Η Οικογένεια Ασπιώτη ήταν ένα σύμβολο της Κέρκυρας που άφησε περίπου για έναν αιώνα το στίγμα της βαθιά χαραγμένο στον Κερκυραϊκό χώρο και όχι μόνο.Πανελλαδικά ο Γεράσιμος αλλά και ο γιος του Κωνσταντίνος έφτιαξαν ένα βιομηχανικό συγκρότημα που εξυπηρέτησε τον Ελληνισμό στον τομέα της Τυπογραφίας.
Η Ιστορία της τυπογραφίας στην Ελλάδα ουσιαστικά γεννήθηκε από το εργοστάσιο Ασπιώτη.
Το γεννεολογικό δένδρο της Οικογενείας
Ο Νικόλαος Ασπιώτης γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1816 και πέθανε το 1891. Το 1856 αντικατέστησε την Ουρανία του Ναού του Αγίου Σπυρίδωνα. η οποία όμως, στην πραγματικότητα ήταν έργο του Παναγιώτη Δοξαρά. Ο Νικόλαος Ασπιώτης συντήρησε τις αγιογραφίες του Ναού της Παναγίας στο χωριό Καστελάνοι Μέσης.
Ο Νικόλαος Ασπιώτης ζωγράφισε αρκετές αγιογραφίες.Αλλά βοήθησε όπως θα δούμε και πιο κάτω στην σχεδιογραφία των παιγνιοχάρτων που εκδόθηκαν από το εργοστάσιο που ίδρυσε ο γιος του Γεράσιμος.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας "Κερκυραϊκό Βήμα" από 14/10/2004, ο Νικόλαος Ασπιώτης αγόρασε το οικόπεδο όπου και έκτισε μετέπειτα την Βίλλα Ρόσσα, το 1864.
Ο Νικόλαος Ασπιώτης βρέθηκε για λίγο διάστημα στην Κεφαλλονιά,όπου και παντρεύτηκε το 1841 την Κερκυραία Μαρία Καρλότα Γουαδιέρη.Εκεί γεννήθηκε και ο γιος τους Γεράσιμος.
Πιστοποιητικό γεννήσεως του Γερασίμου (6/9/1843) και βαπτίσεως (31/9/1843)Υπογραφή Έξαρχου Κεφαλληνίας και σφραγίδα ΕΠΑΡΧΙΑ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ.
Ο Γεράσιμος Ασπιώτης
Στις 2/11/1844 σε ηλικία περίπου ενός έτους εμβολιάζεται (Βατσίνα) όπως όλα τα παιδιά την εποχή εκείνη.
Το πιστοποιητικό εμβολιασμού.
Ο Γεράσιμος μεγαλώνοντας προσπαθεί να βρει δουλειά αλλά και παράλληλα να μορφωθεί.Έτσι, το 1860,σε ηλικία 17 ετών, προσφέρει τις υπηρεσίες του στον Εγχώριο Εισπράκτορα και γι αυτό αμοίβεται.
Στο πιο πάνω έγγραφο φαίνεται ότι εκτός του ότι εγκρίνεται να πληρωθεί στην συμφωνηθείσα τιμή, έχει και ειδική παράγραφο για την αξιοσύνη του την οποία γνωρίζει και ο Αρμοστής.Για τον λόγο αυτό συστήνει ένθερμα τον νεαρό στην τότε Κυβέρνηση.Παράλληλα ζητά την περαιτέρω μόρφωσή του.
Με την επιστολή του αυτή ο Νικόλαος Ασπιώτης ζητά επειδή το Μοντσενίγειο Κληροδότημα για μια δεκαετία δεν είχε εκτελέσει τη διαθήκη του Μακαριώτατου Μοντσενίγου,με βάσει της οποίας πληρώνονταν τα έξοδα για τις σπουδές των νέων Κερκυραίων,να μην εξαιρεθεί ο γιος του Γεράσιμος γιατί παρόλο που είχε περάσει η προβλεπόμενη ηλικία,την αίτησή του την είχε κάνει από το 1856. Ηλικία δηλαδή που προέβλεπε η διαθήκη.Αιτείται λοιπόν να βοηθηθεί για να τελειώσει τις σπουδές στο Ιόνιο Γυμνάσιο, και μετά το τέλος να εξεταστεί μήπως και σταλεί στην Ευρώπη για να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Βλέπουμε σ'αυτή την επιστολή ότι οι βλέψεις του Γερασίμου ήταν να προχωρήσει σε υψηλά επίπεδα και επιζητούσε όσον το δυνατόν υψηλότερη μόρφωση.
Παρά την προσπάθεια όμως αυτή, η Διαχειριστική Επιτροπή δεν εγκρίνει το αίτημά του.
Δυσαρεστημένος ο ίδιος ο Γεράσιμος στέλνει την πιο πάνω διαμαρτυρία προς τον Έπαρχο και τους Δημογέροντες.
Το 1862 ζητάει συμμετοχή σε διαγωνισμό για πρόσληψή του στο γραφείο του Επαρχείου ως βοηθός β! Τάξης.
Μη έχοντας βρει ακόμη δουλειά επιμένει με αιτήματά του.
Αίτημα προς το Ληξιαρχείο Κερκύρας να συμπεριλιφθεί στούς διαγωνιζόμενους. Αναφέρει δε τις καλές συστάσεις που έχει καθώς και τις αιτήσεις που έχει κάνει.
Τον Ιούλιο του 1863 ζητά να διαγωνισθεί για την θέση του βοηθού στο Αρχειοφυλάκιο Κερκύρας.
Άλλη αίτηση για συμμετοχή στο διαγωνισμό ως βοηθός στο Αρχοντείο
Επιτέλους έρχεται ο επίσημος διορισμός του στην θέση του βοηθού του Αρχειοφυλακείου στις 7/12/1863.
Στο διάστημα 1862-1864 ο Γεράσιμος δεν εγκατέλειψε την περεταίρω μόρφωσή του, έτσι βλέπουμε πιο κάτω πιστοποίηση του Δικηγόρου Ιωάννη Τριβόλη ότι στο διάστημα αυτό ασκήθηκε στο γραφείο του.
Στις 19/8/1864 παίρνει αντίγραφο της Κατάστασης των Υπηρεσίων, ως βοηθού του Αρχειοφυλακίου.
Από την κατάσταση φαίνεται ότι στις 8/10/1863 ως βοηθός Αρχειοφυλακίου, αυξήθηκε και ο μισθός του.
Η εργατικότητά του και η αποδοτικότητά του φαίνεται ότι εκτιμήθηκε από την Κυβέρνηση. ΄Ετσι .......
με τα δύο αυτά έγγραφα διορίζεται βοηθός β! Τάξεως του Επαρχιακού Συμβουλίου και ορκίζεται ενώπιον του Νομάρχου 1/4/1865.
Ένα αξιολογότατο έγγραφο,στις 9/8/1865, είναι.....
το πιο πάνω έγγραφο με το οποίο καταγγέλλει πρός τον Νομάρχη ως προέδρου του Εγχωρίου Συμβουλίου, το Μοντσενίγειο Κληροδότημα, γιατί άδικα δεν τον βοήθησε στην συνέχεια των σπουδών του, αναφέροντας μάλιστα και την εξής φράση.....καίτοι πλούσιοι επροτιμήθησαν,πτωχός νέος απεκλείσθη,>>.Στην συνέχεια αναφέρει ότι συνέχισε τις σπουδές του και ήδη μαθητεύει στην Νομική Σχολή. Αναφερόμενος δε στην πραγματοποιηθείσα πολυπόθητη Ένωση των Ιονίων Νήσων με την Ελλάδα, ζητά να γίνει δεκτή η παραίτησή από το Δημόσιο αξίωμα που κατέχει και να μεταβεί στην Αθήνα για να σπουδάσει την Κρατική Νομοθεσία,διότι έχει την υποψία ότι η Ιόνιος Ακαδημία θα καταργηθεί,πράγμα το οποίο και έγινε.Πιστεύει λοιπόν για τον εαυτό του ότι θα πάρει εθνική εκπαίδευση με αποτέλεσμα της κοινωνικής μελλοντικά αποκατάστασής του.
Η αλήθεια για την Ιόνιο Ακαδημία είναι, ότι το 1865 μετά την προσχώρηση των Eπτανήσων στο “Βασίλειο της Ελλάδος” σταμάτησε η λειτουργία της με εφαρμογή του νόμου ΡΗ/1865“περί διοργανώσεως της εκπαιδεύσεως κατά την Επτάνησο”.
Φαίνεται όμως ότι η επιθυμία του αυτή δεν πραγματοποιήθηκε,γιατί με το πιο κάτω έγγραφο....
ο Γεράσιμος Ασπιώτης βρίσκεται στην Κέρκυρα και διορίζεται βοηθός της εκλογικής Επιτροπής Ποταμού.
Η πρώτη επαφή με το Δήμο Κερκυραίων εμφανίζεται με το έγγραφο που απέστειλε προς αυτόν ο Δήμαρχος Μάνεσης στις 30/8/1866.
Σύμφωνα με το έγγραφο αυτό, ο Δήμαρχος διορίζει τον Γ.Ασπιώτη βοηθό της Δημαιρεσιακής επιτροπής ,στο προάστειο του Αγ.Ρόκκου,για τις εκλογές που πρόκειται να γίνουν, διάρκειας 4 ημερών στο ναό του Αγ.Σπυρίδωνος.
Το επόμενο έγγραφο το τονίζω ιδιαίτερα διότι θα δώσει όπως θα δούμε πιο κάτω την εκκίνηση για να φτιαχθεί αργότερα η Ιστορία της Τυπογραφίας στην Ελλάδα.
Στις 17/2/1867 έρχεται προς τον Γ.Ασπιώτη,από τον τότε Δήμαρχο Μάνεση.....
ο διορισμός του ως βοηθού Πρωτοκολλιστού του Δημοτικού Συμβουλίου.
Η προσφορά του στα κοινά του τόπου.
Η προσωπική του όμως ζωή είναι γεμάτη από καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα.Ζητά από τον δήμο να δοθεί μια παράσταση στο Δημοτικό Θέατρο υπέρ των πτωχών.
Η αίτησή του γίνεται δεκτή
Στις 13/6/1867 δίνεται στο San Giacomo η πιο κάτω παράσταση.
Εδώ βλέπουμε την συμμετοχή του ως ηθοποιό και το 1867 και το 1870
Τις 15/7/1969 λαμβάνει από τον Δήμαρχο Χ.Μ.Κυριάκη την πιο κάτω επιστολή.
Έτσι αναλαμβάνει και τη θέση του γραμματέα της επιτροπής του Δημοτικού Θεάτρου, της οποίας πρόεδρος είναι ο Νικ.Χ.Μάντζαρος μουσικοδιδάσκαλος και Εθνικός συνθέτης ο οποίος μελοποίησε τον Εθνικό Ύμνο της Ελλάδος>>
Για όποια υπηρεσία αναλαμβάνει παίρνει τις έγγραφες ευχαριστίες του Δήμου.
Το 1869 με ένα μακροσκελές γράμμα.........
αφου περιγράφει τα μέχρι τότε πεπραγμένα του στό Δήμο,ζητά την θέση του υπογραμματέως στο Δήμο.
Στις 11/9/1870 διορίζεται με εντολή του Δημάρχου Χ.Μ.Κυριάκη ως λογιστής της Δημαρχίας.
Παράλληλα έχει αναλάβει την ευθύνη του τελετάρχη.
Και να το πρόγραμμα της 1ης Απριλίου του 1870, "περί της τηρηθησομένης Τάξεως κατά τας λιτανείας του Αγίου Σπυρίδωνος" που συνέταξε ο Γ. Ασπιώτης και ενέκρινε ο Δήμαρχος.
Επίσης από την θέση αυτή διοργανώνει την νεκρόσημο τελετή της κηδείας του Μητροπολίτου Αθανασίου Πολίτη.
Ο Γ.Ασπιώτης διορίστηκε Κοσμήτορας στίς λιτανείες τα έτη:
1)1870-1872 Δημαρχία Χ.Μ.Κυριάκη
2)1879-1883 Δημαρχία Γ.Ν.Θεοτόκη.
Στις 22/4/1871 παντρεύεται την Αμαλία Τριβόλη(γεννηθείσα 19/2/1848).
Η πράξη γάμου του Γερασίμου με την Αμαλία.
Η πιο κάτω επιστολή αποτελεί τον κατ'αρχήν σταθμό για την μετέπειτα εξέλιξη.
Με την επιστολή αυτή, του ανατέθηκε από τον Νομάρχη, η θέση του Γραμματέως της Επαρχιακής Επιτροπής για την Παγκόσμια Έκθεση που θα γίνονταν στην Βιέννη. Παράλληλα του αναθέτει να παραλάβει όλους τους φακέλλους των προηγούμενων εκθέσεων και των μελλοντικών μεταξύ αυτών και αυτών των Παρισίων και των Ολυμπίων.
Εδώ θα πρέπει να αναφερθούμε λίγο στις Εκθέσεις αυτές. Είχαν παγκόσμιο ενδιαφέρον και συμμετείχαν όλες οι χώρες.Το πλάτος των εκθεμάτων δεν περιορίζονταν μόνο σε εμπορεύματα αλλά μπορεί να πει κανείς ότι ήταν η παρουσία της κάθε χώρας, στην ολότητά της.Γίνονταν αθλητικοί αγώνες,απαγγελίες,θεατρικά δρώμενα,εικαστικές εκθέσεις,εκθέσεις φωτογραφίας κ.λ.π.Η οργάνωση της συμετοχής στην Ελλάδα, γινόταν κατά επαρχία με τις λεγόμενες Επαρχιακές Επιτροπές.Αυτές κατέγραφαν τις συμμετοχές,φρόντιζαν να συγκεντρωθούν τα εκθέματα, να συσκευαστούν κατάλληλα και να σταλούν στη Αθήνα,όπου είχε την έδρα της η Κεντρική επιτροπή. Από εκεί συνοδεύονταν στην χώρα και κατ' επέκταση στην πόλη που θα γινόνταν η έκθεση. Ευθύνη είχαν επίσης και για την επιστροφή των εκθεμάτων στην Ελλάδα.. Μπορούμε να πούμε ότι από τις εκθέσεις αυτές πήρε την ιδέα ο Πιέρ ντε Κουμπερτέν για την αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων.
Η Κοινωνική δράση του Γεράσιμου,παρόλες τις ευθύνες που έχει αναλάβει,επεκτείνεται.Την 1/7/1872 λαμβάνει από την Φιλοδραματική εταιρία "Καποδίστριας".... την ακόλουθη επιστολή.
γίνεται μέλος της εταρίας αυτής και στη συνέχεια στις 17/9/1872.....
γίνεται Πρόεδρος αυτής.
Εντός όμως 2 μηνών, υποβάλλει την παραίτηση του.
Η παραίτηση με την πιο πάνω επιστολή δεν γίνεται αποδεκτή.
Όπως ήδη γνωρίζουμε, από τον Ιούλιο του 1869 ο Γ. Ασπιώτης έχει ορισθεί και γραμματέας της Επιτροπής του Δημοτικού Θεάτρου. Στις 19/6/1873 τοιχοκολλείται στους δρόμους της Κέρκυρας η πιο κάτω αφίσσα υπογεγραμμένη από τον Impresario Teatrale MASSIMO ROMITI.
Εχουμε υπογραμμίσει τις αναφορές στο όνομα Ασπιώτη τον οποίο θεωρεί υπεύθυνο για την ακύρωση συμβολαίου που είχαν υπογράψει για την θεατρική περίοδο 1873-1874 και καλεί τον Κερκυραϊκό λαό να αντιδράσει.
Το θέμα παίρνει διαστάσεις.
Στις 23/7/1873 η εφημερίδα Η ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΙΣ>> δημοσιεύει το ακόλουθο άρθρο:
Το άρθρο αυτό έχει μια μακροσκελή διαμαρτυρία του Impresario Teatrale MASSIMO ROMITI ενάντια στην Επιτροπή του Θεάτρου και ιδιαίτερα στον γραμματέα της Γ.Ασπιώτη.Η διαμαρτυρία αφορούσε την ακύρωση συμβολαίου που είχαν υπογράψει για την θεατρική περίοδο 1873-1874, αντικαθιστώντας τον με άλλον εργολάβο(impresario).To συμπέρασμα της εφημερίδας είναι ότι η επιτροπή είχε το δικαίωμα της ακύρωσης και ότι είναι ώρα επί τέλους να βρεί τον κατάλληλο εργολάβο, ώστε η περίοδος να είναι καλή. Ισχυρίζεται δε πως πρέπει να σταματήσει η Επιτροπή του Θεάτρου να μας κάνει "ρεντίκολα" για ακόμα μια φορά, συνεχίζοντας την Κωμωδία των προηγούμενων ετών.
Το θέμα αυτό δημοσιεύεται και στην Ιταλία.
Η εφημερίδα της Bolognia L'AFFONDATORE>> στις 13/8/1873 απαντά σ'αυτά που γράφει Η ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΙΣ>>
Ο δημοσιογραφικός διάλογος συνεχίζεται με την ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ>>να ανταπαντά:
Στην διαμάχη έχει μπει και η εφημερίδα ΦΩΝΗ>> αλλά και ο πάντα σατυρικός... Ο ΚΩΔΩΝ>>.
Στις 21/9/1874 η εφημερίδα των Αθηνών ΝΕΟΛΟΓΟΣ>>,σε ανταπόκρισή της από την Κέρκυρα, δημοσιεύει το ακόλουθο άρθρο...
Στο άρθρο αυτό καταγγέλεται ο Ασπιώτης κυρίως, αλλά και ο Δήμαρχος Κυριάκης, ότι καταχράζονται χρήματα από την χρήση του Θεάτρου.
Η επιτροπή όπως φαίνεται, μετά από όλα αυτά παραιτήθηκε και σχηματίστηκε νέα η οποία την 17η Νοεμβρίου.....
καλεί τον Ασπιώτη να γίνει και πάλι γραμματέας και εκείνος δέχεται.
Η νέα επιτροπή φαίνεται ότι δεν άρεσε στό κόσμο και έχοντας το ιδίωμα οι Κερκυραίοι να σατυρίζουν τα πάντα,κυκλοφορεί το ακόλουθο έντυπο.
Σατυρίζεται το γεύμα που δήθεν θα έκαναν,εάν πρέπει να το κάνουν στη σκηνή ή όχι και τελικά αποφασίζουν να το κάνουν στη σάλα γιατί στη σκηνή υπάρχει και κάποιος φόβος.Ο Ασπιώτης θέλει να καλέσει και τον Δήμαρχο,οι άλλοι τον υποψιάζονται κ.λ.π. Εδώ θα πρέπει να κάνω μια επισήμανση . "Αζινο" στα Ιταλικά σημαίνει γάϊδαρος,καταλαβαίνουμε λοιπόν τι σημαίνει ΑΖΙΝΑΣΠΙΩΤΗΣ.
Δεν μας έφθανε το γεύμα είχαμε και χορό.
Τα φυλλάδια αυτά σίγουρα μοιράζονταν στο κόσμο.
Κι άλλο τετράφυλλο για την ίδια υπόθεση.
Φαίνεται όμως, με όλα τα προσυμβάντα η θεατρική περίοδος 1873-1874 δεν πήγε καθόλου καλά.Έτσι η επιτροπή υποβάλει την παραίτηση της με συνημμένη έκθεση. Στην έκθεση αυτή περιγράφονται τα όσα διαδραματίστηκαν και τα οποία έχουν τεράστια σημασία για το πως το Κερκυραϊκό κοινό αντιμετώπιζε την περίπτωση της όπερας,την εποχή εκείνη.
Από την πιο πάνω έκθεση της Επιτροπής Θεάτρου πιστεύω ότι η παρακάτω περιγραφή είναι πολύ χαρακτηριστική¨
......Μετά την α! ην παράστασιν του μελοδράματος Barbiere εβεβαιώθημεν ότι η Γ.Φλωρέντζα,καίτοι έχουσα αδύνατον φωνήν,δεν απήρεσκεν εις το κοινόν,διότι κατα τας ωδάς της επεδοκιμάσθει και εχειροκροτήθη,σκεφθέντες όμως οτι,ενδεχόμενον ήτο εντός των τριών παραστάσεων,ως εκ της μικράς φωνής της, να τύχη και αυτή της αποδικιμασίας του κοινού,ετηλεγραφήσαμεν πρός τον εν Βολώνια πράκτορα Μαγότην να μας προτείνη ονόματα διαθεσίμων τοιούτων ηθοποιών,όπως ευρεθώμεν έτοιμοι δια τυχόν αντικατάστασιν.Την β! αν εσπέραν κατα την α! ην πράξιν του αυτού μελοδράματος οι ηθοποιοι εχειροκροτήθησαν και ουδεμία επήλθεν αποδοκιμασία εκ μέρους του κοινού,-κατά την β! αν δε,άμα εξήλθεν ο β! ος βαθύφωνος Στέλλα,ήρχισεν το κοινόν να ανησυχή να σφυρίζη και να φωνάζη ανοικείως.
Ο πάταγος ούτος εξηκολούθησε μέχρι της εξόδου του βαρυτόνου Γκιώτη και της Ι.Φλωρέντζας,επειδή όμως ως εκ του επελθόντος θορύβου εν μέσω των σφυριγμών και των κραυγών συνδρομητών τινών της πρώτης σειράς και τινών εν τη πλατεία ζητούντων την παύσιν της παραστάσεως δεν ηδύνατο να εξακολουθήση αύτη,υπεχρεώθημεν να διατάξωμεν την κατάβασιν της αυλαίας και την κατάσβεσιν των πρό της σκηνής υπαρχόντων φώτων.Συνήλθομεν δε εν τη γραμματεία όπως συνενοηθώμεν μετα των ηθοποιών περί του πρακτέου και εύρομεν κατάλληλον πρόσωπον ν' αναγγείλη προς το κοινόν την απόφασιν μας.Αλ΄επειδή τινές των ηθοιποιών είχον εκδυθη και πολλοί των μουσικών απέλθη,το δε κοινόν δεν απήρχετο αλλ' έκαστος εφώναζε κατ' αρέσκειαν και τινές μάλιστα εξεφρασθησαν αγενώς και ανοικείως και κατά της Επιτροπής,η δε Αστυνομία αγρόν ηγόρασε κι ουδέν ελάμβανε μέρος,και επειδή κανείς των υπαλλήλων ήθελε να εκτεθή εν τω μέσω του προσγενομένου εκ μέρους του κοινού πατάγου ίν' αναγγείλη ότι ήτο αδύνατος η εξακολούθησις της παραστάσεως,διετάξαμεν το υπάλληλον του αερίου,ουχί να σβέση, ως τινές διατείνονται,αλλ'απλώς να περιορίση το φώς του μεγάλου λύχνου του υπάρχοντος εν τω μέσω του Θεάτρου,όπως δια του σημείου τούτου εννοήση έκαστος ότι δεν εξακολουθεί η παράστασις,και πραγματικώς άμα περιορίσθει το φώς άπαντες απήλθον,δια των πεφοτισμένων διαδρόμων,πλιν ολίγων τινών.οίτινες ως πληροφορήθημεν περιέμενον να σφυρίξωσι την ηθοποιόν εξερχομένην του Θεάτρου.
Την επιούσαν πληροφορηθέντες ότι η Ανωτέρα Αρχή,προς αποφυγήν δυσαρέστων, ενόμισε καλόν να μή δοθή το μελόδραμα "La Forza Del Destino".........
Και να το φυλλάδιο που κυκλοφόρησε:
Έχω υπογραμμίσει την φράση "...αυτός αντί να είναι Ο Μπαρμπιέρης της Σεβίλλης ήταν ο Μπαρμπιέρης του Σαν Ρόκκο....."`
Από όλα τα συμβαίνοντα όπως περιγράψαμε, γύρω από το Θέατρο μας βγάζουν ορισμένα συμπεράσματα για τη ζωή στο νησί το 2ο μισό του 19ου αι.
1) Η Ιταλική γλώσσα παρέμενε ισότιμη με την Ελληνική στην καθομιλουμένη της πόλης, παρόλες τις προσπάθειες των Άγγλων,τα πρώτα χρόνια της κατάκτησης των νησιών να πείσουν τους ντόπιους ότι δεν έχουν σχέση με την Δύση,αλλά είναι Έλληνες.(Βλέπε τα πρώτα τεύχη της Γκαζέτα Ιόνικα).
2)Τα ακούσματά τους στην Όπερα ήταν σε υψηλό επίπεδο και κατέληγαν σε ανεπίτρεπτα επεισόδια όταν δεν ήταν ευχαριστημένοι.
3)Πολιτικές και καλλιτεχνικές διαμάχες κατέληγαν σε δημοσιογραφικούς,έστω και έντονους,διαλόγους.
4)Η παραγωγή ενός έργου,προϊόντος των "ωραίων τεχνών",όπως τότε λέγονταν , ελέγχονταν δε απευθείας από το κοινό και δεν είχαν την ανάγκη τεχνοκρητικών,όπως γίνεται σήμερα και οι οποίοι με την κατάλληλη προπαγάντα σου επιβάλλουν ποιο είναι το καλό έργο τέχνης.
Η ίδρυση του Εργοστασίου "ΕΛΠΙΣ"
Μέχρι τώρα,από όλα τα πιο πάνω,γνωρίσαμε τον μέχρι το 1873-74 Γεράσιμο Ασπιώτη.Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο:
1)Ανήσυχο
2)Εργατικό
3)Οργανωτικό
4)Πείσμονα
5)Διεκδικητικό
6)Φιλότεχνο
7)Φιλόδοξο
8)Οραματιστή
Όλες αυτές οι ιδιότητες συγκεντρωμένες σ'ένα πρόσωπο,μαζί με τις εμπειρίες που πήρε από τις Διεθνείς Εκθέσεις, δεν είναι δυνατόν να τον κάνουν να παραμένει ένας υπάλληλος,όσο καλά και αν αμοίβεται.Έτσι προχωρά στο μεγάλο εγχείρημα. Ιδρύει ένα εργοστάσιο παιγνιοχάρτων.
Υπάρχει μια πληροφορία που μάλλον δεν μπορεί να αμφισβητηθεί.Το 1875 κυκλοφορεί ο Οδηγός,Εμπορικός,Γεωγραφικός και Ιστορικός των πλείστων κυριοτέρων πόλεων της Ελλάδος του Μιλτιάδη Μπούκα.Στον οδηγό αυτόν μεταξύ των άλλων εργοστασίων της Κέρκυρας,αναφέρει και την ύπαρξη εργοστασίου παιγνιοχάρτων με την ονομασία "Η ΕΛΠΙΣ",που κατασκεύαζε παιγνιόχαρτα εφάμιλλα των Ευρωπαϊκών, με ιδιοκτήτη την εταιρία "Λήτσος Α.& Σια".Οι υποθέσεις που μπορούμε να κάνουμε είναι δύο. Ή ο Ασπιώτης ήταν μέτοχος στην εταιρεία αυτή και την πήρε κατόπιν στα χέρια του, ή ότι κάποια στιγμή την αγόρασε.Άλλωστε είναι γεγονός ότι ο πατέρας του Νικόλαος τον χρηματοδότησε με 6.000 λίρες Αγγλίας.Η ουσία πάντως είναι μία. Η Εταιρία " ΕΛΠΙΣ" υπό τον Ασπιώτη, είχε δύο συνεταίρους, τον Γεράσιμο Ασπιώτη και τον Ιωάννη Λάντσα.
Γιατί όμως παιγνιόχαρτα;
1ον)Καταρχήν ο Ασπιώτης πρέπει να έκανε μια έρευνα στην αγορά και διαπίστωσε ότι στην Ελλάδα λειτουργούσε μόνο ένα άλλο εργοστάσιο στον Πειραιά,που είχε ιδρυθεί από τον Ν.Αμπερόπουλο.Οι πληροφορίες που έχουν διασωθεί για το πειραιωτικό αυτό εργοστάσιο είναι ελάχιστες και αόριστες. Το μόνο βέβαιο είναι ότι υπήρξε βραχύβιο, αφού το 1888 είχε ήδη διακόψει τη λειτουργία του (το πιθανότερο μάλιστα είναι ότι σταμάτησε να λειτουργεί και πριν από το 1884).
2ον) Οι δαπάνες της Ελλάδας για την εισαγωγή παιγνιοχάρτων από το Εξωτερικό ήταν πολύ μεγάλες.
3ον) Ο τζόγος είχε αυξηθεί πάρα πολύ.
4ον) Ίσως να είχαν γίνει και άλλες προσπάθειες που απέτυχαν, πράγμα που μπορεί να συμπεράνει κάποιος από δημοσίευση της εφημερίδας "Εφημερίς" του Κορομηλά της 22ας Ιανουαρίου 1874.
«Εν Κερκύρα συνεστήθη εργοστάσιον προς κατασκευήν παιγνιοχάρτων. Είθε τοιούτοι και τοσούτοι να ώσιν οι καρποί του εργοστασίου ώστε να παύσωσιν έξωθεν εισαγόμενα τα παιγνιόχαρτα, τα οποία ουδέν μέχρι τούδε μέσον κατώρθωσε να εμποδίση εισαγόμενα· και ενώ επεβλήθη αυτοίς βαρύς φόρος, αυτά εισέρχονται και πωλούνται εις τιμήν κατωτέραν και του φόρου διά μαγικής αληθώς ικανότητος».
5ον) Στα Ιόνια νησιά η χαρτοπαιξία συνηθίζονταν ήδη από την περίοδο της Ενετοκρατίας
6ον )Πίστευε στην ικανότητα του πατέρα του σαν ζωγράφου,που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί τα καλλιτεχνικά εισαγόμενα από το Εξωτερικό.
Δύο τύποι παιγνιοχάρτων κυκλοφορούσαν στον Ελλαδικό χώρο: ο Ενετικός και ο Γαλλικός.Ο Ενετικός τύπος παιγνιοχάρτων είχε απεικονίσεις πολύ παραστατικές και χρησιμοποιήθηκε κυρίως στα Επτάνησα αλλά και στην Πελοπόννησο που διατηρούσε στενή επικοινωνία με αυτά.
Φαίνεται ότι όλα τα πιο πάνω αλλά ιδιαίτερα ο ζωγράφος πατέρας του, τον δικαίωσαν για την απόφασή του.Ο Νικ.Ασπιώτης στρώνεται στη δουλειά και ετοιμάζει:
Αφού πρώτα τα σχεδιάζει μετά τα ζωγραφίζει στο χέρι
Το τελικό αποτέλεσμα.
Το εργοστάσιο,στην αρχή, όπως ήταν φυσικό αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες.Η πρώτη του εγκατάσταση έγινε στη οικία Βαλέττα και εκεί προσπάθησε να φτιάξει τα πρώτα ενετικού τύπου ελληνικά παιγνιόχαρτα,χρησιμοποιώντας γι'αυτό ένα μικρό κάθετο τυπογραφικό πιεστήριο,πλαισιωμένος από μερικές εργάτριες.Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι καθόλη τη διάρκεια της ζωής της επιχείρησης Ασπιώτη, χρησημοποιούνταν ως επί το πλείστον γυναίκες εργάτριες.Αυτές στην αρχή έπαιρναν τα τυπωμένα πάνω σε κοινό χαρτόνι τραπουλόχαρτα και τα χρωμάτιζαν με το χέρι. Η στίλβωση στη συνέχεια γίνονταν και αυτή με πρωτόγονα μέσα.Ο πόθος του Ασπιώτη, ήταν,χρόνο με το χρόνο,να έχει ένα καλύτερο ποιοτικό αποτέλεσμα και αύξηση των πωλήσεων.
Για την ποιοτική παραγωγή, το 1880 αγοράζονται δύο μεγάλα χειροκίνητα τυπογραφικά μηχανήματα "Marinoni",γαλλικής προέλευσης.Με τα μηχανήματα αυτά θα γίνονταν η εκτύπωση της μπροστινής όψης όπου θα υπήρχαν τα σύμβολα και οι παραστάσεις,πάνω σε λεπτό πια χαρτόνι. Στην συνέχεια έπρεπε να επικολληθεί ένα άλλο φύλλο,λεπτού χαρτιού,το οπισθόφυλλο ας πούμε, με ομοιόμορφη σε όλα τα τραπουλόχαρτα διακοσμητική σύνθεση.Η διαδικασία αυτή με τα μέσα που είχε τότε, ήταν πολύ δύσκολη. Η δυσκολία οφείλονταν αφενός στο ότι δεν έπρεπε να παραμένει κενό αέρος κατά την επικόλληση και αφετέρου να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις άκρες του λεπτού χαρτιού, ώστε να μην γυρίζουν και ξεφτίζουν από την πρώτη τους χρήση.Στη συνέχεια αγόρασε ένα τρίτο μηχάνημα τύπου "Walzendrug",με το οποίο γίνονταν βαθυτυπικά η εκτύπωση του εξωφύλλου.Για όλα αυτά ο Νικ.Ασπιώτης είχε πάρει δάνειο και είχε βάλει υποθήκη το σπίτι του.
Οι πωλήσεις όμως δεν πήγαιναν καθόλου καλά.Κύριες αιτίες ήταν το μεγάλο κόστος παραγωγής και η λαθραία εισαγωγή παιγνιοχάρτων από το εξωτερικό.
Το 1884 λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης της χώρας,η κυβέρνηση με νόμο φορολογεί τον καπνό, σιγαρόχαρτα κ.λ.π. Επιβάλει δε, μονοπώλειο στα παιγνιόχαρτα, σπίρτα,πετρέλαιο και αλάτι.Να πουλάει δηλαδή μόνο τα Κράτος τα προϊόντα αυτά.Τότε στους παραγωγούς παιγνιοχάρτων και σπίρτων τέθηκε από την κυβέρνηση το εξής δίλημμα: Η να σταματήσουν την παραγωγή αυτών των προϊόντων λαμβάνοντας μια αποζημίωση, ή να κάνουν σύμβαση με το Κράτος.Στην σύμβαση αυτή θα υπέγραφαν ότι όλη η παραγωγή τους θα πηγαίνει στο Κράτος και επι πλέον να έχει το Κράτος το δικαίωμα ελέγχου του εργοστασίου και της παραγωγής.
Ενώπιον του διλήμματος αυτού και γνωρίζοντας όπως αναλύσαμε πιο πάνω τον χαρακτήρα του Γερασίμου Ασπιώτη,υπογράφει σύμβαση με το Δημόσιο και αναλαμβάνει την παραγωγή 125.000 δεσμίδων παιγνιοχάρτων.
Τα παιχνίδια αλλά και αυτά ακόμα τα τραπουλόχαρτα μας ήρθαν, αρχικά, από την Ιταλία, μέσω του ελληνισμού της διασποράς ή μέσω των ενετοκρατούμενων εφτανήσων. Η τράπουλα (απο την ιταλ. λέξη trappola : παγίδα) που γνωρίζουμε εμείς είναι γαλλικής προέλευσης και ενθουσίασε τους Ελληνες μετά το 1900 (κυρίως λόγω των παιχνιδιών που σχετίζονται με το πόκερ). Πριν το 1900 στα ελληνικά καφενεία έπαιζαν με τα ναπολιτάνικα ή βενετσιάνικα τραπουλόχαρτα. Πρόκειται για 40 τραπουλόχαρτα, τεσσάρων σχημάτων, που χρησιμοποιoύνται ακόμα στη γειτονική Ιταλία. Η ναπολιτάνικη τράπουλα είναι δυσδιάκριτη, γιατί περιέχει σχήματα και όχι αριθμούς. Γι αυτό και στην Eλλάδα αντικαταστάθηκε πολύ γρήγορα από τη γαλλική τράπουλα.
Το εργοστάσιο "παίρνει φωτιά" 'οπως λέει και η λαϊκή έκφραση.
Πρώτος στόχος,πράγμα το οποίο είχε μέσα του,η καλή οργάνωση του εργοστασίου.Να πώς περιγράφει ένας περιηγητής του 19ου αι.
Οι πρώτες παραγγελίες παραδίδονται κανονικά και το 1887 υπογράφει σύμβαση παραγωγής σιγαροχάρτων
και σιγαροσωλήνων.Μια άλλη περιγραφή που έχουμε είναι:
Παράλληλα με τις ευθύνες για τη δική του επιχείρηση δεν παύει να δίνει με την ίδια δυναμική, την παρουσία του στο Δήμο.
Το 1874 λαμβάνει από τον Νομάρχη την πιό κάτω επιστολή
Ο Ασπιώτης αναλαμβάνει την προετοιμασία και συμμετοχή των Κερκυραϊκών προϊόντων στη Έκθεση των Ολυμπίων με εθνικά προϊόντα, που θα γίνει το 1875 στην Αθήνα, με "αγωνοθέτη" τον Ευάγγελο Ζάππα.Η Έκθεση αυτή γίνεται κάθε 4 χρόνια.
Ο Ασπιώτης ανέλαβε δράση κατά την γνωστή του οργανωτική δυναμική, έτσι
συνεπής στις υποχρεώσεις του είναι έτοιμος.
επικολλά στα κιβώτια την πιο πάνω ταμπέλα τονίζοντας εκθέματα Κερκύρας.......
Και ιδού το αποτέλεσμα.
Ανάμεσα στούς βραβευθέντες βλέπουμε και "Λάντζας Ασπιώτης Αργυρούν Α! Βραβείο.Η κατάσταση των βραβευθέντων μας δίνει και μια σαφή εικόνα των επαγγελμάτων και όχι μόνο που ενεργοποιούνταν στην Κέρκυρα το 1875.
Έπαινος από τον Νομάρχη Κερκυρας προς τον Γεράσιμο Ασπιώτη, για την επιτυχή παρουσίαση των Κερκυραϊκών προϊόντων στα Γ! Ολύμπια.
Το 1875 με απόφασή του το Δημοτικό συμβούλιο,με αιτία την οικονομική δυσχέρια που βρισκόνταν ο Δήμος, αποφασίζει την περικοπή των μισθών κατά 10% έως 20%. Ο Ασπιώτης έχει μείωση των αποδοχών του κατά 300 δρχ. Αντιδρά άμεσα και διαμαρτύρεται με την πιο κάτω επιστολή του.
Η Φιλότεχνη δράση του δεν παραμένει πίσω.
Δανείζει,μεσα στο διάστημα των μεγάλων δυσκολιών του εργοστασίου,8/5/1874,την Φιλοδραμματική εταιρία ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ με 100 ενετικά τάλληρα.Στην Κέρκυρα την εποχή εκείνη δρούσαν δύο σύλλογοι που καλλιεργούσαν την δραματική τέχνη. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ>> και ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ"Ο ΦΟΙΝΙΞ">>.Οι σχέσεις τους φαίνεται δεν ήταν και τόσο καλές.Προσπάθεια του Γ.Ασπιώτη ήταν να ενώσει τούς δύο συλλόγους σέ έναν, με την ονομασία ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ>>.
Στις 5/10/1875 λαμβάνει απο τον ΔΡΑΜΑΤΙΚΟ ΣΎΛΛΟΓΟ την πιο κάτω επιστολή
Την ίδια μέρα στέλνει σε απάντηση τις πιο πάνω εκλογής του ως Ταμία του ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ....
(!) (!)...ο πρόεδρος του ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ,Νικόλαος Καλοσγούρος γνωρίζει στον Ασπιώτη ότι δίνει, σ'αυτόν άδεια μέχρι 31/12/1875, να απέχει από τα καθήκοντά του,ευελπιστώντας ότι στο διάστημα αυτό,θα διεκπεραιωθούν οι προσωπικές του υποθέσεις.
Η απάντηση δείχνει τον Ασπιώτη λίγο εκνευρισμένο....
Οι του Δραματικού Συλλόγου δεν πτοούνται και με επιστολή τους.....
του γνωρίζουν ότι δεν δέχονται την παραίτησή του.Μετά από αυτό ο Ασπιώτης τους αγνοεί μέχρι τις 25/2/1876 όπου λαμβάνει νέα επιστολή.
Την επιστρέφει όπως την έλαβε, σημειώνοντας στό πίσω μέρος της,την οργή του για την ενόχληση.
Παρόλα όμως τα πιο πάνω που συνέβησαν, τον Οκτώβριο του 1876 υπάρχει σχέδιο επιστολής του προς τον πρόεδρο του Δραματικού Συλλόγου και πρότασή του για να επιλυθεί το θέμα της εύρεσης γυναικών ηθοποιών,
Εκείνο που θα πρέπει να τονίσουμε από την πιο πάνω επιστολή είναι οι προτάσεις του για την επίλυση του προβλήματος της μη ύπαρξης γυναικών.
1ον) Άπορα κορίτσια να διαγωνιστούν και οι πέντε άριστες που θα επιλεγούν για να διδαχθούν την Δραμματική τέχνη,να εισαχθούν άμεσα στο Παρθεναγωγείο "Αρσάκειον", με έξοδα του συλλόγου.
2ον)Οι νεάνιδες που θα διαγωνισθούν να είναι πάνω από 13 χρονών και να γνωρίζουν άριστα ανάγνωση και γραφή.
3ον)Τα κορίτσια αυτά θα μείνουν στο "Αρσάκειο" μέχρι το τέλος των σπουδών τους,με έξοδα πληρωμής των διδάκτρων,της διατροφής και της ένδυσής τους από το Σύλλογο.
4ον)Τα κορίτσια θα είναι υποχρωμένα να συμμετέχουν σε 4 παραστάσεις κατά έτος που θα δίνει ο σύλλογος,στην πρώτη εκ των οποίων θα συμμετάσχουν και οι 5, στις δε επόμενες εκ περιτροπής.
5ον)Επιτροπή γυναικών θα παρακολουθεί τα 5 κορίτσια και στα μαθήματα τους και στην εξέλιξη τους στη δραματική τέχνη,θα συμπαρίσταται δε σε αυτές ώστε να ικανοποιούνται όλες τους οι ανάγκες στις δοκιμές.
6ον)'Οποια θεωρηθεί αμελής να αποβάλλεται και από το Παρθεναγωγείο και απο τον σύλλογο.
7ον)Οι επιμελείς μετά το πέρας των σπουδών τους θα προσλαμβάνονται από τον σύλλογο μέ μισθό δρχ.60 έως δρχ.100 αναλόγως της επίδοσής τους και των οικονομικών του συλλόγου.
Υπάρχουν τρεις ακόμη προτάσεις που αφορούν τα διαδικαστικά θέματα.
Από την ανακοίνωση αυτή αποδεικνύεται ότι η πρόταση Ασπιώτη έγινε απόλυτα δεκτή.
Με το έγγραφο αυτό συντάσσεται ο εσωτερικός κανονισμός του Δραματικού Συλλόγου, με πρώτη την υπογραφή του Γεράσιμου Ασπιώτη.
Στις 20/8/1877 λαμβάνει από τον Νομάρχη την πιο πάνω επιστολή με την οποία του αναγγέλει, ότι την 1η Μαΐου του 1878 θα γίνει στο Παρίσι παγκόσμια έκθεση των προϊόντων γεωργίας, βιομηχανίας και των ωραίων τεχνών και ότι τον διορίζει γραμματέα της τοπικής επιτροπής.Εδώ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό είναι το έτος που η επιχείρησή του έκανε την νέα σύμβαση με το Δημόσιο για την παραγωγή σιγαροχάρτων και σιγαροσωλήνων. Παρόλα αυτά αναλάμβάνει και πάλι να διοργανώσει την Κερκυραϊκή παρουσία στην έκθεση του 1878.
Στις 6/3/1878 ο Ασπιώτης δύο μήνες πριν από την έκθεση είναι έτοιμος.
Η έκθεση των Κερκυραϊκών προϊόντων είχε για άλλη μια φορά επιτυχία.
Εδώ θα πρέπει να κάνουμε μια παρένθεση για να αναφέρουμε ότι όπως φαίνεται από την πιο κάτω επιστολή
ο Γ.Ασπιώτης κληρονόμησε από την κυρία Αικατερίνη Τουρλινού 4 ομολογίες του Ελληνικού Δανείου.
Το ότι η Αικ. Τουρλινού αφήνει εν μέρει κληρονόμο της τον Γεράσιμο και οι κυρίες Πηνελόπη Βεντούρα και Ελένη Φλαμπουριάρη του παρέδωσαν την κληρονομιά, σημαίνει ότι την εποχή αυτή,ήταν ήδη σε συναναστροφή με την "υψηλή κοινωνία"της Κέρκυρας.
Τον Απρίλιο του 1887 αναλαμβάνει την διοργάνωση της τελετής αποκαλυπτυρίων του αγάλματος του Ιωάννη Καποδίστρια.
Η παραίτηση από τον Δήμο
Λόγω πλέον των πολλών ασχολιών του και των επιπλέον που ανέλαβε εντός του 1877,αναγκάζεται το 1887 να υποβάλλει (με το ζόρι) επίσημα την παραίτησή του.Πιστεύω ότι από το παραπάνω τρισέλιδο κείμενο, αξίζει να τονιστεί ιδιαίτερα η πρώτη παράγραφος.
Αφ' ής στιγμής η βιομηχανική επιχείρησις,εις ήν επεδόθην και η οποία ως γνωστόν πολλάς υπέστη περιπετείας,ήρξατο να λάβη ανάπτυξίν τινα ως εκ της επιτευχθείσης μετά του Δημοσίου συμβάσεως,εζήτησα ν'αποσυρθώ εκ της δημοτικής θέσεως, ήν κατείχον,μη δυνάμενος να παρευρίσκωμαι εις τας τακτικάς ώρας του γραφείου αλλά,την αίτησίν μου ταύτην δεν εδέχοντο οι προϊστάμενοί μου Δήμαρχοι,θεωρούντες την εξακολούθησιν της συνεργασίας μου έστω και εις εκτάκτους ώρας,αναγκαίαν εις την υπηρεσίαν του Δήμου.>>
Ο Γ.Ασπιώτης εργάστηκε στο Δήμο το διάστημα 1859-1887.
Το ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου για τη παραίτηση Ασπιώτη.
Το 1888 επρόκειτο να πραγματοποιηθεί μια ιδιαίτερης σημασίας έκθεση, τα Δ! Ολύμπια, αθλοθετημένη από τους ευεργέτες Ευάγγελο και Κωνσταντίνο Ζάππα και παράλληλα θα γίνονταν τα επίσημα εγκαίνια του Ζαππείου Μεγάρου που οι πιο πάνω ευεργέτες δώρισαν στο Ελληνικό Κράτος.
Η Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή της Δ! Ολυμπιάδος έστειλε μεταξύ άλλων με πρώτο όνομα του Γερασίμου Ασπιώτη την ακόλουθη επιστολή.
Στην φωτογραφία αυτή παρουσιάζεται ο κανονισμός της Δ! Ολυμπιάδος καθώς και το Βασιλικό Διάταγμα που εκδόθηκε Περί των εγκαινίων του Ζαππείου Μεγάρου και της ενάρξεως της Δ! Ολυμπιάδος>>. Η Κεντρική επιτροπή έστελνε συνέχεια οδηγίες.
Και σ'αυτή την έκθεση όλα πήγαν καλά!
Η πρόοδος του Εργοστασίου
Οι δουλειές όπως φαίνεται έχουν προχωρήσει και η ροή των πωλήσεων και των κερδών πάνε πολύ καλά.Ο Ασπιώτης τελειοποιεί το εργοστάσιό του που περιλαμβάνει πλέον όλο το κάθετο τμήμα πίσω από την Ιόνιο Ακαδημία.
Τα εγκαίνια γίνονται στις 6/12/1884. Η εφημερίδαΗ ΦΩΝΗ>> 15/12/1884 περιγράφει:
Το 1896 πρέπει να δημοσιεύτηκε κάποιο κατηγορητήριο προς το εργοστάσιο και κατ'επέκταση κατά του Εργοστασιάρχου Γ.Ασπιώτη.Την 17η Απριλίου οι υπάλληλοι του Εργοστασίου Δ.Σ.ΓΑΡΖΩΝΗΣ,Ι.Ν.ΚΟΣΚΙΝΑΣ και ο επιστάτης Α.ΒΡΑΧΛΙΩΤΗΣ δημοσιεύουν την πιο κάτω απάντηση στον ΛΙΒΕΛΛΟΝ κατά του Γ.Ν.ΑΣΠΙΩΤΟΥ
Από την απάντηση αυτή βγάζουμε συμπεράσματα για το πώς ο Γ,Ασπιώτης είχε οργανώσει την αποδοτικότητα του εργατικού δυναμικού,προσφέροντας υπηρεσίες που ίσως και σήμερα να είναι πρωτοποριακές.
1ον)Οι εργάτριες πληρώνονταν κάθε Σάββατο 10 έως 15 δρχ.οι μεγαλύτερες στην ηληκία και οι ικανώτερες.Οι υπόλοιπες και οι νεώτερες από 5 έως 7 δρχ. Επί πλέον αυτών είχαν, λόγω μη καταστροφής των δικών τους ρούχων,κέρδος την στολή τους και το φαγητό τους το οποίο θεωρούνταν ιδιαίτερα καλό. Ο Ασπιώτης είχε κάνει σύμβαση με τα γνωστά καταστήματα της πόλης:Αρτοποιείο και Παντοπωλείο Σπ.Μπονάτη,κρεοπωλείο Γεωργ.Πετριτσόπουλου και οινοπωλείο Στεφ.Βραδή.Στη σύμβαση προβλέπονταν η άμεση αντικατάσταση παντός τροφίμου το οποίο θα κρίνονταν μή καλής ποιότητας.Για την διατροφή αφαιρούταν ένα συμβολικό ποσό 30 λεπτών από την ημερήσια αμοιβή.
2ον)Υπήρχε Ταμείο Προστίμων,σύμφωνα με το οποίο η μη καλή συμπεριφορά, έκανε τον εργοδότη να επιβάλει στον εργαζόμενο κάποιο πρόστιμο.Το ταμείο προστίμων δεν πήγαινε στα κέρδη του εργοστασίου,αλλά παρέμενε πάντα για την κάλυψη των εργατών σε περίπτωση ασθένειας αυτών και το συγγενών τους.Αναφέρει δε περιστατικά όπως την εργάτρια Κλαύδιαν Περδικομάτου που έμεινε ορφανή και πήρε 50 δρχ, αλλά και την προίκα που πήραν 3 εργάτριες που παντρεύτηκαν πρόσφατα από 150, 75 και 50 δρχ.Η διαφοροποίηση των απολαβών οφείλονταν στο χρόνο που εργάζονταν η κάθε εργάτρια στο εργοστάσιο.Εάν το ταμείο προστίμων δεν είχε τα επαρκή κεφάλαια, τότε τα επιπλέον χρήματα που χρειάζονταν, καταβάλονταν από τον ίδιο τον εργοστασιάρχη.
3ον)Κάθε εβδομάδα,γίνονταν επίσκεψη στο εργοστάσιο από τον γιατρό Γ.Πολίτη ο οποίος εξέταζε στο Ιατρείο του εργοστασίου,
Τα βαριά περιστατικά τα παρακολουθούσε στο σπίτι των εργαζομένων,για τους ίδιους αλλά και τους στενούς συγγενείς τους,οι δε συνταγές φαρμάκων πήγαιναν στο συμβεβλημένο με τον Γ.Ασπιώτη φαρμακείο του "Lavrano".Όλα αυτά τα έξοδα πληρώνονταν από το ταμείο προστίμων και συμπληρώνονταν εάν ήταν απαραήτο από τον ιδιο τον Ασπιώτη.Κάθε εβδομάδα υπήρχε αναρτημένος πίνακας που έγραφε τα ποσά που εισέπρατε το ταμείο και από ποιούς, καθώς και τα χρήματα της εβδομάδας που δόθηκαν και σε ποιους.
4ον )Για τις στολές που παραχωρούσε το εργοστάσιο,παρακρατούνταν 4% της ημερήσιας πληρωμής για τον καθαρισμό και την αντικαταστασή ή επιδιόρθωσή τους.Το εργοστάσιο τηρούσε ιδιαίτερο λογαριασμό για τον ομοιόμορφο ιματισμό.
Οι έχοντες γράψει την απάντηση στον ΛΙΒΕΛΛΟΝ, υποστηρίζουν ότι καθημερινά πολιορκούνταν το εργοστάσιο από νεαρές που ζητούσαν να προσληφθούν, καθώς επίσης οι απολυμένες ή εκείνες που οικιοθελώς αποχώρησαν επανέρχονταν ".......μετα δακρύων ζητούσι παρα του κου Διευθυντού να επανέλθωσιν εν τη υπηρεσία του Εργοστασίου του."
Στις 22 Ιανουαρίου 1897 η εφήμερίδα ΛΑΟΣ>> δημοσιεύει:
O Γεράσιμος Ασπιώτης βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της δόξας του.
Το επιστολόχαρτό του. Είναι καλλιτεχνικά αξιόλογη η παρουσία της ταυτότητας του εργοστασίου και θα πρέπει να σημειωθεί ότι καθόλη την διάρκεια της ζωής της επιχείρησης Ασπιώτη, η άγκυρα ήταν με διάφορες μορφές της το διαχρονικό σήμα της.
Προσωπικά, δεν έχω βρει......
παρά μια καρτ-ποστάλ με έκδοση "ΕΛΠΙΣ". Δεν γνωρίζω εάν κυκλοφόρησαν και άλλες με αυτή την έκδοση.
H κοινωνική ζωή
Ο Γεράσιμος Ασπιώτης όπως αναφέρεται και πιο πάνω, πέρα από το ότι ήταν ένας εργοστασιάρχης με ανοικτό μυαλό και πιο μπροστά από την εποχή του,αναλάμβανε και διάφορα αξιώματα σε ιδρύματα και συλλόγους της Κέρκυρας.Αφιέρωνε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του σ'αυτά, αλλά γενικά ο κύριος στόχος του ήταν "ο άνθρωπος".Ότι έκανε ήταν για το καλό και την πνευματική ανάπτυξη των μελών των διαφόρων συλλόγων με αποτέλεσμα έως και σήμερα να στηρίζονται στις ενέργειές του. Ήταν τόσο μεγάλη η απαίτηση του Κερκυραϊκού λαού για να αναλαμβάνει τις προεδρίες κοινωνικών ομάδων που οι ίδιοι είχαν δημιουργήσει, ώστε πολλές φορές ανάγκάζονταν να αρνείται διότι δεν μπορούσε λόγω χρόνου να ανταπεξέλθει.
Η Κέρκυρα του οφείλει πολλά και λόγω της εργασίας που προσέφερε σε πολύ κόσμο με το εργοστάσιό του, αλλά και με την κοινωνική του δράση η οποία είχε σαν σκοπό να μορφώνονται κυρίως άπορα παιδιά.Αυτό που έκανε με τον Δραματικό Σύλλογο, την πρόσληψη δηλαδή και εκπαίδευση πέντε απόρων νεανίδων με έξοδα του συλλόγου, το έκανε και όπου αλλού μπορούσε από την θέση που κατείχε.
Η Φιλαρμονική Εταιρία Κερκύρας (Παλαιά Φιλαρμονική)
Το 1871,ενώ εργάζεται ακόμη στον Δήμο Κερκυραίων,η Φιλαρμονική Εταιρία τον εξέλεξε Συνέταιρο θεμελιωτή.
Το 1880 για κάποιον άγνωστο λόγο,υποβάλει μαζί με κάποιους άλλους Συνεταίρους της Εταιρίας την παραίτησή του η οποία όμως δεν έγινε δεκτή.Παρόλα αυτά δεν πρέπει να διατήρησε την θέση του στην Εταιρία ......
γιατί στις 19/3/1884 λαμβάνει το ακόλουθο έγγραφο όπου ξαναεκλέγεται συνέταιρος.
Με το πιο πάνω έγγραφο ο Πρόεδρος της Φιλαρμονικής, ιερέας Κ.Βούλγαρης,καλεί τον Ασπιώτη να συμμετάσχει στην επιτροπή για τον εορτασμό της πεντηκονταετίας από την ίδρυσή της.
Το ποίημα που έγραψε και απήγγειλε, κατά τον εορτασμό της πεντηκονταετηρίδος, ο Γεράσιμος Μαρκοράς στην μνήμη του θανόντα από τις (12/4/1872) Νικόλαο Χαλικιόπουλο Μάντζαρο.
Το αναμνηστικό μετάλιο που εκδόθηκε στην επέτειο της πεντηκονταετηρίδος.
Ευχαριστήρια επιστολή του Προέδρου της Εταιρίας 7/9/1890, προς τον Ασπιώτη για την συμετοχή του στην επιτυχία των εορτών της πεντηκονταετηρίδος.
O Γ.Ασπιώτης μετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο ως Οικονόμος.
Αυστηρός, με την τυπικότητα και τις αρχές του........
δεν δέχεται να γίνει Ιδρυτικό μέλος της Εταιρίας,παρόλη την πρόταση που έγινε,γιατί το πρόσωπο που την έκανε δεν τον είχε προειδοποιήσει.
6 Μαρτίου 1898
Ο Γεράσιμος Ασπιώτης γίνεται Πρόεδρος της "Παλαιάς Φιλαρμονικής"
Από τις πρώτες ενέργειες που έκανε από την θέση του προέδρου, ήταν να τιμηθεί ο επί τόσα έτη μουσικοδιδάσκαλος και Εθνικός Μουσουργός, Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος, δημιουργώντας έναν τάφο στο Νεκροταφείο και κάνοντας με επίσημη τελετή την "ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΤΩΝ ΟΣΤΕΩΝ" στις 19 Απριλίου 1898.
Η πρόσκληση που έστειλε η Φιλαρμονική Εταιρεία.
Η πρόσκληση που έστειλε ο Δήμος.
H αφίσσα που δημοσιεύτηκε για την σχετική τελετή
Το ποίημα του Γερ.Μαρκορά για την τελετή.
Αυτό είναι το σχέδιο της ομιλίας του προς τους τελειόφοιτους των μουσικών σχολών την 14/9/1898.
Έχω μεγενθύνει την τελευταία σελίδα,όχι γιατί οι άλλες δεν είναι μεστές για την μουσική και την νεολαία,αλλά γιατί σημειώνει δύο στοιχεία,που κατά την άποψή μου είναι σημαντικά
",,,Μή λησμονείται,ότι ανήκετε εις το αρχαιότερον των μουσικών σωματείων της νεωτέρας Ελλάδος,το οποίον παρέσχε τα πρώτα νάματα της μουσικής τέχνης εις την λοιπήν ανατολήν...." και "...η Εταιρία......δεν παύει δε μεριμνώσα, μελετώσα, εργαζομένη πρός συμπλήρωσην του προορισμού αυτής,δια της ιδρύσεως ανωτέρων σχολών...."
Το 1889 γίνεται απογραφή του Δήμου Κερκυραίων και η Οικογένεια Ασπιώτη παρουσιάζει την πιο κάτω εικόνα.
Επίσης το 1899 νοικιάζει την οικία Πιέρρη(Γκίλφορδ και Αγ,Τριάδος) η οποία είνα πολύ κοντά στο Εργοστάσιό του.
Πιο κάτω, θα περαθέσουμε (κινηματογραφικά) όλα τα αιτήματα που είχε από τον Δήμο και διάφορους Κερκυραϊκούς συλλόγους, για συμετοχή στη διοίκησή τους ή για την βοήθειά του ανεξάρτητα από τη χρονολογία.
Όσο βρίσκεται στο Δήμο ή του αναθέτονται από τον Δήμο.΄
Φυτοκομική Έκθεση του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσού
Έκθεση Ολυμπίων 1900."Η Ειδικότητά του!!"
Συμμετοχή στην Επιτροπή υπέρ των παθόντων Ζακυνθίων.
Συμμετοχή στην επιτροπή εύρεσης χρημάτων προς τους φτωχούς, για τις ερχόμενες γιορτές των Χριστουγέννων
Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία των Αθηνών, τον εξέλεξε μέλος της Διοικητικής Επιτροπής του υπάρχοντος στη Κέρκυρα Παρθεναγωγείου.
Η γνωστοποίηση από την Κέρκυρα
Συμμετοχή στην επιτροπή βοήθειας των φτωχών για τις γιορτές του Πάσχα.
Του ανατίθεται από τον Δήμο, να μελετήσει για την εκδήλωση ευγνωμοσύνης προς τον μεγάλο ευεργέτη της Κέρκυρας Ναπολέοντα Ζαμπέλη.
Εκτός του Δήμου
Σχετικά με τον Δραμματικό Σύλλογο, είχαμε μείνει στο ότι ο Ασπιώτης πρότεινε και στην συνέχεια εγκρίθηκε από το Σώμα το 1877, ο κανονισμός λειτουργίας του.
Στις 7/10/1879, με το πιο κάτω σχέδιο άναφοράς του, καταγγέλει ατασθαλίες από την Διοίκηση του Συλλόγου.
Η Πρόταση του Δεκεμβρίου 1879 να αναλάβει Ταμίας του Συλλόγου.
Η άρνησή του.
Το 1887, ο Σύλλογος υπό τη Προεδρία του Ν.Μαρκέτη.......
κηρύσσει τον Ασπιώτη Διδάσκαλο της Δραματικής.Το αποδέχεται με μεγάλη ευχαρίστηση.
Αντιπρόεδρος του Συλλόγου.
Ο Περίφημος λόγος του για τη δράση του Συλλόγου αλλά και τα οφέλη των μαθητών.
Στη τσέπη του πρέπει να είχε το "μπιλιετάκι" του με την λίστα της απονομής των βραβείων.
Με πρωτοβουλία της Κας Αμαλίας Ασπιώτη,συζύγου του Γερασίμου,διοργανώθηκε Ευεργετική βραδιά υπέρ του Δραματικού Συλλόγου.
Το 1879, ο Λεωνίδας Βλάχος, ιδρυτής του εκπαιδευτηρίου ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ>> δημιουργεί Σύλλογο με το ίδιο όνομα.
Ένα από τα πρώτα ονόματα που καλεί για μέλος, είναι αυτό του Γερασίμου Ασπιώτη.
Η απάντηση του Ασπιώτη,σε φιλικό ύφος και απογοητευμένος από αποτυχημένες δικές του προσπάθειες,είναι αρνητική, αποθαρρύνοντας και τον ίδιο τον Λεωνίδα Βλάχο.
Πρόταση να αναλάβει πρόεδρος του Ποδηλατικού Συλλόγου¨" Η ΧΕΛΙΔΩΝ¨" και η άρνησή του.
Ιδρυτικό μέλος της Φιλαρμονικής "¨ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ"
Την 31/1/1893 αποφασίζεται από μιά παρέα των κ.κ. Ασπιώτη,με τη σύζυγό του,την κόρη του και τον γιο του Κωνσταντίνο,Μάρκου και Γεωργίου Πιέρρη και Γωργίου Τοπάλη να πάνε στην Τουρκοκρατούμενη Ήπειρο για να κυνηγίσουν.
Το διαβατήριο του 25χρονου Κωνσταντίνου Ασπιώτη και η σφραγίδα του Τουρκικού προξενείου στη Κέρκυρα, πάνω σ'αυτό.
Η παρέα αυτή είχε μιά μεγάλη περιπέτεια, με τον βαρύ τραυματισμό από σφαίρα ενός ναύτη του αλιευτικού σκάφους,που ανήκε στη Κα Αμαλία Ασπιώτη και την σύλληψη των Ασπιώτη,πατέρα και γιό,Τοπάλη και Γ.Πιέρρη από τους Τούρκους.
.Να πώς περιγράφει η ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ>> το περιστατικό:
Τακτικό μέλος της Φιλαρμονικής "Ο ΟΡΦΕΥΣ"
Ιδρυτής της Φιλαρμονικής ΣΑΜΑΡΑΣ>>.
Πρόεδρος της Φιλαρμονικής "ΣΑΜΑΡΑΣ"
Το 1895 είναι και πάλι Πρόεδρος της Φιλαρμονικής "ΣΑΜΑΡΑΣ"
Πρός τιμήν του ο μουσικός Παναγιώτης Κακαρούγκας του αφιερώνει εμβατήριο που συνέθεσε.
Η Φιλαρμονική "ΣΑΜΑΡΑΣ" αποδέχεται την παραίτησή του, εκφράζοντας τις ευχαριστίες προς το πρόσωπό του. Συνυπογράφοντες όλοι οι θεμελιωτές του Ιδρύματος.
Η Αναγνωστική Εταιρεία Κερκύρας τον ονομάζει Εταίρο Συνεισφορέα
Βλέπουμε και πάλι την υπογραφή του Λεωνίδα Βλάχου
Το ευρισκόμενο στην Αθήνα ΚΟΜΗΤΑΤΟΝ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΕΩ>> εξέλεξε τον Γ. Ασπιώτη στην Ελλανόδικη Επιτροπή, για την βράβευση στην Αθήνα των καλυτέρων μασκαράδων στα καρναβάλια που θα γίνονταν στην Πρωτεύουσα.
Το τελευταίο γράμμα που παραθέτω είναι η έγκριση από τον Δήμο για να του παραχωρηθεί τάφος στο Νεκροταφείο,
Ο Γεράσιμος Ασπιώτης πέθανε το 1901 σε ηλικία 58 ετών.
Όλα τα πιο πάνω, παρουσιάζουν σχεδόν με κάθε λεπτομέρεια την ζωή ενός ανθρώπου. Προσωπικά πιστεύω πως ελάχιστη τιμή που οι Κερκυραίοι θα έπρεπε να του κάνουν, θα ήταν να γνωρίζουν και να θυμούνται τη προσφορά του.
Δυστυχώς όμως φαίνεται να συμβαίνει το αντίθετο.
Εμείς αναλαμβάνουμε την ευθύνη να γράψουμε ότι το μνημόσυνο που του κάνουμε είναι μιά ελάχιστη σταγόνα στον ωκεανό.Προσπαθούμε να πούμε σέ ώτα κουφών ότι μνημόσυνο σημαίνει αναφορά στην μνήμη,που δυστυχώς έχουμε χάσει.Τώρα βέβαια θα μου πείτε, για να θυμόμαστε κάτι πρέπει να το γνωρίζουμε. Στην περίπτωσή μας αυτό είναι δυστυχώς μια μεγάλη και δυσάρεστη αλήθεια.Είναι δυνατόν να μη γνωρίζουμε έναν άνθρωπο που αφιέρωσε ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής του, για το καλό αυτού του τόπου;Σε ποιον τομέα δεν μεγαλούργησε με φήμη πανελλήνια.Στη παροχή εργασίας σε συνανθρώπους του,στην προβολή του νησιού και των προϊόντων των συμπολιτών του παγκοσμίως, στην πνευματική ανάπτυξη και κύρια των φτωχών!!!!
Ας είναι για πάντα ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει.
Γιάννης Πετσάλης.
Επιμέλεια κειμένου: Τίνα Πετσάλη.
Βιβλιογραφία:
Ασπιώτη-ΕΛΚΑ 1873-1973
Εφημερίδα ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ>>
Εφημερίδα ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΟ ΒΗΜΑ>>