε την πρωτοβουλία για την οργάνωσή της στις Ενωμοτίες, που τελικά απέδειξαν πως είχαν τεράστιες δυνάμεις κι αυτό όχι μονάχα από την γοητεία της παραδοσιακής γιορτής και την καλή τους εκπαίδευση, αλλά και από το συναίσθημα της ανταπόκρισης στην εμπιστοσύνη που τους έδειξε ο Αρχηγός τους. Το «ημερολόγιο» αναφέρει ως ιδιαίτερα αξιόλογες τις προσπάθειες δύο ενωμοτιών:

Της 4^ης Ενωμοτίας  του 1^ου τμήματος , με Ενωμοταρχεύοντα τον  Αναστάσιο Σαββανή (οργάνωσαν ένα "Μπαζάρ") και της 1^ης Ενωμοτίας του 2^ου τμήματος, με Ενωμοταρχεύοντα τον Χριστόφορο  Λαβράνο (*). Η γιορτή  κρατήθηκε πολλά χρόνια μ΄αυτόν τον χαρακτήρα. Η συνέχειά της είναι σήμερα οι γιορτές της βασιλόπιττας που κάνουν κάθε σημερινό σύστημα ξεχωριστά. Άλλη συνήθεια που είχε και κοινωνικό αντίκτυπο, ήταν οι εκδρομές στο χώρο της σημερινής Δασιάς που μέχρι τότε ήταν άγνωστη ως παραθεριστική περιοχή και λεγόταν από τους χωριανούς “Καρδάς”.

 Πρώτοι οι πρόσκοποι ανακάλυψαν και διαφήμισαν την ομορφιά της κι ακόμη πρώτοι αυτοί την ονόμασαν «Δασιά», για την πλούσια βλάστησή της. Από τον κατασκηνωτικό χώρο της Δασιάς ξεκίνησε και μια άλλη συνήθεια: Η ανάβαση στο μοναστήρι “του υψηλού Παντοκράτορα”,  από τις ρομαντικότερες ίσως δράσεις του προπολεμικού κερκυραϊκού προσκοπισμού. Η δράση αυτή δεν είναι τυχαία.  Έχει τις ρίζες της στην πολύ απομακρυσμένη θρησκευτική παράδοση του τόπου και δεν θα πρέπει μονάχα να βλέπουμε την φυσική άσκηση αλλά, το κυριότερο, την ηθική αφού, μετά από τόση πεζοπορία  ακολουθούσε πάντα Θεία Λειτουργία στην μοναστηριακή εκκλησία.

 

 

 

   Η επόμενη χρονιά, το 1934, έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί στην παρέλαση της 21^ηςΜαΐου τα προσκοπικά τμήματα πήραν την εξαιρετική τιμητική θέση που σήμερα βαστούν στις παρατάξεις, ακριβώς πριν από την σημαία του ηρωικού “10^ου Πεζικού Συντάγματος”. Ίσως σήμερα αυτή η επιτυχία να μην φαίνεται έτσι όπως έχουμε πια συνηθίσει «στην θέση μας». Θα έπρεπε όμως να μάθουμε πως μέχρι να φτάσουν εδώ οι πρόσκοποι ξεκίνησαν από της αρχή της παρατάξεως πριν και από τα σχολειά στοιχειώδους εκπαίδευσης. Η επιτυχία αυτή συμπληρώνεται από την εμφάνιση για πρώτη φορά της Αγέλης των Λυκιδέων, με πραγματικά αξιοθαύμαστο παράστημα. Πιστεύουμε πως αξίζει να αντιγράψουμε από το «ημερολόγιο της 2ας» την παράταξη σε αυτήν την ιστορική παρέλαση.

__________

(*) Αξίζει να παρατηρήσουμε εδώ πως οι ενωμοτίες και στα δύο τμήματα δεν ξεχώριζαν μονάχα από ονόματα ζώων ( Ελάφια, Λέοντες, Λύκοι, Κάστορες (Ίπποι από το 1932), Τίγρεις, Σκύλοι, Περιστέρια, Όφεις), αλλά και με αρίθμηση 1,2,3,4, του 1^ου τμήματος και 1,2,3,4, του 2^ου τμήματος. Αυτό κράτησε, όπως τουλάχιστον φαίνεται από τα βιβλία του Αρχείου της Π.Ε., μέχρι το 1934. Αντίθετα η ομάδα των Ναυτοπροσκόπων ξεχωρίζει με τις 4 ενωμοτίες της, Α) Μηχανικών, Β) Σηματωρών, Γ) Αρμενιστών, Δ) Α! Βοηθειών. Αυτή όμως η  πρώτη διάκριση δεν κράτησε μετά το 1934.

   «21 Μαΐου 1931…………………………………………………………

 Παρήλασαν…

 1^ον) Δεκαεννέα Λυκιδείς υπό την αρχηγείαν του προσκόπου Ιωάννου Γράσση.

 2^ον) Επτά σαλπιγκταί και δύο τυμπανισταί υπό τον υπαρχηγόν Ευάγγελον Μπαμίχαν εκ των οποίων οι 4 εκ των Rovers.

 3^ον) Τριάκοντα επτά οδηγοί υπό τας υπαρχηγούς δεσποινίδας Λίας Ασπιώτη και Β. Μουρίκη.

 4^ον)  Οι υπολοιπόμενοι τρεις εκ των Rovers.

 5^ον) Δέκα ποδηλατισταί επί των ποδηλάτων τους.

 6^ον) Δεκαεπτά ναυτοπρόσκοποι υπό τον αρχηγόν  κ .Κ. Βιττούρη.

 7^ον) Έξ σηματοδόται φέροντες τον κλωβόν 40 περιστερών (…τας οποίας άφησαν ελευθέρας προ των επισήμων)υπό τον Υπαρχηγό  κ. Χαρ. Δελλαπόρταν, ήτοι εν συνόλω η δύναμης του Σώματος ανήρχετο εις 136»(*).

 

 

   Το σημαντικό όμως σε αυτή τη χρονιά γίνηκε το απόγευμα της Κυριακής 3 Ιουνίου 1934,  όταν στην Κάτω Πλατεία, με κάθε μεγαλοπρέπεια γίνηκε η παράδοση της σημαίας της Περιφέρειας, που δώρισε ο Τοπ. Προσκ. Σύνδεσμος, από τον Φρούραρχο Συνταγματάρχη Σταμάτιο Χυτήρη. Στην παράταξη, εκτός από τον Σημαιοφόρο υπαρχηγό Χαράλαμπο Δελλαπόρτα και τους παραστάτες Σπυρίδωνα Λινάρδο, Αναστάσιο Γκιτσιάλη, Γεώργιο Δημησιάνο , Αχιλλέα Αρταβάνη, Δημήτριο Ντότσικα, τα τρία προσκοπικά τμήματα, την Αγέλη Λυκιδέων και την ομάδα των Οδηγών έλαβαν μέρος, Στρατιωτικό Τμήμα για να αποδώσει τιμές και η Φιλαρμονική Εταιρία «Άγιος Σπυρίδων». Αυτή η πραγματικά συγκινητική γιορτή είναι ίσως από τους σημαντικότερους σταθμούς  στην ιστορία  του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού. Πολλές τελετές γίνηκαν μέχρι σήμερα, αυτήν όμως θα πρέπει να θεωρούμε την πλέον αξιομνημόνευτη

 Στις 30 Ιουνίου 1934 ο Αρχηγός Κωνσταντίνος Βιττούρης με αντιπροσωπεία προσκόπων και ναυτοπροσκόπων και με τα μέλη του Τ.Π.Σ. Δ. Κογεβίνα και Δ. Μπούα, υποδέχθηκαν ομάδα 33 Τσεχοσλοβάκων προσκόπων  με τον Αρχηγό τους  Vesely. Η αντιπροσωπευτική αυτή ομάδα είχε ειδικά διαλεχτεί ανάμεσα σε εκείνους  τους προσκόπους που γνώριζαν γαλλικά ή αγγλικά˙  γιατί εκτός από την φιλοξενία και την γνωριμία με την Κέρκυρα, είχε την υποχρέωση να είναι μαζί τους και στην κατασκήνωσή τους από τις 2 Ιουλίου μέχρι 8 Ιουλίου στην Παλαιοκαστρίτσα.

______________

(*) Γι΄ άλλη μια φορά, παρατηρούμε πως αριθμεί και τις οδηγούς.

  Την Ελληνο-Τσεχοσλοβάκικη  κατασκήνωση ήρθε να συμπληρώσει το Σαββατοκύριακο 7-8 Ιουλίου ολόκληρη η Εφορεία με 75 προσκόπους και ναυτοπροσκόπους.

   Στις 9 Ιουλίου, 25 Τσεχοσλοβάκοι με τον αρχηγό τους, έφυγαν για την Αθήνα αφήνοντας μία Ενωμοτία που με τους προσκόπους Διομήδη Μπαμίχα, Φωκίωνα Μπαμίχα και Σπυρίδωνα Μοντσενίγο, κατασκήνωσαν στην Δασιά μέχρι την επιστροφή της ομάδας στις 15 Ιουλίου, οπότε αφού κατασκήνωσαν άλλες δύο ημέρες εκεί, επέστρεψαν στην πόλη, όπου το βράδυ 17 Ιουλίου 1934, οι κερκυραίοι πρόσκοποι τους δεξιώθηκαν στον Φοίνικα.

   Την άλλη μέρα, 18 Ιουλίου, 3 το μεσημέρι, οι κερκυραϊκές ομάδες κι η Τσεχοσλοβάκικη  παρατάχθηκαν στην στήλη των πεσόντων και εκεί οι φιλοξενούμενοι κατέθεσαν στεφάνι, πριν την αναχώρησή τους. Μετά την τελετή, ολόκληρη η δύναμη παρέμεινε στην προκυμαία μέχρι που το ατμόπλοιο απομακρύνθηκε αρκετά ώστε να μην ακούγονται οι χαιρετισμοί κι από τα τις δύο πλευρές.(*)

Σχετική με την φιλοξενία των Τσεχοσλοβάκων, είναι η Ημερήσια Διαταγή της 12^ης Ιουλίου 1934 όπου συναντιέται: «Ευαρέσκεια του Τοπικού Εφόρου εις τον Αρχηγόν κ. Κων. Βιττούρη και τον παλαιόν πρόσκοπον (Rover) κ. Κων. Βάρθην δια τας παρασχεθείσας πολυτίμους υπηρεσίας κατά την διάρκειαν της κοινής αυτής κατασκηνώσεως μετά των Τσεχοσλοβάκων προσκόπων. Ομοίως εις τους προσκόπους  Φωκίωνα Μπαμίχα, Διομήδην  Μπαμίχα και Σπυρίδωνα Μοντσενίγον και τους ναυτοπροσκόπους  Κωνσταντίνον  Τόγιαν και Αλέξανδρον Κογεβίναν διά την προθυμίαν μεθ΄ ης κατά την διάρκειαν της κατασκηνώσεως περιποιήθησαν τους φιλοξενούμενους Τσεχοσλοβάκους Προσκόπους και την πειθαρχείαν και εργατικότητα ην κατά το διάστημα τούτο επιδείξαντο».

Αν και η επίσκεψη των Τσεχοσλοβάκων άφησε αυτές τις όμορφες αναμνήσεις, άλλοι ήταν οι συχνότεροι επισκέπτες των Κερκυραϊκών προσκοπικών δράσεων.

_______________

(*) Από την επίσκεψη των Τσεχοσλοβάκων διασώζεται ως μοναδικό ενθύμιο, ένα κρυστάλλινο κύπελλο, πραγματικός θησαυρός, που φυλάσεται στην 1^η Ομάδα Προσκόπων. Έχει ύψος 40 εκατ. Και στην όψη του είναι γραμμένα στα Γαλλικά:

AUX  CHERS FRERES

SCOUTS GRECS

DU 45em GROUPE

DES SCOUTS

TCHECOSLOVAGUES

‘ A PRAGUE

Ήταν οι Rovers- Deep Sea Scouts του Αγγλικού Στόλου. Ιδιαίτερα ένας από αυτούς, ο αρχηγός τους, Αγγλικανός Ιερέας Charles Paton  δεν άφηνε καμιά ευκαιρία που να μη συναντούσε τα προσκοπικά τμήματα του τόπου. Και δεν ήταν κάποιος τυχαίος. Ήταν άνθρωπος πολυμαθέστατος, με μεγάλο κύρος στον Αγγλικό Στόλο της Μεσογείου και με σπουδαία προσκοπική κατάρτιση. Όσοι τον θυμούνται από τους παλιούς, ομολογούν πως είχε έναν δικό του τρόπο να σε πείθει, να σε συγκλονίζει. Αγάπησε ιδιαίτερα τον κερκυραϊκό προσκοπισμό και συνδέθηκε μαζί του, όχι μονάχα για τη σωστή προσκοπική δουλειά που φαινόταν εκεί, αλλά και από την λάμψη των αρχηγών του κερκυραϊκού προσκοπισμού που πραγματικά ήξεραν να κερδίζουν φίλους.

    Αυτός ο Αγγλικανός Ιερέας έσπειρε στην Κέρκυρα τον σπόρο του ανιχνευτισμού με δύο τρόπους: Πρώτα με τους εξαιρετικά αγαπημένους και πειθαρχημένους Rovers του ( ο Έφορος Σπυρος Λινάρδος θυμάται σημαιοφόρο Rover να αρχηγεύει σε αξιωματικούς ανωτέρούς του και ναύτες. Που; Στο παραδοσιακό Αγγλικό Βασιλικό Ναυτικό του μεσοπολέμου) και ύστερα με το βάπτισμα σε Rover , σύμφωνα με το εγγλέζικο τυπικό, των αξιολογότερων βαθμοφόρων της κίνησης.

 Έτσι, μετά από αυτά, ο δημιουργικός  Άγγ. Λαβράνος με την βοήθεια του Σπ. Μπάνου, αποφάσισαν να οργανώσουν ειδικές Ενωμοτίες  για μεγάλους προσκόπους που ονόμασαν “Ρόβερς” και άλλες για “δόκιμους Ρόβερς” σύμφωνα πάντα με το Αγγλικό σύστημα. Για να ξεχωρίζουν από τις προσκοπικές ενωμοτίες, τις ονόμασαν «περιπόλους».Την 5^η Ιουλίου 1934 και ύστερα από μεγάλη προετοιμασία, ο Τοπικός Έφορος Σπυρ. Μπάνος (*) ανακοίνωσε:

  «Πας εκ των ήδη εγγεγραμμένων εις την ομάδα προσκόπων επιθυμών να τοποθετηθεις τους Rovers πρέπει να έχει ήδη συμπληρώσει το 18^ον έτος της ηλικίας του, θα εγγραφή δε ως μαθητευόμενος Ρόβερ μετά την πρώτην του προσεχούς Ιανουαρίου 1935, υπό τον όρον ότι κατά το χρονικόν διάστημα μέχρι της ημέρας εκείνης θα επιδείξη  άμεμπτον και υποδειγματικήν διαγωγήν ως πρόσκοπος, μη έχει δε υποπέσει από σήμερον και μέχρι τότε εις παράπτωμα».

Τον ίδιο καιρό γίνηκαν και μερικές αλλαγές στα τμήματα γιατί στις 12 Ιουλίου 1934 έφυγε από την Κέρκυρα ο Αρχηγός Κωνσταντίνος Βιττούρης για σπουδές και τον αντικατέστησε στην ομάδα ναυτοπροσκόπων ο υπαρχηγός Χαράλαμπος Δελλαπόρτας με βοηθό  υπαρχηγεύοντα τον Σπύρo Λινάρδο.

------------------

(*) Την 1η Ιανουαρίου 1934 ο Άγγ. Λαβράνος έγινε Περιφερειακός Εφορος . και ο Σπ. Μπάνος Τοπικός Εφορος

Στο δεύτερο τμήμα της 2ας, αρχηγός γίνηκε ο υπαρχηγός Αναστάσιος Γκιτσιάλης.

Για να καταλάβουμε όμως την στάθμη της προσκοπικής εκπαίδευσης, αξίζει να αναφερθούμε εδώ  σε μια φθινοπωρινή εκδρομή (Σαββατοκύριακο 22-23 Σεπτεμβρίου 1934).

   «Εκδρομή διανυκτερεύσεως εις Δασιάν διά  βενζινοπλοίου. Αναχώρησις του βενζινοπλοίου ώρα 4 ½ μ.μ. με καιρόν Β.Δ. βροχερόν εκ της αποβάθρας Καφέ Γυαλί λόγω θαλασσοταραχής. Άφιξις εις Δασιάν ώρα 5.10’. Διανυκτέρευσις εις οίκημα κτήματος κ. Πιέρρη χρησιμεύοντος ως αχυρώνος. Συμμετέσχον εις την εκδρομήν διανυκτερεύσεως ο Αρχηγός Σπ. Μπάνος, ο υπαρχηγός Ευάγ. Μπαμίχας, οι Ρόβερς Σπ. Λινάρδος και Δ. Ντότσικας,  Δεκαεξ πρόσκοποι και δεκατέσσαρες ναυτοπρόσκοποι.

   Την πρωΐαν της Κυριακής ο υπαρχηγεύων του ΙΙου τμήμ. κ.Γκιτσιάλης Αναστάσιος, επικεφαλής είκοσι τεσσάρων προσκόπων εκ των μη συμμετασχόντων της εκδρομής, αντιπροσώπευσεν το Σώμα εις την τελετήν της ορκωμοσίας των νεοκαταταγέντων εις την ενταύθα Σχολήν Εφέδρων Αξιωματικών, καθ’ ην έλαβεν χώραν μετά την γενομένην  παράταξιν και παρέλασις. Μεθ’ ο, καθ’ ώραν 12,  ο αυτός υπαρχηγός μετά 16 προσκόπων ήλθεν δια του βενζινοπλοίου εις Δασιάν, όπου οι εκδρομείς, επιστρέψαντες μετά τούτων το βράδι. Εκκίνησις προς επιστροφήν του βενζινοπλοίου εκ Δασιάς ώρα7. Άφιξις εις Λέσχην ώρα 7.50».

   Μέσα στην προετοιμασία όλων των μεγάλων για να γίνουν ρόβερς ήρθε ένα αναπάντεχο κακό να παγώσει κάθε κίνηση. Πέθανε στην Ελβετία, όπου σπούδαζε ο παλαιός ενωμοτάρχης Δημήτριος Ανεμογιάννης. Στην κηδεία του την Δευτέρα 15 Νοεμβρίου 1934 έλαβαν μέρος όλες οι ομάδες και το φέρετρό του σήκωσαν οι ρόβερς Ευάγ. Μπαμίχας, Σπ. Λινάρδος, Γ. Δημησιάνος και ο Δημ. Καυκαλούδης.

    Αλλά η  προσκοπική ζωή “τραβά την ανηφόρα της”. Έτσι η πικρή ανάμνηση ξεπεράστηκε και το πρόγραμμα ξαναμπήκε στο κανάλι του. Με μικρή καθυστέρηση, την Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 1935 έγινε η τελετή της περιβολής των Ρόβερς . Στο ημερολόγιο είναι καταχωρημένη αυτή η άγνωστη σήμερα τελετή κι αξίζει να την μεταφέρουμε εδώ:

«....μετά τον εκκλησιασμόν των προσκόπων εν στολή εις την εκκλησίαν του Αγίου Σπυρίδωνος εγένετο εν τη λέσχη η τελετή του βαπτίσματος των Ρόβερς Προσκό-

πων

Παρετάχθησαν οι τρεις ομάδες εν στολή εντός της Λέσχης ένθα εγένετο η τελετή του βαπτίσματος των παραταχθέντων εννέα Ρόβερς κατά το σύστημα των Άγγλων Ρόβερς(*).

   Παρέστη το Διοικ. Συμβούλιον του Τ.Π.Σ. εκ των κ.κ. Α. Κογεβίνα, Δ. Κόντη, Π. Κάρτερ, Σ. Δεδοπούλου, Α. Βλάχου, Γ. Καλογεροπούλου, Μ. Μωραΐτη και Α. Κασφίκη, ωσαύτως ο Περιφερειακός Έφορος κ. Α. Λαβράνος εν στολή.

  Ο Μουσικοδιδάσκαλος κ. Άριστος Μοναστηριώτης διηύθυνε, συνοδεία αρμονίου, την χορωδία των προσκόπων(**). Η τελετή αρχίσασα καθ’ ώραν 12ην έληξε την 13ην ».

Το 1935 έχει μια ιδιαίτερη αξία για την ζωή των ομάδων, αφού, επιτέλους αποφασίστηκε τα τμήματα να ξεχωρίσουν και να γίνουν αυτόνομες ομάδες. Έτσι το 1^ο τμήμα της 2ας ομάδος ονομάστηκε1^η Ομάδα Προσκόπων (με αρχηγό τον Ευάγγελο Μπαμίχα) και το 2^ο τμήμα, 3^η ομάδα Προσκόπων (με αρχηγό τον

_________________________

(*) Από τον « ανακεφαλαιωτικό πίνακα δράσεων» του 1935, γνωρίζουμε πως αυτή την χρονιά στην κίνηση υπάρχουν: 9 Ρόβερς: Α. Λαβράνος, Σπ. Μπάνος, Ευάγ. Μπαμίχας, Χαρ. Δελλαπόρτας, Αναστ. Γκιτσιάλης, Σπ. Λινάρδος, Αχ. Αρταβάνης, Δημ. Καυκαλούδης, Δημ. Ντότσικας, και 5 Δόκιμοι  Ρόβερς:  Αναστ. Σαββανής, Δημ. Ρώσσης, Γεώργ. Μπονάτης, Μηνάς Μπότος, Ιω. Μιχαηλίδης.

   (*) Είναι η πρώτη φορά που αναφέρεται εδώ η περίφημη αργότερα Κερκυραϊκή προσκοπική χορωδία. Απ΄αυτή την εκδήλωση αρχίζει η προσφορά της στον τόπο που θα φτάσει να είναι η «καλλίτερη παιδική χορωδία που είχε ποτέ η Κέρκυρα” (σύμφωνα με την παρατήρηση του Αν. Σαββανή). Ξεκινώντας από εδώ, η χορωδία θα φτάσει στο γυναικωνίτη του Αγίου Σπυρίδωνα και στα μικρόφωνα του Ραδιοφωνικού Σταθμού Ενόπλων Δυνάμεων Αθηνών. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως αν και ο Άριστος Μοναστηριώτης παρουσιάζεται συνεχώς ως η ψυχή της χορωδίας, στην πραγματικότητα, η ιδέα, η δημιουργία και η συντήρησή της, οφείλεται στον Σπύρο Μπάνο. Κι αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από το ότι μετά τον θάνατο του Μοναστηριώτη η χορωδία συνέχισε τη ζωή της κάτω από την καθοδήγηση του Μπάνου. Βέβαια, η συμβολή του Μοναστηριώτη είναι τεράστια, αφού όχι μονάχα δίδαξε την χορωδία και την διηύθυνε, αλλά και έγραψε για χάρη της λειτουργία και εκκλησιαστικούς ύμνους που αποτελούν σπουδαία μνημεία της Ελληνικής Εκκλησιαστικής (Ευρωπαϊκής) Μουσικής και είναι σε όλους πια γνωστό πως ο μεγάλος μουσικοδιδάσκαλος έδωσε τα καλύτερα του έργα σ’ αυτήν. Όμως δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται η συμβολή του Μπάνου που πολέμησε γι’ αυτήν και που αφοσιώθηκε σε βαθμό να διαβάζει κάθε μέρα μουσική. Από αυτή τη συνεργασία ο  Μπάνος έγραψε δύο πολύ σημαντικά προσκοπικά τραγούδια: «Τους Κερκυραίους προσκόπους» (που έχει πια καθιερωθεί να λέγεται «ο Κερκυραϊκός») και το «Στον Έλληνα Πρόσκοπο» (πιο γνωστό σαν «εξαπτέρυγο»).

Στο παράρτημα υπάρχουν τα δύο τραγούδια και φωτογραφία του ειδικού σήματος που φορούσαν οι πρόσκοποι της χορωδίας πάνω από την δεξιά τσέπη του χιτωνίου τους.

 Αναστάσιο Γκιτσιάλη). Η ομάδα των Ναυτοπροσκόπων ονομάστηκε   4^η ομάδα Ναυτοπροσκόπων (με αρχηγό τον Χαράλαμπο Δελλαπόρτα).  Η «Δεύτερη Ομάδα» έμεινε για πάντα η αγέραστη μητέρα όλων των ομάδων και αποφασίστηκε να μην ξαναϊδρυθεί πια. Όλα της τα βιβλία φυλάχθηκαν από τότε στο Αρχείο της Τοπικής Εφορείας και κάθε μία από τις ομάδες άνοιξε καινούργια σαν να είχε ιδρυθεί εκείνη τη χρονιά. Αυτός είναι λοιπόν ο δικαιολογητικός λόγος που οι τρεις παλιές ομάδες έχουν χρονολογίες ιδρύσεως διαφορετικές από ότι ο καθένας πιστεύει ότι θα πρέπει να είχαν.

   Το 1935 είναι ακόμη σημαντικό και για το τοπικό τμήμα του Σ.Ε.Ο. αφού στην παρέλαση της 21^ης Μαΐου, για πρώτη φορά, παρουσιάστηκε ένα σμήνος με 13 «πουλιά». Από τα πρώτα ίσως σμήνη του "Κλάδου Πουλιών" σε ολόκληρη την Ελλάδα(*).

 

Η χρονιά αυτή έχει στο τέλος της μια ακόμα σημαντική καθοριστική δράση. Όλα αυτά τα χρόνια, κάθε Νοέμβριο μήνα, είχε καθιερωθεί να γίνεται μια μεγάλη επίδειξη- επιθεώρηση των ομάδων στο Mon Repos. Την επίδειξη αυτής της χρονιάς (17 Νοεμβρίου 1935), παρακολούθησαν μαζί με τον Περιφερειακό Έφορο, ολόκληρος ο Τ.Π. Σύνδεσμος και ο Φρούραρχος Συνταγματάρχης Στ. Χυτήρης, οι οποίοι τόσο ενθουσιάστηκαν από την απόδοση των ομάδων, ώστε μετά την παρέλαση (που γίνηκε μπροστά στο κέντρο «Βασίλη», ζήτησαν οι επιδείξεις αυτές να γίνονται στην Κάτω Πλατεία «για να δίνεται η ευκαιρία σε όλους τους Κερκυραίους να καμαρώνουν τα παιδιά τους(**).

Το 1936 είναι μια αξιόλογη χρονιά για τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό όχι μονάχα για το προσεγμένο πρόγραμμά του, αλλά και για τις δημόσιες εμφανίσεις του. Στις Απόκριες (ιδιαίτερα την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου) μεγάλη ομάδα μεταμφιεσμένων προσκόπων (24 άτομα) με τον αρχηγό Σπ. Μπάνο, αναστάτωσε ολόκληρη την πόλη πριν καταλήξει στον χορό του Γυμναστικού Συλλόγου(***) που έδωσε δείγματα ατελείωτου κεφιού και πειθαρχημένου συνόλου.

__________________________

(*) Ημερολόγιο Δράσεων Τοπ. Έφ. Προσκ. Κερκύρας, ημερ. 21.5.1935.

(**) Από τις σημειώσεις του Σπ. Μπάνου στον Λευτέρη Μωραΐτη.

(***) Αυτή η συνήθεια κρατιέται έως σήμερα. Κρατήθηκε ακόμη και στα χρόνια που το Κερκυραϊκό Καρναβάλι περνούσε αφρόντιστο, ανοργάνωτο. Και δεν ήταν μόνο η αγάπη των Κερκυραίων για το καρναβαλίστικο ξεφάντωμα, όσο ήταν η αγάπη για την συνήθεια.

Λίγο αργότερα στην παρέλαση της 25^ης Μαρτίου η σημαία του ηρωικού 10^ου Πεζικού Συντάγματος, είχε ανάμεσα στους παραστάτες της και δύο δόκιμους Ρόβερς  προσκόπους, τιμή που δεν γνωρίζουμε αν έχει ξαναγίνει σε πανελλήνια οργάνωση. (Σ’ αυτή την παρέλαση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά η Οδηγική Ομάδα των Παξών με 12 οδηγούς).Κι ακόμα στον εορτασμό της Ενώσεως (21 Μαίου1936) λίγο πριν από την παρέλαση στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου του Παλαιού Φρουρίου, επιθεώρησαν τα οδηγικά  (οδηγοί 43,  Έφορος κ. Σανσών,  Αρχηγός Μαρί Ασπιώτη) και προσκοπικά τμήματα (Ρόβερς 7,  δόκιμοι Ρόβερς 5,  1^η Ομάδα Πρόσκοποι 25,   3^η Ομάδα Πρόσκοποι 24,  4^η Ομάδα Ναυτοπρόσκοποι 28, Αγέλη 22 Λυκόπουλα (*), δικαιολογημένοι απόντες 13) , ο Διάδοχος Παύλος,  συνοδευόμενος από τον  Αντιστράτηγο Χαρίλαο Παναγιωτάκο, τον  Υποστράτηγο Παπανικολάου, τον  Γενικό Έφορο Λεωνίδα Πτέρη και τον  Περιφερειακό Έφορο  Άγγελο Λαβράνο. (**) Οι παλαιότεροι λένε πως τόσο ενθουσιάστηκε ο Διάδοχος από την εμφάνιση των οδηγών και των προσκόπων ώστε γυρίζοντας στον Γενικό Έφορο είπε: «Αυτοί φίλε μου έβαλαν σ’ εμάς στην Αθήνα τα γυαλιά». Όπως και να έχει το πράγμα όμως, θα πρέπει να σημειώσουμε, πως αυτή η πρώτη γνωριμία έκανε τον Διάδοχο Παύλο να θελήσει να έχει μια στενότερη  επαφή με τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό. Πράγμα που γίνηκε το Σαββατοκύριακο 11 με 12 Ιουνίου του 1936, όταν οι ομάδες κατασκήνωσαν στο Μπαρμπάτι με σκοπό να ανεβούν ξημερώματα στον Παντοκράτορα. Στην εκδρομή αυτή ζήτησε να λάβει μέρος κι ο Διάδοχος με 8 παλαιούς προσκόπους(***) αξιωματικούς του Στόλου,  που εκείνες τις ημέρες ναυλοχούσε στην Κέρκυρα. Έτσι, το βράδυ του Σαββάτου στις 2 οι κερκυραίοι πρόσκοποι άναψαν μια μεγάλη φωτιά στην παραλία και οδηγημένοι από αυτήν στις 3 ήρθαν με την άκατο του “Αβέρωφ” οι φιλοξενούμενοι, που αφού επιθεώρησαν την κατασκήνωση άρχισαν στις 3.05 την πεζοπορία με 50 από τους 65 κατασκηνωτές. Στις έξι το πρωί έφτασαν στον Παντοκράτορα , όπου μετά

-------------------

(*)Από τότε για πρώτη φορά η Αγέλη αναφέρεται σαν «Αγέλη Λυκοπούλων» αφού το Σ.Ε.Π. έχει πια εκδόσει τον γνωστό «Οργανισμό Λυκοπούλων».

(**) (Σημειώσεις του Σπ. Μπάνου στον Λευτέρη Μωραΐτη.

(***) Οι αξιωματικοί αυτοί ήταν: Αντιπλοίαρχος, Δημήτριος Βλαχόπουλος, Κυβερνήτης Ιέρακος, Αντιπλοίαρχος,   Γεώργιος Σκληβανιώτης, Κυβερνήτης Πάνθηρος ,Πλωτάρχης, Θεόδωρος Πεζόπουλος αρχιεπιστολεύς υποβρυχίου, υποπλοίαρχος Μάριος Γερμανός, ύπαρχος Κουντουριώτη, Ανθυποπλοίαρχος, Γ. Θεοφανίδης του Λέοντος, Ανθυποπλοίαρχος , Θάνος Αθανασίου, υπασπιστής Διαδόχου, Ανθυποπλοίαρχος , Βασίλειος Ασλάνογλου των υποβρυχίων, Σημαιοφόρος Αλέξανδρος Αθανασιάδης Ιατρός 3^ης Μοίρας Ασπίδος, Σημαιοφόρος Γεώργιος Σακαράκης των υποβρυχίων.

από λιτό ρόφημα άρχισαν στις 7.10 την επιστροφή, για να φθάσουν στην κατασκήνωση στις 9.30. Οι φιλοξενούμενοι έμειναν μαζί με τους κατασκηνωτές μέχρι τις 11.30, οπότε μετά το θαλασσινό μπάνιο αναχώρησαν.(*)

  Από την προσκοπική πλευρά το 1936 έχει να παρουσιάσει την προσπάθεια των Ρόβερς να βρουν αντικείμενα δράσεων ώστε να πλουτίσουν το πρόγραμμά τους. Αν και η διάθεση και η φαντασία υπήρχε, άλλοι παράγοντες δεν επέτρεψαν αυτήν την μορφή του ανιχνευτισμού  να ωριμάσει, να βρει το δρόμο της και να δώσει λύση στα προβλήματα που ακόμη υπάρχουν ως σπέρματα στις μέρες μας.  Για να δώσουμε μια μικρή εικόνα για τις προσπάθειες αυτές, σημειώνουμε από το «Ημερολόγιον  Δράσεων της Τοπικής Εφορείας Κερκύρας», μια εκδρομή το Σαββατοκύριακο 13 με 14 Ιουλίου 1936.

   «Στις δέκα το βράδυ ξεκίνησαν από την Λέσχη με σκοπό για να συναντηθούν στην Δασιά τρεις ομάδες: Η πρώτη έφυγε με βάρκα  (Σπυρ. Μπάνος, Γ. Μπονάτης,Κ. Τόγιας, Δ. Καλλίας, Ν. Καρδόνας), η δεύτερη έφυγε με ποδήλατα (Ευάγ. Μπαμίχας, Τάσ. Γκιτσιάλης,  Σπ. Λινάρδος) και η Τρίτη πεζοπορώντας (Αν. Σαββανής, Νικ. Μπούζης,  Σπ. Τσίπης)».

   Πέρα όμως από την επιτυχία της εκδρομής, δεν μπόρεσαν να καταλάβουν οι περισσότεροι,  πως εκείνο που την έκανε συναρπαστική ήταν το ότι δόθηκαν κάποιες πρωτοβουλίες σε παιδιά, ολοκληρωμένης πια προσκοπικής μόρφωσης που θα έπρεπε να απελευθερωθούν επιτέλους από το μονοκόμματο πρόγραμμα της Εφορείας  και να αφεθούν να αυτοδημιουργήσουν και να προσφέρουν στην Κίνηση. Γιατί αυτό ήταν το λάθος με τους Ρόβερς. Οι φτασμένοι πια πρόσκοποι, οι έτοιμοι να αποδώσουν, αναγκαζόντουσαν να φεύγουν από τα τμήματα και να μαζεύονται χωρίς  ουσιαστικά αντικείμενα στις «περιπόλους». Καλή η ιδέα των Ρόβερς, άσχημη όμως η εφαρμογή της.

   Η κακή αυτή νοοτροπία δεν άργησε να δώσει τους κακούς καρπούς της. Έτσι οι δυο χρονιές που ακολουθούν 1937 και 1938, διακρίνονται για μια αναταραχή ανάμεσα στους παλαιούς που τελικά άρχισαν να διαρρέουν και να βρίσκουν

-------------------------

(*) Ο διάδοχος και άλλη φορά έλαβε μέρος στην ίδια δράση.Όταν το Σαββατοκύριακο 24 με 25 Ιουλίου του 1937 ήρθε απροειδοποίητα το βράδυ 3 παρά 10 με τον υπασπιστή του υποπλοίαρχο Χρ. Ποταμιάνο με τη βενζινάκατο του «Λέοντος» και ανέβηκε μαζί με τις ομάδες και πάλι στον Παντοκράτορα, όπου εκκλησιάστηκε μαζί τους και ήπιε το λιτό προσκοπικό ρόφημά τους.

εξωπροσκοπικά ενδιαφέροντα  (τότε παλαιοί πρόσκοποι οργάνωσαν το τοπικό τμήμα του Εθνικού Ορειβατικού Συνδέσμου). Αντίθετα από όλα αυτά, τα τρία προσκοπικά τμήματα και η Αγέλη ακολουθούν ένα εξαιρετικά προσεγμένο πρόγραμμα. Για να φανεί η πυκνότητα δράσεων της προσκοπικής ζωής αυτής της εποχής, αντιγράφουμε από το Ημερολόγιο Δράσεων της Τ.Ε.

   «14 με 15 Αυγούστου 1937.

   Αναχώρησις 5.05 μ.μ. του Σαββάτου.

   Άφιξις εις Μπαρμπάτι, τακτοποίησις κατασκηνώσεως, λουτρό και αναχώρησις καθ’ ώραν 7.10 διά επιστροφή εις  Λέσχην.(Εν τη κατασκηνώσει παρέμεινεν ο αρχηγεύων των Ναυτοπροσκόπων κ. Χαρ. Δελλαπόρτας  μετά των προσκόπων Μάνεση Θεοδώρου και Ραψομανίκη Κων)νου).

  Άφιξις εις Λέσχην 8.05. Αναχώρησις καθ’ ώραν 8.30 διά λιτανείαν Μανδουκίου. Συμμετέσχον πρόσκοποι 32, Ναυτοπρόσκοποι 20,υπό τον Αρχηγόν Σπυρίδωνα Μπάνον.

   Μετά την λιτανείαν αναχώρησις του βενζινοπλοίου εκ της Λέσχης καθ’ ώραν 11.30. μ.μ.  Άφιξις εις κατασκήνωσιν 12.30.

   Την Κυριακήν ανάβασις εις χωρίον Σπαρτίλλας όπου οι ομάδες και η χορωδία έδωσαν για χάρη του χωριού μικράν συναυλίαν με προσκοπικά και άλλα τραγούδια. Αναχώρησις προς επιστροφήν, ώραν 8.45. Άφιξις εις Λέσχην 9.55»(*).

 

Όπως βλέπουμε, χώρια από τον προσκοπικό χαρακτήρα των εκδρομών, με την χορωδία γίνεται μια μεγάλη πολιτιστική προσφορά στην κερκυραϊκή ύπαιθρο, αφού όπου πήγαιναν, φρόντιζαν να δίνουν  σύντομες αλλά καλοπροσεγμένες συναυλίες με προσκοπικά και σύγχρονα τραγούδια και να ψάλλουν στην λειτουργία της εκκλησίας του χωριού. Αυτές τις συναυλίες τις είπαμε καλοπροσεγμένες, για να μην νομιστεί ότι ήταν αφρόντιστες και πρόχειρες. Πολλές φορές είχαν ακόμα και αρμόνιο (που φρόντιζαν να το κουβαλούν μαζί τους σε βενζίνες και φορτηγά γιατί έτσι γινόντουσαν τότε οι εκδρομές) και η χορωδία έδινε τον καλύτερο εαυτό της γιατί  Αρχηγός που ήταν μέλος της και μάλιστα εξαιρετικός βαρύτονος) κάθε φορά έκρινε με την μεγαλύτερη μουσικολογική αυστηρότητα. Για να καταλάβει κανείς τι θα πει αυστηρότητα αναφέρουμε

---------------------

(*) Από το 1937 άρχισε να επιβάλλεται η συνήθεια κάθε παραμονή Αγίου Σπυρίδωνος, η Εφορεία, σαν τυπικό Κορφιάτικο σπίτι, να φτιάχνει τηγανίτες. Αυτό το έθιμο κρατιέται μέχρι σήμερα μόνο που προοδέψαμε γαστριμαργικά  και οι τηγανίτες έγιναν λουκουμάδες. Ακόμα από αυτή τη χρονιά άρχισε η χορωδία (24 άτομα) την παραμονή των Χριστουγέννων να «λέει τα κάλαντα» σε διάφορα σημεία της πόλης και στα σπίτια των Αρχών και διαφόρων φιλοπροσκόπων.

(*) Ο διάδοχος και άλλη φορά έλαβε μέρος στην ίδια δράση.Όταν το Σαββατοκύριακο 24 με 25 Ιουλίου του 1937 ήρθε απροειδοποίητα το βράδυ 3 παρά 10 με τον υπασπιστή του υποπλοίαρχο Χρ. Ποταμιάνο με τη βενζινάκατο του «Λέοντος» και ανέβηκε μαζί με τις ομάδες και πάλι στον Παντοκράτορα, όπου εκκλησιάστηκε μαζί τους και ήπιε το λιτό προσκοπικό ρόφημά τους.

το παρακάτω περιστατικό: Όταν την Παρασκευή 8 Απριλίου 1938 η χορωδία έψαλλε τον Ακάθιστο Ύμνο στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα είχαν γίνει ορισμένες παραφωνίες που από άλλους κρίθηκαν με κατανόηση  (είναι γνωστό σε όλους ότι ήταν αδύνατον να περάσουν απαρατήρητες) ο αυστηρός όμως πρώτα προς τον εαυτό του Σπύρος Μπάνος σημείωσε στο Ημερολόγιο:

   «Παρασκευή 8 Απριλίου 1948.

Η χορωδία υπό την διεύθυνσιν του Άριστου Μοναστηριώτη έψαλλεν την ακολουθίαν των 24 οίκων της Θεοτόκου, σημειώσασα εξαιρετικήν αποτυχίαν και χασμωδίαν».

Μετά από αυτά πώς να μην έχει την καλύτερη παιδική χορωδία !!!!

  Από το 1938 άρχισαν να φαίνονται οι πρώτες δυσκολίες για τον Εθνικό Προσκοπισμό, αφού με την ίδρυση της Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας (Ε.Ο.Ν.) όπως καταλαβαίνει κανείς οι υπόλοιπες οργανώσεις Νεολαίας, άρχισαν να μην προτιμούνται. Έτσι στις παρελάσεις και στις λιτανείες η Ε.Ο.Ν. κατέλαβε την τιμητική θέση που είχαν μέχρι τότε οι Πρόσκοποι, όπως άλλωστε και στις κοινωνικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις το προβάδισμα και ταυτόχρονα άρχισαν να βομβαρδίζονται οι βαθμοφόροι του Σ.Ε.Π. με δελεαστικότατες  προτάσεις συνεργασίας(*).

 

   Παρόλα αυτά, μπορούμε να πούμε ότι οι πρόσκοποι κέρδισαν από την παρουσία της Ε.Ο.Ν. στην Κέρκυρα γιατί δέθηκαν περισσότερο μεταξύ τους, πίστεψαν στην αξιοπιστία ο ένας του άλλου, και, δούλεψαν με μεγαλύτερη πίστη για την κίνηση, πράγματα  που φάνηκαν αναγκαία αργότερα στην ιταλική και γερμανική κατοχή.

   Το Πάσχα του 1938, οι Κερκυραίοι είχαν την ευκαιρία να φιλοξενήσουν από το Πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, μέχρι την Πέμπτη της Διακαινησίμου (23-28 Απριλίου) τους Ναυτοπροσκόπων της 3^ης Ομάδας Ναυτοποροσκόπων Αθηνών και τους Προσκόπους της 1^ης Ομάδας Προσκόπων Αθηνών-Κηφισιάς, με ένα πλούσιο πρόγραμμα περιποιήσεων, περιηγήσεων, εκκλησιασμών κι επισκέψεων. Η επαφή αυτή πρέπει να θεωρηθεί σημαντική, γιατί έτσι είχαν την ευκαιρία να δουν καλά οργανωμένα τμήματα του εθνικού προσκοπισμού, αφού μέχρι τότε έβλεπαν διαρκώς ξένα τμήματα(**), χώρια που οι Αθηναίοι πρόσκοποι δεν ξέχασαν, όπως θα δούμε παρακάτω τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό στις δύσκολες ώρες του.

------------------------------------

(*) Ο Σπύρος Μπάνος σημειώνει αυτόν τον καιρό στο ημερολόγιο δράσεως:

«10 Απριλίου 1938. Εις την λειτουργίαν η οργάνωσις Ε.Ο.Ν έλαβεν τιμητικωτέραν θέσιν από ημάς»…. « Μεγ. Παρασκευή 1938, εν τω Μητροπολιτικώ Ναό  οι πρόσκοποι εφύλαττον μετά των μελών της Ε.Ο.Ν ήτις απροσκλήτως  προσήλθεν εις την Μητρόπολιν και αδικαιολογήτως κατέλαβεν τιμητικωτέραν θέσιν»

 

(**) Οι συχνές επαφές του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού με ξένα τμήματα του έδωσαν βέβαια, ας μου συγχωρεθεί η έκφραση, μια κοσμοπολίτικη αντίληψη για τον παγκόσμιο προσκοπισμό όμως  τον έκαναν κάποια στιγμή να κινδυνέψει να ξεφύγει από την εθνική πραγματικότητα. Εδώ βρίσκεται τελικά η δύναμη του Περιφερειακού και του Τοπικού Εφόρων να μην επιτρέψουν παρεκκλίσεις από την εκπαιδευτική γραμμή του Σώματος, μεταφράζοντας σωστά την αυτοδημιουργία και την προοδευτικότητα. Ενδεικτικά παίρνουμε στοιχεία από διάφορα ημερολόγια για να δείξουμε πόσες επισκέψεις έχει ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός μονάχα από Βρετανούς Προσκόπους.

      2.7.33. Άγγλοι πρόσκοποι διαμερίσματος Μεσογείου DEEP SEA SCOUTS επί του Αγγλικού Στόλου. Αρχηγός ο Ανθυποπλοίαρχος κ. SMITH.

     14.1.33  Ομάς Rovers   Καταδρομικού H.M.S.  SUSSEX

     21.1.34     “       “          θωρηκτού        H.M.S.    LONDON

     23.5.34     “       “         Μοίρας Ασκήσεων Μεσογείου.

     11.7.34     “       “         Αεροπλανοφόρον     H.M.S. FURIOUS

     29.5.35     “       “         Αεροπλανοφόρον     H.M.S.   MERCURIUS

      4.7.35      “       “               Θωρηκτού             H.M.S.    LONDON

      1.6.36      “        “          Καταδρομικού            H.M.S.    SUSSEX

   14.12.37     “      “               Θωρηκτού              H.M.S.    BARHAM

      9.7.38       “      “               Θωρηκτού              H.M.S.  RUPULSE

    15.1.39       “      “               Θωρηκτού              H.M.S.   WARSPITE.

 

   Η επίσκεψη τελείωσε με μεγάλη αποχαιρετιστήρια πυρά (27 Απριλίου) στην οποία παραβρέθηκαν ο Αναστ. Πανάς, ο Γ. Μύδλερ, η Μαρί Ασπιώτη, ο Λαβράνος και ολόκληρος ο Τοπικός Προσκοπικός Σύνδεσμος.

Επίσης το καλοκαίρι (13 Ιουλίου 1938), ξαναήρθαν στην Κέρκυρα οι Τσεχοσλοβάκοι Πρόσκοποι της 45^ης ομάδας της Πράγας με τον Αρχηγό τους Vesely και όπως συνήθιζαν, κατασκήνωσαν μαζί με τους φιλοξενούμενους σε όλη τη διάρκεια της φιλοξενίας τους στο Μπαρμπάτι και γλωσσομαθείς πρόσκοποι (Σπ. Τσίπης, Κων. Μάνδυλας, Άγγελος Κογεβίνας, Άριστ. Τσίπης και ο Ρόβερ Σπυρ. Μοντσενίγος) και τα δύο Σαββατοκύριακα (16-17 Ιουλίου και 23-24 Ιουλίου) και όλες οι ομάδες της Εφορείας.

   Λίγο πριν την επίσκεψη των Τσεχοσλοβάκων στις 16 Απριλίου 1938,έγινε στην Κάτω Πλατεία η θεαματικότερη προσκοπική επίδειξη. Σ’ αυτήν έλαβαν μέρος 118 Πρόσκοποι και Λυκόπουλα που κατέπληξαν με τον βαθμό εκπαιδεύσεώς τους. Αυτή η επίδειξη έχει μείνει στη μνήμη των φιλοπροσκόπων και είναι παντοτινό μέτρο για κάθε προσκοπική εκδήλωση.(*)

-----------------------

(*) Η επίδειξη πήρε ιδιαίτερα λαμπρό χαρακτήρα με την συμμετοχή στρατιωτικού τμήματος και σαλπιγκτών για την απόδοση τιμών και ταυτόχρονη έπαρση και υποστολή της Σημαίας στον Σηματογράφο του Παλαιού Φρουρίου πραγματικά σπάνια τιμή σε οργάνωση Νεολαίας.

Το 1939 μαζί με την μετονομασία των Ρόβερς σε Ακρίτες, φάνηκε η πρώτη συνδιαλλαγή με την ΕΟΝ. Σε σχέση ισοτιμίας, οι δύο οργανώσεις άρχισαν να μοιράζονται τις δραστηριότητες. Έτσι, την στιγμή που πιστεύτηκε πως πέρασε η μπόρα, τον Νοέμβριο του 1939 αποφασίστηκε η συγχώνευση του ΣΕΠ και της ΕΟΝ. Τις πραγματικά συγκλονιστικές ημέρες της συγχώνευσης, αξίζει να παρακολουθήσουμε από το Ημερολόγιο Δράσεων

   «Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 1939.

   Γενική συγκέντρωσις αποχωρισμού Προσκόπων και Ναυτοπροσκόπων.

   Έναρξη συγκεντρώσεως ώρα 8 μ.μ.

   Αι ομάδες εις σχήμα Π έχουσαι έμπροσθεν αποκεκαλλυμένην την Σημαίαν της Περιφερείας. Άπαντες οι παριστάμενοι, ενώπιον μαρτύρων, τον Θεόν και την συνείδησιν αυτών, υψούντες την χείραν εις τον προσκοπικόν  χαιρετισμόν  επανέλαβον την υπόσχεσιν  του Προσκόπου εκφωνηθείσαν υπό του Σπ. Μπάνου, υποσχεθέντες ότι πάντοτε εφ’ όρου ζωής θα διαφυλάττουν τα ιδανικά της Προσκοπικής ιδεολογίας, ιδιαιτέρως δε κατά το διάστημα του σκληρού χωρισμού, από της διακοπής των εργασιών του ημετέρου Προσκοπικού Σώματος μέχρι της ημέρας καθ’ ην θεία ευδοκία, θέλει και πάλιν αναστηθεί και ανασυγκροτηθή επί ισχυροτέρων βάσεων, θέλουσι δε άπαντες διατηρήσει αρρήκτους τους μεταξύ αυτών αδελφικούς δεσμούς και διαφυλάξει άσβεστον την κοινήν πάντων Μεγάλην ιδεολογίαν. Μετά ταύτα εν ατμοσφαίρα γενικής συγκινήσεως ωμίλησαν καταλλήλως ο Αρχηγός του Συστήματος και ο Περιφερειακός Έφορος της συγκεντρώσεως ληξάσης καθ’ ώραν 8.45. Προσήλθον 82, Απόντες 20 δικαιολογημένοι.

 

Κυριακή 19 Νοεμβρίου 1939.

Τελετή της συγχωνεύσεως των Προσκοπικών Ομάδων Κερκύρας μετά της ΕΟΝ.

   Παρετάχθησαν επί τριών ζευγών έχοντες μέτωπον προς την άνωθεν διερχομένην οδόν  αι τρεις ομάδες και τα λυκόπουλα.     Παρετάχθησαν έναντι των Προσκόπων τμήμα Φαλαγγιτών και Ναυτοφαλαγγιτών.

   Προσέτι η μουσική της ΕΟΝ με μέτωπον προς τον εξωτερικόν πυλώνα της αυλής…..

   Η αυλή της Λέσχης και οι υπερκείμενοι χώροι ήταν ασφυκτικώς πεπληρωμένοι υπό του πλήθους όπερ μετά συγκινήσεως παρηκολούθησεν την όντως δραματικήν τελετήν.

   Καθ’ ‘ωραν 12.30 προσήλθεν ο Νομαρχών κ. Μακρόπουλος, μετά του Περιφ. Δ)του ΕΟΝ κ. Χυτήρη. Ευθύς ο Π.Ε. κ. Α. Λαβράνος ανέγνωσεν Ημερησίαν Διαταγήν του ΣΕΠ περί συγχωνεύσεως και μετά ταύτα εξήλθεν η Σημαία μας προς ην η μουσική και τα παρατεταγμένα τμήματα απέδωσαν τιμάς, εισήλθεν δε πάλιν εν τη Λέσχη όπου εφυλάχθη(*)…

 Μετά ταύτα εξήλθεν της Λέσχης η σημαία της ΕΟΝ και εστάθη εις το μέσον της αυλής ο δε διοικητής της ΕΟΝ  κ. Χυτήρης ανέγνωσεν Ημ. Δ)γή Του Κυβερνητικού Επιτρόπου της ΕΟΝ και άλλοι ομιλητές εξάραντες ιδιαιτέρως τον Κερκυραϊκόν Προσκοπισμόν.

   Μετά ταύτα η μουσική μετά των τμημάτων της ΕΟΝ ανεχώρησεν και η τελετή έληξεν».

 

Εδώ τελειώνει η δεύτερη εποχή σποράς του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού.

-------------

(*) Η Σημαία του ΣΕΠ της Περιφερειακής Εφορείας Προσκόπων Κερκύρας, φυλάχτηκε ευλαβικά από τον Δήμο Κερκυραίων σε εξαιρετική τιμητική θέση στην Δημοτική Πινακοθήκη μέχρι την απελευθέρωση και την ανασύσταση των ομάδων.

Το 1939 μαζί με την μετονομασία των Ρόβερς σε Ακρίτες, φάνηκε η πρώτη συνδιαλλαγή με την ΕΟΝ. Σε σχέση ισοτιμίας, οι δύο οργανώσεις άρχισαν να μοιράζονται τις δραστηριότητες. Έτσι, την στιγμή που πιστεύτηκε πως πέρασε η μπόρα, τον Νοέμβριο του 1939 αποφασίστηκε η συγχώνευση του ΣΕΠ και της ΕΟΝ. Τις πραγματικά συγκλονιστικές ημέρες της συγχώνευσης, αξίζει να παρακολουθήσουμε από το Ημερολόγιο Δράσεων

   «Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 1939.

   Γενική συγκέντρωσις αποχωρισμού Προσκόπων και Ναυτοπροσκόπων.

   Έναρξη συγκεντρώσεως ώρα 8 μ.μ.

   Αι ομάδες εις σχήμα Π έχουσαι έμπροσθεν αποκεκαλλυμένην την Σημαίαν της Περιφερείας. Άπαντες οι παριστάμενοι, ενώπιον μαρτύρων, τον Θεόν και την συνείδησιν αυτών, υψούντες την χείραν εις τον προσκοπικόν  χαιρετισμόν  επανέλαβον την υπόσχεσιν  του Προσκόπου εκφωνηθείσαν υπό του Σπ. Μπάνου, υποσχεθέντες ότι πάντοτε εφ’ όρου ζωής θα διαφυλάττουν τα ιδανικά της Προσκοπικής ιδεολογίας, ιδιαιτέρως δε κατά το διάστημα του σκληρού χωρισμού, από της διακοπής των εργασιών του ημετέρου Προσκοπικού Σώματος μέχρι της ημέρας καθ’ ην θεία ευδοκία, θέλει και πάλιν αναστηθεί και ανασυγκροτηθή επί ισχυροτέρων βάσεων, θέλουσι δε άπαντες διατηρήσει αρρήκτους τους μεταξύ αυτών αδελφικούς δεσμούς και διαφυλάξει άσβεστον την κοινήν πάντων Μεγάλην ιδεολογίαν. Μετά ταύτα εν ατμοσφαίρα γενικής συγκινήσεως ωμίλησαν καταλλήλως ο Αρχηγός του Συστήματος και ο Περιφερειακός Έφορος της συγκεντρώσεως ληξάσης καθ’ ώραν 8.45. Προσήλθον 82, Απόντες 20 δικαιολογημένοι.

 

Κυριακή 19 Νοεμβρίου 1939.

Τελετή της συγχωνεύσεως των Προσκοπικών Ομάδων Κερκύρας μετά της ΕΟΝ.

   Παρετάχθησαν επί τριών ζευγών έχοντες μέτωπον προς την άνωθεν διερχομένην οδόν  αι τρεις ομάδες και τα λυκόπουλα.     Παρετάχθησαν έναντι των Προσκόπων τμήμα Φαλαγγιτών και Ναυτοφαλαγγιτών.

   Προσέτι η μουσική της ΕΟΝ με μέτωπον προς τον εξωτερικόν πυλώνα της αυλής…..

   Η αυλή της Λέσχης και οι υπερκείμενοι χώροι ήταν ασφυκτικώς πεπληρωμένοι υπό του πλήθους όπερ μετά συγκινήσεως παρηκολούθησεν την όντως δραματικήν τελετήν.

   Καθ’ ‘ωραν 12.30 προσήλθεν ο Νομαρχών κ. Μακρόπουλος, μετά του Περιφ. Δ)του ΕΟΝ κ. Χυτήρη. Ευθύς ο Π.Ε. κ. Α. Λαβράνος ανέγνωσεν Ημερησίαν Διαταγήν του ΣΕΠ περί συγχωνεύσεως και μετά ταύτα εξήλθεν η Σημαία μας προς ην η μουσική και τα παρατεταγμένα τμήματα απέδωσαν τιμάς, εισήλθεν δε πάλιν εν τη Λέσχη όπου εφυλάχθη(*)…

 Μετά ταύτα εξήλθεν της Λέσχης η σημαία της ΕΟΝ και εστάθη εις το μέσον της αυλής ο δε διοικητής της ΕΟΝ  κ. Χυτήρης ανέγνωσεν Ημ. Δ)γή Του Κυβερνητικού Επιτρόπου της ΕΟΝ και άλλοι ομιλητές εξάραντες ιδιαιτέρως τον Κερκυραϊκόν Προσκοπισμόν.

   Μετά ταύτα η μουσική μετά των τμημάτων της ΕΟΝ ανεχώρησεν και η τελετή έληξεν».

 

Εδώ τελειώνει η δεύτερη εποχή σποράς του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού.

 

(*) Η Σημαία του ΣΕΠ της Περιφερειακής Εφορείας Προσκόπων Κερκύρας, φυλάχτηκε ευλαβικά από τον Δήμο Κερκυραίων σε εξαιρετική τιμητική θέση στην Δημοτική Πινακοθήκη μέχρι την απελευθέρωση και την ανασύσταση των ομάδων.

 

                                        ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

              (ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟΙ ΚΑΤΆΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΕΓΓΡΑΦΑ)  

 

2^α Ομάς Προσκόπων Κερκύρας -1925- (Από το Μητρώο της Ομάδας)

 

1.Βραχλιώτης Θεόδωρος του Γεωργίου

2. Βραχλιώτης Σπυρίδων του Γεωργίου

3. Καποδίστριας Αντώνης του Ηλιού

4. Ζαβιτσιάνος Γεώργιος του Αρθούρου

5. Βρυάκος Σπυρίδων του Κωνσταντίνου

6.  Κλαδάς Σπυρίδων  του Νικολάου

7.  Κλαδάς Κων/νος του Νικολάου

8.  Κονταράτος Σπυρίδων

9. Μπαμίχας Ανδρέας του Νικολάου

10. Μπαμίχας Λέανδρος του Νικολάου

11. Μπαμίχας Ευάγγελος του Νικολάου

12.Πιέρρης Σπυρίδων Σπυρίδων  του Ευαγγέλου

13. Λεβέντης Γεώργιος του Αριστείδου

14.Δεσύλλας Ιωάννης του Νικολάου

15. Τόγιας Γεώργιος του Χαριλάου

16. Τσουκαλάς Αλέξανδρος

17. Τσουκαλάς Ηλίας

18. Παπαδόπουλος Χρήστος του Κων/νου

19. Καποδίστριας  Ανδρέας

20.Μακρής Κων/νος του Ερωτοκρίτου

21. Βλάχος Σπυρίδων του Νικολάου

22. Μούχας Σπυρίδων του Βασιλείου

23. Χειμαριός Κων/νος

24. Αλεξόπουλος Αναστάσιος του Νικολάου

25. Γκίκας Σπυρίδων του Κων/νου

26. Γραμμένος Χριστόφορος

27. Κομπολίτης Νικόλαος του Κων/νου

28. Μπούας Παύλος του Κυριάκου

29. Οικονόμου Σωκράτης

30. Αγαπητός Σπυρίδων του Θεοδώρου

31. Βασιλάς Μιχαήλ του Γεωργίου

32. Βιττούρης Κων/νος του Σπυρίδωνος

33. Κουτάβας Γεράσιμος του Ιωάννου

34. Βαρθής Κων/νος του Ιωάννου

35. Αργαλιάς Ιωάννης του Νικολάου

36. Παπανικόλας Δημήτριος του Ευαγγέλου

37. Μακρής Ιωάννης του Ευαγγέλου

38. Μακρής Σπυρίδων του Ευαγγέλου

39. Σκλαβενίτης  Κων/νος του Χαριλάου

40. Μακρής Ιωάννης του Ευαγγέλου

41. Σκλαβενίτης Σπυρίδων του Χαριλάου

42. Γεωργογιάννης  Χαράλαμπος τουΣωκράτους

43. Κουτάβας Γεράσιμος του Ιωάννου

44.Τσουκαλάς Αλέκος του Πελοπίδα

45. Αγγελόπουλος Μάριος του Κων/νου

46. Βαρθής Στέφανος του Ιωάννου

47. Λυκούρης Χαρίλαος του Νικολάου

48. Μακρής Νικόλαος του Δημητρίου

49. Καποδίστριας Αντώνιος του Ηλιού

50. Κλαδάς Σπυρίδων του Νικολάου

51. Μαρτζούκος Χαρίλαος του Ονουφρίου

52. Δάλος Θωμάς του Αγγέλου

53. ΚΟΛΛΑΣ Αλέξανδρος του Αντωνίου

54. ΒΑΣΙΛΑΣ Αλέξανδρος  του Κων/νου

55. ΚΡΗΤΙΚΟΣ Προκόπιος του Αρσενίου

56. ΔΙΑΒΑΤΗΣ  Σπυρίδων του Ευθυμίου

57. ΚΑΡΥΔΗΣ Νεκτάριος του Ιωάννου

58.ΤΖΙΦΡΑΣ Φραγκίσκος του Κων/νου

59. ΜΑΥΡΟΧΗΣ Στυλιανός του Σπυρίδωνος

60. ΚΛΑΔΑΣ Κων/νος του Νικολάου

61. ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ Λεωνίδας του Κων/νου

62. ΔΗΜΗΣΙΑΝΟΣ Χρήστος του Αθανασίου

63. ΔΕΛΑΠΟΡΤΑΣ Χαράλαμπος του Γεωργίου

64. ΓΚΙΤΣΙΑΛΗΣ Αναστάσιος  του Γεωργίου

65. ΠΑΝΑΣ Ιωάννης του Αναστασίου

66. ΛΙΝΑΡΔΟΣ Σπυρίδων του Γεωργίου

67. ΜΠΟΝΤΑΣΗΣ Ιωάννης του Αθανασίου

68. ΚΑΡΔΑΡΑΣ Αλφόνσος του Αγγέλου

69. ΔΗΜΗΣΙΑΝΟΣ Γεώργιος του Αθανασίου

70. ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ Ανδρέας του Εμμανουήλ

71. ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ Ηλίας του Πελοπίδου

72. ΠΕΦΑΝΗΣ  Θεόδωρος

73. ΣΚΟΥΡΤΗΣ Βασίλειος του Δημητρίου

74. ΦΡΕΤΣΗΣ  Διέγος του Εδουάρδου

75. ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ Γεώργιος του Γερασίμου

76. ΜΠΑΜΙΧΑΣ Κοσμάς του Νικολάου

77. ΔΑΛΛΟΣ Σπυρίδων του Αγγέλου

78. ΜΑΥΡΟΧΗΣ Δημήτριος του Σπυρίδωνος

79. ΑΝΕΜΟΓΙΑΝΝΗΣ  Δημήτριος του Ιωάννου

80. ΒΕΛΛΙΑΝΙΤΗΣ  Κων/νος του Γεωργίου

81. ΤΡΥΦΟΣ  Δημήτριος του Γεωργίου

82. ΔΕΣΥΛΛΑΣ Ανδρέας του Ιωάννου

83. ΒΟΥΤΣΕΛΑΣ Σπυρίδων του Στυλιανού

84. ΓΡΑΜΜΕΝΟΣ Νικόλαος του Ανδρέου

85. ΑΣΠΡΟΓΕΡΑΚΑΣ Γεώργιος (Γρίβας) του Νικολάου

86. ΔΕΤΖΩΡΤΖΗΣ  Σπυρίδων του Ευθυμίου

87. ΠΑΝΑΣ Γρηγόριος του Αναστασίου

88. ΒΡΑΧΛΙΩΤΗΣ Δημήτριος του Γεωργίου

89. ΓΚΙΑΤΗΣ Πέτρος του Τιμολέοντος

90. ΓΚΙΑΤΗΣ Γεώργιος του Τιμολέοντος

91. ΚΟΚΟΝΕΤΣΗΣ Χρήστος του Αλεξάνδρου

92. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Πασχάλης του Ευθυμίου

93. ΝΕΡΑΝΤΖΗΣ Γαβριήλ του Κλεάνθους

94. ΑΥΛΩΝΙΤΗΣ Νικόλαος του Σπυρίδωνος

95. ΝΙΚΟΚΑΒΟΥΡΑΣ Παναγιώτης

96. ΜΠΑΜΙΧΑΣ Φωκίων του Νικολάου

97. ΚΟΕΡΟΣ Πέτρος του Γερασίμου

98. ΠΑΝΑΣ  Γεώργιος του Αναστασίου

99. ΜΠΑΛΗΣ Ιωάννης του Σταματίου

100. ΚΑΝΤΑΣ Γρηγόριος του Ιωάννου

101. ΝΟΤΣΙΚΑΣ Δημήτριος του Μιχαήλ

102. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Ευγένιος του Παναγιώτου

103. ΣΠΥΡΟΥ  Κλεομένης του Ιωάννου

104. ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ Σπυρίδων του Κων/νου

105. ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ Αλέξανδρος του Ξενοφώντος

106. ΟΡΤΕΝΤΖΑΤΟΣ Αλέξανδρος του Γεωργίου

107. ΓΚΙΚΑΣ Σπυρίδων του Θεοδώρου

108. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ Λυκούργος του Ιωάννου

109. ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ Ιωάννης του Εμμανουήλ

110. ΜΑΤΣΑΣ Μωυσής του Ιακώβ

111. ΜΑΥΡΟΜΑΤΗΣ Ευστάθιος του Σπυρίδωνος

112  ΚΟΥΛΙΑΣ Μωυσής  του Δαυΐδ

113. ΤΣΑΟΥΣΗΣ Κων/νος του Θεοδώρου

114. ΛΑΒΡΑΝΟΣ Χριστόφορος του Αγγέλου

115. ΜΑΚΡΙΔΗΣ Πέτρος του Δημητρίου

116. ΓΙΑΚΟΜΠΙΝΗΣ  Ιωάννης

117.ΒΑΝΔΩΡΟΣ Γεράσιμος

118. ΖΑΜΑΝΗΣ Αιμίλιος του Σπυρίδωνος

119. ΒΑΚΑΛΗΣ Σπυρίδων του Αθανασίου

120. ΤΡΙΒΥΖΑΣ Χαράλαμπος του Ιωάννου

121. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Μάριος του Παναγιώτου

122. ΝΤΑΚΟΣ Βασίλειος του Κυριακού

123. ΔΙΓΕΝΗΣ Γαβριήλ του Ιωάννου

124. ΣΑΒΒΑΝΗΣ Αναστάσιος του Δημητρίου

125. ΚΑΥΚΑΛΟΥΔΗΣ Δημήτριος

126. ΦΑΝΑΡΙΩΤΗΣ Νικόλαος

127. ΓΚΙΓΚΟΝΤΗΣ Ιωάννης

128. ΑΡΤΑΒΑΝΗΣ Αχιλλεύς του Γεωργίου

 

              

 

ΡΟΒΕΡΣ (ΑΚΡΙΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ 1939)

1. Π.Ε  Άγγελος Λαβράνος	1934
2. Τ.Ε.Σπυρίδων  Μπάνος	«
3. Αρχηγός    Κωνσταντίνος Βιττούρης	«
4. Υπαρχηγός  Ευάγγελος Μπαμίχας	«
5. Υπαρχηγός  Χαράλαμπος Δελλαπόρτας	«
6. Υπαρχηγός Σπυρίδων Λινάρδος	«
7. Υπαρχηγός   Αναστάσιος Γκιτσιάλης	«
8. Υπαρχηγός   Δημήτριος Νότσικας	«
9. Υπαρχηγός   Αχιλλεύς Αρταβάνης	«
10.Βασίλειος Σκούρτης	«
11.Γεώργιος Δημησιάνος	«
12.Κωνσταντίνος Μπαμίχας	«
13.Κωνσταντίνος Βάρθης	«
14.Δημήτριος Καυκαλούδης	1935
15.Αναστάσιος Σαββανής(Δόκιμος)	«
16. Δημήτριος Ρώσσης (Δόκιμος)	«
17. Γεώργιος Μπονάτης (Δόκιμος)	«
18. Μηνάς Μπότος   (Δόκιμος)	«
19. Ιωάννης Μιχαηλίδης (Δόκιμος)	«
20. Σπυρίδων Ραρρής    (Δόκιμος)	1936
21. Μιχαήλ Βασιλάς	«
22. Κοσμάς Μπαμίχας	«
23. Ιωσήφ Μοντσενίγος	«
24. Χριστόφορος Λαβράνος	«
25. Ανδρέας Γιαννόπουλος	«
26. Σπυρίδων Γιαννάτος	1937
27. Ιωάννης Καρράς	1938
28. Σπυρίδων Σάββας	1939

 

1ον Τμήμα 2ας Ο.Π.Κ. (1^η Ο.Π.Κ. από 1935)

1.     Γ. Μπονάτης	1934
2.     Ελ. Ιωάννου	«
3. Δ. Γκίκας	«
4. Χαράλ. Χάνος	«
5. Κων/νος Νικολούζος	«
6. Σπυρίδ. Βαρθολομαίος	«
7. Διομήνης Μπαμίχας	«
8. Κων/νος Μάνδυλας	«
9. Δ. Δούης	«
10. Δ. Κωνστάντης	«
11. Αρ. Τρύφωνας	«
12. Αύγουστ. Αρταβάνης	«
13. Σ. Τριαντάφυλλος	«
14. Αλ. Μπάτσης	«
15. Δ. Ρώσσης	«
16. Νικόλ. Μηλιώτης	«
17. Σπ. Χελβατζίδης	«
18. Ε. Παπαδόπουλος	«
19. Κων/νος Ρώσσης	«
20. Μ. Σκούρας	«
21. Ι. Μοντσενίγος	«
22. Σπυρίδ. Κοκκινόπουλος	«
23. Γεώργος Μπάζιος	«
24. Α Σαββανής	«
25. Σπ. Μοντσενίγος	«
26. Σπυρίδ. Κωστακόντης	«
27. Ιωάννης Γράσσης	«
28. Σπυρ. Γιαννάτος	«
29. Γ. Μικάλεφ	«
30. Ιωάννης Καρράς	«
31. Μ. Μπότης	«
32. Γ. Τσανταρίδης	1934
33. Γεώργ. Τσότσος	1935
34. Δημοσθένης Μαρτίνης	«
35. Διον. Γιαννάτος	«
36. Στέφ. Βασιλάς	«
37. Νικόλ. Τσίτσος	«
38. Ανδρέας Μάστορας	«
39. Δημ. Μοντσενίγος	«
40. Αλέξ. Δούης	1935
41. Πέτρ. Κρητικός	1936
42. Θεόδωρος  Μάνεσης	«
43. Θεόδωρος  Βαρθολομαίος	«
44. Ιάκωβος  Κοέν	«
45. Γεώργιος  Μάνεσης	«
46. Γεώργιος  Κάρτερ	«
47. Στέφανος  Μάνεσης	«
48. Κων/νος  Μάζης	«
49. Δημήτριος  Αρώνης	«
50. Ηρακλής  Παπαδάτος	«
51. Σπυρίδων  Τσίπης	«
52. Αριστείδης  Τσίπης	«
53. Νικόλαος  Αγιές	«
54. Χριστόφορος Τεκνόπουλος	1937
55.Σοφοκλής  Κιτσάκης	«
56. Σπυρίδων  Λούτσιος	«
57. Γεώργιος  Μπότος	«
58. Ιωάννης  Κιτσάκης	«
59. Κων/νος  Μάζης	«
60. Σπυρίδων  Αρβανιτάκης	«
61. Περικλής  Μπογιάκης	«
62. Σπυρίδων Κούρκουλος	«
63. Γεώργιος  Χονδρογιάννης	«
64. Αθανάσιος  Φερεντίνος	«
65. Δημήτριος  Μπούας	«
66. Σπυρίδων  Σπητέρης	«
67.Ιωάννης   Κάφυρης	«
68.Ευριπίδης  Κόλας	«
69.Αρμάνδος  Κυριάκος	1938
70.Ευ.  Δασκαλάκης	«
71.Ανδρέας  Βλάχος	«
72.Φίλιππος  Βλάχος	«
73.Επαμ.  Πάσχος	«
74.Ηλίας  Μάτσας	«
75. Ιωάννης Κολώνας	«
76. Γεώργιος  Πλασκασοβίτης	«
77. Σαλώμ  Μάτσας	«
78. Ιωάννης Λαβράνος	«
79. Άγγ. Λαμάκιας	«
80. Αλέξανδρος  Ναθαναήλ	1939
81.Γεώργιος  Βεντούρας	«
82. Σπυρίδων  Πάσχος	«
83. Σπυρίδων  Δένδιας	«
84. Αλκίνοος  Τζέκος	«
85. Χρήστος  Λαζαράς	«
86. Νικόλαος  Πνευματικάτος	«
87. Στέφανος  Ναθαναήλ	«
88. Ελευθέριος  Μπότος	«
89. Κων/νος  Κυρίτσης	«
90. Σπυρίδων  Αρταβάνης	«
91. Νικόλαος   Μεταλληνός	«
92. Γεράσιμος  Πουλημένος	«

 

2^ον Τμήμα 2^ας  Ο.Π.Κ. (3^η Ο.Π.Κ. από 1935)

1.     1. Κατόγλου  Ιωάννης	1934
2.     2. Ραρρής  Αντώνιος	«
3.     3. Μιχαηλίδης  Ιωάν.	«
4.     4. Ραρρής  Σπυρ.	«
5.    5.  Πάντης  Σπυρ.	«
6.    6.  Μουμούρης  Ιβάν	«
7.     7. Κουλούρης  Σπυρ.	«
8.     8. Γκίνος  Γ.	«
9.     9. Καρσιάν  Σαμουήλ	«
10   Γρόλιος  Έκτωρ	«
11   Μπαμίχας  Φωκίων	«
12.   Βρανάς  Σπυρίδων	«
13.   Τσαγκαράκης  Ιωάννης	«
14.   Βλάχος  Σπυρίδων	«
15.   Γιαννάτος  Ν.	«
16.   Μπούρας  Ιωάννης	«
17.   Τσότσος  Πλ.	«
18.  Κοσκινάς  Ιωάννης	«
19.  Παπαδάτος  Π.	«
20.   Βασιλάς  Κ.	«
21.   Ιωάννου  Φ.	«
22.   Χονδρογιάννης  Αθ.	«
23.   Μπούζης  Νικ.	«
24.   Τσίτσος  Ν.	«
25.   Διαβάτης  Γ.	«
26.   Χαλικιάς  Ι.	«
27.   Μεγαλογένης  Β.	«
28.   Μούνεσης  Φ.	«
29.   Μοντσενίγος  Γεώργιος	«
30.   Ταγκατίδης  Ελευθέριος	1935
31.   Τόμιτς  Φίλιππος	«
32.   Παγιάτης  Χρήστος	«
33.   Δαφνής Γεώργιος	1936
34.   Βενετσιάνος  Αντώνιος	«
35. Ραψομανίκης  Δημήτριος	«
36. Μπογδάνος  Γεώργιος	«
37. Σκαφιδάς  Νικόλαος	«
38. Αγιούς   Αλέξανδρος	«
39. Δεπούντης  Ιάσων	«
40. Βιτσεντίνης  Αλέξανδρος	«
41. Κακαρούγκας Κων)νος	«
42. Πανταζίδης  Αλέξανδρος	«
43. Δεπούντης   Σπυρίδων	«
44. Καραγιανίδης  Χαράλαμπος	«
45. Ραψομανίκης  Κων)νος	1937
46. Μπογδάνος Γεώργιος	«
47. Σταύρου Γεωργιος	«
48. Κουλούρης Σπυρίδων	«
49. Κουλούρης Ιάκωβος	«
50. Σπιτέρης Αντώνιος	«
51. Καρσιάν Ιωάννης	«
52. Καρσιάν Αρσάκ	«
53. Τζέκος Αλέξανδρος	«
54. Ανέστογλου Μιχαήλ	«
55.Τσιμίνος Αθανάσιος	«
56. Δουμπός Σπυρίδων	«
57. Δούης Κων/νος	«
58. Ιωννάς Γεώργιος	«
59.Ρουγκέρης Ιωάννης	«
60. Αγιούς Σωτήριος	«
61. Γεωργογιάννης Παναγιώτης	«
62.  Κολιακόπουλος  Αντώνης	1938
63. Σκευοφύλακας Σπυρίδων	«
64. Καρσιάν Βανίκ	«
65. Κογιεβίνας Άγγελος	«
66. Φακιολάς Παναγιώτης	«
67. Βορομπιέφ Σέργιος	«
68. Κασφίκης Βλαδίμηρος	«
69. Γαζής Σπυρίδων	«
70. Σούκερας Κων/νος	«
71. Καπέλος Σωτήριος	«
72. Μούτσος Νικόλαος	«
73. Βρανίκας Γεώργιος	«
74. Βερύκιος Σπυρίδων	«
75. Κολιακόπουλος Έκτωρ	1939
76. Καρύδης Ιωάννης	«
77. Γεωργάτος Αντώνιος	«
78. Προβατάς Γεώργιος	«
79. Αγιοβλασίτης Γεώργιος	«
80. Τεμπονέρας Γεράσιμος	«
81. Σίδερης Δημήτριος	«
82. Κολοβός Αριστείδης	«
83. Βουτσινάς Αναστάσιος	«
84. Κωνστάντης Κων/νος	«

 

Ομάς Ναυτοπροσκόπων (Από το 1935 4^η Ν/Π)

1.   Τόγιας Κων)νος	1934
2.   Τριβόλης Ιωάννης	«
3.    3.    Θεοτόκης  Στέφανος	«
4.    4.    Καρύδης  Π.	«
5.    5.    Ζερβός Κ.	«
6.    6.    Ζερβός  Σ.	«
7.    7.    Τριβόλης Περικλής	«
8.    8.    Κογεβίνας Αλέξανδρος	«
9.    9.    Βούλγαρης Νικόλαος	«
10   Γιακομπίνης  Α.	«
11.  Μπάστας Βασίλειος	«
12.  Βούλγαρης Γ.	«
13.  Ορεντζάτος Α.	«
14.  Μακρής Παναγιώτης	«
15.  Τσιριγκάκης Νικόλαος	«
16.  Καλίας Δημήτριος	«
17.  Γράσσης Αλκιβιάδης	«
18.  Λάσκαρης Χριστόφορος	«
19.  Παμπάνος Α.	«
20.  Μπούζης Ξενοφών	«
21.  Βλάχος Τηλέμαχος	«
22.  Βλαχόπουλος Άγγελος	1935
23.  Κρητικός Ελευθέριος	«
24.  Μπούας Δημήτριος	«
25.  Κολώνας Σπυρίδων	«
26.  Τσιριγκάκης Παναγιώτης	«
27.  Καίσαρης Ιωάννης	«
28.  Περούλης Νικόλαος	«
29.  Μπούζης Σπυρίδων	«
30.  Μπογδάνος Χρύσανθος	«
31.  Πρίφτης Σπυρίδων	«
32.  Λάζαρης Σπυρίδων	«
33.  Σάβας Σπυρίδων	1936
34.  Βέλας Σωτήριος	«
35.  Κόντης Σπυρίδων	«
36.  Φωτίου Βασίλειος	«
37.  Καμπής Αντώνιος	«
38. Μελής Μιχαήλ	«
39.  Πετσάλης Ιωάννης	«
40.  Σούλης Αθανάσιος	«
41.  Λέλας Έκτωρ	«
42.  Ρίζος Βλαδίμηρος	«
43.  Σαΐτ Σπυρίδων	«
44.  Παραμυθιώτης Ρένος	1937
45.  Ζερβουδάκης Γεώργιος	«
46.  Δελλαπαλούδ Μάριος	«
47.  Λακωνίτης Στέφανος	«
48.  Φοντάνας Νικόλαος	«
49.  Κωσταγιόλας Ναπολέων	«
50.  Αυγερινός Σπυρίδων	«
51.  Ματσούκης Κων/νος	«
52.  Καλούδης Σπυρίδων	«
53.  Μπάρμπας Σπυρίδων	«
54.  Κόλλας Κων/νος	«
55.  Μακρής Γεώργιος	«
56.  Γιαννάτος Διονύσιος	«
57.  Ανεμογιάννης Προκόπιος	«
58.  Κιτσάκης Κων/νος	«
59.  Γιαννακόπουλος Ιωάννης	1938
60.  Ελούλ Μιχαήλ	«
61.  Μιζότερας Μιχαήλ	«
62.  Καλόγερος Σπυρίδων	«
63.  Ζάππας Ηρακλής	«
64.  Τσουκιάς Αυρήλιος	«
65.  Κρασάκης Κων/νος	«
66.  Κοντογιώρος Κλ.	«
67.  Κασταμονίτης Βασίλειος	«
68.  Καρατζάς Γώργιος	«
69.  Καραλής Σωκράτης	«
70.  Λεωνταρίτης Δημήτριος	«
71.  Γαρδικιώτης Ιωάννης	1939
72.  Μπούκης Χρήστος	«
73.  Μακρής Γεώργιος	«
74.  Δενδούλης Απόστολος	«

 

 

ΑΓΕΛΗ ΛΥΚΙΔΕΩΝ ΚΕΡΚΥΡΑΣ (ΑΠΟ ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ ΜΕΧΡΙ 1939)

(Από το Αρχείο της Περιφ. Εφ. Προσκ. Κερκύρας- Μητρώον 1^ης Αγέλης Λυκιδέων

1. ΣΚΕΥΟΦΥΛΑΞ  Σπυρίδων Νικολάου Ελβίρας

2. ΚΥΡΙΑΚΗΣ  Αρμάνδος Νικολάου Κων/νας

3. ΔΟΥΜΠΟΣ  Σπυρίδων Στεφάνου Θεοδοσίας

4. ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ  Άγγελος Νικολάου Αναστασίας

5. ΚΟΓΕΒΙΝΑΣ  Άγγελος Αντωνίου Ιωάννας

6. ΚΟΥΡΗΣ Νικόλαος  Ερωτοκρίτου  Ευτυχίας

7. ΖΕΡΒΟΥΔΑΚΗΣ  Γεώργιος Κων/νου Μαρίας

8. ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΤΗΣ  Ρένος Ιωάννου Έλλης

9. ΣΟΡΔΙΝΑΣ  Ανδρέας Ιωάννου Μαγδαληνής (Αντιόπης)

10.ΚΑΛΑΝΤΖΗΣ  Ευθύμιος Θεοδώρου Μαρίνης

11.ΛΑΒΡΑΝΟΣ  Ιωάννης Φιλίππου Στέλλας

12.ΑΛΕΞΙΟΥ  Νικόλαος Αγγέλου Φανής

13.ΜΠΟΤΟΣ  Γεώργιος Θεοδώρου Θεοδώρας

14.ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ Αθανάσιος Ιωάννου Ίνας

15. ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ Τζίμης Ιωάννου Ίνας

16.ΚΙΤΟΥΤΣΗΣ Αντώνιος Ανδρέου Ευριδίκης

17. ΠΑΪΠΕΤΗΣ Βαλέριος Γεωργίου Όλγας

18. ΠΑΪΠΕΤΗΣ Ανδρέας Γεωργίου Όλγας

19.ΚΟΚΟΤΟΣ Αλέκος Τηλεμάχου Αλεξάνδρας

20.ΛΥΧΝΟΣ Ιωάννης Αντωνίου Λίνας

21.ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ Αριστοκλής Ανδρέου Λουΐζας

22.ΠΛΑΣΚΑΣΟΒΙΤΗΣ Γεώργιος Θεοφίλου Ουρανίας

23.ΣΟΒΑΤΖΗΣ Γεώργιος Σταύρου Νίνας

24.ΚΑΠΗΛΛΟΥ Ριχάρδος  Αγγέλου Άννας

25.ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑΣ Δημοσθένης Αντωνίου Αντιγόνης

26.ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ Ανδρέας Έκτωρος Αναστασίας

27.ΦΕΡΕΝΤΙΝΟΣ Αλέξανδρος Θεμιστοκλή Αφροδίτης

28.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ Σταύρος Ηλία Όλγας

29.ΚΑΦΥΡΗΣ Ευάγγελος Σπυρίδωνος Μαρίκας

30. ΜΠΟΤΟΣ Ελευθέριος Θεοδώρου Θεοδώρας

31.ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΙΟΣ  Ανδριώτης Νικολάου Φραντζέσκας

32.ΚΑΠΕΛΛΟΣ Ριχάρδος Αγγέλου Άννας

33.ΚΟΓΕΒΙΝΑΣ Άγγελος Αντωνίου Ιωάννας

34.ΛΕΛΛΑΣ Ρένος Σωτηρίου Ελευθερίας

35.ΚΑΛΟΓΕΡΟΣ Σπυρίδων Χρήστου Ηλέκτρας

36.ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ Ευάγγελος Ιωάννης Άννα

37.ΧΕΙΜΑΡΙΟΣ Κων/νος

38.ΓΑΖΗΣ Στυλιανός

39.ΛΑΒΡΑΝΟΣ Μάξ  Φιλίππου Λίλλης

40.ΤΣΙΠΗΣ Παναγιώτης Περικλή Αντωνίας

 

 

                          ΣΩΜΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ

                      Σύστημα Λυκοπούλων,2ας Ο.Π.Κ.

               «ΤΟ ΒΙΒΛΙΑΡΙΟΝ ΤΟΥ ΛΥΚΟΠΟΥΛΟΥ»

Μετάφρασις του βιβλίου του Λόρδου Μπέϊντεν Πάουελ εκ των Αγγλικών υπό της Δεσποινίδος Σεσίλ Μπάλμπης ευγενώς προσφερθείσης. Κέρκυρα, Δεκέμβριος 1934 Ο Π. Ε. Α. Λαβράνος

(Δακτυλογραφημένο με σκίτσα με μολύβι. Σελίδες 85 βιβλιοδετημένες).

ΔΙΑΤΙ;

Και τώρα διατί εσχηματίσθη ο οργανισμός των Λυκιδέων; Διατί υπάρχουν αυτά τα ζωηρά σήματα και άστρα και τιμητικοί ράβδοι προς κέρδος; Είναι διότι σείς παιδιά θα γίνεται οι άνδρες του μέλλοντος και η πατρίς έχει ανάγκην των καλυτέρων ανδρών που υπάρχουν. Σε διάστημα ολίγων ετών οι άνθρωποι οι οποίοι σήμερον εργάζονται θα είναι γέροι είτε πεθαμένοι. Και ποίοι θα γίνουν στρατιώται  και ναύται; Μηχανικοί και καταστηματάρχαι; Εργάται και μέλη της Βουλής; Οδηγοί Σιδηροδρόμων και Ιερείς; Συγγραφείς και Καλλιτέχναι;  Και οι πατέρες της Πατρίδος μας; Ποίοι άλλοι; Σεις παιδιά. Εσκέφθητε ποτέ ποία ευθύνη είναι αύτη; Από εσάς εξαρτάται αν η Ελλάς θα γίνει ένδοξον θριαμβεύον Κράτος, έχον δικαιοσύνην ή θα γίνει ένα πτωχόν κατεστραμμένον Κράτος καταπίπτον  και χάνον την ισχύν του. Όπως οι στρατιώται και οι ναύται σώζουν την πατρίδα εν καιρώ πολέμου ούτmω και εσείς θα σώσετε το Ελληνικόν Κράτος κατά τα ερχόμενα έτη. Λοιπόν αρχίσατε αμέσως να γίνετε δυνατοί και ευθείς και έξυπνοι, ίνα μη αποτύχετε εις την μεγάλην εμπιστοσύνην που ο Θεός ανέθεσεν εις τα χέρια σας.

 

ΣΧΕΔΙΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΑΓΕΛΗΣ ΛΙΚΥΔΕΩΝ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Β! ΟΜΑΔΟΣ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

                          ( Δακτυλογραφημένο και  βιβλιοδετημένο πρόχειρα, σελίδες 10 )

Άρθρον 1^ον: ΣΚΟΠΟΣ

Σκοπός του Λυκιδισμού είναι, όπως διά σειράς ελκυστικών παιδιών και πιστής εφαρμογής του κατ’ εξοχήν παιδαγωγικού τούτου συστήματος, βάσει των βιβλίων η «Ζούγκλα» του Κίπλιγκ και το «Βιβλίον του Λυκιδέως» του…..εμπνεύση εις τους Λυκιδείς την αυτοπεποίθησιν και αυτοενέργειαν, καθώς και τον ενθουσιασμόν εις το να γίνουν χρήσιμοι ,καθιστάμενοι, όταν ο χρόνος προσεγγίσει καλοί πρόσκοποι κατάλληλοι να εγκολπισθώσι την Προσκοπικήν Ιδεολογίαν.

Άρθρο 2^ο: ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ, 3: ΗΛΙΚΙΑ, 4: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ, 5: ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΑΓΕΛΗΣ-ΒΙΒΛΙΑ 6: ΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 7: ΝΟΜΟΙ-ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ, 8: ΒΑΘΜΟΙ,ΑΣΤΕΡΕΣ, ΣΗΜΑΤΑ,ΠΤΥΧΙΑ, 9: ΚΥΚΛΟΙ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΚΡΑΥΓΗ,10:ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ ΑΓΕΛΗΣ, ΠΟΙΝΑΙ, 11:ΓΕΝΙΚΑ (Πρώτος Εξάρχης-Πρώτος Πρώτων).

ΜΠΕΪΝΤΕΝ ΠΑΟΥΕΛ

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΩΝ ΛΥΚΟΠΟΥΛΩΝ

Α΄

Εισαγωγή

Όλα τ’ αγόρια όπως και όλα τα Λυκόπουλα έχετε μεγάλη όρεξη. Αυτό το βιβλίο είναι ένα γεύμα που προσφέρει ένας Γερόλυκος στα μικρά Λυκόπουλα.

  Υπάρχει νόστιμο κρέας που μπορεί κανείς να καταβροχθίση και κόκκαλα για να τραγανίση. Κι αν σε μια τέτοια  επίθεση όλα τα Λυκόπουλα καταφέρουνε έως το τέλος τόσον τα κόκκαλα όσον και το κρέας και φάνε το ψαχνό όπως και φτωχό νομίζω ότι το δάγκαμα θα αξίζη τόσο για να τους δώση δύναμι όσο και ευχαρίστηση.

  Εις τον Ρούδιαρ Κίπλιγκ που έκαμε τόσα πολλά, για να εμπνεύση στη νεολαία μας το πνεύμα που της χρειάζεται, του εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου για την άδειαν που είχε την καλωσύνη να μου δώση όπως αναφέρω εις το κείμενόν μου το αμίμητόν του βιβλίον της ζούγκλας.

                                                                                                                                                   Ρ. Μπ. Π.

 

Το βιβλίο δεν χωρίζεται σε κεφάλαια αλλά σε «δαγκάματα», πρώτο, δεύτερο κ.λ.π. δάγκαμα. δακτυλογραφημένα και δεμένα πρόχειρα σε φυλλάδια, σε ακριβή μετάφραση, αφήνει χώρο ή ειδοποιεί όταν υπάρχει σχέδιο ή εικόνα.  Συνολικά 16 δαγκάματα, 8 βιβλία, σελίδες 157.

 1^ο: Ιστορία του Μόγλη-ο βράχος του Συμβουλίου-η Μεγάλη κραυγή-Ο Μικρός Ζουλού-η παρέλαση της ζούγκλας. Πρόσκοποι του καιρού μας, ποιος ο τρόπος να γίνουν τα παιδιά πρόσκοποι, καθήκοντα του Λυκόπουλου, σημείωμα για τον Αρχηγό Λυκοπούλων.

   2^ο: Η Μπαλού και ο Μπαλκύρα, ο Χαιρετισμός, ο χορός του ταμπάκη και του Σιρκάνη.

   3^ο: Οι Μπαντάρ-Λόγκ, η υπόσχεσις των Λυκοπούλων, ο Κάα και ο χορός της Πείνας.

   4^ο: Ο Νόμος του Λυκόπουλου. Το γύμνασμα του Λυκόπουλου. Ο χορός του Μπακύρα και της Μπαλού.

   5^ον: Καλά πνεύματα (πως οι νέοι πρόσκοποι έλαβαν αυτή την επωνυμίαν) πώς να φανή κανείς χρήσιμος.

   6^ον: Ο χορός της ζούγκλας. Η Στολή. Η υποδοχή των τρυφερών ποδιών, οι εξάδες.

   7^ον: Τα αστέρια, η τιμητική ράβδος (20 τεμ.) αι εθνικαί σημαίαι και ο τρόπος της επάρσεως αυτών. Πως κατασκευάζεται μια σημαία.

   8^ον: Παρατηρητικότης. Ιχνηλασία. Να βλέπεις χωρίς να σε βλέπουν. Περίπατοι παρατηρητικότητος.

   9^ον: Το δυστύχημα του Νιαγάρα, η τέχνη των κόμβων, ο Τζακ Κόρνουελ, η δεξιότης εις την κατασκήνωση.

   10^ον: Πώς να γίνετε υψηλός και δυνατός. Το αίμα. Η υγιεινή τροφή. Καθημερινή πνευματική περιποίησις. Το ύπαιθρον. Σωματικαί ασκήσεις. Άλμα. Τα βαρελάκια. Ισορροπία. Κύκλοι και σφαίραι. Η αναπνοή, τα νύχια, τα δόντια ,τα πόδια.

   11^ον: Το διάβασμα της ώρας, η υπηρεσία των Λυκοπούλων, το πρώτο αστέρι.

   12^ον: Τα σήματα, η αλφάβητος Μορς.

   13^ον: Αι οικιακαί τέχναι. Το άναμμα της φωτιάς εντός σπιτιού και εις το ύπαιθρον. Το δίπλωμα των ενδυμάτων. Το στίλβωμα των υποδημάτων. Η μετάδοσις αγγελιών. Το καθάρισμα του δρόμου. Ασκήσεις.

   14^ον: Πλεκτική, υφαντουργία, δικτυοπλεκτική, ταμιευτήρια, κατασκευή υποδημάτων, Συλλογή Σκίτσων, λευκώματα, Συλλογή παλαιών χαρτιών, ξυλογλυπτική, ορχήστραι Λυκοπούλων (φανφάραι).

15^ον: Το στρατόπεδον, η αναπαυτικότης του στρατοπέδου, πώς να κάμετε ένα καταφύγιον, μίαν καλύβην, η δεξιότης εις την κατασκήνωσιν, πώς να κάμνετε το κρεββάτι σας,  πρόγραμμα και υποδείξεις. Περιποίησις του ατόμου, κίνδυνος μολύνσεως τραυμάτων, θεραπεία διαφόρων εγκαυμάτων, σωματικαί ασκήσεις, προς κατανόησιν του δευτέρου αστεριού. Η υποδοχή. Η περιβολή.

 

   16^ον: Η άνοδος (πάντοτε εις ανώτερα).

 

                    ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΩΝ ΛΥΚΟΠΟΥΛΩΝ (Μετάφρ. Σεπτεμβριος 1935 , Β’ Μέρος (σελ. 156-242)

Κεφάλαιον Ι Πτυχία ικανότητος

ΙΙ Σημάνται (Σηματοδόται)

ΙΙΙ Συλλέκται

ΙV Παρατηρηταί

V  Υφάνται

VΙ Καλλιτέχναι

VΙΙ Εργασία ξύλου

VΙΙΙ Πρώτων βοηθειών

ΙΧ Οικιακά

Χ Οδηγοί

ΧΙ Κολυμβηταί

ΧΙΙ Ομαδάρχαι και Γυμνασταί

 

Η Τρίτη εποχή

 

Ο πόλεμος και η κατοχή

 

    Με την συγχώνευση του Σώματος με την ΕΟΝ, ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός βρέθηκε, θα έλεγε κανείς,  στην παρανομία γιατί, αν και επίσημα τα μέλη του συνέχισαν την προσκοπική ζωή μέσα στα πλαίσια των δραστηριοτήτων της ΕΟΝ, το μεγαλύτερο μέρος από τους βαθμοφόρους του δεν δέχθηκε αυτή τη συγχώνευση και παραγνωρίζοντας κάθε διαταγή, ακολούθησε δική του γραμμή.

   Η ιδέα θα πρέπει να αποδοθεί στον “Αρχηγό”,  Τοπικό Έφορο  Σπύρο Μπάνο,  με την έγκριση και την συμπαράσταση όμως του Περιφερειακού Εφόρου Άγγελου Λαβράνου, πράγμα πολύ εύκολο, γιατί ο Άγγελος Λαβράνος μέχρι την τελευταία του στιγμή όσο και ο Σπύρος Μπάνος μέχρι σήμερα, δεν κατάλαβαν και δεν συγχώρησαν αυτή τη συγχώνευση.

  Την ευκαιρία την έδωσε η Προσκοπική Χορωδία που δεν έγινε χορωδία της ΕΟΝ, αλλά παρέμεινε ως μια παρέα φιλόμουσων, που έψαλλε κάθε δεύτερη Κυριακή στον Άγιο Σπυρίδωνα, με τη συνοδεία του αρμονίου και τη διεύθυνση του μεγάλου μουσικοδιδάσκαλου Άριστου Μοναστηριώτη, εναλλάσσοντας την τακτική χορωδία της εκκλησίας. Έτσι από την επόμενη Κυριακή που γίνηκε η πανηγυρική συγχώνευση (26 Νοεμβρίου 1939) η προσκοπική χορωδία ξαναφάνηκε στον γυναικωνίτη του Αγίου για να ψάλλει στη Θεία Λειτουργία χωρίς τις προσκοπικές στολές, αλλά, με το αιώνιο προσκοπικό πνεύμα.Η ανοχή που δείχθηκε από τις Αρχές, στην παλιά προσκοπική χορωδία, έδωσε το θάρρος ώστε την παραμονή των Χριστουγέννων να μην ξεχάσουν την συνήθειά τους και να ξαναχτυπήσουν τις πόρτες των ίδιων σπιτιών προσκόπων και φιλοπροσκόπων,για να πουν τα κάλαντα, ξεκινώντας όπως πάντα από το σπίτι του Περιφερειακού στο Πλατύ Καντούνι και να συνεχίσουν μπροστά από το ξενοδοχείο της «Μπέλλα Βενέτσια» και στην «Πιάτσα» κάτω από την «Κουκουνάρα».

   Μετά την επιτυχία αυτής της δράσης αποφασίστηκε να γίνει κάτι προσκοπικότερο, το Σάββατο της 24^ης Φεβρουαρίου 1940, γιορτάζοντας την 83^η επέτειο των γενεθλίων του Αρχιεπισκόπου.  Για τον λόγο αυτό, οργανώθηκε χοροεσπερίδα στην Γαρίτσα, στο σπίτι του Ενωμοτάρχη Αλέξανδρου Δούη. Η χοροεσπερίδα είναι καταχωρημένη στο «Ημερολόγιον Δράσεων» και από εκεί γνωρίζουμε λεπτομέρειές της. Άρχισε στις 7μ.μ. και τελείωσε στις 1.25 μετά τα μεσάνυκτα σε ατμόσφαιρα προσκοπικής εγκαρδιότητας και ευθυμίας. Πήραν μέρος: Από τις οδηγούς, οι Αρχηγοί: Ανθούλα Μπαμίχα και Μαρίκα Μάνδυλα. Οι Υπαρχηγοί Λουλού Γαρδικιώτη και Αλίκη Καλλονά και οι Οδηγοί:Νίτσα Μαραγκού, Ελένη Μαραγκού, Νίτσα Πετσάλη, Ναυσικά Τσίπη, Σοφία Αμαράντου, Βικτωρία Άνθη, Ζαΐρα Δεπάολη, Σιμόνη Παχή, Ισμήνη Πολίτου, Μαρία Λυγκούρη, Ρηνούλα Αναγνώστου, Τζένη Καπέλλου, Μαρία Βλάχου, Θάλεια Μπαμίχα, Ελένη Πάσχου, Ναυσικά Μαρτυροπούλου, Αργυρή Γιαννάτου και Ροδία Ραυτοπούλου, ακόμα και οι αδελφές των προσκόπων Βιντσεντίνη και Μιχαηλίδου που δεν ήσαν οδηγοί.Από τους προσκόπους:Οι Αρχηγοί Σπύρος Μπάνος και Χαράλαμπος Δελλαπόρτας, οι Υπαρχηγοί Αχιλλέας Αρταβάνης και Σπύρος Γιαννάτος και οι Πρόσκοποι: Χριστόφορος Λαβράνος, Σπύρος Τσίπης, Αλέξανδρος Δούης, Κωνσταντίνος Μάνδυλας, Γεώργιος Μάνεσης, Σπύρος Κουλούρης, Έκτωρ Γρόλλιος, Γεώργιος Μιχαηλίδης, Αλέξανδρος Βιντσεντίνης, Σπύρος Δεπούντης, Νίκος Καρδώνας, Σπύρος Σάββας, Κώστας Καρύδης, Αθανάσιος Σούλης, Μιχαήλ Μιζότερας και Ιωάννης Πετσάλης.

  Μέσα στο κέφι αυτής της βραδιάς, αποφασίστηκε να γίνει μια κοινή εκδρομή προσκόπων και οδηγών. Η εκδρομή πραγματοποιήθηκε την Καθαρά Δευτέρα της 11^ης Μαρτίου 1940 με δύο λεωφορεία στο βουνό των Αγίων Δέκα με συμμετοχή 17 προσκόπων και 21 οδηγών. Όμως η συνεργασία με τους οδηγούς δεν συνεχίστηκε και από εκεί και πέρα η χορωδία συνέχισε μόνη της. Έτσι το καλοκαίρι έκανε τις εκδρομές της, όλες με διανυκτερεύσεις, (Σαββατοκύριακα) φροντίζοντας όμως να γίνονται σε μέρη όπου υπήρχε μοναστήρι ή εκκλησία. Στις 13-14 Ιουλίου 1940, η εκδρομή γίνηκε στην Υ.Θ. την Υψηλή στις Μαγουλάδες, στις 23-24 Ιουλίου 1940 στην Ιερά Μονή Υ.Θ. Παλαιοκαστρίτσας, στις 17-18 Αυγούστου 1940 στην Ι.Μ. Αγίας Τριάδας στις Αργυράδες, και στις  24-25 Αυγούστου 1940, στο κτήμα Μάνεση στις Μπενίτσες.Σ’ αυτές τις εκδρομές κι αν έλειπε η προσκοπική στολή, δεν έλειπε το προσκοπικό πρόγραμμα κι ακόμα περισσότερο, το προσκοπικό πνεύμα.Αυτό φάνηκε καθαρά όταν στην εκδρομή 17 με 18 Αυγούστου στην Αγία Τριάδα στις Αργυράδες λίγο μετά τη λειτουργία έπιασε φωτιά ο λόγγος στα Κορίσσια κι ολόκληρη η χορωδία έτρεξε αμέσως για να τη σβήσει πολύ πριν τους χωρικούς και τα κατάφερε περίφημα, δουλεύοντας σωστά και πειθαρχημένα.

   Ανάμεσα στα γεγονότα αυτής της εποχής, που είναι καταχωρημένα στο “Ημερολόγιο Δράσεων”, που ο Μπάνος συνέχιζε να ενημερώνει, ξεχωρίζει κανείς μια σπάνια σελίδα, που καθρεφτίζει ολόκληρο τον πόνο των Προσκόπων αυτού του καιρού. Επειδή η αξία της είναι μεγάλη, την καταχωρούμε κι εμείς αυτούσια:

 

  « Κυριακή 4 Αυγούστου 1940».

  Ο Αρχηγός (Σπύρος Μπάνος) ως εκπρόσωπος των ομάδων, συνεχίζων το ανελλειπώς από δεκαπενταετίας τηρούμενον  έθιμον της ετησίας, ορειβασίας και προσκοπικού προσκυνήματος επί του Όρους Παντοκράτωρ ετήρησε αυτό και κατά το παρόν δύσκολο έτος του ακατορθώτου, λόγω διώξεως, της συγκεντρώσεως των προσκόπων διά την εκδρομήν αυτήν, δεηθείς δια την ταχείαν ανασύστασιν του Προσκοπικού Σώματος, ως και υπέρ της αναβάσεως ολοκλήρου τούτου εις τα προσεχή ερχόμενα ευτυχέστερα έτη.

Αναχώρησις εκ της πόλεως Σάββατον 3 Αυγούστου ώρα 3.15μ.μ. διά βενζινοπλοίου.

Διανυκτέρευσις εις περίπτερον Δασιάς.

Αναχώρησις εκ Δασιάς 4.45 π.μ.

Άφιξις εις Μονήν Παντοκράτορα 7.45 πμ.

Παραμονή μέχρις ώρας 9πμ.

Αναχώρησις προς επιστροφήν ώρα 9πμ

Άφιξις εις Δασιάν 11.45 π.μ.»

 

« Τα ερχόμενα ευτυχέστερα έτη» του ημερολογίου δράσεων άργησαν πολύ να έρθουν, όχι μονάχα για τον Εθνικό Προσκοπισμό, αλλά και για ολόκληρο τον ελεύθερο κόσμο. Στον πόλεμο που ακολούθησε, οι πρόσκοποι των κερκυραϊκών ομάδων  που είχαν συγχωνευθεί με την ΕΟΝ, έκαμαν το χρέος τους ιδιαίτερα στη διάρκεια του μαρτυρίου των βομβαρδισμών (μην ξεχνάμε πως η Κέρκυρα βομβαρδίστηκε 195 φορές, περισσότερο από κάθε άλλη ελληνική γη(*).

____________

(*) Από αυτούς οι 127 είναι Ιταλικοί, οι 32 Γερμανικοί και οι 36 Συμμαχικοί. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μείνει άστεγο το 19 % του πληθυσμού από το οποίο το 90% ήταν κάτοικοι της παλιάς πόλης, όπου ζούσαν οι περισσότεροι πρόσκοποί μας.(Περισ βλ. Κώστα Δαφνή Κερκυραϊκά Χρονικά-Τόμος ΧΙΙ- Χρόνια πολέμου και κατοχής σελ. 332).

Οργανωμένοι σε ομάδες συναγερμού, πρώτων βοηθειών, αεράμυνας, κοινωνικής πρόνοιας δεν υστέρησαν μπροστά στους άλλους Έλληνες Προσκόπους. Και ίσως να προσέφεραν περισσότερα αφού η διάρκειά τους ήταν μεγαλύτερη μέσα σ’ εκείνη την ατέλειωτη αγωνία και δυστυχία των συναγερμών, των βομβαρδισμών και των καταστροφών.

   Μέσα σε αυτήν την κοσμογονία διακρίνεται και το ασταμάτητο «Σώσον Κύριε» της Χορωδίας, που δίνει το παρόν της, πότε στην βενετσιάνικη υπόγεια στοά της Ρολίνας (στον Προμαχώνα Ραϊμόντο, όπου στο διάστημα 1^ης Νοεμβρίου 1940 έως  28 Απριλίου 1941 στεγάστηκαν, απόσπασμα της Παθητικής Αεράμυνας, η ΕΟΝ, γειτονικές οικογένειες και ότι σώθηκε από τον βομβαρδισμένο Ναό των Ταξιαρχών)  και πότε στον Άγιο Σπυρίδωνα. Στο καταφύγιο ξεκίνησε τις  ακολουθίες του Τριωδίου (16 Φεβρουαρίου1941) μέχρι και του Πάσχα (20 Απριλίου1941), χωρίς όμως να παραμελεί και τις υποχρεώσεις της, κάθε δεύτερη Κυριακή.  στον Άγιο Σπυρίδωνα. Για να δώσουμε μια μικρή εικόνα της εποχής σημειώνουμε από το την την «Ημερολόγιο Δράσεων»:

 

   «Παρασκευή 4 Απριλίου 1941.

   Η Χορωδία υπό τον Άριστον Μοναστηριώτην έψαλεν τους Χαιρετισμούς της Θεοτόκου από 8.30 μέχρι 9.45 μμ. Κατά την διάρκειαν της ακολουθίας εσημάνθησαν δύο συναγερμοί».

 

  Η προσφορά όμως του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού δεν σταματά εκεί, αφού η γενιά που πολεμά, που σκοτώνεται, που νικά, είναι γενιά προσκόπων. Οι Κερκυραίοι Πρόσκοποι πολέμησαν στα βουνά και τα πέλαγα, διέφυγαν και συνέχισαν τον πόλεμο στην Μέση Ανατολή, οργανώθηκαν και πολέμησαν στην Εθνική Αντίσταση και πλήρωσαν ακριβά το τίμημα της ελευθερίας των λαών.

 Στην κατοχή που ακολούθησε, στην φτώχεια, τον πόνο, την πείνα, τον θάνατο και στην αδιάκοπη πιεστική φασιστική ιταλική προσπάθεια αφελληνισμού του νησιού, ο Κερκυραϊκός Προσκοπικός Φοίνικας, όρθωσε και πάλι την ψυχή του. Μια τυχερή σημαντική προσπάθεια γίνηκε στις 18 Απριλίου του 1941 όταν ο πυρήνας της χορωδίας αποφάσισε να ξαναρχίσει παράνομα την προσκοπική δράση. Γι’ αυτό γίνηκε εκδρομή-συνάντηση στο σπίτι, όπου έμενε τα καλοκαίρια η οικογένεια Καρσιάν στις Μπενίτσες. Ο τόπος επιλέχθηκε και για έναν ιδιαίτερο λόγο. Να επισκεφθούν στο νεκροταφείο του Αγίου Ιωάννη στο Γαστούρι, τον τάφο του προσκόπου Αρσάκ Καρσιάν που τραυματίστηκε στον πρώτο Ιταλικό βομβαρδισμό της 1^η Νοεμβρίου 1940 και πέθανε στις 5 του ιδίου μηνός και έτους.

Μαζί με τα λουλούδια, ο Μπάνος έδωσε πάνω στον τάφο τουπροσκόπου και την υπόσχεση:

   «Επιφυλασσόμεθα  την μεγάλη ημέρα την οποίαν ο Θεός θα σημάνη του κόσμου την ελευθερίαν και την οποίαν ολόκληρος ο κόσμος περιμένει, να σου φέρωμεν τον θερμόν προσκοπικό μας χαιρετισμόν,  με όλους τους προσκόπους».

Σ’ αυτή την εκδρομή, αποφασίστηκε να μη χαθεί η συνοχή του προσκοπικού πυρήνα ό,τι κι αν ακολουθήσει και να προσπαθήσουν όλοι να φέρουν κοντά όσους μπορούσαν από τους παλαιούς. Μετά από την συνάντηση αυτή, έγινε άλλη μία στις 2 με 3 Αυγούστου 1941 στο αγρόκτημα  Μάνεση στις Μπενίτσες με το ίδιο σχεδόν πρόγραμμα.

   Μια δεύτερη παράλληλη ενέργεια όμως, στάθηκε άτυχη. Μια ομάδα μεγάλων προσκόπων με Αρχηγό τον Ευάγγελο Μπαμίχα, προσπάθησε μέσα στην ιταλική κατοχή να ζήσει την προσκοπική ζωή, κάνοντας συχνές εκδρομές. Η προσπάθειά τους όμως παρεξηγήθηκε από τους ιταλούς και με διαταγή της ιταλικής  στρατιωτικής  διοίκησης, οκτώ από αυτούς συνελήφθησαν και κλείστηκαν αρχικά στις εγκληματικές φυλακές Κερκύρας για ένα μήνα και κατόπιν εξορίστηκαν για 14 μήνες (Αύγουστος 1942- Οκτώβριος 1943) στους Παξούς. Την ομάδα αποτελούσαν: Ο Αρχηγός  Ευάγγελος  Μπαμίχας, ο Υπαρχηγός Σπύρος Γιαννάτος, οι Πρόσκοποι Γεώργιος Γκίνος, Δημήτριος Καλλίας, Νικόλαος Τσιριγγάκης, Γεώργιος Κουρής, Νισήμ Μουστάκης (Ισραηλίτης) και ο Σπύρος Καλοδίκης που δεν είχε προλάβει να γίνει πρόσκοπος(*). Έτσι, την προσκοπική ζωή που ονειρευόταν να ζήσει η ομάδα, την έζησε τελικά στην εξορία με Αρχηγό τον Ευάγγελο Μπαμίχα, ο οποίος έδειξε για άλλη μια φορά τις μεγάλες ηγετικές ικανότητές του. Όσοι από αυτούς είναι σήμερα εν ζωή, θυμούνται με αγάπη την «οικογένεια» της εξορίας, τις πίκρες της, αλλά και τις χαρές της.

   Χώρια όμως από αυτά, ο Κερκυραϊκός προσκοπισμός θα πρέπει να είναι υπερήφανος και για άλλες ενέργειες, αφού γνωρίζουμε πια, πως οι τρεις νέοι που εξορίστηκαν από τους Ιταλούς στην αρχή στους Οθωνούς και ύστερα στην Πότζα της Ιταλίας, μετά τα γεγονότα της λιτανείας του Πρωτοκύριακου του 1941

-----------------------

(*) Ο Σπύρος Λινάρδος γλίτωσε από αυτή την περιπέτεια από σειρά συμπτώσεων.

(Πέτρος Κουρκουμέλης, Γιώργος Μάνεσης,Σπύρος Πλασκασοβίτης), ήταν παλαιοί πρόσκοποι, όπως επίσης πρόσκοποι ήταν και οι δύο που εξορίστηκαν εκεί γιατί προσπάθησαν να διαφύγουν στην ελεύθερη Μάλτα με βάρκα, (Έκτωρ Γρόλλιος και Σπύρος Μπούας)(*). Δεν θα πρέπει επίσης να ξεχάσουμε πως ανάμεσα στους επιφανείς Κερκυραίους που σύρθηκαν από τους ιταλούς στην εξορία τον Φεβρουάριο του 1943 στο νησί Πότζα στο Τυρρηνικό Πέλαγος, ήταν και ο Περιφερειακός Έφορος Άγγελος Λαβράνος.

   Ύστερα από όλα αυτά δεν είναι ατεκμηρίωτη η παρατήρηση ότι εφόσον στους περισσότερους έχει απονεμηθεί το Μετάλλιο Εθνικής Αντίστασης γι’ αυτές τις δράσεις και ταλαιπωρίες τους, ίσως πρέπει να θεωρούμε πως ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός έχει τιμηθεί με αυτό(*).

   Δεν θα πρέπει, λέγοντας όλα αυτά, να θεωρηθεί οτι ο πυρήνας της χορωδίας σταμάτησε εδώ και δεν προσπάθησε κι άλλες φορές τα χρόνια 1942-1943 να οργανώσει τις προσκοπικές ομάδες. Γιατί παρόλο που αυτό ήταν εξαιρετικά δύσκολο, αφού η πόλη είχε αραιώσει πληθυσμιακά σε μεγάλο βαθμό, γίνηκε μια ιδιαίτερα αξιοπρόσεχτη προσπάθεια το τελευταίο διάστημα της ιταλικής κατοχής με όσους είχαν μείνει στην αδιάκοπα βομβαρδισμένη πόλη.

   Για πρώτη φορά μετά την συνάντηση του Αυγούστου του 1941, γίνηκε την Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου 1943 (12 με 1 ½  το μεσημέρι) νέα παράνομη συγκέντρωση στο σπίτι του Χαράλαμπου Τεκνόπουλου, (Αριστοτέλους 1 στην Πάνω Πλατεία) με τους: Σπύρο Μπάνο, Χαρ. Δελλαπόρτα, Αχιλλέα Αρταβάνη, Σπύρο Τσίπη, Χριστόφορο Τεκνόπουλο, Σαμ Καρσιάν, Σπύρο Κουλούρη, Γεώργιο Μιχαηλίδη, Βανίκ Καρσιάν και Νικόλαο Φοντάνα. Σε αυτή τη συνάντηση αποφασίστηκε η «επανασύσταση των Προσκοπικών Ομάδων της Περιφέρειας Κερκύρας». Όμως η απόφαση γι΄ αυτή την προσπάθεια πάρθηκε πολύ αργά κι αυτό διότι οι επιχειρήσεις μεταξύ Ιταλών και Γερμανών από το πρωί της επόμενης ημέρας 13ης Σεπτεμβρίου 1943 μέχρι το βράδυ της 25^ης Σεπτεμβρίου 1943, οπότε οι γερμανοί κατέλαβαν την Κέρκυρα ύστερα από τον ασυγχώρητο εμπρησμό της πόλης, ανέτρεψαν κάθε απόφαση.

  Γι αυτό χρειάστηκε να γίνει κι άλλη παράνομη συγκέντρωση τα Χριστούγεννα του 1943 (12 με 1 το μεσημέρι) στο ίδιο σπίτι με τους Σπ. Μπάνο, Χαρ. Δελλαπόρτα, Σπύρο Τσίπη, Σαμ Καρσιάν, Χριστόφορο Τεκνόπουλο, Γεώργιο Μιχαηλίδη και Κωνσταντίνο Καρύδη.

__________

(*)Κερκυραϊκά Χρονικά. Κώστας Δαφνής. Τόμος ΧΙΙ «Χρόνια Πολέμου και Κατοχής». Σελίδες 203-209,σημειώσεις.

(**)Παρατήρηση του Τζούλη Γιοχάλα.

 

   Η συγκέντρωση είχε ακόμη ένα καινούργιο στοιχείο. Να ανακοινωθούν γράμματα των Ναυτοπροσκόπων της 3^ης Αθηνών και του Αρχηγού τους Γ. Μίνδλερ, με τα οποία «εκφράζεται η συμπάθεια δια τα εκ του πολέμου δεινοπαθήματα της ιδιαιτέρας πατρίδος ημών Κερκύρας και γνωστοποιείται η παρ’ αυτών αποστολή βοηθημάτων διά τους παθόντας Κερκυραίους Προσκόπους»(*)

 

   Η συγκέντρωση ξανάγινε την Κυριακή 9 Ιανουαρίου 1944 στις 12 με 12.30 στο ίδιο σπίτι, με τα ίδια στελέχη, με θέμα πως και σε ποιους θα διανεμηθούν τα είδη ρουχισμού και τα τρόφιμα που έστειλε η 3^η Ομάδα Ναυτοπροσκόπων Αθηνών. Επειδή ο χρόνος ήταν λίγος, αποφασίστηκε νέα συγκέντρωση για την Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 1944 στο ίδιο σπίτι, ώρα 5.30 με 6.30. Σ’ αυτήν την τελευταία συγκέντρωση, καθορίστηκε ποιοι πρόσκοποι θα χρησιμοποιηθούν ως τραυματιοφορείς σε περίπτωση ανάγκης από τους γιατρούς των καταφυγίων.

 

   Της Ρολίνας: (Σπύρος Τσίπης, Αρμάνδος Κυριάκης, Γεώργιος Πλασκασοβίτης).

 

   Των Τριών Πηγαδιών: (Σαμ Καρσιάν, Διονύσιος Γιαννάτος, Άγγελος Λαμάκιας).

 

   Των Αγίων Πάντων: Χριστόφορος Τεκνόπουλος, Γεώργιος Μιχαηλίδης και Μαρ. Δελαπαλούδ).

 

   Η πρώτη όμως κατανομή δε φάνηκε πρακτική γι’ αυτό, σε άλλη νέα συγκέντρωση, στις 26 Ιανουαρίου 1944 (5.30- 6.30 μ.μ.) στο σπίτι του προσκόπου Σπύρου Τσίπη τροποποιήθηκαν τα συνεργεία.

 

   Στο καταφύγιο Γαρίτσας: Σπύρος Τσίπης, Γεώργιος Πλασκασοβίτης και Σπύρος Αρταβάνης.

 

   Στα Τρία Πηγάδια: Σαμ Καρσιάν, Άγγελος Λαμάκιας, Διονύσιος Γιαννάτος.

 

   Στους Αγίους Πάντες: Χριστόφορος Τεκνόπουλος, Αρμάνδος Κυριάκης, Ιάκωβος Κουλούρης, Σέργιος Βορομπιέφ. (Επόπτης για όλες τις ομάδες και σύνδεσμός τους ήταν ο Σπύρος Μπάνος).

 

Με αυτή την κίνηση, άρχισε σιγά-σιγά, να οργανώνεται ο προσκοπικός πυρήνας, που όπως αναφέραμε και πιο πάνω, με τους καθημερινούς βομβαρδισμούς είχε σημαντικά αποδυναμωθεί.

 

  Μέσα στην λαχτάρα των βομβαρδισμών, η πρώτη αυτή προσκοπική ομάδα δεν ξέχασε την προσκοπική γιορτή, την οποία αποφασίστηκε να γιορταστεί η παγκόσμια ημέρα σκέψεως την Καθαρά Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 1944 σε μυστική συγκέντρωση στο υφαντουργείο Καρσιάν (10.30. με 11.30 π.μ.).

----------------------

(*) Ημερολόγιον Δράσεως ετών 1940-44 Τοπικής Εφορείας Κερκύρας.

Στην συγκέντρωση έλαβαν μέρος.

   Από την 1^η ομάδα: Χριστόφορος Τεκνόπουλος, Αρμάνδος Κυριάκης, Γεώργιος Πλασκασοβίτης, Κωνσταντίνος Κυρίτσης, Σπύρος Αρταβάνης.

   Από την 3^η ομάδα: Σαμ Καρσιάν, Γεώργιος Προβατάς, Άγγελος Κογεβίνας, Σέργιος Βορομπιέφ, Γεώργιος Αγιοβλασίτης, Ιάκωβος Κουλούρης, Αντώνιος Δεπάολης, Δημήτριος Σίδερας και από την Αγέλη: το παλιό λυκόπουλο Αριστοκλής Παπαδάτος.

   Η τελευταία παράνομη συγκέντρωση της κατοχής, γίνηκε την Κυριακή 19 Μαρτίου 1944 (3 με 4 μ.μ.) στο σπίτι των προσκόπων Σαμ και Βανίκ Καρσιάν, όπου τα στελέχη πήραν συντονιστικές οδηγίες για το πώς θα λειτουργούν τα τμήματα και εξετάσθηκε ο τρόπος που οι πρόσκοποι θα μπορούσαν να προσφέρουν υπηρεσίες σε περίπτωση που οι σύμμαχοι θα έκαναν απόβαση στην Κέρκυρα και θα ακολουθούσαν πολεμικές επιχειρήσεις. Όμως η συγκέντρωση αυτή, όπως και η συγκέντρωση της 17^ης Ιουλίου 1944 (8 με 8.30) στο σπίτι του Φ. Τσίπη  με θέμα, ποια στάση θα κρατούσε ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός απέναντι στις διάφορες πολιτικές οργανώσεις, έμειναν τελικά χωρίς αντικείμενο(*).

   Έτσι, η απελευθέρωση βρήκε τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό οργανωμένο σε μικρούς δυναμικούς πυρήνες έτοιμους να ξαναρχίσουν το Προσκοπικό Παιγνίδι.

-------------------

(*) Σ’ αυτές τις δύο συγκεντρώσεις πήραν μέρος: Ο Σπύρος Μπάνος, ο Χαρ. Δελλαπόρτας, ο Σπ. Γιαννάτος, ο Αχιλ. Αρταβάνης, ο Σπ. Τσίπης, Ο Σαμ Καρσιάν,ο Ευαγ. Μπαμίχας, ο Σπ. Λινάρδος, ο Γ. Γκίνος, ο Δ. Ρώσσης, ο Ν. Τσιριγκάκης και ο Κ. Τόγιας.

                                  Η Εποχή του Κλασσικού Προσκοπισμού

                                                    (1944-1961)

 

Αν και ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός δεν σταμάτησε να λειτουργεί στην Κέρκυρα όλα αυτά τα χρόνια, συνηθίσαμε να μετράμε την «επανίδρυσή του» ενώ καλύτερα θα ήταν να λέγαμε την είσοδό του στην μεταπολεμική εποχή από ένα σημαντικό, πρωταρχικής σημασίας γεγονός, που γίνηκε στις 10 Οκτωβρίου 1944, όταν μια αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Σπυρίδωνα Μπάνο παρέλαβε από την Δημοτική Πινακοθήκη  την σημαία της Περιφερειακής Εφορείας και με κατάνυξη την ξανάφερε στο ερειπωμένο Προσκοπείο(*). Αυτή η λιτή, η κατά τον Μπάνο «τέλεια πράξη», κάλυψε κάθε άλλη εμφάνιση των Προσκοπικών Ομάδων κι έδωσε από την πρώτη στιγμή στο Προσκοπικό Τριφύλλι ιδιαίτερη αξία και τιμή. Η πρώτη όμως εμφάνιση της Τοπικής Εφορείας Προσκόπων Κερκύρας γίνηκε λίγες ημέρες αργότερα κατά τον εορτασμό της ανατροπής της ιταλικής φασιστικής επίθεσης στις 28 Οκτωβρίου 1940, με ένα τμήμα 3 οδηγών και 23 προσκόπων. Σε αυτήν έλαβαν μέρος οι Οδηγοί: Πίτσα Μαραγκού, Άννα Τεκνοπούλου, Σοφία Μπογδάνου και οι Πρόσκοποι: Σπυρίδων Μπάνος, Αχιλλέας Αρταβάνης, Ευάγγελος Μπαμίχας, Σπυρίδων Γιαννάτος, Σπυρίδων Λινάρδος, Μηνάς Μπότος, Κωνσταντίνος Καρύδης, Ιωάννης Πετσάλης, Αλέξανδρος Κοκοτός, Σπυρίδων Κοκοτός, Χριστόφορος Τεκνόπουλος, Σαμουήλ Καρσιάν, Βανίκ Καρσιάν, Αλέξανδρος Ναθαναήλ, Σπυρίδων Ναθαναήλ, Παναγιώτης Τσίπης, Έκτωρ Κολιακόπουλος, Αντώνης Δεπάολης, Αντώνης Βενετσιάνος, Ιάκωβος Κουλούρης, Χρήστος Λαζαράς, Γεώργιος Αγιοβλασίτης, Νικόλαος Μεταλληνός.

 

------------------------------

(*) Από τη συνέντευξη μου με τον Σπύρο Μπάνο

Μετά από αυτή την εμφάνιση και την κοντινή της,της λιτανείας του Πρωτοκύριακου (5 Νοεμβρίου 1944), όπου επίσημα πλέον το προσκοπικό τμήμα (38 πρόσκοποι και 7 οδηγοί), κατέλαβε την προπολεμική τιμητική του θέση, παρουσιάστηκε ένα μοναδικό, αξεπέραστο φαινόμενο: η μαζική προσέλευση παιδιών στις προσκοπικές ομάδες (*). Από αυτήν την γεμάτη ενθουσιασμό προσέλευση,  οι Ομάδες 1^η Προσκόπων, 3^η Προσκόπων, 4^η Ναυτοπροσκόπων ξαναζωντάνεψαν αμέσως και χρειάστηκε να ιδρυθούν και άλλες δύο, η 5^η Προσκόπων στις 10 Νοεμβρίου 1944, και η 6^η Προσκόπων  στις 11 Νοεμβρίου  1944, ενώ όλοι οι παλαιοί στεγάστηκαν στην β’ ομάδα Ακριτών(**).

   Το πόσο γρήγορα πύκνωσαν οι ενωμοτίες και των καινούργιων ομάδων, φαίνεται από το ότι στις  26 Νοεμβρίου 1944, όταν ο Υπουργός- Διοικητής  Ιονίων Νήσων Λ. Μακκάς επιθεώρησε τα προσκοπικά τμήματα, η δύναμη  Της Τοπικής Εφορείας ήταν:

Της 1^ης Προσκόπων 40,της 3^ης Προσκόπων 40, της 4^ης Ναυτοπροσκόπων 30, της 5^ης Προσκόπων 38, της 6^ης Προσκόπων 25,της Β’ Ακριτών 30 (και των οδηγών 40).

   Τα πρώτα ελεύθερα Χριστούγεννα, τα Χριστούγεννα του 1944 βρήκαν τον Προσκοπισμό στην Κέρκυρα σ’ αυτήν τη δημιουργική αναστάτωση. Παρόλη όμως τη σύγχυση που προκαλούσαν τα ασταμάτητα κύματα των καινούργιων

______

(*) Εδώ θα πρέπει να παρατηρήσουμε μερικά πράγματα: Η δημιουργία όλων αυτών των ομάδων είναι γέννημα της εποχής. (Από τον πόλεμο μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 50). Αυτό επιβεβαιώθηκε όταν πέρασε ο μεταπολεμικός ενθουσιασμός και ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός πήρε και πάλι την γνωστή του μορφή, που με κανονικές συνθήκες δεν είχε ποτέ παραπάνω από 5 με 6 σωστές ομάδες στην Πόλη και άλλες 5 με 6 σε μερικά Κεφαλοχώρια. Το θέμα εάν και πως μπορούμε να έχουμε περισσότερες θα το συναντήσουμε στην 4^η εποχή (τα τελευταία 20 χρόνια).

(**) Οι υπόλοιπες ομάδες ιδρύθηκαν αργότερα:

Η 7^η Προσκόπων στις 2 Δεκεμβρίου 1944

Η 8^η Ναυτοπροσκόπων 27 Μαΐου 1945

Η 9^η Προσκόπων 30 Ιουνίου 1945

Η 10^η  Ναυτοπροσκόπων Ποταμού 30 Ιουνίου 1945

Η 11^η Προσκόπων Καναλίων 14 Οκτωβρίου 1945

Η 12^η Προσκόπων Γουβιών 2 Ιουνίου 1946

Η 13^η Προσκόπων Κοντοκαλίου 10 Νοεμβρίου 1946

Και η 1^η Ναυτοπροσκόπων Παξών 22 Φεβρουαρίου 1947.

προσκόπων που «κατέβαιναν» στις ομάδες (*), και παρόλες τις δυσκολίες που παρουσιάστηκαν από την οργάνωση και την εκπαίδευση αυτών των ομάδων, οι παλαιοί της χορωδίας βρήκαν την ευκαιρία να προετοιμαστούν και για άλλη μια φορά να τηρήσουν τα έθιμα, γυρνώντας όλο το βράδυ σχεδόν της παραμονής των Χριστουγέννων στα γνωστά στέκια και γειτονιές, ψάλλοντας τα κάλαντα. Χαρακτηριστικό είναι πως δεν ξέχασαν ούτε τους συμμάχους του πολέμου και για χάρη τους πήγαν στο Mon Repos όπου έψαλλαν για άλλη μια φορά τα κάλαντα στα Ελληνικά και τα Αγγλικά.

  Επίσης εκτὀς από την τήρηση των εθίμων οι παλαιοί εργάστηκαν όλο τον Δεκέμβριο με αυτοθυσία για τον Ερυθρό Σταυρό και είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο πως από τους τόσους που συνεργάστηκαν με αυτ΄΄η την Παγκόσμια Οργάνωση , η ανάμνηση της προσκοπικής στολής έχει μείνει ζωηρή στην κερκυραϊκή κοινωνία που έχει οριοθετήσει: «τότε που μας βοήθησε ο Ερυθρός Σταυρός με τους προσκόπους του». Σχετικά με αυτή την προσφορά, διαβάζουμε στο πραγματικά αντικειμενικό «Ημερολόγιον Δράσεων».

«...΄Όλοι  εργάσθησαν μετά ζήλου και πρσέφεραν υψίστας υπηρεσίας εις τα συσταθέντα διάφορα συνεργεία απολυμαντικών κλιβάνων, καθαριότητος καταλυμάτων, καταγραφής εις συσσίτια Ερυθρού Σταυρού, μαγειρίων και διανομής τροφίμων και άρτου, συνδέσμων κ.λ.π. Απέσπασαν δε δια τας υπηρεσίας των  θερμούς επαίνους και συγχαρητήρια παρά των αρχών και των προϊσταμένων των συνεργείων κυριών και κυρίων....».

Λέγοντας όλα αυτά δεν θα πρέπει να νομιστεί πως είχε παραμεληθεί η οργάνωση και η εκπαίδευση των τμημάτων, που όπως είπαμε δημιουργούσε προβληματισμούς στην Ηγεσία. Είναι πραγματικά αξιοπρόσεχτη η προσπάθεια, που πρέπει να παραδεχθούμε πως βρήκε και γόνιμη την Κερκυραϊκή ψυχή. Απόδειξη σε αυτό, είναι το τηλεγράφημα της Εθνικής Κερκυραϊκής Ένωσης.

 

   «Κύριον Σπυρίδωνα Μπάνον

   Αρχηγό Σώματος Ελλήνων Προσκόπων. Ενταύθα.

  Κύριε,

 Το Σώμα των Εταίρων της καθ’ ημάς Ενώσεως εν τη συνελεύσει αυτής, της 8^ης Δεκεμβρίου 1944 μεθ’ ικανοποιήσεως και εθνικής υπερηφανίας  εμνημόνευσεν των ημετέρων φιλοτίμων και αξιεπαίνων προσπαθειών χάρις εις τας οποίας το

_____________

(*) Επειδή το Προσκοπείο στην Κέρκυρα βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από τον δρόμο, επικράτησε να λέμε «κατέβηκα» στους Προσκόπους, για την πρώτη φορά που ζητήσαμε να γίνουμε Πρόσκοποι.

υφ’  υμάς Σώμα των Κερκυραίων Προσκόπων ταχύτατα ανασυσταθέν και ανασυγκροτηθέν ηδυνήθη να επαναλάβη την εθνωφελή δράσιν του και να περιλάβη και πάλιν εις τας τάξεις του την ευέλπιδα νεολαίαν. Εκπληρούντες προς τούτο την ομοθύμως υπό της Συνελεύσεως δοθείσαν ημίν ευχάριστον εντολήν άμα δε και διερμηνεύοντες υμίν τα αισθήματα στοργής και θαυμασμού της Κερκυραϊκής Κοινωνίας  σπεύδομεν να εκφράσωμεν υμίν τα θερμότατα συγχαρητήρια της Ενώσεώς μας προς υμάς τε και τους υφ’ υμάς Προσκόπους της Κερκύρας και τας θερμάς ευχάς μας υπέρ της πλήρους ευοδώσεως των ευγενών πόθων σας και υψηλών σκοπών σας, επαξίως των υφ’ υμάς άπαντας ελπίδων της αναγεννωμένης Πατρίδος ημών.

Μετ΄απείρου εκτιμήσεως

Εντολή της Διοικούσης Επιτροπής

Ο Πρόεδρος                                                                                  Ο Γραμματεύς

Π. ΓΙΟΧΑΛΑΣ                                                                              Λ.Θ. ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ»

 

Αν το 1944 γίνηκε η καλή αρχή, το 1945 ήταν μια από τις δημιουργικότερες  μέχρι σήμερα προσκοπικές χρονιές. Χώρια από την ίδρυση νέων ομάδων, την οργάνωση των παλαιών, τη δημιουργία του Τοπικού Προσκοπικού Συνδέσμου Κερκύρας, την συστηματική εκπαίδευση των ομάδων και των αγελών(*) τις γνωστές απαραίτητες δράσεις υπαίθρου (η πρώτη εκδρομή μετά την κατοχή γίνηκε στις 19 Μαρτίου στο κτήμα Γερακάρη της Σωτηριώτισσας  κι η πρώτη εκδρομή με διανυκτέρευση, στις 30 Ιουνίου με 1^η Ιουλίου στο κτήμα Σκαφιδά στις Βαρυπατάδες) και τις Κορφιάτικες προσκοπικές συνήθειες (η γνωστή επιθεώρηση έγινε στις 4 Μαρτίου από τον Περιφερειακό στο Αεροδρόμιο της Γαρίτσας, με συμμετοχή 183 προσκόπων) ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός είχε την ιδιαίτερη τιμή να αναπληρώνει τον Ελληνικό Στρατό στις παρατάξεις, λιτανείες και παρελάσεις.

  Αυτή την ιδιαίτερη τιμή πρέπει να πούμε πως ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός τη δέχθηκε με ενθουσιασμό και απέδειξε πως ήταν άξιός της όχι μόνο με την λαμπρή συμμετοχή του σε όλες τις παρατάξεις και παρελάσεις της 25^ης Μαρτίου και της 21^ης Μαΐου, αλλά και με την παρουσίαση το απόγευμα της 21^ης Μαΐου στην Κάτω Πλατεία των πρώτων μεταπελευθερωτικών προσκοπικών επιδείξεων που όπως φαίνεται από τα έγγραφα που ακολουθούν δικαίωσαν τις προσδοκίες της Κερκυραϊκής Κοινωνίας.

«ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΩΝ

Αριθμός Πρωτοκόλλου 233

Προς τον Κύριον Περιφερειακόν  Έφορον  Σώματος  Ελλήνων Προσκόπων Κερκύρας.            Ενταύθα.

   Επί τη λήξη των εορτών της 81^ης επετείου της Ενώσεως της Επτανήσου μετά της μητρός Ελλάδος εις ας πανηγυρικώτατον  τόνον έδωσε η πάνυ προθύμως γενομένη αποδοχή εκ μέρους υμών της συμμετοχής των υφ’ υμών ομάδων των Ελλήνων Προσκόπων Κερκύρας, έχομεν την τιμήν να εκφράσωμεν ημίν τας θερμοτάτας ευχαριστίας της Δημοτικής Αρχής και τας προσωπικάς υμών τοιαύτας και να σας παρακαλέσωμεν όπως δεχθήτε ως έκφρασιν εκτιμήσεως της απαραμίλλου και αψόγου εμφανίσεως των υμετέρων ομάδων και της υπ’ αυτών εκτελέσεως των εν τω προγράμματι των Εορτών αναφερομένων επιδείξεων κατά την 21^ην Μαΐου ε.ε. τα πλέον θερμά συγχαρητήρια.

   Δυνάμεθα να βεβαιώσωμεν υμάς ότι την εκδηλουμένην τοιαύτην εκτίμησιν συμμερίζεται ολόκληρος  η Κερκυραϊκή Κοινωνία εις την οποίαν αι αρτίως κατηρτισμέναι ομάδες προσκόπων, χάρις εις τον άξιον κάθε επαίνου Αρχηγόν των κ. Σπυρ. Μπάνον προσέφερον αληθώς θεαματικάς απολαύσεις εθνικού περιεχομένου.

   Θέλομεν να πιστεύωμεν ότι η εκτίμησις αύτη Κερκυραϊκής κοινωνίας θα αποτελέσει δι υμάς ικανοποίησιν αξίαν προσοχής.

Ο Δήμαρχος Κερκυραίων

ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΚΟΛΛΑΣ

Κοινοποίησις: κ. Σπυρίδωνα Μπάνον».

 

«Τοπικός Προσκοπικός Σύνδεσμος Κερκύρας

Αριθ. Πρωτ.84

Προς τον Αρχηγόν των Ομάδων Προσκόπων Κερκύρας

Αξιότιμον κ. Μπάνον Σπυρίδωνα

Ενταύθα.

   Πιστός και ακριβής και εις τας λεπτομερείας των καθηκόντων υμών ως Αρχηγού του εν Κερκύρα Προσκοπικού Σώματος και μετ’ απολύτου ευλαβείας προς τον θεσμόν, ουδέν παραλείψατε όπως την δεξιότητά σας καταστήσετε όσον το δυνατόν ωφελιμωτέραν εις τους υφ’ υμάς Προσκόπους.

   Ούτω κατά τας προσκοπικάς επιδείξεις της 21^ης Μαΐου ε.ε. επί τη επετείω της Ενώσεως της Επτανήσου μετά της Μητρός Ελλάδος, ηδυνήθησαν ούτοι να εμφανισθώσιν ενώπιον της Κερκυραϊκής Κοινωνίας κατά τρόπον κριθέντα υπ’ αυτής διά πολλαπλών εκδηλώσεων ενθουσιασμού και επιμόνων ζωηρών χειροκροτημάτων και επεφημιών.

   Σας ευχαριστούμεν, παρακαλούμεν δε υμάς όπως την παρούσαν ημών αναγνώσητε εις ειδικήν  συγκέντρωσιν των ομάδων προσκόπων εις ους να διαβιβάσητε τα συγχαρητήριά μας.

Εν Κερκύρα τη 23^η Μαΐου 1945

Ο Πρόεδρος                                                                                               Ο Γεν. Γραμματεύς

ΑΝΤ. ΚΟΓΕΒΙΝΑΣ                                                                                  ΑΝΤ. ΣΑΝΣΩΝ

Τα Μέλη

Κοινοποίησις: κ. Άγγελον Λαβράνον Περιφερειακόν  Έφορον Προσκόπων Κερκύρας».

 

   Ακόμα ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός είχε επωμισθεί, όπως και ο υπόλοιπος εθνικός προσκοπισμός, την συμπαράσταση στο Κοινωνικό έργο που είχε αναλάβει η Πολιτεία. Το ποιο είναι το μέγεθος αυτής της συμπαράστασης φαίνεται από το παρακάτω έγγραφο που ακολούθησε μετά την επιτυχία της αποστολής που τους ανέθεσε η τότε Διοίκηση Νήσων Ιονίου Πελάγους της παραλαβής, συσκευασίας και διανομής ειδών ρουχισμού στον άπορο πληθυσμό του νησιού από όσα έστειλε στην Κέρκυρα η αμερικανική βοήθεια.

 

«ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Διοίκησις Νήσων Ιονίου Πελάγους

   Γραφείον Διοικητού

 

   Προς τον Αρχηγόν των Προσκοπικών Ομάδων Κερκύρας

   Κύριον Σπυρ. Μπάνον-Ενταύθα.

   Δι’ όσους προσέφεραν τας υπηρεσίας των εις το ευγενές και κοινωνικόν έργον της κατατάξεως, καταγραφής και διανομής του προορισμένου διά τους απόρους της Κερκύρας ιματισμού, η πράξις απετέλεσεν μίαν ωραίαν χειρονομίαν.

   Δια το Σώμα Ελλήνων προσκόπων όμως απετέλεσε και κάτι περισσότερον: μίαν πραγματικήν θυσίαν την οποίαν τα ευγενή αυτά παιδιά υπέστησαν διακόπτοντα, έστω και δι’ ολίγας ημέρας τα μαθήματα του Σχολείου των, πράγμα όπερ δεν θα ετόλμουν να ζητήσω εάν ο σκοπός δεν ήτο τόσον ιερός. Οι Πρόσκοποι της Κέρκυρας και την φοράν αυτήν ως και πάντοτε ηρίστευσαν. Δεν προσέφερον απλώς μόνον σωματικήν εργασίαν των, ο τρόπος με τον οποίον ειργάσθησα και ο οποίος απέδειξεν ότι χάριν των αναξιοπαθούντων συμπολιτών των έδιδον κομμάτι από την ευγενή νεανικήν ψυχήν των.

   Οι απαισιόδοξοι οι οποίοι υποστηρίζουν το αντίθετο έπρεπε να παρακολουθήσουν εκείνο το οποίον έγινε κατά τας ημέρας αυτάς εις τα Ανάκτορα της Πόλεως. Εκεί θα επείθοντο ότι το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων υπό την φωτεινήν ιδικήν σας ηγεσία εν Κερκύρα περικλείει εις τους κόλπους του το φυτώριον των νεαρών Ελλήνων οι οποίοι με το αίσθημα της φιλαλληλίας, της φιλοπατρίας και της πειθαρχίας, εγγυώνται ότι θα εξελιχθούν εις τους αληθώς εκλεκτούς πολίτας της αύριον, όπως τουλάχιστον τους ονειροπολήσαμεν όσοι πιστεύομεν εις την Ελλάδα.

Μετά πάσης τιμής

ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ»(*).

 

   Την ίδια χρονιά, το 1945, οι Κερκυραίοι είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά τους «Ποντοπόρους Προσκόπους» μια από τις καλύτερες στιγμές του μαχόμενου εθνικού προσκοπισμού, όταν την Κυριακή των Βαΐων (29 Απριλίου) ήρθε στην Κέρκυρα η κορβέτα «Σαχτούρης».

   Χώρια από τις ιδιαίτερες περιποιήσεις που έγιναν σους «Ποντοπόρους» οργανώθηκαν και δύο πυρές, μια των Βαΐων και μια την Τρίτη της Δικαινησίμου (8 Μαΐου) στις οποίες  φάνηκε η  λαμπρότητα της Προσκοπικής Αγάπης, αλλά και η στάθμη της εκπαίδευσης των τμημάτων.

   Αυτή τη χρονιά ακόμα, μπόρεσε επιτέλους ο Τοπικός Έφορος να τηρήσει την παλιά υπόσχεσή του και το Σαββατοκύριακο 22 με 23 Ιουλίου 1945 πραγματοποιήθηκε εκδρομή στο Μπαρμπάτι και από εκεί ανάβαση και Θεία Λειτουργία στον Παντοκράτορα. Η μετατόπιση που παρατηρείται στην ημερομηνία, γίνηκε αναγκαστικά διότι στις 26 Αυγούστου θα έφευγε μια ομάδα βαθμοφόρων υπό τον Μπάνο για την «Σχολή Κατασκηνώσεως Πεντέλης» (Αρχηγών και Εφόρων)  με αρματαγωγό του Πολεμικού Ναυτικού. Σε αυτή την εκπαίδευση έλαβαν μέρος εκτός του Μπάνου οι: Διονύσης Γιαννάτος (της 2ας Ακριτών), Ρένος Παραμυθιώτης (της 8ης Ναυτοπροσκόπων), Αριστοκλής Παπαδάτος (της 8ης Ναυτοπροσκόπων) και Χριστόφορος Τεκνόπουλος (της 1ης Προσκόπων). Μετά την εκπαίδευση ο Μπάνος παρακολούθησε κι ένα πιο προωθημένο εκπαιδευτικά τμήμα, που αποτελούσε μέρος της δοκιμασίας του Διακριτικού Δάσους, το οποίο ολοκλήρωσε αργότερα, και η απονομή σε αυτόν του πτυχίου Δ. Δ. ἐγινε τελικἀ  στις 2 Μαρτίου 1948. 

Φωτογραφίες Πεντέλης

 

(Αρχείο Ανδρέα Αριστοκλή Παπαδάτου)

 

 Μετά την επιστροφή της αντιπροσωπείας, χρειάστηκε να δουλέψουν όλοι σκληρά για να μπορέσουν να ενημερωθούν και να συντονιστούν οι υπόλοιποι βαθμοφόροι στα καινούργια προγράμματα που έφεραν μαζί τους από την εκπαίδευση, εκείνοι που την παρακολούθησαν. Παράλληλα ο Λαβράνος εφάρμοσε ιδιαίτερο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους βαθμοφόρους των λυκοπούλων , λειτουργώντας μια άτυπη σχολή λυκοπουλιστών που ονόμασε “Ο Μόγλης”. Στο μεταξύ στις 14 Οκτωβρίου 1945 έγινε πανηγυρικά στον Ποταμό η τελετή υποσχέσεως της 10^ης Ομάδος Προσκόπων Ποταμού. Η ομάδα είχε ιδρυθεί ενωρίτερα (στις 30 Ιουνίου 1945)και είχε δύναμη 44 προσκόπων, όμως,

-----------

(*) Από το  προσωπικό Αρχείο του Σπύρ. Μπάνου.

 Μετά την επιστροφή της αντιπροσωπείας, χρειάστηκε να δουλέψουν όλοι σκληρά για να μπορέσουν να ενημερωθούν και να συντονιστούν οι υπόλοιποι βαθμοφόροι στα καινούργια προγράμματα που έφεραν μαζί τους από την εκπαίδευση, εκείνοι που την παρακολούθησαν. Παράλληλα ο Λαβράνος εφάρμοσε ιδιαίτερο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους βαθμοφόρους των λυκοπούλων , λειτουργώντας μια άτυπη σχολή λυκοπουλιστών που ονόμασε “Ο Μόγλης”. Στο μεταξύ στις 14 Οκτωβρίου 1945 έγινε πανηγυρικά στον Ποταμό η τελετή υποσχέσεως της 10^ης Ομάδος Προσκόπων Ποταμού. Η ομάδα είχε ιδρυθεί ενωρίτερα (στις 30 Ιουνίου 1945)και είχε δύναμη 44 προσκόπων, όμως,

 

χρειάστηκε ένα αρκετά μεγάλο διάστημα για να φτάσει στην ημέρα υποσχέσεως των προσκόπων της(*)

   Το 1945 δικαίωσε την φήμη του ως καλή προσκοπική χρονιά με ένα καλό τέλος. Τα Χριστούγεννα, χώρια από τα γνωστά κάλαντα, οι προσκοπικές ομάδες οργάνωσαν στο κινηματογραφοθέατρο «Εθνικόν» χριστουγεννιάτικη γιορτή για τα παιδιά της πόλης με μεγάλη επιτυχία και ακόμα με εισφορές ανάμεσα στα τμήματα και τους φιλοπροσκόπους, μάζεψαν τρόφιμα και δώρα για τα φιλανθρωπικά ιδρύματα της πόλης(**).

   Η επόμενη χρονιά, το 1946 έχει να παρουσιάσει κάτι σημαντικό για την εξέλιξη του προσκοπισμού στην Κέρκυρα, γιατί ορισμένες ομάδες, χάρις στους εξαιρετικά έμπειρους και δραστήριους αρχηγούς τους, ἀρχισαν να ξεφεύγουν από την απόλυτη κηδεμονία  του «Αρχηγού των ομάδων» Σπύρου Μπάνου (που ύστερα από την εκπαίδευση στην Πεντέλη, διαισθανόταν ότι άλλη είναι η θέση του Τοπικού Εφόρου). Πρώτες ομάδες που δημιούργησαν αυτό το ρήγμα στην διοίκηση ήταν: η 1^η Ομάδα Προσκόπων (με Αρχηγό τον Αναστάσιο Σαββανή), η 3^η Ομάδα Προσκόπων (με Αρχηγό τον  Αναστάσιο Γκιτσιάλη), η 4^η Ομάδα Ναυτοπροσκόπων (με Αρχηγό πρώτα τον Σπύρο Γιαννάτο και στη συνέχεια τον Χαρἀλαμπο Δελλαπόρτα) και η 7^η Ομάδα Προσκόπων (με Αρχηγό τον  Θεόδωρο Ανδρώνη). Έτσι άρχισε να αλλάζει, κάπως, η μορφή του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού, που έως τότε χαρακτηριζόταν από τον συγκεντρωτισμό της διοικήσεως του Μπάνου και να εμφανίζονται στο προσκήνιο νέοι δυναμικοί βαθμοφόροι, οι οποίοι σταδιακά επέβαλαν τον δικό τους ρυθμό. Επίσης αρχισαν να εμφανίζονται νέες ιδέες και συνήθειες,που όμως ήταν σε αρμονική σχέση με τις υπάρχουσες παλιές (***).

------------------

(*) Αυτή η ομάδα το 1966, έγινε 5^η Ναυτοπροσκόπων Ποταμού αφού είχε διακόψει για λίγο καιρό την λειτουργία της και στο μεταξύ είχε πάψει να υπάρχει η 5^η Ομάδα Προσκόπων στην Πόλη.

(**) Από την ζωή των ομάδων εκείνο που ξεχωρίζει αυτή τη χρονιά, είναι η καθολική συμμετοχή στο καρναβάλι της 1^ης Ομάδας Προσκόπων με θέμα μασκαράτας, « Τον πρώτο θάλαμο τρελλών» ενός ψυχιατρείου.   

(***) Συνήθειες που σήμερα έχουν επικρατήσει , αλλά έχουν τις ρίζες τους σ΄αυτή την εποχή είναι πολλές. Δεν μπορούμε όμως όλες να τις ξεκαθαρίσουμε γιατί, άλλες εγκαταλείφθηκαν και ξαναπαρουσιάστηκαν αργότερα και άλλες ξεκίνησαν από ομάδες που έχουν διαλυθεί και συνεχίστηκαν πιο ύστερα από εκείνες που δεν διέκοψαν ποτέ την λειτουργία τους. Χαρακτηριστική πάντως είναι η συνήθεια να σκορπίζουν οι ομάδες την Μεγάλη Παρασκευή σε διάφορους επιταφίους

Παράλληλα συνεχίστηκε η αριθμητική αύξηση της Κίνησης με αριθμούς που σήμερα εντυπωσιάζουν. Δεν δυσκόλεψαν όμως το πρόγραμμα, αφού οι καινούργιοι πρόσκοποι διοχετευόντουσαν στις καινούργιες ομάδες.

   Σαν σημαντική προσπάθεια αυτής της χρονιάς, θα πρέπει να αναφερθεί η θεατρική παράσταση στο «Εθνικόν» στις 26 και 27 Απριλίου. Ύστερα από προετοιμασία ενός περίπου έτους, παρουσιάστηκε το έργο «Αρκάδι» με εξαιρετική επιτυχία  (4 φορές) και με τις εισπράξεις του ενισχύθηκε το Ταμείο της Τοπικής Εφορείας(*).

   Στις 17 Μαΐου με την ομάδα των Deep Sea Scouts του καταδρομικού  H.M.S. SUPERB, άρχισε και πάλι η εγκάρδια φιλοξενία των ξένων προσκόπων από την ομάδα των ακριτών κι έτσι συνδέθηκαν για άλλη μια φορά το προσκοπικό παρελθόν και παρόν. Επίσης, το καλοκαίρι γίνηκε για πρώτη φορά μεγάλης διάρκειας κατασκήνωση στο κτήμα Κεφαλά στο Μπαρμπάτι (7 με 23 Σεπτεμβρίου ) με 51 κατασκηνωτές (που τα Σαββατοκύριακα μαζί με τους εργαζόμενους προσκόπους έφταναν τους 100. Λίγο πριν την κατασκήνωση, στους Παγκερκυραϊκούς αγώνες (5 με 15 Σεπτεμβρίου) στην Κάτω Πλατεία, έλαβε μέρος και η προσκοπική ομάδα, αλλά η κυριότερη συμμετοχή ήταν η ενασχόληση

_____________

(η 1^η Ο.Π. στον επιτάφιο του Νεκροταφείου, η 3^η Ο.Π. στης Παναγίας των Ξένων, η 4^η Ν/Π στου Αγίου Ιωάννη, η 6^η Ο.Π. στου Αγίου Ελευθερίου) και να συγκεντρώνονται όλες στη συνέχεια για την μεγάλη λιτανεία πριν τα μεσάνυχτα του επιταφίου της Μητρόπολης. Καθώς επίσης  η συνήθεια με τις υπηρεσίες των ομάδων το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής (η 1^η Ο.Π. στον Άγιο, η 3^η Ο.Π. στην Παναγία των Ξένων, η 4^η Ν/Π στην Μητρόπολη, η 6^η Ο.Π. στον Άγιο Ελευθέριο). Όπως φαίνεται, η συνήθειες αυτές είναι εξέλιξη παλαιών εθίμων της 2^ης ομάδας (από όπου προέρχονται όλοι οι βαθμοφόροι) μιας εξέλιξης όμως γεμάτη αγάπη και σεβασμό προς τα παλιά.Κακό παράδειγμα συνήθειας που δεν κρατήθηκε είναι η εγκατάλειψη του ομαδικού εκκλησιασμού και της Θείας Μετάληψης κάθε Μεγάλη Πέμπτη, από ολόκληρη την Τοπική Εφορεία Το έθιμο αυτό δεν διασώθηκε για τρεις λόγους: 1. Διότι είχε επιλεχθεί η εκκλησίατου Αγίου Σπυρίδωνα, η οποία συγκέντρωνε μεγάλο αριθμό πιστών.2. Διότι αυτή την εποχή τα  δυναμικά κατηχητικά σχολεία της Ιεράς Μητρόπολης, που είχαν το σύνολο των προσκόπων και των λυκοπούλων μας, αντικατέστησαν την Εφορεία σε αυτήν την προσπάθεια. 3.Διότι  η συνήθεια αυτή, εγκαταλείφθηκε τις χρονιές 1958 με 1962 κι έτσι δεν μεταδόθηκε στην γενιά που συνέχισε την κίνηση με νέα διοίκηση.Θα ήταν ευχής έργο αν ξαναγυρίζαμε σ’ αυτό το τόσο όμορφο έθιμο.

(*) Σ’ αυτό το έργο έκανε την πρώτη του εμφάνιση ως ηθοποιός, ο πρόσκοπος της 3^ης ομάδας και ηθοποιός του θεάτρου μας σήμερα, Θεόδωρος Έξαρχος.

των προσκόπων σε μέτρα τάξεως, γενικές υπηρεσίες, ομάδες πρώτων βοηθειών.

   Το σημαντικότερο γεγονός αυτής της χρονιάς είναι η επίδειξη-επιθεώρηση στις 3 Νοεμβρίου 1946. Σ’ αυτήν, ο Κερκυραϊκός προσκοπισμός έφτασε στην μεγαλύτερη αριθμητική του δύναμη, γιατί, παρουσίασε δύναμη Αγελών 100 λυκόπουλα, Προσκοπικών Ομάδων 304 πρόσκοποι και ναυτοπρόσκοπποι, Οδηγών 76, πουλιών 40, αλλά και προσκοπική μπάντα με επικεφαλής τον Χαρίλαο Μανιατόπουλο, αρχιμουσικό αργότερα της «Παλαιάς» και σήμερα του «Καποδίστρια». (*) Δεν γνωρίζουμε αν η καλή τύχη επιτρέψει άλλη φορά τόση μεγάλη δύναμη.Θα πρέπει όμως να εκτιμήσουμε τους λόγους που προαναφέραμε και που χάρη σε αυτούς ο Προσκοπισμός έφτασε σε αυτήν την πληθυσμιακή αύξηση και να πούμε πως τελικά αποδείχθηκε αδύναμος, ή ίσως απροετοίμαστος για να μπορέσει να συγκρατήσει όλο αυτό το προσωπικό. Πάντως επειδή μας γοητεύουν οι αριθμοί, θα πρέπει να παραδεχθούμε πως το καλό εδώ δεν βρίσκεται στην γνωστή σχέση με το πολύ.

   Το 1947 στάθηκε άτυχο, ιδιαίτερα για την 6^η Ομάδα Προσκόπων, λόγω του ότι ένας θάνατος παραλίγο να της στοιχίσει την συνέχεια. Στις 27 Μαρτίου 1947 «επέστρεψε στον Δημιουργό» ο υπαρχηγός Θεόδωρος Μαυροειδής που ήταν η ψυχή της 6^ης. (**). Αν και παρόμοια ατυχήματα είχαν συμβεί και προπολεμικά και πρόσφατα (25 Ιουλίου του 1945 είχε πεθάνει ο πρόσκοπος της 1^ης Ο.Π. Ευστάθιος Τριμέρης) και είχαν αντιμετωπιστεί με ευαισθησία και προσκοπική αγάπη, η τελευταία περίπτωση συντάραξε την 6^η Ομάδα, γιατί ο Θ. Μαυροειδής ήταν ο κύριος μοχλός στην λειτουργία της. Για αρκετό καιρό η 6^η, όπως φαίνεται από τους πίνακες δράσεων  του ημερολογίου της Τοπικής Εφορείας, αγωνίστηκε για να συνέλθει από την ατυχία. Σιγά- σιγά κι αυτό ξεπεράστηκε και η ομάδα ακολούθησε το πρόγραμμα με τη γνωστή έως σήμερα συνέχειά της. Έτσι, την συναντάμε σε όλες τις εκδρομές του καλοκαιριού (κάθε Σαββατοκύριακο,) αλλά και στην κατασκήνωση της χρονιάς στο Μπαρμπάτι 4 με 23 Σεπτεμβρίου.

   Από αυτή την χρονιά αρχίζει να φαίνεται περισσότερο το ενδιαφέρον για  τις

-----------------

(*) Εδώ φαίνεται η πραγματική αριθμητική δύναμη της Τοπικής Εφορείας Προσκόπων Κερκύρας, γιατί σε άλλες εκδηλώσεις είναι αποδυναμωμένη με τις συμμετοχές των προσκόπων σε άλλα τμήματα. Παράδειγμα: Στην απονομή του Πολεμικού Σταυρού Α! Τάξεως στον Δήμο κερκυραίων από τον Στρατηγό Γεώργιο Ντρε ἐλαβαν μέρος 224 πρόσκοποι και λυκόπουλα και 116 οδηγοί και πουλιά. Στην παρέλαση της 21^ης Μαΐου, έλαβαν μέρος 288 πρόσκοποι και λυκόπουλα και 107 οδηγοί και πουλιά.

(**) Στην κηδεία το φέρετρο σήκωσαν οι πρόσκοποι της ομάδας. Έλαβαν μέρος αντιπροσωπείες των ομάδων και η προσκοπική μουσική και τα τελευταία αποχαιρετιστήρια λόγια είπε ο Ενωμοτάρχης Βασίλειος Κατσαρός

ομάδες της υπαίθρου. Τοπική Εφορεία Υπαίθρου ή Περιχώρων, δεν υπήρχε όπως σήμερα. Αναγκαστικά λοιπόν οι ομάδες ανήκαν στην Τοπική Εφορεία της πόλης. Γι’ αυτό και οι επισκέψεις-επιθεωρήσεις που ξεκινούν από αυτή τη χρονιά, γίνηκαν από τον Περιφερειακό Έφορο Άγγ. Λαβράνο και τον Τοπικό Έφορο Σπυρ. Μπάνο (με τη συμμετοχή των κάθε φορά Αρχηγών. Το 1947 του Αχιλλέα Αρταβάνη και του Θεόδωρου Ανδρώνη).Η πρώτη επιθεώρηση - επίσκεψη στις ομάδες της υπαίθρου, γίνηκε την Κυριακή της 5^ηςΟκτωβρίου 1947 στις ομάδες: 13^η Προσκόπων Κοντοκαλίου,12^η Προσκόπων Γουβιών,10^η Προσκόπων Ποταμού και 11^η Προσκόπων Καναλίων. Όπως αναφέρεται στο ημερολόγιο Δράσεως της Τοπικής Εφορείας, αξιόλογη δουλειά έκαναν η 10^η Ποταμού και η 11^η  Καναλίων(*).

   Το 1948 έχει ιδιαίτερη αξία για τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό, γιατί άρχισε να λειτουργεί στο Ανάκτορο «Αχίλλειο» η παιδούπολη «Άγιος Σπυρίδων» για τα παιδιά των ανταρτόπληκτων περιοχών, δίνοντας  ευκαιρίες δράσεων στις προσκοπικές ομάδες, με σκοπό την ψυχαγωγία και την απασχόληση των παιδιών. Πολύ σύντομα όμως φάνηκε η έλλειψη ικανών στελεχών, γι’ αυτό και η Διοίκηση της παιδούπολης ζήτησε την βοήθεια του Σ.Ε.Π. και του Σ.Ε.Ο.

Από καλή σύμπτωση, αποσπάστηκε στην παιδούπολη από την εργασία του, ύστερα από εισήγηση του δημάρχου Σταμάτιου  Δεσύλλα, ο Αρχηγός του 1^ου Συστήματος Προσκόπων Αναστάσιος (Τάσης) Σαββανής. Μονάχος στην αρχή κι αργότερα με τη βοήθεια του Ανδρ. Μανζαβίνου και των ενωμοταρχών και υπενωμοταρχών της Εφορείας  Παναγ. Πετσάλη, Σπυρ. Μακρή, Χρήστου Γκερέκου και των οδηγών Άννας Τεκνοπούλου- Ρουβά, Καίτης Κυριάκη- Χονδρογιάννη, Μερόπης Αναγνώστη- Μαντζαβίνου,Καίτης Πατσού και Ζεννής Οικονομοπούλου, άρχισε να να οργανώνει τα παιδιά «κατ’ ενωμοτίες».

-------------

(*) Ο πρώτος διαχωρισμός των ομάδων της υπαίθρου, γίνηκε όταν με την ανακοίνωση αριθ 156/ της 20ης Νοεμρίου 1958 ο Τοπικός Έφορος Κερκύρας Σπυρ. Μπάνος ονόμασε Βοηθό Τοπικό Έφορο για την ύπαιθρο, που τότε είχε την 11^η Ο. Προσκόπων Καναλίων, το 1^ο  Συστ. Πρ. Χλωμού, το 1^ο Σύστημα Προσκ. Αγίου Ματθαίου και το 1^ο Μικτό  Σύστημα Σιναράδων ( με δύο ομάδες, την 1^η Ναυτοπροσκόπων και την 2^η Προσκόπων) , τον Αρχηγό της 11^ης Ο. Πρ. Καναλίων, Νικόλαο Λαζαρόπουλο. Από εδώ λοιπόν αρχίζει η ιστορία της Τοπ. Εφορείας Υπαίθρου Κερκύρας, που γνώρισε μέρες σωστής προσκοπικής δουλειάς χάρις στον ακούραστο Νίκο Λαζαρόπουλο, τον καλύτερο Τοπικό Έφορο Υπαίθρου μέχρι σήμερα. Ο Λαζαρόπουλος υπήρξε πλλά χρόνια Αρχηγός σε ομάδες της υπαίθρου και γνώριζε  όχι μόνο τις ανάγκες αλλά και το πώς να χειριστεί ανθρώπους και καταστάσεις , σε μια εντελώς διαφορετική από την σημερινή κερκυραϊκή ύπαιθρο. Οι προσκοπικές ομάδες της υπαίθρου ιδρύθηκαν: 1^ο  Συστημα Προσκόπων Χλωμού το 1949,   1^ο Σύστημα Προσκόπων Αγίου Ματθαίου το 1946, 1^ο Μικτό Σύστημα (Μία ομάδα Προσκόπων – μία Ναυτοπροσκόπων) Σιναράδων το  1947.

Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού και χωρίς καλά-καλά να το καταλάβουν τα παιδιά της παιδούπολης είχαν αρχίσει να παίζουν το προσκοπικό παιγνίδι και να δημιουργούν προσκοπικό πνεύμα.

Τότε με την συμπαράσταση του φιλοπρόσκοπου εκπαιδευτικού Κωνσταντίνου Δέδε, Διευθυντή της παιδούπολης, άρχισε η οργάνωση των τμημάτων στην αρχή πέντε ομάδων και αργότερα  επτά ομάδων προσκόπων  και  δυο Αγελών. Τα τμήματα αυτά λειτούργησαν με άψογο τρόπο καθ’ όλη τη διάρκεια της παιδούπολης, αλλά για να έρθουν τα πράγματα εκεί, απαιτήθηκε ολοκληρωτική θυσία των βαθμοφόρων τους, γιατί καταλαβαίνοντας ο Αναστάσιος (Τάσης) Σαββανής πως δεν ήταν δυνατή η απασχόληση των Ενωμοταρχών και Υπενωμοταρχών  της 1^ης Ομάδας  αλλά και των άλλων ομάδων που βοήθησαν, μετά το άνοιγμα των σχολείων, φρόντισε να τους αντικαταστήσει με βαθμοφόρους που διάλεξε και εκπαίδευσε και που προσελήφθησαν ως μόνιμο προσωπικό της παιδούπολης, με αποκλειστική απασχόληση την προσκοπική εκπαίδευση των παιδιών (*). Αυτή η μοναδική ενέργεια του Τάση Σαββανή που μάχεται το έργο της ζωής του (την οργάνωση της 1^ης Ομάδας Προσκόπων Κερκύρας ως μία από τις καλύτερες Ελληνικές Προσκοπικές Ομάδες) θεωρείται ως η σημαντικότερη προσφορά του ανθρώπου που έζησε και ζει για τον Προσκοπισμό και δίκαια το Σώμα τον τίμησε με το Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων.

   Η ίδια χρονιά έχει ιδιαίτερη αξία και για τον Κερκυραϊκό λυκοπουλισμό, γιατί στις 23 Μαΐου γίνηκε η πρώτη μεταπολεμική ανάβαση λυκοπούλων στις φωλιές των Αγελών στη Ρολίνα. Επίσης, σπουδαίο γεγονός είναι ότι την Κυριακή 18 Ιουλίου 1948 που πέρασε το Ολυμπιακό Φως από την Κέρκυρα για την XIV Ολυμπιάδα του Λονδίνου, τρεις Κερκυραίοι πρόσκοποι, ο Σπύρος Μακρής, ο Νίκος Πρέσσας

-------------

(*) Οι πέντε πρώτοι αρχηγοί ομάδων της Παιδούπολης ήταν: Της 1^ης  ο Ιωάννης Κοκονέτσης, της 2^ης ο Χρήστος Γκερέκος, της 3^ης ο Ανδρέας Μαντζαβίνος, της 4^ης ο Διονύσιος Γκέργκης, της 5^ης η Ζεννή Οικονομοπούλου και ο Σοφοκλής Πέτρου.Ο Αναστ. Σαββανής οργάνωσε αργότερα δύο  εκπαιδευτικές σειρές  Ενωμοταρχών (το 1948) με βοηθούς, τον Ευάγγελο Κασταμονίτη και τον Κωνσταντίνο Κόντη (Ενωμοτάρχες της ομάδας της 1^ης Προσκόπων) και από αυτούς επέλεξε τους αρχηγεύοντες των επτά προσκοπικών ομάδων που ήταν: της 1^ης Χαρίσης Βενέτης,της 2^ης Κόκκας Λάζος,της 3^ης Γεωργόπουλος Γεώργιος, της 4^ης Σοφαλούλης Γεώργιος, της 5^ης Ρούμπης Δημοσθένης, της 6^ης Χαρίλαος Μανιατόπουλος, της 7^ης Ανδρέας Μαντζαβίνος και για τις δύο αγέλες, Ακέλα η Ζεννή Οικονομοπούλου.

και ο Γιώργος Λάσκαρης είχαν την τιμή να είναι ανάμεσα στους δρομείς που την μετέφεραν(*).

   Το 1948 είχε δώσει την ευκαιρία να γνωρίσουν οι Κερκυραίοι πρόσκοποι τον Γενικό Έφορο Δημήτριο Αλεξάτο. Ήταν η δεύτερη φορά που Γενικός Έφορος επισκέφθηκε τις Κερκυραϊκές ομάδες (η πρώτη ήταν το 1936 με τον Λεωνίδα Πτέρη) και γι’ αυτό στην επίσκεψη δόθηκε ιδιαίτερη προσκοπική λαμπρότητα.

Αντιγράφουμε από το Ημερολόγιο:

Ώρα 8 π.μ. άφιξις  ατμοπλοίου «Λουτσίντα». Παραλαβή Γενικού Εφόρου κ. Δημ. Αλεξάτου (Άσπρου Ραν) επί της 8 κώπου λέμβου μας με λεμβούχον τον Κύκνον (Σπ. Γιαννάτον) ης επέβαινεν  ο Αρχηγός (Σπ. Μπάνος). Αποβίβασις εις αποβάθραν Αγίου Νικολάου όπου ανέμενεν ο Περιφερειακός Έφορος (Αγγ.Λαβράνος) και ο Τοπικός Προσκ.Σύνδεσμος. Απόδοσις τιμών υπό των ομάδων εις μεγάλην αυλήν,κ.λ.π. )

Όλα δείχνουν  τον διαφορετικό χαρακτήρα που είχε τότε ο ελληνικός προσκοπισμός. Χώρια από τις καθαρά προσκοπικές δράσεις αυτής της χρονιάς και τις υποχρεώσεις στην Παιδούπολη, οι Πρόσκοποι στελέχωσαν και τις “Παιδικές Εξοχές” της Νομαρχίας Κερκύρας με έξι ενωμοτάρχες,( Νικόλαος Μπαντζόγλου, Γεώργιος Μουρίκης, Κωνσταντίνος Κόντης, Κάρολος-Οδυσσεύς  Κλήμης, Επαμεινώνδας Καρύδης και Ιωάννης Ιωαννίδης). Παρόλες τις απομειώσεις σε στελέχη έγινε με επιτυχία η κατασκήνωση (12 με 29 Σεπτεμβρίου) ενώ κάθε Σαββατοκύριακο του καλοκαιριού έγιναν οι εκδρομές- διανυκτερεύσεις(**).

   Μετά από όλες αυτές τις δράσεις υπαίθρου και με σύντομη προετοιμασία, στις 5 Οκτωβρίου, ο Βασιλεύς Παύλος επιθεώρησε τα προσκοπικά τμήματα στις δύο αυλές του Προσκοπείου και απένειμε το “Μετάλλιο των Φίλων του Προσκοπισμού” στον Λιμενάρχη Κερκύρας Πλωτάρχη Λ.Σ. Ανδρέα Βαγενά, σε αναγνώριση των όσων προσέφερε  στον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό.

   Το 1949 έγινε στην Κέρκυρα Σχολή Βασικής Εκπαιδεύσεως Βαθμοφόρων Προσκόπων με Αρχηγό τον Παντιά Σολωμό (24 Φεβρουαρίου με 2 Μαρτίου):

----------------

   (*) Στην υποδοχή είχαν πάρει μέρος η 4^η Ν.Π. με την 8κωπη βάρκα της και στην παράταξη για την απόδοση τιμών οι Ομάδες 1η και 3η Προσκόπων .

(**) Στις 4 με 5 Σπεπτεμβρίου του 1948, γίνηκε εκδρομή στα Μωραΐτικα με φιλοξενούμενους τους Προσκόπους των Ιωαννίνων με τον Τοπικό Έφορο  Παναγιώτη Παρθενίου. Στην μερίδα του Ημερολογίου που αναφέρεται αυτή η δράση συναντά κανείς: «… τα ξημερώματα της Κυριακής προσήλθον πεζοπορούντες  ο αρχηγός της 11^ης Καναλίων (Ν. Λαζαρόπουλος) μετά των προσκόπων της ομάδος του…». Καθώς οι συνθήκες έχουν αλλάξει, το μόνο σχόλιο που μου επιτρέπεται εδώ είναι “Φτωχέ Ακούραστε μα σπουδαίε Προσκοπισμέ της Κερκυραϊκής Υπαίθρου”.

 

Σ’ αυτήν έλαβαν μέρος 24 βαθμοφόροι σε τρεις εκπαιδευτικές Ενωμοτίες:

 Ενωμοτία «ΚΑΣΤΟΡΕΣ»

Θεόδωρος Ανδρώνης της 7ης Ο.Πρ.

Νικόλαος Μπατζόγλου 4ης Ν/Π

Ιορδάνης Μπατζόγλου 4ης Ν/Π

Ανδρέας Γιώτης 11 Πρ.

Σπυρίδων Μακρής 1ης Πρ.

Κωνσταντίνος Κόντης 1ης Πρ.

Θεόδ. Αρβανιτογιώργος 3ης Πρ.

Αριστ. Κοκοτός 7ης Πρ.

 

   Ενωμοτία  «ΙΠΠΟΙ»

Αναστάσιος Σαββανής  1ης Πρ.

Δημήτριος Πανάρετος  4ης Ν/Π

Παν. Τσίπης  5ης Ν/Π

Γεώργιος Ψάϊλας 4ης Ν/Π

Σπυρ. Τριβόλης  6ης Πρ.

Αρμάνδος Δουμπός 1ης Πρ.

Στ. Ματιάτος  9ης Πρ.

Αθ. Τσούτσης  3ης Πρ.

 

Ενωμοτία «ΓΛΑΡΟΙ»

Σπυρ. Παπούλης  4ης Ν/Π

Γεώργ. Αθανάσαινας  3ης Πρ.

Α. Σταματόπουλος 5ης Πρ.

Ι. Πέτρου  8ης Ν/Π

Κ. Διαμάντης 6ης Πρ.

Μιχ. Μεμής 8ης Ν/Π

Νικ. Φοντάνας 6ης Πρ.

Νικ. Κουβάς 1ης Ν/Π Παξών.

 

   Η ΣΒΕΒΠ έδωσε την ευκαιρία στο Έφορο Σχολών του ΣΕΠ Δημ. Μακρίδη, να έρθει στην Κέρκυρα και να δώσει στις 26 Φεβρουαρίου σειρά ομιλιών στην Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών με προπαρασκευαστικά προσκοπικά αντικείμενα. Λίγο μετά τη Σχολή, στην Λιτανεία των Βαΐων (17 Απριλίου 1949), έκαναν τη δημόσια εμφάνισή τους τέσσερις προσκοπικές ομάδες της Παιδούπολης (με δύναμη 140 προσκόπους) με τον Αρχηγό τους Αναστάσιο Σαββανή. Η πειθαρχημένη εμφάνιση των ομάδων δικαίωσε για άλλη μια φορά τον αρχηγό τους. Εκείνο όμως που απέδειξε την άριστη ποιότητα της δουλειάς στην Παιδούπολη, είναι η μεγάλη τελετή υποσχέσεως των προσκοπικών και οδηγικών τμημάτων της Παιδούπολης, που έγινε στις 15 Μαΐου 1949 στο γήπεδο του Γαστουρίου με την συμμετοχή αντιπροσωπειών όλων των προσκοπικών ομάδων του νησιού.

   Το 1949 έχει ιδιαίτερη αξία και για τις διεθνείς προσκοπικές σχέσεις γιατί αυτή τη χρονιά γίνηκε η τελευταία επίσκεψη μεγάλης ομάδος Deep Sea Scouts (20 άτομα) της ομάδας του καταδρομικού H.M.S. LIVERPOOL (με τον ναύαρχο Μάουντμπάντεν) (*). Όσες άλλες θα έρθουν από αυτή τη χρονιά, θα είναι σε πολύ μικρές ομάδες.

   Στις 5 Νοεμβρίου 1949, ο οργανισμός της «Φανέλας του Στρατιώτη» τίμησε σε γιορτή στον «Φοίνικα» με ειδικά αναμνηστικά σήματα τις προσκοπικές ομάδες και 31 προσκόπους για την συμμετοχή τους στο έργο του, που πραγματικά στην Κέρκυρα γίνηκε με μεγάλες θυσίες, αφού ο πληθυσμός δεν είχε ακόμη συνέλθει από τις καταστροφές.

Ολόκληρος ο χειμώνας του 1949-50 πέρασε με την αδιάκοπη δενδροφύτευση στο Λαζαρέτο, το Βίδο, την Πετάλεια, το Κοντόκαλι και τα Γουβιά. Με την συμπαράσταση της Νομαρχίας, οι προσκοπικές ομάδες φύτεψαν χιλιάδες δενδρύλια, που με την φροντίδα τους έγιναν ωραιότατα δένδρα.

   Το 1950 παρουσίασε ένα αντικείμενο ενδιαφέροντος για την Περιφερειακή Εφορεία με την οργάνωση στο Βίδο του γνωστού αναμορφωτηρίου. Οι πρώτες επαφές έγιναν με ποδοσφαιρικές συναντήσεις και με την επίσκεψη της χορωδίας στις 28 Μαΐου. Η ιδέα που άρχισε να καλλιεργείται ήταν, πέρα από τις αθλητικές και καλλιτεχνικές προσφορές και η δημιουργία ειδικών προσκοπικών τμημάτων για τους τροφίμους του αναμορφωτικού καταστήματος.

Η όμορφη όμως ιδέα δεν μπόρεσε να εφαρμοστεί για μια ολόκληρη οκταετία(**)

-------------

(*) Με την εγγραφή στο ημερολόγιο της ευχής: «WITΗ BEST WISHES TO OUR BROTHERS SCOUTS OF CORFU, FAIR WINDS AND PLAINSAILING».Τελειώνει αυτή η όμορφη παράδοση των αγγλικών προσκοπικών επισκέψεων.

(**) Τελικά μόλις το 1959 εμφανίστηκαν ομάδες στο Αναμορφωτικό Κατάστημα Πτυχίας (Βίδου) με Αρχηγούς τον Σωτήριο Πούλο και τον Ιωάννη Χειρδάρη, που δέχθηκαν με προθυμία να αναλάβουν αυτό το δύσκολο έργο.

περισσότερο από αδιαφορία της Διεύθυνσης του Καταστήματος και λιγότερο από τον φόβο των υπεύθυνων Εφόρων, πως θα απογυμνώνονταν από βαθμοφόρους  τα τμήματα. Αυτή η ενέργεια γεννά την υπόθεση πως αν δεν είχε αποσπαστεί στην Παιδούπολη  από τη δουλειά του ο Σαββανής, ίσως να ήταν παράλληλη και η εξέλιξη των προσκοπικών τμημάτων εκεί.

   Στις 4 Ιουλίου 1950 διαλύθηκε η Παιδούπολη «Άγιος Σπυρίδων» και τα παιδιά της γύρισαν στα σπίτια τους ύστερα από μια όμορφη προσκοπική γιορτή που οπωσδήποτε θα διατηρείται στη μνήμη τους, όπως διατηρείται αναλλοίωτη στη μνήμη των αρχηγών τους. Όσοι έζησαν αυτές τις ώρες θα θυμούνται για πάντα τη συντριβή των αρχηγών και το κλάμα των παιδιών, που για τελευταία φορά αποχαιρετίστηκαν με το προσκοπικό « όχι δε χωριζόμαστε για πάντοτε» στην Κάτω Πλατεία της Κέρκυρας(*).

   Στη θέση της Παιδούπολης στο Αχίλλειο λειτούργησε για ενάμιση ακόμη χρόνο Τεχνική Σχολή Μαθητείας για τριακόσια άτομα. Ο Σαββανής δεν άφησε να χαθεί κι αυτή η ευκαιρία και δημιούργησε δύο πρότυπα προσκοπικά Συστήματα. Αν και η ζωή αυτών των τμημάτων δεν ήταν μεγάλη (διαλύθηκαν με την αποφοίτηση των σπουδαστών στις 23 Δεκεμβρίου του 1951) η σημασία τους για τον προσκοπισμό της Ηπείρου- Δυτικής  Στερεάς Ελλάδος, είναι σημαντική, γιατί όπως γίνηκε και με

------------

(*) Δεν πρέπει να παραλείψουμε δύο αποσπάσματα από γράμματα προσκόπων των Παιδουπόλεων στον Τάσο Σαββανή (Κέλη), που αναφέρει ο Γενικός Έφορος Δημ. Αλεξάτος στην ομιλία του για τον εορτασμό των «Σαράντα χρόνων προσκοπισμού στην Ελλάδα».

«…Σήμερα οι Πρόσκοποι των Παιδουπόλεων  μετέφεραν την προσκοπική φλόγα σε κάθε χωριό, σε κάθε γωνιά τους και από την επαφή που έχει το Σώμα μαζί τους βλέπουμε πως τα παιδιά αυτά έγιναν Πρόσκοποι στην ψυχή και στα έργα».

   Σ’ ένα γράμμα του ο Βασίλης Μαρκατσέλης γράφει από την Πάτρα που έφτασε διερχόμενος για να επανέλθει στο χωριό του, από την Παιδούπολη της Κέρκυρας. «…Λοιπόν ο προσκοπισμός μ’ έχει βοηθήσει μέχρι εδώ πάρα πολύ και σε όλη μου την ζωή δεν θα φύγω από τον Προσκοπισμό. Ο Προσκοπισμός είναι ένα παιγνιδάκι που όποιος ξέρει και το παίζει έχει κερδίσει την πραγματική του ζωή και την αγνή ψυχή. Εγώ Κέλη μου (σημ. είναι το προσκοπικό όνομα του Αρχηγού του) αυτού δεν έδινα και τόσο σημασία αλλά εδώ μου χρειάστηκαν πολλά εφόδια του Προσκοπισμού τα οποία αντιμετωπίζουν κάθε κίνδυνο και κάθε τι κακό».

   Ο Γεώργιος Μπέλος γράφει: «… Λοιπόν σεβαστέ μας Τάση σας ευχαριστούμε όπου μας δώσατε τόσες συμβουλές οι οποίες μας δείχνουν πάντοτε τον καλό δρόμο της αρετής και εμείς θα σας έχωμε πάντοτε χαρμόσυνα μέσα στην καρδιά μας».

 (Δημητρίου Αλεξάτου: Σαράντα χρόνια προσκοπισμού στην Ελλάδα σελ. 26-27 Αθήνα 1950).

τα παιδιά της Παιδούπολης, οι πρόσκοποι αυτών των τμημάτων (που προέρχονται από όλη τη Δυτική Ελλάδα) επιστρέφοντας από το Αχίλλειο στα σπίτια τους και έχοντας ζήσει σωστή προσκοπική ζωή (*) έφεραν στους τόπους τους ζωντανό το προσκοπικό πνεύμα και είτε ζήτησαν να συνεργαστούν με τις υπάρχουσες  ομάδες, είτε έμειναν για πάντα η χρυσή εφεδρεία του Σώματος, που μας περιβάλει, μας προβάλει και μας συντηρεί, επαληθεύοντας για άλλη μια φορά το «μια φορά Πρόσκοπος, πάντα πρόσκοπος». Αυτή άλλωστε είναι και η παρεπόμενη προσφορά του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού στην ελληνική κοινωνία, αλλά και του Σαββανή και των συνεργατών του στον Εθνικό Προσκοπισμό, μια προσφορά που πάντα εκτιμήθηκε και ποτέ δεν αμφισβητήθηκε από κανέναν. Με την αποφοίτηση των σπουδαστών και τη διάλυση της Σχολής, οι βαθμοφόροι που απασχολούσε, επέστρεψαν στα τμήματά τους, όχι όμως για πολύ καιρό γιατί η επόμενη δύσκολη οικονομικά πενταετία χαρακτηρίζεται από μια αδιάκοπη μετακίνηση των νέων βαθμοφόρων για αναζήτηση καλύτερης ζωής στην πρωτεύουσα και σε άλλους τόπους. 

   Το 1950 ήταν για το ΣΕΠ σταθμός γιατί γιορτάστηκαν με ιδιαίτερη λαμπρότητα τα 40 πρώτα χρόνια του Εθνικού Προσκοπισμού. Ανάμεσα στους εορτασμούς σημαντική θέση κατέλαβε η πρώτη μεταπολεμική πανελλήνια προσκοπική συγκέντρωση στον Διόνυσο. Σ’ αυτήν, κατά την συγκέντρωση των αρχηγών των αντιπροσωπειών, η κερκυραϊκή αντιπροσωπεία ανακηρύχθηκε πρώτη.

Τα μέλη της ήταν:

Ο Περιφερειακός Έφορος Άγγελος Λαβράνος, ο Τοπικός Έφορος Σπυρίδων Μπάνος.

  Ανιχνευτές:

Στανέλος, Σπυρίδων Κάνταρος, Σπυρίδων Χρυσάφης, Μιχαήλ Ανεμογιάννης., Αλέξανδρος Τρούσας, Σπυρίδων Ξηρομερίτης , Ιωάννης Πουλημένος.

  Ομάδα Προσκόπων:

Αρχηγός: Αναστάσιος Σαββανής, Υπαρχηγός: Ιωάννης Πέτρου.

  

______

(*) Η προσκοπική ζωή σ’ αυτά τα “ειδικά” συστήματα είχε ιδιαίτερες εκπαιδευτικές απαιτήσεις,  που έφτασαν στο σημείο όλοι να πιστεύουν «πως περνούσαν κάποια Σχολή Βασικής Εκπαιδεύσεως  βαθμοφόρων». Στην προσπάθεια αυτή θα πρέπει να σημειωθεί η θερμή συμπαράστση όλων των βαθμοφόρων της Τοπικής Εφορείας Κερκύρας.

Ενωμοτία Βατράχων:

Σπυρ Χρυσικόπουλος.

Παν.Ιωαννίδης

Γρ.Στάρας

Σπυρ.Βερβιτσιώτης

Λέων Κόλλας

Βασίλ.Πανταζόπουλος

Στ. Αγάθος

 

Ενωμοτία Ίππων:

Ευάγγελος Κασταμονίτης

Γεώργ.Βήτος

 Γεώργ.Γιούργας

Σπυρ.Πολυγένης

Νικόλ.Πετσάλης

Γεώργ. Βερβιτσιώτης

 

Ενωμοτία Αγριοπεριστερών:

Βιάρος Καποδίστριας

Σωτ. Πούλος

Φραγκ Περμανσλάγκερ

Σπυρ.Σουέρεφ

Θεόδ.Μπότος

Χρηστ.Φωκάς

Αιμίλ. Μπούας

Διον. Κόκκαρης

 

Ενωμοτία Αντιλόπες:

Κων.Αρβανιτογιώργος 

Λεων.Λοΐσιος

Ιωάν.Τσανταρίδης

Θεοδ.Λεπτοκαρύδης

Σπυρ.Σουέρεφ

Στέφ.Παϊπέτης

Βασ.Σουέρεφ

Σπυρ.Σαμοΐλης

Κων. Παυλογιάννης

 

Ομάδα Ναυτοπροσκόπων:

Αρχηγός: Αχιλλέας Αρταβάνης

Υπαρχηγοί:

Γεώργιος Ψάϊλας

Μιχαήλ Μεμής

 

Ενωμοτία Γλάρων:

Σπυρ.Μαρόλλας

Νικ.Παυλογιάννης

Κων.Φωτεινός

Επαμ.Αναπολιτάνος

Σπυρ.Βλάχος

 

Ενωμοτία Πελαργών:

Ευάγγελος Βλαχόπουλος

Φωτ.Χειμαριός]

Ανδρέας Περίσης

  

Ενωμοτία Ξιφιών:

Σπυρ.Νίτσος

Κων.Βρυώνης

Κων.Καλλονάς

Χρ.Κρητικός

Σπυρ.Βιττούρης

Γεώργιος Κρητικός (*)

______

 

(*) Εκτός από την άψογη, την υποδειγματική, κατασκήνωση οι Κερκυραίοι με τα ακορντεόν τους επιβλήθηκαν και στις μεγάλες πυρές της κατασκήνωσης. Ακόμα με τα ακορντεόν σχηματίστηκε πρόχειρη μπάντα που επικεφαλής των αντιπροσωπειών παρέλασε μπροστά από τον βασιλιά Παύλο και έδωσε βηματισμό στα άλλα τμήματα. Μετά την κατασκήνωση η Κερκυραϊκή Αντιπροσωπεία τραγούδησε στον Ραδιοφωνικό Σταθμό Ενόπλων Δυνάμεων προσκοπικά και άλλα τραγούδια σε εκπομπή μου μεταδόθηκε την 16^η Αυγούστου 1950.

 

Αυτή η επιτυχία των Κερκυραίων Προσκόπων, προκάλεσε το παρακάτω έγγραφο:

 

«ΣΩΜΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ»

Γενική Εφορεία

Αριθ. Πρωτ. 5352

Αθήναι 16 Οκτωβρίου 1950

   Προς τον Νομάρχην Κερκύρας κ. Στ. Συριώτην,

   Τον Δήμαρχον Κερκυραίων κ. Ηλ. Κατσαρόν-Κέρκυραν.

Έχομεν την τιμήν να αναφέρωμεν εις γνώσιν υμών, μετά  μεγάλης ευχαριστήσεως, ότι η αντιπροσωπεία των προσκόπων της πόλεώς σας, ήτις έλαβε μέρος εις την Πανελλήνιον Προσκοπικήν Κατασκήνωσιν (Τζάμπορη) Διονύσου, κατά τον παρελθόντα Αύγουστον, διεκρίθη και έτυχε του πρώτου βραβείου διά την αρίστην εγκατάστασιν,τάξιν ευπρέπειαν και εν γένει κατασκηνωτικόν επίπεδον,  το οποίον παρουσίασε μεταξύ των αντιπροσωπειών εξ’ όλων των διαμερισμάτων της χώρας ως και των ξένων κρατών επί συνόλου 2.468 κατασκηνωτών Προσκόπων.                                                                                                                           

Το γεγονός τούτο καταδεικνύει την έξοχον επίδοσιν της Εφορείας Προσκόπων Κερκύρας και περιποιεί ιδιαιτέραν τιμήν διά το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων αλλά και διά την πόλιν Υμών.

   Μετ’ άκρας ευχαριστήσεως εκφράζομεν τα θερμότερα συγχαρητήρια ημών διά τους εκλεκτούς προσκόπους,τους οποίους έχει η Κέρκυρα και τους εμπνευσμένους Εφόρους των.

                                                                    Μετά πλείστης τιμής

                                                                     Ο Γενικός Έφορος

                                                              ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΛΕΞΑΤΟΣ»

 

   Εκτός από αυτήν την επιτυχία ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός είχε και άλλη μία: Στο Πανελλήνιο Μεγάλο Παιγνίδι, η 6^η Ομάδα Προσκόπων ήρθε τρίτη νικήτρια (*).

Αμέσως μετά την κατασκήνωση στον Διόνυσο η Τοπική Εφορεία ανέλαβε την οργάνωση των παιδικών κατασκηνώσεων της Νομαρχίας(**). Αρχηγός στην κατασκήνωση τοποθετήθηκε ο Χαράλαμπος Δελλαπόρτας, Υπαρχηγός ο Χαρίλαος Μανιατόπουλος. Θαλαμάρχες ο Νικόλαος Μπατζόγλου, ο Ιορδάνης Μπατζόγλου και ο Γεώργιος Αρταβάνης.

Στελέχη στην ομάδα «Α»:

Κων/νος Διαμαντής, Δημ. Αγάθος, Γεώργιος Πουρίκης, Ιωαννης-Χρυσόστομος Βέργης, Γεώρ Βερβιτσιώτης.

Στην ομάδα «Β»:

Στέφ. Αγάθος, Σπυρ. Αναστασιάδης, Σπυρ. Σουέρεφ, Σωτήριος Πούλος.

Στην ομάδα «Γ»:

Καρ-Οδ. Κλήμης, Σπυρ Πολυγένης, Σπυρ Χρυσάφης, Αιμ. Μπαρζούκας, Σπυρ. Μαρόλας

----------------

(*) Αναμνηστικό από αυτή τη νίκη είναι ένα ξύλινο πλαίσιο, που έχει ανάγλυφο στη μέση το σήμα του εορτασμού και σε χάλκινη πλάκα γράφει:

                              ΤΗΝ 6^Η ΟΜΑΔΙ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ

                                               ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΕΦΟΡΕΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

                          ΤΡΙΤΗ ΝΙΚΗΤΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΠΑΙΓΝΙΔΙΟΥ

                                             ΤΟ ΣΩΜΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ

                                                       ΑΠΟΝΕΜΕΙ ΤΟ ΠΑΡΟΝ

                                                                 1910-1950

(**)Εδώ φαίνεται η πείρα που απέκτησαν τα στελέχη από την Παιδούπολη.

------------------------------------------------------

   Η κατασκήνωση γίνηκε με την προσκοπική κατασκηνωτική τεχνική και οι κατασκηνωτές της έζησαν την προσκοπική ζωή σε βαθμό να τραγουδούν προσκοπικά τραγούδια, να παίζουν προσκοπικά παιγνίδια και να χαιρετιούνται μεταξύ τους…προσκοπικά.

   Αυτή τη χρονιά η ετήσια επιθεώρηση των ομάδων έχασε τον πανηγυρικό χαρακτήρα της γιατί αντί να γίνει στην Κάτω Πλατεία της Πόλης, έγινε στις 22 Οκτωβρίου 1950 στον χώρο ασκήσεων της Σχολής Εφέδρων Αξιωματικών στις Αλυκές του Ποταμού. Αυτό είναι και το τελευταίο στάδιο των επιθεωρήσεων που με τον καιρό έχασαν την αξία τους και έγιναν μια τυπική συνάντηση- επιθεώρηση των τμημάτων της Τοπικής Εφορείας. Οι κατοπινές επιθεωρήσεις  (18 Οκτ. 1953, 17 Οκτ. 1956, 18 Οκτ. 1959) είχαν έναν δυναμικό αντίπαλο, τον «Διαγωνισμό Επιλέκτων Ενωμοτιών» που με τον συναγωνιστικό χαρακτήρα του, φυσικό ήταν να συναρπάσει τα παιδιά και να τα κάνει να ενδιαφέρονται περισσότερο γι’ αυτόν παρά για την επιθεώρηση. Έτσι, σιγά-σιγά ο Διαγωνισμός Επιλέκτων Ενωμοτιών αντικατέστησε την ετήσια Επιθεώρηση, που έμεινε όμορφη ανάμνηση(*).

   Το 1951 εκτός από τις γνωστές συνηθισμένες δράσεις, έχει να παρουσιάσει και δύο ιδιαίτερα γεγονότα: Το πρώτο είναι πως το περιοδικό «Κερκυραϊκά Χρονικά», που εξέδωσε ο λόγιος δημοσιογράφος Κώστας Δαφνής με ομάδα γνωστών λογίων ως συνεργατών, στο πρώτο κιόλας τεύχος τους (Φεβρουάριος 1951, σελ. 183-187) με θέμα: «Ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός» αναφέρθηκε στην ιστορία και την αξία του. Το κείμενο πέρα από τη ζηλευτή του θέση σε μια από τις σημαντικότερες εκδόσεις του τόπου, έχει και μοναδική αξία για την ιστορία του Κερκυραϊκού προσκοπισμού αφού δίνει σημαντικά στοιχεία, ιδιαίτερα για την μεταπολεμική εποχή του(**).

 --------------------------------

(*) Τον Μάιο του 1950 η χορωδία έλαβε μέρος στο καλλιτεχνικό μνημόσυνο του Άριστου Μοναστηριώτη που έγινε στο «Εθνικόν» με τη διεύθυνση της καθηγήτριας Σοφίας Ζαρμπή.

(**) Ιδιαίτερη αξία πρέπει να δώσουμε και στους δύο πίνακες που υπάρχουν εκεί και που δείχνουν ο ένας την διοικητική διάρθρωση και ο άλλος τον Τ.Π.Σ. Περιφ. Έφορος: Άγγελος Λαβράνος, Τοπικός Έφορος Σπυρίδων Μπάνος, Αρχηγός 1^ης Ο Πρ. Αναστάσιος Σαββανής, Αρχ.3^ης Ο Πρ. Στέφανος Πατσός, Αρχ. 4^ης Ν/Π. Χαράλαμπος Δελλαπόρτας, Αρχ. 6^ης Ο Πρ. Νικόλαος Φοντάνας (αναπληρούμενος λόγω στράτευσης υπό του Σπυρίδωνος Τριβόλη),  Αρχ. 7^ης Ο Πρ. Θεόδωρος Ανδρώνης, Αρχ. 8^ης Ν/Π Αχιλλεύς Αρταβάνης, Αρχ. 9^ης Ο Πρ. Ιούλιος Γιοχάλας, Αρχ.11^ης Ο Πρ. Καναλίων Νικ. Λαζαρόπουλος

Το δεύτερο είναι πως κατά την διάρκεια εκδρομής στις Μακράδες (1 με 2 Σεπτ. 1951) οι πρόσκοποι κατάφεραν να σβήσουν χωρίς καμιά σχεδόν βοήθεια, μεγάλη πυρκαγιά που είχε προκαλέσει απρονοησία χωριανού. Το γεγονός αυτό έλαβε μεγάλες διαστάσεις και σχολιάστηκε κολακευτικά από την Κερκυραϊκή κοινή γνώμη.

   Από τις συνηθισμένες προσκοπικές δράσεις προσοχή πρέπει να δώσουμε στην συμμετοχή του Κερκυραίου προσκόπου Λέοντος Κόλλα της 7^ης Ομάδος Προσκόπων στο 7^ο Παγκόσμιο Τζάμπορη του Bad-Ischl Αυστρίας, καθώς επίσης στον περίπλου του νησιού με την ναυτοπροσκοπική βάρκα που οργάνωσε τον Ιούλιο, η 4^η ομάδα Ναυτοπροσκόπων(*) με συμμετοχή και της 8^ης Ομάδας Ναυτοπροσκόπων, με  σταθμούς την Κασσιώπη, την Παλαιοκαστρίτσα, την Λίμνη Κορισσίων, τον Κάβο, τις Μπενίτσες και τα λουτρά Αγίου Νικολάου. (Διάρκεια 7 ημέρες).

   Το 1952 (**) επιτέλους αποφασίστηκε ύστερα από πιέσεις των τμημάτων, να οργανωθούν επίσημοι αγώνες basket-ball στο γήπεδο, που με προσωπική εργασία των στελεχών είχε φτιαχτεί στην πάνω αυλή του Προσκοπείου. Πριν όμως απ’ αυτό θα πρέπει να πούμε πως αυτή την εποχή το «Προσκοπείο» με αιτίες το γήπεδο, που ήταν ένα από τα ελάχιστα στην Κέρκυρα, το υπόστεγο και τις υπηρεσίες των ομάδων, ήταν συνεχώς γεμάτο με προσκόπους, που είτε γιατί δεν υπήρχαν άλλοι χώροι οργανωμένου παιγνιδιού, είτε από αγάπη για την ατμόσφαιρα της Λέσχης, είτε από ικανότητα των αρχηγών των τμημάτων (που μερκοί από αυτούς δεν ήξεραν άλλο τρόπο να περνούν τη μέρα μετά την εργασία τους) προτιμούσαν να περνούν τις ελεύθερες ώρες τους εκεί. Αποτέλεσμα ήταν παράλληλα με τον καλό προσκοπισμό να δημιουργηθεί κι ένας δυναμικός ομαδικός αθλητισμός, ιδιαίτερα στο Μπάσκετ στο Βόλεϋ και στο Κρίκετ.

_____

   Τ.Π.Σ. Πρόεδρος: Αντώνιος Κογεβίνας, Αντιπρ. Γεώργιος Τριμέρης, Γραμματεύς: Σπυρ. Δελόπουλος, Ταμίας Σπυρ. Ζερβός, Σύμβουλοι: Θεόδωρος Σορδίνας, Δημήτριος Κόντης, Γεώργιος Καλογερόπουλος.  (Όπως φαίνεται και από τον κατάλογο δεν υπάρχει η 5^η Προσκόπων που έχει διαλυθεί από το 1950).

(*) Σ’ αυτήν έλαβαν μέρος: Χαράλ. Δελλαπόρτας, Γεώργιος Ψάϊλας, Σπυριδ. Παπούλης, Ιωάν. Πέτρου, Διονύσιος Καρύδης, Γεώρ Αρταβάνης., Χριστ Κρητικός., Νικ Μπατζόγλου, Σπυρ Μαρόλας, Νικόλ Παπαβλασσόπουλος., Ιωάν Ρέγγης., Νικ Πνευματικάτος, Σπυρ.Μπούκης.

   (**) Το καλοκαίρι του 1952 (1^η με 8 Αυγούστου) φιλοξενήθηκαν στην Κέρκυρα 85 Έλληνες Πρόσκοποι του Παρισιού, που χώρια από τη γαλατική τους ευγένεια άφησαν αναμνήσεις ενός ρωμαλέου απόδημου ελληνικού προσκοπισμού.=

Η προσκοπική ομάδα αντιμετώπιζε τόσο τις τοπικές όσο και τις  ομάδες πολεμικών πλοίων που ερχόντουσαν στο λιμάνι. (Το 1951 για παράδειγμα, νίκησε και τις δύο ομάδες αμερικάνικων πλοίων που είχαν ζητήσει συνάντηση). Αλλά και οι ομάδες μεταξύ τους οργάνωναν φιλικούς αγώνες που συγκέντρωναν το ενδιαφέρον όλων των προσκόπων. Αυτό το ενδιαφέρον θέλησαν οι αρχηγοί των τμημάτων  να εκμεταλλευτούν και ζήτησαν από την Τοπική Εφορεία να οργανωθεί Πρωτάθλημα Μπάσκετ μεταξύ των ομάδων. Τελικά μόλις το 1952 αποφασίστηκε να γίνει, αλλά, στην διοργάνωσή του δε δόθηκε ιδιαίτερη σημασία. Τα πραγματικά πρωταθλήματα, που δημιούργησαν εποχή στην ιστορία του Κερκυραϊκού Μπάσκετ άρχισαν τα Χριστούγεννα του 1953, αφού από τότε οι ομάδες εμφανίστηκαν με απαιτήσεις στην οργάνωση και ανάγκασαν την Τοπική Εφορεία να δώσει ιδιαίτερη προσοχή. Έτσι, αν και τα πρωταθλήματα άρχισαν παλιά, πριν το 1950, η αρίθμησή τους γίνεται από το πρωτάθλημα του 1953-54 (*).

   Το 1953 η Τοπική Εφορεία, ξεκίνησε μια πραγματικά αξιόλογη προσπάθεια για την εκπαίδευση των ενωμοταρχών των τμημάτων. Δημιούργησε μια ξεχωριστή εκπαιδευτική ομάδα με μέλη τους ενωμοτάρχες όλων των ομάδων που τους χώρισε σε τέσσερες ενωμοτίες: (Κουκουβάγιες, Γεράκια, Πελεκάνοι, Αγριόπαπιες).Η εκπαίδευση κρατούσε έναν ολόκληρο προσκοπικό χρόνο και μπορούμε να πούμε πως στάθηκε η σημαντικότερη προσκοπική δράση αυτής της χρονιάς, διότι προσκοπικά στάθηκε πάρα πολύ ψηλά.

   Δεν θα πρέπει να νομιστεί, επειδή δεν αναφερόμαστε σ’ αυτόν πως αυτά τα χρόνια ξεχάστηκε ο καλλιτεχνικός τομέας. Αντίθετα η χορωδία είχε πια καθιερωθεί στην Κέρκυρα και μπορούμε να πούμε πως αυτή είναι η χρυσή της εποχή, αφού είχε να διαλέξει ανάμεσα σε προσκόπους εννιά ομάδων και σε λυκόπουλα τριών αγελών.

______

(*) Σ’ αυτό το πρωταθλήτρια (γίνηκε στις 2 Μαΐου 1954) νικήτρια (αήττητη).  ανακηρύχθηκε η 1^η Ομάδα Προσκόπων Στα υπόλοιπα πρωταθλήματα, στο Β’ (1954-55) (στις 13 Μαΐου 1955) ανακηρύχθηκε η 4^η ΝΠ (αφού νίκησε σε επαναληπτικό αγώνα την 6^η Ο.Πρ.) . Στο Γ΄ (1955- 1956) που γίνηκε στις 8 Μαΐου 1956 ανακηρύχθηκε η 4^η ΝΠ (αφού νίκησε σε επαναληπτικό αγώνα την την 7^η Ο.Πρ. Στο Δ’ (1956-1957) στις 23 Απριλίου 1957 ανακηρύχθηκε η 6^η Ο.Πρ. στο Ε’ (1957-1958) στις 19 Απριλίου 1958 ανακηρύχθηκε η 6^η Ο.Πρ Στο ΣΤ΄(1958-1959) ανακηρύχθηκε η 8^η Ο.Ν)Π.Στο Ζ’ (στις 14 Μαιου 1960) η 1^η Ο.Π. (Αυτό είναι και το τελευταίο, ανεπίσημο και κακά οργανωμένο).  Άλλα επίσημα πρωταθλήματα δεν έγιναν μέχρι το 1964 οπότε άρχισαν και πάλι οι αθλητικές συναντήσεις τόσο ανάμεσα στα τμήματα όσο και ανάμεσα στην προσκοπική ομάδα και στις αξιόλογες ομάδες των γυμνασίων και των αθλητικών συλλόγων.-

 Πάντως ειδικά το 1953 οι πρόσκοποι χώρια από τις δικές τους υποχρεώσεις είχαν αναλάβει και την υποχρέωση να βοηθήσουν τις Οδηγούς (*) που ετοίμαζαν την παράσταση της Τραγωδίας «Μήδεια» του Ευριπίδη, έργου όπως είναι γνωστό ιδιαίτερα απαιτητικού. Τελικά ύστερα από πολλές προετοιμασίες η «Μήδεια» παρουσιάστηκε στις 22 και 24 Ιουλίου 1954 με επιτυχία.

   Το 1954 δεν έχει να παρουσιάσει τίποτα το εξαιρετικό. Αντίθετα το 1955 είναι σημαντικό γιατί αυτή τη χρονιά αποφασίστηκε να οργανωθεί εκτός από τις ετήσιες επιθεωρήσεις, ο Διαγωνισμός Επίλεκτων Ενωμοτιών των ομάδων ως συνέχεια του εσωτερικού τους διαγωνισμού, με θέματα όλων των προσκοπικών τάξεων (**) συνήθεια που είχε τρεις χρονιές τώρα δοκιμαστεί.

--------------------

   (*) Τους ανδρικούς ρόλους στην- «Μήδεια» ερμήνευσαν: ο Σπυρ. Μπάνος (Κρέων), ο Δημ. Σουρβίνος (Ιάσων),ο Ιωάν. Δεσσύλας (Αιγεύς), ο Σταύρος Κόκκαλης (Άγγελος) και ο Γεώργ. Βερβιτσιώτης (παιδαγωγός).

   (**) Ο Διαγωνισμός επικράτησε να γίνεται κάθε Μάιο. Από τον χαρακτήρα του σαν διαγωνιστικό παιγνίδι, μπόρεσε να κρατηθεί και στις πιο δύσκολες εποχές του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού. Στις διοργανώσεις του αυτής της εποχής οι ομάδες είχαν τα παρακάτω αποτελέσματα:

1953 Λέοντες 1^ης Πρ.,

1954 Λύκοι 1ης Πρ.

15 Μαΐου 1955.

 α) Καγκουρώ 7^ης Πρ., β) Ίπποι 1^ης Πρ., γ) Ενυδρίδες 4^ης Ν.Π., δ) Παγώνια 9^ης Πρ., ε) Ξιφίες 8^ης Ν.Π., στ) Σκύλοι 3^ης Πρ., ζ) Πετεινοί 6^ης Προσκ.

17 Μαΐου 1956

 α)   Ενυδρίδες 4^ης Ν.Π., β) Σκύλοι 3^ης Πρ., γ) Φάλαινες 8^ης Ν.Π., δ) Παγώνια 9^ης Πρ., ε) Λύκοι 1^ης Πρ., στ) Τάρανδοι 6^ης Πρ. ζ) Κάστορες 7^ης Πρ.

26 Μαΐου 1957.

α) Κάστορες 7^ης Πρ., β) Λέοντες 1^ης Πρ., γ) Ενυδρίδες 4^ης Ν.Π., δ)Βάτραχοι 6^ης Πρ., ε) Σκύλοι 3^ης Πρ., στ) Λέοντες Χλωμού, ζ) Ξιφίες 8^ης Ν.Π., η) 9^ης Πρ.

24 Μαΐου 1958. 

 α) Βάτραχοι 6^ης Πρ., β) Κάστορες 7^ης Πρ. γ) Αγριοπερίστερα Χλωμού, δ)Τίγρεις 3^ης Πρ., ε)Ελάφια 1^ης Πρ., στ) Ενυδρίδες 4^ης Ν.Π., ζ) Δελφίνια 8^ηςΝ.Π., η) Αντιλόπες 9^ης Πρ.

15 Μαΐου 1959.

 α) Βάτραχοι 6^ης Πρ., β) Περιστέρια 3^ης Πρ., γ) Ξιφίες 8^ης Ν.Π., δ) Λέοντες 1^ης Πρ., ε) Ενυδρίδες 4^ης Ν.Π., στ) Αγριοπερίστερα Χλωμού, ζ) Παγώνια 9^ης Πρ.

24 Μαΐου 1960.

α)  Τάρανδοι 6^ης Πρ., β) Παγώνια 9^ης Πρ., γ) Ελάφια 1^ης Πρ., δ) Ξιφίες 8^ης Ν.Π., ε) Κάστορες 7^ης Πρ., στ) Αγριοπερίστερα Καναλιών, ζ) Τίγρεις 3^ηςΠρ.,η) Λύκοι Σιναράδων, θ) Σκύλοι Αγίου Ματθαίου, ι) Αετοί 3^ης ΝΠ.

23 Μαΐου 1961

Α) Μικτή Ενωμοτία 3^ης Πρ.-6^ης Πρ., β)Λέοντες 1^ης Πρ., γ) Μικτή Ενωμοτία 4^ης και 8^ης Ν.Π. δ) Μικτή Ενωμοτία 11^ης , ε) Μικτή Ενωμοτία Αγίου Ματθαίου.

Την ίδια χρονιά πραγματοποιήθηκε επίσης Σχολή Βασικής Εκπαιδεύσεως Βαθμοφόρων Προσκόπων (16 Αυγ. με 21 Αυγ. 1955) με αρχηγό τον Άρη Κωνσταντόγλου (*).  Επίσης στην πανελλήνια προσπάθεια στις 18,19 και 20 Νοεμβρίου για την συγκέντρωση υπογραφών διαμαρτυρίας για την διάσωση του Μιχαήλ Καραολή, οργανώθηκαν δεκαέξι προσκοπικά συνεργεία (δέκα στην πόλη και έξι στην ύπαιθρο) ενώ σε όλα τα άλλα συνεργεία υπήρχαν αντιπρόσωποι, που συγκέντρωσαν 14 χιλιάδες υπογραφές. (Τα συνεργεία της πόλης συγκέντρωσαν 11 χιλιάδες υπογραφές και τα συνεργεία της υπαίθρου 3 χιλιάδες από τις οποίες χίλιες συγκέντρωσε το συνεργείο των Σιναράδων).

Cubs 1965

   Χώρια απ’ όλα αυτά το 1955 είναι δυστυχώς σημαδιακό και από το τέλος του θα μπορούσε να ξεκινήσει μια καινούργια εποχή για τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό, αφού στις 3 Δεκεμβρίου 1955 ήρθε ο Γενικός Έφορος Δημ. Αλεξάτος «με σκοπό την ανακοίνωση της διαγραφής βαθμοφόρων τινών παραβόντων τον Προσκοπικόν Νόμον»(**).

   Εξ αιτίας αυτής της κατάστασης από το 1956 μέχρι το τέλος του 1961 τα Συστήματα έμειναν ακέφαλα γιατί οι περισσότεροι βαθμοφόροι σε συμπαράσταση των διαγραφέντων, εγκατέλειψαν τα τμήματά τους και αναγκαστικά όλο το βάρος της συνέχειας των τμημάτων έμεινε σε ελάχιστους βαθμοφόρους και στους ενωμοτάρχες(***). Η κρίση αυτή ταλαιπώρησε για πολύ καιρό τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό και τον αποδυνάμωσε σημαντικά, αφού δεν ήταν δυνατό μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα να τον διαλύσει. Αν και αυτό θα γινότανε αν ο Άγγελος Λαβράνος δεν έβαζε όλο το προσωπικό του κύρος να συγκρατήσει την κίνηση.

 ----------------

(*) Στην εκπαίδευση έλαβαν μέρος: Από την 1^η Ο.Πρ. Σπυρίδων Πολίτης, Νικόλαος Πετσάλης, από την 3^η Πρ.  Αναστάσιος Μουμούρης, από την 6^ηΠρ. Αλέξανδρος Μπέτσης, από την 7^η Πρ. Μίλτος Μπονέλλος, από την 9^η Πρ. Σπυρ. Γραμμένος, Βασιλ. Σουέρεφ, Θεοδ. Καρύδης, από την 11^η Πρ. Καναλίων Κων/νος Παολινέλης, Γεώργιος Καρύδης, Ιωάννης Μακρής, Νικόλαος Βαρθολομαίος, από την 1^η Αγίου Ματθαίου: Σταματ. Ανδριώτης,Χαρίλαος Ανδριώτης, από την 1^η Χλωμού: Ελευθ. Ντούσας, Ανδρέας Αυλιανός, Θεοφ. Αυθίνος, από την 1^η Σιναράδων: Σπυρ. Μπόχαλης, Σπυρ. Σαγιάς, Αναστ. Σαγιάς, Νικολ. Γραμμένος.

   (**) Ημερολόγιον Δράσεων της Τοπικής Εφορείας Προσκόπων Κερκύρας.

   (***) Κι όμως η Τοπική Εφορεία μπόρεσε να τιμηθεί με το Μπενάκιο Έπαθλο για την δουλειά της, τις παρακάτω χρονιές:

   α) 1955, β) 1956 (στις 10 Φεβρουαρίου 1957), γ) 1957 (στις 20 Μαρτίου 1958), δ) 1958 (στις 5 Μαρτίου 1959), ε)1959 (στις 5 Μαρτίου 1960), καθώς επίσης στις 28 Μαρτίου 1960 με το ειδικό αναμνηστικό «πέντε έτη προσπάθειας(1955-1959)».

Ολόκληρο το 1956 χαρακτηρίζεται από την γεμάτη αγωνία προσπάθεια. Όμως με όλο που το καλοκαίρι τα πράγματα δεν είχαν έρθει ακόμα σε ισορροπία, στις 11 Αυγούστου η Περιφ. Εφορεία μπόρεσε να δεξιωθεί στο Κορφού Παλλάς τους απόδημους Έλληνες προσκόπους, που μετά το «Τζάμπορη των Αποδήμων» έκαναν γνωριμία της πατρίδος τους. Μετά το καλοκαίρι η ζωή στην Εφορεία πήρε κάπως τη γνωστή της μορφή, μάλιστα τον Οκτώβριο (7.10.1956) έγινε στις Αλυκές του Ποταμού η «ετήσια επιθεώρηση». Αντίθετα με τις ομάδες της πόλης, οι ομάδες της υπαίθρου παρουσιάζουν αυτά τα χρόνια (ύστερα μάλιστα από την ΣΒΕΒΠ του 1955) μια ασταμάτητη άνοδο.Τα πρώτα καλά σημάδια φάνηκαν στο 1^οΣύστημα Προσκόπων του Χλωμού που κέρδισε αυτή τη χρονιά το «Μπενάκειο Έπαθλο» στο οποἰο υπήρχαν  εξαιρετικά αυστηρά κριτήρια(*).

Λυκόπουλα 1956  1^η Αγέλη

 

 

   Το 1957 αν και η δύναμη συνεχώς μικραίνει,(**) η Τοπική Εφορεία παρουσιάζει ένα πλούσιο πρόγραμμα δράσεων χάρη στην δραστηριότητα του Τοπικού Εφόρου, που δεν ήθελε να πιστέψει πως ένα έργο ζωής όπως οι Κερκυραϊκές Προσκοπικές Ομάδες ήταν δυνατό να παρουσιάσει συμπτώματα γεροντισμού(***).

________

(*) Από τα άλλα τμήματα της υπαίθρου το Μπενάκειο κέρδισαν: η Ομάς του Αγίου Ματθαίου το 1961, η 11^η Καναλίων το 1957 και 1958 και η 1^η Χλωμού το 1957 και 1958.

   (**)Ένας μικρός πίνακας δυνάμεως των ομάδων δείχνει αυτή την πτώση:

   1955: 1^η Προσκ. (45), 3^η Πρ. (20), 4^η Ν.Π. (20) 6^η Πρ. (18), 7^η Πρ. (21), 8^η Ν.Π.(15), 9^η Πρ. (16). 8^η Ν.Π.(15), 9^η Πρ. (16).

   1956: 1^η Πρ. (27), 3^η Πρ. (17), 4^η Ν.Π. (20), 6^η Πρ. (16), 7^η Πρ. (8), 8^η Ν.Π.(23), 9^η Πρ. (15).

   1957: 1^η Πρ. (26), 3^η Πρ. (12), 4^η Ν.Π. (12), 6^η Πρ. (9), 7^η Πρ. (2), 8^η Ν.Π.(10), 9^η Πρ. (10).

   1958: 1^η Πρ. (18), 3^η Πρ. (9), 4^η Ν.Π. (3), 6^η Πρ. (9), 7^η Πρ. (14), 8^η Ν.Π.(16), 9^η Πρ. (10).

   1959: 1^η Πρ. (24), 3^η Πρ. (11), 4^η Ν.Π. (11), 6^η Πρ. (3), 7^η Πρ. (3), 8^η Ν.Π.(11), 9^η Πρ. (10).

   1960: 1^η Πρ. (23), 3^η Πρ. (14), 4^η Ν.Π. (15), 6^η Πρ. (10), 7^η Πρ. (3), 8^η Ν.Π.(14), 9^η Πρ. (14).

   (***) Η πραγματική αρρώστεια δεν ήταν αυτή. Ήταν το ότι ο Τοπικός Έφορος δεν μπόρεσε να ξεπεράσει το πρόβλημα των ηλικιών κι ενώ ήταν ένας θαυμάσιος Αρχηγός Τμήματος (όλοι τον είχαν και τον έχουν για παράδειγμα ηγέτη ανηλίκων), δεν κατάφερε  να δει τα “παλιά του παιδία” ως ενήλικες και απέτυχε τα τελευταία χρόνια ως ηγέτης ενηλίκων. Σ’ αυτό το λάθος του όμως, ίσως και να φταίνε οι  παλιοί πρόσκοποί του (που ήταν βαθμοφόροι των τμημάτων), που δεν βοήθησαν όσο έπρεπε, αλλά χωρίς να αναλογιστούν τις ευθύνες  και τις συνέπειες των ενεργειών τους, προσπάθησαν να λύσουν τα προβλήματα με κινήσεις νευρικές και προσπάθειες επικίνδυνα ριζοσπαστικές, με αποτέλεσμα να χρειαστεί να περάσει σχεδόν μια επταετία μέχρι να μπορέσει να συνέλθει ο Κερκυραϊκός Προσκοπισμός. (Από τη συνέντευξή μου με τον Λευτέρη Μωραΐτη στις 4 Νοεμβρίου 1980).

   Το καλοκαίρι του 1957 (23 Αυγούστου με 2 Σεπτεμβρίου) επισκέφτηκαν την Κέρκυρα 32 πρόσκοποι της Τοπ. Εφ. Ρόδου με τον Τ.Ε.  Αρταβάνη κι άφησαν όμορφες αναμνήσεις από την καλή εκπαίδευσή τους. Από αυτή την επίσκεψη σώζονται τα αναμνηστικά ροδιακής τέχνης κεραμικά .

   Το 1958 δεν παρουσίασε τίποτα το σπουδαίο, σε αντίθεση με το 1959 που υπήρξε μια πλούσια προσκοπική χρονιά. Από πολύ ενωρίς είχε προετοιμαστεί η συμμετοχή στο Καρναβάλι με δυο ομάδες, μια με 27 προσκόπους ντυμένους Ινδιάνους και μια άλλη με άλλους τόσους ντυμένους σαν Μπάντα με χάρτινα όργανα. Επίσης από αυτή τη χρονιά (25 Μαρτίου) παρουσιάζεται στη ζωή της Τοπ. Εφορείας το “ειδικό” Σύστημα Προσκόπων (Αρχηγός Σωτήρης Πούλος) και Ναυτοπροσκόπων (Αρχηγός Γιάννης Χειρδάρης) του Αναμορφωτικού Καταστήματος Πτυχίας (Βίδου), που κάλυψε με τη συμμετοχή του στις λιτανείες και παρελάσεις το κενό των αποδυναμωμένων ομάδων.

   Τέλος στις 29 Μαρτίου 1959 στους Πανεπτανησιακούς Αγώνες Ιθάκης, η Κερκυραϊκή ομάδα (Σπυρ. Ανεμογιάννης, Σπυρ. Αγιοβλασίτης, Ανδρ. Αρβανιτάκης, Νικολ. Λέσσης, Χρ. Παολινέλης, Γεώργ. Παχής, Ιωαν. Ζαχαριουδάκης) κέρδισε την Πρώτη Νίκη στην σκυταλοδρομία 4Χ200, την Πρώτη στα 200 μ. (Χρ. Παολινέλης,) την Πρώτη στα 3000 μ. (Ιωαν. Ζαχαριουδάκης) και την Πρώτη στη Σφαιροβολία και τον Ακοντισμό (Νικολ. Λέσσης).

   Το 1960 ήταν η χρονιά του Ελληνικού Προσκοπισμού Ιωβηλαίου. Ο επίσημος εορτασμός του άρχισε στην Κέρκυρα σύμφωνα με το Πρόγραμμα της Γενικής Εφορείας την Κυριακή 25 Απριλίου 1960 με δοξολογία στη Μητρόπολη και εκκλησιασμό των τμημάτων. Το αξιολογότερο όμως σημείο του εορτασμού στάθηκε το “Εθνικό Τζάμπορη του Χρυσού Ιωβηλαίου” στην Περδικόβρυση Αμφίκλειας στον Παρνασσό. Σ’ αυτήν την λαμπρή προσκοπική κατασκήνωση η Κέρκυρα αντιπροσωπεύθηκε με δύο ομάδες Προσκόπων και Ναυτοπροσκόπων (48 άτομα). Η σύνθεσή της ήταν:

   Περιφ. Έφορος Άγγελος Λαβράνος, Τοπ. Έφορος Σπυρίδων Μπάνος.

   ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ: Αρχηγός Δημήτριος Σουρβίνος.

   ΕΛΑΦΙΑ (1^ης Πρ.) Μπόντας Σπυρίδων, Μπαμίχας Σπυρ. Τριβόλης Σπυρ. Δεπάολης Σπυρίδων, Βραχλιώτης Μάρκελλος, Γράψας Φίλιππος, Γεωργίου Θωμάς, Σκέμπρης Πέτρος.

   ΛΥΚΟΙ (1^ης Πρ.) Λογαράς Γεωργιος, Κόλλας Αντώνιος, Αντωνάκης Σπυρίδων, Βράμης Διονύσιος, Καζιάνης Αναστάσιος, Μουρίκης Νικόλαος, Λούμπος Κωνσταντίνος.

   ΣΚΥΛΟΙ (3^ης-6^ης) Μπουχάγιαρ Θεόδωρος, Ναούμ Σπυρίδων, Γκέκας Δημήτριος, Λούβρος Ανδρέας, Τζαρουγκιάν Παύλος, Ραρρής Γεράσιμος. Μανιός Θωμάς, Κυπριώτης Στυλιανός, (της 3^ης) και Λούβρος Γεώργιος και  Μιχαλάς Γεώργιος ( της 6^ης).

   ΚΑΣΤΟΡΕΣ (7^ης-9^ης) Ανεμογιάννης Σπυρίδων, Νικολούζος Ιωάννης, (της 7^ης) και Ραράκος Νικ., Δαπέργολας Ευάγ., Καρύδης Στ., Αγόρας Χρήστος, Σκούρας Αλέξ. (της 9^ης).

   ΝΑΥΤΟΠΡΟΣΚΟΠΟΙ (Αρχηγός Αναστάσιος Μπάρμπας).

   ΞΙΦΙΕΣ (8^ης) Ιωάννης Ζαχαριουδάκης, Ιωνάς Νικ. Γραμμένος Νικηφόρος, Κοντοστάνος Βασιλ. Χανδρινός Ιωάν., Καίσαρης Θεόδωρος.

   ΑΕΤΟΙ (4^ης) Καλοδίκης Νικ., Καρύδης Σωτήριος.

   Επιμελητεία: ΥΟ (3^ης) Αναστάσιος Κάκκος , ΒΟ (6^ης) Κωνσταντίνος Μουζακίτης.

   Για άλλη μια φορά οι Κερκυραίοι έδειξαν ότι είχαν έναν αρχαίο, ρωμαλέο προσκοπισμό που δεν μπορούσε να τον γονατίσει καμιά κακοτυχία. Γιατί παρόλο που αυτό το Τζάμπορη δεν είχε διαγωνιστικό χαρακτήρα, όπως το προηγούμενο Εθνικό Τζάμπορη του Διονύσου, οι Κερκυραίοι μπόρεσαν και ξεχώρισαν με την άψογη κατασκήνωσή τους, με τις επιτυχίες τους στο τρίαθλο (ο Σπ. Ανεμογιάννης 2^ος) στο Μεγάλο Παιγνίδι (οι Ξιφίες της 8^ης Ν/Π 2^οι) με την εκλογή του Ενωμοτάρχη της 7^ης Πρ. Σπ. Ανεμογιάννη ως  αντιπροέδρου του Κοινοβουλίου των Ενωμοταρχών και με την εξαφωνική χορωδία τους, που με τα ακορντεόν της έδωσε ένα ξεχωριστό χρώμα στις κατασκηνωτικές πυρές αλλά και στην παρέλαση μπροστά στον βασιλέα Παύλο. Η μεγαλύτερη όμως τιμή για τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό γίνηκε στο πρόσωπο του Περιφερειακού του Εφόρου ο οποίος , σε αναγνώριση όσων προσέφερε στον εθνικό προσκοπισμό,τιμήθηκε σε ειδική τελετή στο «Στάδιο Αθανάσιος Λευκαδίτης» από το ΣΕΠ, με τον “Αργυρό Φοίνικα” την μεγαλύτερη Ελληνική Προσκοπική Διάκριση.                                                                                                                     

Όμως αν και οι αναμνήσεις των ωραίων ημερών της Αμφίκλειας ήταν δυνατές να βαστάξουν στην ζωή, μόνες αυτές, τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό, τον Ιανουάριο του 1961 ο Περιφερειακός Έφορος παραιτήθηκε για λόγους υγείας και μαζί του και ο Τοπικός Έφορος με την πρόφαση οτι θα έφευγε από την Κέρκυρα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να απειληθεί η πραγματική διάλυση των προσκοπικών τμημάτων . Μ’ αυτό τον ορατό κίνδυνο ανέλαβε Περιφερειακός Έφορος ο Κωνσταντίνος Βιττούρης (*) και Τοπικός Έφορος ο Ρένος Παραμυθιώτης(**).

   Η κατάσταση όμως του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού ήταν από τις χειρότερες που βρέθηκε ποτέ. Από τις παλιές ομάδες έμειναν στη ζωή η 1^η Προσκόπων  η 3^η Προσκόπων η 4^η Ν/Π και η 6^η Προσκόπων. Ενώ οι άλλες ανέστειλαν τη λειτουργία τους είτε συγχωνεύθηκαν με τις προηγούμενες(***).

   Με τους λίγους προσκόπους που απέμειναν οργανώθηκε η συμμετοχή με 18 προσκόπους,  στο Καρναβάλι του 1961 με ένα αποκριάτικο άρμα που είχε ως θέμα ένα τσίρκο. Η επιτυχία αυτής της συμμετοχής κόντεψε να μη φανεί γιατί η αποκριάτικη χοροεσπερίδα απέτυχε οικονομικά.

Τον Μάρτιο 1961 γίνηκε Σχολή Ενωμοταρχών με Αρχηγό τον Θεόδωρο Ανδρώνη και οργανώθηκε σε νέες βάσεις ο διαγωνισμός επιλέκτων ενωμοτιών , ενώ παράλληλα  η ομάδα του κρίκετ έκανε μερικές καλές εμφανίσεις με τις τοπικές ομάδες και με φιλοξενούμενες αγγλικές. Το καλοκαίρι του 1961 στο εθνικό τζάμπορι στο Λάξεμπουργκ Αυστρίας, πήραν μέρος οι Ενωμοτάρχες Αντώνιος Κόλλας, Σπυρίδων Μπαμίχας, Σπυρίδων Δεπάολης και Σπυρίδων Τριβόλης της 1^ης Ομάδος Προσκόπων  και Παύλος  Τζαρουγκιάν της 3^ης Ομάδος Προσκόπων.

______

   (*) Ο Κωνσταντίνος Βιττούρης, ανήκει σε παλιά ευγενική οικογένεια του νησιού. Ήταν από τους πρώτους προσκόπους της «Δευτέρας» και ο μόνος που αργότερα εξελίχθηκε μέχρι τον βαθμό του Αρχηγού και του ανατέθηκε διοίκηση αυτόνομου τμήματος (της ομάδας Ναυτοπροσκόπων). Γίνηκε Περιφερειακός το 1961 και σήκωσε ολόκληρο το βάρος του καθημερινά βυθιζόμενου Κερκυραϊκού Προσκοπισμού. Η ύπαρξη και η συνέχειά του είναι έργο προσωπικό, δικό του. Έφτασε σε σημείο να είναι Αρχηγός και Ακέλας όταν έμεινε μόνος του. Αν ο Α. Λαβράνος ήταν ο Ιππότης της Κίνησης ο Κωνσταντίνος Βιττούρης ήταν ο Άτλαντάς της. Αν και τιμήθηκε από το ΣΕΠ δεν δέχθηκε οποιαδήποτε τιμή, γιατί διαφωνούσε με τη γραμμή του Σώματος να μην αναθεωρηθούν οι ποινές των τιμωρημένων βαθμοφόρων.

Η αποχώρησή του από την Περ. Εφ. Πρ. Κερκύρας το 1970 ήταν το σημαντικότερο πλήγμα από το 1961.

   (**) Ο Ρένος Παραμυθιώτης γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1924 και ανήκε στην 4^η Ομάδα Ναυτοπροσκόπων Κερκύρας από το 1937. Μετά τον πόλεμο έφυγε στην Αφρική και γι’ αυτό έλειψε από την Κίνηση. Με την επιστροφή του ασχολήθηκε και πάλι με τα προσκοπικά ιδιαίτερα στην δύσκολη εποχή 1961-1963, ωςΤοπικός Έφορος Κερκύρας. Εγκατέλειψε την κίνηση για λόγους πάνω από την θέλησή του.

   (***) Συγχωνεύθηκαν η 8^η με την 4^η (σε 4^η Ν/Π)  η 3^η με την 9^η  (σε 3^η Προσκόπων), η 6^η με την 7^η  (σε 6^η Προσκόπων).

 Κέρκυρα Πρόσκοποι 1960

 

 Ακόμη στην μεγάλη ανιχνευτική κατασκήνωση του Λονδίνου πήρε μέρος ο ανιχνευτής της 1ης Ομάδος Σπυρίδων Σπάθας.Το καλοκαίρι, 12 με 13 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε κατασκήνωση στο Μπαρμπάτι αρκετά επιτυχημένη και τον Σεπτέμβριο (18 με 21) προπαρασκευαστική Σχ.Β. Ε.Προσκόπων με αρχηγό τον Έφορο Περιοχής Παναγιώτη Κουρμουλή, που σ’ αυτήν έλαβαν μέρος 10 δημοδιδάσκαλοι και 16 βαθμοφόροι της υπαίθρου (βοηθοί σε αυτήν την εκπαίδευση ήταν οι Ενωμοτάρχες Λευτέρης Μωραΐτης και Γιάννης Ζαχαρουδάκης που είχαν πάρει μέρος πριν λίγο καιρό στην 31^η ΣΒΕΒΛ Τριπόλεως). Με μεγάλη προσπάθεια τα Χριστούγεννα, εμφανίστηκε και η προσκοπική χορωδία με τον μαέστρο Νίκο Σκουλαρίκη και έψαλλε τα κάλαντα.

   Αντίθετα με την Τοπική Εφορεία της Πόλεως, οι ομάδες της Τοπ. Εφ. Υπαίθρου αυτόν τον καιρό βρίσκονται σε καλά εκπαιδευτικά επίπεδα και έτσι ο Τοπ. Εφ. Υπαίθρου Νικ. Λαζαρόπουλος μπόρεσε να αναλάβει και τα λυκόπουλα της Τ.Ε. Κερκύρας (σύνολο 46 σε τρεις αγέλες) γιατί δεν υπήρχαν άλλα στελέχη στην πόλη (οι μόνοι πάνω από 20 χρονών που είχαν απομείνει ήταν ο Περιφερειακός Έφορος, ο Τοπικός Έφορος και ο Έφορος Ναυτοπροσκόπων της Π.Ε. Σπύρος (τζίο Πίπης) Λινάρδος (*).

    Το 1963 ο Περιφερειακός Έφορος Κωνσταντίνος Βιττούρης γνώρισε, μέσω του Αγγελου Λαβράνου, τον Ντίνο Κουρκουμέλη, παλαιό Τοπικό Έφορο Ζακύνθου που ήταν με μετάθεση στην Κέρκυρα και του ζήτησε να βοηθήσει τον Κερκυραϊκό Προσκοπισμό αντικαθιστώντας τον Τοπικό Έφορο Ρένο Παραμυθιώτη, που λόγω ασχολιών θα αποχωρούσε. Μετά τον διαγωνισμό Επιλέκτων Ενωμοτιών (14 Μαΐου 1963) ο Ντίνος Κουρκουμέλης  (+++)  ανέλαβε την Τοπική Εφορεία Κερκύρας με 45 λυκόπουλα και 30 προσκόπους και ξεκίνησε την προσκοπική δουλειά, με την τέλεια συμπαράσταση του Περ. Έφ. Κωνσταντίνου Βιττούρη, του Εφόρου Ν/Π ΠΕ Σπύρου Λινάρδου, του Τ.Ε.Υ. Νίκου Λαζαρόπουλου, του Εφόρου Ν/Π Τ.Ε. Σπύρου Γιαννάτου(*+) και των Αρχηγών Σωτήρη Πούλου, και Γιάννη Χειρδάρη (στο “ειδικό” Συστημα Αναμορφωτηρίου Πτυχίας), Σπύρου Τρούσα (1ο ΣΠ), Σπύρου Ανεμογιάννη (6ο ΣΠ), Αναστάσιου Γκιτσιάλη (3ο ΣΠ), Σπύρου Ναούμ (3ο ΣΠ), και Θεόδωρου Μπουχάγιαρ (3ο ΣΠ ).

  

Εδώ τελειώνει η τέταρτη και αρχίζει η πέμπτη εποχή.

------------------------

(*) Ο Σπυρίδων (τζιο Πίπης) Λινάρδος γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1911 και γίνηκε πρόσκοπος στην Πρώτη Ομάδα το 1924. Μετά τη διάλυσή της προσχώρησε στην 2^α Ομάδα Προσκόπων. Βαθμοφόρος είναι από το 1934. Υπήρξε από τα σημαντικότερα στελέχη του Κερκυραϊκού Προσκοπισμού και για χάρη του θυσίασε ολόκληρη τη ζωή του. Παράλληλα, υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Εθνικού Ορειβατικού Συνδέσμου-Τμήματος Κερκύρας. Ήταν αρχηγός της Κερκυραϊκής αντιπροσωπείας στο 11^ο Παγκόσμιο Τζάμπορη. Από το 1960 μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει δράση που να μην έχει λάβει μέρος.  Τιμήθηκε: με το Μετάλλιο Ελληνο-ιταλικού πολέμου, το Μετάλλιο Αγώνων 1941-44, το Προσκοπικό Μετάλλιο Ευδοκίμου Υπηρεσίας (1968), και το Προσκοπικό Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων (1969).

  (*+) Ο Σπυρίδων Γιαννάτος γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1915 και γίνηκε πρόσκοπος στην 2^α Ο.Π. το 1933, βαθμοφόρος είναι από το 1936. Υπήρξε σημαντικότατο στέλεχος του Κερκυραϊκού προσκοπισμού και βοήθησε όσο λίγοι στην ανασύστασή του, ιδιαίτερα από το 1965 και μετά. Παράλληλα υπήρξε μέλος του ΝΑΟΚ (που ιδρύθηκε και οργανώθηκε με τη συμμετοχή παλαιών προσκόπων) και του Α.Π.Σ. Ελλήσποντος. Τιμήθηκε με το Μετάλλιο Εθνικής Αντίστασης (1971) και με το Προσκοπικό Μετάλλιο Ευδοκίμου Υπηρεσίας (1968).

(+++) Ο Κωνσταντίνος (Ντίνος ) Αντ Κουρκουμέλης (Ζάκυνθος 1925 - Κέρκυρα 1992)  Έδωσε την Προσκοπική Υπόσχεση στη 2η Ομάδα Ναυτοπροσκόπων της Τοπικής Εφορείας Ζακύνθου (22 Μαρτίου 1936). Η αντιστασιακή του δραστηριότητα και εξ αιτίας της αρχικά η φυλάκισή του (από τις ιταλικές)  και στη συνέχεια ο εγκλεισμός του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης (από τις γερμανικές αρχές κατοχής) , τον απομάκρυναν από τις παράνομες προσκοπικές ενωμοτίες. Συμμετείχε στην επανίδρυση της 2ας Ομάδας Ναυτοπροσκόπων Ζακύνθου ως Βοηθός Ομάδος (11 Νοεμβρίου 1944) , ως Υπαρχηγός Ομάδος (20 Απριλίου 1945) , Αρχηγός Ομάδος (12 Ιουνίου 1950), Αρχηγός 2ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Ζακύνθου (15 Οκτωβρίου 1950), Αναπληρωτής Τοπικός Έφορος Ζακύνθου παράλληλα με τα καθήκοντά του ως Α.Σ. (10 Μαρτίου1953),Έφορος Κλάδου (Διοικήσεως) Περιφερειακής Εφορείας Ζακύνθου (6 Ιουνίου 1957 )Τοπικός Έφορος Ζακύνθου ( 2 Οκτωβρίου1958- 19 Δεκεμβρίου 1959) ,Τοπικός Έφορος Κερκύρας ( 7 Ιουνίου 1963 ), Περιφερειακός Έφορος Κερκύρας ( 17 Νοεμβρίου 1970 )Έφορος Οργανώσεως Εφορείας Περιοχής Ηπείρου-Ιονίων Νήσων (20 Δεκεμβρίου 1982 ) ,Έφορος Περιοχής Ιονίων Νήσων ( 27 Ιουνίου 1987 έως τον θάνατό του, 7 Μαρτίου 1992). Τιμήθηκε με τα εξής παράσημα και μετάλλια: Αργυρό Σταυρό μετά ξιφών του Τάγματος του Φοίνικα (1956), Αριστείο Ανδρείας (Χρυσό, 1949), Πολεμικό Σταυρό (δυο φορές 1947,1948 ) ,Εξαιρέτων Πράξεων (1948 ), Εθνικής Αντίστασης (1979), Μετάλλιο Προσκοπικής Αξίας (1984), Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων ΣΕΠ (1980), Μετάλλιο Ευδοκίμου Υπηρεσίας ΣΕΠ (δυο φορές 1966, 1975), Ανώτερος Ταξιάρχης Αξίας του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής (1985), Μετάλλιο Φρουρών Πατριαρχικού Θρόνου Αλεξανδρείας (1984 ), Commander Order Sancti Constantini Magni (1983).

 

                                          ΤΕΛΟΣ Α ΜΕΡΟΥΣ

ΠΗΓΕΣ

Αρχείο Περιφερειακής Εφορείας Προσκόπων Κερκύρας

  "          Τοπικής Εφορείας Προσκόπων Κερκύρας

  "          Τοπικής Εφορείας Προσκόπων Υπαίθρου Κερκύρας

  "          1ου Συστήματος Προσκόπων Πόλεως Κερκύρας

  "          3ου Συστήματος Προσκόπων Πόλεως Κερκύρας

  "          4ου Συστήματος Ν/Π Πόλεως Κερκύρας

  "          6ου Συστήματος Προσκόπων Πόλεως Κερκύρας

  "           7ης Ομάδας Προσκόπων Πόλεως Κερκύρας

  "           9ης Ομάδας Προσκόπων Πόλεως Κερκύρας

Περιοδικό "Ο Πρόσκοπος" Σώματος Ελλήνων Προσκόπων

Περιοδικό Νομαρχίας Κερκύρας " Νήσος Φαιάκων"

Περιοδικό " Προσκοπική ζωή" - 2ος Ο.Π. Κερκύρας

Κερκυραϊκά Χρονικά τ, Α 1951

Ιστορία Ελληνικού Προσκοπισμού Ησ. Ησαϊα

Προσωπικό Αρχείο Λευτέρη Μωραϊτη

Προσωπικό Αρχείο Σπύρου Λινάρδου

Προσωπικό Αρχείο Σπύρου Τρούσα

Προσωπικό Αρχείο Βασίλη Κούρκουλου

Προσωπικό Αρχείο Ντίνου Κουρκουμέλη

Προσωπικό Αρχείο Σπύρου Μπάνου

Προσωπικό Αρχείο Τάση Σαββανή

Συνεντεύξεις με : Κα Αλεξάνδρα Παλαιολόγου Κόντη

          "                        Σπυρ. Μπάνο

         "                         Χριστόφορο Λαβράνο

          "                        Σπύρο Λινάρδο

          "                        Σπύρο Γιαννάτο

          "                        Τάση Σαββανή

          "                        Τάση Γκιτσιάλη

           "                      Χριστόφ. Τεκνόπουλο

             "                     Λευτέρη Μωραΐτη

             "                      Σπύρο Τρούσα

             "                      Νικόλο Λαζαρόπουλο

              "                    Σπύρ. Ναούμ

             "                     Σωτήρ. Πούλο

              "                     Βασίλ. Κούρκουλο

              "                     Ντίνο Κουρκουμέλη            

             "                      Τζούλη Γιοχάλα

              "                     Θεόδ. Ανδρώνη

                                                                                     Αντιγραφή για το CORFU MUSEUM: Τίνα Πετσάλη

                            

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                            

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Οι σχέσεις μεταξύ των Ιταλών και των Επτανησίων είναι διαχρονικές. Η εγγύτητα του επτανησιακού χώρου με τον ιταλικό, η γεωστρατηγική συνάφεια και η σημασία και των δυο για τη ναυσιπλοϊα στην περιοχή, οι εμπορικές δραστηριότητες και οι πολιτικές περιπέτειες, δημιούργησαν δυναμικές συνθήκες συμβίωσης αλλά και ανταλλαγής πληθυσμιακών ομάδων ανάμεσά τους. Με αυτόν τον τρόπο συγκροτήθηκαν οι μεγάλες ελληνικές κοινότητες στην Βενετία, το Λιβόρνο, την Τεργέστη, τη Νάπολη, τη Γένοβα και βεβαίως οι ισραηλιτικές κοινότητες των νησιών και  οι ιταλικές παροικίες τους.

Στην τελευταία φάση αυτών των μετακινήσεων ιδιαίτερες συνθήκες δημιούργησαν τα πολιτικά γεγονότα που ακολούθησαν τη Γαλλική Επανάσταση. Η ιταλική εκστρατεία και η κατάλυση, από τους Γάλλους Δημοκρατικούς, των παλαιών διοικήσεων των ιταλικών κρατών (κυρίως της Γαληνότατης Βενετικής Δημοκρατίας, που κατείχε τα νησιά), ο μυστικός εταιρισμός (κυρίως η Carboneria και ο Τεκτονισμός) , τα νέα πολιτικά κινήματα (κυρίως τα Μαντσινιανά με την Αρχή των Εθνοτήτων, μετά τον Ιούλιο του 1831), o ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων για τον έλεγχο της περιοχής (κυρίως ο Γαλλο-Βρετανικός) και  οι επαναστάσεις (1797, 1821, 1831, 1848), υπήρξαν  παράγοντες που έφεραν πιο κοντά τους δυο λαούς, συμβάλλοντας  δραστικά στη διαμόρφωση του φαινομένου που εξετάζουμε (1).

Από τα νησιά, η Κέρκυρα, ως πλησιέστερος σταθμός, ως πιο αναπτυγμένη πολιτικά και κοινωνικά, ως μεγαλύτερο αστικό κέντρο και πρωτεύουσα των κρατών και των κρατικών μορφωμάτων που ακολούθησαν τη βενετική διοίκηση, δέχθηκε το μεγαλύτερο μέρος των εγκαταστάσεων των Ιταλών.

Από αυτές τις εγκαταστάσεις ιδιαίτερη περίπτωση  αποτέλεσαν οι λόγιοι πρόσφυγες, που κατέφυγαν στα νησιά διωκόμενοι από τις ιταλικές αρχές εξαιτίας των πολιτικών τους φρονημάτων και της συμμετοχής τους σε επαναστατικά κινήματα και μυστικές εταιρίες, αλλά και της ανοχής που επέδειξε απέναντί τους η βρετανική διοίκηση του προτεκτοράτου «Ενωμένα Κράτη των Ιονίων Νήσων» (Stati Uniti Delle Isole Jonie και Ιόνιον Κράτος , 1816-1864)  (2).

Αν και υπάρχουν ενδείξεις και για παλαιότερες εγκαταστάσεις , ο E. De Gubernatis  ισχυρίζεται ότι η μετανάστευση  των ανθρώπων αυτής της κατηγορίας άρχισε το 1820-21 και ότι «…τότε η Κέρκυρα χρησίμευσε ως κατaφύγιο σε μερικούς μετανάστες..» (3). Όμως σε όλες τις πηγές που  αναφέρονται στη συγκεκριμένη περίοδο, ως πρόσφυγες παρουσιάζονται και όλοι εκείνοι που εγκαταστάθηκαν ενωρίτερα, κατά τις περιόδους της γαλλικής διοικήσεως και ασχολήθηκαν κυρίως με την εκπαίδευση. Οι γνωστότεροι από αυτούς είναι: οι Σάντο Ρόσσι (Santo Rossi), από την Κρεμόνα και Κάρλο Μορέττι (Carlo Moretti) από το Μομφεράτο, που υπήρξαν δάσκαλοι του Διονύσιου Σολωμού καθώς επίσης ο ΤζανΜπατίστα Μορατέλλι (Gianbattista Moratelli) από τη Μόντενα, δάσκαλος των Ερμάννου Λούντζη και Γεώργιου Τερτσέτη. Όπως οι ίδιοι αναγνωρίζουν, πολλά οφείλουν σε αυτούς τους δασκάλους για τη διαμόρφωση της σκέψης τους (4). Τέλος σημειώνουμε ότι και ο Jacomo-Girolamo Casanova αναφέρει στα «Απομνημονεύματά του» (Histoire de ma vie) ότι κατέφυγε – παλαιότερα και για τους δικούς του λόγους – στην Κέρκυρα, γεγoνός που φανερώνει το ιστορικό βάθος  του φαινομένου (5).

Με αυτά τα πολύ γενικά, μπορούν να σκιαγραφηθούν τα οσμωτικά φαινόμενα εγκαταστάσεων μεταξύ των δύο περιοχών, τα οποία όπως είναι φυσικό λειτούργησαν και  αυτή τη περίοδο σε αντίστροφη διαδρομή, από τα νησιά προς  στην Ιταλία, με άλλα όμως χαρακτηριστικά, αλλά με τη συμμετοχή  προσωπικοτήτων  του διαμετρήματος του Ούγου -  Νικόλαου Φώσκολου, της Ισαβέλλας Θεοτόκη –Αλμπρίτζι και του Αιμίλιου Τυπάλδου. Προσωπικότητες, που κατά τον Θωμαζέο, υπήρξαν «τελευταίοι κρίκοι μεταξύ δυο πατρίδων και δυο γλωσσών μητέρων του πολιτισμού» (6). Προσωπικότητες που  κατά τον Αρβανιτάκη «…η Βενετία ήταν μέσα στο μυαλό τους πάντα κομμάτι μίας πατρίδας , που τη σχημάτιζαν η γλώσσα , οι θεσμοί, η παράδοση …» (7).

Όπως προαναφέρθηκε ουσιώδη παράγοντα στο γεγονός συνιστούσαν οι μυστικές πολιτικές Εταιρίες : η Carboneria, η Giovine Italia, η Unitá Italiana και πλήθος άλλες όπως : Achile Saita, Νelle societá segrete la fiaccola della Libertá, Esperia κα (8). Η ανάθεση μάλιστα της εκπροσώπησης στην Κέρκυρα του Mαντσίνι (Giuseppe Mazzini Γένοβα 1805 - Πίζα 1872)στο Σεβεριάννο Φογκάτσι (Severiano Fogacci, Ανκόνα  1803 - 1885)  που, όπως θα πούμε αμέσως μετά, εγκαταστάθηκε εκεί, από 19 Απριλίου 1831 έως 24 Νοεμβρίου 1846, αποκαλύπτει  και τη διάσταση της σημασίας που έδινε αυτή  η πολιτική οργάνωση στην περιοχή .

Σταθμός στα γεγονότα στη φάση που εξετάζουμε υπήρξε αναντίρρητα  η  Επανάσταση του 1831 (4 Φεβρουαρίου- 26 Μαρτίου).Η εξέγερση ξεκίνησε από το Παπικό Κράτος και με αυτήν (“ Congiure estense di Ciro Menotti ”) επιχειρήθηκε  κατά μίμηση της αντίστοιχης παρισινής επανάστασης, η χειραφέτηση από την παπική διοίκηση και η δημιουργία πολιτικού συνδέσμου μεταξύ των πόλεων της κεντρικής Ιταλίας (Μόντενα, Μπολώνια, Ανκόνα, Πάρμα) για μια φιλελεύθερη και δημoκρατική διοίκηση με την επωνυμία «Governo delle Provincie Unite».

Μετά την καταστολή της επανάστασης ομάδες προσφύγων κατέφυγαν στα νησιά του Ιονίου. Ανάμεσά τους  αναφέρονται άτομα προβεβλημένα με σημαντική κοινωνική, οικονομική και πολιτική υπόσταση, όπως οι : Biaggio e Anacαrsi Nardi, Inocenzio Romanogli, contessa Grabinsky, conte Angelo Pichi, Luigi Baldini κ.α.  

Ο Ζώης γράφει  ότι στην Επανάσταση του 1831 στην Παπική Επικράτεια έλαβαν μέρος και Έλληνες, κυρίως Επτανήσιοι, οι οποίοι μετά την αποτυχία καταδιωκόμενοι επέστρεψαν στις πατρίδες τους. Μεταξύ τους σημειώνει τον Δ. Λεονταράκη και τον Δ. Κουρκουμέλη (9). Αυτού του σώματος η σημαία, σήμερα φυλάσσεται στο Museo Civico del Risorgimento της πόλης Mόντενα. Κατά την εκτίμησή μας η  συγκεκριμένη συμμετοχή πρέπει να συναριθμηθεί στους παράγοντες που ευνόησαν την εγκατάσταση των ιταλών προσφύγων.

Στην Μπολώνια μεταξύ των ηγετικών προσωπικοτήτων ήταν ο εγκατεστημένος εκεί, από το 1815,καθηγητής της Φυσικής Οριόλι (Francesco Oriolι, Βαλεράνο 1785 – Ρώμη 1856) καθώς επίσης ο καθηγητής της λογοτεχνίας και ποιητής Πάολο Κόστα (Paolo Costa, Ραβέννα 1771 - Μπολώνια 1836).

 Αυτοί μετά την κατάπνιξη της επανάστασης κατέφυγαν στην Κέρκυρα όπου προσεκλήθησαν το 1836 μαζί με τους Μοσότι (Ottaviano-Fabrizio Mossotti  Νοβάρα 1791 – Πίζα 1863) και  Λαντζίλι (Girolamo Lanzili) να διδάξουν στο Πανεπιστήμιο, ο Οριόλι Φυσική Φιλοσοφία, ο Κόστα Φυσική Ιστορία, ο Μοσόττι Υψηλή Ανάλυση, Μηχανική και Αστρονομία και ο Λαντζίλι  Φιλοσοφία του Δικαίου. Ενωρίτερα, το 1831, είχαν καταλάβει θέσεις στη Νομική Σχολή (Ποινικό Δίκαιο) ο Σαλβατόρε Ρακέττι (Salvatore Maria Guera Rachetti, Τάραντας) και ο Τζιρόλαμο  Σαντόριο (Girolamo Santorio, Τάραντας ),  που μάλιστα είχαν πολιτογραφηθεί  Ιόνιοι (10).

Ο Οριόλι, με την πληθωρική παρουσία του στα εκπαιδευτικά του Ιονίου Κράτους, έμεινε στην κερκυραϊκή μνήμη εκτός από το σημαντικό συγγραφικό του έργο , για τις συχνά πρωτοποριακές αλλά ανεδαφικές προτάσεις του (όπως η λειτουργία λαϊκής σχολής επιμόρφωσης και  το εκπαιδευτικό πρόγραμμα  του  Ιονικού Κολλεγίου) , αλλά και για την αντιπαλότητά του με τον Ανδρέα Κάλβο, γεγονότα όμως  που αδικούν την αξία του.

 Ο Μοσόττι, υπήρξε από τους μεγαλύτερους φυσικούς και μαθηματικούς της εποχής του. Αυτεξόριστος, εξ αιτίας της συνωμοτικής του δράσης, στο Μπουένος Άϊρες, δίδαξε Αστρονομία και Πειραματική Φυσική από το 1827 έως το 1835 και θεωρείται από τους θεμελιωτές των επιστημών εκεί. Δημιούργησε μεγάλη ομάδα μαθητών (μαθηματικών και γιατρών) και αναφέρεται ότι οι απόψεις του επηρέασαν τον Hendrik Lorenz σχετικά με τις θεμελιώδεις δυνάμεις αλλά και «τα στάσιμα κύματα στη νευρωνική δραστηριότητα για την βραχυπρόθεσμη μνήμη».

Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στους γιατρούς  Σαβέλι (Tito Savelli από τη Μόντενα) και Μπασέτι (Attanasio Basetti από την Πάρμα), που κατέφυγαν στην Κέρκυρα το 1831 και το 1836 ανήγειραν την έπαυλη Exoria στην τοποθεσία «Φέλλεκας», (σήμερα  προς τιμήν τους «Γιατροί»), όπου «.. εξήσκουν την ιδιαιτέραν αυτών επιστήμην  μετά μεγίστης αφιλοκερδίας και προθυμίας, σεβόμενοι υπο πάντων.. ...» (11). H έπαυλη υπήρξε από τα σπουδαιότερα σημεία συνωμοτικής δράσης σε ολόκληρη την περιοχή . 

Μεταξύ των προσφύγων ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση του Φλαμίνιο Λόλλι (Flaminio Lolli , Μιράντολα 1797-1862). Απόφοιτος της νομικής Σχολής του πανεπιστημίου της Μόντενα (1819), ήταν μεταξύ των ηγετών της επανάστασης του 1831 στην πατρίδα του και γι’ αυτό κατέφυγε στην Κέρκυρα, όπου συναναστράφηκε προσωπικότητες της ελληνικής διανόησης, ανάμεσα στις οποίες και ο συνομήλικός του Σολωμός , ο Κάλβος , ο Λούντζης, ο Προσαλέντης, ο Αρλιώτης. Πρόκειται για τον οικοδεσπότη του Σολωμού, στο κτίριο που σήμερα στεγάζεται το Μουσείο Σολωμού και η Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών, τον οποίο  με τόση εκτίμηση ο ποιητής  αναφέρει στον αδελφό του Δημήτριο : «… οικοδεσπότης μου είναι ο δόκτωρ Λόλλι από τη Μιράνδολα. Από την πείρα που έχω τέσσερις μήνες τώρα είμαι βέβαιος πως δεν μπορούσα πουθενά αλλού να βρεθώ καλλίτερα. Είναι άνθρωπος λόγιος, ειδικός στη λατινική φιλολογία. Κι εκείνο που έχει περισσότερη σημασία, είναι άνθρωπος πραγματικά τίμιος…» (12).

Ο Λόλλι αρθρογράφησε στην Κρατική Εφημερίδα Gazzetta degli Stati Uniti delle Isole Jonie, συνεργάστηκε στο Album Jonio με το Σεβεριάνο Φογκάτσι  και εξέδωσε αυτοτελώς ποιήματα, πεζογραφήματα και μεταφράσεις. Από τα ποιήματά  του, πρέπει να σημειώσουμε εκείνο για το θάνατο της νεαρής Αιμιλίας Ροδόσταμου, το σπίτι της οποίας συνόρευε με το δικό του (και του Σολωμού, που επίσης έγραψε το γνωστό σονέτο) και εκείνο για τον γλύπτη Παύλο Προσαλέντη (13). Τέλος σημειώνεται ότι πρόσφατα αποκαλύφθηκε η ανάμειξή του στον κερκυραϊκό τεκτονισμό τόσο στη συμβολική Στοά  «Ο Φοίνιξ, Le Phénix» όσο και στο «Υπέρτατο Περιστύλιό» της ( 14).

Σημαντικότατος μεταξύ των προσφύγων αυτής της περιόδου υπήρξε ο Σεβεριάνο Φογκάτσι ο οποίος έλαβε μέρος στην επανάσταση του 1831, ως αξιωματικός των επαναστατικών στρατευμάτων, που συνετρίβησαν από τους Αυστριακούς. Στα δεκαπεντέμισι χρόνια της παρουσίας του στην Κέρκυρα, που αγάπησε ως δεύτερη πατρίδα του, και εκεί νυμφεύθηκε και απέκτησε παιδιά (1831-1846), έζησε παραδίδοντας μαθήματα ιταλικών κυρίως σε αξιωματικούς των βρετανικών στρατευμάτων του προτεκτοράτου. Ως μαθήτριές του μάλιστα αναφέρονται και οι δυο κόρες του Βρετανού αρμοστή ήρωα του Βατερλώ, φιλελεύθερου και πράου στρατιωτικού , αντιστράτηγου Σίτον ( John Colborn baron Seaton 1843-1849 ), στις οποίες αφιέρωσε μια ανθολογία του Δάντη, που εξέδωσε στην Ανκόνα το 1847 (15).

Ο Φογκάτσι ανέπτυξε ποικίλη συγγραφική και εκδοτική δραστηριότητα ενθαρρυμένος από τους  προηγούμενους αρμοστές: τον Νιούτζεντ (George Grenville Nugent baron of Nugent of Carlanstown count Westmeath ,1832 -1835) (16)  και τον Μακένζι (Sir James Alexander Stewart Makenzie , 1841-1843 ) : Εξέδωσε τα περιοδικά:  L’Ape, (1834),  Album Jonio (1841-2) , Florilegio, (1846 με τη συνεργασία του Ερμάννου Λούντζη)  μια συλλογή ποιημάτων, το έμμετρο δράμα Norma (1835) (16), και τον ημερολογιακό τόμο Le Muse, Miscellanea di Letteratura e di Morale (1843) ενώ παράλληλα έστελνε για δημοσίευση ανώνυμα άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά στην Ιταλία και την Ελλάδα. Μετά την αμνηστία που χορήγησε ο Πάπας Πίος ΙΧ  επέστρεψε στην Ανκόνα όπου εξέδωσε θεατρικά και λογοτεχνικά έργα .

Ο Φογκάτσι, καρμπονάρος από το 1824 , υπήρξε ο συντονιστής  της Giovine Italia στην Κέρκυρα, κατά τον Καρδάμη από τις αρχές του 1840, όπωσδήποτε πριν το 1843 (17) και γι’αυτό ήταν σε επαφή με τον Μαντσίνι  στο Λονδίνο, τον Φαμπρίτζι (Nicola Fabrizi , Μόντενα 1804-1885) στη Μάλτα και τους αδελφούς Μπαντιέρα  (Attilio Bandiera Βενετία 1810 - Ροβίτο 1844 και Emilio Bandiera  Βενετία 1819- Ροβίτο  1844). Έργο του υπήρξε η οργάνωση ενός ταμείου άλληλοβοήθειας των εξορίστων και η διατήρηση της συνοχής τους μέσω πολιτιστικών δραστηριοτήτων , δεν μπόρεσε όμως να αποτρέψει το εγχείρημα των αδελφών Μπαντιέρα το 1844 (18).

Οι αφοι Μπαντιέρα στο σπίτι στην Κέρκυρα

Το εγχείρημα αυτό υπήρξε από τα πιο γνωστά επεισόδια του ιταλικού αγώνα για την ανεξαρτησία. Πρόκειται για κακά σχεδιασμένη και πολύ κακά εκτελεσμένη προσπάθεια ανατροπής του βουρβωνικού καθεστώτος της περιοχής της  Καλαβρίας, από μια ενθουσιώδη ομάδα δεκαεννέα νεαρών προσφύγων στην Κέρκυρα , μελών της προσκείμενης στην Giovine Italia μυστικής εταιρείας Esperia. Στην προετοιμασία του εγχειρήματος φέρονται πως ενεπλάκησαν διάφορα μέλη της κερκυραϊκής κοινωνίας, κυρίως όσοι ανήκαν στην ελληνική κερκυραϊκή τεκτονική δύναμη. Αναφέρεται επί-σης ότι φιλική σχέση με τέσσερις από αυτούς, που υπηρετούσαν στο σπίτι του , είχε ο Διονύσιος Σολωμός. Κατά τον Σπαταλά μάλιστα είχαν βοηθηθεί από αυτόν και  υλικά κατά την αναχώρησή  τους (19). Προδομένοι οι αδελφοί Μπαντιέρα και οι σύντροφοί τους, συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο την αυγή της 25 Ιουλίου 1844 στον χείμαρο  Rovito. Όλοι οι ιστορικοί του Risorgimento αναφέρουν ότι κατά τη μεταφορά τους στον τόπο εκτέλεσης τραγουδούσαν την άρια «όποιος για την πατρίδα πεθαίνει, έζησε αρκετά» (chi per Patria muor, vissuto é assai)  (20).

Η εκτέλεση των Αφων Μπαντιέρα

 

Η τελευταία ομάδα ιταλών προσφύγων πριν την ενοποίηση της Ιταλίας έφθασε στα Ιόνια Νησιά μετά την επανάσταση του 1848. Τότε, μόνο οι πρόσφυγες από τη Βενετία ήταν διακόσιοι.Επιφανέστερος όλων ήταν το μέλος της διοικήσεως της Βενετικής Δημοκρατίας Τομμαζέο (Nicoló Tommaseo, Σίμπενικ Δαλματίας 1802 - Φλωρεντία 1874) γνωστός γλωσσολόγος, αγωνιστής και φιλέλληνας (21). Αυτός συναναστράφηκε αμέσως εκείνους που συγκροτούσαν την πνευματική, καλλιτεχνική και πολιτική ελίτ και φυσικά τον Σολωμό, τον Μάντζαρο, τον Βράϊλα, τον Μουστοξύδη, τον Λούντζη κ α .

Τα παραπάνω, αποτελούν ένα βιαστικό σχεδίασμα του κόσμου των προσφύγων στην Κέρκυρα, Ιταλών  λογίων. Ποια όμως είναι η συμμετοχή τους στην καλλιτεχνική ζωή και ιδιαίτερα στο μουσικό θέατρο των Ιονίων ;

Αναφέρθηκε ήδη η προσπάθεια του Φογκάτσι να διατηρηθεί η συνοχή  της κοινότητάς τους μέσω πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Είναι όμως αυτό αρκετό για να ερμηνευθεί η συμμετοχή όλων στην καλλιτεχνική παραγωγή του τόπου που τους φιλοξένησε και επιτέλους πόσο ακολούθησαν αυτό τον κανόνα προσωπικότητες όπως ο Τομμαζέο;

Αν παρακάμψουμε την τεκτονική ιδιότητα πολλών από αυτούς που τους έφερε σε επαφή με κοινωνικά στοιχεία φιλελεύθερα και προβεβλημένα, αναντίρρητα πρέπει να δεχθούμε ότι υπήρξε μια αποδοχή τους σε πολιτικό επίπεδο, η οποία εκτάθηκε και σε καλλιτεχνικές συνεργασίες. Εννοώ ότι η αποδεκτή από τη διοίκηση του προτεκτοράτου ιδιότητα του πρόσφυγα για πολιτικές ιδέες, άνοιγε διόδους επικοινωνίας με τις ντόπιες ελíτ, ιδιαίτερα με την ευαισθητοποιημένη πολιτικά, πνευματική. Ως παράδειγμα αναφέρεται η περίπτωση του κερκυραίου δικηγόρου Πέτρου Κουαρτάνου, στον οποίο  η Ιονική Κυβέρνηση απαγόρευσε την ανεξέλεγκτη συνδρομή  των εξορίστων και επειδή αυτός δεν συμμορφώθηκε, τελικά τον τιμώρησε με πρόστιμο. Από τις επιφανέστερες οικογένειες του νησιού ο Κουαρτάνος και τέκτων,  δεν εξαγόρασε την ποινή του, θεωρώντας την πράξη του ως υποχρεωτική για τις ιδέες του, αλλά αντικείμενη στους Νόμους του Κράτους και προτίμησε να φυλακιστεί για τέσσερις μήνες.

Πρόκειται για τον γνωστό λόγιο, από τον λεγόμενο σολωμικό κύκλο της Κέρκυρας, πρώτο πρόεδρο της Φιλαρμονικής Εταιρείας (1840), ο οποίος το 1863 έγραψε τους στίχους  ύμνου  για τους γάμους του πρίγκηπα της Ουαλλίας, που μελοποίησε ο Μάντζαρος και μάλιστα γνώρισε ιδιαίτερη επιτυχία (22).  Είναι το ίδιο πρόσωπο που έφερε σε επαφή τον Μάντζαρο με τον Τομμαζέο και όπως παραδίδει ο Παπαγεωργίου: «… Εμελοποίησεν ο Μάντζαρος ... απάσας τας ανακρεοντίους ωδάς του Ιακώβου Βιττορέλη εις μονοφωνίαν, εκδοθείσας εν Μεδιολάνω και καλλίστης υποδοχής τυχούσας παρά τω μουσικώ κόσμω. (Εμελοποίησεν ) προσέτι και άλλας νέας ωδάς εις διφωνίαν και τινά εκ των δημοτικών ασμάτων του Θωμαζαίου……» (23).

Κεντρικό πρόσωπο στα κερκυραϊκά μουσικά πράγματα ο Μάντζαρος  σύμφωνα με μαρτυρία του μαθητή του Κυριάκου Παδοβά συνεργάστηκε  με τους εξορίστους «… Ζητήματα υψηλής μεταφυσική, μουσικής τέχνης και επιστήμης προεβάλλοντο αυτώ εις λύσιν και εις πάντας ευγενώς απήντα λύων τας απορίας των. Και αυτός ο πολύς Θωμαζαίος επί ολοκλήρους ώρας διελέχθη μετ’ αυτού περί των ρυθμιτικών της μουσικής νόμων  της  ποιήσεως , την δε υστεραίαν έπεμψεν προς αυτόν επιστολήν, δι ης τον παρεκάλει να αναπτύξη και εγγράφως τας επί του ανωτέρω ζητήματος ιδέας του, όπερ ευχαρίστως έπραξεν..» (24). Και αλλού: «… Με αφορμή την εισαγωγή των ποσίμων υδάτων στην πόλη της Κέρκυρας τον Ιούλιο του 1832 ο καθηγητής Πάολο Κόστα , που την εποχή εκείνη ζούσε εδώ , έγραψε ένα ωραίο στιχούργημα με τίτλο  “LafestadellaFontana” παναπεί  “Η Γιορτή της Κρήνης” . Το στιχούργημα αυτό μελοποιηθέν παραχρήμα από τον Mάντζαρο , παίχτηκε το ίδιο βράδυ, την 26 Iουλίου , στο Θέατρο…» (25).

Το γεγονός αυτό σημειώνει ο επίσης καλά ενημερωμένος Φρειδερίκος Αλβάνας (26) «…Ότε το 1832 αρμοστεύοντος του υποστρατήγου Άνταμ εισεχώρησαν εις την πόλιν τα πόσιμα ύδατα….και οι κερκυραίοι εώρτασαν πανδήμως το συμβάν , ο ιταλός πρόσφυξ Παύλος ο Κώστας - συγγραφεύς φιλοσοφικού τινός συγγράμματος τυπωθέντος τω αυτω έτει εν Κερκύρα, επιγραφομένου δε Περί Ιδεολογικής Μεθόδου και αφιερωθέντος τη νεολαία της Επτανήσου (27) – εποίησεν την Ωδήν «Η Εορτή της Κρήνης» , ήτις μουσουργηθείσα υπό του ημετέρου μουσικοδιδασκάλου ετραγωδήθη εν τω Δημοτικώ Θεάτρω.»

Η ίδια πηγή (28) αναφέρει επίσης: «…Προς χάριν του Θεάτρου εμελοποίησε, νέος έτι ων, τινά, άτινα έμελψαν εν τω Κερκυραϊκώ θεάτρω. Τω 1820 εμελοποίησε το UlisseeNausicaaagliElisi τόσω δε ήρεσεν , ώστε και ο Φρειδερίκος Κιαππίνης αυτοσχεδίασε στίχους, ους απέστειλε τω νεαρώ μουσουργώ μετά της ακολούθου επιστολής: …Αξιότιμε Κύριε, δεχθήτε τους ολίγους τούτους στίχους, ους αυτοσχεδίασα. Είναι τέκνα της μουσικής σας , ήτις την πρωίαν ταύτην ήγγισεν όλας τας ομοφώνους χορδάς της καρδίας μου….   Οι στίχοι ως και η επιστολή , συνεξεδόθησαν εις την συλλογήν των ποιήσεων του Κιαππίνη υπό τον τίτλον Poesie δημοσιευθείσαν το 1820…». Σημειώνεται ότι ο Φρειδερίκος Κιαππίνης, (Federico Chiappini,  Μιλάνο) λόγιος και ποιητής και εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα το 1807 με τους Αυτοκρατορικούς Γάλλους. Το ποίημά του “La gratitudine Cantata”  μελοποιήθηκε από τον Μάντζαρο και τραγουδήθηκε στο Δημοτικό Θέατρο το 1821. Νυμφεύθηκε Kερκυραία και απέκτησε τον Αριστείδη (1821-1856) εκδότη του περιοδικού “Giornale di Legislazione Giurisprudenza, Letteratura, Scienze e varietá di utili conoscenze” στο οποίο συνεργάστηκαν πολλοί ανάμεσά τους και ο Κάλβος (29).

Ο Καρδάμης αναφέρει επίσης την μελοποίηση από τον Μάντζαρο του ποιήματος του Φογκάτσι, La Sposa (1853) αφιερωμένου στη Μαριάννα Ιωάννου Βράιλα  και στις 24 Φεβ 1857 σονέτου προς τιμή της τραγουδίστριας Isabella Galletti (30).

Τέλος σημαντικότατη υπήρξε η συνεργασία των Φογάτσι και Παδοβά. Σύμφωνα με την Εφημερίδα « Τα Καθημερινά » (31)  «…Η Δίρκη , δράμα του ιταλού Σ(εβηριανού) Φογάτση , μελοποιηθέν παρά του κερκυραίου μουσικοδιδασκάλου Κ(υριάκου) Παδοβάνου , παρεστάθη την 12^η Φεβρουαρίου εις το Δημοτικόν Θέατρον της Κερκύρας . Ο Παδοβάνος , τέκνον λογίου γεννήτορος και χρηματίσας εις εκ των ικανοτέρων μαθητών του ημετέρου κλεινού Μαντσάρου , είναι γνωστός και ενταύθα και αλλαχού διά την ευφυίαν και την εις την ουρανίαν τέχνην αυτού εμπειρίαν. Η Δίρκη οθεν απέβη οποία υφ’ ημών επροσδοκάτο..»

Λίγα χρόνια αργότερα ο Σπυρίδων δε Βιάζης έγραψε : (32)  «…Ο  Ιερώνυμος Παδοβάνος εμουσούργησε διάφορα καλά έργα, εν οις λειτουργίας και το μελλόδραμα Dirce, ποίημα του Fogacci, ανδρός φιλοπάτριδος, λογίου και της Ελλάδος φίλου, όστις κατά τας ημέρας ταύτας απεβίωσε και εις το προσεχές φυλλάδιον θέλομεν σκιαγραφήση αυτόν, καθότι πρέπει να διαφυλάττωμεν μνήμην ευγνώμονα προς τους ξένους εκείνους οίτινες την Ελλάδα ηγάπησαν...».

Από τους σύγχρονους μελετητές οι Λεωτσάκος, Αλισανδράτος και  Καρδάμης, συμπληρώνουν την εργογραφία ως εξής  (33):

“Norma drama tragico di Severiano Fogacci , da Ancona , Corfú , anno 1835”  (αφιερώνεται στον Πρόεδρο της Ιονίου Βουλής Διονύσιο Φλαμπουριάρη , παραστάθηκε στο  San Giacomo     ( Norma,   Sacerdotessa d’Irminsul , scritto a Corfú nel 1835 ) μερικούς μήνες μετά την παράσταση εκεί της ομώνυμης όπερας του Bellini.

 “Sir Frederick Adam in Avellinο. Quattro melodie di Severiano Fogacci, Anconetano, Corfú li 17 Settembre 1835” (Malta 1838). Αναφέρεται στη δεξίωση του Άνταμ στο Αβελλίνο από τους πρόσφυγες που είχαν επιστρέψει μετά την αμνηστία του Πίου ΙΧ

“Il ciarlatano preso per principe” μονόπρακτη όπερα του Δομένικου Παδοβάνη , βασισμένη σε λιμπρέτο του Severiano Fogacci, παρουσιάστηκε στο Δημοτικό Θέατρο της Κέρκυρας San Giacomo  το 1857.

“Dirce, figlia di Aristodέmo, Tragedia lirica”, όπερα του Δομένικου Παδοβάνη σε λιμπρέτο του Σεβεριάνο Φογκάτσι, παρουσιάστηκε στο Δημοτικό Θέατρο της Κέρκυρας San Giacomo  την 1/12 Φεβρ 1857.

 

Οι εξόριστοι στην Κέρκυρα Ιταλοί λόγιοι σηματοδότησαν την παρουσία τους με πολλούς τρόπους, αντάξιους της ποιότητάς τους. Ένας από αυτούς ήταν η συμμετοχή τους στην καλλιτεχνική, ιδιαίτερα την μουσική παραγωγή. Δεν είναι ο μόνος, δεν είναι ίσως ο σημαντικότερος τρόπος, σίγουρα όμως είναι από τους πιο γοητευτικούς. 

 

 

 

Σημειώσεις

1. Περ. Βλ., Χιώτης Π,  Ιστορία του Ιονίου Κράτους από συστάσεως αυτού μέχρι Ενώσεως ( έτη 1815-1864 )  Ζάκυνθος 1874^α, του ιδίου Ιστορικά απομνημονεύματα Επτανήσου τ.6^ος  περιέχων την ηθικήν κατάστασιν από Βενετοκρατίας μέχρι των ημερών ημών. Ζάκυνθος 1887^α . Λούντζης Ερμ., Περί της πολιτικής καταστάσεως της Επτανήσου επί  Ενετών , (μτφ) , Αθήνα 1966γ , του ιδίου: Τα Επτάνησα επί Γάλλων Δημοκρατικών , ( μτφ) , Κέρκυρα 1971β ,του ιδίου : Επτάνησος Πολιτεία, (μτφ) , Κέρκυρα 1971β

 

2. Πρακτικά Διεθνούς Συμποσίου Ιστορίας «Το Ιόνιον Κράτος» Κέντρο Μελετών Ιονίου , Αθήνα  1997.

 

3. E. De Cubernatis , Memorie italiane nelle Isole Jonie , Μιλάνο 1908 , σ.78 επ

 

4. Κουρκουμέλης Ν.Κ., «Εκπαιδευτικά της νήσου Ζακύνθου»  Δωδώνη, Ιστορία και Αρχαιολογία. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Επιστημονική Επετηρίδα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής , Α΄ Μέρος (1800-1836) , τ. 34 , Ιωάννινα 2005 , σ. 107-163 . Β΄ Μέρος ( 1836-1864), τ.35 , Ιωάννινα 2006,  σ.179-234

 

5. Πρβλ. το Θεατρικό έργο του Διονύση Ρώμα « O Καζανόβα στην Κέρκυρα» Κερκυραϊκά Χρονικά τομ 6 , Κέρκυρα 1958, σ .104 επ.

 

6. Lascaris M., “ Niccoló Tommaseo ed Andrea Μustoxidi” Atti e memorie della Societá Dalmata di Storia patria 3 ( Zara 1934) ανατ.

            

7.  Ανδρέας Μουστοξύδης – Αιμίλιος Τυπάλδος, Αλληλογραφία 1822 -1860 , Επιμέλεια Δημήτρης Αρβανιτάκης, Μουσείο Μπενάκη -Κότινος , Αθήνα 2005 , σ 70, 24 και σημ.18 .

 

8.  Storia Ιllustrate , Milano 1965 ,τεύχος  xv  σελ 522 επ

 

9. Zώης Λ. Λεξικόν Ιστορικόν και Λαογραφικόν Ζακύνθου, Αθήναι 1963 ,τ. Α΄,  σ. 243

 

10. Γεώργιος Τυπάλδος Ιακωβάτος, Ιστορία της Ιόνιας  Ακαδημίας , Έκδοση-Εισαγωγή –Σχόλια Σ. Ι Ασδραχάς, Ερμής , Αθήνα 1982. Κουρκουμέλης Ν. Κ. Η εκπαίδευση στην Κέρκυρα κατά τη διάρκεια της Βρετανικής Προστασίας  (1816-1864) , Σύλλογος προς διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων , Αθήνα 2002 .Του ιδίου Νεότερα Καλβικά , Περίπλους , Αθήνα 1999 .

 

11. Οι πρόσφυγες Ιταλοί εν Κερκύρα και η εις Φέλλεκαν έπαυλις των Ιατρών . Το Νέον Σύνταγμα. Εβδομαδιαίον Πολιτικόν και Φιλολογικό Φύλλον α.ρ .φ. 61,  Κέρκυρα 17 Αυγούστου 1896 σ. 2

 

12. Περικλής Παγκράτης «Ένας διάλογος Διονυσίου Σολωμού και Flaminio Lolli για την Αιμιλία Ροδόσταμο» Πόρφυρας τ.107 ( Απρίλιος –Ιούνιος 2003) σ. 119-128. Του ιδίου «Ο ιταλός λόγιος  Flaminio Lolli υμνητής των Κυθήρων » Πόρφυρας τ. 136 ( Ιούλιος –Σεπτέμβριος 2010). Νίκος Κ. Κουρκουμέλης « Τέσσερα άγνωστα αυτόγραφα από ένα λεύκωμα του 19^ου αιώνα» Πόρφυρας τ. 17, σ. 17-22. Του ίδιου: «Δυο άγνωστα πορτρέτα του ποιητή Φλαμίνιο Λόλλι , οικοδεσπότη του Σολωμού στην Κέρκυρα» Ερμής , Επιλογές ,Ζάκυνθος , Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2010 σ. Β , 7. και Πόρφυρας τ. 136 (Ιούλιος –Σεπτέμβριος 2010) Του ίδιου : « Ερμάν-

νος Λούντζης και Φλαμίννιο Λόλλι. Δυο γράμματα », Περίπλους , τ. 38-39 , (Άνοιξη 1994), σ.115-123 .Πρβλ τηνεπιστολή του Σολωμού στον αδελφό του : Zante , 17  Giugno sv 1833 “ Ti prego di non dir nulla al povero Lolli..”. σ. 8 , 251

 

13. Βροκίνη Λ., Εργα , Βιογραφικά Σχεδάρια τχ Α-Β , Επιμέλεια – προλεγόμενα  Κ . Δαφνή ,  Κερκυραϊκά Χρονικά 15 (1972) σ. 139 και σημ 239 εις σ.244

 

14. Αναφέρεται το 1850 να κατέχει τον 14^ο περιστυλιακό βαθμό Περ. βλ. Καλογερόπουλος Ε. Σ.  « Ο Σκωτικός Τύπος στην Κέρκυρα» Υπέρτατο Περιστύλιο Φοίνιξ υπ αρ 1^Α Κοιλ… Ερμόνων Αν… Κερκύρας  Επετειακό Λεύκωμα 125 ετών 1883-2008 , Κέρκυρα, 2008 σ. 20

 

15. Δε Βιάζης Σ. , Σεβηριανός Φογάτσης- Severiano Fogacci , Εν Ζακύνθω ,Τύποις Σπ Καψοκεφάλου ,1885. «Severiano Fogacci» DizionarioBiograficodegliItaliani , Ρώμη ,1960-2003,  τ.61,σ.415-417. Αλισανδράτος Γ.Ι. «Ο ιταλός λόγιος Severiano Fogacci και τα δημοσιεύματά του στην Κέρκυρα ( 1831-1846)» Ιταλοελληνικά  RivistadiculturaGreco-modernaIV, InstitutoUniversarioOrientale , Napoli 1991-1993 , σ. 11.-23.  Καρδάμης Κ. Η όπερα Il ciarlatano preso per principe του Δομένικου Παδοβάνη. μια πρώτη προσέγγιση OMMA «Σημαντικοί Σταθμοί στην έντεχνη Νεοελληνική Μουσική» σ. 1-26 .Kardamis Kostas, “Un Italiano in Corcira : Severano Fogacci s music –related activities during his exile in Corfú (  1831-1846)” XIIICovegnoAnnualediSIDM

 

16.  Το ανατύπωσε με άλλα στην Ανκόνα το 1863. Αλισανδράτος Γ., ο.π.,σ.12

 

17. Καρδάμης Κ. , Η όπερα ,ο.π., σ.10

 

18. Τσίτσας Α.Χ., Το μοιραίο εγχείρημα των αδελφών Bandiera. Εκατόν πενήντα χρόνια αργότερα (1844-1994)  Δημοσιεύματα της Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών (Κέρκυρα 1995) σ.17. Καρδάμης Κ., ο.π. σ.10.

 

19.  Σπαταλάς Γ.  Διονυσίου Σολωμού   Ιταλικά ποιήματα. Μετάφραση, προλεγόμενα, κατάταξη και σχόλια… Αθήνα 1948 σ.22

 

20  Τσίτσας Α. Χ.ο.π., σ.27 . L   Settembrini ,  Ricordanze della mia vita , Νάπολη 1890 . G. Regaldi , Canti e Prose ,  Τορίνο  , 1861 . Στο κεφάλαιο : «Conte  Dionisio Solomos» ( I, 395-420) αναφέρει ότι ο Σολωμός του μιλούσε για τέσσερις ιταλούς δυστυχισμένους που υπηρετούσαν στο σπίτι του, μεταξύ των οποίων και ο Giuseppe Miller, τον οποίο αγαπούσε ιδιαίτερα (amava singorlamente). Επίσης στη σ.182 αναφέρει ότι : «… il Miller , l’ onesto operaio di Forli , fu ricordato da Dionisio Solomós  con lagrime e desiderio…» Κατά τον Γεράσιμο Σπαταλά ο.π., σ.22 , σημ 31  οι : Luigi Miller , Giacomo  Rocca , Tommaso  Mazzoli , που υπηρετούσαν στο  σπίτι του Σολωμού  είχαν βοηθηθεί από αυτόν υλικά κατά την αναχώρησή τους.

 

21. Tommaseo N., Supplizio d’ un Italiano a Corfú, Φλωρεντία 1855. Του ίδιου , Il secondo esilio, Μιλάνο 1862

 

22.  Σπ.  Παπαγεωργίου ,  «Περί των έργων του Νικολάου Μαντζάρου»   Κλειώ , Τεργέστη , έτος ΙΔ , αρ. φ, 712 Σάββατο 8/20  Φεβρουαρίου 1874 , σ.  2δ-3γ και φ. 713 Σάββατο 15/27 Φεβρουαρίου 1875,  σ. 2δ-3β , Καρδάμης Κ., Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος « Ενότητα μέσα στην πολλλαπλότητα» Κέρκυρα 2008

 

23 Νικόλαος Χαλικιόπουλος – Μάντζαρος. Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας Κέρκυρα 2003 επιμέλεια  Γ. Κεντρωτής. Σπυρίδων Δε Βιάζης  «Νικόλαος Χαλικιόπουλος – Μάντζαρος» , περ. Απόλλων , Πειραιεύς, Ιανουάριος 1890 αρ 61 σ. 942α-946β και Φεβρουάριος 1890 αρ 62 ,σ. 956β-962β  στη σ. 956β «…ιταλικάς δε ποιήσεις εμελοποίησε…τον Ανακρέοντα κατά την μετάφρασιν του Κώστα , τα ανακρεόντια του Βικτωρέλλη και ποιήσεις του Θωμαζαίου και άλλων…»

 

24. Domenico Padovan, “Poche parole sopra gli scritti del cav[alier] Nicoló C[alichiopoulo] Manzaro” Η Φωνή αρ .φ. 361 (12 Απριλίου 1872 ) και 362 (20 Απριλίου 1872)  Δομένικος Παδοβάνης, Λόγοι βραχείς  περί των γραπτών του ιππ[ότου]  Νικολάου Χ. Μαντζάρου (1872) ( σ. 265-271), εδώ σ.267. Λεωτσάκος., «Παδοβάνης ή Παδοβάς Δομένικος» Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία-Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό (Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1991) ΚαρδάμηςΚ., Η όπερα , ο.π σ. 8 και σημ 36

 

25. Παδοβάνης Δ., ο.π.,σ.267. Ο Κεντρωτής ο.π., σ. 85 σημειώνει: Ο ποιητής, μεταφραστής, θεατρικός συγγραφέας, δάσκαλος και μελετητής του Δάντη Paolo Costa (Ραβέννα1771- Μπολώνια 1836) έζησε ως πολιτικός πρόσφυγας στην Κέρκυρα μεταξύ 1831 και 1832. Από τα έργα του ξεχωρίζουν τα εξής Della elocuzione, Dell’arte poetica, dizionario della lingua italiana. Περ. βλ. Σπυρίδωνος δε Βιάζη  «Παύλος Κώστας», Περ « Κόσμος» έτος Γ ( 1911) , αρ. 61-62 , Σμύρνη

 

26. Αλβάνας Φρ., « Νικόλαος Μάντζαρος» Αττικόν Ημερολόγιον , Αθήναι 1873 , σ.239-252 .

 

27. Το βιβλίο της ιδεολογίας σημειώνει ο Κεντρωτής ο.π., σ.85 για το οποίο ο Διονύσιος Σολωμός είχε δώσει χρηματική εγγύηση, εκδόθηκε το 1831 στην Κέρκυρα από το Τυπογραφείο της κυβερνήσεως με εγγραφή συνδρομητών, όμως όπως πληροφορούμεθα  από μεταγενέστερες εκδόσεις του, επειδή έβριθε λαθών, ο συγγραφέας το απέσυρε από την κυκλοφορία ...  Έγκυρη είναι η τέταρτη έκδοσή του το 1844 στο Μιλάνο με τον τίτλο :Del modo di comporre le idée.  Στο βιβλίο περιέχεται λόγος του Costa «Alla gioventú delle Isole Jonie » που μάλλον είναι η εναρκτήρια ομιλία του στη σειρά των μαθημάτων της Φιλοσοφίας που παρέδωσε στην Ιόνιο Ακαδημία κατά το ακαδημαϊκό έτος 1831-1832  (Ο πλήρης τίτλος : Del metodo di comprorre le idée e di contrassegnarle con vocaboli precisi per poter scomporle regolarmente a fine dib en ragionare ; e delle forme e dei limiti dell’umano intelletto .)

 

28.  Δε Βιάζης Σ. , Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος ο.π.,  σ.957^α

 

29. Κονόμος Nτ.  «Το  «Giornale» του Αριστείδη Κιαππίνη. Συνεργάτες και περιεχόμενα» Ο Ερανιστής Ανατ 35, τευχ 9/10, σ. 119-126, Αθήνα 1964. Ασδραχάς Σπ. Ι. Ανδρέας Κάλβος Ανέκδοτα και αθησαύριστα κείμενα ο Ερανιστής Ανατ 34 Τευχ 9/10, σ. 81-118, Αθήνα 1964.Αρβανιτάκης Δ.  Αλληλογραφία ο.π.

 

33. Καρδάμης Κ.,Η όπερα ο.π.

 

34. Κέρκυρα , έτος Β, αρ.98 της 2/14 Φεβρουαρίου 1857 σ. 3^α-3β

 

35. Δε Βιάζης Σ., « Οι Παδοβάνοι»  Κυψέλη,  Ζάκυνθος , έτος  Β, αρ 13, Ιανουάριος 1885, σ.263 σημ 3

 

36. Αλισανδράτος Γ., ο.π. ,σ. 21 επ. Λεωτσάκος Γ.,ο.π., παρ 95 επ. Καρδάμης Κ., ο.π., σ.13 επ

 

 

 

Στα χέρια μας ήρθε  το πιο κάτω έγγραφο με τίτλο: «ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΦΟΡΕΙΟΥ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΩΝ ΙΩΝΙΚΩΝ ΝΗΣΩΝ, ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΟΙΝΟΝ». Η αλήθεια είναι ότι μας έκανε εντύπωση και βέβαια μας κίνησε την περιέργεια  και μας έδωσε το ερέθισμα, για να κάνουμε μια έρευνα που αφορά την Εταιρεία αυτή.

"Κερκυραϊκά λογότυπα, σφραγίδες και ντοκουμέντα ομάδα από το CORFU MUSEUM"

 Μια δεκαετής συλλογή ντοκουμέντων από την ιστοσελίδα του Fb "Κερκυραϊκά λογότυπα, σφραγίδες και ντοκουμέντα ομάδα από το CORFU MUSEUM" 

Κερκυραϊκά Λογότυπα, Σφραγίδες Και Ντοκουμέντα Ομάδα Από Το CORFU MUSEUM Α!

 

 

  

Κερκυραϊκά Λογότυπα, Σφραγίδες Και Ντοκουμέντα Ομάδα Από Το CORFU MUSEUM Β!

 

 

Κερκυραϊκά Λογότυπα, Σφραγίδες Και Ντοκουμέντα Ομάδα Από Το CORFU MUSEUM Γ!

 

 

 

Κερκυραϊκά Λογότυπα, Σφραγίδες Και Ντοκουμέντα Ομάδα Από Το CORFU MUSEUM Δ!

 

 

Κερκυραϊκά Λογότυπα, Σφραγίδες Και Ντοκουμέντα Ομάδα Από Το CORFU MUSEUM Ε!

 

 Κερκυραϊκά Λογότυπα, Σφραγίδες Και Ντοκουμέντα Ομάδα Από Το CORFU MUSEUM Ζ!

 

 

Κερκυραϊκά Λογότυπα, Σφραγίδες Και Ντοκουμέντα Ομάδα Από Το CORFU MUSEUM Η!

 

Κερκυραϊκά Λογότυπα, Σφραγίδες Και Ντοκουμέντα Ομάδα Από Το CORFU MUSEUM Θ!

 

 

 

 

 

 

Για περισσότερη ανάλυση των φωτογραφιών επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Facebook

"Κερκυραϊκά λογότυπα, σφραγίδες και ντοκουμέντα ομάδα από το CORFU MUSEUM"