Η μάστιγα των αφροδίσιων, εμφανίζεται να τρώει σάρκες στο νησί ήδη απ’ τον 15ο αι.

Ο γεωγραφικός χώρος των Ιονίων αποτελούσε την εμπορική πύλη της Ευρώπης αλλά και χώρο διασποράς επιδημικών νοσημάτων, γεγονός που ώθησε τις αρχές να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα δημόσιας υγείας. Η  θέση του νησιού της Κέρκυρας ήταν  στο πέρασμα των αιώνων θαλάσσιο σταυροδρόμι και λιμάνι. Ελλιμενισμοί κατά την αρχαιότητα, τους Ελληνιστικούς χρόνους, λιμάνι τον μεσαίωνα, αναγέννηση κ.λ.π. μιας και η θέση της ήταν περιζήτητη από όλες τις ισχυρές δυνάμεις Δύσης και Ανατολής. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός λιμανιού???  Κίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων, εμπορικές συναλλαγές, εμπορικά καταστήματα, ναυτιλιακές και ασφαλιστικές  εταιρείες, επισκευαστικές ζώνες, αποθήκες, χρηματοπιστωτικές συναλλαγές κ.λ.π. Αυτόματα δημιουργούνταν και συναφείς παράλληλες δραστηριότητες, ράφτες για τα πανιά και τις στολές, σχοινοποιοί για τα σχοινιά, οινοποιεία για τις ταβέρνες, καραβομαραγκοί , βαρκάρηδες, αχθοφόροι και τόσοι άλλοι. Υπήρχαν οι χώροι καραντίνας (lazaretto), υγειονομία και ιατρικές υπηρεσίες. Εκεί βρίσκονταν οι οίκοι ανοχής και οι ελεύθερες πόρνες,  διότι οι ναύτες των καραβιών και η πολυκοσμία έφερναν πελατεία.

Στο επίπεδο της δημόσιας υγείας, η Ενετοκρατία στα Επτάνησα, σε σύγκριση με τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο που τελούσε υπό την οθωμανική κυριαρχία, χαρακτηρίζεται από τη θέσπιση ενός οργανωμένου υγειονομικού συστήματος και την προώθηση μιας κοινωνικής πολιτικής με την ίδρυση των πρώτων λοιμοκαθαρτηρίων, των νοσοκομείων, την περίθαλψη των νόθων παιδιών  και των πτωχοκομείων. . Έτσι, ήδη από το 1545 το Κερκυραϊκό Συμβούλιο εκλέγει τρεις Προβλεπτές Υγείας (Proveditori alla Sanita), και το 1588 με Συγκλητική απόφαση θεμελιώθηκε το πρώτο υποτυπώδες λοιμοκαθαρτήριο. Επίσης, την περίοδο εκείνη συναντάται και η έκδοση των πρώτων διαταγμάτων, που αναφέρονται στην προστασία της υγείας των πολιτών και στην κοινωνική αντίληψη.

Οι επόμενοι κατακτητές των Ιονίων, οι Δημοκρατικοί Γάλλοι, υιοθέτησαν τις αρχές της ενετικής υγειονομικής οργάνωσης, ενώ θέσπισαν και μια ειδική υγειονομική επιτροπή, το «Κομιτάτο της Υγείας». Το 1802, με ενέργειες του Ιωάννη Καποδίστρια, ιδρύεται στην Κέρκυρα το «Ιατρικό Κολλέγιο» (Collegio Medico). Τα Υγειονομικά Κομιτάτα των Ιονίων, που ιδρύθηκαν με διάταγμα στις 22 Ιουνίου 1810, πάλι κατόπιν ενεργειών του Ιωάννη Καποδίστρια, θεωρούνταν ως παράρτημα του Ιατρικού Κολλεγίου. Τα μέτρα που είχαν ληφθεί για την προφύλαξη της Κέρκυρας ήταν αυστηρά. Ο Γενικός Κυβερνήτης Donzelot με απόφαση που εξέδωσε τις 10 Οκτωβρίου 1812, διέτασσε περιπολίες των πολεμικών πλοίων, προκειμένου να εμποδιστεί κάθε παράνομη αποβίβαση επιβατών, εμπορευμάτων ή ζώων στο νησί.

Την περίοδο της Αγγλοκρατίας, οι Βρετανοί στρατιωτικοί ιατροί μελέτησαν τη νοσολογική κατάσταση των Ιονίων Νήσων υπό το πρίσμα της ασθένειας ως ένα βιολογικό φαινόμενο που επηρεάζει τη δημογραφία, όχι μόνο σε μια δεδομένη χρονική στιγμή, αλλά και στη μακροχρόνια δομή κι εξέλιξη ενός πληθυσμού, με εμφανείς συνέπειες  στην οικονομία  (απώλεια χρόνου εργασίας, κόστος περίθαλψης και μείωση της εργατικής δυναμικότητας). Η «Βρετανική Προστασία» όμως ήταν απλά μια μορφή εξωραϊσμένης αποικιοκρατίας που άφηνε τους Επτανήσιους να διασκεδάζουν τη σκλαβιά τους με την πικρή γεύση της «κοινοβουλευτικής ελευθερίας». Έτσι λοιπόν γύρω από την περιοχή του λιμανιού δημιουργήθηκαν εστίες διασκέδασης και φυσικά οίκοι ανοχής.(1)

Ένα από τα λιγότερο ερευνημένα θέματα στην ιστορία του Ιονίου Κράτους είναι η παρουσία της βρετανικής φρουράς, των περίπου 3.000 στρατιωτών που βρίσκονταν μόνιμα στην πόλη και η σχέση τους με τους ντόπιους. Όμως υπάρχουν σαφείς αναφορές για την οινοποσία γύρω από το λιμάνι. Ένας μεγάλος αριθμός μικρών καταστημάτων, που πουλούσαν κρασί, καφέ ή καπνό, λειτουργούσαν στο Μαντούκι για τη διασκέδαση των στρατιωτών της  βρετανικής φρουράς. Από τις πρώτες μέρες της βρετανικής παρουσίας στην Κέρκυρα, ένα από τα πιο πιεστικά προβλήματα ήταν αυτό της κατανάλωσης φθηνού αλκοόλ, από τους στρατιώτες οι οποίοι συγκεντρώνονταν τα βράδια έξω από τους στρατώνες που όδευαν  στο Μαντούκι και σε άλλα προάστια. Υπολογίζεται ότι υπήρχαν 21 καταστήματα κρασιού, καθώς και 17 καφετέριες και 12 καπνοπωλεία, όπου οι άνθρωποι μπορούσαν να αγοράσουν κρασί και να διασκεδάζουν. Αυτό αποτελούσε έναν αρκετά μεγάλο τομέα «ψυχαγωγίας» για μια τόσο μικρή συνοικία και δεν είναι γνωστό εάν η πορνεία ήταν επίσης διαθέσιμη στο προάστιο, όπως ήταν στην πόλη.(2)

Όλοι οι σημαντικοί οικισµοί στα νησιά ήταν λιµάνια και έδρες στρατιωτικών φρουρών. Συνεπώς, η πορνεία αποτελούσε ανθηρό επάγγελµα  σ’ αυτά, όπως ήταν αναμενόμενο. Μία από τις διατάξεις που ψηφίστηκαν το 1835 όριζε µε ποιον τρόπο θα ρυθµιζόταν η πορνεία. Παραθέτω το κείμενο των σχετικών ρυθμίσεων που τέθηκαν σε ισχύ στις 17 Ιουνίου 1836:

«1. Απαγορεύεται αυστηρώς [...] η εντός της Πόλεως κατοίκησης και διαµονή δηµοσίων γυναικών ως και η εις τους δημοσίους περιπάτους περιφέρεια αυτών, δυναμένων μόνον να κατοικώσι και διαµένωσιν εις τα άκρα της πόλεως.

2.Όλαι αι οµολογουµένως εγνωσµέναι κοιναί γυναίκες θέλουν εγγραφή παρά της Αστυνοµίας εις ιδιαίτερον βιβλίον, εν ω θέλει εµπεριέχεσθαι το όνοµα και επώνυµον, η ηλικία, η Πατρίς, πόθεν και πότε ήλθον εις την Πόλιν, και η κατοικία αυτών.

3.Απαγορεύεται αυστηρώς εις γυναίκας νεωτέρας 18 ετών να διάγωσι βίον κοινών γυναικών.

4 Απαγορεύεται εις τας κοινάς γυναίκας να µη δέχωνται νέους µη υπερβάντας το 18ον έτος της ηλικίας των.

5.Πας ο ενοικιάζων την εαυτού οικίαν εις κοινήν γυναίκα οφείλει να ειδοποιή εντός 24 ωρών την Αστυνοµίαν.

6.Εις τας κοινάς γυναίκας είναι αυστηρώς απηγορευµένον να έχωσι µεθ’ εαυτών παιδία, είτε άρρενα είτε θήλεα υπερβάντα το έβδοµον έτος της ηλικίας των ουδ’ αυτών των ιδίων τέκνων των εξαιρουµένων, αι έχουσαι τοιαύτα τέκνα πρέπει να τοποθετήσωσι αυτά αλλαχού εάν θέλωσι να εξακολουθώσι το έργον των.

7.Άπασαι αι κοιναί γυναίκες θέλουν εξετάζεσθαι εις τας οικίας των παρά του επί τούτω διωρισµένου Ιατρού [...] τακτικώς µεν εκάστην δεκάτην πέµπτην και τελευταίαν εκάστου µηνός, εκτάκτως δε οσάκις αυτός το κρίνει αναγκαίον, πληρωνούσης εκάστης γυναικός προς τον άνω Κύριον Ιατρόν δι’ εκάστην των άνω επισκέψεων, [...] εν ελλείψει δε θέλει δικαιούσθαι ο Ιατρός να την καταδιώξη διά των νοµίµων µέσων.

8.Όσας κοινάς γυναίκας ή υπηρετρίας και συνοίκους αυτών τας οποίας επίσης ο Κύριος Ιατρός θέλει επισκέπτεσθαι ως ανωτέρω, εύρει κατά την εξέτασίν του πασχούσας αφροδισιακόν τι πάθος θέλει διευθύνει αµέσως αυτήν διά της αστυνοµίας εις το επί τούτω µέχρι τούδε χρησιµεύον θεραπευτήριον.

9.Εάν τις των κοινών γυναικών, γινώσκουσα ότι πάσχει συνευρεθή µετ’ ανδρός και µολύνη αυτόν τιµωρείται.

10.Αι κοιναί γυναίκες οφείλουσι να µη συνευρίσκωνται µετ’ ανδρών πασχόντων αφροδισίαν νόσον. Στην περίπτωση που η πόρνη γνώριζε ότι έπασχε από αφροδίσιο νόσηµα και συνευρισκόταν µε πελάτη, η ποινή ήταν πρόστιµο µικρότερο από 5 τάλιρα και κράτηση µικρότερη των 20 ηµερών, ενώ θα κατέβαλε η ίδια τα έξοδα της διαβίωσής της στο σωφρονιστήριο.» Με την ίδια ποινή επίσης τιµωρούνταν όσες συλλαµβάνονταν να ασκούν το επιτήδευµά τους εκτός των καθορισµένων κατοικιών. Οι υπότροπες εξορίζονταν από την πόλη µε δική τους δαπάνη.

 Ο νόµος  για την πορνεία είχε ξεκάθαρο στόχο: τον διαχωρισµό των γυναικών και την απομάκρυνση τους από την ευυπόληπτη κοινωνία, τη ρύθμιση του είδους των γυναικών που μπορούν να ασκήσουν το επιτήδευµα αυτό και την προστασία των πελατών από τα αφροδίσια νοσήματα. Εξετάζοντας τα αστυνομικά αρχεία και το μητρώο ιεροδούλων που τηρούσε η αστυνομία στην Κέρκυρα, υποδεικνύεται ότι η μοναδική ενότητα του νόµου την οποία αντιμετώπισαν µε σοβαρότητα οι αρχές, ήταν εκείνη που αφορούσε το χωρικό διαχωρισµό. Με βάση τις πληροφορίες που καταγράφηκαν στο αστυνοµικό κατάστιχο: 7 Ιουλίου 1848 , για παράδειγμα, πολλές γυναίκες που εισάγονταν στα πορνεία βρίσκονταν σε ηλικία πολύ μικρότερη των δέκα οκτώ χρόνων. Άλλες συνέχιζαν να ασκούν το επιτήδευµά τους, παρότι έπασχαν από αφροδίσια νοσήματα σε πολλές περιπτώσεις. Η «υγειονομική» συνιστώσα του νόµου αντιμετωπίστηκε µε σοβαρότητα µόνο όταν αφορούσε τα βρετανικά στρατεύματα (1858). Αντίστροφα, η αστυνομία περιπολούσε προκλητικά στα χωρικά σύνορα της πορνείας. Η Μπάµπη Καταβριά, για παράδειγμα, τιμωρήθηκε µε εγκλεισµό δύο ηµερών στο σωφρονιστήριο για άγρα πελατών σε απαγορευμένη περιοχή (1838). Σε άλλη περίπτωση, προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για τη βάναυση αντιμετώπιση δύο γυναικών από την αστυνομία, όλες οι πόρνες που εργάζονταν για τη Διονυσούλα Σπάθη εισέβαλαν στη συνοικία των χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων και πρότειναν τις υπηρεσίες τους στους άνδρες που  μπαινόβγαιναν στην Ιονική Τράπεζα. Πολύ γρήγορα κατέφθασε µια οµάδα κοντόσταυλων και τις οδήγησε στη φυλακή (1858) (3)

Νοσοκομείο πορνών

Η ΑΠΟΦΑΣΗ να ιδρυθεί, στην Κέρκυρα το πρώτο Νοσοκομείο Αφροδισίων Νοσημάτων καταδεικνύει εμφατικά το επί μακρόν συνεχιζόμενο μέγεθος του προβλήματος. Δε λύθηκε. Έθεσε, ωστόσο, μία βάση ελέγχου των «επί χρήμασι ασέμνων». Σε διαφορετική περίπτωση, ανάκληση της δυνατότητας εργασίας τους.

Με πρόταση του Αναπληρωτή Επιθεωρητή Porteus ιδρύθηκε ένα πολύ σημαντικό νοσοκομειακό ίδρυμα στο Νέο Φρούριο της πόλης της Κέρκυρας. To Νοσοκομείο άνοιξε την 5^η Σεπτεμβρίου του 1817 και μέχρι τον Μάρτιο 1822, 292 από τις  γυναίκες έγιναν δεκτές σε αυτό.

Ύποπτες γυναίκες 80

Πραγματική ασθένεια 212

Σύνολο 292

Από αυτές που ήταν πραγματικά άρρωστες η κατανομή ήταν:

Πρωτοβάθμια (άγνωστα) 113

 Δευτεροβάθμια 6

Γονόρροια (βλεννόρροια)  93

Σύνολο 212

Οι 288 πήραν εξιτήριο ή θεραπεύτηκαν, 2 πέθαναν και 2 παρέμειναν υπό θεραπεία. Το κτίριο του νοσοκομείου είχε παραχωρηθεί από την κυβέρνηση και μπορούσε  να φιλοξενήσει 25 ασθενείς. Τα φάρμακα κλινοστρωμνής και φροντίδας παρέχονταν από τα βρετανικά καταστήματα που υπεύθυνος ήταν ένας Βρετανός ιατρός.

Η μέση ημερήσια δαπάνη του νοσοκομείου, συμπεριλαμβανομένων των μισθών έκτακτης ανάγκης, διατροφής, καθαριότητας των χώρων και την αγορά φωτιστικού  λαδιού, υπολογίζεται σε 3s. 5d  από την ίδρυσή του έως τις 24 Νοεμβρίου 1821. Περιστασιακά, η αστυνομία παρείχε λίστες ιεροδούλων κι αυτές επιθεωρούνταν δύο φορές το μήνα, αλλά, φαίνεται ότι δεν παρουσιάζονταν όλες για εξέταση. Στην τελευταία αναφορά που παραδόθηκε από την αστυνομία απαριθμήθηκαν 63, ενώ ο αριθμός που παρουσιάστηκε στην τελευταία δεκαπενθήμερη επιθεώρηση τον Φεβρουάριο ήταν μόνο 39 . Εκτός από εκείνες που καταγράφηκαν από την αστυνομία, οποιαδήποτε άλλη γυναίκα αναφέρονταν από στρατιώτη ότι του είχε μεταδώσει αρρώστια μεταφερόταν στο νοσοκομείο. Εάν ήταν πράγματι άρρωστη, οδηγούνταν στην νοσοκομειακή εγκατάσταση, εάν όχι, της δίνονταν πιστοποιητικό υγείας. Το ίδιο συνέβαινε στην περίπτωση των γυναικών που παρουσιάζονταν οικειοθελώς. Το νοσοκομείο ήταν σε καλή κατάσταση και δεν υπήρχε αμφιβολία για την πολύ ευεργετική επίδραση στην υγεία των στρατευμάτων.(4)

Η δραστηριότητα που περισσότερο από κάθε άλλη έφερε γυναίκες σε επαφή με την αστυνομία ήταν η πορνεία, καθώς ήταν νόμιμη αλλά ρυθμιζόμενη. Οι κανονισμοί στα Ιόνια Νησιά, για παράδειγμα, επέβαλλαν ότι όλες οι ιερόδουλες έπρεπε να εγγραφούν στην αστυνομία την ημέρα που έφταναν σε έναν δήμο και να  ενημερώσουν εάν σκόπευαν να μετακομίσουν. Στην αρχή κάθε έτους, έπρεπε να παρουσιάζονται  για να επαληθεύουν την εγγραφή τους. Οι γυναικείες δραστηριότητες και οι υγειονομικές συνθήκες παρακολουθούνταν προσεκτικά. Οι ιερόδουλες  μπορούσαν να εργαστούν μόνο εκτός κατοικίας, συνήθως σ’ ένα ξενοδοχείο ή ένα οινοπωλείο, σε μια από τις γειτονιές που είχε εγκρίνει η αστυνομία ενώ  υποβάλλονταν σε υποχρεωτική θεραπεία εάν έπασχαν από κάποιο αφροδίσιο νόσημα.

 Για όλους τους πιο πάνω λόγους, τηρήθηκαν αρχεία σχετικά  και αυτά μας παρέχουν τις καλύτερες πηγές για μελέτη της Πορνείας.(5)

Η σύφιλη ήταν ελάχιστα γνωστή στα στρατεύματα υπό οποιαδήποτε μορφή σε αυτό το νησί ακόμη και στα προχωρημένα στάδια της. Κατά το 1815 και  1816 δεν υπήρξε ούτε ένα κρούσμα. Το 1817 αναφέρθηκαν 104, το 1818  59, το 1819  31, το 1821 τα κρούσματα ήταν 8, μια αρκετά πειστική απόδειξη ότι η ασθένεια  είχε πιθανότατα μειωθεί λόγω των αυστηρότατων υγειονομικών κανόνων και φυσικά το νοσοκομείο είχε παίξει τεράστιο ρόλο στο θέμα αυτό.

O Thomas Gallants στο άρθρο του «gallant tales from the dark side» μετά από έρευνες στο Ι.Α.Κ στο φάκελο “Εκτελεστική Αστυνομία», έκανε μεγάλη έρευνα και μας πληροφορεί.

«Οι περισσότερες ιερόδουλες ήταν ανύπαντρες νεαρές γυναίκες. Στην Κέρκυρα, για παράδειγμα, το 65 τοις εκατό των ιεροδούλων που καταγράφηκαν το 1847 ήταν κάτω των 30 ετών και το 75 τοις εκατό από αυτές ήταν άγαμες. Η μέση ηλικία κατά την οποία εισήλθαν στο επάγγελμα ήταν τα 18.Πολλές, ωστόσο, εργάστηκαν μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Σχεδόν το ένα τρίτο αυτών που καταγράφονται στα αστυνομικά μητρώα της Κέρκυρας μεταξύ 1830 και 1864, εργάστηκαν για λιγότερο από πέντε χρόνια. Με άλλα λόγια, η «τυπική» πόρνη στράφηκε σε τέτοια εργασία για λόγους βιοποριστικούς ή ντροπής σε ηλικία 18 ή 19 ετών. Εργάστηκε σε οίκο ανοχής για τέσσερα ή πέντε χρόνια, οπότε, είτε λόγω γάμου, είτε λόγω  αλλαγής  συνθηκών, έφυγε από τη ζωή των ιεροδούλων κι εξαφανίστηκε από τα αρχεία της αστυνομίας. Ένας μικρός αριθμός από αυτές το (8,2% στην Κέρκυρα) επέστρεψαν στην πορνεία για σύντομες θητείες και στη συνέχεια εξαφανίστηκαν και πάλι. Η εργασία σε οίκους ανοχής σχετιζόταν με τον κύκλο ζωής.

Υπήρχαν, ωστόσο, γυναίκες για τις οποίες η πορνεία ήταν μια ισόβια εργασία και αποτελούσαν το δεύτερο μεταναστευτικό ρεύμα. Πολλές από αυτές  μετακόμισαν στη Μεσόγειο δουλεύοντας σε πολυάριθμους οίκους ανοχής κατά τη διάρκεια της καριέρας τους. Από όλες τις γυναίκες που ήταν εγγεγραμμένες στην Κέρκυρα, το 28 % εργάστηκαν ως ιερόδουλες για 20 χρόνια ή περισσότερο. Ας πάρουμε για παράδειγμα την πορείας της  Μελέτης  Ζαφειροπούλου. Εργάστηκε στον οίκο ανοχής Boussalino στην Κέρκυρα για 54 χρόνια χωρίς διάλειμμα. Περισσότερες από τις μισές από τις μακροχρόνιες ιερόδουλες στην Κέρκυρα εξαφανίστηκαν από τα μητρώα της αστυνομίας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μερικές δεν επέστρεψαν ποτέ, πολλές όμως επέστρεψαν και η αστυνομία κατέγραψε τις ιστορίες τους στα κατάστιχα των μητρώων. Υπήρχαν δύο οίκοι ανοχής στην εβραϊκή συνοικία της Κέρκυρας. Ο ένας ανήκε στις αδερφές Λεβί,  Ρίνα και  Μάσκια,  και ο δεύτερος στις  αδερφές Μοσχάβη, Ρίτα, Σάρα και Σαμπρίνα. Το 1841, η Ρίτα άφησε τις αδερφές της και μετακόμισε πρώτα στη Θεσσαλονίκη και μετά στην Κωνσταντινούπολη, όπου δούλεψε σε διάφορους οίκους ανοχής προτού επανενταχθεί στην οικογενειακή επιχείρηση  το 1850. Η Αναστασία Φιορέντη από το νησί της Ζακύνθου, εργάστηκε στην Κέρκυρα από το 1835 έως το 1841, στη συνέχεια στη Θεσσαλονίκη το 1841 έως 1843 και στην Ερμούπολη από το 1843 έως το 1850. Η Θεώνη Γαλάτη από την Κέρκυρα, ξεκίνησε το 1834  στον οίκο ανοχής Περούλι στην πατρίδα της και στη συνέχεια τα επόμενα 26 χρόνια μετακόμισε στην Ερμούπολη, την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, τη Βηρυτό, τη Μάλτα και τη Θεσσαλονίκη, πριν επιστρέψει στο νησί της πατρίδας της. Τόσο επιτυχημένη ήταν η επιχείρησή της που, το 1867, αγόρασε μόνη της έναν δεύτερο οίκο ανοχής, πληρώνοντας 2.000 δραχμές γι' αυτόν. Μεταξύ 1872 και 1884, δικάστηκε 12 φορές για διάφορα ποινικά αδικήματα σχετικά με το επάγγελμά της, συνήθως για δημόσια απρέπεια ή διατάραξη της ειρήνης. Πέθανε τον Οκτώβριο του 1890, αφού εργάστηκε ως πόρνη για πάνω από μισό αιώνα .»Έκανε μια πραγματική περιοδεία στη Μεσόγειο.. Ήταν 71 ετών και προφανώς συνέχιζε να είναι δυνατή. Στην Κέρκυρα σχεδόν το ένα τρίτο των οίκων ανοχής είχαν αδελφές που εργάζονταν. Η ιερόδουλη Τασούλα Μπαλτζού έκδωσε ένταλμα σύλληψης σε βάρος δύο στρατιωτών του Βρετανικού Συντάγματος Βασιλικού Πυροβολικού επειδή της επιτέθηκαν. Στην  αναφορά του γιατρού της αστυνομίας   καταγράφονταν ότι είχε ξυλοκοπηθεί άγρια. Καλέστηκε να αναγνωρίσει τους άνδρες αλλά δεν ήξερε τα ονόματά τους.

Παρακολουθώντας την εξέλιξη της πορνείας στην Κέρκυρα επιβεβαιώνουμε την άποψη ότι του κατακτημένου το επίπεδο εξαρτάται από το επίπεδο του κατακτητή. Τι βλέπουμε στην Κέρκυρα; Οι βενετσιάνοι κάνουν τις πρώτες προσπάθειες να τιθασεύσουν την πορνεία και να ελέγξουν την υγειονομική κατάσταση. Οι Γάλλοι συνεχίζουν και επαυξάνουν τις προσπάθειες των Βενετών. Επί Αγγλοκρατίας νομοθετούνται   οι διατάξεις της υγειονομικής παρακολούθησης  της πορνείας και τις ασθένειες που προκύπτουν από αυτήν. Ιδρύουν νοσοκομείο, αναθέτουν στην αστυνομία την καταγραφή και παρακολούθηση των ελεύθερων γυναικών. Σε όλες όμως τις ισχυρές δυνάμεις η κύρια φροντίδα ήταν οι άνθρωποί τους, τα στρατεύματα τους να έχουν καλή υγεία και να είναι ετοιμοπόλεμα . Όμως κατά την λαϊκή σοφία «Χάρη στον βασιλικό ποτίζεται και η γλάστρα». 

----------------------------------------------------------------------------------------------------

1. 1.Αποικιοκρατία και ευλογιά στα Ιόνια Νησιά κατά τη «βρετανική προστασία» Η περίπτωση του δαμαλισμού της Κέρκυρας (1852). ARCHIVES OF HELLENIC MEDICINE: ISSN 11-05-3992
2. 2.SAKIS GEKAS “THALASSOVIOTI”—LIVING OFF THE SEA: THE CORFU SUBURB OF MANDOUKI IN THE NINETEENTH CENTURY. The Ionian Islands: Aspects of their History and Culture . Edited by Anthony Hirst and Patrick Sammon
3. 3.Thomas Gallant Women crime and the courts, historein Historein, vol. 11, 2011 https://www.academia.edu/1536003/Gallant_women_crime_and_the_courts_historein_2012
4. 4.John Hennen  Sketches of the Medical Topography of the Mediterranean: σελ.200
5. 5.Thomas Gallant Women crime and the courts, historein Historein, vol. 11, 2011https://www.academia.edu/1536003/Gallant_women_crime_and_the_courts_historein_2012