Ο κος Σταύρος Αναστασόπουλος μας έστειλε το ακόλουθο άρθρο για μια προσωπικότητα της Κέρκυρας.Τον Λευτέρη Σπίνουλα.

Τα πρώτα χρόνια

 Ο Λευτέρης Σπίνουλας συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σπουδαιότερες προσωπικότητες του ελληνικού μελοδράματος,ενώ ήταν και ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες που ανέδειξε ποτέ η Κέρκυρα. Γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1927 στο χωριό ''Κάτω Γαρούνας''. Ο πατέρας του ήταν πολύ ικανός βιολιστής,ενώ η μητέρα του ήταν καλλίφωνη. Είχε συνολικά άλλα έξι αδέλφια,δύο από τα οποία κατόρθωσαν να συνδέσουν το όνομά τους με τη μουσική ιστορία της Κέρκυρας. Ο Παναγιώτης Σπίνουλας ήταν ένας εξαίρετος μουσικοδιδάσκαλος και μαέστρος χορωδιών,με μια πολύ όμορφη φωνή τενόρου μάλιστα,ενώ ο έτερος αδελφός,Θανάσης Σπίνουλας,έφτιαξε τη δική του ιστορία στο νησί,όντας βιρτουόζος βιολιστής και ικανότατος τενόρος,ερμηνεύοντας τραγούδια λαϊκής παράδοσης.

Μέσα,λοιπόν,σε αυτή τη μουσική οικογένεια μεγάλωσε και ο Λευτέρης Σπίνουλας(οικογένεια που επρόκειτο αργότερα να επεκταθεί και με άλλα μουσικά μέλη και ν'αναδειχθεί σε μια από τις πιο επιτυχημένες μουσικές οικογένειες της Κέρκυρας,αναγκάζοντας έτσι τον Αρτέμη Μάτσα να την παρομοιάσει με την Αυστριακή οικογένεια ''Τραπ''). Στα δώδεκά του χρόνια ο Λευτέρης Σπίνουλας εγκαθίσταται στην πόλη της Κέρκυρας,όπου ανακαλύπτει το φωνητικό του ταλέντο και γίνεται μέλος της Παιδικής Χορωδίας των Προσκόπων. Παράλληλα,συνεχίζει τις σχολικές του σπουδές και σε ηλικία 18 χρόνων προσλαμβάνεται στην χορωδία του εκκλησιαστικού ναού ''Άγιος Σπυρίδων'',ως πρώτος τενόρος,ο δε αρχιμουσικός της Παλαιάς Φιλαρμονικής Κερκύρας Σπύρος Μεταλληνός τον καλεί σε διάφορα κοντσέρτα του,για να τραγουδάει ως σολίστ τενόρος.

Οι μουσικές σπουδές

Σιγά σιγά,ο Λευτέρης Σπίνουλας άρχισε να συνειδητοποιεί το φωνητικό του ταλέντο και την κλίση του στη μουσική και έτσι αποφασίζει να γραφτεί στο παράρτημα του Εθνικού Ωδείου της Κέρκυρας στο κλασσικό τραγούδι με καθηγήτρια την Σοφία Ζαρμπή. Το 1951 συνεχίζει τις μουσικές του σπουδές στην Αθήνα στο κεντρικό Εθνικό Ωδείο του Μανώλη Καλομοίρη στο κλασσικό τραγούδι,έχοντας ως καθηγητή του,για ένα διάστημα,τον διακεκριμένο τενόρο Οδυσσέα Λάππα. Στα θεωρητικά έχει τους Γιώργο Βώκο,Σώτο Βασιλειάδη και Μιχάλη Βούρτση(από τον οποίο διδάσκεται και διεύθυνση χορωδίας). Το 1953 συνεχίζει τις σπουδές του στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών του Αντίοχου Ευαγγελάτου,έχοντας στο τραγούδι την καταξιωμένη καθηγήτρια Λίτσα Ψαθέρη και στα ανώτερα θεωρητικά τον Μ. Βάρβογλη και τον Μ. Κοτούγκο. Απεφοίτησε από το Ελληνικό Ωδείο(1959) με Δίπλωμα ''Σολίστ Τραγουδιού'',''Ανώτερων Θεωρητικών'' και ''Μελοδραματικής Τέχνης'' με πρώτο χρυσό βραβείο. Στο δίπλωμά του ερμηνεύει:Χαίντελ,Σούμαν,Μπραμς,Μπαχ,Τσιλέα,Ντονιτσέτι,Μάλερ,Πουτσίνι,Σαμάρα,Ευαγγελάτο,μπροστά σε μαέστρους της ολκής του Μάριου Βάρβογλη,καθώς και του Αντίοχου Ευαγγελάτου και οι κριτικές είναι πολύ επαινετικές για τον ανερχόμενο κερκυραίο τενόρο. Την ίδια περίοδο δίνει κοντσέρτα στην Κέρκυρα κυρίως,αλλά και σε άλλες περιοχές,ερμηνεύοντας άριες από πολύ γνωστές όπερες,όπως:Αρλεζιάνα,Μάρθα,Λουτσία Ντι Λαμερμούρ,Ριγκολέτο,Ελιξίριο του έρωτα,Μποέμ,Τροβατόρε,Αλιείς Μαργαριταριών,Μανόν Λεσκώ. Η επιτυχία ειναι μεγάλη και οι κριτικές πολύ θετικές. Σε μια από τις συναυλίες του τραγουδάει μάζι με την Λίτσα Ψαθέρη,ενώ στο πιάνο τον συνοδεύει η σύζυγός του Αγγελική Κατωπόδη-Σπίνουλα,καθηγήτρια μουσικής και σολίστ πιάνου.

Το μεγάλο κεφάλαιο:Εθνική Λυρική Σκηνή.

Ο Λευτέρης Σπίνουλας προσελήφθη το 1955 ως έκτακτος για πρώτη φορά στο καλλιτεχνικό προσωπικό(τενόρος στην χορωδία) της Εθνικής λυρικής σκηνής για τις όπερες ''Μαγικός Αυλός'' του Μότσαρτ και ''Φιντέλιο'' του Μπετόβεν,που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών στο Ηρώδειο. Το 1957 κατόπιν εξετάσεων προσλαμβάνεται στην ΕΛΣ,ενώ το 1958 εκλέγεται Μουσικός οδηγός και Μαέστρος Σκηνής(θέση την οποία διατηρεί μέχρι το 1967),ερχόμενος,έτσι,σε επαφή με τον σκηνοθετικό τομέα. Παράλληλα,τον επιλέγουν ως πρωταγωνιστή(Rodolfo) στο έργο ''La Boheme'' του Pucini. Αυτό συνέβη αφού τον άκουσε ο Τότης Καραλίβανος(αρχιμουσικός της ΕΛΣ) στην άρια ''Che gelida manina'' από το προαναφερθέν έργο,δηλώνοντας σχετικά: ''Ο Σπίνουλας έχει το υψηλό ντο στην τσέπη''. Παρά το γεγονός πως το το σπάνιο φωνητικό του ταλέντο αναγνωρίστηκε από την ΕΛΣ,ο Φρίξος Θεολογίδης(τότε σκηνοθέτης) διέκρινε την μουσικότητα,καθώς και τη σκηνοθετική του ευφυϊα και τον έπεισε,αφού πρώτα εργαστεί ως Μουσικός οδηγός σκηνής,ν'ασχοληθεί με τη σκηνοθεσία. Μπαίνοντας στο σκηνοθετικό τομέα αρχίζει σιγα σιγά να τον κεντρίζει η νέα του αυτή αρμοδιότητα. Παίρνει μαθήματα σκηνοθεσίας από τους γνωστούς και διακεκριμένους Ιταλούς σκηνοθέτες Ricardo Moresco και F. Frigerio,από τον σκηνοθέτη της όπερας του Βελιγραδίου M. Samblits,τον Άγγλο σκηνοθέτη της όπερας του Covent Garden John Copley,καθώς και από τους διακεκριμένους Έλληνες σκηνοθέτες Ντίνο Γιαννόπουλο(της Μετροπόλιταν όπερας),Τάκη Μουζενίδη,Αλέξη Μινωτή και Πέλο Κατσέλη(του Εθνικού Θεάτρου Αθηνών). Για παραπάνω από 30 έτη προσέφερε τις υπηρεσίες του στην ΕΛΣ.

Σύμφωνα με το ιστορικό αρχείο της ΕΛΣ συμμετείχε σε 199 προγράμματα παραστάσεων(είτε ως Σκηνοθέτης,είτε ως Βοηθός Σκηνοθέτη,είτε ως Επιμελητής Σκηνοθεσίας). Από το 1967 και έπειτα του ανατίθενται σκηνοθεσίες,επιμέλειες και αναβιώσεις μεγάλου μέρους του ρεπερτορίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής(έργα: Ριγολέτος,Τροβατόρε,Νόρμα,Τουραντώ,Μποέμ,Ιπτάμενος Ολλανδός,Λουτσία Ντι Λαμερμούρ,Μανόν Λεσκώ,Ντάμα Πίκα,Γάμοι του Φίγγαρο,Τραβιάτα,Φλώρα Μιράμπιλις,Πρίγκιψ Ορλώφ,Ευγένιος Ονιέγκιν,Βέρθερος,Έτσι κάνουν όλες,Φιντέλιο,Μαγικός Αυλός,Ο πρόξενος,Ο ακόλαστος,Τόσκα,Μήδεια,Μάκβεθ,Σονάμπουλα,Δον Πασκουάλε κ.α).

Το 1973 σκηνοθετεί και επιμελείται την παρουσίαση των έργων-αποσπασμάτων: Εθνικός Ύμνος(έργο),Μάρκος Μπότσαρης(αποσπάσματα),Συμφωνία της λεβεντιάς(αποσπάσματα). Τα έργα/αποσπάσματα αποτελούσαν μέρος του εορτασμού της 25ης Μαρτίου 1973. Το 1979 σκηνοθετεί Μαγικό Αυλό στο Ηρώδειο,ενώ την ίδια χρονιά σκηνοθετεί στο θέατρο 'Φοίνικας' της Κέρκυρας τον Κουρέα της Σεβίλλης,σε παραγωγή της ΕΛΣ. Το 1980 σκηνοθετεί σε επανάληψη το "Ανοιξιάτικο Παραμύθι" του Τίτου Ξηρέλλη[Τ. Ξηρέλλης: ''O Λ. Σπίνουλας με την έμπνευσή του ζωντάνεψε το έργο. Του έδωσε νόημα. Τον ευχαριστώ'' (Κέρκυρα 10-08-1980)] Επίσης, σκηνοθετεί στη Θεσσαλονίκη τον "Μυστικό Γάμο" ("Δημήτρια"). Το 1982 (πάλι στα "Δημήτρια") σκηνοθετεί "Ντον Πασκουάλε". Το 1984 σκηνοθετεί στην Ε.Λ.Σ τον "Μαγικό Αυλό". Το 1985 σκηνοθετεί Τραβιάτα ενώ την ίδια χρονιά αποχωρεί από την ΕΛΣ. Το 1987,όμως, τον ξανακαλούν για να σκηνοθετήσει και πάλι "Τραβιάτα". Κατά την διάρκεια της παραμονής του στο μοναδικό λυρικό θέατρο της Ελλάδας συνεργάστηκε με μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της όπερας και του θεάτρου εν γένει,όπως: Κώστας Πασχάλης,Δημήτρης Καβράκος,Ανδρέας Κουλουμπής,Γιώργος Ζερβάνος,Αλέξης Μινωτής,Ανδρέας Κουλουμπής,Τότης Καραλίβανος,Σταμάτης Μπερής,Τίτος Ξηρέλλης,John Copley,John Vickers,Δημήτρης Στεφάνου,Ανθή Ζαχαράτου,Βαρβάρα Γκαβάκου,Θέμης Σερμιέ,Μάνος Χατζιδάκις,Γ. Ντι Τάσσο,Κική Μορφωνιού,Μαρία Μουτσίου,Άλκης Μπαλτάς,Μ. Κρίλοβιτς,Μιχάλης Βούρτσης,Jules Dassin,Φ. Παλαμίδη,Μ.Λεοντοπούλου και πλήθος άλλων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Πολλοί από αυτούς συχνά επαίνεσαν το πολυποίκιλο ταλέντο του.

Λοιπές δραστηριότητες

Από το 1971 έως και το 1976 υπήρξε καθηγητής της Θεατρικής και Μελοδραματικής τέχνης στο Ωδείο του Πειραϊκού Συνδέσμου. Από το 1974 έως και το 1985 αναλαμβάνει Μουσικός Διευθυντής και Μαέστρος της 60μελούς μικτής χορωδίας της Τραπέζης Ελλάδος με συμμετοχές:

• Το 1976 στο Ηρώδειο στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών με το έργο Άξιον Εστί του Μίκη Θεοδωράκη. Κεντρικά πρόσωπα της συναυλίας ήταν ο Σταύρος Ξαρχάκος και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης.

• Στην τηλεόραση της Ε.Ρ.Τ, στην Λυρική Σκηνή υπό την αιγίδα του Οργανισμού Υποτροφιών Ελλάδος.

• Στο Χίλτον, στα πλαίσια του 12ου Πανελληνίου Συνεδρίου Χειρουργικής.

• Στην αίθουσα των Φίλων του Λαού καθώς και σε πολλές άλλες πόλεις της Ελλάδος.

Από το 1985 έως και το 1992 εργάζεται ως καθηγητής κλασσικού τραγουδιού στο Πρότυπο Πειραματικό Ωδείο Αθηνών. Ανάμεσα στους μαθητές του ήταν και ο διακεκριμένος κερκυραίος βαρύτονος Παντελής Κοντός, με τον οποίο συνεργάστηκε για πολλά χρόνια στην Χορωδία Κερκύρας. Επίσης, αναλαμβάνει την ενορχήστρωση του προσωπικού δίσκου (Ομόνοια Πλας) της κόρης του, Ντόρις Σπίνουλα, που κυκλοφόρησε το 1992.

Μουσικές του συνθέσεις και εναρμονίσεις χορωδιακών έργων εκδίδονται:

• Eπτανησιακά Πεντάγραμμα: Βιβλίο με 18 χορωδιακά έργα (μικτά και ανδρικά) με συνοδεία πιάνου ή μαντολινάτας.

• Δοξολογία και Θεία Λειτουργία Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Από το Βυζαντινό μέλος σε τετράφωνη κλασσική χορωδιακή μορφή (συνοδεία οργάνου) για Ανδρική Χορωδία.

• Δοξολογία για ανδρική χορωδία (συνοδεία οργάνου)

• Θεία Λειτουργία Ιωάννου του Χρυσοστόμου (Νικολάου Μαντζάρου). Παρέμβαση και πολυφωνική φαντασία για ανδρική χορωδία.

Διετέλεσε μαέστρος της Κερκυραϊκής Καντάδας και Μαντολινάτας,της εκκλησιαστικής χορωδίας του Αγίου Ιωάννη Βεϊκου Αθηνών(πλαισιωμένος απο σολίστες και χορωδούς της ΕΛΣ και τραγουδώντας ο ίδιος παράλληλα ως πρώτος τενόρος),καθώς και μέλος της χορωδίας Άγιος Γεώργιος Καρύτσης.

Τέλος, ασχολήθηκε με μελέτες σχετικά με τις φωνητικές και διαφραγματικές ασκήσεις(συγγράφοντας σχετικά εγχειρίδια), ενώ πραγματοποίησε ποικίλες συνθέσεις, εναρμονίσεις και διασκευές Πολυφωνικών έργων.

Καριέρα ως Μαέστρος στην Χορωδία Κερκύρας

Το 1985 ανέλαβε Καλλιτεχνικός Διευθυντής και Μαέστρος στην ανδρική χορωδία της Κέρκυρας. Από τότε η χορωδία πραγματοποίησε σειρά συναυλιών με πολλές διακρίσεις και επιτυχίες σε Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Τσεχία, Αμερική, Αυστρία, καθώς και σε πολλές περιοχές της Ελλάδας(Θεσσαλονίκη,Παξοί,Σπάρτη,Κόρινθος,Κύπρος,Ρόδος,Λευκάδα κ.α). Πήρε μέρος σε πολλά διεθνή χορωδιακά φεστιβάλ της Ελλάδας (Αθηνών – Κεφαλληνίας – Ζακύνθου – Βόλου – Λάρισας – Κορίνθου – Πάτρας – Πρέβεζας) καθώς επίσης στο 18ο φεστιβάλ ΟΤΕ Θεσσαλονίκης το 2003 και στο 20ο το 2005.

Το 1986 στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Χορωδιακού τραγουδιού που διεξήχθη στο Λανγκόλλεν της Ουαλίας, η χορωδία της Κέρκυρας διακρίθηκε παίρνοντας την τρίτη θέση. Στον διαγωνισμό έλαβαν μέρος 29 χώρες. Την ίδια χρονιά σκηνοθετεί στο Δημοτικό Θεάτρο Κέρκυρας αποσπάσματα από μιούζικαλ(Εβίτα Περόν,Show Boat). Στην παράσταση έλαβε μέρος η Χορωδία Κέρκυρας,καθώς και η κόρη του Ντόρις Σπίνουλα,ως σολίστ στα μιούζικαλ. Τον Οκτώβριο του 1987 η χορωδία της Κέρκυρας δίνει επιτυχή συναυλία στο Βατικανό. Την ίδια χρονιά,πραγματοποιείται στο Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας βραδιά όπερας με την συμμετοχή λυρικών τραγουδιστών του εξωτερικού και της ΕΛΣ. Την παράσταση σκηνοθετεί ο Λευτέρης Σπίνουλας. Το 1990 σε συνεργασία με την Ελληνική Τηλεόραση (ΕΤ1) παρουσίασε σε επετειακή εκπομπή της τηλεόρασης, τον «Ύμνο εις την Ελευθερία» σε μουσική του Κερκυραίου συνθέτη Νικολάου Μάντζαρου και σε στίχους Διονύσιου Σολωμού, στην πρωτότυπή του έκδοση. Τον Ιανουάριο του 1990 δίνει συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας σε συνεργασία με τον μουσικοσυνθέτη Γιώργο Κατσαρό. Την ίδια χρονιά ηχογραφεί και κυκλοφορεί δίσκο με επιτυχίες Ελλήνων συνθετών σε ζωντανή ηχογράφηση από τη συναυλία που δόθηκε στο Δημοτικό Θέατρο της Κέρκυρας προς τιμήν του Κερκυραίου μουσικοσυνθέτη Γιώργου Κατσαρού. Το 1995 εκπροσώπησε την Ελλάδα με μεγάλη επιτυχία στην 1η συνάντηση χορωδιών των Μελών της Ε.Ο.Κ στο Άμερσφουρτ της Ολλανδίας. Τον Αύγουστο του 2000 δίνει συναυλία στη Santa Severina της Ιταλίας, ενώ τον Νοέμβριο του ιδίου έτους πραγματοποιεί κοντσέρτο στη Νέα Υόρκη και δέχεται τα συγχαρητήρια του Αρχιεπισκόπου Δημητρίου. Τον Ιούνιο του 2001 στη γιορτή για τα 20 χρόνια από την ίδρυση της η Χορωδία προσκάλεσε την Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων και την ανδρική Χορωδία της Εμπορικής Τραπέζης και χάρισαν στο κοινό της Κέρκυρας μια βραδιά VERDI.

Τον Ιανουάριο του 2005 δίνει συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για την MDA Hellas υπό την αιγίδα του Ιδρύματος "Σταύρος Νιάρχος". Το 2006 δίνει συναυλία στην Μάλτα. Το 2007 και το 2008 δίνει δύο συναυλίες με τον Μάριο Φραγκούλη στην Κέρκυρα. Το 2009 πραγματοποιείται συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας προς τιμήν του και της συζύγου του, Αγγελικής Σπίνουλα-Κατωπόδη (πιανίστα της χορωδίας), οι οποίοι αποχώρησαν τότε από την Χορωδία της Κέρκυρας. Στην συναυλία συμμετείχαν αφιλοκερδώς οι καλλιτέχνες της όπερας Δημήτρης Καβράκος,Χριστόφορος Σταμπόγλης,Γιάννης Χριστόπουλος,Τζίνα Πούλου,η τραγουδίστρια και ηθοποιός Ντόρις Σπίνουλα καθώς και ο κερκυραίος σολίστ της όπερας Παντελής Κοντός.

Τα χρόνια αυτά η Ανδρική Χορωδία της Κέρκυρας αναδεικνύεται σε ένα από τα καλύτερα φωνητικά σύνολα της Ευρώπης. Οι προσκλήσεις από χώρες του εξωτερικού είναι συνεχείς. Στόχος, επίσης, του Λ. Σπίνουλα είναι να αναβαθμίσει τα πολιτιστικά δρώμενα του νησιού μέσω της οργάνωσης καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, στις οποίες συμμετέχει η χορωδία. Στον πρόλογο του βιβλίου του Λ. Σπίνουλα ''Επτανησιακά Χορωδιακά Πεντάγραμμα'' ο Νίκος Πλασκασοβίτης αναφέρει τα εξής: ''Η στέρεη τεχνική του κατάρτιση,το ασίγαστο πάθος του για το τέλειο,δημιουργεί μια νέα αισθητική στο χορωδιακό χώρο,με αυστηρότητα μάλιστα πολλές φορές απέναντι στην Τέχνη. Δεν του είναι αρκετή μια στείρα μουσική ανάγνωση της παρτιτούρας,αλλά επιδιώκει μια επικοινωνιακή σχέση με το έργο που ερμηνεύει,περνώντας το μέσα από την ερμηνευτική του ωριμότητα. Βάζει έτσι την προσωπική του σφραγίδα και καταφέρνει να ξεσηκώνει και να συνεπαίρνει χορωδούς και ακροατήριο με τη δύναμη και τον παλμό ενός Crescendo όπως και να περνάει και τις πιο λεπτές και εκφραστικές αποχρώσεις,με απόλυτη ομοιογένεια,άρθρωση,ρυθμό,μελωδία και θέρμη μέσα από ένα Pianissimo. Δείχνει με αυτόν τον τρόπο το σεβασμό του και την αφοσίωσή του από την πρώτη μέχρι και την τελευταία νότα στην σωστή Χορωδιακή Τέχνη. Παράλληλα όμως καταφέρνει με το πειθαρχημένο στήσιμο,τους εξαίσιους φωτισμούς και τη γενικότερη σκηνοθετική του παρέμβαση να οπτικοποιεί πολλές φορές άψογα ακόμα και την πιο απλή χορωδιακή συναυλία''. Κάτι παρόμοιο σημειώνει και η Λίνα Κατωπόδη-Σπίνουλα: ''Προσπαθούσε να διδάξει στις χορωδίες του,αυτό που ο ίδιος έκανε στο τραγούδι,δηλαδή τις συνεχείς αυξομειώσεις του ήχου,την εναλλαγή από το pianissimo στο forte και αντίστροφα''.

Λυρικό Τραγούδι

Το είδος της φωνής του ανήκει στην κατηγορία των Lyrico-Spinto τενόρων. Στα ελληνικά μεταφράζεται ως λυρικοδραματικός τενόρος. Είχε έκταση κάτι παραπάνω από δύο οκτάβες, από το ντο φυσικό της τρίτης οκτάβας (στην οκτάβα του πιάνου) μέχρι και το ρε φυσικό της πέμπτης οκτάβας. Επρόκειτο για εξαιρετικά ευέλικτη φωνή με υψηλές νότες και ευκολία στις φιοριτούρες,παρά τις έντονες δραματικές πτυχές της. Η άρτια τεχνική που διέθετε του επέτρεψε να τραγουδάει ακόμα και σε πολύ μεγάλη ηλικία. Ερμήνευε απαιτητικό ρεπερτόριο που ταίριαζε όμως στην φωνή του. Παρά το γεγονός ότι στην Εθνική Λυρική Σκηνή οι αρμοδιότητές του ήταν σκηνοθετικές και μουσικές(βέβαια,όπως ήδη αναφέρθηκε,στην αρχή εισήχθη στην Λυρική ως τενόρος),κατάφερε ν'αναγνωριστεί ως ένας από τους πιο σπουδαίους τενόρους που πέρασαν από το θέατρο(πολλές μεγάλες προσωπικότητες όπως ο Μάνος Χατζιδάκις,ο Τότης Καραλίβανος,ο Αντίοχος Ευαγγελάτος,ο Δημήτρης Καβράκος και ο Σταμάτης Μπερής μίλησαν για την πολύ σπάνια φωνή του). Αξέχαστες έχουν μείνει οι ερμηνείες του στο ναπολιτάνικο τραγούδι ''O Sole mio''(Σταμάτης Μπερής: ''Το τραγουδούσε στην λα ματζόρε και στο τέλος έφτανε στο κόντρα ντο# με απίστευτη ευκολία''),στο ισπανικό κομμάτι ''Granada'' και στην άρια ''Che Gelida manina''(La Boheme) ενώ ήταν υπέροχος και στην σερενάτα του Τίτου Ξηρέλλη ''Η νύχτα φεύγει ολόχαρη'',την οποία τραγουδούσε συχνά μαζί με τον Κερκυραίο σολίστα βαρύτονο Παντελή Κοντό καθώς και με τον Κερκυραίο σολίστα μπάσο Γιάννη Τσιμίνο. Ο Παντελής Κοντός σημειώνει: ''Τενόρος με ταυ κεφαλαίο,σήμερα δεν βρίσκεις εύκολα τέτοιους. Τραγουδούσε ακόμα και σε μεγάλη ηλικία και έτριζε ο τόπος''.