Η παγκοσμιότητα του Κερκυραϊκού κίτρου

Κάθε χρόνο πριν από τη γιορτή του Σουκότ, (Το Sukkot γιορτάζεται για επτά ημέρες, ξεκινώντας τη 15η ημέρα του μήνα Τισρέι.( Σεπτέμβριος-Οκτώβριος))οι Εβραίοι σε όλο τον κόσμο αγοράζουν ένα κίτρο —ένα φρούτο που μοιάζει με λεμόνι—για να συμμετάσχουν στο τελετουργικό των διακοπών

Για αρκετούς αιώνες η Κέρκυρα ήταν ένας από τους κύριους προμηθευτές κίτρου στους Εβραίους σε όλο τον κόσμο. Η φήμη του κίτρου της Κέρκυρας, έγινε γνωστή στους πιο αυστηρά Ορθόδοξους Αμερικανοεβραίους τον 19ο αιώνα. Το κίτρο της Κέρκυρας αναφέρεται ήδη από το 1646 από τον Ιταλό λόγιο και βοτανολόγο Giovanni Battista Ferrari σε ένα βιβλίο που εξέδωσε στη Ρώμη. Ο Ferrari έγραψε ότι οι πλούσιοι Εβραίοι στην Κέρκυρα ξόδεψαν σημαντικά χρηματικά ποσά σε πολύ υγιή κίτρα, χωρίς ελαττώματα, τα οποία συσκεύαζαν σε μικρά κουτιά και έστελναν στο εξωτερικό ως δώρα στους φίλους τους. Πιθανώς η παλαιότερη αναφορά στη λογοτεχνία της Τορά (αναφέρεται  στην εκπαίδευση και στη διδασκαλία, είτε αυτή προέρχεται από τους γονείς είτε από τους σοφούς είτε από τον ίδιο τον Θεό) το κερκυραϊκό κίτρο χρονολογείται στο δεύτερο μισό του δέκατου όγδοου αιώνα από τον Rav David Pardo του Σεράγεβο Βοσνίας. Μια άλλη αναφορά μπορεί να βρεθεί στα γραπτά του Ραβ Ντάνιελ Τέρνι, ραβίνου της Φλωρεντίας, ενός νεότερου σύγχρονου του Ραβ Πάρντο. Τα κερκυραϊκά κίτρα ήταν πολύ όμορφα και γι' αυτό πολύ δημοφιλή στις εβραϊκές κοινότητες.

 Κατά ειρωνικό τρόπο, η ίδια η ομορφιά του κερκυραϊκού κίτρου έκανε τους ραβίνους της Ανατολικής Ευρώπης να αμφιβάλλουν για το kashrus τους ((Το Kashrus είναι ένα σύνολο διατροφικών νόμων που αφορούν τα τρόφιμα που επιτρέπεται να τρώνε οι Εβραίοι και πώς αυτά τα τρόφιμα πρέπει να παρασκευάζονται σύμφωνα με τον εβραϊκό νόμο)  στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα. Υποψιάζονταν ότι οι καλλιεργητές στην Κέρκυρα μπόλιαζαν το κίτρο με άλλα εσπεριδοειδή για να βελτιώσουν την εμφάνισή τους, καθιστώντας τα ακατάλληλα για χρήση Ο Rav Ephraim Zalman Margulies, ένας από τους κορυφαίους ραβίνους της Γαλικίας, υπερασπίστηκε το kashrus του κίτρου της Κέρκυρας. Σε μια μακροσκελή ανταπόκριση που συζητούσε τον εμβολιασμό στην καλλιέργεια του κίτρου, αναφέρει ότι ένα αξιόπιστο άτομο που είχε επισκεφτεί το νησί και είχε δει τα άλση, του είχε πει ότι αυτά τα κίτρα δεν ήταν προϊόντα εμβολιασμού. Ένας άλλος ένθερμος υπερασπιστής του κερκυραϊκού κίτρου ήταν ο Radziner Rebbe Rav Gershon Chanoch Leiner. Ο Radziner Rebbe επισκέφτηκε την Ιταλία αναζητώντας το chilazon (σουπιά). Επισκέφτηκε επίσης την Κέρκυρα για να εξετάσει μόνος του τα άλση του κίτρου. Κατά την επιστροφή του στην Πολωνία, ο Radziner Rebbe δήλωσε δημόσια: «Θέλω να γνωστοποιήσω σε όλο το Ισραήλ ότι εγώ ο ίδιος επιθεώρησα τα άλση κίτρου .Δεν υπήρχαν εμβολιασμένα δέντρα εκεί. Ο ραβίνος της κοινότητας έχει ανακοινώσει πολλές φορές ότι όποιος του έφερνε ένα κερκυραϊκό κίτρο που ήρθε από μπολιασμένο δέντρο θα έπαιρνε από αυτόν δέκα τάλιρα. Ο Yaakov Matitya, ένας από τους πλούσιους Εβραίους του νησιού, έδειξε γράμματα από κορυφαίους ραβίνους των Αγίων Τόπων, ζητώντας από αυτόν και τον αείμνηστο πατέρα του να τους στείλουν κίτρα». Ο Radziner Rebbe δήλωσε επίσης ότι κορυφαίοι ηγέτες του παρελθόντος χρησιμοποιούσαν κίτρο από την Κέρκυρα και ότι η απόρριψη αυτών των κίτρων ισοδυναμούσε με τη δήλωση ότι αυτοί οι μεγάλοι ηγέτες ενήργησαν ανάρμοστα. Οι δηλώσεις του Ρέμπε εμφανίστηκαν σε όλη την Πολωνία. Η πολεμική του κίτρου Κέρκυρας μαινόταν εντός της εβραϊκής κοινότητας της Ευρώπης κατά τη διάρκεια του δέκατου ένατου αιώνα. Αυτή η πολεμική ήταν μέρος μιας ευρύτερης διαμάχης σχετικά με τη χρήση του κίτρου από εμβολιασμένα δέντρα που ξεκίνησε τον δέκατο έκτο αιώνα, αρχικά στην Ιταλία και τη Γη του Ισραήλ. Από τα τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα, τα κερκυραϊκά κίτρα κυριάρχησαν στην αγορά λόγω της ποιότητάς τους, της λογικής τιμής και της διαθεσιμότητάς τους. Τα Κίτρα της Κέρκυρας χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά από τους Σεφαραδίτες Εβραίους και αργότερα, πιθανώς τις τελευταίες δεκαετίες του δέκατου όγδοου αιώνα, και από τους Ασκεναζί. Όταν όλοι άρχισαν να αγοράζουν το δικό τους κίτρο και το κίτρο έγινε αντικείμενο υψηλής ζήτησης και όχι, όπως σε προηγούμενες εποχές. , όταν αγοράζονταν μόνο ένα ή δύο κίτρα για κάθε εκκλησία, ήταν δύσκολο να βασιστεί κανείς στην περιορισμένη προμήθεια κίτρου από την Ιταλία λόγω του ότι Ιταλικοί χειμώνες κατέστρεψαν πολλά κίτρα, και επειδή μερικά από τα ιταλικά κίτρα θεωρήθηκαν εμβολιασμένα. Οι Εβραίοι φρόντιζαν να τα φέρουν μόνο από την Κέρκυρα, ή από την Πάργα, μια μικρή παραλιακή πόλη κοντά στην Κέρκυρα. Οι έμποροι σε αυτά τα κίτρα ήταν Εβραίοι, ή Εβραίοι με Έλληνες εταίρους. Οι ραβίνοι που επέτρεψαν το κίτρο της Κέρκυρας στη διαμάχη 1875–1876 ισχυρίστηκαν ότι αυτά τα κίτρα ήταν σε χρήση για εκατό χρόνια.

  Από την άλλη πλευρά, το Yalkut Pri Etz Hadar που δημοσιεύτηκε το 1898 από τον Rav Yochanan Noach ben Rav Avraham Alexander

Rav Avraham Alexander

είναι μια συλλογή από ραβινικές δηλώσεις που απαγορεύουν το κίτρο της Κέρκυρας. Ένας κατάλογος ραβίνων που έκαναν έκκληση για χρήση μόνο κίτρο από τη Γη του Ισραήλ, ραβινικές δηλώσεις που απαγόρευαν το κίτρο της Κέρκυρας και αναδημοσιεύσεις άρθρων σε εβραϊκές εφημερίδας σχετικά με το μποϊκοτάζ στο κίτρο της Κέρκυρας περιλαμβάνονται στο Milchamah L'Hashem Ba'Amalek του Ephraim Deinard.

Ephraim Deinard.

Οι ραβίνοι που επέτρεψαν και στήριξαν  το κίτρο της Κέρκυρας στη διαμάχη 1875–1876 ισχυρίστηκαν ότι αυτά τα κίτρα ήταν σε χρήση για εκατό χρόνια. Η αντιπαλότητα γύρω από το κίτρο της Κέρκυρας οφείλετο κύρια σε οικονομικούς και ανταγωνιστικούς λόγους

Κάποια στιγμή το κερκυραϊκό κίτρο άρχισε να εξαφανίζεται από την αγορά.. Η οικονομία πιθανότατα έπαιξε επίσης ρόλο. Οι Έλληνες καλλιεργητές αύξησαν τις τιμές εκμεταλλευόμενοι την εβραϊκή ανάγκη για τον καρπό. Όταν οι Έλληνες καλλιεργητές μείωσαν επιτέλους τις τιμές τους, οι Εβραίοι αγόραζαν ήδη από τους Αγίους Τόπους. Το κίνημα «Τσιμπάς Τζιόν» (Οι Εραστές της Σιών) που εκείνη τη στιγμή είχε αποκτήσει δυναμική ενθάρρυνε τη φύτευση των δέντρων κίτρου στην Παλαιστίνη. Ωστόσο, οι εντάσεις στην Κέρκυρα σιγοβράστηκαν καθώς οι πωλήσεις τους μειώθηκαν και όταν οι διαμαρτυρίες κατά του κερκυραϊκού κίτρου κλιμακώθηκαν, οι Έλληνες καλλιεργητές πέταξαν χιλιάδες από τα φρούτα στην θάλασσα με μανία — και νομίζοντας ότι η έλλειψη θα ανέβαζε περαιτέρω τις τιμές. Ωστόσο, το Corfu κίτρο συνέχισε να πωλείται στην αγορά, αν και σε φθίνοντες αριθμούς. Αυτή η διαμάχη δεν μείωσε σημαντικά την αφθονία της Κέρκυρας. Το 1875, οι Κερκυραίοι ενσωματώθηκαν σε ένα καρτέλ και αύξησαν δραστικά την τιμή κάθε μεμονωμένου κίτρου σε έξι φλορίνια, υποθέτοντας ότι οι Εβραίοι δεν θα είχαν άλλη επιλογή και θα πληρώσουν το τίμημα. Υπήρχε και μια εσφαλμένη αντίληψη, ότι υπάρχει η πεποίθηση των Εβραίων ότι όποιος δεν φέρει ένα κερκυραϊκό κιτρο για το Sukkot δεν θα επιβιώσει τον επόμενο χρόνο. Το τελευταίο νεκροταφείο της δημοτικότητας του Κερκυραϊκού κίτρου ήρθε το 1891, όταν μια Εβραία ονόματι Rubina Sarda, βρέθηκε νεκρή στην Κέρκυρα. Όταν βρήκαν το πτώμα, ντόπιοι Έλληνες κάτοικοι ισχυρίστηκαν ότι το κορίτσι ήταν χριστιανό και το σκότωσαν οι Εβραίοι για να χρησιμοποιήσουν το αίμα της.

Πηγή: Dr. P. Preschel Herzog What Happened to Corfu Esrogim?