Οι μισιονάριοι (ιταλ. <missionario) ήταν ιεραπόστολοι της καθολικής και της προτεσταντικής Εκκλησίας. Αξιόλογη δράση στην επαναστατημένη Ελλάδα είχαν και οι Αμερικανοί μισιονάριοι. Ο νησιωτικός χώρος είτε είχε απελευθερωθεί είτε όχι ,ήταν το επίκεντρο της προσοχής τους για την ίδρυση σχολείων και την εφαρμογή των εκπαιδευτικών τους σχεδιασμών. Οι στόχοι τους επικεντρώνονταν στην άποψη ότι θα εύρισκαν πρόσφορο έδαφος λόγω της μακρόχρονης υποδούλωσης της Ελλάδας στην Τουρκία, της γενικότερης αμορφωσιάς του πληθυσμού και την χαλάρωση της Ορθοδοξίας με τα σκάνδαλά της. Πίστευαν σε μια γενικότερη αναγέννηση της χριστιανικής Ανατολής.. Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκαν εταιρίες με μεγάλα χρηματικά ποσά από ίδια κεφάλαια και υψηλές προσφορές. Δύο από αυτές ήταν η American Board of Commissioners for Foreign Missions (ABCFM) η οποία από τα 1827 έδρασε στην Ελλάδα καθώς και η Αγγλική London Missionary Society.

Η  MRS. SARAH EMILY YORK, πρώην MISS S. E. WALDO συμμετείχε στην αποστολή στα Ιόνια Νησιά και  η MRS. R. B. MEDBERY, δημοσίευσε τα απομνημονεύματα της το 1852 στο βιβλίο της «Memoir of Mrs. Sarah Emily York, formerly Miss S.E. Waldo missionary in Greece./ By Mrs. R.B. Medbery ..» Στο βιβλίο αυτό αναφέρονται πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία των ετών 1844-1850 για την Κέρκυρα και Ζάκυνθο. Επέλεξα να μεταφράσω και να δημοσιεύσω αποσπάσματα από τις επιστολές της που αφορούν τη ζωή στα νησιά την εποχή εκείνη.

Για Κέρκυρα

….Πόσο πιο όμορφο θα ήταν, αν μπορούσες να το απολαύσεις μαζί μου, αυτό το πρωινό τοπίο. Αυτή είναι όντως η πιο όμορφη χώρα. Η ισορροπία και η ήπια θερμοκρασία σχηματίζουν μια εντυπωσιακή αντίθεση με το κλίμα της Νέας Αγγλίας, και ο πλούτος της είναι το καταπράσινο, η καινοτομία και η ποικιλία της φύσης, τόσο ελκυστική για τους

ξένους. Τώρα μας παρουσιάζονται με όλη τους τη φρεσκάδα Είναι η εποχή των τριαντάφυλλων. Το μηνιαίο τριαντάφυλλο, που είναι εξωτικό για μας, είναι εδώ πολύ άφθονο και ανθεκτικό,σχηματίζοντας φράκτη σε πολλές πλευρές του δρόμου. Είναι πολύ όμορφο, αλλά σε καμία περίπτωση τόσο αρωματικό όσο το κοινό μας τριαντάφυλλο, το οποίο εδώ εκτιμάται πολύ λόγω της γλύκας του.

Οι μαθητές μου καθημερινά μου φέρνουν γλυκιές μικρές ανθοδέσμες από τριαντάφυλλα, γεράνια και τα παρόμοια και η αιθουσά μου είναι  αρωματισμένη με τα άνθη  της πορτοκαλιάς, το γαρύφαλλο, το τριαντάφυλλο ή το γεράνι.Η θέα από το παράθυρο του δωματίου μου είναι πολύ όμορφη, και καθώς την κοιτάζω συχνά, θα προσπαθήσω να στην περιγράψω για να φανταστείς τον εαυτό σου να γέρνει στο δικό μου παράθυρο, βλέποντάς τη μαζί μου. Ακριβώς κάτω και μέσα μπροστά από το παράθυρό μου, βρίσκεται η εσπλανάδα, όπου γίνονται καθημερινά οι στρατιωτικές παρελάσεις και ωραία συγκροτήματα γεμίζουν τον αέρα με πολεμική και ερασιτεχνική μουσική. Αυτό για λίγο μου άρεσε  να το ακούω, αλλά το έχω ήδη βαρεθεί, όπως και στο σχολείο μας όπου τα μαθήματα και οι προσευχές μας , διακόπτονται  καθημερινά από αυτό. Αυτός ο μεγάλος ανοιχτός χώρος, μια μινιατούρα Boston Common, περιβάλλεται από αλογόκαστανα, ακακίες και πασχαλιές, και ανάμεσα σε αυτές τις σειρές δέντρων, εκατέρωθεν του τοίχου, είναι λουλούδια διαφόρων ειδών.

Πίσω ψηλά από αυτά, υψώνεται η κύρια οχύρωση, η ψηλή Ακρόπολη. Αυτή έχει τόση γραφική ομορφιά, που εγώ δεν βαριέμαι ποτέ να τη θαυμάζω. Ο φυσικός βράχος, λαξευμένος και αλλοιωμένος από την τέχνη της φύσης, όπως τα πλούσια πράσινα βρύα, τα προσκολλημένα κλήματα και τις συστάδες θάμνων, εξακολουθεί να διακατέχεται από την άγρια ​​ομορφιά της φύσης. Το ύψος του ανεβαίνει  περίπου  200 πόδια πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, που ρέει στη βάση του. Οι πλευρές και η βάση του είναι μία φωλιά από περίπλοκες οχυρώσεις και πολυσύχναστους στρατώνες, που περιέχονται στα τείχη του. Ο μικρός κόλπος της Κέρκυρας βρίσκεται σε γυάλινη ησυχία στα αριστερά, εκτός όταν ο Sirocco φυσάει βίαια. Το παλάτι του Κυβερνήτη βρίσκεται πολύ κοντά στα  αριστερά , με ένα μικρό πράσινο κήπο μπροστά του να περικλείει ένα σιντριβάνι.

Από  δεξιά είναι η ευγενής Μεσόγειος, που οριοθετείται πιο κοντά, από την όμορφη χώρα γύρω μας.

……………………………………

«Όταν πρωτοήρθαμε στην Κέρκυρα όλα έμοιαζαν περίεργα, και πιστεύαμε ότι δεν θα φαινόταν ποτέ σαν το σπίτι μάς. Καθώς το σημείο αποβίβασης βρίσκεται σε κάποια απόσταση από εδώ, είδαμε πολλά  στην πόλη καθώς ανεβαίναμε προς το σπίτι. Οι δρόμοι ήταν πολύ στενοί και χωρίς πεζοδρόμιο, εκτός από ένα είδος στοάς που σχηματίζεται από καμάρες μπροστά από τα σπίτια. Εδώ ήταν μικρά μαγαζιά, όχι μεγαλύτερα από ένα μικρό υπνοδωμάτιο, όλα ανοιχτά να περιέχουν  ποικιλία αγαθών. Οι δρόμοι αντηχούσαν από κραυγές, ( εδώ σχεδόν κάθε πράγμα πωλείται στο δρόμο,)  βουή  που ακούγεται από το πρωί μέχρι το βράδυ. Περάσανε μερικοί άντρες με φαρδιά μαύρη ρόμπα,  μακριά γένια, και μαλλιά κάτω από την πλάτη τους? αυτοί ήταν Έλληνες ιερείς. Άλλοι φάνηκαν με πιο στενή μαύρη ρόμπα και γυρισμένο επάνω καπέλο? αυτοί ήταν Ιταλοί ιερείς. Άλλοι φορούσαν κόκκινα σκουφάκια στολισμένα με μακριές μπλε φούντες, με λευκή φούστα και κεντητό σακάκι, ή μια μπλε φούστα μαζεμένη στρογγυλή στο γόνατο; αυτοί ήταν οι γηγενείς Έλληνες. Οι Μαλτέζοι, επίσης, φαίνονται μοναδικοί με τις περίεργες μαύρες μαντίλες τους πάνω το κεφάλι τους. Πράγματι, υπάρχει εδώ  ποικιλία κοστουμιών  που αναμειγνύονται ετερόκλητα μέσα στις παρέες,  για το ηλιοβασίλεμα στην εσπλανάδα.

Πολλοί από τους ανθρώπους εδώ έχουν πολύ σκούρο χρώμα. Οι εργατικές τάξεις έχουν το χρώμα των Ινδών, αλλά μερικοί από τους άνδρες έχουν ωραία εμφάνιση, ευφυΐα και ενέργεια. Το τραγούδι είναι πολύ πιο συνηθισμένο εδώ ,  από το σπίτι. Μόλις δύσει ο ήλιος, οι δρόμοι είναι γεμάτοι τραγουδιστές, που δεν είναι όλοι τους ευλογημένοι με πολύ γλυκές φωνές. Τραχείς , φαινομενικά τόσο αδαείς όσο τα ζώα γύρω τους, τραγουδούν το πιο τέλειο μέτρο και ενώνονται με το ιταλικό τραγούδι  κ.λπ. Αλλά, καημένα πλάσματα, δεν ξέρουν τίποτα άλλο,  είναι μια άθλια, παραμελημένη και διεφθαρμένη παρέα.

Οι άνθρωποι στη χώρα, αντί να ζουν σε τακτοποιημένα ξύλινα εξοχικά ,όπως στα σπίτια μας, καταλαμβάνουν μικρά σοβατισμένα σπίτια παλιά και συχνά μόνο ενός δωματίου, σε ένα ισόγειο. Αν και συχνά σε ένα τέτοιο δωμάτιο, με μόνο το γυμνό χώμα κάτω από τα πόδια σου, θα βρεις ένα γραφείο μαύρης καρυδιάς, ή ένα κρεβάτι με βολάν μαξιλαροθήκες. Πράγματι, πολύ μεγαλύτερη σημασία αποδίδεται στα λεπτεπίλεπτα παρά στην άνεση. Και το χειρότερο είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς δεν θέλουν να μάθουν τίποτα καλύτερο και  θυμώνουν όταν γίνεται οποιαδήποτε προσπάθεια διαφώτισης και βελτίωσης τους

……………………………………………………

Υπάρχουν πάρα πολλά κουρελιασμένα, άθλια παιδιά εδώ στο δρόμο, που δεν φαίνεται να έχουν κανέναν να τα προσέχει. Κάθε Σάββατο, πολλά από αυτά, μαζί με τους φτωχούς γέροντες και τις γυναίκες, γυρίζουν και ζητιανεύουν και όλοι τους δίνουν κάτι, αλλιώς αυτοί θα πεινούσαν, γιατί δεν υπάρχουν  φτωχόσπιτα εδώ  και αυτοί δυσκολεύονται να βρουν δουλειά. Το κύριο πράγμα στο οποίο εξαρτώνται είναι η ελιά, την οποία χρησιμοποιούν για φαγητό, και για να γίνει λάδι. Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες από αυτά τα δέντρα στο νησί . Οι κορμοί είναι διάτρητοι με αναρίθμητες τρύπες, μερικές πολύ μεγάλες, έτσι ώστε να φαίνεται αδύνατο για το χυμό να βρει ένα μέρος να τρέξει στο δέντρο. Έχουν, επίσης, πάρα πολλούς καρπούς. μούσμουλα, δαμάσκηνα, κεράσια, βερίκοκα, μουριές σε αφθονία, αμύγδαλα, αχλάδια, σύκα, σταφίδες, σταφύλια, φράουλες κ.λπ.

………………………………………………

Οι μαθητές, υπό τη φροντίδα μας, αποτελούνται από Έλληνες, Εβραίους, Ιταλούς, Μαλτέζους, Σκωτσέζους, Άγγλους και Ιρλανδούς. Αυτοί είναι Προτεστάντες, Καθολικοί, μέλη της Ελληνικής Εκκλησίας, της εβραϊκής συναγωγής, κ.λπ. Οι Άγγλοι είναι παιδιά των στρατιωτών που βρίσκονται εδώ , για να προστατεύουν  τα Ιόνια Νησιά, οι υπόλοιποι είναι Κερκυραίοι. Οι περισσότεροι από τους  τελευταίους καταλαβαίνουν αγγλικά ή ιταλικά. Τελευταία είναι η γλώσσα των Εβραίων, οι οποίοι σε μεγάλο βαθμό είναι κάτοικοι Κέρκυρας.  Αυτό το νησί ήταν τόσο καιρό κάτω από τους Ενετούς,με αποτέλεσμα η ελληνική γλώσσα  να έχει αρκετά αντικατασταθεί  . Είναι γνωστό ότι  είναι μια πόλη με φρουρά. Υπάρχουν περίπου δύο χιλιάδες ή περισσότεροι Άγγλοι στρατιώτες εδώ, κυρίως ασεβείς, ανήθικοι χλευαστές, υπό τη διοίκηση αξιωματικών που θρέφουν μέσα τους τη  κακία και είναι εξίσου λάτρεις της ηδονής και παιδιά της οργής.

……………………………………………

«Το σπίτι που διαμένουμε βρίσκεται ψηλά , με υπέροχη θέα στην πόλη και τη γύρω χώρα. Τα καταπράσινα αμπέλια και η ήσυχη λίμνη βρίσκονται ανάμεσα σε εμάς και τις μακρινές οχυρώσεις που καλύπτουν την πόλη. Πίσω μας υψώνεται η ψηλή κορυφή των Αγίων Δέκα, της οποίας η βάση και η ενδιάμεση κοιλάδα σκιάζονται από το απαλό φύλλωμα της ελιάς ενώ στην κορυφή του στα διάσπαρτα μεταξύ των βράχια, διακρίνονται μονοπάτια. Αμπελώνες, που αψηφούν τον φλεγόμενο ήλιο και τη ξεραμένη γη ώστε να τους στερήσει το πλούσιο, απαλό τους πράσινο. Όταν σας λέω ότι δεν έχουμε κάνει ούτε ένα ντους από τις 5 Ιουνίου έως τις 11, αφού δεν έπεσε πολύ βροχή, μπορείτε να υποθέσετε ότι δεν θα μπορούσε να μείνει τίποτα πράσινο,  αλλά  αντίθετα, όλη η χώρα τριγύρω φοράει τα πιο απαλά, τα πιο πλούσια τα πιο φρέσκα πράσινα. Αντί για χωράφια με σιτηρά ή λαχανικά υπάρχει λιβάδι από τριφύλλι  μεγάλο όσο σχεδόν φτάνει το μάτι, φαίνεται μόνο το σταφύλι και η σταφίδα. Και αυτά που απαιτούν θερμότητα και όχι υγρασία, ευδοκιμούν σε όλη αυτή τη μακρά ξηρασία.

Αυτοί οι καρποί ωριμάζουν τώρα και είναι πράγματι ανώτεροι από οτιδήποτε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι σταφίδες δεν μοιάζουν με τίποτα που έχω δει , όντας τόσο μακρύς ο κορμός μερικές φορές,  όσο το μήκος του χεριού ανάμεσα στον καρπό και τον αγκώνα,  συνωστίζονται στους μίσχους τόσο συμπαγή , έτσι ώστε να μην φαίνεται τίποτα από το κοτσάνι . Είναι ανοιχτού μωβ με  μελωμένη γλύκα. Από τα σταφύλια, η Mascatella, από τους πολύ πικάντικους καρπούς, μόλις ωριμάζουν, επίσης εδώ βρίσκουμε το Sweet Water, τη Μάλαγα και άλλες ποικιλίες.

 Η στοά, στο πίσω μέρος αυτού του σπιτιού, περίπου έξι ή περισσότερα πόδια πλάτος,  επεκτείνεται σε όλο το μήκος του κτιρίου, είναι εξ ολοκλήρου σκιασμένο με όμορφα κλήματα, των οποίων τα κρεμαστά συμπλέγματα  με ποικιλία μεγέθους και απόχρωση, μπορούν να δελεάσουν και τους πιο δύσκολους στη γεύση.

Έχουμε την  ευλογία σε αντίθεση με τη φασαρία της πόλης όπου έχουμε μάθει ,αυτή της ησυχίας  και εσύ πρέπει να  ζήσεις στην Κέρκυρα ένα μήνα, για να εκτιμήσεις το μεγαλείο αυτής της ευλογίας προς εμάς. Οι πολυσύχναστοι δρόμοι της Βοστώνης που ζει στη βουή των βαγονιών που κροταλίζουν και των θορυβωδών τεχνιτών τη μέρα και με τη νύχτα να εύχεσαι και να ζητάς  να έρχεται η κατάλληλη  ησυχία, για ανάπαυση. Στην Κέρκυρα οι πιο ήσυχες ώρες στο εικοσιτετράωρο είναι μεταξύ μεσημέρι 2, P. M., και το βράδυ όπου ξεκινάει μια σειρά από θορύβους που παραβιάζουν τον ύπνο και την ανάπαυση. Οι δρόμοι είναι τόσο στενοί, που ακόμη και να ήταν υπερυψωμένοι όσο το διαμέρισμά μας, φαινόμαστε όλοι όπως λέγουμε "εκτός πόρτας"  και όλη η συζήτηση των δρόμων, αντηχεί πίσω από ψηλά σοβατισμένους τοίχους γύρω μας και τα πάντα ακούγονται ευδιάκριτα. Όταν κοιμόμαστε , οι μουσικοί τραγουδάνε, ο ήχος  είναι μεγαλύτερος απ' όσο ξέρω,  οποιαδήποτε ώρα της νύχτας  ακούγονται τα δυνατά τους τραγούδια και οι άγριοι θόρυβοι που κάνουν καθώς περπατούν στους δρόμους και τα μονοπάτια πέρα ​​δώθε. Εκτός αυτών, στη θρησκεία των Ελλήνων συνιστάται στο να χτυπούν καμπάνες. Εσύ μπορείς να συλλάβεις την απόσπαση της προσοχής  με το να έχεις έξι ή οκτώ καμπάνες, σε απόσταση αναπνοής, που χτυπούν  δεκάδες φορές την ημέρα. Αλλά τώρα, προς χαρά μας, εμείς έχουμε ξεφύγει από το άκουσμα των κουδουνισμάτων, εκτός από το βράδυ που ακούμε εκείνο το μακρινό  , ευχάριστο στο αυτί κελάιδισμα . Το βουητό της ακρίδας και το τραγούδι του γρύλου είναι η δική μας μόνο μουσική εδώ.

 …………………………………………………

Ωστόσο, σε αυτό το μικρό μέρος είναι συνωστισμένοι, εκτός από έναν πληθυσμό δεκαέξι ή δεκαεπτά χιλιάδων υπάρχουν δύο χιλιάδες Βρετανοί στρατιώτες, περισσότεροι από χίλιοι από τους οποίους βρίσκονται στην περιφέρεια της ακρόπολης. Είμαστε περικυκλωμένοι από κάθε πλευρά από όλα τα μηχανήματα του πολέμου. Σχεδόν κάθε τρίτο άτομο στους δρόμους είναι ένας στρατιώτης. Κάθε κορυφή στέφεται με τεράστιες οχυρώσεις, φυτεμένες με βαριά κανόνια. Τα ερείπια του παλιού στηθαίου, και προμαχώνες που χτίστηκαν από τους Βενετούς, εκτείνονται παντού. Καθημερινές φωνές και ασκήσεις, με μίμηση

μαχών, συνειδητοποιήστε ότι αυτό δεν είναι το βασίλειο του Χριστού. Όλο το τρένο των κακών που ομοιόμορφα συνοδεύουν ένα στρατιωτικό ίδρυμα βρίσκονται εδώ. Η ασέβεια, η μέθη και τα Σάββατα, τα σπασίματα, συναντιούνται  σε κάθε γωνιά. Και όσο πιο ύπουλο και λεπτό,αλλά όχι λιγότερο μοιραίο η επιρροή των γκέι, της μόδας, η επισημότητα της θρησκείας , και ένα νεκρό επάγγελμα, το κάνει ένα μέρος γεμάτο κινδύνους για τον χριστιανό.

…………………………………………………

Eίναι πολύ φτωχά τα σπίτια τους, με μόνο το έδαφος και έναν όροφο, σκέψου ότι δεν θα μπορούσες ποτέ να ζήσεις σε ένα τόσο μικρό, σκοτεινό μέρος. Οι γονείς τους δεν μπορούν να αγοράσουν ρούχα στα παιδιά, αλλά  δείχνουν την ευγνωμοσύνη τους προς εμάς στέλνοντάς μας μικρά δώρα κατσίκας γάλα και αυγά. Υπάρχουν και άλλα φτωχά παιδάκια

στο σχολείο, τα οποία είχαν κάποια βοήθεια από το ταμείο μας, αλλά είμαι υποχρεωμένη να προσέχω πώς δίνω από αυτά, διαφορετικά θα  ξοδευόταν μάταια. «Και τώρα υπάρχει μια άλλη τάξη πραγμάτων για την οποία θέλω να μιλήσω σε εσάς. Ξέρεις ότι είναι περίπου δύο χιλιάδες στρατιώτες, Άγγλοι, Σκωτσέζοι και Ιρλανδοί που ζουν εδώ; Αυτοί αποστέλλονται εδώ από τη βρετανική κυβέρνηση για να τα προστατεύσουν νησιά. Δεν είναι στρατιώτες όπως βλέπετε στο σπίτι, που φορούν μια στολή για  μέρες της υπηρεσίας, και μετά την έπαιρναν και την επιστρέφουν ξανά στην υπηρεσία τους .  Αυτοί είναι στρατιώτες όλη την ώρα, δεν κάνουν τίποτε άλλο από το, να στέκονται  φρουροί να δίνουν μάχες και να μαθαίνουν να σκοτώνουν  . Σχεδόν όλοι αυτοί είναι πονηροί άνθρωποι, και όπως ζουν όλοι μαζί σε μεγάλα σπίτια που ονομάζονται στρατώνες, γίνονται ακόμα περισσότεροι κακοί. Κάποιοι από αυτούς έχουν παιδιά, και αυτά τα μικρά αγόρια και κορίτσια, που μεγαλώνουν σε αυτούς τους στρατώνες, διδάσκονται κάθε είδους κακία. Τώρα μπορείτε εύκολα να το υποθέσετε θέλουμε πολύ να κάνουμε κάτι για αυτά τα φτωχά παιδιά. Το κάνουμε πράγματι. και έχουμε σαββατιάτικο σχολείο, Κυριακή απόγευμα για αυτούς.

………………………………………………………

Ζάκυνθος, 3 Ιουνίου 1850.

«Το εθνικό αίσθημα δυναμώνει και γιγαντώνετε σε αυτά τα νησιά και μεγάλη είναι η αντιπάθεια για κάθε τι που αφορά την Αγγλία, κυβέρνηση, εκπαίδευση, θρησκεία και οτιδήποτε άλλο χαρακτηρίζει το έθνος, το οποίο θεωρούν τυραννικό πάνω τους. Όλο αυτό έχει γίνει ένα βαθιά ριζωμένο συναίσθημα, που ενισχύεται από τα πολιτικά γεγονότα που συμβαίνουν καθημερινά. Η αγγλική πολιτική απέναντι στα νησιά έχει εξοργίσει τους κατοίκους , και τους  έκανε σχεδόν τρελά αποφασισμένους στην ένωση με την Ελλάδα. Δύσκολα μπορείς να φανταστείς τον ενθουσιασμό για κάθε τι που θεωρείται ότι σχετίζεται με την Ελλάδα και το συναίσθημα γαλουχείται στις καρδιές της  ανερχόμενης γενιάς, καθώς  και εμείς στη Νέα Αγγλία ξεσηκώνουμε τον πατριωτισμό των παιδιών μας . Όλα αυτά στρέφονται έντονα εναντίον μας, καθώς η θρησκεία και η εθνικότητα είναι ένα και το αυτό στα μάτια αυτού του λαού και ένας αποστάτης της εκκλησίας θεωρείται προδότης της χώρας του.

…………………………………………………………………………………..

«Ζάκυνθος, 18 Ιουλίου 1850.

«Την περασμένη εβδομάδα όλοι οι ιερείς στη Ζάκυνθο, καμιά εξηνταριά τον αριθμό, υπέγραψαν αίτηση προς τον Επίσκοπο, κατηγορώντας δύο από τους αδελφούς μας, Π. και Κ.,  και  ικετεύοντάς τον να λάβει ενεργά μέτρα εναντίον μας. Μερικοί από αυτούς που παρουσίασαν την αναφορά είπαν ότι το όνομα του κ. Γιορκ θα έπρεπε να έχει συμπεριληφθεί. Ο Επίσκοπος έκανε αίτηση στον Αντιβασιλέα και τους δημοτικούς υπαλλήλους να λάβουν σθεναρά μέτρα κατά τω ν Ρ. και Κ. δηλώνοντας ότι υπήρχαν υποψίες και κατά του κύριου Γιορκ, αλλά δεν είχαν αποδείξεις. Ο τελευταίος έγραψε στην Γερουσία της Κέρκυρας, και στον Πρόεδρο εδώ, όπως ο προεδρεύων αγγλικός λειτουργός καλείται, και  αποφασίστηκε να εξοριστούν οι Π. και Κ. για έξι μήνες, καθώς η Ανώτατη Αστυνομία έχει το δικαίωμα να το κάνει αυτό χωρίς προηγούμενη δίκη. Εν πάση περιπτώσει, ο Π. καθαιρέθηκε από δημόσιος δάσκαλος,  θέση την οποία κρατούσε για χρόνια.

Την επόμενη μέρα ο Κ. κλήθηκε από αστυνομικό νωρίς το πρωί για να παρουσιαστεί στην αστυνομία. Ο Κ. του είπε ότι θα συμμορφωνόταν πρόθυμα με την εντολή, αλλά ότι η αστυνομία πρέπει να το ξέρει ότι για να το κάνει πρέπει να βγαίνει τη μέρα, κάτι που δεν είχε γίνει ποτέ από την προηγούμενη του δίωξη. Σίγουρα θα προκαλούσε αναστάτωση, και αυτός παρακάλεσε τον αστυνομικό να πάει να του ζητήσει άδεια να πηγαίνει το βράδυ. Πριν επιστρέψει στο σπίτι , ξεκίνησε  φασαρία από άτομα που είχαν καταλάβει το τι συνέβαινε  και μαζεύτηκαν έξω από το σπίτι του. Σύντομα εισέβαλαν μέσα, διψώντας για το αίμα του. Η καημένη η μητέρα του, που ήταν επικίνδυνα άρρωστη, λιποθύμησε. Αλλά τα χτυπήματα που δόθηκαν στον γιο της την ξεσήκωσαν. Ο  Κ., διέφυγε με δυσκολία σε παρακείμενο μύλο, όπου βρήκε ένα σύντομο καταφύγιο μέχρι να φτάσει η αστυνομία. Εν τω μεταξύ λεηλάτησαν το σπίτι του, μεταξύ των οποίων και τα χαρτιά του, ιδιωτικές επιστολές κι όλα κατασχέθηκαν και μεταφέρθηκαν στον Επίσκοπο, παράλληλα καταστράφηκε από τον όχλο κάθε πράγμα στο σπίτι του. Η αστυνομία έφτασε επί μακρόν με μια βάρκα, να τον πάρει από τη θάλασσα μέχρι τη φυλακή, αλλά καθώς ο μύλος βρισκόταν σε κάποια απόσταση από τη θάλασσα, ο καημένος εκτέθηκε στην οργή του όχλου, που τον επιτέθηκαν με μεγάλες πέτρες . Το πρόσωπο που το προστάτευε όσο μπορούσε με το μπράτσο του και σκεπάζοντας τον δικό του κεφάλι με το παλτό του, μας είπε μετά ότι ήταν γεμάτα με το αίμα του.

Όταν ήταν πλέον αρκετά μακριά, ο όχλος έφυγε για το σπίτι του Π. που βρίσκονταν σε ένα αντίθετο σημείο της πόλης, στο οποίο, ωστόσο, δεν μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν εισβολή γιατί όπως συνέβαινε από το παρελθόν ήταν καλά κλειστό. Κάποιοι φίλοι μας άκουσαν τη φασαρία, αλλά ποτέ δεν μπορούσαμε να σκεφτούμε κανέναν κίνδυνο για τον εαυτό μας, γνωρίζοντας την υψηλή φήμη της οικογένειας του Π. Μάταια κάποιοι μισθωμένοι υπηρέτες, όταν η δουλειά  τελείωσε με τον Π., φώναξαν, «Τώρα για το Γιορκς». Πολλές φωνές απάντησαν, «Όχι, όχι. Γιατί πρέπει να κάνουμε κακό στο Γιoρκ; Τι έχει κάνει?' Οι υπόλοιποι απάντησαν, «Είναι Προτεστάντης» κ.λπ.

………..

Εδώ παρόμοιες σκηνές έλαβαν δράση  καθώς και σε τρεις άλλες κατοικίες, όπου εκείνοι που θεωρούνταν διατεθειμένοι στον προτεσταντισμό, διέμεναν. Τελικά, περίπου σαράντα συνελήφθησαν. Η τάξη αποκαταστάθηκε σταδιακά στην πόλη…… Τελικά, περίπου σαράντα συνελήφθησαν,

……..«Πρέπει να φύγεις. Δεν μπορείτε να μείνετε στη Ζάκυνθο. Όλα θα καταστραφούν αν δεν φύγεις».

Παρακολουθώντας την περιγραφή της κας. SARAH EMILY YORK, παίρνουμε τις πληροφορίες  ζωής κατά το μεσοδιάστημα της Αγγλικής προστασίας στα Ιόνια Νησιά. Έχουμε μια αναρχία στην αγορά, ανθρώπους που δεν ξέρουν πολλά γιατί δεν είναι μορφωμένοι (αδαείς), φτώχια σε πολύ υψηλά όρια, σπίτια άθλια, παιδιά πεινασμένα, στρατιώτες ανήθικους, πανσπερμία θρησκειών κ.λ.π. Αποτέλεσμα μια κοινωνία στρατιωτικοποιημένη και καταπιεσμένη. Τίποτα θετικό, πλην της φύσης και της ομορφιάς του χώρου.